Heimskringla - 08.10.1914, Síða 1

Giftingaleyfisbréf seld
TH. JÖHNSON
Watchmaker,Jeweler&Optician
Vibgerbir fljótt og vel af hendi leystar
24S MAIX STREET
?hone Mttin «00« WINNIPEG, MAN.
Nordal og Björnsson
— Gull og úrsmiðir —
674 S A R G E N T A V E.
XXIX. AR.
Norðurálfu Stríðið.
30. september. —
Frétt sú barst með blöðunum í
gærkveldi, að Von Kluck hershöfð-
ingi hafi boðið að gefast upp, og að
allar hersveitir hans legðu niður
vopnin, með þeim skilmála, að þeim
væri lofað að fara heim sem frjáls-
um mönnum og engir teknir til
fanga. En boði þessu hafi verið
hafnað af Joffre, hershöfðingja
Frakka. Fréttin þótti ekki með öllu
áreiðanleg, þó vist sé orðið, að hann
sé nú umsetinn á allar hliðar af
sambandshernum, og öllum sam-
göngum við hjálparsveitirnar þýzku
lokað. Kvað hann vera mjög þrot-
inn að vistum og sveitir hans hung-
urmorða. Það var fyrst um og eftir
26. sept., eða fyrra mánudag, að or-
ustunni fór verulega að halla á
Þjóðverja. Hér og hvar klofnuðu
skörð í fylkingarnar og máttu þær
ekki við hinni stöðugu kúlnahrið, er
yfir þær rigndi frá sambandssveit-
unum, — 0g eftir að fylkingarnar
rofnuðu réttu þær ekki við aftur.
Hafa þær nú altaf siðan hrakið
undan, unz svona er komið. Sam-
bandsherinn er kominn norður fyr-
ir og heldur nú ölium leiðum yfir
Belgiu og austur. Var það þá fyrst
að Von Kluck áleit, að hann mætti
ekki lengur verjast, og fór að hreyfa
íriðarboðum.
Bauð hann, að ef að sér væri heit-
ið óhindraðri heimför, skyldi hann
og allur her hans leggja niður vopn-
in og ekki skifta sér meir af þess-
um ófriði það sem eftir væri.
Tilboðum þessum svaraði Joffre
þannig, að nú væri bezt að sköp
skiftu; við Von Kluck semdi hann
aldrei frið, og engum griðum myndi
hann heita. Hertu Frakkar á sókn-
inni strax eftir að frétt þessi spurð-
ist um herinn. Var fallbyssum og
öðrum drápsvélum komið fyrir á
mótorvögnum, svo léttari yrði þeim
eftirförin strax og fullkominn flótti
brysti i þýzka herinn. — Er engum
samningum varð við komið, var
orustan hafin að nýju með fullri
grimd, 0g berjast nú Þjóðverjar
einsog óðir menn, — því nú er ekki
nema um dauðann að tefla.
Helzt engar fréttir berast að aust-
an. Bannaðar eru allar símskeyta-
sendingar þaðan, og er það skilið
sem svo, að á undirbúningi standi
hjá báðum hliðum, og vilji þær því
ekki láta vitnast, hvað sé í bruggi.
Engar stórorustur hafa átt sér stað
þessa daga og munu herirnir sitja
mikið á sömu stöðvum. Segjast
Rússar nú hafa flæmt alla Þjóðverja
út úr Póllandi og halda meginhluta
Austur-Prússlands. Þó mun hitt
sanni nær, að nokkrir staðir á Pól-
landi séu enn í höndum Þjóðverja;
en fyrir aua sókn er tekið af hálfu
þýzka hersins, og gjöra þeir nú ekki
annað en verjast.
Að sunnan segja fréttir, að Serb-
ar hafi nú hreinsað land sitt af
Austurríkismönnum. Er nú aðeins
eitt vígi ótekið, suðvestur af borg-
inni Krupain, uppi í fjöllunum. En
meginhluta Bozniu og Herzegóvínu
hafa þeir náð. — Annars ber öllum
sögnum saman um, að Austurríki
muni vera i andarslitrunum. Logar
þar alt í innanríkisófriði, og er all-
ur agi í hernum farinn út í veður
og vind. Hlýða slavnesku sveitirn-
ar ekki lengur þýzku hersliöfðingj-
unum, en strax og í orustu kemur
ýmist leita undan á flótta, neita að
taka upp vopn eða ganga yfir i and-
stæðinga herinn.
Sjóherirnir hreyfa sig hve;rgi enn.
Er meginflotinn þýzki hneptur inn-
an við Kiel, en Bretar liggja fyrir
framan. Þó eru stöku þýzk skip á
sveimi og hafa unnið Bretum all-
mikið ógagn. Þýzkt herskip, Emden,
hefir rétt nýverið sökt nokkrum
flutningaskipum brezkum í Bengal-
flóa; en bjargað hefir það mönnum
og skotið þeim á land. Var það bú-
ið um síðustu helgi að sökkva fimm
vöruflutningaskipum og kolaskipi
að auk. En nú hefir það bætt þvi
sjötta við, Gryfevale. Tók það skip
þetta i indverska sjónum.
Ferðamenn, er komið hafa frá
Brussels, segja alla bæi þar eystra
og nyrðra fulla af þýzku flóttaliði.
Eru það slitringar af hersvcitum
Von Klucks. í borginni Ghent eru
sagðar rúrnar 35,000 flóttamanna.
Vekja þeir óspektir og yfirgang,
hvar sem þeir fara. Liggja nú ýmsir
smábæir í ösku. Fimm þorp utan
við Ghent sáu þeir standa i björtu
báli.
Eftir siðustu fregnum frá Kaup-
mannahöfn er sagt að Þjóðverjar
séu nú í óða kappi að undirbúa her-
skip sín til atlögu við Breta. Hafa
þeir verið að flytja að þeim ógrynni
kola þessa siðustu daga og nýjar
fallbyssur frá Kupp verksmiðjun-
um, er notaðar hafa verið við til-
rauna-sprengingar, og gefist vel að
sögn. Samhliða þessu hafa 25,000
manns úr sjóliðinu verið sendir
vestur til Brussels, og eiga þeir að
bíða þar, unz á þá verður kallað.
Er skoðað sem svo, að tilgangurinn
með því sé sá, að koma skipunum
sem fyrst móts við Antverp og
taka bæinn. Og að því loknu, að
heimsækja Bretland sjálft. Hefir það
heyrst á hershöfðingjunum þýzku,
að þótt mishepnast hafi tilraunin
sú, að taka París og Frakkland, sé
enn óreynt, hvort ekki megi taka
Lundúnaborg og England. Telja
þeir England berskjaldað, þrátt fyr-
ir flotann, og á allra vitorði er það
að ekki þolir það langt umsátur.
En fullvel hafa Þjóðverjar treyst
sér til þessa og fram yfir það, sem
reynd hefir á orðið, og ekki er ó-
sennilegt, að svo fari enn. Brezki
flotinn er ekki flúinn við fyrsta á-
hlaup, og hætt við að þýzku skipin
fái nóg að starfa, áður en þau hafa
fyrir komið öllum 'skipunum ensku;
því bæði eru Þjóðverjar langtum
liðfærri á sjó, og svo hafa Bretar
miklu betra aðstöðu en þeir.
* * *
1. oktöber. —
“Engar verulegar breytingar.
Barist í alla nótt. Suður af Woevre
hefir franski herinn tekið Seichs-
prey og komist suður að Rupt-de-
Mad”. Þessi frétt var gefin út frá
hermálastofu Frakka í morgun. —
Umsáturs-tilraun sambandsmanna
hefir hepnast að lokum: að loka
Von Kluck inni i herkvi, svo hann
komist hvergi og fái engum vistum
að sér náð. Hafa Frakkar og Bretar
nú tekið flest vígin norður af Somme
og halda hæðunum þar austur af.
Er þctta nitjándi dagur orustunnar
við Aisne. Eftir er ein járnbrautar-
stöð i höndum Þjóðverja þar, þorp-
ið Juneville. Liggur þaðan ein járn-
braut inn til Belgiu og Þýzkalands,
er fluttar verða vistir eftir til her-
manna Þjóðverja. Er nú markinið
sambandsmanna, að ná stöð þess-
ari.
Þótt fréttin sé fáorð um sigur-
vinningar, er þetta þó talinn annar
mesti sigur sambandsmanna á Frakk
landi siðan stríðið hófst. Hafa Par-
ísar búar slegið upp veizlum og há-
tíðahöldum út af þessum hrakförum
Þjóðverja, og þykir það benda á, að
meira hafi gjörst, en á máli er haft.
Fréttir frá Berlin eru sagnafáar
um orustuna vestra. En aftur á móti
segja þær , að Rússar hafi verið
reknir til baka i Carpathía skörð-
unum, er þeir rcyndu að brjótast
inn á Ungverja. Hafi þeir farið þar
mikla hrakför. Þessu andmæla frétt-
ir frá Pétursborg, er segja að öllum
Austurríkismönnum sé nú sópað
burt úr Galizíu og öll skörð í Car-
pathia-fjöllum sé í höndum Rússa.
Getur fréttin ekki um áhlaup nein
inn á Ungverjaland. Má því vel
vera, að sú fregn sé sönn. Aftur að
norðan, á Iandamærum Prússlands,
hefir staðið blóðugur bardagi með
feikna mannfalli, og segja fréttir, að
Rússar hafi mátt betur. Engin fulln-
aðarúrslit eru þó enn orðin. Er or-
usta þessi kölluð bardaginn við
Niemen. Hefir orustan staðið síðan
á sunnudag, en Rússum stöðugt bæzt
lið frá Vilna, og er liðsmunur nú
farinn að segja eftir. Þjóðverjar
sóttu fram í byrjun, en gjöra nú ekki
annað en verjast. Hlaða þeir nú
virki og varnargarða og hlifðar-
veggi, til þess ef mögulegt er að
stöðva innhlaup í Slesiu, og halda
samgöngum opnum við Austurríkis-
hersveitirnar að austan.
Hinir ýmsu flokkar í ítalska þing
inu sitja á fundum til þess að ræða
afstöðu ríkisins og láta vilja sinn
í ljósi um hvaða stefnu heppilcgast
sé að taka. Hefir þcim öllum kom-
ið saman um það, að stefna sú sem
stjórnin hefir tekið upp, sé sú
heppilegasta og sjálfsagt sé fyrir
þjóðina að blanda sér ekki inn f
þenna ófrið meðan ekki sé á landið
leitað.
Préttaritari enska blaðsins Times
lýsir í alllangri grein orustunni
milli Frakka og Þjóðverja f gœr.
WINNIPEG, MANIT0BA, FIMTUDAGINN 8. 0KTÓBER, 1914.
Nr. 2
i
Úr skeytinu er bannað að birta
staðarnöfnin eftir vanda en álitið j
er að talað sé um bardagann milli |
Oisne og Ainse. Farast fréttarit- ;
ara orð á þessa leið: “Þjóðverjar
voru hvað eftir annað leiddir í
gildru og drepnir unnvörpum.
Mátti heita að fljótið væri orðið
allt blóðlitað. Mest var þó mann-
fallið við brýrnar og flotabrýr sem
þjóðverjar létu altaf leggja jafn-
hliða þvf sem þeir héldu skothríð-
inni áfram. Vom þær altaf sprengd-
ar upp jafnóðum. Eftir all langa
sennu báðu þjóðverjar um stundar-
hvíld til þess að grafa sína dauðu
og færa þá særðu á óhultari staði.
Var þeim veitt það. Strax og tím-
inn var uppi var byrjað á nýjan
leik. Reyndu þjóðverjar á ný að
kasta flotabrúm á fljótið og kom-
ast yfir. Meðan á þessu stóð létu
Frakkar helminginn af byssum sín-
um þegja, einsog væru þær nú úr
!agi og yrði þeim ekki lengur beitt.
En er tvær þýzku ridadra sveltim-
ar voru rétt um það að komast yfir
á bakkann Frakka megin, byrjuðu
þær og þá allar í einu að spú eldi
og blýi og á svipstundu vora sveit-
irnar—menn og hestar komnir út á
fljót svo engum varð undan komu
auðið. Gekk nú þessi hrfð um
stund og báðu þá þjóðverjar aftur
um hlé til þess að færa þá særðu
burt af vígvellinum. Veittu þá
Frakkar þeim tveggja stunda grið.
En að þeim lokunum byrjaði hild-
arleikurinn á ný. Að lokum
hlupu þjóðverjar undir hlífar og
var þá áhlaupinu lokið í bráð.
Mistu sambandsmenn ekki mjög
margt f hreðu þessari, er talin er ein
með þeirri grimmustu í þessari 18
daga orustu.”
Þá hafa þjóðverjar boðist til að
þyrma kyrkjum og listasöfnum
framvegis ef Belgar og sambands-
menn vilji lofa því að nota þær
ekki fyrir vígi og turnana fyrir
skotvirki. Sendi þýzki hershöfð-
inginn f Brussels þesei tilboð til
Spánska og Amerfska sendiherrans
i Antwerp. Getur haim þess enn-
fremur að ekki sé öll kyrkjubrot
hermönnum sfnum að kenna, því
hann hafi fyrirboðið að láta skjóta
á borgina Malines, en Belgar hafi
aftur á móti hélt yfir hana eldi og
eymyrju dögum saman eftir að
þjóðverjar tóku hana.
* * *
2. október. —
Aðal vigi þjóðverja á norður
Frakklandi er við bæinn Roye. Von
Kluck hefir bæzt lið síðan um
miðja vikuna er búist var við að
hann yrði að gefast upp eða halda
undan inn í Þýzkaland. Skeyti
frá París kl. 3 e.h. segir að orustan
halda áfram nálægt Roye. “Vinstri
fylkingararmur vor stefnir í áttina
til Roye. Og er barist nú stöðugt
án nokkurra hvflda. Þjóðverjar
virðast hafa búið um sig þar og
safnað jiangað nýju liði. Út fylk-
ingar ná suður fyrir Arras. Við
Meuse fljótið reyndu Þjóðverjar að
leggja flotabrýr yfir fljótið nálægt
St. Mihiel, en her vor skaut þær
jafn harðan í sundur. í Woevre
héraðinu höldum vér uppi sókn-
inni og þumlungumst áfram hægt
og hægt millum Appremont og St.
Mihiel. Á öðrum stöðum hefir lftið
gjörst en hvarvetna er haldið við.”
Skcyti þetta er frá hermálastof-
unni frönsku og getur lítillega
þeirra atburða sem eru að gjörast
þar norður frá. Breskur efnafræð-
ingur og fréttaritari Lundúna blað-
anna að nafni A. A. Roberts segir
frá hernaðartækjum þeim sem
Frakkar hafa yfir að ráða og eyði-
leggingu þeirri sem þau gjöra í liði
þjóðverja, og þakkar hann það þvf
hve Sambandshernum hefir hepn-
ast að stemma stigu fyrir framgangi
þjóðverja. Eitt þetta sprengiefni
sem Frakkar nota er kallað “Turp-
onite” og er svo banvænt og bráð-
drepandi að það drepur á sama
augnabliki og kúlan spríngur svo
mennirnir standa dauðir eftir við
brjóstvirkin. Lýsir hann þvf á
þessa leið.:
“Efni og eðli “Turponitis” þekkja
menn ekki til hlýtar, er því haldið
leyndu, af M. Turpon, sem fann það
upp, þeim sem fann upp hið voða-
lega sprengiefni “Melinite” En um
tilraunir er gjörðar hafa vcrið með
þvf höfum vér heyrt getið. Þcgar
“Turponite” sprenging er gjörð,
myndast gastegund sei.i er svo ban-
væn að ekkert lifandi kvikiudi fær
lífi haldið er fyrir þvf verður. Það
drepur ekkí á venjulegan hátt eins-
og hin ýmsu köfnunar efni, heldur
slekkur lífið á augabragði einsog
vindgustur slekkur ljós. Einn
andardráttur af gasinu og lífinu er
lokið, maðurinn er ekki frainar f
þessum heimi, hann er horfinn fyrir
fult og alt. Drepur gas þetta í 900
feta fjárlægð í allar áttir frá þar
sem kúlan spríngur. Var gjörð til-
raun með þetta á sauðuhópi, nokk-
ru eftir að efni þetta fanst. í hjörð-
inni voru 400. Strax og rofaði til í
reyknum og séð varð til hjarðar-
innar lágu öll 400 stein dauð. “Tur-
ponitc’’ kúlum verður ekki skotið
úr venjulegum sprengikúlu byss-
um, þarf fyrir það sérstakan útbún-
að. Byssur þessar hafa verið not-
aðar á þjóðverja og þótti það undr-
un sæta eftir orusturnar að menn-
irnir stóðu stein dauðir eftir upp
við brjóstvirkin. En það var
“Turponite” er fest hafði hinum
stirnuðu riddurum blund.”
Þá er líka skýrt frá því í blaða
fregnuni að sambandsherinn sé
orðinn að mun liðsterkari en hinir.
Er samankomin her víðsvegar að
utan úr henni, frá nýlendum og
skattlöndum Frakka og Breta. Þar
eru Turcar frá norður Afríku úr
sköttlöndum Frakka, f hundrað
þúsunda tali. Eru þeir hin mestu
óvætti og kunna ekkert að óttast,
e:i hinir vægðarlausustu drápvarg-
ar og íllþýði. Þá eru Kaffar og
súlúar úr suður Afríku, bláir sem
hel og digrir sem naut, ósigrandi
og ódrepandi að þoli og þrautseigju
vígatnenn hinir mestu, grimmir og
grályndir. Lfka eru þar fjöldi Ind
verskra hersvcita, svoncíndir “Síkk-
ar” er unað haf-i mestan af orustum
og hcrferðum. Hafa þcir alist upp
við það frá blautu barnsbeini, frá
kyni til kyns, þvf þetta er hermanna
stéttin indverska. Með öllum þess-
um l'ðsafnaði og svo hvítn her-
sveitunum eru sambandsliðar orðn-
ir ósigrandi.
í Bclgíu er hungur tekið að sverfa
að þjóðinni. Sagt er að ekki sé til
pund af mjöli í Brussels og aðrar
vistir á þrotum.
Ýmsar hersögur koma að austan
frá viðskiftum Prússa og Rússa og
veltir ýmsum betur, en ennþá er
orustu völlurinn upp í Póllandi og
austur Prússlandi.
Þá hafa Bretar í hefndar skyni
við þjóðverja ákveðið að sá sprengi-
vélum yfir Norðursjóinn. Eru það
viss svæði norður af Hollandi þar
sem þýzk skip þurfa helzt yfir að
iara. Minkar ekki siglingar hættan
við það er báðar þjóðirnar fara að
bera þessa tundar djöfla í sjóinn.
3. október. —
“Sambands liðin veitt betur.
Þjóðverjar barðir til baka. Til-
raunir þeirra að taka bæinn Roye
hafa mistekist. Bardaginn staðið
dag og nótt síðan á föstudag. Von
Kluek væri sigraður ef honum hefði
ekki bæzt lið frá miðhernum þýzka
að sunnan. Þrátt fyrir liðsveizluna
hefir honum ekki tekist að hrekja
sambandsherinn eitt fótmál til
baka.”
Þetta er aðalefni strfðsfrétta er
blöðin fluttu í morgun eftir her-
málastofunni Frönsku. Yfirlit yfir
afstöðu orustunnar var sent út kl.
3, og er það nokkuð á þessa leið:
“Vinstri fylkingar vorar hafa stað-
ið á skotvelli síðan snemma í gær.
Hefir bardaginn verið harður, eink-
um f kringum Roye, þar sem vér
stöðvuðum hvert áhlaupið eftir ann-
að frá óvinahernum, er þeir hófu
altaf með nýjum og nýjum hersveit-
um er sendar voru til liðs við þá,
frá miðhernum sunnan við þá.
1 Argonne, reyndi sextánda her-
deildin (herdeild sú sem krónprins
inn ræður yfir) að komast að oss
með því að fara eftir skóginum við
Crurie. En vér mættum henni á
stað sem heitir Varennes, tókum
þar á móti og feldum af henni
fjölda manns svo að lokum varð
hún að halda undan.
Við Meuse hæðir í Woevre héraði
vinst oss nokkuð en seint.
í Belgíu halda þjóðverjar uppi
skothríð á útvirki Antwerp borgar.
Eru þeir nú viö suðaustur virkin
en hafa lítið unnið á. Tvö áhlaup
hefir fótgönguliðið gjört en í hvoru
tveggja skiftin verið rekið til baka.
í Rússlandi (Póllandi) hefir ein
herdcild þýzk verið lirakin til baka
inn á slóðir norðurfylkinga megin
hcrsins, að norðan, við Marjampol
og Suwalki. At miðsveitum ó-
vina hersins hafa Rússar tckið borg
ina Augustows, en engin tfðindi
gjörst milli syðri fylkingarmanna.
Hafa þeir átt f stöðugum skærum
en vinningar engir á hvoruga hlið.”
IGalizfu er Austurríkisher flúinn
yfir Vistula fljót. I Bozníu herða
Svartfelllngar og Serbar gönguna
til Sarajevo, borgarinnar þar sem
ríkiserfingi Austurríkis var myrtur
í sumar og öllu þessu óláns stríði
hleypti af stað.
Blaða fréttir segja að þjóðverjar
fái nú ekki viðkomið motorvögn-
um er þeir hafa notað til flutninga,
vegna olíuleysis. Reynist það satt
fer þeim þá að tefjast flutningur
vista og vopna, fram með fylking-
uin, því til þess gagna ekki járn-
brautirnar. öllum fregnum ber
saman um það að hjá þeim sé al-
mennur vistaskortur í herbúðunum
svo hversu þrásætnir sem þeir ann-
ars kynnu að vera rekur neyðin þá
innan skams til að hörfa inn í sitt
eigið land. Sagt er að mikill við-
búnaður sé nú með að styrkja virki
umhverfis allar vestur borgir rikis-
ins, en þó einkum Köln, Mainz og
Achen. Virðist þar benda á að
þjóðverjar búist við að þurfa að
leita sér skýlis bak við varnarvirki
þessara borga áður en langt líður.
Sagt er að keisarinn haldi ekki
kyrru fyrir. Ferðast hann með sér-
stakri lest ýmist austur eða vestur
milli Frakklands og Austur Prúss-.
lands. Kemur sú fregn frá Kaup-
inannahöfn að hann hafi verið
undanfarandi daga við austur her-
inn og séu einhverjar breytingar
þar f vændum. Er sagt að í ráði
muni vera að hefja 4 leiðangra
gegn Rússum. Er tveimur stefnt
inn í Galizíu, sem nú er orðið Rúss-
neskt hérað, og er miðað á borgirn-
ar Cracow og Lemberg. Um ráða-
gjörð þessa vita blöðin ógjörlega,
því ósennilegt er að þjóðverjar hafi
opinberað þeim fyrirætlánir sínar.
Fréttir sendar frá Berlin til Brezku
blaðanna segja frá með hvaða hætti
Jóakim ýnsti sonur keisarans særð-
ist og að lokinni orustinni fékk j
hjarta krampa og varð að flytjast'
til spítalans í Metz. Er honum bor-1
in sagan vel, en kippa mun honum
f kynið með hörka og ákafa, og ekki !
sagður ólíkur íöðurnum. i
“Það var í bardaganum við
Schætzels á austur Prússlandi, að 1
Jóakim keisarason særðist. Rússar
höfðu gjört áhlaup og hrakið fylk-
ingu keisarans aftur á bak nokk-
urn spöl. Varð Jóakim þá alveg
óður, óð fram grenjandi og kallaði
til sinna manna að duga. Rétti
fyikingin þá við og rak Rússa að
lokum á flótta. í bardaganum fékk
keisarason skot f handlegginn, en
ekki vissi hann um það meðan æð-
ið var á honum mest. En um leið
og af honum rann vígamóðurinn
hné hann niður, hafði hann fengið
hjarta krampa. Var hann þá tek-
inn og fluttur bak við hersveitim-
ar og síðan til Metz. Fyrir þessa
hreysti sína var hann sæmdur “járn
krossinum" er þykir hið mesta
sæmdar merki í Prússa her. Var
honum borin fregnin inn f spftal-
ann þar sem hann lá. Stökk hann
þá strax á fætur og segir “nú er eg
albata.” Var það með naumindum
að honum yrði komið í rúmið aftur.
5. október. —
Umsátrið um borgina Antverp er
hið merkasta frá ófriðarstöðvun-
um. Sækja Þjóðverjar þar að með
ógrynni Iiðs, en borgin er vel vig-
girt og verja Bretar og Belgir hana
af kappi miklu. Hafa Þjóðverjar
orðið að hopa frá hvað eftir annað,
! og beðið mikið manntjón. Þó segja
I fregnir frá Berlin, að nokkur út-
j vígi hafi fallið þeim í hendur, og
j borgin sjálf muni falla áður margir
dagar líði.
Frá Amsterdam á Hollandi berast
líkar fréttir eftir Róttamönnum frá
hinni umsetnu borg. En setuliðið
telur fjarri þvi, að Þjóðverjar séu
nokkuð nærri sigri, og segja fremur
sókn en vörn af sinni hálfu.
Þýzk herdeild, er gjörði tilraun
til að komast yfir Nethe-fljótið og
sækja að Antverp úr þeirri átt, var
þvi nær strádrepin af sambands-
hernurn.
Rússar unnu mikinn sigur á Þjóð-
verjum meðfram fljótinu Niemen,
innan landamæra Austur-Prúss-
lands; tóku 1000 fanga og 5000 féllu
af Þjóðverjum.
Miðfylkingararmur Rússa er nú
kominn i námunda við borgina
Lyck. Er það sami herinn, sem vann
bardagann við Augustowo fyrir fá-
um dögum siðan.
Frá herstöðvunum við Aisne fljót
eru engin umskifti að frétta, nema
gríðarvíg á báða bóga.
* * *
6. október.
Nú er 24. dagur bardagans mikla
við Aisne upprunninn, og enn má
heita, að við sama sitji. Von Kluck
situr ennþá á sömu stöðvum og hef-
ir hann fengið mikinn liðsauka ný-
lega, svo nú þykist hann betur
megnugur að veita viðnám. Raunar
er þessi liðsauki hans tæplega nóg-
ur til að fylla í skarðið fyrir þá, er
fallið hafa, því svo hefir mannfall-
ið verið ógurlegt hina siðustu daga.
Er talið, að full milíón Þjóðverja
hafi fallið þessa 24 daga á þessum
stöðvum.
Nú hefir Þýzkalandskeisari vikið
yfirstjórnanda alls hersins, Von
Moltke, frá völdum. Kom þeim ekki
sem bezt saman og varð endirinn
þessi. 1 Moltke eiga Þjóðverjar sinn
herfróðasta mann.
Sagt er, að Spánverjar og Italir
séu í þann veginn, að bjóða sam-
bandsmönnum liðveizlu sína.
Siðustu fregnir frá Antverp segja,
að Þjóðverjar séu að linast í sókn-
inni og hafi all-mikill hluti umsát-
urshersins verið sendur áleiðis til
Frakklands til hjálpar meginhern-
uin í bardaganum við Aisne. Sömu
fregnir segja, að belgisku herfor-
ingjarnir, sem stjórna setuliðinu
þar, hafi lýst því yfir, að ef þeim
ekki bærist hjálp bráðlega, svo um
munaði, þá væri ómögulegt að þeir
gætu veitt viðnám til lengdar, gegn
10 til 20 sinnum meiri herstyrk. Er
hljóðið all-dauft orðið i Belgiu-
mönnum, sem von er: hungursneyð
mikil í landi og verzlun öll og iðn-
aður i lamasessi. En samt berjast
Belgar af hugrekki miklu.
Winston Churchill, flotamálaráð-
gjafi Breta, er kominn til Antverp
til að lita eftir ástandinu þar og
reyna að ráða fram úr vandræðun-
um.
Þjóðverjar hafa mist 100,000
manna í orustunum við Augustowo,
Suwalki og Miujanopel, fyrir Rúss-
um. Núna síðast hafa Rússar tekið
borgina Soldan.
Hinn frægi franski hagfræðingur,
Yves Guyot, hefir gefið þær upplýs-
ingar, að standi striðið í sex inán-
uði, kosti það þjóðir þær, sem taka
þátt i því $17,600,000,000, og er það
cnginn smáræðis skildingur.
Franska stjórnin hefir samþykt að
þiggja tilboð Canada stjórnar um
$100,000 gjöf fyrir Iíauðakross sptt-
ala.
Við Aisne er barist af all-mik'Ui
grimd, en ekki má á milli sjá hver
vinnur enn sem komið er.
Sendið nöfnin.
Hér meS biSur Heimskringla aSstandendur allra þeirra
Veatur-lslendinga, sem gefiS hafa sig fram til herþjónustu
til varnar brezka alríkinu í núverandi stríSi, aS senda nöfn
hermannanna á skrifstofu þessa blaSs sem allra fyrsL
ÞaS er algjörlega nauSsynlegt, aS Heimskringla hafi
þessar upplýsingar, bæSi til þess, aS vitanlegt geti orSiS,
hvern þátt þjóSflokkur vor tekur í landvöm ríkisins, og eins
fyrir eftirtímann, aS hægt sé á skömmum tíma aS fá vit-
neskju um þá, ef þörf krefur. Þess vegna þarf Heimskring-
la aS hafa skrá yfir full nöfn allra íslenzkra hermanna, ásamt
heimili þeirra, og í hvaSa “Company” og herdeild þeir
þjóna.
Alt þetta biSjum vér aSstandendurna aS senda blaSinu
svo fljótt sem unt er.