Heimskringla - 06.04.1905, Síða 1

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦ ♦
♦ T. THOMAS
♦ lslenzknr kaiipmaOur ♦
♦ selur Kttl ok Eldivld ♦
J Afgreitt fijótt og fullur mælir. J
♦ i>li7 Ellice Ave. Phone 2620 ♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
♦ ♦
♦ T. THOMAS, kaupmaður ♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
nmboessali fyrir ýms verzluuarfélflg
1 Winnipesr og Anstnrfylkiunum, af-
greiéir alskonar pantanir Islendinga
ör nýlendunum, peim aö kostnaöar-
lausu. SkrifiÐ eftir upplýsingum til
537 Ellice Ave. - - - Winniþeg
♦
♦
♦
♦
♦
♦
♦
XIX. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA 6. APRlL 1905
Nr. 26
PIANOS og ORGANS.
Heintzman & €«. Fianoa.----Bell Orgel.
Vér seljum með mánaðarafborgunarskilmálum.
J. J. H- McLEAN & CO. LTD.
530 MAIN St. WINNIPEG.
NEW YORK LIFE
Insurance Co. "iASS*
Árið 1904 var sextugasta aldursár félagsins. Á þvf
ári seldust 185,367 lífsábyrgðar skýrteini að upphæð
$342,212.569, fyrsta árgjald borgað. Það er 100 millíón-
um meira, en nokkurt annað lífsábyrgðarfélag hefir selt
á nokkru undanförnu ári. — Nærri 20 millfónir dollara
var borgað fyrir 6000 dánarkröfur. Yfir 20 mill. til lif-
andi meðlima. — 17 mill. dollara var láaað út á skýrteini
þeirra móti 5 prócent árlegum vöxtum. — Inntektir fél.
hækkuðu um 8£ millfón. — Sjóður pess hækkaði um 38
millfónir, er nú $390,660,260.— Lffsábyrgð í gildi hækk-
aði um $183,396,409. Öll lífsábyrgð í gildi 1. ,Jan. 1905
$1,928,609,308.
CHR. ÓLAFSSON,
AGENT.
WlNNIPEG
J. G. MORGAN,
MANAGER
Arni Egprtsson
071 ROSS AVENL’E
Phone 3033. Winnipeg.
Agæt biijörö
Ég hefi ágætis bújörð til sölu
við íslendingafljót, 180^ ekrur.
Ein af beztu bájörðum f þvf bygð-
arlagi. Liggur rétt meðfram fljóts-
bakkanum. Talsverður heyskapur
og einnig skógur; ágætis jarðvegur.
Yerðið að eins
$650.22
Eignir hér f bænum teknar í skift
um. Til frekari upplýsinga skrifið
eða finnið
Arni Eggertsson
Offlce: Room 210 Mclntyre Elk
Telephone 3364
Fregnsafn
Markverðustu viðburðir
hvaðanæfa.
STRlÐS-FRÉTTIR
Rússar hafa farið þess á leit við
Frakka, að þeir geri tilraun við
stjórn Japana, að komast að við-
unanlegum friðarsamningum. —
Frakkar hafa lofað að gera tilraun
f pessa átt með þvf skilyrði.að Bret-
ar legðu lið sittr til, að þessir samn-
ingar tækist.
Herforingi Japana hefir skýrt
frá f>vf, að menn sínir hafi nú um
tfma verið önnum kafnir við að
telja saman herfangið, sem f>eir
fengu í Mukden, og kveður hann
það vera alls, eftir þvf sem næst
verði komist, um 114 millfón doll-
ara virði af matvælum og áhöldum
og fatnaði, [og Vh millfón dollara
virði af skotvopnum og skotfærum
að auki. Fjórum dögum áður en
Rússar flýðu staðinn, hafði mesta
ógrynni af fatnaði og skótaui fyrir
hermenn Rússa komið til Mukden,
en Japanar náðu f>vf öllu og kom
f>að sér vel fyrir f>á. Kuropatkin
hafði gefiðjskipun um, að flytja alt
þetta norðurj með hinum fl/jandi
herdeildum sínum, en enginn tfmi
varð til þess, og hafði því margur
Rússi um sáran fót að binda, er
hann fékk enga skó eða annan
klæðnað.
Af hernaðijbeggja málspartanna
eru mjög litlar fregnir um þessar
mundir Herforingi Rússa sendi
hraðskeyti til Pétursborgar f>ann
29. marz; það voru að eins 4 orð:
“Enear fréttir af stríðinu.” Þykir
þetta benda til f>ess, að Japanar
hafi náð umráðum yfir fréttaþráð-
unum og láti að eins þær fréttir
berast út, sem þeim sýnist, og að
þeir eigi nú f öllum höndum við
Rússa þar eystra.
Stjórnin á Rússlandi telur lfk-
legt, að stór-bardagi hafi orðið, þó
fréttir fáist ekki af honum.
Heima fyrir á Rússlandi er alt f
vppnámi. Æðstu höfðingjar og
auðmenn í Moscow eru nú eindreg-
ið á þvf m&ll, að stjórnin verði að
rýmka um frelsi þjóðarinnar, ann-
ars sé alt f veði. Þessir menn eru
farnir að setja verði um hús sín at'
ótta fyrir þvf, að [>au verði sprengd
í loft upp eða brend, f>vf að alþ/ð-
an lætur allófriðlega og fremurýms
spellvirki á eignum auðmanna, hvar
sem þvf verður við komið; en her-
lið stjórnarinnar ræður ekkert við
f>etta. í Yartaborg bifct alþýðan
og reif niður allar vfnsölubúðir í
bænum og lögreglustöðvarnar, svo
að stjórnin varð að senda þangað
herskip og setja herdeildir f land
til að halda friði, eins og þeir væru
í óvina landi.
Póllan^l og Finnland eru og f
uppnámi, svo að stjórninni stendur
stuggur af. Og svo er að sjá af
öllum fréttum, að stjórninni verði
nauðugur einn kostur, að veita
þjóðinni aukið frelsi, en ekki gera
menn sér von um, að hún veiti
f>ingræði á sama hátt og viðgengst
í öðrum Evrópulöndum.
Þann 3. þ. m. segja herfréttir, að
Rússar séu að rffa upp járnbrautir
sfnar í Mancliuria, og f>ykir f>að
benda á, að þeir búist við að verða
alyerlega að yfirgefa þenna lands-
hluta og eftirláta hann óvinum sfn-
um Japönum með öllum hans gögn-
um og gæðum.
Almælt er að hermennirnir hafi
nú færst norður að Genshu skarði,
108 mflur fyrir norðan Tie skarð
og að Japanar hafi þar að eins
nægilegan herafla til að halda sfn-
um hluta fyrir Rússum, því að að-
alherdeildir þeirra séu á leið til
Vladivostock, og ætli Japanar að
gera umsát um þann stað og herja
á hann bæði frá sjó og landi, eins
og f>eir gerðu við Port Arthur. Og
efai enginn, að þeir vinni f>ar sig-
ur að lokum.
Nii er saat að nokkru vænlegar
muni áhorfast viðvfkjandi friðar-
samningi milli Rússa og Japana;
sagt að þeir muni koma sér saman
um, að leggja helztu ágreinings-
atriðin í friðarsamningunum undir
úrskurð Roosevelts forseta, og láta
hann miðla málum svo algerður
friður komist á meðal þeirra sem
allra fyrst. Þó er enn ekki fullyrt,
að Japanar gangi að þessu.
Öllum ber saman um, að Rúss-
um sé nauðugur einn kostur að
biðjast friðar. Þeir eru nú búnir
að þreyta orustú við Japana í hálft
annað ár, og liafa mist um liálfa
millíón manna ásamt öllum her-
skipaílota sfnum f>ar austur frá,
auk alls þess ógrynnis sem |>eir
hafa mist af hergögnum, sem er
mörg hundruð millfón dollara virði.
Þeir hafa tapað öllum yfirráðum á
Corea og f Manchuria og orðið að
gefa upp Port Arthur, öflugasta
vfgi í heimi. Og ofan á allar þess-
ar hrakfarir bætist það, að þeir
hafa tapað lánstrausti sfnu og fyr-
irgert tiltrú og virðingu heimsins
sem stórveldi. Þeir eiga því héðan
af enga viðreisnarvon móti Japön-
um. Stjórn f>eirra og þjóð veit
f>etta, og allur heimurinn veit það,
og — Japanar vita pað.
Ottawa stjórnin ætlar að láta
byggja fiskiklak við Berens River,
er geti ungað út 200 millfónum
hvítfiska á ári hverju.
— Ófriðlega gengur f>að til f
Warshaw á Rússlandi. Þúsund
Gyðingar héldu trúarlega samkomu
þar á sunnudaginn var, en herlið-
inu var sigað á þessa vopnlausu
menn og urðu f>au leikslok, að 4
fundarmanna vorn drepnir, en yfir
40 særðir, f>ar á meðal tvær konur.
Svipað þessu hefir átt sér stað í
öðrum borgum f>ar f grendinni. —
Sóslalistar ganga nú um meðal al-
þýðunnar og heimta, að hún leggi
fram fé til skotvopna kaupa. Þeir
krefjast að sögn vissra upphæða,
$2.50 til $5.00 af hverjum manni
eftir efnum og ástæðum. Þykir
f>etta ljós vottur um, að almenn
nppreist sé í vændum um land 'alt
og að alþýðan ætli sér að vera vel
út búin að vopnum, svoað húngeti
mætt herdeildum stjórnarinnar, j>ar
sem nauðsyn krefur. Svo er að
sjá, sem stjórnin fari nú friðsam-
lega að blaðstjórum landsins; hún
hefir boðað ]>& á fund sinn og rætt
landsmál við þá á kurteisan og vin-
gjarnlegan hátt og óskað eftir sam-
vianu þeirra á þessum róstusömu
tfmum.
— Ofþurkar á Spáni hafa skemt
uppskeru landsins svo mjög, að
þúsundir manna eru aðfram komn-
ar af hnngri og alsleysi. Svo geng-
ur sulturinn að fólkinu, að það er
farið að ráðast á og ræna mat-
vöru úr búðum kaupmanna f ýms-
um þorpum, er svo sagt að al-
menn uppreist sé í vændum, ef
stjórnin ekki gjöri bráðar ráðstaf
anir til þess að bæta úr nauð fólks-
ins.
— Opinber kvörtun hefir gerð
verið á bruggara fundi f Eng-
landi, yfir f>vf að alf>ýðan sé farin
að minka bjór drykkju, en verji f
f>ess stað efnum sfnum til þess, að
fara á fótbolta leiki og aðrar sýn-
ingar. Á fundi f>essum ræddu
bruggarnir á hvern hátt hægt
mundi að kippa þessu 1 lag. Einn
maður gat þess að þó hægt væri
með löggjöf að takmarka vfnnautn
alþýðunnar, þá mundi veitast örð-
ugt að fá löggjöf er þvingaði fólk-
ið til að drekka meira en það hefði
lyst til.
— Þjófa-hópur, sem um nokkura
ára tlma hefir rænt og stolið f
flestum borgum Frakklands, og
stundum einnig myrt menn, hefir
að sfðustu komist undir manna
hendur. 15 þessara þokka pilta
hafa verið dæmdir f fangelsi alt.
frá 5 árum til lífstfðar, eftir f>ví
sem sakir stóðu.
— Kviðdómur einn (Grand
Jury) í Toronto, hefir hafið það n^-
mæli og alvarlega ráðið dómur-
um landsins til að taka það upp,
að hýða menn fyrir drykkjuskap.
Kviðdómendum þessum kemur
saman um f>að, að leyfa mönnum
að sleppa við h/ðinguna fyrir fyrsta
brot, en að hver sá sem uppvfs
verður að f>vf að verða drukkinn,
oftar en einusinni, skuli sæta húð-
strokum fyrir hvert brot. Tillaga
þessi er svo ný, að hún hefir enþá
ekki verið rædd 1 blöðunum, en
væntanlega láta bindindisfélög
landsins til sín heyra um þetta áður
langt lfður.
— Þýzkt gufuskip sigldi á og
braut Allan Line skipið Parisian
4 mflur frá Halifax höfn þ. 26. f.
m. Um eitt þús. farþegjar voru á
skipi Allan línunnar. Skipið komst
með illan leik inn á höfnina og
kom farþegjum öllum í land, en
sökk sfðan. Mál hefir fægar risið
út af þessu tilfelli milli félaga þeirra
sem skipin eiga.
— Tveir bræður f Ontario lentu
f illu út úr trúmálum, og beið ann-
ar bana af áverka hins. Sá, er
glæpinn framdi, kvað alveg nauð-
synlegt, að ráða hinum bana vegna
trúarskoðana hans.
— Mrs. Chadwick hefir verið
dæmd til 10 ára fangavistar fyrir
skjalafölsun og peningasvik. Hún
var kærð um að hafa snúðað út um
2 millíónir dollara, en hún kvað
það vera fjarri öllum sanni, þvf
skuldir sfnar væru ekki meiri en
750 j>iis. dollarar.
— Voða fellibylur, sem æddi yfir
bæinn Louisburg f Minnesota að
kveldi þess 27. marz sl., gerði stór-
kostlegt tjón á lftí manna og eign-
um þar. Þrjár kornhlöður og vagn-
stöðvar Great Northern félagsins
og 60 íbúðarliús féllu til grunna og
hvert einasta annað hús í bænum
skeindist meira eða minna. Margir
létu þar lffið og aðrir særðust. Állir
tal og málcírar slitnuðu, og svo má
heita, að bærinn allur væri alger-
lega eyðilagður. Ætlað er, að víð-
ar liafi orðið skemdir, þó en sé ó-
frétt um það.
— Flóð hafa sópað C. P. R.
brúnni miklu af Saskatchewan ánni
hjá Saskatoon. Brúin var f 40
deildum, og tóku flóðin 21 deild.
Félagið ætlarað endurbyggja brúna
tafarlaust.
— Maður að nafni Gessler Ros-
seau, sem nýlega var dæmdur í
fangelsi f New York fyrir það, að
hann sendi sprengivél út á bryggju
Cunard lfnunnar f>ar f borginni f
maímánuði 1903, sem hann ætlað-
ist til að yrði flutt um borð f skip
línunnar til f>ess að sprengja það í
loft upp — hefir gert þá játningu
í fangelsinu, að það hafi verið
ein af sprengivélum lians, sem eyði-
lagði Bandarfkja herskipið Maine,
er sprakk á Havana höfn í Cuba
fyrir nokkrum árum.
Játning hans er á f>á leið, að á
f>eim árum, sem Cubamenn áttu
f ófriði við Spánverja, þá hafði
hann einsett sér að gera það, sem
hann gæti, f>eim til hjálpar, og f
þvf skyni hefði hann flutt sig til
Jacksonville og smfðað tværöflugar
sprengivélar, svo út búnar, að f>ær
máttu vindast upp eins og klukka
og vorn svo vissar að sprengja með
feikna afli á tilsettum tfma. í
Jacksonville kyntist hann ýmsum
uppreistarmönnum og samdi við þá
að nota þessar vélar sínar til f>ess
að sprengja upp skip Spánverja á
Havana eða öðrum höfnum við eyj-
una. Menn voru gerðir út til f>ess
að festa vélarnar við eitt af skipum
Spánverja á næturþeli, en af f>vi
dimt var, þá festu f>eir f misgán*
ingi vélina við skipið Maine, með
f>eim afleiðinguin, sem þegar eru
kunnar. Sá, sem stóð fyrir þessu
verki, drap sig. f>egar hann upp-
götvaði misgrip sitt. Aðrir, sem
að verkinu unnu, flýðu landið og
voit onginn hverjir f>eir eru eða
hvar niðurkomnir. Það er alment
álitið að saga þessi sé sönn.
— Frétt frá St. Pétursborg segir
Rússa keisara hafa gert tilraun til
sjálfsmorð^ með þvf að skera sig í
úlfliðina, en verið hindraður frá
því af móður sinni.
— Stjórnendur G.T.P. járnbraut-
arinnar hafa látið f>að boð út ganga,
að félag þeirra og C. N. R. félagið
muni byggja sameiginlegar fólks-
lestastöðvar f Winnipeg. G. T. P.
féiagið hefir og ákveðið, að setja
eina af aðalstöðvum sínum í Fort
William, Ont.
Fréttabréf.
Hnausa, Man., 26. marz 1905.
Vorið er komið, “og grundirnar
gróa”, mætti bæta við, þvl snjór er
á förum, nema f skóginum. Þessi
vetur er einn hinn bezti, sem liér
hefir komið f elztu manna minni.
Félagslífið hefir verið með fjör-
ugasta móti, einkum seinni part
vetrarins, hvað skemtisamkomur
snertir, og verður fyrir það fyrsta
fram í næsta mánuð. Samkomurn-
ar hafa verið haldnar f Húsavík,
Gimli, Nesi, Árnesi, Hnausum,
Geysir, Árdal, Icelandic River og
Hecla, — fleiri og færri á öllum
f>essum stöðum.
Kr. S. Thorsteinsson er búinn
að selja greiðasöluhús sitt á Hnaus-
um; Baldvin Anderson, Húsavík,
stóð fyrir kaupunum. Hefir flogið
fyrir, að þar eigi að setja upp vín-
sölu verzlun, ef menn vilja leyfa
það, En meiri f>örf virðist vera
þar á annari verzlun, því nóg hefir
boristt hingað norður af ^fninu í
vetur og orðið mönnum að fóta-
kefli.
Komið hefir til orða, að Gimli-
sveit yrði skift í tvent, að minsta
kostt, og mælir margt með þvf. —
Hún er orðin of stór umfangs fyrir
4 meðráðendur, að hafa hana alla,
eins og hún er, til að geta vel stjórn-
að, svo annaðlivort verðurað skifta
henni eða að fjölga meðráðendum
Dáið hafa hér f Breiðuvfk í vet-
ur: 3. janúar, Olafur Jónsson,smið-
ur góður, ættaður úr Kelduhverfi,
70 ára. 13. marz, Eygerður Eyj-
ólfsdóttir, ekkja eftir Einar sál.
Oddsson, sem bjó á Osi í Skila-
mannahreppi f Borgarfj.sýslu, 69
ára gömul.
Enginn veitir f>vf neina sérlega
eftirtekt, þó stöku maður flytji liéð-
an úr Gimlisveit; en þó er sá mað-
ur að fara frá okkur í vor, sem sér-
staklega er saknað af öllum, sem
liann þekkja. Það er Jón bóndi
Jónsson frá Grund f Mikley. Hann
fer fyrir það fyrsta til Selkirk.
Fylgja honum liugheilar heilla-
óskir.
Nú er ekki haft mikið orð á þvf>
þó menn flytji inn í sveit okkar,
f>að er svo vanalegt, enda er að
verða erfiðara, að ná í góð lönd,
með hverjum degi að heita má, og
ekki líða mörg ár þar til sveitin
verður albygð, og heimilisréttarlönd
fækka óðum. Þó eru f>au mörg til
ennþá og sum góð. Loksins fóru
menn að líta t-il Nýja Islands, og
gerðu það þá svo munaði um.
o. G. .1.
•‘Freyj a.”
Þegar ég hefi lesið það blað nú
um nokkra sfðustu mánuði hefir
mér dottið í hug að spyrja sjálfan
mig sem svo: Ætli allir lesendur
“Freyju” séu ánægðir með stefnu
f>ess blaðs nú upp á sfðkastið?
Persónulega finst mér spurningu
þessari bezt svarað með f>vf, að at-
huga efni blaðsins nú, hvað lftið
þar er rætt um “kvenréttindi” í
þeirri mynd, er útgefandinn byrj-
aði það málefni í fyrstu.
Nú er f>vf lfkast, að aðaláherzlan
gangi út á það, að svívirða karl-
menn með f>ví allra argasta, sem
hægt er að finna í sögunni, og að
útgefandinn liafi lasta- og glæpa-
þrungnustu “rómana” til hliðsjón-
ar við ritsmíð sína.
Ég liefi átt tal við nokkra kaup-
endur og lesendur blaðsins, er hafa
lýst beiskri ó&nægju yfir stefnu
f>ess um tfma, þar eð slfk frekja og
ákafi, er þar kemur fram f ólieppi-
legri mynd en óskandi væri af leið-
toga f þvf velferðarmáli, er miklu
fremur til að æsa upp ósamlyndi í
hjúskaparmálum, en til að efla
sannan kærleika og einingar sam-
vinnu milli karla og kvenna.
Væri ástæða til að álíta, að út-
gefandi “Freyju” hefði við ósam-
lyndi og ókjör að búa af hálfu maka
sins, þá væri ekki að undra, f>ótt
útgefandinn gætti ekki sem allra
glöggvast að feta hógværðar og
þolgæðisveginn, er kvenréttinda
málefnið sérstaklega. útheimtir að
þræddur sé af forustukindinni.
Þess væri óskandi, að leiðtogi
málefnisins, Mrs. M. J. Benedicts-
son, breytti sem fyrst um til batn-
aðar og hefði framvegis betur að-
laðandi rithátt og stefnu, málefn-
inu til framfara og [>roska. Annars
er mjög hætt við, að starf hennar
og áhugi nái ekki tilgangi sfnum
eða beri sára lftinn blómkrans lil
betrandi áhrifa hvað það m&lefni
snertir og sambúð karla og kvenna.
Lesandi “ Freyju. ”
Þessir eiga bréf á skrifstofu Heims-
kringlu, og eru hlutaðeigendur á-
mintir um, að sækja bréíin tafar-
laust, því Heimskringla tekur enga
ábyrgð á bréfum, sem send eru í
póstkassa eða á skrifstofu blaðsins:
E Davfðsson,
Sig. Jónasson Hlíðdal, 2 bréf,
Miss Elfzabet Sig urðardóttir,
Mrs. Margrét Bjr>rnsson.
Þrjú af bréfum |>essum eru frá
Islandi.
Fasleignasala
Komi nú bæði konur og menn,
Komi hver sem getur,
Þar um kosta kjörin tvenn
Keppa f>eir Jón og Pétur.
Mennina í “Mekkintær”
Megið þið fremsta telja,
Flýgur sagan fjær og nær:
“Fljótt og vel þeir selja!”
Baldwinson f>að fljótur fann
Og fyrstur Islendinga,
Þá guliið skært utn greipar rann
Yið gerða kaupsam.iinga.
Spyrjið þið hann spjörunum úr,
Spyrjið, hvað ’ann haldi,
Um félaga með forðabúr
Fult af oturgjaldi.
Hann mun f>á án tafar tjá —
Tal og ræðu vandar: —
Farið strax og finnið þá,
Flýtið ykkur “Landar!”
Þar er ekki stolt og staut,
Né stirðleiki til anna,
Þvf skal ykkar beina braut
Beint til slfkra manna.
MARKUSSON &
BENEDIKTSSON
Skrifstofa: 21!) Mclntyre Block.
Telephone 29H6.