Heimskringla - 09.03.1905, Blaðsíða 2

HEIMSKRINGLA 9. MARZ 19©*
----------------------
Heimskringla
PDBLISHED BY
The Heimskriagia News 4 Fublish-
ÍDg Company
Verö blaösins ( Canada og Bandar.
$2.00 um áriö (fyrir fram borgaö).
Senttil Islanda (fyrir fram borgaö
af kaupendum blaösins hér) $1.50.
Peningar sendist 1 P. O. Money Or-
der, Registered Letter eöa Express
Mouey órder. Bankaávísanir á aöra
banka en 1 Wiunipeg aö eins teknar
meö afföllam.
B. L. BALDWINSON,
Editor 6l Manager
Office:
727 Sherbrooke Streel, Winnipeg
P.O.BOX 116. 'Phone 3512,
♦-----------------------------------♦
Athugavert.
Löng og velhugsuð rit3tjórnar-
grein í ianúarblaði “Vfnlands” með
fyrirsögninni “Athugavert”, er þess
verð, að henni sé veitt verðskuldað
athygli, f>ví að hán flytur málefni?
sem öll nauðsyn ber til að rætt sé
og hugsað af hverjum f>eim íslend-
ingi, er ann sóma [>jöðar vorrar hér
1 landi.
Kjami þessarar ritgerðar felst f
þeirri umkvörtun, að vorir íslenzku
mentamenn láti oflítið til sín heyra
f ræðum og ritum til uppfræðslu og
andlegrar eflingar þjóðflokki vor-
um hér vestra, en að á hinn bóginn
beri of mjög á framhleypni og fá-
vizku alls ómentaðra manna, sem
gerist forsprakkar ymsra framfara-
mála með ræðum og ritgerðum í
blöðum og bæklingum, og að þessi
framhleypni slfkra manna byggist
á hégómagirni og sjálfsáliti þeirra
Vopn slfkra mannasegir“Vfnland”
vanalega vera “lýgi, brígslyrði og
skammir um alt og alla, sem ekki
fylla peirra flokk.” Af þessu leiði
óhjákvæmilega það, að þeir, sem
ókunnugir eru Veetur-Islendingum,
en sjá iðulega ritgerðir af þessu
tagi f vestan blöðum og bækling-
nm, fái illt álit á vestur-fslenzka
þjóðflokknum f heild sinni, langt
fram yfir það, sem réttmætt er, þvf
að f raun réttri hafi alþýða þjóð-
flokks vors hér vestra eins mikinn
viðbjóð á þessari framkomu fáráð-
linganna framhleypnu, eins og
Austur-ísl. geti frekast haft.
Þvf miður verður pað að játast,
að “Vfnland” hefir mikið, — alt of
mikið til sfns máls í þessu efni, og
svo mætti í fljótu bragði virðast,
sem grein þessi liafi rituð verið f
þeim fastákveðna tilgangi, að kæfa
raddir vorra ómentuðu alþ/ðu-
manna, eða koma f veg fyrir, að
þær fái framvegis að birtast f opin-
berum blöðum. En þetta er samt
auðsælega ekki tilgangur höfund-
arins, þvf hann kvartar yfir þvf, að
greindir og hæfilega mentaðir al-
þýðumenn, sem annars gætu lagt
drjégan og áhrifahollan skerf til
framfaramála þjóðflokks vors hér
vestra, láti alt of lftið til sfn taka,
séu alt of þögulir og óframgjarnir
eða feimnir til f>ess að rita í blöðin;
og er petta hverju orði sannara.
Það er [>ví auðsjáanlega ekki til-
gangur “Vfnlands” með grein þess-
ari, að hefta mál eða ritfrelsi al-
þýðumanna, heldur er krafan gerð
til þjóðflokks vors yfirleitt, að f>eir
af einstaklingum hans, sem gang-
ast fyrir almennum velferðar mál-
um og framfara, athugi afstöðusfna
gagnvurt þjóðflokksheildinni, og að
aðrir taki sig ekki fram um for-
mensku flokka eða mála en f>eir,
sem fyrir sakir hæfileika og ment-
unar séu [>vf starfi vaxnir. og að
[>eir gangist þá fyrir, að ræða og
rita að eins um f>au mál, sem ein-
hverja varanlega og betrandi þ_ýð-
ingu hafi fyrir velferð f>jóðar vorr-
ar hér vestra. Og enn fremur það,
að slfkir menn'gæti alls velsæmis f
ræðu og rithætti, ekki eingöngu
gagnvart þeim málum, sem f>eir
gangast fyrir, heldur einnig og að
sjálfsögðu gagnvart meðbræðrum
sínum, jafnt þeiin, er hafa andvíg-
ar skoðanir og hinum, sem eru mál-
efnum þeirra fylgjandi.
Það má nú f fljótu bragði virðast,
að ekki sé tilof mikils mælst f þess-
ari ‘Vfnlands” ritgerð, og vfstværi
það æskilegt, að ósk blaðsins í
þessu efni gæti sem fyrst komist í
framkvæmd, að f>að “princíp”, sem
þar er fram haldið, mætti festa svo
öflugar rætur í hjörtum landa vorra
að ekki yrði framvegis ástæða til
að rita slfka dómsáfellis grein, sem
þessa umgetnu. En því miðar er
afar-hætt við, að slík fullkomnun
eigi sér all-langan aldur, þrátt fyrir
alla þá miklu siðmenningar fram-
för, sem landar vorir hafa tekið f
landi þessu á sl. mannsaldri.
Það er hverju orði sannara hjá
“Vfnlandi”, að alt of lftið ber á þvf,
að menta og lærdómsmerin vorir
veiti löndum vorum f>á fræðslu f al-
mennum velferðarmálum, sem bú-
ast mætti við af þeim, eða þeim
þeirra sérstaklega, sem mentun hafa
fengið á fslandi og færir eru um að
rita og tala mál vort svo vel sé.
Það má svo heita, að af öllum
vorum íslenzku lærdómsmönnum
sé séra Friðrik Bergmann eini mað-
urinn, sem nokkurn verulegan á
huga virðist sýna f þvf, að uppfræða
alþýðuna með fyrirlestrum og rit-
störfum sfnum, að undanteknum
blöðunum “Vínlandi” og “Baldri”,
sem hvorttveggju er product lærðra
manna. En viðleitni þessara manna
hversu góð og göfug, sem hún að
sjálfsögðu er, hefir enn ekki verið
betur þegin af alþýðu Vestur-fsl.,
heldur eu samskonar viðleitni ó-
lærðra manna, sem við líka starf-
semi hafa fengist. Hvort [>að eraf
skilningsskorti alþýðunnar eða af
vanmætti mentamannanna að skara
fram úr hinum ómentuðu í ræðu
og riti, verður hér ekki dæmt um,
enda er f>að atriði, sem algerlega
er háð dómgreind hvers hugsandi
einstaklings, En hitt er að vorri
hyggju áreiðanlegt, að starfsemi
lærðra íslendinga fyrir vestan haf
hefir enn ekki orkað því, að jafnast
við áhrifin af starfsemi hinna svo-
nefndu leikmanna f þjóðflokki.vor-
um í neinum Þeim efnum, sem
miða til þjóðlegra þrifa. Áhrif
manna til gagns eða ógagns byggj-
ast að sjálfsögðu á starfsemi þeirra,
andlegri og lfkamlegri, en sú starf-
semi byggist eða grundvallast á
meðfœddum gáfum, siðgæðis með-1
vitund og starfsvilja, — einlægum
vilja til þess að láta í hvevetna sem
mest gott af sér leiða og sem mest
eftir sig liggia til heilla og hag-
sældar fyrir þjóðflokks heildina.
Með réttu eða röngu hefir sú
hugsun fest rætur í hugum alþýð-
unnar, að vorir lærðu íslendingar
uppfylli ekki þær kröfur almenn-
ings f þessu tilliti, sem vænta mætti
af þeim. í ræðum og ritum hefir
mönnum fundist þeir ekki skara
svo fram úr ólær^um alþýðumönn-
um, að almenningur gæti sannfærst
á yfirburðum þeirra í einu eða
neinu. Og þessi meðvitund er það,
sem frekar flestu eða öllu öðru hefir
knúð ýmsa þá til framsóknar á rit-
völl fslenzkra bókmenta, sem þó
vitanlega eru þvf starfi engan veg-
in vaxnir, svo vel sé. Hver hefði
t. d.orðið blaðamenskuleg fram-
þróun landa vorra hér í álfu,ef ein-
vörðungu hefði bygt verið á fram-
taksemi og uppfræðslu vorra lærðu
manna í þeim efnum?
Fyrr á árum liöfðum vér hér þvf máli, sem við mestan sannleika
lærða menn við þau tvö aðalblöð, hefðu að styðjast.
sem þá, sem nú, voru hér vestra. Hvað blöðum Vestur-íslendinga
En aldrei hafa ófegurri skamma- sérstaklega viðkemur, þá er það
skúrir dunið á mönnum með and-1 tvent að athuga, að þeim stýra,
stæðar skoðanir, heldur en einmitt J sumum hverjum, menn, sjálfment-
þá, og aldrei fengum vér öllu minna aðir menn, sem hvorki hafa öðlast
af sönnum frócfleik, en eimitt á þvf þá mentun eða þekkingu, sem vit-
tfmabili, — þvf tfmabilinu, sem ein- anlega er nauðsynleg til þess að
mitt rnest reið á, að hugum manna | ritstjórnarstörfin geti orðið vel af
og starfsemi allri hefði beint verið i-hendi leyst, og lfklega finna þessir
á brauíir þær, er leiða mætti fólk menn sjálfir mest til vanmáttarins
vort til vegs og gengis, og voru þó f þeim efnum. Svo er og það, að
mennirnir allir yfirburða hæfileika ] tillit verður að taka til kaupend-
menn, en íslenzkir, — alt of fs- anna, þvf að þeir sem með áskrift-
lenzkir til þess að leiðsögn þeirra argjöldum sfnum vinna að viðhaldi
gæti borið heillarfkan árangur á blaðanna, vænta þess eðlilega, að
vegum hins ameríkanska borgara-
lffs. Þeir voru útlendingar, ekki
síður en alþ/ðan, og öllu hér eins
mega hafa meira eða minna mál-
frelsi f þeim. En kaupendafæð fs-
lenzku blaðanna gerir það að verk-
ókunnugir eins og hinir, er nutu j um_ að ritstjórar þeirra verða oft
leiðsagnar þeirra. Þeir voru gegn- ag taka f blöðin ýmislegt, sem þeir
sýrðir fslenzkum hugsunarhætti og! gjarnan ekki vildu þurfa að taka f
háðir fslenzkum ástrfðum í eins þau, og liggja til þessa ýmsar or-
fullum mæli og sá almenningur, gakir, sem óþarft virðist að til-
sem þeir þjónuðu og litu um leið greina að þessu sinni. Þetta skilur
niður á
Að fólk vort á fyrstu árum hér-
vistarsinnar f landi þessu var ekki
eins siðfágað og fínt í framkomu
allri, eins og þar sem bezt er nú
orðið hér vestra, er óneitanlegt.
Það mun vera svo um alla þjóð-
flokka, að frumherjalffið, sem ein-
göngu gengur út á það að heyja
hraustlega baráttu fyrir tilverunni
f hinu nýja kjörlandi, verður Irið
ýmsum ókostum, sem hverfa með
tfmanum jafnhliða þvf, er menn
blandast og samlagast heimaþjóð-
inni. Algerlega nýr blær kemur á
þjóðlff vort með hverjum manns-
aldri, og blærinn, sem nú er á oss, er
alls ólfkur þvf, sem hann var fyrir
20 árum eða meira. Þá var það
sjálfsagt á hverri samkomu, að kjósa
siðagætir, sem hlaupið gæti milli
manna og komið á friði, þegar í
hart slóst og við ryskingum lá út
af skoðanamismun á málum. Því
þá var það einatt, að menn veittust
meira að mönnum en málefnum.
ritstjóri “Vínlands”, og því er það
að hann telur ranglátt að gefa blöð-
um vorum sök á þvf, þó þau hafi
stundum meðferðis það sem miður
sæmir. “Þvf þau geta varla hjá því
komist, að flytja sumt af því.” Það
er og enn athugavert, að með því
að útiloka allar þær raddir úr blöð-
unum, sem koma frá þeim mönn-
um, er telja piætti með spiltu hug-
arfari, þá yrði hin beina afleiðing
af slfkri aðferð sú, að þessir menn
mundu hefja samtök til þess, að
koma á fót sfnum eigin málgögn-
um, og oss skyldi alls ekki undra,
þó það hefði einmitt verið meðvit-
undin um þennan sannleika, þenn-
an virkileika, sem þessi “Vfnlands”
grein er bygð
Styrkárr að galla-smíði.
“/>« ínlenzka kona, þú mttlands þ'ms rós,
Þú aua-blda, gulra lokka dísin,
Þú fœdd ert mð heiðar og fjarðarins ós
Og fóstruð út við kuldann, snjóinn, ísinn.
Nú er alt þetta horfið að mestu,
en f stað þess hættir alt of mörgum
enn þann dag í dag til þess að beita
þannig penna sfnum, er þeir áður
beittu hnúum. En einnig þetta
hverfur með tfmanum. Alþýðan
umskapast ekki á einum degi, en
hún er háð daglegum breytingum,
og með tjölda daganna, sem lfða,
miðar áfram meir og meir f áttina.
Það er skylda vorra lærðu manna,
að styðja að þessu eftir mætti, og
af þeim má heimta að það sé gert,
ekki að eins með aðfinslum, heldur
með lærdómsrfkum ráðleggingum,
og ekki með því að eins að sýna
oss hvað að er, heldur einnig hvern-
ig úr þvf verði bætt sem miður fer
Með lækningu þessara meina og
vaxandi mentun og siðferðisþroska
þjóðflokks vors, er að vorum dómi
loku fyrir það skotið, að þeir menn
nái nokkrum varanlegum áhrifum
á hugsanalffi Vestur-Islendinga,
sem “Vínland” kvartar um að nú
láti of mikið til sfn taka. Það er
allra verk jafnt, að leggja rækt við
lækningu spillingar þeirrar, sem
vitanlega er f hugarfari margra
manna. En fyr en það verði gert,
er nauðsynlegt að gera alþýðunni
ljóst, hvenær hugarfarið sé heil-
brigt og f hverju spilling þess liggi.
Eða með öðrum orðum: Hvernig
hugarfarið þurfi og eigi að vera,
svo það megi heilbrigt heita.
Þetta sérstaklega ættu vorir gáfu
og lærdómsmenn að skoða f verka-
hring sfnum, og þeir ættu að vera
færastir til þess. Og þó einatt
mætti eitthvað hafa á móti skoðun-
um þeirra í því máli, sem öðrum,
þá muitdu umræðurnar samt hafa
þann árangur, að sannfæra fjöld-
ann um réttmæti þeirra skoðana á
En samt náði fegurðin falslaus til þín
OgfjaUanna tign þér setti’ d enni,
Og vordaga röðull gaf rós-blöðin sín,
Er roða' d vangann tókstu við af henni."
Þannig er að orði komist í “Minni
kvenna” er sungið var að Þorra-
blótinu í vetur, og svona er það
prentað og er við hvorugt neitt að
athuga, ef skilningur er viðlátinn.
Það hefir nú samt, manni þeim,
er kallar sig Styrkárr Véstein, fund-
ist annað. flann slftur sfna lfnuna
út úr hvoru erindi, fyrsta og öðru
í áminstu kvæði, en skilur eftir þá
lfnuna, sem aðallega samtengir er-
indin, þessa: “Og fóstruð út við
kuldann, snjóinn, fsinn.”
Svo fjasar Styrkárr um sam-
ræmis-skort og skal mig ekki kynja
það, er hann hefir gengið að dómi
eftir sinni vild.
Það er ekki mjög toiskilið, þó
sagt sé f kvæðinu, að fegurð lands-
ins fjarða og heiða hafi þrátt fyrir
fs og kulda n*»ð til íslenzkra kvenna.
Með öðrum orðum, að þær beri
fleiri minjar fslands náttúru-feg-
urðar en íss og snjóa.
Þetta er eins ljóst eins og það,
hvernig það atvikaðist, að Styrkárr
settist að sfnu galla-smíði í Þorra-
blóts kvæðunum.
Eg hefi heyrt hann sé maður skfr
og skáldmæltur vel. Þykir mér því
leiðinlegra, ef hann fer að erfiða
sig upp í það, að sanna ið gagn
stæða. Kr. St.
Hverfum ekki.
Mér þótti það mjöggleðilegt, þeg-
ar ég sá það, að bið íslenzka stú-
dentafélag hér ætlaði að hefjast
handa og vinna að þvf, að fslenzkar
bækur yrðu keyptar f hinni nýju
bókhlöðu Winnipeg - borgar, sem
kend er við hinn mikla auðmann
Camegie. Það er náttúrlega f sam-
ræmi við stefnu Stúdentafélagsins,
þar, sem það ætlar sér, að gera alt,
sem það getur, til þess að gera hin
um enska heimi kunnar íslenzkar
bókmentir, ásamt því að útbreiða
^óðar enskar bókmentir á meðal
íslendinga.
Já, það var þeirra von og vísa,
að hefjast lianda með þetta málefni
og verða fyrstir allra Vestur-
íslendinga að reifa þvf; og þökk
ættu þeir sliilda frá öllum sönnum
íslendingum.
Það var líka eðlilegt, að þeir yrðu
fyrstir að reifa þessu máli, þvf f
æðum flestra þeirra rennur ram-fs-
lenzkt blóð, og með mentuninni
vaknar hjá þeim meiri og meiri
löngun til að þekkja bókmentir
sinnar eigin þjóðar, bókmentir, sem
þó eigi séu stórar, geyma í sér dýr-
mæta fjársjóðu, sem hverjum sann-
cientuðum manni er gagnlegt að
þekkja.
, En svo ætla ég ekki að ræða um
það hér, hvað íslenzkar bókmentir
eru, eða hvað í þeim felst, heldur
ætla ég að halla mér að nauðsyn
þeirri, sem á því er, að mál þetta
fengi góðan byr.
Eins og öllum er kunnugt, þá er
] megnið af hinum ungu fslenzku
mentamönnum fátækir og hafa þvf
ekki efni á því, að komast svo yfir
fslenzkar bækur, að slfkt geti gefið
! þeim fullnægjandi þekkingu á fs-
] lenzkum bókmentum. Það er því
ákaflega nauðsynlegt og mér liggur
við að segja, heilög skylda, að allir
sannir íslendingar geri alt, sem í
þeirra valdi stendur, til að hjálpa
hinum ungu og framgjörnu stúdent-
um svo að þeir ættu kost á þvf, að
kynnast bókmentum vorum, og til
þess eru mörg hjdparmeðul, sem
ég leyfi mér nú að benda á f fáum
orðum.
Það er þá hið fyrsta, sem mér
dettur f hug, að hvert fslenzkt fé-
[ag, sem bækistöð sfna hefir í Win-
nipeg borg, sendi nefnd, annaðhvort
í sameiningu eða hvert út af fyrir
sig, til borgarráðsins til að bera
það mál fram, að íslenzk bókadeild
yrði f bókhlöðunni, og að íslenzkur
bókavörður yrði þar. Og skil ég
eigi annað, en að það mál ætti að
verða auðsótt, ef að bæjarráðið sæi
svo almennan áhuga fyrir málinu.
Sérstaklega ættu safnaðarfélögin
öll að taka sig fram um þetta mál,
ásamt Stúdentafélaginu. Einnig
sé ég ekkert á móti þvf, að Good-
templara stúkurnar og lífsábyrgðar-
félögin sendi sfnar nefndir. Enn
fremur, þau fslenzk kvenfélög, sem
eru f borginni, og að sjálfsögðu
Hagyrðingaf élagið.
Þá álft ég, að íslenzka lúterska
kirkjufélagið ætti að fylgja þessu
máli af alefli. Það er þegar kunn-
ugt, að í vörzlum þess félags er
þegar til álitlegt íslenzkt bókasafn.
Það er enn fremur kunnugt, að hið
upphaflega augnamið með það safn
var, að það gæti orðið til töluverðra
almenningsnota. En svo hafa
kringumstæðurnar verið þannig, að
slfkt hefir með öllu verið ómögu-
legt, þar sem safnið hefir orðið að
geymast f prívat manns húsi. Það
hefði, eins og auðskilið er, gert ó-
bærilegan átroðning í prfvat-húsi,
ef að almenningur hefði farið að
nota það. Mér þykir lftill efi á því>
að menn hefðu getað notað það
safn meira en verið hefir, og menn
hefðu getað fengið þýðingarmiklar
og góðar leiðbeiningar og máske
verklega hjálp hjá sér Jóni Bjarna-
syni, sem einatt hefir geymt safnið,
sfðan það kom hingað,og veitt mót-
töku öllum gjöfum þvf til aukning-
ar. En vegna þess, að safn þetta
hefir verið svona f prfvat manns
húsi, þá hefir það ekki komið að
neinu að tilætluðum notum. Og
það er mjög lfklegt,að þess sc langt
að bfða, að safn þetta geti orðið að
verulegum notum, því það mun
eiga langt í land, að hin fyrir-
hugaða háskólabygging lúterska
kirkjufélagsíns rísi upp. Og þó að
ég sé enginn spámaður, þá held ég
að sú hugmynd sé á miklu meiri
óvissu bygð, að háskólinn byggist
nokkurn tfma, heldur en ef ég segði,
að í þessari álfu gleymdum vér ís-
lendingar aldrei nokkurn tfma ís-
lenzku máli og þjóðerni. En ef
ekkert verður sérstaklega gert, f þá
átt, að íslenzkir námsmenn og bók-
mentavinir eigi þægilegan aðgang
að töluvert góðu og fullkomnu ís-
lenzku bókasafni, þá má auðvitað
við þvf búist, að þess fljótara glat-
ist vor fagra og fræga tunga. Það
hefir svo verið að undanförnu, og
mun verða eftirleiðis, að það séu
bókmentavinirnir, sem vinna að
þvf, að viðhalda óspiltu máli, hver
hjá sinni þjóð.
Þessu næst ættu allir góðir ís-
lendingar, sem þess eru megnugir,
að gefa fslenzkar bækur til bóka-
hlöðunnarí Winnipeg, ef það kemst
á, sem ég efast lítið um, að íslenzk-
ar bækur verði þar.
Sömuleiðis er það kunnugt, að út
um bygðir Islendinga eru vfða til
lestrarfélög. Sum máske lifa nú í
það óendanlega, og er það gott og
blessað, er svo verður. En aftur
eru það sum, sem ýmsra orsaka
vegna verða að hætta tilveru sinni,
og verður þá oft og tfðum lítið úr
þeim bókasöfnum. Það væri þvf
gott og rétt af hinum heiðruðu
lðndum, er slíkum félögum koma á
stofn, að þeir hefðu þá bókhlöðuna
f Winnipeg f huga, og ánöfnuðu
bókasafnið þangað, ef þau félög
yrðu að leysast upp. Einnig er
það kunnugt, að ýms lestrarfélög
eignast stundum bækur, sem f
sjálfu sér eru markverðar bækur,
en sem þó eru aldrei notaðar af fé-
lagsmönnum. Slfkum bókumættu
-félögin að koma á bókhlöðuna í
Winnipeg, ef þær væru þar ekki til
áður.
Nú langar mig til að benda dá-
lftið betur á hina miklu nauðsyn,
sem á þvf er, að íslenzk bókadeild
yrði á bókhlöðunni hér.
Það hefir verið töluvert rætt og
ritað um það, bæði með og móti, að
vér Islendingar munum með tfm-
anum hverfa her svo inn í ensk-
amerfkanska þjóðlffið, að eigi yrði
eftir af oss agnartægja sem íslend-
ingum. En ég er algerlega á móti
þeirri skoðun, sem heldur þvf fram,
og gæti hvenær sem vera skildi
fært fram góð og gild rök fyrir þvf.
En ég ætla ekkí að fara út í það nú5
en að eins benda á það, að vér er-
um nú þegar búnir að fá viður-
urkenningu, sem einir hinir beztu
innflytjendur í þetta land, enda
þótt vör höfum ekki umhugsunar-
laust kastað okkur sem dauðum
trjáblöðum inn í þjóðlffið hér. Nei,
vér íslendingar erum nógu miklum
hæfileikum búnir til þess að geta
verið góðir og ærlegir borgarar
þessa ríkis, þó vér gleymum ekki
af hvaða þjóðstofni vér séum
komnir.
En fyrsta skilyrði fyrir þvf, að
vér hverfum ekki, er það, að vér
gleymum ekki þjóðtungu vorri.
Og var það ekki gleðilegt, að ein-
mitt okkar ungu og göfugu stúdent-
ar skyldu verða fyrstir til að benda
á hinn vissasta veg til að viðhalda
þjóðtungu vorri, en það er sá veg-
urinn, að eiga góðan og auðveldan
aðgang að íslenzkum bókmentum.
Það má búast við þvf, að Winnipeg
verði f framtfðinni aðal-mentastöð
Islendinga í Canada, og þar af leið-
andi mælir alt með þvf, að það ætti
að vera til gott fslenzkt bókasafn
hér í borginni, þar sem allir ættu
aðgang að. Og eins og íslenzku
stúdentarnir hér urðu fyrstir til að
reifa þvf þarfamáli, eins getum vér
búist við, að vér Vestur-íslending
ar eigum eftir að eignast úr þeirra
flokki menn, sem yrðu oss eins
þarfir eins og þeir Eggert olafsson,
Jónas Hallgrfmsson, Baldvin Ein-
arsson, Tómas Sæmundsson, Björn
Gunnlaugsson, Jón Sigurðsson,
Þorvaldur Thoroddsen,JónÁrnason
og dr. Jón Þorkelsson yngri, og
margir, margir fleiri hafa verið
þjóðinni heima.
Út frá mentastöðinni f Winnipeg
munu streyma í framtíðinni jafn-
hollir straumar frá fslenzku menta.
mönnunum fyrir þjóðlíf vort hér,
eins og oft hafa streymt frá Kaup-
mannhafnarliáskóla stúdentunum
fslenzku heim til ættjarðarinnar.
Þess vegna skora ég á ykkur,
góðir landar, f nafni þjóðernis ykk-
ar, að þið styrkið þetta mál vel og
að þið gerið alt, sem í ykkar valdi
stendur til að glæða þá tilfinningu
hjá vorum ungu mentamönnum, að
þeir eigi að vera þjóðflokki sínum
til gagns og blessunar, sem sannir
fslendingar, en ekki sem vesælir
ættlerar eða kynblendingar.
J. P. ísdal.
Nýir kaupendur Ileimskringlu fá
sögu í kaupbætir.