Heimskringla - 13.10.1910, Blaðsíða 2

2 Bls WINNIPEG, 13. OETÓBER 1310
HEIMSKRINGLA
Heimskrmgla
Poblished every Thursday by The •
Heimskringla NewsiPnblishinj Co. Ltd
VerO blaðsins 1 Canada og Bandar
|2.00 um áriö (fyrir fram bor*aö),
Sent til Islands (fyrir fram
borgaö af kaupendnm blaðsins hér$1.50.)
B. L. BALDWINSON
Editor & Manatrer
Oöice:
729 Sherbrooke Street, Winnipee
P.O, BOX 3083.
Talsími 3312,
Heim og hingað.
öllum hefir komið saman um
þíið', hæöi þeám, sem á Islandi
twia, og hinum, sem þaðan hafa
llutt ) hingað vestur, a5 mikill
meirihluti þeirra, sem vestur
flytþi, beri í bejósti sér löngun til
að lí'ta ættjörð sína aftur. Einkan-
tegiíi • er þetta ' svo um hið eldra
fólk, að margt af því lartgar á
fyrstu árum sínurn hér til þess að
heimsækja aftur •ættjöröina, þegar
það sé búið að safna svo efnum,
að iþað geti staðið sig við að
verja nauðsynlegtim tíma og efn-
nm til ferðarinnar. þessi löngun
er jafnan sterkust á fyrstu árun-
nm eftir að hingað er komið, en
sem dofnar oftir því, sem dvöltn
lengist bér í landi, — og svo fer
þá vanalega, að þegar dvölin er
orðin svo löng, að fólkið hafi efni
til ferðarinnar, þá er það vana-
lega búið að tresta sig á ýmsan
bátt þaiinig, að það má ekki eyða
tfmanum til heimferðar.
Algerlega er óhætt að fullyrða,
að mikill fjöldi manaa og kvenna
þeirra, sem hi ngað flytja, geta, ef
vfljinn er nógur, heimsótt ætt
jörðina eftir þriggia ára dvöl hér
vestra, sé það ekki stjórað niðu
mcð ómögum. En einatt fer það
svo, að þegar efnin eru fengin, þ
er heimþráin orðin svo dauf, að
það kiýs að fresta ferðinni, “svona
fvrst nm sinn”, og hjá flestum
verður þetta “'fvrst um sinn” sv
længdregið, að aldrei verður af
heimferðínni, nema f einstökum til
fellum þar sem þeir eiga^ hlut að
máli, sem léttum hala hafa a
veifa. þó hafa á síðari árum all
mærgir Vestur.íslendingar horfið
heim af'tur. En í lang-flestum til
feflum hafa þeir komið aftur von
bráðar, iafnvel þeir, sem héðan
hafa farið með þeim einlæga
sotningi, að setjast þar að alger-
lega.
Hvers vegna verður dvölin þar
heirrta svo skammæ hjá bessum
Vestur-íslondingum ? Er það af
esntómu Vviklvndi, eða á það sér
dýpri rætur ? Og ef svo, hver jar
eru þær rætur ? Vér hvggjum, að
þær séu margvíslegar. Aleðal ann
ara þessar :
1. þneir, sem heim fara, fara þang-
fremur til þess að finna ætt-
ingja og víni og til að dvelia
hjá þeim, heldur en af nokk
tirri ást til landsins, sem slíks,
þótt það sé fósturjörð þeirra
Fáir eða engir mundu sækja
aiistur um haf eingöngu til
þess að sjá landið, ef ekki
væru þar fvrir ættmenn og
kmmingjar, sem þeir höfðu al-
ist upp með frá hlantu barns-
beini. þeir eiga þar börn eða
foreldra, svstkini og aðra ná-
frændur. það er betta f.ólk,
sem þeir lara til að heimsækja
' — en ekki landið, En svo opn
ast þeim nvr beimur, er heim
kernur, 7»eir finna landið sjálft
eins og það var, hvorki betra
né verra ; larKlslögun, iarð-
mvndun o<r loftsl i.g er bar eins
og þegar þeir fóru að heiman,
— breyting er þar engin á, eða
ekki svo stórvægileg, að hún
hafi nokVur áhrif á hugi þeirra.
En samt er brevtingin orðin
mikil/ beim óvænt og ógeð-
íeld. Fólkið hefir breyzt i
beirra augum. Ef til vill finna
þeir þó ekki til þess, sem
mestri breytingu hefir tekið. —
það eru þeir siálfir. heim-
lcomnu Vestur-lslendingarnir.
þeir hafæ, sér óafvitandi a-
reiðanlega, orðið svo satnj
grónir landi og lifnaðarháttnul
hér vestra, að þeir verða þess
fyrst varir, er þeir eru heim-
lcomnir, að þeir geta engan-
veginn felt sig við umskiftin.
Vinir þeirra og ættmenn taka
þeim með allri blíðu og breyta
við þá eins vel og þeim er eig-
inlegt. En eitthvað er það bó,
»?m tekið hefir svo miVilli
br-cn-ti.ngu frá því, sem þeir
vöndust á fvrri árum, að beir
geta ómögulega felt sig við á-
stamlið eins og þeir verða þess
varir. þeir sjá nú, að alt horf-
ir við þeim nokkuð öðruvísi,
en þeir áttií von á áður en
þeir lögðu af stað héðan að
vestan. Jafnvel þeirra námistu
vinir og ættingjar, sem þeir I
voru samrýmdir meðan þeir
dvöldu samvistum við þá —
þó þeir hafi engri annari breyt-
ingu tekið en þeirri að verða
eldri en þeir áður voru — eru
nú samt svo mjög öðruvísi, en
Vestur-ísl. höfSu gert sér von
um, að þeir kunna ekki eins
vel við þá ; hugsunarhátt.ur
þeirra getur nú enganv,eginn
samrýmst hugsunarhætti hinna
heimkomnu, eins og áður var,
og sambúðin verStir þeim þvi
ekki eins ánæigjuleg og þeir
höfSu gert sér hugmvnd um
aS hún yrSi. þetta verSur
þeim vonbrigði.
2. þó aS veSuráttan á íslandi
hafi ekki tekiS- neiiium breyt-
ing.um síðan Vestur-íslending-
urinn flutti úr landi, og bó að
kuldinn hér í Canada sé engan-
vegdnn minni, og enda talsvert
meiri meS köflum á veturna
heldur en heima, þá er bað
samt einhvernveg':nn svo, að
honum finst nú alt meira til
um kuldann heima heldur en
áSttr fyrri meSan han.n b,ekti
ekki annaS loftslag. Honttm
finst hann næða gegn um hold
og merg, þó langt sé komiS
fram á vor, og han:i smýgur
éinhvernveginn svo þræsings-
lega um mann, aS Vestur-ts-
lendingnum finst ekki viS þaS
ivnandi. þetta orsakast af sjáf
ar-rakanum salta, sem er þar
í loftinu. Hér vestra er lofts-
lagiS þ«rt og menn búa sig
viðnnandi skjólföttim, svo að
kuldinn þvingar þá ekki. En
sumarhitarnir á hinn bógittn
þvnna blóðið og gera mann
viðkvæmari fyrir öllum óvan.i-
legttm breytingtim. I.ikaminn
endiirskapast hér á fárra ára
tímabili, svo aS þeear V.-tsl.
kemttr fteim, þá er hann í rann
réttri alt annar maður en þá
er hann fór að hedman, hafi
haniT dvalið langvistiim ltér
vestra. Og þetta orsakar það,
að hann þolir loftslaeið mikltt
ver, er hann kemttr héðan að
vestan, en han:i þoldi bað áð-
u r en hann flutti úr landi. --
þetta einnfg eru honum von-
brigSi.
3. Atvinnuvegirnir, sem hann ólst
upp viS meðan ha:tn dvaldi i
heimahögum, eru nú orðuir
honum svo ókunnir og ógeS-
feldir, að hann kann ekki við
þá. Ilér vestra hefir hann van-
ist alt öSrttm vinnubrögðiim,
og miklu hærra kiaiipgjaldi,
reiðilega borguðu í peningum
og eftirtölulaust. Honum fitist
hann verSa aS vinna heima
fyrir hálfum launum, og minna
en það, frá þvf sem hann liefir
hér vanist, og í flestum tilfell-
um hefir sú neynd á orðiS, að
hann hefir ekki getað sætt stg
viS þau kjör, sem boSist haía.
Vinnan. hefir verið alt öðru-
vísi og launin alt lægri en
han.n hefir vanist vestra. (>g
þetta hefir þrðið homim von-
brigði. Jafn'vel mörg sú vinna,
sem hann fyrrum stundaöi
meS glöSu geSi, getur hann nú
ekki felt sig við, og það þótt
hún sé engu lakari en sú, sem
hann hefir hér stundað.
i. Núi finnur hann það, þegar
hann kemttr heim til ættlands-
ins, að lífskostnaður allur er
þar miklu hærri en hann var
íyrr á árum, þegar hann þekti
til, og hann verSur þess var,
. að krónan er í sannleika smár
peniingur, og að notagildi lienn-
ar er nú orSiS miklu minna, en
hann hafði gert sér í hug að |
verða myndi. Hann finnur að
fljótt eyðdst fé hans, — miklu
fljótar, en hann. hafði gert
ætlun ttm. þetta
vonbrigði.
Annað atriði, sem honutn
kemur ókunnuglega fyrir, eru
þeir skattar, sem lagSdr eru á
hann, þegar hann kemttr heim,
— skattkröfur, sem hann hell’’
ekk-i þekt hér vestra, og sem
eru þess eðlis,, að hann alls
ekki vill láta þvingast til
mæta þeim. Hctnum finst þá
alt of mjög vera þrengt að
sínu persónulega fr.elsi. Og þ:ið
hafa sagt oss menn, sem héð-
an hafa flutt til átthaganna
fornu, að þessar skattkröfur
hafi verið sú vogstöng, sem
mest ýtti undir úitflutning
þeirra hingað aftur. En vitan-
legt er það, að hér var að
ræða um menn, sem engati
fastan atvinnuveg höfðu í land-
inu, voru þar til þess — ef svo
mætti að orði kveða — að
eyða íé sínu í landinu til hagn-
aðar þeim, sem þar vorvt íyrir,
og þeim íanst það svo ósann-
gjarnt, að heimtaðir væru af
þeim skattar, eftir minna en
tveggja mánaða dvöl í landinu,
að þeir vildu ekki lúta beýrri
kúgun. Hér í landi dettur engu
svedtafélagi í hng, að skatt-
leggja þannig ferðamenn, sem
engar eignir eiga, fastar eða
lausar, aðrar en peninga sem
þeir lifa 4. Og sjálft hefir ís-
land ekki annað úr býtum fyr-
ir ágengni þessa, en að missa
af því fé öllu, sem þessir meun
myndu eyða heima, væru þeir
látnir óáreittir og undanþegu-
ir slíkum kúgunarkröfum.
5. Ef til vill hefir ekkert eins mjög
stutt að því, að reka eöa
nevða þá V'estur-íslendinea til
vesttirferðar aftur, eftir að
þeir höfðu komið þangað heim,
eins og hin almenna grunsctni,
sem jafnan legst á hvern bann
mann héðan að vestan, er þar
festir fót, á ættjörðínni, að
ha:in sé “leyni-agent”, sérstak-
lega gerður út af stjórnum
þessa lands til þess að vinna
að útflutningi fólks frá Islandi,
og þau ruddalegu og óverö-
skulduðu brixlyrði, sem Vest-
tir-lskndingarnir verða fyrir :
aS þeir séu lævísir þorparar,
sem sigli ttndir fölsku llaggi
og sitji á svikráðum við l«nd-
ið. það er víst alveg óhætt að
íullvrSa, að hver einasti ís-
lendingttr, karl eða kona, sem
til íslands hafa fiutt héSan að
vestan, hafa orðið fyrir sltkurn
bríxlum frá ýmsttm rttdda-
mennum og ófyrirleitnum af-
glöpttm þar heima, og það er
enginn hlutur eSlilegri en aS
heiiSarlgir prívat ferSameun
firtist við slíkar móttökur, því
aS þær eru svo algerlega þver-
ö-fugar viS alt það, er telju
má mannúð og velsæmi, og
einnig algerkga ólíkt öllu því
viðmót'i, sem ískndingum er
sýnt, er þeir koma hingað ti!
landsins. AS visu má Veslttr-
íslendinigum í léttu rúmi liggja
þessi grunsemd, ákærur og
•bTÍxlyrði, þvi að enginn gk-p-
ur væri það, þótt þeir hvettu
landa sína til vesturferðar. Og
þa.S væri ekki kiðttm að líkj-
ast, þótt þeim væri líkt við
agentana, því að þeir einir
tnenn hafa ennþá verið sendir í
þeim erindagerðum til íslands,
að ekkert land þarf að blygð-
ast sín. fyrir þá. Vér vitum
ekki betur, en að agentarnir,
sem sendir hafa verið heim af
stjórniinttm hér á liðnum ír-
um, séu alt eins heiðarlegt
dreng.'aval eins og mögulegt
vrði að safna satnan, hvar sem
leitað væri um alt Island. Og
allir hafa það verið menn, sem
ekki unnu í leyni, heldur létu
gjörvallan landslýð vita, hverj-
ir þeir væru og í hvaða erinda
gerðum þeir væru komnir. En
margir þeir Vestttr-lskndingar,
er heim hafa flutt, eru bannig
skapi farnir, að þeir vilja ekki
ima við að vera álitnir annað
en það, sem þrir í rattn réttri
eru. Og ýmsir, sem heim hafa
farið, hafa b&int sagt, að fþetta
hafi fiæmt þá vestur aftur.
þeir mættu hvarvetna sö’nu
ákærunum og hverskyns rudda- (
mensktt viðmóti, sem cngum •
heiðarlega huigsanidi manni er
sæmandi né viðu:ta,ndi. — Ait.
þetta eru þeim vohrigði. j
Margar fleiri orsakir mætti til
þess leiða, að Vestur-ískndingar
fá ekki unað hag sínttm heima, — í
enda hefir sú raun á orðið, að
j la:ig-flestir þeirra hafa horfið vest-
! ur afttir. þrir ha.fa fengið mæli
ttgeíendur eru “Pren.tfélag Ar- ræmi við stefnu og framkomu Lib-
niesinga”. í stjórn blaðsins eru ; arala síöan þeir tóku við völdum ;
Séra Gísli Skúlason á Stórahrauni ! þrir viðhalda tollvernd enn, og
Guðm. þorvaröarson hreppstjóri í ekki' var Mr. Laurier lengi að
Sandvík og Oddur Oddsson gttll- lireyta stefnu sinni eftir að hann
smiður á Eyrarbakka. Auk þsirra var kominn til valda — það er að
eru þrir Guðm. Sigurðsson sýslu- segja, ef hann hefir nokkttrn tíma
nefndarmaðttr, Helgi Jónsson sölu-
stjóri og Jón Jónatansson búfræð-
ingttr í ritnefnd.
Verð blaðsins er 3 kr. á ári.
Liberalar og tollmálið.
Eftik Árna Sveinsson
í ritgerð, sem birtist í Lögbergi
4. ágúst siðastl., er staðhæft, að
aðsLnálið, sem stjórnmálaflokkun-
I ttm hér í Canada ber á milli, sé
! tollmálið ; en þar sem slík stað-
j hæfing er mjög fjarri sanni, og í
mótsögn við stefnu og framkvæmd
ir Mr. Lauriers, og meðráðenda
hans, virðist mér ekki úr vegi, að
taka til íhttgtinar afstöðu þeirra í
haftl nokkra ákveðna stefnu í
stjórnmájum — því orð hans og
framWænidir, einkankga að því
er tollmál snertir, virðast bera
greinilegan vott um stefnuleysi,
eins og eftirfylgjandi orð hajts
sanna : “Liberal flokknum mega
tilheyra þeir, sem hafa verzlunar-
frelsis hugsjónir, og þrir, sem iafa
tollverndar htt.gsjó'nir. Eg — f.yrir
mitt Isyti — hnri'giist hvorki á eina
hlið leðtir aðra”. Sömuleiðis virð-
ist raeða sú, ier hann flutti í Mas-
sey-Hall 1901, ekki vera í samrætni
án árum 1% prósent. Svo viðvíkj-
nndí toll-lækkun þolir Laurier-
stjórnin ekki samanburð við vernd
artolla-stjórnina, sem var við völd-
in á ttndan henni”.
Hér höfttm vér vftnisburð
tveggja flokksblaða, og kemur
| þeim báðiim saman um það, að
Conservativar hafi lækkað tollinn
margfalt meira en Liheralar, cg
llberal-iblaðið vill ekkf að sinn
! flokkur beri ábyrgðina af þeirri ó-
1 hæfu, en telur honum það til gild-
I is, að hann hafi fært miöur tollinn
J á óunnum vörtim, sem naiuðsyn-
legar eru við tilbúning akuryrkjtt-
verkfæra, og þar með sett verk-
smiðjuedgendur í betri afstöðu eu
j þá, sem þeir voru í, þegar Mr.
| Foster skildi við þá. En nú ertt
1896, þvi þá fórust honum orð
þes sa k'ið ;
‘‘það hefir verið sagt, ‘sæll er sá
máður, sem heíir enga sögu’, og
það má eins með sönnu segja, sæl
er sú þjóð, sem hefir enga sögu.—
sambandi við það málefni, fyrir og j físí ’er í þeirri einkennilegu stööu
eftir árið 1896, og draga ifram á j umbió.tamanns, sem ekkert hefir til
sjónarsviðið framkomu beirra ems að endtirbæta. það vortt þair tím
og hún hcfir verið, .og er í raun og j ar, að é? vildi endtirbæta alt ; e:i
v.eru, Til þess að kotnast að réttri n.ú ' á dögum er ég talsveröur í-
niðurstöðu, og leiða sannkikann í j haldsmaður ; fyrir mitt leyti er ég
ljós, virðist mér bezti og brinasti ; ekki reiðttbttdnn til þess að breyta
vegurinn, að taka nákvæmkga til , því, sem á yfirstandandi tíma er
við loforð hans og stóryrði ívrir ' vtrksmiðjueigendur í Canada, sem
iramleiöa ótinna voru (ratv mat-
yfirvegunar þeirra rigin orð og
gerðir í sambandi við þetta stór-
mál þjóðarinnar. Mun ég því til-
færa nokkra kafla úr ræðttm þeirra
og ritum viðvíkjandi tollmálinu.
Og þá að sjálfsögðtt byrja með
kafia úr ræðu Sir Wilfrids, — er
hann flutti á hintim nafnfræga
flokksftindi liberala árið 1893 —
sem hljóðar þannig :
i “það er tekið aif fólkinu í Can-
ada yfir $20,000,000.00 á hverjtt
ári með tolla-álögum. Ef hvert
alveg rétt”.
Samkvæmc
orðttm Alr. I.atiriers, er tollmáliö
ekkii kngur ágreiningsmál milli
flokkanna, alt er í svo góðu lagi,
að hann hefir ekkert til að endttr-
bæta, og þá verndartollafyrir-
komttlagið alveg rétt ; enda lætur
Mr. Fielding — sjálfur tollmála-
! ráðgiafi Lauriers — sömu skoðttn
í ljós m.eð þessum ótvfræðu orð-
I ttm :
“Eg vona, að t-ig geti sagt það,
cent innheimt gegnum áhrif yernd- [ aö tollmálið sé að mestu utan við
artollanna, gengi í ríkissjoðinn,
væri það þolandi ; en fyrir hvern
stjórnmál, því ef biö viliið leggja
voru
| erial). Skyldu þessir náungar hafit,
j verið ánægðir með niðurfærsht
J tollsins, á þrim vörum, sem þeir
framlriða ? Nei, alls ekki. ]i)n I.aur
iier-stjórnin varð ekki ráðalaus ; og
til þess að geta gert þá ánægða,
beíir hún dregið dollara, svo jrtili-
QPiim skiftir, beint úr ríkissjóði og
1 gefið málmsteypufélögunum. það
| eru því að eins verksmiðjueigend-
i ur, sem hafa> hag af nefndri tcll-
lækkun ; því gjaldiþegnar ríkisins
greiða þennan aukaskatt til félag-
anna, geginiim ríkissjóðinn, scm
j auðvitlað eykur gjaldbyrði þeirra
framanskrifúðum Pg útgjöld ríkissjóðs.
þótt svo virðist, sem Mr. Sifton
hafi gengið inn á verndartolla-
stefnu Conservativa, c.g sé. nii á
móiti toll-læikkun, og álí'ti núvcr-
andi tollalöggjöf yfirleitt sann-
gjarná, svo að æsingakröfur um
írekari niðurfærslu séu ekki líkleg-
ar til að hafa heillavænlegar af-
kiðingar, — þá kom hanti þó fram
sem ákveðinn verzlunarírelsismað-
ur éyrir 1896, og sá þá alt af bet-
ur cg betur skaðsemi verndartoll-
apna, sérscaklega að því kyti,
revnslunnar fvrir þvf, troðinn,
skekinn og fleytifullan, að alt
blaðagumið þar hrima um hlýtt
hugiarþel heim a þjó ðarin:t a r til
Vestur-lskndinga, er ei.ntómt nasa-
veðttr, að httgur fylgir bar ekki
j máli og að ttndir niðri er hatrið
j svo biturt til lands og ættmenna
I hér vestra, að þrim er ekki þolað
j það, að þeir tala satt um landið
/ / " i hér vestra, þegar I>eir koma heim
til Islands.
‘Suðurland”
Svo heitir nýtt vikublað, sem
byrjað var að gefa út 4 Eyrar-
bakka í júní sl. það er í sama
a^’ jbroti og þjóðviljinn, 4 bls. á viku.
Frágangur allur smekkkgur, letur
! skýrt og stórt. Stefna blaðsins,
eins og hún er auglýst í fyrsta
blaðinu, er að það skttli vera —
“laust við stórpólitik og forðast
alla.n flokkadrátt, en ræða málefni
j er snerta landbúnað’og verða megi
1 þeim atvinniiveg.i til eflingar ;
[ einni.g önnur atvinnumál og ment.a
mál, vega- og samgöngu-mál ; svo
og fræðandi greinar tim þau efni,
sem alþýðu varðar mest”,— ætlar
blaðiö eintiig að fiytja. Aðallega
er blaðið stofnað til þess, að ann-
ast um hagsmuni héraðanna í suð-
austur undirkndi íslatwls.
þau 13 eintök, sem komin voru
út af þessu blaði fram að 8. sept.
sl., hafa Ilrimskringlu verið send.
þau sýna, að hinni auglýstu
stefnu hefir nákvæmlega verið
fylg.t, og haldi blaðið þann veg á-
fram framvegis, þá má ætla, að
það verði með nytsömustu blöð-
um latidsins.
dollar, sem gengur í féhirzlu þjóð-
arinnar, lenda $2 til $3 í vasa
hinna verndiiðu verksmiðjueigenda.
Eg, — sagði Mr. Laurier — mót-
mæli slíku. ílg segi það : ekki cent
ætti að vera innheimt fvrir utan
það, sem nauðsyn landsins krefur.
Vér viljum kggja á skatta fynr
tekjur, en ekki eitc cent af vernd-
artolli. Skatta-álög.tir eru skaðleg-
ar, sem ekkert n.ema þarfir ríkis-
ins geta réttlætt. þegar vér höfum
— (°g ég vil ekki selja skinnið af
biirninum fyrr en hann er skotinn,
en ég hygg að conservative björn-
inn (the T.ory bear) sé ttm það að
ver.a fieginn) — þá vilium vérlétta
verndartollinum af fólkinu, sem er
svik og blekking og rán ; því það
er rán, að taka penintra frá einttm
manni og gefa öðrum”.
Mjög lík þessu, að efni og orð-
færi, er ræða Mr. Lauriers becrar
hann flutti ibúum Winnipeg borgar
fagnaðarboðskap Iáberala 1894.
1 “Ég kem til þess, að leggja fyr-
ir ykkur stefnu liberal fiokksins í
stjórnmálum. Stjórnmálahugsjón
. vor má endurcakast með hinu
góða e.-saxneska orði “freedom”
(fnelsi) í orðsins fylstu merkingu.
Frelsi í ræðum, frelsi í framkvæmd
! um, frelsi í trúlífi, frelsi í bjóðlífi,
og síðast en ekki sizt, frelsi í verzl-
unarlífmu. í sam.bandi við hið
amerfkska lýðveldi, er línan, sem
aðskilur frjálslynda flokkinn og I-
haldsflokkinn, — spursmálið um
fr jálsa verzlun, — þeir standa með
þrældómi, vér stöndum með frelsi.
Ég fordæmi fyrirkomulag verndar-
tollanna sem þrældóm, já, þræl-
dóm, og óg'meina' þrældóm í sómu
merkingu, sem hið amerikska
þrælahald var þrældótnur. Ekki á
| sama stigi, ri til vill, en á
hátt. Á sama hátt er fólkið
í þessu landi — og sérílagi íbúar
Winniipeg borgar — að vinna fyrir
húsbónda, sem tekur — ekki hv-ert
cent af ágóðanttm — en mjög stór-
an hlut af því, sem þið erfiðið og
sveitist fyrir. Eg segi ykkur ekki,
að vér þttrfum .ekki að legg.ja á
nrina skatta ; en ég segi ]>að, að
st.jórnin hefir engan rétt til þess,
að taka eitt cent frá þér eða mér,
nema það sem nauðsvnlegt er fvr-
ir tekjur ríkisins. Ef stjórnin tek-
ur nokkurn hlut þar yfir, hvort
sem sá hluti er stór eða smár, til
þess að gefa hann rinhverjtt'm óðr-
um, þá er hún eins mikjll ræningi
og sá ræningi, setn setur skani-
bissu fvrir enni þér og segir : þína
peninga, eða þitt líf”. —
það mun varla mögulegt, að
skýra betur stefnu Liberala í toll-
málinu, eða gefa ákveðnari loforð
um aíuám verndartollanna, en
Laurier gerði fyrir árið 1896. En
livort þar hefír hugur fylgt máli,
er mjög efasamt ; að minsta kosti
hefir því verið haldið fram, að eft-
ir einn verzlunarfrelsis lriðangur
hans, hafi hann látið verksmiðju-
eiigendttr vita, að J>eir þyrftu engu
að kvíða, tollvernd yrði ekki af-
numin, þótt. Liberalar kæmust til
valda. Hvort sem þetta er sann-
leiikur eða ekkj, þá er það í sam-
á vkkttr þá fyrirhöfn, að lesa þing- sem það snerti jarðyrkjuverkfaeri ;
ræðurnar í Ottawa, munu þið
komast að þeirri niðurstöðu, að
það er ekki mikill skoðanamttnttr
með hinttm miklti stjórnmálaflokk-
um í Canada í sam'bctndi við toll-
málið”.
Hér höfttm vér einnig orð Mr.
Fieldings fyrir því, að tollmáliðer
ekki Iengur ágreiningsmál milli
fiol.kanna, það er að mestu utan
við stjórnmál ; og þá að sjálf-
sögðtt hafa T.iibera'lar gen.gið inn á
stefniu íhaldsmanna, þar sem þeir
eni'ibá viðhalda tollvernd. Knda
virðist, að liberal-blaðið Montreiil
Witness, skilii þessa yfirlvsing Mr.
Fieldings á þá leið, því henni við-
j víkiandi kemst það þa.nnig að
I orði :
“Kf þetta mrinar nokkuð, þá
I liefir það þá þýðingu, að “Manu-
faoturers” hafa fengið rétt til ]>ess
| að leggja skatta á fólkið, svo
i langt, sem hinn núverandi vernd-
artollur nær. En hvar er nú öll
| röksemdaleiðsla I.iberala áðttr en
j þeir komust til valda ? Hvar er
j nú alt böl og ólán verndartoll-
!anna,,sem allir liðu svo mikið við
meðati Conservativar béldu völd-
I ttm ? Nú eru ekki lengur tvö flögg.
óv
og rökstuddi þá skoðun sínajmeð
mörgum og ljósum dæmum, sem
áttu að sanna, hve mikið fé lenti
í vasa verksmiðjneigenda fyrir 4-
hrif verndartollanna, í samanburði
; við það, sem gengi í ríkissjóðinn.
I það atikagjald sagði hann fólkið
þyrfti að bcrga, og lagði fram þá
spurningu, hvort ekki myndi betra
að hætta við fiokkaskifting og
gera eitthvað til hagsælda fyrir
landið. 0.g þá einkanlega að því
[ leyti,, sem það snerti velferð bænd-
anna ; vegna þess, að lífsnauðsynj-
ar allra kæmtt á einn eða annan
hátt frá bændunum. Nú ern Tiðiti
14 ár síðan Liberalar komust til
valda, og IVlr. Sifton ávalt verið
; þingmaður og innanrikisráðgiafi
j langan tíma, og þó hefir hann lít-
ið ttnnið að velferö bændantta við-
víkjandi tollmálinu. Miklu fremur
beitir hann áhrifum sínum i gagn-
! stæða átt, eins og kemttr fram r
bréfi, er hann hefir nvlega ritað,
og í einni kosningaræðti, er hann
flutiti í Brandon, þar sem hanrr
k.emst þannig að orði :
“Vér færðum niður tollinn á
j sutnum vörum 5 til 10 prósent, en
I á sjálfbindurum og sláttuvélum
J>að lítiir svo út, sem óvinirnir var Þa‘') ómögulegt, vegna þess að
séu bræður. Dvíð kastar nú ekki ! mnfltitningur 4 þrim vélum var að
strinum að tröllinu, og Delila hef-
ir skorið lokkana af Samson”.
þannig lítur Montreal Witness á
samkomulaig flokkanna í tollmál-
inu. Sannarlega álítur það ekki,
”aö tollmálið só aðalmálið, sem
flokkunimi ber á milli”. það er
sem |
hridtir ekki von á slíktt, þar
s.jálftir Mr. Fielding álíttir það að
I mestu utan við stjórnmál, — þótt
Lögberg þykist vita betur.— Ráð-
! g.jafarnir og málgögn þrirra levna
Því alls ekki þar eystra, að stjórn-
in viðhaldi tollvernd. þeir vilja
jafnvel koma á'byrgðinni á Con-
servaitiva, hyað toll-lækkun snert-
ir, vegna þess, að 4 síðustu stjórn,
arárum þrirra, var tollurinn lækk-
aður meira en LdJ>eraJar hafa gert
á síðastl. 14 á.rum. því til sónn-
unar set ég hér orð liheral-blaðs-
ins Brantford Expositor.
“Fyrir hinn aukna innfliitnin.g á
Bandaríkja verkfærum hvíldr mikill
hJuti af ábvrgðinmi á “Tory”
flokknum, sem færði tollinn úr 35
prósent niðttr í 20 prósent. I.nber-
alar hafa ekki fært hann niður úr
því. En þeir hafa sett verksmiðju-
rigendttr í betri afstöðu til að mæta
samkepni Bandaríkjamann'a með
því að lækka tollinn á óttnnum
vörum (raw material)”. '
1 satna stren'ginn tekttr conser-
vativa-blaðið Halifax Herald við-
víkjandi toll-lækkun flokkanna, —
með eftirfylgjandi orðum :
‘‘Árið 1888 var tollurinn að með-
altaii á öllttm aðfluttum vörum
22 prósent, en árið 189-5 hafði Con-
servative stjórnin fært það meðal-
tal hér ttm bil niðttr í 17prósent
— mðurfærsla á 7 árttm 4(4 Pfó'
senb Eftir tvær atrennur við end-
urskoðun toll-laganna hefir Laur-
ier stfómin fært meðaltalið niður
í 16Já prósent, niðurfærsla á fjórt-
vaxa svo fljótlega, að það var ná-
i lega víst, að ef vér hefðum fært
niður tollinn, þá hefði Canada
i verksmiðjurnar að miklu leyti
eyðilagst”.
Hér k.emur greinálega fram vernd
artollastefna I.iberala, og prinsip-
ið er hið sama hjá báðtim flokkun-
tim, netfnil. það, að halda tollinutn
! svo háum, að hann vriti verk-
j smiðjurigendum næ'gdlega vernd —
fvrir samkepni utanríkismanna —
| til að l'eggja aukaskatt á þjóðina,
sem dregur miklu hærri fjárupp-
hæð i þeirra vasa, en tekju>- rikis-
, ins eru gegnm ver tdart illana, —
! eins og M". L?.iu"“. sj.ilfi'r sí að■
I ha'fði — fvrir 1896. Enda mintu
j bændttr hann rækilega—í sutnar —
j á þá staðhœfing hans. Og þeir
l rökstuddu hana með-því, að benda
j hamttm á, að undir hans stjórn og
' tollalöggjöf, hefðu bændur borgað
í ríkissjóð árið 1906 toll á tnn-
flut'tum jarðyrk juverkfœrttm af>
eins $323,024. En þá hefði tollur-
inn á beimatilbúnum jarðyrkjtt-
verkfœrum, að sama hlutfalli,
numið $2,567,149, sem auka-gróði
fyrir “Manufacturers”, tekinn frá
bændunum. Og ennfremur sýndu
þeir fram á, að síðastliðið ár
hefði tollur á aðfluttu cementi
verið að upphæð $159.077 í ríkis-
s.jóð. En á sama tíma hefði cem-
ent einokunarfélagið dregið í siun
sjóð, sem aukaborgun fyrir áhrif
hátollan.na, hér um bil $1,740,000,
frá þeim, er keyptu cementiö.
(Niðurlag).
FRIÐRIK SVEINSSON
tekur nú að sér allar tegundir af
húsmáling, betrekking, o.s.frv.
Eifcarmálniing fljótt og vel af hendi
leyst. Heimili 443 Maryland St.