Heimskringla - 08.10.1914, Blaðsíða 3
WINNIPEG, 8. OKTÖBER 1914.
HEIMSKRINGLA
BLS 3
máltíS, í stað öls eSa víns, — en um ann-
að var ekki aS velja. Sem dæmi þess má
geta, aS á uppleiS til Islands voru allmarg-
ir Reykjavíkur farþegar okkur samferSa, og
fylgdu þeir allir skipssiSum. Þeirra á meS-
al var ung kona, er von átti á manni sínum
í Leith. KveldiS, sem hann kom um borS
og sezt var aS máltíS, sátu þau öndvert okk-
ur, og segir hún þá: “Æi, kæri, eg get ó-
mögulega drukkiS vatn meS mat”. Svarar
hann þá meS hásum róm: “Hver er aS
tala um vatn?”
Get eg þessa aSeins til þess aS sýna, aS
farþegum fanst brotinn borSsiSur meS
vatnsdrykkjunni.
En hver hefir sína siSi, og margt féll okk-
ur mæta vel hjá því “Danska SameinaSa”.
Eftir rúma sólarhringsferS
§ 21. Esbjerg. í blíSviSri lentum viS
sySst og vestast á Jótlandi,
rétt suSur viS landamæri Slésvíkur, viS
bæinn Esbjerg. Er þaS yngsti bærinn, af
rneiri háttar bæjum, í ríki Dana. Lét Krist-
ján IX. reisa hann, eftir aS Danir mistu her-
togadæmin til ÞjóSverja 1864. Lending-
arstaSur er þar góSur og fagurt á höfninni,
— rindar og tangar skrúSgrænir teygja sig
fram í sjó.
Þótt verzlun Dana sé aS mestu leyti frjáls
fer þó fram tollskoSun, er komiS er til
landsins. Stendur tollhús bæjarins niSur
viS höfnina, og var öllum stefnt þangaS, er
meS skipinu komu. En afgreiSslan var fljót.
Sýndum viS í skjóSur okkar og var ekki
meir um fengist. Konunglegur umboSs-
maSur, meS stór spanga-gleraugu svo stór,
aS gleriS tók niSur meS nefi, út meS gagn-
auga og upp aS brúnum, og ramlega gjört
utan um, — merkti þær meS krít og festi
á þær lítinn miSa, er varla var hægt aS sjá,
nema meS svona stórum gleraugum. Féll
eg í stafi fyrir þessum manni, og fanst mér
stóru gleraugun vera merki þess, aS einsog
ekki yrSi horft út undan gleraugunum, svo
yrSi ekki fariS í kringum lögin dönsku.
Nú beiS Iest eftir farþegum, og gátu þeir,
er þaS vildu, haldiS áfram til Kaupmanna-
hafnar. En af því kveldsett var kusum viS
heldur aS bíSa til morguns, svo kostur gæf-
ist, aS sjá þann hluta landsins, er leiS lægi
um. UrSum viS því eftir, en mestur hluti
samferSamanna okkar hélt áfram.
Fórum viS nú aS svipast um eftir veru-
staS yfir nóttina. Þar viS tollhúsiS var raS-
aS vögnum, er sendir voru frá gistihúsun-
um. En lítiS höfSu ökumenn sig í frammi
viS gesti, og ekkert svipaS því sem er í ensk-
um löndum.
Sökum þess, aS eg var ókunnugur, en
hefi oft heyrt illa látiS af Danskinum, helzt
af þeim, er hvorki hafa heyrt hann eSa séS,
fór eg til manns, er klæddur var einkennis-
búningi Cunard línufélagsins, og spurSi hann
ráSa, hvar eg mundi geta fengiS góSan
gististaS um nóttina. SagSi hann þaS vera
“Mission-hóteliS"; kvaSst hann þekkja þaS,
hafa sjálfur gist þar oft og mörgum þangaS
vísaS. Fanst mér nafniS viSsjárvert, en
fékst þó eigi um, en fór aS leita aS vagnin-
um. Fann eg hann skjótlega, en leist ekki
á; var hann næsta óhreinlegur og aS öllu
hinn óásjálegasti. Snöri eg þaSan hiS bráS-
asta, og kom þaS snjallræSi í hug, aS velja
verustaSinn eftir vagninum. Gistum viS
meS þeim hætti á “Hotel Spangsberg”. Er
þaS hinn ágætasti staSur og hefSum viS
getaS unaS okkur þar vikum saman. Okk-
ur voru fengin 3 herbergi samstæS, setu-
stofa meS svefnstofum tveim sinni til hvorr-
ar handar. Tóku gluggar niSur í gólf og
sneru mót hafi. Sátum viS stundarkorn í
setustofunni, fengum okkur hressingu og
horfSum út á kveldroSann og sjóinn. Vor-
um viS búin aS strengja þess heit, aS viS
skyldum láta fara vel um okkur fyrstu nótt-
ina á NorSurlöndum, og gekk sú heitstreng-
ing aS efndum. Umhverfi og aSbúnaSur
úti og inni þaS fylsta, sem viS fengum ósk-
aS. Nóttin varS því vær og svefninn hress-
andi.
Morguninn eftir spurSi eg gestgjafann
eftir, hvaSa verustaSir þessi “Mission-hotel”
væru. SagSi hann þau vera aS hálfu leyti
guSsþakka-hús, í umsjá og gæzlu trúfélaga.
Þar ætti aS vera strangari siSagæzla en á
öSrum gistihúsum, þó þaS vildi nú stund-
um farast fyrir. Ættu þau aS vera athvarf
einstæSingum og ókunnugum. Skýringa
þurfti eigi fleiri. Þau voru stofnuS í guSs-
þakka-skyni, og átti tilgangurinn aS bæta
fyrir hreinlætis- og fágunarskort, og alt ann-
aS, er á kynni aS vanta.
ViS höfSum beSiS um sólskin, þegar viS
kæmum til NorSurlanda. ÞaS var bjartur
morgun, er viS vöknuSum til og sólin skein
af skýlausum himni. Haf og jörS glóSi í
miSsumars geisladýrSinni. Ásettum viS
okkur aS nota morguninn til þess aS litast
um í bænum.
Gestgjafinn sagSi okkur meS dálitlum
drýgindum, eftir aS hann hafSi frétt aS viS
værum ffá Ameríku, aS þessi bær — Es-
bjerg — væri Chicago Danmerkur. Bærinn
hefSi ekki enn náS fullum mannsaldri, og
teldi þó yfir 20,000 íbúa. Áleit hann víst,
aS viS myndum síSur sakna neins aS heim-
an, ef viS hefSum Chicago.
Bærinn er snotur, hreinlegur og vel lýst-
ur. Nokkur stórhýsi sáum viS. Flest eru
hús úr rauSum tígulsteini. Einna myndar-
legast er barnaskólahúsiS. ViS vorum stödd
þar fyrir framan rétt áSur en skóli var sett-
ur um morguninn. Voru kennararnir aS
láta börnin gjöra æfingar þar úti í skóla-
garSinum. Var hálf gaman aS sjá þaS og
heyra glamriS í tréskónum, er þau báru á
fótunum, er þeir námu viS steinlagSa grund-
ina. Var þaS smávaxinn her, en óskandi
aS honum vaxi svo megn og megin, aS hann
fái variS danska jörS, gegn frekari ágangi
prússneskra böSla.
Þegar börnin voru öll komin inn, geng-
um viS á eftir inn í skólann. Þar í gangin-
um voru hillur og á þeim raSaS húfum barn-
anna; en á gólfinu neSan viS hverja húfu
stóSu tréskórnir, er þar voru skildir eftir og
ekki gengiS meS inn í kenslustofuna. Kenslu-
stofurnar voru háar, bjartar og rúmgóSar,
og öllu betri virtust mér þær en kenslustof-
uf eru í barnaskólum hér í Winnipeg.
I miSjum bænum liggur aSaltorgiS. Þar
stendur myndastytta Kri'stjáns IX. Er torgiS
kent viS hann og aSalgatan, "Kongensgade”
Þar á aSalgötunni gæti vel hugsast, aS maS-
ur væri saddur í stórbæ, því svo er háttaS
bæSi húsagjörS og útsýni. En greinilegt er
þaS þó, aS ekki er bærinn enskur.
Helzt mátti merkja þaS á búningi fólks-
ins, en þó einkum barnanna. AuSvitaS var
sól og sumar þenna dag, enda voru smábörn
öll, er viS sáum á götum úti, eins búin: í ein-
um smokk, sem næst erma- og skálmalaus-
um, meS stráhatt á höfSi. SvipaS búnir
voru eldri drengir.
All-mikil merki bar bærinn höfuS at-
vinnugreinar Dana: smjör- og ostagjörSar-
innar. Reisuleg mjólkur-verkstæSi voru hér
og hvar og ostasölu-hús, eign sveita- og sam-
vinnufélaga.
(Framhald).
Til Theodórs Árnason-
ar & Co.
“Svo skal leiðan forsmá, að ansa
honum ekki”, datt mér i hug, þá eg
las þvætting Theodors og hans “aft-
aníossa” i Hkr. af 17 sept. sl. Eg
verð samt neyddur til að svara rit-
hnoði þessu, vegna bréfsins, sem
þar birtist frá Toronto College of
Music; annars hefði eg engu svarað
þar sem algjörlega er gengið á bý
við málefnið, sem til umræðu var,
en einungis reynt að sverta mig
persónulega.
Eg sný mér þá að aðalpunktin-
um, sem er bréfið frá Toronto, sem
Theodor leyfir sér að senda eftir,
auglýsa og rangfæra. Þannig er þá
málið með vexti: Sumarið 1905 í
maímánuði, fór eg austur til Tor-
onto að nema söngfræði og píanó-
spil, með því áformi að lúka námi
við Toronto College of Music í pí-
anóspili. Námið gekk mér svo vel,
að Mr. Welsman réði mér til að taka
siðasta prófið um miðjan veturinn,
þar cð honum var það fullkunnugt,
að eg var fátækur og gat þar af leið-
andi enganveginn staðið mig við að
eyða einni viku, hvað þá mörgum
mánuðum i óþarfa. Mér var því
veitt leyfi til að taka prófið i des-
ember það sama ár, og stóðst eg það
með fyrstu einkunn.
Frásögn Mr. Baldwinsonar í Hkr.
er þvi algjörlega rétt, og ber eg eða
hann enga ábyrgð á því, þó skólinn
hafi trassað að skrifa niður stiga-
fjöldann, einsog þeir segja sjálfir í
bréfi, sem hér með fylgir og þannig
hljóðar:
“Toronto College of Music,
/2 á- l't Pembroke Street.
Toronto, Sept 22nd 1914.
Jónas Pálsson, Esq.,
'f60 Victor St., XVinnipeg, Man.
Dear Sir:
We have your letter of the 17th
inst., enclosing neuispaper clip-
ping.
We regret that in our letter to
Mr. Árnason you were not given
credit for having passed the Third
Piano Examination. We looked
up our books and found that you
were entered and had taken this
examination in December 1905.
For some reason or oversight,
the marks you obtained had not
been entered.
Therefore in replying to Mr.
Arnason we did not mention a
Third Piano Examination.
However upon receipt of your
letter a further investigation was
made, and we found that you did
pass our Third Piano Examina-
tion with “Honors’’ in December
1905.
We are yours faithfully,
Toronto College of Music.
Molna O’Connor
(Secretary)”.
Vil eg því næst leyfa mér að skýra
tilhögun skólans.
Skóladeildar prófin eru 6 og bera
! þau nöfn, sem hér segir:
j 1. Primary Pianoforte Examina-
tion.
2. Junior First Pianoforte Exainin-
ation.
3. Senior First Pianoforte Exa-
mination.
4. Junior Second Pianoforte Exa--
inination.
5. Senior Second Pianoforte Exa-
mination.
6. og síðasta: Third Pianoforte
Examination.
Fimta og sjötta af nefnduin próf-
um tók eg. Það fyrra með Second
Class Honors, og hið síðara með sem
þeir kalla Honors. Önnur próf í
píanódeildunum reyndi eg aldrei.
Eg held eg þurfi þvi, samkvæmt
þvi sem hér er sagt, ekki að bera
neinn kinnroða fyrir frammistöðu
mína við þessi tvö síðustu prófin.
Eg bjóst satt að segja aldrei við
1 neinni árás á mig í sambandi við
músikk-nám mitt, þar sem eg hefi
æfinlega hlotið bezta vitnisburð
allra minna kennara. Heima á ís-
landi lærði eg hjá Jóni Pálssyni, nú-
verandi organista Frikyrkjunnar i
Reykjavík, og einnig hjá Brynjólfi
Þorlákssyni, sem báðir gáfu mér
þann vitnisburð, að eg væri einn sá
bezti, sem þeir höfðu haft. Sömu-
leiðis hefi eg hin ákjósanlegustu
meðmæli frá kennurum minum hér
i Winnipeg, og einnig frá Toronto,
Englandi og Þýzkalandi. v
Eg skal geta þess hér, að Brynj-
ólfur Þorláksson sagði mér, að liann
hefði lesið í þýzkum blöðum heil->
mikið lof um mig, sem spilara, þá
eg spilaði þar opinberlega.
Illa sýnist þetta koma heim við
dóm sumra samlanda minna hér, en
í þvi verður maður að fyrirgefa
Þjóðverjum fáfræðina sína.
Eg gat þvi tæplega búist við að
drenghnokki einn, sem nýbyrjaður
er svo að segja að leita sér tilsagnar
í hljóðfæraslætti, gæti látið sér detta
í hug að gjöra tilræði á mannorð
mitt sem söngfræðing, og ekki sizt
þar sem sá hinn saini hefir ekki
einu sinni tekið undirbúningspróf
i söngfræði, og getur þar af leiðandi
ekki talist svo mikið sem kokkur á
fiskijakt i söngfræðingaflotanum,
hvað þá meira.
Theodor leyfir sér að rangfæra
þannig “bréfið” frá Toronto, að eg
hafi aðeins tekið tvö fyrstu prófin
og einnig að eg eigi ótekin 7 atr., er
hann tilfærir að nauðsynleg séu til
að teljast útskrifaður úr pianódeild-
inni. Meðal þeirra telur hann bache-
lor og doctor stig, sem hvorugt er
tekið við músikk skóla þessa lands,
heldur aðeins i háskólunum. Einn-
ig post-graduate, sem í öllum skól-
um er aðeins aukaatriði og hefir
ekkert að gjöra við burtfararprófin.
Annars eru upptalningar atriðin
öll visvitandi ósannindi, og verður
Theodór beðinn að féera sönnur á
þau á öðrum stað og tima.
Aðeins skal eg minnast á yfirlýs-
ingar vesöld þá, sem Þorsteinn Guð-
TESTIMONIAL.
ta to úfeatify tljat
Ipa jioöhpö tlp rfquirrö Examutattmt ttt /
'Lh...............
MUSiCAL DIRECTOR. ((
®oronto
(Eollrgr of iMitatr.
Uimttpö
3tt afitUalúnt íoitfa tfar Hwwcraity of ÁSoronto.
—Uppáhald— Vesturlandsins
fP P lager
E. L. Drewry, Ltd., Winnij >eg.
ISLENZKA LYFJABÚÐIN
Vér leggjum kost, á atS hafa
láta af hendi eftir læknisá-
visan hin beztu og hreinustu
lyf og lyfja efni sem til eru.
SenditS læknisávísanirnar
y?5ar til
E. J. SKJÖLD
Lyf jasérfrætSings (prescript-
ion specialist) á horninu á
Wellington og Simcoe.
Garry 4368--S5
laugsson, sem kallar sig Johnston,
gjörir i Hkr. út af deilunum. Væmu
þeirri getur gömul húsgangs-vísa
heiman af Fróni svarað, sem þann-
ig hljóðar: ^.j
“Oft er í holti heyrandi nær,
hundar lágt þó urri.
Gott er að hafa tungur tvær
og tala sitt með hvurri”.
Menn, sem koma fram einsog
Þorsteinn þessi, eiga skilið að vera
þvegnir svo þá muni um, og á vel
við þá það sem Þ. E. segir:
“Þvi sápuna þarf hún þessi hjörð,
sem þvoði sér aldrei hér á jörð”.
Eg skal geta þess, að eg hefi stórum
meiri virðingu fyrir Theodór, sem
hefir sýnt, að hann þorir að koma
fram á völlinn og berjast; jafnvel
þó hann hafi að líkindum af áeggj-
un annara tekið sér óheiðarleg vopn
í hendur, heldur en fyrir þeim, sem
á bak við tjöldin standa, treystandi
því, að þeirra örfar geti sært, en
samt á annara kostnað.
Birti eg þá hér með bréf frá kenn-
ara mínum, Mr. F. S. Welsman, sem
var aðalkennari í píanódeildinni
við Toronto College of Music:
“30 Admiral Road.
Toronto, Sept. 25:14.
Dear Mr. Pálsson.
I am in receipt of your letter
of the 21st inst., and with regard
of the matter under discussion, I
have just had a talk with Miss
O’Connor of the College of Music.
It appears that in some way she
had overlooked the fact that you
passed the Third year examina-
tion with honors. She says that
she has already written you and
sent a certificate, so I suppose
everything is now satisfactory to
you and you are in a position to
refute any unjust attaks of the
newspapers.
The whole affair is deplorable
and I am sorry that you have been
worricd in this manner. Prob-
ably the fact that your examina-
tion was held apart from the oth-
ers is accountable for the over-
sight on the part of the College.
They certainly owe you an apo-
logy!
In spite of unpleasant knocks
I trust that you will have a very
successful year, and 1 feel sure,
that in the end this little affair
will simply prove to be an excel-
lent advertisement for you.
More power to your elbow! —<
With kindest regards. 'j
Yours sincerely,
Frank S. Welsman.”
Ef til vill mundi einhver hafa
gaman af að lesa eftirfarandi bréf
Mr. Welsmans, þvi vanalega þykjast
samlandar minir vera mér vel, ef
þeir hæla mér fyrir dugnað í söng-
listinni, því lengra megi ekki fara:
“I have pleasure in stating that
Mr. Jónas Pálsson, during a course
of study with me in 1905, success-
fully passed the Third Year Piano
Examination of the Toronto Col-
lege of Music, with honors.
I found that Mr. Pálsson pos-
sessed a talent of a high order,
and in addition to his artistic
gifts was endowed with a rare
capacity for work, — a combina-
tion which I feel surc must have
enabled him to makc very sub-
stantial progress in his art dur-
ing the intervening years.
Frank S. Welsman.
Toronto, Ontario,
Septembcr 25th, 1914.”
Vona eg svo að hafa sýnt með
ljósum rökum, að árás Theodors til
min hafi ekki verið réttmæt. Ekki
því meira að sinni.
Jónas Pálsson.