Alþýðublaðið - 05.03.1921, Page 1

Alþýðublaðið
öefið út aí Alþýduflokkaum.
1921
Laugardagino 5 tnarx.
53 tölubl.
Alþýðanborgarl
Fyrsta vínarkveðja alþingis til almennings.
Neðri deild samþykkir með ðlium greiddum atkvæðum gegn
atkvæði lóns Baidvinssonar að hækka kaffitollinn um helming.
Magnús Jónsson og Jakob Möller haida með-
mælaræður með hækkuninni!
Landsstjórnia hefír lagt fyrir
þingið frumvarp um hækkun á
ýmsum tollum, þar á meðal hatkk■
mm kaffitollsins um kelming
Hvers vegna hefír landsstjórnin
haldið þessu frumvarpi leyndu,
Og hvers vegna Ieggur hún yfir-
leitt fram þetta frumvarp?
Orsökin ti! þess að stjórnin hélt
því leyndu er vafalaust sú, að
húa hefír vitað að alstaðar að af
landinu mundu koma mótmæli
gegn þvi að hækka kaffítollinn,
enda er enginn efí á þvf, að með
ferð máhins hefði orðið nokkuð
önnur í neðri deild Alþingis en
raun varð á, ef kjósendur hefðu
haft tækifæri til þess að láta i
Ijósi álit sitt á rnálinu. £n nánar
um það í annari grein.
En þá er að athuga hvers vegna
stjórnin leggur fram þetta frum-
varp. Orsökina til þess mun vera
að fir-ua í því, að stjórnin heidur
að of lítið fáist inn með tekju-
skattinum í ár. Hvers vegca?
1) Af því útgerðarmenn hafa í
tvö ár tapað miljónum á sfld, af
því þeir vildu græða meira en
góðu hófí gegndi á henni, af því
þeir voru of ágjarnir.
2) Af því Fiskhdngnum (sem
að sögn eru færri en tíu menn í)
hefír verið lánað þriðjungurinn af
veltufé Í.Iandsbanka, svo ait við-
skifta og atvinnulíf hefír lamast.
Með öðrum orðum: Nokkrir
helztu auðmennirnir hðfa tspað
stórfé vegna óhóflegrar gróðafíkn-
ár, og til þess að Iandssjóður beri
ekki of mikinn halla af þvl, er
lagðnr nýr skattur á alþýðuna:
Kaffitollurinn hcekkaður umhelm•
ing! Alþýðan borgar!
Þessu loMafrumvarpi var í aeSri
deild visað til tjirhagsnefadar, sem
skilaði þvf aftur ásamt .cefndar-
áliti". Nefndarálit þetta (þsk, 74)
hljóðar svo:
„Fjárhagneínd hefir athugað
frumvarp þetta og leggur til, að
það, eftir atvikum, nái iram að
ganga óbreytt.“
Svo mörg eru þessi heilögu orð!
Uadir þetta skrifa svo nefndar
mennirnir sjö, án þess að séð
verði að nema einn nefndarmann
anna hafi skammast sfn fyrir að
láta þetta frá sér fara og kalla
það nefndarálit Þessi eini var Hí-
kon í Haga. £n þegar málið kom
aftur inn > þingið, treysti hann
sér ekki til þess að vera skyn
samari en hinirl
Hvað skyldi annars nefndin eiga
við með orðunum „eftir atvikum*.
Á að skoða þau eins og meining-
arleysu; eins og tákn upp á and-
leysi nefndarmannanna, eða á sð
leggja meiningu t þau? Ea þá
hvaða meiningu? Varla aðra en
eitthvað á þessa leið: Stórgróða
menn hafa tapað. Eftir atvikuni
er bezt að alþýðan borgi lacds-
sjóði tapið með aukauru kaffítolli.
Við frumvarpið komu fram
breytingartillögur frá Pétri Qtte
sen og Jóni Baldvinssyni.
JSsk&tt nr. 1. Fundur á ratug-
un kl. 3 e. b. Góð skemtun.
MuniÖ zð mæta. SL
-v : • -.
Alþýðufræðsla StúdéntaféL
XJm Ynglingu
Sfðara eriodið, flytur Matthlars
Þórðarson á morgun (sunnudsg)
kl. 3 1 Nýja BIó,
skuggamyndir sýndar.
Adgöngueyrlv 50 av,
ammmmmummmmmummmmmwmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmrnmmmmy.a
Dm dagiirn og yegínn.
Beikningnr yör bsejarverzÞ-
nnina, þ. e. verzlun þá er bær-
inn rak á strfðsárunum, var lagð-
ur fyrir bæjarstjórn á sfðasta
fundi. Ágóði var á þessum vöru-
tegundum, (talið f krónum): á
hveiti 334 kr., á hrfsgrjónum 2jf
kr, á haframjöli 732 kr., á smjör-
lílci (ryrri kaup) 2981 kr, á dósa-
mjólk 860 kr„ á tólg $34 kr.,
á Tjörneskolum 1096 kr., á stein-
olfu 4904 kr., á saltkjöti (fyrrl
kaup) 2778 kr„ á brauðasölts
seðlaskrifstofunnsr 106 kr., sam-
tals 17096 kr. Tap hefir orðið é
þessum vörum: rúgmjöli 169 kr„
kartöflum n 599 kr., ísl. smjör
284 kr, smjörlíki (sfðari kaup)
1966 kr., saltkjöti (síðari kaup)
1538 kr., samtals 5555 kr. Gróðl
á verzlun sasntals 0540 kr.
Býprft og ðýpra. Hlutabréf ís-
landsbanka hala verið að hrfð-
falla undanfarnz daga á kaup
höllinni i Khöfn. Að sögn hafa
þau fallið úr i02°Jo niður í 8.1 °/o
eða um fimta part. Jafnframt því
sem þetts fer fram f Khöfn, er
Iandsstjórnin aS berjast fyrir þvi
hér á þmgimi, að bankinn fái ný
hlunnindi, svo sem þau, að haun
fái að auka hlutafé sitt um helm-
ing. £a við höfum jakob á þing-
inu til þess að gseta réttar Sands-
ins gegn bankanum, það er fróuo-
f þeirri hugsuni ■