Heimskringla - 15.10.1914, Page 1

Giftingaleyfisbréf seld
TH. JOHNSON
Watchmaker.Jeweler&Optician
VifSgertSir fljótt og vel af hendi leystar
-'4S MAIX STREET
.’hone Mnln lllilHl WIXXIPEG, MAX.
Nordal og Björnsson
— Gull og úrsmiðir —
674 SARGENT A V E.
XXIX. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 15. OKTÓBER, 1914.
Nr. 3
Norðurálfu Stríðið.
út áætlan um manntjón siðan strið-
ið byrjaði. Eftir þeirri áætlan hefir
manntjón verið sem liér segir:
Rússland............... 400,000
Þýzkaland.............. 225,000
Austurriki ............ 125,000
Bretland, Frakkland og
Belgia.............. 325,000
Serbar og Svartfelling-
ar................... 85,000
7. OKTÓBER. —
Orustan stendur enn sem áköf-
ast. Hafa báðir herirnir gjört til-
raunir til að króa hvor annan af og
komast norður fyrir fylkinga jaðar-
inn, en hvor um sig orðið hinníji
varir í tima og fengið afstýrt því.
En þess vegna hefir orustuvöllur-
inn færst norður lengra, svo að að-
al bardaginn stendur nú milli Arras
og Donai, norðast á Frakklandi og . ...
þaðan norður til Lens, sem er rúm- Samtals................ 1,100,000
um 10 mílum norðar. Að fylkingar Eigi eru tölur þessar nákvæmar,
Þjóðverja hafa orðið að teygja sig | og álíta ensk blöð að mannfallið sé
þetta norður, hefir þynt þær og jafnvel meira. En þó eigi væri nú
veikt á stöðvum þeim, sem þær voru meira en þetta, er það full ægilegt.
þéttastar fyrir áður. Og þótt fréttir j Stríðið er nú búið að standa i tvo
geti þess ekki, að Frökkum hafi mánuði, og eftir þvi ætti manntjón-
veitt heldur betur, sýnir það þó sig, ið að vera til jafnaðar á hverjum
að Þjóðverjar liafa ekki getað hald-1 degi 19,333 mannsl
ið þeim kyrrum, eða heft ferðir j Aður en stríðið byrjaði logaði alt
þeirra norður. Eru þeir nú búnir í öfriði i Albaníu, en ekki hefir
að hefta allar slóðir þeirra norður batnað þar siðan. Er nú hafið þar
undir Lille, en það er allra norð- trúarbragðastrið milli Móhameðs-
ast á Frakklandi. I manna og hinna kristnu og eyða nú
1 orustu þessari er riddaraliðið hvorir fyrir öðrum bæjum og bygð-
franska ásamt fótgönguliðanu: er um.
það þvi léttara i hreyfingum og fljót- j
ara i ferðum, hvar sem skarðar i ó- j
* * *
vinaherinn, að ráðast þar á
hrekja hann lengra til baka.
Fréttir frá herinálastofunni frakk-
nesku eru á þessa leið:
“Á vinstri hönd vora stendur or-
ustan með miklu kappi. Ná fylking-
ar saman frá Lens og norður i Ar-
mentier héraðið. Berjast riddara-
sveitirnar með fótgönguliðinu og
létta undir með þeim mikið. Af
viðureign miðheranna, frá Somme
til Meuse, er ekkert að segja. 1
Woevre héraðinu reyndu óvinirnir
að stöðva ferðir vorar og reka
sveitir vorar til baka, en mistókst
það algjörlega.
Eystra reyndu Þjóðverjar að
stöðva flóttann eftir iuakfarirnar
við Augustowo, við landamærin
milli Wirballen og Lyck, en fengu
ekki numið staðar. Hafa Rússar nú
rekið þá inn i Austur-Prússland og
tekið þar ýmsa bæi. Yfir það heila
tekið hefir leiðangur Þjóðverja upp
með Niemen snúist í hrakför, og
hafa þeir mist við það fjölda liðs”.
— Áfram heldur umsátrið við
Rheims og skothríðin á bæinn. Eru
nú útjaðrar borgarinnar sem næst
eyðilagðir, en ótti og ofboð hvilir
yfir fólkinu. Heldur það sig mest i
kjöllurum og þorir varla út á göt-
urnar. Á nóttum eru eldar kyntir
umhverfis borgina og borinn á þá
valurinn. Leggur þá brunalyktina
yfir bæinn, er eitrar loftið, en held-
ur reykjarskýjum svörtum og þykk-
um yfir borginni. l'm 500 borgar-
búar hafa verið drepnir ineð ýmsu
móti, auk allra hcrmannanna, er í
fallið hafa, er varið liafa borgina.
Frá Belgíu er sama sagan og
Rheims. Sitja Þjóðverjar þar sem
fastast, og hafa þeir nú dregið liring-
inn meir og meir saman utau um
Antwerp. Virkin, er talin voru ó-
vinnandi hafa ekki þolað hinar
miklu sprengikúlur howitzer fall-
byssu-báknanna, en fallið eitt af
öðru. Eru því flest ytri virkin fall-
in. Er það nú allra skoðun, að ekk-
ert fái bjargað Antwerp, svo hún
ekki falli i ránshendur, nema sam-
bandsherinn geti komið henni til
hjálpar. En talið er næsta ólíklegt,
að hann geti það, eða megi færa sig
af sinum stöðvum.
Einu herskipi Þjóðverja söktu
Englendingar i gær i Norðursjón-
um. skamt fyrir utan Ems mynnið.
n ‘J°ra torpedo báta og tvö smá-
herskip mistu Austurríkismenn á
Hadría flóa. Ráku þau sig á tundur-
velar og sprungu í loft upp.
Þá hafa Þjóðverjar fengið að láni
herskip Tyrkja. Hafa Tyrkir nú lít-
ið með skip að gjöra. Sigldi þýzka
varðskipið Goeben út frá Mikla-
garði i gær og hafði hin með sér.
Hvert ferðuin er lieitið vita menn
og 8. OKTÓBER.
Aðalfréttir í dag eru þær, að
sambandsmenn hafa neytt Þjóð-
verja til að hafa sig burt úr hérað-
inu norður af Arras. Hafa Þjóð-
verjar hvergi haft yfirhönd i við-
skiftunum i gær. Áhlaup þeirra
urðu öll árangurslaus, því þeim var
allstaðar veitt sú mótspyrna, að þeir
urðu frá að hverfa. _ Skýrsla her-
málaráðgjafans franska skýrir svo
frá: “Á vinstri þönd vora hafa ó-
vinirnir ekkert komist. Hafa þeir
orðið að hörfa undan aftur á ýms-
um stöðum, einkum norður af Ar-
ras. Riddarasveitirnar eru þar norð-
urfrá og hafa fært leikinn alveg
norður að (Norðursjó).
“Við Roys, milli Somme og Oise,
höfum vér náð virkjum vorum aft-
ur, er vér vorum tilneyddir að yfir-
gefa um hrið. En á þessum stöðum
er óvinaherinn sterkastur og flest
liðsins þar saman komið. Norður af
Aisne eru fylkingar jteirra að þynn-
ast. En milli Rheims og Meuse hefir
ekkert borið til tíðinda: er alt þar
með sömu ummerkjum og var. Af
Meuse hæðunuin hefir óvinaliðið
fært sig norður á við til Hatten-| haldi norður að belgísku landamær
Chattel. skamt frá St. Mikil. Virki unum. En hvar sem þeir fara
þessu halda þeir, og eins virkjunum brenna þeir bæji og bygðir. Eftir
á syðri bökkum Meuse fljótsins”. 16 daga bardaga náðu Bretar Condé
Frá Antwerp eru engin góð tíð- sem var aðal vígi óvina hersins, og
indi. Þrengir umsátrið mjög að síðasta orustu daginn féllu svo
borgarbúunt, og þessa síðustu daga margir úr liði þjóðverja að eftir
hefir fjöldi manns flúið úr borginni stóðu aðeins fáir menn í sumum
yfir landantærin og inn á Holland. hersveitunum.
óttast fólk að borgin hljóti að falla
bær í Wiltshire. Land er þar öldu-
myndað og sendið. Er svo til ætl-
ast, að herinn verði þar við æfinga-
ar nú fyrst. En öllu er haldið
leyndu um það, hvað lengi gjört er
ráð fyrir, að hann tefji eða hvenær
hann verður látinn fara til orust-
unnar. En eigi er búist við, að það
verði strax. — Seinni liðssöfnunin
hér hefir gengið vel og greiðlega. Er
beðið um 22,000 manns, og er sagt
að fleiri hafi boðið sig fram en
þurfa muni.
* * *
9. OKTÓBER. —
“Allra augu eru nú á Antwerp”,
segja fréttir frá Lundúnum. Brenna
nú stórir flákar borgarinnar, og eru
sum borgarhverfin eintóm ösku-
hrúga. — “Þegar eg fór frá Antwerp
kl. 10 á fimtudaginn var", segir
fréttaritari Lundúnablaðsins Daily
Star, “rigndi yfir öll útvirki borgar-
innar eldi og sprengikúlum. Þjóð-
verjar nota þessar stóru howitzer-
byssur, er senda 16 þumlunga
sprengikúlur margar mílur vegar,
og hafa þær unnið ægilegt tjón,
bæði á borgaryirkjunum og húsum
inni í borginni, þar sem þær koma
niður. Eftir einum hershöfðingjan-
um hefi eg þá frétt, að skotið hafi
verið á dómkyrkjuna og hún skemd
að mun. Brennur nú borgin á mörg-
uin stöðum í senn. Zeppelin-skip
lé.tu falla nokkrar kúlur ofan yfir
dómsalina klukkan 11 i gærkveldi.
En eigi unnu þær mikinn skaða.
Send voru skipinu nokkur skot, og
er áreiðanlegt, að það- hefir eitt-
hvað Iaskast, því það hafði sig á
burt hið skjótasta. Útlit er þó með,
að Þjóðverjar séu ekki að gjöra sér-
staka tilraun til að eyðileggja borg-
ina fram yfir það, sem skotin gjöra,
er fljúga inn fyrir virkin. Hefðu
skemdir annars orðið meiri. b'iest-
ar kúlurnar, er fallið hafa í borgina
eru þær, sem flogið hafa fram lijá
virkjunum.
Virkin sem talin voru ósigrandi
virðast veik og ekki þola stórskota
hríðina úr howitzcr byssur.um.”
Af viðureign sambandshersins og
þjóðverja norður af Arras koma
góðar fréttir um sigur sambands-
liðsins. Hafa þýzku sveitirnar
gugnað fyrir áhlaupum riddara
liðsins og mist all mörg vígi þar
sem þeir voru búnir að búa um sig.
Við Aisne hafa Bretar sigrað að
lokum.. Hafa nú þjóðverjar fært
herbúðir sínar fyrir norðan fljótið
lengra norður, og eru á undan
spurnir hafa haft af hinni ágætu og i og gamlir, lu-austir og vesælir. Mátti
dæmafáu vörn Belga." þar sjá mörg gamalmenni er tæp-
Frá umsátrinu skvra Bandaríkja ! lek'a sútu dregið sig lengd sína,
blöðin á þessa leið: “Sprengikúlu smábörn og vesalinga. grátandi og
byssur svo hundruðum skifti spúðu ! skjálfandi af hungri, klæðleysi.
eldi yfit Antverp í allan gsérdag. ó-
lieilla fréttir eru að ganga um að
borgin hafi orðið að gefa sig upp.
Kyrkjur og opinberar byggingar er
notaðar hafa verið af Rauðakross
hjúkrunarfélaginu hafa verið stór-
skemdar, frá 11. 12 og 16 þuml.
sprengikúlu byssum þýzku.
Hverjar skemdir eru veit
i'iginn en augljóst er það að þjóð-
verjar hafa einsett sér að taka borg-
ina eða leggja hana í ösku að öðr-
um kosti.
önnur frétt til New Yrork Herald
er á þessa leið: “Eg er nýkominn
frá Antverp og sendi skeyti þetta
í flýti:—Fer strax til baka aftur.
Skothríðinn hélst í allan gærdag
og jókst eftir því sem á daginn leið.
VoðJi skemdir eru crðnar á borg-
inni af eldi og sprengingum er hún
ber aldrei bætur. Ivviknað hefir í
olíu húsura niður með ánni, leggur
kulda og vesöld. Er svo sagt af
fæst þessa fólks murfi liafa komist
langt enda dauðinn verið því jafn-
vís úti á víðavangi einsog þó
það hefði staðið fyrir byssuhlaup-
um þjóðverja.
Strax og skothljóðin þögnuðu
gjörðu þjóðverjar innreið sína í
borgina. Um 200,000 manns voru
í umsátrinu og fyrir liði þessu réði
Ágúst, fjórði son keisarans og Von
Bezler hershöfðingi. Er sagt að
Ágúst hafi verið fyrstur-að komast
inn í borgina og sent jafnskjótt
fregnina um borgartökuna til föð-
ur síns. Svaraði keisari því með
því að sæma son sinn og Von Bezler
járnkrossinum.
Strax og herinn var kominn inn
í borgina gaf Von Bezler út þann
boðskap að borgin væri sett undir
þýzka stjórn. Ekkert mein skyldi
unnið borgarmönnum, og engum
eignum spilt ef þeir vildi mótþróa-
loyar.n og rovkinn um borgina og iaus^ falla undir sína stjórn. Sagði
þá og þegar og hefir því gjört alt,
sem því var inögulegt til þess að
komast úr hættunni. — "í Rozen-
dal”, segja blaðafréttir, “er alt fult
af allslausu fólki, er flúið hefir frá
Antwerp. Þar eru karlar og konur
og börn í einni þvögu, grátandi og
ráðþrota. Börn leita frá morgni til
kvelds að foreldrum sinum og finna
þá ekki. Ofan á þe.tta bætist, að
fjöldi mesti af sjúkuni og særðum
eru fluttir þangað, er hvergi eiga
höfði að að halla’'.
Yfir Antwerp flögra hræskip
Þjóðverja daga og nætur; en frá
umsátursmönnum rignir eldi og
blýi yfir borgarvirkin, sem óðum
veikjast, og er búið við að falli á
hverjum degi.
Sambandsherinn gjörir nú sitt
ítrasta til þess að koma borgarmönn-
um til liðs. Er barist af mikilli heift
í kringum I.ille um vcginn til Ant-
werp, og segja fréttir þaðan, að
Þjóðverjar muni hafa látið um 2000
riddara í áhlaupi, sem þeir gjörðu
á borgina. Komu Frakkar sveitum
sinum að næturlagi inn í bæinn
fyrir nokkru síðan og hafa haldið
honum síðan. Með einhverju móti
hefir þeim opnast leið, svo þeir
Þá hafa sambandsmenn sent
nokkra flugdreka yfir borgirnar
Köln og Dusseldorf. Eru þar bæli
Zeppelin drekanna. og unnið þeim
allmikið tjón. En riddaralið þjóð-
verja banna allar ferðir til Lille og
liafa ekki lestír komist þangað í
marga daga. Er barist í kringum
Bethune, 17 mílur norður af Arras.
Þá lialda áfram samningar milli
Tyrkja og Þjóðverja. Er svo helzt
að sjá að Wilhjálmur sé búinn að
fá umboð yfir horni því sem Tyrkir
eiga eftir í Evrópu. Setja hefir
hann látið 42 fallbyssur fram með
sundunum utaú við Miklagarð
og skipað þar yfir sínum mönnum.
Er viðbúnaður sá þar syðra gjörð-
ur gegn Serbum og Rússum.
* * *
allr.v það elveg að trylla fólk
Hundruðir þúsunda flýja burtu
titthvað, enginn veit hvert skal
halda. Matarlaust. klæðlítið og
vesæit. ungir og garalir klöngrast
yíir nálf fallin hú-in og ruslið á
götunum t:! þess að fiýja un.dau ó-
'vinunum. Sagt er að um 250 til 350
þúsund liafi farið O' sé á fló:'.r* út
úr bovgmi i. Um stvli er eicYi að
ueða fyiir Iietta ‘i s'i*: og vanséð
noklcra ma'arbjörg”
Samhl'ða fréttum 1 essum segir f
skeytum fni Róiruiv rg, að uit leið
og Antviii sé tekin verði óf.’iónuai
haldið til Englands. óskar Vil-
hjálmur nú ein -k s meira en að
koma skipum sínum og her yfir
þangað. Von Tirpitz admirall og
flota mála ráðgjafinn þýzki býðst
til að stýra ferðum, hefir hann set-
ið á tali við Vilhjálm undanfarið.
En meira má en tóma ráðagjörð til
þ-ss að sækja Breta heim meðan
•vip þeii'ia eru heil á húfi og. allar
leiðir opnar.
AustUrísku borgirnar Ragusa og
Gravosa við Hardía flóa hafa fallið
í hendur Frakka fyrirhafnar lítið.
Er sázt til skipa þeirra flýðu yfir-
völdin úr bæjunum og skildu þá
eftir varnarlausa. Þurftu Frakkar
því tæplega að eyða skoti til að
taka þá. Er nú Austurríki að flytja
stjórnarskjöl og embætta stofur
sínar allar frá Vín, að Innsbruck.
En höllum og stjórnarbyggingum
er snúið upp í spítala og hjúkrun-
ar staði fyrir hertekna og særða.
hann að fólk skyldi ganga til vinnu
sinnar sem áður. En skipun sú
mun nú lítið þýða því iðnaður
allur og atvinna er gjöreyðilögð.
Hafa þjóðverjar látið þess getið
að þeir ætli sér að-hafa borgina
fyrir herstöðvar og verði þaðan
sendar sveitir og skip til Englands
og móti Frökkum. Hvaða þýðingu
sigur þessi kann að hafa fyrir það
sem eftir er ófriðarins er ómögulegt
að segja, en hætta er við að sam-
bandsmenn séu nú berskjaldaðri
fyrir en áður, er Belgar og vörn
þeirra er þrotin.
Geta þjóðverjar nú sent þau 200,-
000 er þeir héldu f umsátrinu til liðs
við Von Kluck og verður þá lið-
styrkur þeirra enn meiri en áður í
Norður Frakklandi, en einsog er,
þá munu þeir full sterkir fyrir og
sambandsliernum torsóttir.
Ellefu daga Istóð umsátrjð og
kom þá varðmönnum engin hvfld
eða svefn á auga. En svo hafa sum-
ir hlotið hvíldina að lokum, því
hinn sfðasti og langi svefn hefir nú
sígið þeim á auga.
Af öðrum svæðum ófriðarins er
lftið að frétta. Fréttaritari að aust-
an segir Belgrade höfuðstað Serba
sem næst .í ösku. En vörð standa
Serbar um rústir og öskuhrúgu
sína, er eitt sinn var höfuðstaður-
inn og ekki vinst Austurríkismönn-
um þar neitt á að ná héröðum af
þeim. Svartfellingar segjast hafa
tekið Sarajava í Bozníu en óstað-
festar eru þær fréttir.
Hundrað millíón dollara herskatt
leggja þjóðverjar á Antverp, hafa
þW haft þann sið að kúga borg
eftir borg í Belgíu jafnskjótt og þeir
hafa náð þeim og heiinta millíón
eftir millíón dollara til þess að
borga sér ómakið.
Þá hefir dáið Karl konungur f
Rúmaníu. Var hann frændi keisar-
.._ í* , • v. lans dró^ míög hans taum í ó-
getið um síðan lieimur byéðist. ] friðl pessum Var
eru þau helzt tíðindi, að Prússar
hafa nú aftur tekið Lille áf sambands
mönnum. Lítillega hafa sambands-
menn aftur unnið á öðrum stöðum,
einkum í kringum Arras og Albert.
En þá koma líka þær fréltir, er fæsta
varði, að Austurríkismenn eru farn-
ir að sækja í sig veðrið og liafa nú
eindregna liðveizlu Ungverja. Hafa
þeir mætt Rússum liér og hvar á
landamærum Ungverjalands og rek-
ið þá til baka. Rekið liafa þeir og
Rússa til baka úr borginni Prze-
mysl, er Rússar þóttust hafa tekið
og geta haldið öruggir á hverju sem
gengi. — Þjóðverjar hafa ennfrcm-
ur tekið borgina Ghent, og flýr nú
fólk þaðan til Ostend, sem nú einn-
ig er ásótt af flugdrekunum þýzku.
— Útlitið er ljótt og ekki sam-
bandsmönnum i vil, þó vonandi að
eitthvað breytist.
Sagt er líkn, að til uppreistar
horfi í Suður-Afriku. Eru Hollend-
ingar eða Búar helzt fyrir því. Er
hugur þeirra meir með Þjóðverjum
en Bretum. Gjörast nú sennilcga
mörg tíðindi og stór innan skams,
og eru allir á einu ináli, er frá stríð-
inu segja að miklar breytingar séu í
vændum.
12. OKTÓBER. —
“Antverp fallin, síðasta og mesta
borgin í Belgíu komin undir hend-
ur óvinanna. þessi þrautseiga og!
hugum stóra smáþjóð kúguð, særð |
og drepin, eftir þá einstökustu og I
dæmafáustu vörn er heyrst hefir!
úgjörla, en sumir hyggja, að þau hafa getáð komið allmiklu liði til
muni ætla sér til Egyptalands, og Antwerp, cn með hvaða móti geta
Englendingum þar ærinn | fréttir ekki um. -— Sagt cr, að hóp-
' ar*a meðan skip þeirra eru öll ] ur af brezka liðinu sé kominn þang-
norðurfj-A að, og hefir borgarmönnum hægt
þ'inn' 27** ll<-‘ðan siglili frá Quebcc mikið.
bað sei mP^*mber, og öfugt við í austurhéruðunum hefir litið scm
ineð' ferð- höfðu áður sagt ekkert gjörst. Frakkar hafa dreift
;.i, hans. Fóru skipin sprengivélum um Adria flóann, til
Þannig eru hinar sorglegu fréttir
frá Belgíu er fluttar hafa verið með
frétta þráðum út um allan heim.
Það spurðist fyrst, einhver ávæn-
ingur af því að borgin fengi ekki
varist, á laugardaginn var. Sögðu
sum skeytin að hún myndi þá fall-
in en aðrar fréttir báru það til baka
en hermálastofur Frakka og Eng-
lendinga voru hljóðar. — Þaðan
heyrðist ekki orð. En nú koma
fréttir um hinn síðasta og mesta
ósigur þessarar smáu hugrökku
þjóðar að þeir hafi orðið að gefa
upp borgina á föstudaginn var j sama og í gær.
þann 9. þ.ni. Voru þá virkin hvort j
eftir annað brotin. Héldu Belgar
uppi vörninni fram til þess síðasta :
unz þeir sáu að lengur varð ekki!
varist og leiðir voru alstaðar opn- j
aðar inn f borgina fyrir óvinunum. j
Gjörðu þeir þá síðustu hríðina. en j
á meðan dróg meginlið þeirra sig
burtu og undan. Eftir að fáir;
stóðu eftir. Var skotið síðustu i
skotunum og var þá þýzki herinn j
koriiin fast upp að vatðmúrunum j
og áður en reykinn lagöi burtu j
gaus upp eldmökkurinn úr 'virkj-
unum sjálfum, skothljóðin féllu í1
þögn, virkin höfðu verið sprengd f
loft upp af varðmönnum sjálfum
svo þau eigi skyldi íalla í liendur
óvinanna. Voru ]>að sögulok og
hann fáum
harmdauði og sennilega farið fé
betra.
Tyrkir víggirða nú af kappi borg-
ir á Sýrlandi, Palestfnu og Norður
Arabíu. Hvað þeir ætlast fyrir er
enn eigi komið í ljós, en á þeim
leikur illur grunur að svik muni
undirbúa við sambandsliða, er
þeir hétu þeim að standa fyrir utan
allann ófrið.
13. OKTÓBER. —
Fréttir eru mikið til við það
Frá vesturhernum
Smávegis.
Ameerinn í Bókhara enginn
fátæklingur. .,
Þeir stærstu fjársjóðir, sem nokkur
einn maður á í heimi, eru gullhlað-
ar Ameersins í Bókhara, skattríki
Rússa í Mið-Asiu. Eftir því sem tyrk-
neska blaðinu “Turkesstanskiye
Kraj” segist frá, á Ameerinn já^n-
byrðu, sem er 315 feta löng, 45 •flfe
breið og 20 feta há, fulla af óslegnu
og ómyntuðu gulli.
Fyrir nokkrum árum siðan lét
Amerinn siníða annan skáp til þcss
að geyma þá peninga sína i, sera
hann gat sparað, og er sagt að sá
skápur sé orðinn nærri fullur líka.
Við Bókhara hirðina er afarstór
bók, sem færðar eru í allar inntekt-
ir og útborganir, og hefir hún verið
til þess höfð i marga mannsaldra.
En reikningar þeir hafa aldrei ver-
ið yfirlesnir, 'né gætt að hvort bók-
haldið sé einsog það á að vera, því
það er ekki til siðs í Bókhara.
Fjárdráttur er alltíður og með því
auðveldasta í Bókhara. Embættis-
menn Ameersins draga ekkert kaup.
Þeim e veitt embætti með þeiin skil-
mála, að þeir hafi “upp úr þeim”
það sem þeir þurfi sér til viðhalds.
Engar árlegar útgjalda áætlanir eru
gjörðar, og ekki er nema eitt útsvar,
sem nemur $15,000 á ári, sem á rík-
istekjum hvilir — til spitalans í
Bókhara. En svo eru einhverjar siná
sporzlur, sem Ameerinn verður að
leggja til rússnesku lögreglunnar og
“herliðsins” svokallaða, er ekki er
nema örfáir menn. Ameerinn hefir
því i tekjuafgang, að áætlað er, uin
$8,000,000 á ári.
Samkvæmt skipun er liann skyld-
ugur að færa rússnesku yfirvöldun-
um i Samarkand og Tashkent “gjaf-
ir” á hverju ári. Kann hann betur
við, að það séu kallaðar gjafir, en
skattur. Sendir hann þá gólfdúka og
silki af ýmri gjörð til landstjóranna,
en þeir selja liað aftur samstundis
til kaupmanna. Lætur Ameerinn svo
kaupa það aftur, strax um hæl, fyrir
fastákveðið verð, og geymir það
til næsta árs upp í “gjafirnar”. Er
hann talinn hygginn maður og hag-
sýnn, Ameerinn í Bókhara, og kunna
tökin á rússneskri pólitík flestum
betur.
10. OKTÓBER. —
Eftir fréttum úr Galizíu að dæma
hafa Rússar nú að lokum náð
Przemyzl. Vilja austurríkismenn
neita því, en segja þó að borgin sé
öll í ösku og eldi og því óhugsandi
að reyna að halda henni lengur.
En hungrið sverfur þar mest að.
Hafa nú allir tollar verið afnumdir
á matvælum, en það mun hafa lítið
að segja, því ekki er hægt að ná
þcim að sér úr neinni átt.
Ýmsar fréttir berast nú frá Ant-
veip. Segja sumar að borgin sé
fallin, aðrar að hún verjist ennþá.
Lundúnablaðið Clironicle flutti
þessa frétt í morgun: “Um mið-
nættið. Þjóðverjar hafa tckið borg- j l'ar meö síðustu vörninni lokið.
ina ög eru komnir inn í bæifin. Allt | Áður en svo var komiö liafði kon-1
óll sanian, ellefu j hðp 0g með þeim
varðskipin brezku. Til Southamp-
ton komu þau þann 6. þ. m. eða á
þriðjudaginn var. Verður svo ferð-
inm haldið afram til Lundúna og
þaðan yfirum.
Þýzka hermálastofan hefir gefið
hefndar við Austurríkis flotann
hefir sprengiduflum þessum verið
dreift milli eyjanna og Dalmatíu-
strandarinnar svo að itölsku skipin
verði siður fyrir skemdum.
Canadiski herinn er kominn til
Salisbury. Er það forn og mikill
með kyrð. Flestir þeirra er vildu
komast burtu áður en borgin félli
eru farnir. Enn cru fréttir þessar
ekki staðfestar frá hermála rá'ðstof-
unni en meiri líkur til að þær séu
sannar.” Sömu fréttir flytur Lond-
on Post og bætir því við: “Fréttir
þessar eru sorgarefni öllum sem
ungur komist undan, var hann nú
á leiö til Ostend. Fjöldi borgarbúa
hafði verið að leita undan þá um
noltkurn tíma, en flutningur var
alJur bannaður og komust því
færri burtu en vildu. Enda vildi
sú flótta för verða tafsamt ferðalag.
Fjölskyldurnar fylgdust að, ungir
Sendið nöfnin.
Hér með biður Heimskringla aðstandendur allra þeirra
Vestur-Islendinga, sem gefið hafa sig fram til herþjónustu
til varnar brezka alríkinu í núverandi stríði, að senda nöfn
hermannanna á skrifstofu þessa blaðs sem allra fyrst.
Það er algjörlega nauðsynlegt, að Heimskringla hafi
þessar upplýsingar, bæði til þess, að vitanlegt geti orðið,
hvern þátt þjoðflokkur vor tekur í landvörn ríkisins, og eins
fyrir eftirtímann, að hægt sé á skömmum tíma að fá vit-
neskju um þá, ef þörf krefur. Þess vegna þarf Heimskring-
la að hafa skrá yfir full nöfn allra íslenzkra hermanna, ásamt
h'eimili þeirra, og í hvaða “Company” og herdeild þeir
þjóna.
Alt þetta biðjum vér aðstandendurna að senda blaðinu
svo fljótt sem unt er.
/