Heimskringla - 08.10.1914, Blaðsíða 5

’WINNIPEG, 8. OKTÓBER 1914.
HEIMSKRINGLA
BLS. 5
TIMBUR
Spánnýr
Vöruforði
Vér afgreiöum yöur fljótt og greiðilega
og gjörum yöur í fylsta máta ánægöa.
Spyrjiö þá sem verzla viö oss.
THE EMPIRE SASH AND DOOR CO., LIMITED
PhoBe Main 2511 Henry Ave. East Winnipeg
Islenzka stúdenta félagið heldur
fyrsta fund þessa árs, skemtifund, í
sunnudagaskólasal fyrstu lúthersku
^yrkju, laugardagskveldið, 10. okt.
klukkan 8.
I’ramkvæmdarnefndin leggur
fram alla krafta að gjöra þetta
skemtilegan fund; komið allir, ís-
lenzkir stúdentar, nýir og gamlir;
og kynnist, þeir er ekki þekkjast,
hinir að hitta gamia kunningja.
Komið allir, hvort sem þér eruð
meðlimir eða ekki, við þúrfum að
hittast.
Kristján J. Austmann.
i -----------
ÍSLENZKIR STÚDENTAR
, Allir fslenzkir nemendur sem eru
meðlirnir íslenzka Stúdenta Félags-
ins eða sem hafa í hyggju að gjörast
meðlimir eru beðnir að gjöra svo
vel og koma utanáskrift sinni,
hvort sem þeir eru í bænum eða
ekki, til mín, að 512 Toronto St.,
Phone Sh. 1694.
lætta er rnjög áríðandi, og að það
gjörist sem fýrst. Yið ætlum að
gefa út “directory” fyrir íslenzka
stúdenta. Gjörið þetta allir með-
limir hversu gamlir eða skuldugir
þið kunnið að vera. Við viljum
hafa skrána eins fuilkomna og
hægt er.
Kristján J. Austmann.
<Bónda suður af Gimli vantar
konu við aldur, eður stúlku, að vera
með konu sinni á heimili sinu með-
an hann er i burtu við fiskiveiðar.
Vinna litil; þóknun eftir þvi sem
um semur. Hkr. visar á. 2-29-np
Safnaðarnefnd Únitarasafnaðar-
ins er að undirtma hlutaveltu, sem
haldin verður þann 22. þ. m. Með-
limir og aðrir, sem vilja styðja, eru
beðnir að snúa sér til nefndar-
manna með gjafir. Nánar auglýst
síðar.
Á þriðjudagskveldið var kl. 10
andaðist að heimili sinu hér í bæn-
um Mrs. Davið Jónasson, úr afleið-
ingum af barnsförum. Enn óákveð-
ið, hvenær jarðarförin fer fram.
Skóla hátíð.
lútherska skólans í Skjaldborg var
haldin á föstudagskvöldið var með
viðeigandi viðhöfn. Var þar sam-
an komið fjölment lið og fagurt.
Ber í því sambandi sjálfsagt fyrst
að telja þá séra Björn og Rúnólf
MRrteinsson, og konur béggja. Þar
var nærri fult hús gesta. En for-
menn allir, prestar og ráðamenn
sátu andspænis fjöldanum uppi á
palli. Gunnl. Jóhannsson gegndi
djákna störfum að vanda, gekk
brosleitur um gólf og leiddi menn
til sætis, hvern þar sem hæfa þótti.
Formaður skóians varpaði fyrst
á iýðinn, og síðan á drottinn,
nokkrum “vel völdum” inngangs-
orðum. Gat sérstaklega þeirrar
sæmdar sem skólinn og skólahátfð-
inn hiyti af nærveru forseta kyrkju-
félagsins.
Næstur tók til máls forseti kyrkj-
ufélagsins sjálfur. Snéri hann sér
fyrst til þingheims; útlistaði 1
löngu strjálfluttu og miður liðugu
máli tilgang mentunar. og samband
hennar við lútherskuna; öll ment-
un væri ónýt án sannrar -(lúthersk-
rar) trúar; væri það æðsta stig
STRi^,
TÖwepj
NECESSITIES
at LOWEST COSI
Viður, Kol, Hveiti, Epli, Girðingarstaurar,
JF? .. Girðingavír og Jarðabóta verkfæri
Alt með mikilri verðlækkun frá þvi sem
áður var. Komist sem fyrst í samband við
—hið mesta sambandsvinnu félag stofnað
af bændum fyrir bændur .
Skrifið eftir upplýsingum.
SféfS0
S,-----------------------------------%
STRÍÐSKORT
Norðurálfunnar.
Heimskringla hefir ákveðið að gefa tit vandað
stríðskort af Evrópustríðinu, og löndum þeim er þar
eiga högg í annars garði. Kortið verður í ýmsum lit-
um, sérstakur litur fyrir hvert iand, og greinilegur
uppdráttur af liverju.
Aftan á kortinu vcrður prentað á íslenzku ýmsar
upplýsingar, er að stríðinu lúta, svo sem:
Herstyrkur þjóðanna á landi.
Stærð og fólksfjöldi landanna.
Samanburður á herflotum.
Loftskipaflotar þjóðanna.
Hvernig Canada hernum yrði borgað.
Síðustu styrjaldir.
Uppruni strfðsins.
Þríveldis sambandið—eldra.
Þríveldis sambandið—ýngra.
Merkar borgir
Ýms annar fróðieikur.
Verð 35 cent
K°rtið verður til sölu fyrir 35c. og sendist að kostn-
aoarlausu hvert sem óskað er.
Gefins
Einnig verður þettá ágæta kort gefið hverjum nýj-
um askrifanda er borgar fyrirfram. Einnig hverjum er
borgar skuldir sínar við blaðið. nemi það $2. eða meira
sömuleiðis öllum þeim sem ]>egar iiafa borgað blaðið
til 1915.
Kortið er hið fyrsta stríðskort scm gefið hefir verið
ut á íslenzku og er einkar vandað. Vcrður til um mið-
Jan mánuðinn. >
NÁXÐ í PAÐ.
the viking press limited
129 Sherbrooke St. Box 3171
%
%
%
*
%
St
%
%
%
%
%
%
%
■s
*
*
%
%
%
%
*
%
■s
%
%
%
%
%
%
%
mentunarinnar að komast upp á
(lútherska) trúartindinn Kyrkju-
félagsskólann kvað hann það
verða mundi meginatriði í fram-
sókn íslenzks þjóðernis vestan hafs
(og austan?) þar sem einn af
hornsteinum hans væri lúthers-
trúin. Hví næst snéri hann sér til
kennaranna, og innsetti þá á hátíð-
legan hátt í þeirra veglega embætti!
Þegar hér var komið fór að hækka
hátign forsetans. Mætti ætla, að
hann hefði fundið andann yfir sig
hnfga í dúfu fíki, þótt ósýnileg
væri hún áhorfendum. Draup
hann að lokum náðuglega höfði til
sinna útvöidu: kennaranna, og
dreifði yfir þá blessun sinni. Þá
brýndi hann með fáeinum viðhafn-
arorðum fyrir skóianefndinni, sem
á pallinum sat, skyldur hennar og
ábyrgð fyrir forsorgun skólans;—og
var nú röddin hin viðkvæmasta.
Enn snéri hann sér til þingheims
og mintist nú hins sæla Jóns
Bjarnasonar. Kvað hann anda
þeirra Krists og hans (J.B.) mundi
yfir skólanum hvfla um eiiífar tíð-
ir; kvað honum óhætt með þeim
vörðum þó heimsins börn skytu á
hann hörðu. Að síðustu steig hann
í spor Lúthers í Worms frammi fyr-
ir keisara og kyrkjuþingi, og mælti
svo (í lægsta róm, svo að varla
heyrðist):—“Hér stend ég. Ég get
ekki annað. Guð hjálpi mér.
Amen-” Hneigði sig um leið með
heiiagri tign og settist “mitt á miili
Jrerifeðranna.”
Á meðán förseti flutti erindi sitt
brá allmjög fyrir bæði geispum og
fótanið fram um salinn; ýmsir voru
við og við að gæta á klukkuna, að
öðrum virðust síga værðir. En er
hann hafði lokið máli sínu, klöpp-
uðu allir jafnskjótt lofi í lófa, sem
vakandi voru. Hinir, sem svefn
hafði sígið á, vöknuðu nú við, og
tóku til að klappa með hinum (af
sjálfsagðri skyldu: fyrir forsetan-
um!).
Næsti ræðumaður var séra Stein-
grímur. Var meginmálið í ræðu
hans hvöt til formanna skólans að
vera eins og beittir ijáir sem eigi
að eins bitu á gras, heidur og grjót,
þ.e. steina þá, sem synir vantrúar-
innar vörpuðu inn yfir iandamæri
guðs heiiögu. Var gerður góður
rómur að máli hans; og þótti hon-
um spámanniega mælast.
Hljómleikar foru þrisvar fram á
milli ræðnai Þorsteinn Johnston og
Sigríður Friðriksson léku þar
saman. Söngflokkurinn norðan að
iét og þar og til sin heyra. Einkum
má þó til ágætis telja söng frú E.
Dalmann,ösem tók við af ræðu forset
ans; en undir léku þeir maður
hennar og Jónas próf. Pálsson.
Videns.
N. B.—
Þess hæfir að geta hér, að 7>T-sjö—
nemendur eru að skólanum komn-
ir á þessu hausti. Varla má það
fjölmenn aðsókn kallast; en þó
viðunandi—eftir atvikum.
LES IÐ.
Eins og öllum er ljóst sökum
liinnar miklu styrjaldar í heimin-
um þurfa nú allir að íara vel með
það sem á milii handa er, ekki þá
síst þeir sem úr litlu hafa að spila,
þar sem svo að segja allar nauð-
synja vörur hafa hækkað í verði,
eins liér hjá oss sem annarsstaðar.
En þrátt fyrir hið afarháa verð á
mjöli og sykri, þá hefi eg ákveðið að
gefa íslenzku fólki kost á að kaupa
tvíbökur og hagldabrauð með væg-
ara verði en nokkru sinni fyrr. En
til þess að þetta geti látið sig gjöra
verður það að bindast þeim skil-
yrðum að borgun fylgi hverri pönt-
un og að eingin pöntun sé minni
en 14 pund, þar sem ég hefi látið
búa til hentugar umbúðir fyrir
þessa útsölu, sem halda 14 pundum
þær minni en 25 pundum þær
stærri. Líka má panta í tunnum
en í þeirn eru 43 pund. Á meðan
á þessari útsölu stendur seljast
tvíbökur á lOc. pundið, en haglda-
brauð á 8c. pundið, en sá sem kaup-
ir verður að borga flutningsgjaldið
(útúr bænum) sem er sem svarar
lc. á hvert pund í Manitoba en lVic.
lengra burtu. Eg hygg að margir
verði glaðir að sinna þessu tilboði.
Þar sem þetta cr uppáhalds brauð
íslendinga, og enginn þarf að óttast
að skemmist þó geymt sé í fleiri
mánuði á þurrum stað. Ef einhver
pöntun ekki kemur til skila eða
skemmist í flutningi að næstu stat-
ion gef ég fuila uppbót á. Eg vil
geta þess að Islendingar i fylkjun-
um Sask., Alberta og British Col-
umbia geta og hagnýtt sér þetta
þar sem ^munurinn á flutnings-
kostnaði er ekki meiri en svo að
þeir fá samt ódýrara brauð enn þeir
geta keypt heima fyrir að jöfnum
gæðum. Lika verða kökur af ýms-
uin tegundum seldar fyrir 8e. dús-
ínið, en binda verður allar pantanir
við 3ja dollara virði þ.c., 38 dúsin
þar er minna verður ekki selt fyrir
það verð, og umbúðir sem hafa
verið tiibúnar fyrir “cakes” halda
38 dúsinum. Kökur og smærri
pakkarnir (14 punda) af tvíbökum
Til kaupenda Heimskringlu.
Við þessi mánaðarmót byrjar 29. árgangur blaðsins. Og er vér förum að yfirlíta áskrifenda
skrána, verðum vér þess varir að fjölda margir áskrifen da skulda blaðinu, ekki einasta fyrir þenna árgang
heldur lengra til baka. En til þess blaðið fái staðið í skilum við viðskiftamenn sfna og kaupendur, þarf
það að fá það sem það á útistandandi hjá öðrum, og þá eðlilega hjá kaupendunum. Vonumst vér því til
að ekki þurfi nema að minna menn á skyldur sfnar í þessu efni, til þess þeir standi skil á skuldum sínum
við blaðið. Heimskringla er ekki á hverri viku að minna menn á að þeir hafi ekki borgað áskriftargjald sitt.
Telur hún að virðingu kaupenda sinna sé misboðoð mcð því. En hún ætlast þá líka til, að þegar hún kallar
eftir sínu, meti menn orð sín og eigin virðingu svo miki ls, að þeir láti ekki þurfa að gjöra það oft. Það eru
því tilmæli vor, að sem allra flestir, fari nú að sýna lit á borgun úr þessu, á því sem þeir skulda. Blaðið þarf
peninganna, en þér þurfið blaðsins. Til leiðbeiningar setjum vér hér skrá innheimtumanna blaðsins, yffr
Canada og Bandaríkjin.
1 CANADA.
F. Finnbogason
F. Finnbogason
Magnús Teit
Pétur BJarnason
Páll Anderson
Sigtr. Sigvaldason . . Baldur
Lárus F. Beck , . . . Beckville
Finnb. Finnbogasson . . . Bifrost
Ragnar Smith
Hjálmar 0. Loftson
Thorst. J. Gíslason
Jónas J. Hunfjord
B. Thorvardsson
Óskar Olson
J. K. Jónasson
J. H. Goodmanson
F. Finnbogason
John Januson
Kristmundur Sæmundsson. . . .
G. J. Oleson
F. Finnbogason . . Geysir
Bjarni Stephansson - ... Hecla
F. Finnbogason . . Hnausa
J. H. Lindal
Andrés J. Skagfeld
Jón Sigvaldason
Árni Jónsson
Andrés J. Skagfeld
Jónas J. Hunfjord
G. M. Thorlaksson
Jónas Samson
J. T. Friðriksson
Thiðrik Eyvindsson
Oskar Olson
Lárus Árnason
P. Bjarnason
Eiríkur Guðmundsson
Pétur Bjarnason
Eiríkur Guðmundsson
John S. Laxdal
Jónas J. Hunfjord
Paul Kernested
Gunnlaugur Helgason
Andrés J. Skagfeld
St. 0. Eiriksson. .. ... ... Oak View
Pétur Bjarnason
Sigurður A. Anderson
Jónas J. Hunfjord
Ingim. Erlendsson. . ... ... ... ...
Wm. Kristianson ... ... ... Saskatoon
Sumarliði Kristjánsson
Gunnl. Sölvason
Runólfur Sigurðsson
Paul Kærnested. . .............
Hallur Hallson. .
A. Johnson ...
Andrés J. Skagfeld
Snorri Jónsson
J. A. J. Líndal
Jón Sigurðsson
Pétur Bjarnason
Ben B. Bjarnason
Thorarinn Stefánsson
Ólafur 1 horleifsson . . Wild Oak
Sigurður Sigurðsson
Thidrik Eyvindsson
Paul Bjarnason
I BANDARÍKJUNUM.
Jóhann Jóhannsson ... ... Akra
Tborgils Ásmundsson
Sigurður Johnson
Jóhann Jóhannsson
S. M. Breiðfjörð
S. M. Breiðfjörð
Elís Austmann
Árni Magnússon
Jóhann Jóhannsson
G. A. Dalmann
Gunnar Kristjánsson.............Milton, N.Dak.
Lol. Paul Johnson...............Mountain
G. A. Dalmann...................Minneota
Jón Jónsson, bóksali............Svold
Sigurður Johnson................Upham
verða sendar með Express en á
brauði er flutningsgjald mcð ex-
press lítið, svo munurinn verður
sára ltill og með freight. Siðast er
að geta þess að ég sel fínar tvíbökur
(þrer eru minni og fingerðari) sem
seljast í 1 punda og 2 punda pökk-
um aðeins, punds pakkarnir seljast
nú á 15c. hver en 2 punda á 25c.
hver, en pöntun útum landið verð-
ur að bindast við 12 pakka af 1
punda og 6 pakka af 2 punda pökk-
um þareð umbúðir utanum þessa
pakka eru sniðnar þar eftir.
Yðar einlægur,
G. P. THORDARSON
1156 Ingersoll Street
Viðeyjarsundið.
Lengsta sund á Islandi á seinni
öldum mun vera það, sem Bened.
Waage verzlunarmaður synti ný-
skeð. En það var úr Viðey og inn til
Reykjavikur, að Völundarbryggju.
Sundkappinn hafði boðið fáein-
um mönnum að horfa á sundið, og
var svo til ætlast, að lagt væri upp
frá bæjarbryggjunni kl. 10.30 ár-
degis og biðu þeirra tveir bátar þar.
Fyrri báturinn lagði af stað kl. 10.45
með þeim, sem þá voru komnir.
Þar með var sundkappinn sjálfur.
Lent var í túnfætinum í Viðey, þar
sem hellir all-mikill gengur inn i
sjávarhainrana. Gengu bátsmenn
þar upp og var hellinum gefið nafn
og kallaður Sundhellir.
Lítill austankaldi var á, er róið
var út í eyna, en brátt lygndi og
gjörði sléttan sjó.
Eftirfarandi upplýsingar viðvíkj-
andi sundinu hefir blaðið fengið
hjá Helga Jónssyni verzlunarmanni
og skulu þær settar hér sérstaklega
til fróðleiks fyrir þá, sem iðka sund
eða bera skyn á þessa iþrótt.
Fyrst var sundmaðurinn nudd-
aður um allan skrokkinn úr svína-
feiti, þar til lag var af henni yfir
alla húðina. Var það gjört til þess,
að húðin þyldi betur sjávarkuld-
ann. Þá fór liann i sundbol og stakk
vatnsþéttri bómull i eyrun og lét á
sig sundhúfu.
Klukkan 12.18 var sundkappinn
tilbúinn; gekk hann þá út þara-
hrönnina og lagðist til sunds. Hann
i synti ýmist hliðarsund eða bringu-
j sund, við og við skriðsund svokall-
j að (crawl, svo sem hálfa mínútu til
að hita sér. Hitinn i sjónum var 10.7
| stig á C. Bátarnir þrir fylgdu með.
Var Sigurjón á kappróðarbát sín- j
um fremstur að jafnaði og réði
stefnunni. 1 þeiin bát sat piltur i
skut, sem geymdi flösku með heitu
kaffi i, og þegar komið ar nær hálfri;
vegalengdinni, saup Waage á því j
við og við, án þess þó að hvila sigj
á sundinu, synti á meðan með ann-
ari hendinni.
Þegar nýlagt var út frá Viðey,
voru talin sundtökin, 40 á minútu;
kl. 12.45 voru þau 37; kl. 1 39; kl.
1.15 38; kl. 1.30 35; kl. 1.45 37, og
kl. 2 voru þau 40.
Klukkan 2.14 kom Benedikt að j
Völundarbryggju, og var þá fyrst i!
stað dálítið eftir sig, sem von var,>
mest af þvi, að hafa verið svo lengi
í köldu vatni, — áður hefir hann j
verið 3 tima á sundi i heitara vatni, j
án þess að kenna sér óþæginda.
Var nú nudduð af honum svina-|
feitin og hann síðan settur í baðkeiv
með 35 gr. heitu vatni. Þá var hann j
nuddaður upp úr salti um alla húð-j
ina til þess að fá i hana hita. Siðan
fór hann undir steypibað, fyrst,
heitt og síðan kalt, og var svo nudd-j
aður um allan skrokkinn. Hafði
þetta tekið um klukkutima og var
hann nú einsog nýsleginn túskild-
ingur og fékk sér 25 min. göngu inn
að Laugarnesi.
Einsog áður er sagt er þetta hið
mesta sundafrek, er menn vita til
að framið hafi verið hér á landi síð-
an Grettir Ásmundarson svam úr
Drangey forðum, sérstaklega þegar
þess er gætt, að Bened. iðkar ekki
sundiþróttina sem aðalstarf, heldur
aðeins i hjáverkum. Auk þess hafði
hann haft að eins stuttan tima til að
æfa sig undir sund þetta, því hann
hafði verið fótlama langt fram eftir
sumri.
Vegalengdin, sem synt var, mæl-
ist i beinni linu hér um bil 3%
kilóm. En sundið hefir þó verið all-
mikið lengra, er áætlað 4—4% kíl-
óm. vegna strauma, sem ýmist voru
á móti eða báru afvega.
Þessa vegalengd synti Waage á
1 klt. og 56 nún. og er það afbragðs
liraustlega gjört og islenzkri sund-
íþrótt til mikils sóma.
— (Vísi).
Þjóðsagnir.
(Eftir Visi).
Skamt fyrir ofan bæinn í Vest-
mannaeyjum er steinn nokkur, 2—3
stikur á hæð. Um liann er sögn sú,
sem hér fer á eftir.
Þegar Tyrkir rændu siðast i Eyj-
unum, fundu þeir við steininn konu
sem hafði alið barn. Annar vildi
drepa hana, en hinn skar laf af
skykkju sinni og gaf henni til að
sveipa barnið i, og bjargaði bæði
konunni og barninu.
Svipur Jónasar sál. Helgasonar
organista.
Margrét dóttir Jónasar sál. Iielga-
sonar var kveld eitt i skammdeg-
inu að leika á orgel. Hún var þá 12
ára að aldri. Ahlimt var orðið i her-
bergi því, sem hún var i, en kerti
logaði öðru megin á orgelinu. Hún
lék ýms lög út i bláinn og vandaði
sig litt. Loks fer húu að spiia: “Við
hafið eg sat”, sem er, einsog kunn-
ugt er, samið af Jónasi sál. Margrét
lék lagið hugsunarlaust og fipaðist
oft i því. Alt i einu sér hún mann
styðjast við olbogann fram á org-
elishornið öðru megin og horfa fast
á hana. Þekkir hún óðara Jónas
föður sinn eftir myndum, sjálf hafði
hún ekki séð hann, þvi hann dó
fyrir hennar minni. Ilún horfði
nokkra stund á svip hans steini
lostin, en varð því næst yfir sig
hrædd og hljóp út úr herberginu og
kallaði á móður sina og sagði henni
frá sýninni.
• • •
Draumvitran.
(Sögn frú Ágústu Ey: indsdóttur).
1 júnimánuði 1911 var Ágústa Ey-
mundsdóttir, kona sira Jes Gisla-
sonar í Vestmannaeyjum, stödd i
Reykjavik með dóttur sina, Solveigu
að nafni, þá 13 ára að aldri. Þær
mæðgur voru kveld eitt að tala sam-
an litilli stundu eftir lágnætti; frú
Ágústa var á fótum. en dóttir henn-
ar var nýlega háttuð. Alt í einu bylt-
ir hún sér í rúminu, áður en móður
hennar grunar að hún sé sofnuð, og
andvarpar: “Mamma, nú liður voða-
illa heima!” Móður hennar varð
hverft við, þvi maður hennar var
hættulega veikur, þegar hún fór að
heiman, og bjóst hún við að hún
mundi frétta lát hans. Svo var þó
ekki, en skömmu seinna fréttir hún,
að vinnumaður þeirra hjóna hefði
hrapað til bana þetta sama kveld á
sama tima við eggjatöku i fugla-
björgum.