Heimskringla - 09.02.1905, Side 3

HEIM8KR1NGLA 9. FEBRÚAR 1905.
ur vorar og börn og ósjálfbjarga
foreldri, komum til þín, vors keis-
ara, og biðjum verndar. Vér erum
fátækir, ofsóttir og aðþrengdir af
erfiði umfram það, er kraftar vorir
f>ola. Vér erum móðgaðir og það
er farið með oss, ekki sem menn,
heldur sem þræla, sem ættum að
pola vor grimmu örlög með þögn
og þolinmæði.
“Vér höfum liðið.en erum sífeld-
lega að sökkva dýpra og dýpra í
eymd og volæði og erum réttlausir.
Oupplystir, og þvingaðir af fátækt
og óréttlæti erum vér aðframkomn-
ir af hungri og eymd. Vér höfum
mist alt vort þrek, andlegt og lík-
amlegt.
“Herra! Vér eru komnir að tak-
mörkum mannlegrar þolgæði. Vér
höfum nálgast þá voðalegu stund,
sem gerir oss ljúft að fagna dauða
vorum, heldur en að lfða lengur
vorar óþolandi þjáningar.
Vér höfum yfirgefið atvinnu vora
og sagt verkveitendum vorum, að
vér hverfum ekki aftur til vinnu,
þar til kröfum vorum sé fullnægt.
Vér höfum ekki krafist annars en
þess, að mega njóta nauðsynja lffs-
ins. Án þeirra er lffið byrði og
vinnan pfna.
“Vor fyrsta krafa er, að verkveit-
endur vorir athugi ástand vort.
Þessu hafa þeir neitað. Oss hefir
verið synjað þess réttar, að uiega
bera fram kröfur vorar. Því slfk
réttindi eru talin ólögmæt.”
Næst er minst á 8 klukkustunda
vinnukröfuna, og segja sfðan:
“Hver af oss, sem dyrfst hefir að
mæla máli verkafólksins, hefir ver-
ið hneptur í fangelsi eða gerður út-
lagi. Góðvilji og velvild hefir verið
dæmt sem glæpir.
“Stjórnin hefir steypt landinu í
ógæfu með skammarlegu stríði,
sem dregur landið til eyðilegging-
ar. Vér höfum enga hlutdeild 1
skattálögum og fáum ekki að vita,
til hvers eða handa hverjum skatt-
ar eru af oss heimtaðir, og vér vit-
um ekki hvernig þeim er varið.
Þetta ástand, sem er f mótsögn við
guðdómlega tilætlun, er óþolandi.
Og betra væri að vér færumst allir,
vér verkamenn og alt Rússland, þá
Drundi glaðna yfir auðmönnum,
fjárglæframönnum, sviksömum em-
bættismönnum, ræningjum rúss-
Desku þjóðarinnar.
“Samankomnir hér við höll yðar
friðjum yér oss frelsis. Neitið ekki
Hðveizlu yðar, en reisið fólk yðar
«pp úr gröfunum, sem það er f!
Gefið því tækifæri til að starfa ó-
hindrað að sinni eigin velferð!
Bjargið því undan liinu óþolandi
ofbeldi stjórnarþjónanna! Frelsið
fólk yð ir frá þeim vegg, sem að-
8kilur það frá yður og veitið þvf
iúyfi til að stjórna með yður! Færið
fólki yðar aftur þá ánægju, sem frá
Þvf hefir verið tekin og ekkert eft-
irskilið nema sorg og niðurlæging.
“Vér biðjum yðar keisaralegu há-
fign allra mildilegast að veita krfif-
úöi vorum áheyrn, sem eru fram
hornar af umhyggju fýrir yðar
keisaralegu og vorri eigin velferð,
°fí af meðvitund um nauðsynina á
þvf, að frelsast undan þessu núver-
andi óþolandi ástandi. Rússland
er of mikið veldi og þarfir rfkjsins
°f margbreyttar og miklar til þess
að það sé eingöngu undir stjórn
skrifstofu manna. Það er nauðsyn-
legt, að fulltrúar fólksins fái að
taka þátt í stjómmálum, því að
fólkið sjáltt er kunnugast þörfum
slnum.”
Það virðist ekki mikið f þessu
skjali, sem gæfi tilefni til þess að
drepa þúsundir manna, kvenna og
barna með köldu blóði, þó það vildi
bera það fram fyrir sjálfum keisar-
anutn. En svo fór nú samt, að
fólkinu var bannað þetta og það
rekið burtu með hervaldi.
Æsingar miklar eru meðal þjóð-
innar; verkföll eru gerð í hverjum
bæ og borg og uppihaldslausum ó-
eyrðum er haldið uppi á hendur
hervaldinu og falla margir af beggja
liði á ýmsum stöðum.
Svo er þó máli komið, að keisar-
inn lét loks tilleiðast að mæta
sendinefnd 30 verkamanna þann 1.
þ.m., og lofaði hann þeiin að lfita
rannsaka mál þeirra og gera þær
umbætur, sem þeim mætti að gagni
verða, en ráðlagði þeim jafnframt,
að hefja vinnu á ný og vera þolin-
móðum þar til færi gæfist að rétta
hluta þeirra.
Vinsainlegar bendingar.
Hinum fjölfróða manni, Jóhann-
esi Sigurðssyni, þarf ég að svara
nokkurum orðum.
Hann segir, að ég fari með
sleggjudóma, þar sem ég læt þá
skoðun í ljósi, að þeir menn geti
varla haft eins hlýjar tilfinningar,
sem ekki trúa á guð eða annað lff.
Og þessu máli sfnu til sönnunar
nefnir hann þrjá fræga menn, oger
svo að skilja eins og hann hafi
sannfæringu fyrir, að þeir alveg
skilyrðislaust neiti guði og öðru
lífi. Eg verð að minsta kosti að
segja svo mikið, að ég efast fylK-
lega um, að nokkur þessara manna
mundi hafa sagt sem svo: “Ég
neita, að það sé nokkurt líf til eftir
þetta líf. Ég neita, að nokkur guð
sé til. Ég heti mikið meiri vissu
fyrir því gagnstæða.” Það munu
mjög fáir af frægustu vísindamönn-
rim vera svo djarfir, að gera svo-
leiðis staðhæfingar. Það eru helzt
lítt mentaðir eða hálf-mentaðir
menn, sem gera svoleiðis klaufa-
stykki. Menn, sem ekki þola sér
við, nema gera staðliæfingar við-
víkjandi ýmsu, sem ekki verður
ráðið- fram úr eða rökstutt á vís-
indalegan hátt.
Þeir vilja ekki gera sér grein
fyrir hvað eðlilegt það er, að vér
getum aldrei skilið til fulls nema
svo tiltölulega lftið í ríki alheims-
ins. Þessir menn, sem þessarstað-
hæfingar gera, eru mennimir, sem
eru mest villandi. Og ekki verður
því neitað, að þeir eru sjálfsagt
talsvert margir meðal þjóðar vorr-
ar, sem mega frekar teljast villandi
en leiðbeinandi í andlegum efnum.
Það er einkenni á mestu vits
og vísindamönnum, að þeir ræða
og rita varlega, þegar um alt hið
dularfylsta er að ræða, forðast allar
staðhæfingar viðvíkjandi því, sem
ekki er hægt að rökstyðja sem ó-
hrekjandi sannleika. Þeir skamm-
ast sín ekkert fyrir að viðurkenna
sjálfa sig “fátæka, smáa,” en þeir
forðast að neita og játa 1 blindni.
Ég verð að taka það fram, að ég
get ekki tekið það sem góða og
gilda vöru hjá herra J. S., að þess-
ir menn neiti guði og öðru lffi.
Verk þessara manna bera það ljós-
lega með sér, að þeir hafi alls ekki
gert það.
Björnstj. Björnsson segir meðal
annars:
“Ég veit að einn leiðir alla hátt
upp yfir fjöllin háu.
Og máske er nú hurð þfn í hálfa
gátt;
herra minn guð, þar á enginn
bátt.
Lær þó enn ljóssins heima,
lof mér um stund að dreyma.”
L/sir þetta algerðu trúleysi, má ég
spyrja? Það mætti taka upp fleira
þessu Ifkt, en ég sé ekki að þess
gerist þörf.
Ingersoll segir við dauða bróður
síns: “Frá vörum hins mállausa
dauða kemur aldrei svar. En á
dauðans nóttu sér vonin stjfirnu,
og liin sfhlustandi elska heyrir
vængjaþyt.” Fleira mætti til tína
þessu lfkt, sem lýsir því fyllilega,
nð hann hefir haft sterka von.
Eg ætla mér ekki að taka neitt
upp eftir Huxley, en að eins taka
fram, að hann (Huxley) segir skýrt
og skorinort, að það sé hvorugt
hægt að sanna. En vfst má skilja
það víðar en á einum stað, að hon-
um finnast rneir lfkur með annars
lífs hugmyndinni, en á móti. Og
fer svo fyrir flestum, sem taka það
með gætni og stillingu. Og flestir
hinna meiri andans manna vilja
hvetja mannkynið til að treysta
guði og þvf góða og göfuga:
“Treystu guði tímans son,
trúðu fast þó skorti sann;
ennþá spáir vori von,
vermdu þig við sannleikann,”
segir Mattli. Jocliumson, skáldið
okkar góða, sem leiðir oss fram á
brautir bjartar með sinni éinkenni-
legu og mér liggur við að segja ó-
vanalega lipurð og ljúfmensku.
Hann sem framleiðir ljós og lif og
traust til guðs í hverri sál, sem
vill fylgjast með honum og reyna
að skilja hann. Það var hann, sem
mælti fram þessi óviðjafnanlegu
orð:
“Ó, drotfinn, ger mig Iftið Ijós
um lífs mfns stutta skeið,
sem hjálpi hverjum hal og drós,
sem hefir vilst af leið.”
Mundi nú nokkur maður án guðs-
trúar geta framleitt eins huggun-
arríka og bjarta leiðarstjörnu og
þetta?
Það, sem aðallega vakti fyrir mér
í áðurnefndri Heimskringlu grein,
þar sem ég mintist trúleysis og
hringlandaskapar manna, var lak
asti klassi fólksins; fólk, sem berst
eins og visið laufblað með straumi
tfmans; fólk, sem ekki verst betur
fyrir liinum mismunandi og oft
hégómlegu skoðunum, heldur en
laufblaðið fyrir áhrifum regns og
storma. Því sú sort af fólki, sem
þannig lætur hrekjast, verður reik-
ul og skeytingarlftil þegar traustið
og trúin til guðs er horfin Eg vona,
að allir sem lásu fyrri grein mfna
skilja það, að ég vil ekki binda mig
við neinar kreddur eða hégóma, og
ekkert mundi mér ógna, þótt ég
yrði talinn itnftariskur í skoðunum,
ef ég að eins gæti verið meira én
nafnið tómt, hvað það snerti, þvf
þar er lúterskunni breytt í göfugri
og háleitari mynd. Eg býst við, að
það verði taldir sleggjudómar hjá
mér, en ég ætla að voga mér að
segja, að skoðanir Lúters muni hafa
verið líkari hinum rétta únítaris-
mus, heldur enn þeim trúarbrðgð-
um, sem við hann liafa verið kend,
sem hafa verið meira og minna
blönduð katólskum kreddum og hé-
góma. Lúter var of risavaxið and-
ans .mikilmenni til að álfta þess
konar blessunarríkt. Nei, liann
var maður sem vildi hreint og
bjart vizkuljós, ekki tendrað upp
af neinum sora andlegs grasagraut-
ar. Hann mundi varla hafa viljað
trúa nokkru, sem var svo rotið, að
það ekki þoldi skynsamlega rann-
sókn.
Ég ætla svo ekki að verða fjöl-
orðari að þessu sinni. Að eins vil
ég biðja herra J. Sigurðsson virða
til betra vegar, þótt ég hefði gam-
an af að senda honum nokkrar at-
hugasemdir.
Winnipeg, 3. febr. 1905.
Aðahteinn Krwtjdmton.
“BALDUR ’ óháð vikublað,
gefið út af The Gimli Prtg. & Publ
Co. (Ltd.,) Gimli, Man. Kostar
$1.00 um árið, pantanir, og borgan-
ir sendist til, Manager The Gimli
Prtg. '& Publ. Co., Gimli, Man. —
Sýnisliorn af blaðinu send þeim er
um biðja.
Gísli Magmísson,
Manager.
I. O G. T.
Á fundi stúkunnar ísland nr. 15,
2. þ. m., setti umboðsmaður hennar
eftirfylgjandi meðlimi í embætti
fyrir ársfjórðunginn frá 1. febr. til
1. maf næstk.-
Æ. T„ J. P, Isdal.
V. T., Rannveig Goodmann.
G.U.T , Helga Olgeirsson.
Ritari, Styrkár V. Helgason.
A. R., Magnús Skaftfeld.
F. Æ. T„ Wm. Olgeirsson.
Kap„ Salóme Daníelsson.
Fjárm. ritari, Hreiðar Skaftfeld
Gjaldk., Mrs. Olga Skaftfeld.
Dróttseti, Miss Elin Hall.
A. Dr„ Guðný Stefánsson.
I. V., Þorst. Þ. Þorsteinsson.
U. V„ Stone fsdal.
Organleikari, Þórarinn Johnson.
Tekjur síðastliðinn ársfjórðung
voru $110.75, útgjöld $77 30. Nú f
$28.45. Góðir og gildir meðlimir
eru nú 61.
Fastar nefndir:
Fjármálanefnd— Þorst. Þ. Þor-
steinsson, Styrkárr V. Helgason og
Hjálmur Þorsteinsson.
Hiúkrunarnefnd— Rannv. Good-
mann, Elin Hall, Mrs. Jóh. 01-
geirsson, Magnús Skaftfeld, Sig-
tryggur Ágústsson og Sigurður
Magnússon.
Hagnefnd— Þorst. Þ. Þorsteins-
son, Þórður Kr. Kristjánsson og
Guðn/ Stefánsson.
Fondarsalsnefnd-Sigsteinn Stef-
ánssonog Hjálmur Árnason.
Heimsóknamefnd — Þórður Kr
Kristjánsson, Helga Olgeirsson og
Hjáhnur Þorsteinsson.
Winnipeg. febr. 6, 1905.
ÞÓRÐUli KR. KRT8TJÁNS80N,
umhoönm.
Ágrip tif ársfjórðang'sskýrslu
Stúkunnnr “Skuldar.'’
Sk/rslur ritara, fjármálarita og
féhirðis sýna, að á ársfj. frá 1. nóv.
1904 til 1. febr. 1905 liafa gengið
inn í stúkuna 3 bræður, og sagt sig
úr 6 bræður og 2 systur. Nú eru
þvf f stúkunni 87 bræður og 113
systur. Alls 200 meðlimir.
í sjóði 1. nóv. sl.....$19.80
Inntektirí inntökugjöld-
um eg ársfj.gjöldum.. 52.25
Samtals.......$72.05
Útborganir á ársfj..... 50.55
í sjóði 1. febr. 1905 ... .$21.50
Stúkan hefir veitt 3 veikum með-
limum úr sjúkrasjóði sfnum, $5.00
hverjum, alls $15 00.
ÁGÚST EINARSSON, ritari.
Nýkosnir embættismenn fyrir
stúkuna “ísafokl” nr. 1048 af I. O.
F. fyrir yfirstandandi ár eru:
C. D. H. C. R , S. Sveinsson, end-
urkosinn.
C. R„ St. Thorson, endurk.
V. C. R„ J. Goodman.
R. S„ J. Einarsson, endurk., 566
Toronto St.
F.S., J. Ólafsson, endurk., 684
Ross Ave.
Treas., S. Melsted.
Or„ S. Anderson.
S. W„ V. Olgeirsson.
S. W„ Kr. Ólafsson.
S. B„ Halldór Jónannesson.
J. B„ Ó. Bjerring, endurk.
Phys., Dr. T. Beth, 448 Ross Av.
Stúkan heldur fundi sfna framveg-
is í samkomusal Únftara, horninu
á Sherbrooke St. og Sargent Ave„
fjórða þriðjudagskvöld hvers mán-
aðar, eins og áður.
J. EINARS8QN, ritari.
Bending.
Samkvæmt
auglýsingu hr,
ARNÓRS ÁRNASONAR í Chi-
cago, 14. f. m„ hefi ég alla útsölu á
riti Gests Pálssonar, sem út var
gefið hér vestanhafs af Arnóri og
Sig. Júl. Jóhannessyni 1902. Þeir,
sem vildu senda vinum og ættingj-
um þessi rit, bæði vestan hafs og
austan, sendi mér $1.00, og aendi
ég þá bókina til móttakanda.
Skemtilegri skáldskap er ekki
hægt að fá.
Winnipeg, 14. nóv. 1904
K. Asg. Benediktsson,
1-12 tf 372 Toronto Street
‘T. L.’ Cigar
er laugt á undan, menn ættu ekki að reykja
aðra vindla en þá beztu. Búnir til hjá :
í WESTERN CIGAR FACTORY
S Thos. I.ee, eigandi. "WlJSriSrIPEG.
■rslSIS'
DEPARTMENT OF AGRICULTURE
AND IMMIGRATION
MANITOBA
með járnbrautakerfi sfnu, sem veitir bændum létt að koma
landafurðum sfnum til markaðar, b/ður óviðjafnanlega hagn-
aðarkosti öllum þeim sem verja fé sínu í fylkinu.
Fylkisstjórnarlönd eru ennþá fáanleg fyrir $3.00 til $6,00
hver ekra.
Ræktuð búlönd f öllum hlutum fylkisins fást keypt fyrir
$10.00 til $40.00 liver ekra.
Þessi lönd fara árlega Jiækkandi f verði.
NOKKRAR RÁÐLEGGINGAR
Hyggilegasta aðferðin fyrir þá, sem koma til Manitoba
með þeim ásetningi að fá sér búlönd, er að vera nokkra daga
í Winnipeg og kynna sér legu og gæði landa þeirra, sem fáan-
leg eru, hvort heldur til kaups eða sem heimilisréttarlönd.
Til eru héruð, sem hafa verið bygð um margra ára tíma,
þar sem enn má fá heimilisrettarlönd og lönd til kaups. Sum
af löndum þessum eru sléttur, sem hægt er að rækta með litl-
um tilkostnaði, og sem hafa eins mikla frjósemi til að bera og
þau lönd, sem bezt eru þeirra er áður eru tekin. Önnur lönd
hafa góðar byggingar og eru yrkt að parti, svo auðvelt er að
setja sig niður á þau.
Til eru fylkisstjórnarlönd og rlkisstjórnarlönd og járn-
brautarlönd, sem enn eru fáanleg.
Verðið er mismunandi. Frá $3.00 til $40.00 ekran. Verð-
ið fer eftir afstöðu landanna og f tilliti til timburs, vatns, járn-
brauta og kauptúna, er á þeim eru eða í grend við þau.
Allar upplýsingar um heimilisréttarlönd fást á Dominion
Land skrifstofunni.
Upplýsingar um.fylkisstjórnarlönd fást á Þingliúsinu.
jjfifclýsingar um C P.R. og C.N.R. járnbrautalönd fást á
skrifstörum þessara brautafélaga.
Landagentar gefa upplýsingar um landeignir einstakra
manna.
Upplýsingar um atvinnu gefur
J. «J. GOLDEIV,
Provincial Immigration Bureau,
617 Main St„ Winnipeg
Brauð
bökun
er einföld, en verður
samt að vfsindagrein
þegar árum er eytt til
þess að hafa hana ó-
breytanlega og jafna
dag eftir dag. Að-
ferð, efni og vand-
virkni gera
BOYD’S
BRAUÐ BEZT
BOYD’S
McINTYRE BLOCK
’PUONE 177
KJORKAUP
Bezta gróðafyrirtæki viðvíkjandi
bæjarlóða kaupum f Winnipegborg
getið þið fundið út hjá
Giftingaleyfisbrjef
selnr Kr. Ásg. Benediktsson,
372 Toronto Street
Dry Góods^
—OG-
Grocery
búð. 668 Wellit'Ktoa Avenue,
▼erzlar með alskyns matvæli,
aldini, glervöru, fatnað og íata-
efni, selur eins ódýrt eins or ó-
dýrustu búðir bæjarins og
gefur fagra mynd
í ágætum rammft með gleri yf-
ir, með hverju $5.00 virði sem
keypter. Isíendingum er bent
á að kynna sér vörurnar og
verðið í þessari búð.
J. Medenek,
Wellington Ave.
G. J. GOODMUNDSSON
618 Langside St., Winnipeg, M&n.
DOMINION HOTEL
523 ~M~ A ITvJ- ST.
E. F. CARROLL, Eigandi.
Æskir viOskipta íslendinga, gisting ódír, 40
svefnherbergi,—ágætar máltlöar. Þetta Hotel
er gengt City Hall, hefir bestu \ lfðng og Vindla
—þeir sem kaupa rúm. þurfa ekki nauOsvnlega
aö kaupa máltíöar, sem eru seldar sérstakar.
Qonnar & Hartley
Lögfræðingar og landskjalaaemjarai
494 9lain St. - • • Winnipe*
R. A. BONNBR. T. L. HARTLBY
Woodbine Restaurant
Stærsta Billiard Hall 1 Norövesturlandin
Tlu Pool-horö.—Alskonar vín ogvindlar.
I.ennwn & Hebb,
Eieendur.
MARKET H0TEL
146 PRINCESS ST.
& móti markaönum
P. O’CONNELL, slgandl, WINNIPEa
Beztu teeundir af vínfönRum ok vindl-
um, aðhlynninft tróð og húsið endur-
bætt og uppbúið að nýju
Heimskringla er kærkom-
inn gestur á íslandi.
Skrifið eftir
Verðlista
íslenzkir verslunarmenn
í Canada ættu að Belja
SEAL OJF
Vindla
SEAL ÖF MANITOBA CIGAR CO.
230 KING ST., WINNIPEG