Heimskringla - 15.10.1914, Blaðsíða 7

WíInIvix'-Lvi, 15. OKToBEU 1914
H E I M S K R 1 N G L A
BLS. 7
Fasteignasalar. •
THORSTEINSSON BROS.
Byggja hús. Selja lóðir. Út- !
vega lán og eldsábyrgðir.
Room 815-17 Somerset Block
PHONE MAIN 2992
J. J. BILDFELL
FASTEIGNASALI.
l'uion Bnnk 5th. Floor No. 530
Selur hús og lótSir, og aunat5 þar at5
lútandi. Útvegar peningalán o. £1.
Phone Main 20S3
S. A. SIGURDSON & CO.
Húsom skift fyrir lönd og lönd fyrir hös.
Lán og eldsébyrgö.
Room : 208 Cableton Bldg
Sími Main 4403
PAUL BJERNASON
FASTEIGNASALI
Selur elds, lífs og slysaábyrgt5 og
útvegar peninga lán.
WYNYARD, - SASK.
Skrifstofu sími M. 3364
Heimilis srimi G. B094
PENINGALÁN
Fljót afgreiðsla.
H. J. EGGERTSON
204 McINTYRE BLOCK,
VVInnlpeir - Man.
Gistihús.
MARKET HOTEL
I4f> PrincHSS St
á móti markat5inum
Bestu vínföng vindlar og aöhlyn- »
ing gót5. islenzkur veitingamati-
ur N. Halldorsson, leiöbeinir Is-
lendingum.
j P. O’CONNEL, eigandi WIXNIPEG
WOODBINE HOTEL
40" MAIN ST
Stærsta Billiard Hall í Nort5vestur-
landinu. Tíu Pool-bort5. Alskonar
vín og vindlar. Gisting og fæt5i:
$1.00 fi (lag og l»ar yfir.
LENNON A HEBB
Eigendur
S T . REGIS HOTEL
Smith Street (nálægtt Portage)
Enropean Plan. Husiness manna máltlöir
fré k.l. 12 til 2, 50c. Ten Course Table De
Hote Jinuer $1.00, meö v*ni $1.2o. Vér höf-
nm einnig borðsal þar sem hver einstaklin-
gnr ber ó si t eigiö borö.
McCARREY & LEE
Phone M, 5684
Þ 0 KUNNINGI
sem ert mikið að heiman
frá konu og bcirnum getur
veitt hór há ánægju að
giata á
STRATHCONAHOTEL
sem er líkara heimili en
gistihúsi.
Horninu á Main og Rupert St.
Fitch Broe., Eigenttur
/ J. J. Swanson H. G. Hinrikson Dominion Hotel
J. J. SWANSON & CO. 523 Main Street
FASTEIGNASALAR OG Bestu vtn op viudlar, Gistinir <>« fæfti$l ,50
peninKR mi?5lHP Máltlö ,35
TalMlmi M. 2507 Siini 11 liHi
Cor. Portaf;e an<I Garry, Winnipeg B. B. HALLDORSSON, eigandi
J. S. SVEINSSON & CO. Selja ió'ðir í bæjum vesturlandsins og skifta fyrir bújaróir og Winnipeg lót5ir. Pbone Main 2K44 710 MclNTYRE BLOCK, WINNIPEG Hitt og þetta.
A. S. BARDAL selur llkk.istur og annast um út- «farir. Allur úthúnaður sá besti. Ennfremur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. 814 Nhei'brnoliC Street Phone Garry 2152
Lögfræðingar.

Graham, Hannesson & McTavish LÖGF RÆÐINGA R 907—908 CONFEDEKATION LIFE ELDG. WINNIPEG. Phone Main 3142 WELLINGTON BARBER SH0P undir nýrri stjórn HárskurÓur 25c. Alt verk vandat5. Vit5skifti íslendinga óskat5. ROY PEAL, EÍKandi 691 Wellington Ave.

GARLAND & ANDERSON Arni Anderson E. P. Garland LÖGFRÆÐliNGAK 801 Electric Railway Chambers. PHONE MAIN 1561 Vér i\ófum fullar birgOlr hreiuustu lyfja og meéala. Komið með lyfseðla yðar hirig- að vér gerum meöulin nákvæmlega eftir Avísau lflHknisins. Vér sinuum utansveita pðnuuum og seljum giftingaleyíi, COLCLEUGH & CO. Nofre Dame Ave. & Sherbrooke St. Phone Garry 2690—2691

JOSEPH J. THORSON bLENZKtR LÖGFRÆÐINGUR ■^ritun: McPADDEN & THORSON 1107 McArthur Bldg. Phone Main 2671 Winnipeg GÍSLI G00DMAN TINSMIDDR Verkstæt5i:—Cor. Toronto St. and Notre Dame Ave. Phoue Heimilift Garry 2088 Garry 89i)

^kum oss fi xamninga bók- f«erslu. Gjbra upp jafnaftarrelkninKa mfin- abarleKa. Clark & Kell REIKNIJíGA YFIRSKODENDUR og IIÓKHALDARAR 3 Gllnea Bloek 44 p°rtaKe Avenue. Winnlpegr Tnlaiml Maln 2110 YflrskötSun, bókfœrslu-rannsókn- • afnabarreikningam afretkning- viTsskm:bókhaidSkrlfstofuhald 08 Office Phone 3158 1. INGALDSON 193 MÍKhtou Avenue Umboísmaíur Gontinental Llfe Inaurance 417 Melntyre Bloek winwipeg

SHAW’S Stærsta og elzta brúkaðra fatasölubóðin f Vestur Uanada. 479 Notre Dame Avenue

H. J. PALMASON Chartered Accountant PHONK M»iN 273e 807-809 SOMERSET BUILDING
—
St. Paul Second Hand Clothing Store j Borgar hæsta vertS fyrir gömul föt af ungum og gömlum, sömuleiöis loCvörut Opiö til kl. 10 á kveldln. H. Z0NINFELD 355 Notre Dame Ave. Phone G. 88
Læknar.

DR. G. J. GÍSLASON PhjHleian and SurKeon Athygli veitt Augna, Eyrna og Kverka Sjukdómum. Ásamt skuróitlS SJUkdómum OK upp- 18 Sonth 3rd Stft Grnnd Forkn, N.D. RELIANCE CLEÁNING AND PRESSING C0. 508 Notre Dame Avenue Vér hreinsum og pressum klæónaó fyrir 50 cent. EinkunnarorÓ; Treystit5 oss KlæT5nat5ir sóttir heim og skilat5ir.
HER BERGI Björt, rúmgóð, pægileg fást altaf með t>vi að koma til vor City Rooming & Rental Bureau Office open 9 a.m. to 9 p m. Phone M. 5670 31 3 Mclntyre Blk
DR. R. L. HURST meölimnr konunKIeKa skurölœknaráösins, ótsknfaöur af konunglega lwknaskólannni I London. Sérfneöiuaur 1 brjóst ng tanga- yeiklun o* kvonsjúkdómnm. SWrifstofa '(0', Keuuedy Buildiug, Portage Ave , gagnv'I Kh^V°S<I-5 S7ln« U“in 8I4' Til viBt«is*frá
*....i—i—
Lærðu að Dansa
hjá beztu Dans kennurum WinnipeK bæjar
Prof. og Mrs. E. A. Wirtb, á
C O L I S E U M
Fullkomið keitslu tímabil fyrir fz 50
Byrjar klukkan 8.15 á hverju kvöldi. ■
- I
*
Adams Bros.
Plumbing, Gas & Steam Fitting
Viðgerðun sérstakur
gaumur gefin.
588 SHERBROOKE STREET
cor. Sargent
Nýjar hreifingar.
Það er eftirtekta vert, hve fáar
raddir, frá almenningssjónarmiði,
hafa komið fram viðvíkjandi hinu
fyrirhugaða gamalmennahæli, og
hegar maður lítur yfir sögu Jtess
máls frá byrjun, er öllu einkenni-
legra fyrst hverjir hafa mest um það
ritað og síðast en ekki síst hvað
varð því að fótakefli, n.l. prests-
þjónustu deilurnar; það er líkast
eftir því að dæma, að sálgæsla gain-
almenna, hafi verið aðal grundvall-
ar atriðið fyrir þörf á nemdu hæli.
Mér hefði ekki koxnið til hugar að
á það atriði hefði þurft að xninnast
fyr en hælið var stofnað, og komið
í starfandi ástand.
i>að hefir verið og er mín skoðun
á því máli, að fyrsta sporið í rétta
átt, veeri að gjöra sér dálitla grein
fyrir hvað stofnun sú mundi kosta,
hvað stórkostleg þörfin væri, og
hvaðan allar þær doilara þúsundir
’ættu að koma sem fuilnægt gætu
þeim kröfum.
Eg hýst við að það liafi þó ekki
verið meiningin að aðeins þeir fáu
sálusorgarar seni við eigum hér
vestan hafs, hafi ætiað sér að stofn-
setja og starfrækja hælið, þeim væri
það að öllum líkuin of vaxið, þó
trúarskoðana sanikomulag þeirra,
væri öðruVísi en kunnugt er.
Ágirnd presta er viðbrugðið frá
fyrstu tímum tilveru þeirra. Ekki
gat það átt sér stað að núítðar
prestur gæti liaft nokkurn teljandi
næringarveg af hæii þessu, þó það
kæmist upp af því ekki eru líkur
til að það verði kaþólsk stofnun.
Þess er getið í fornuin rituin að
prestar hafi haft drjúgar tekjur af
að heimsækja sjúka og gamalmenni
eins og orð þeirra benda til:—“gaf
liún blessuð!” “Gaf hann ennþá
blessaður!”. (Jafnvel þó blóðið
væri liætt að renna um æðar þess
deyanda) liegar prestur kom.
Af því eg hef nýlega lesið grein um
hælismálið sem þrásinnis er tekið
fram um sáigæslu hælisins, þó það
hefði ekki átt að vera í neinu sain-
hengi við samlíking um hrossaþjóf-
nað, dettur mér í hug: Skildi jiað
geta átt sér stað að nokkur nútíð-
ar prestur íneinti sig hafa lykla
völdin að bústað sálu manna eftir
dauðann, hve ábyggilegt það væri
er ekki auðvelt að sjá með likainleg-
um augum i létt mentaðri kúpu.
l*að sem eg ætlaði mér aðallega
að vekja máls á vjðkomandi þessari
líknar stofnun, með örfáum orð-
um er sem hér fylgir:
Er það nú vist að allur þorri
gamalmenna þeirra sem þetta hæli
er aðallega ætlað, vildu feginsam-
lega fara þangað frá máske börn-
um sínum, frændum og kunningum
jafnvel þó fátækt þrengdi að, á
aðra síðu, ég held ekki, eg hygg að
fjöldin af Islenzkuin gamalmenn-
um mundi fremur kjósa að eyða elli-
dögunum í heima húsunú meðal
landa sinna, einkum ef fjárstyrks
ven af liar til ætluðum sjóði væri
ef þörf krefði.
Eg vil einnig halda, að flest ef
ekki öll íslenzk heimili, hvort sem
er í borg, bæ, eður landsbygð væri
fullhoðleg eða nægilega mör-g boð-
leg og fáanleg, fyrir þá þmrfaiinga
sem þyrftu hjálpar við, auðvelt
mundi að fá skýrslu um fjölda
þeirra, og eins um hvort þeim geðj-
ist betur hælisvera eður fjár tillag
í heima hús.
Eg er i litlum efa um að líknar
stofnunar hlutaðeigendur næðu
fyr tilgangs takmarki sínu, með því
að mynda sjóð til styrktar þurfandi
gainalmennum. IN’rir sjóð þann
mætti setja reglur og föst ákvæði
fyrir styrkveitingum, gæti þá sál-
gæsla og prestsþjónusta ekki orðið
neitt hlindsker til að brjóta á (að
mér sýnist).
Mér vreri mjög hugleikið að fá að
heyra fleiri en prestanna raddir um
þetta mál. I>að er að sjálfsögðn öll-
um íslendingum jafn viðkomandi,
ef það er á annað borð hafandi á
dagskrá, gem ekki éetti að eiga sér
stað i deilumáluin íneðal manna,
síst presta. Flestum mönnum er
eðlilega kært að fá haldið heiðri
sínum og mannorði óskertu, sem oft
v ill hallast og fara út af lagi í deii-
um, ekki einungis á aðra. heldur
oft sinnis á háðar síður.
Um Ieið og eg enda línur þessar
vil eg geta þess, að mér líkar mjög
iila allar deilugreinar dagblaðanna
þegar meginmál þeirra eru deilur og
auglýsingar; þá eru þau einskis
virði, cða hjartanlega óuppbyggi-
leg fyrir okkur bændur út á landi.
Prívat deilur manna koma okkur
ekkert við, þeir geta beitt listfengi
sínu á bak við tjöldin utan sjónar-
svið aimennings.
Svo ætla eg ekki að orðiengja
þetta frekar, hef hvorki tima eður
hæfileika til að rita, það sem dag-
biöðum er boðlegt. Veit að hlaða
útgefendur hafa nóg af skárra tagi,
þó eg reyni áð senda þessar ifnur
til Heimskringlu.
G. JÖR.
“Sýnið sanngirni.”
(AÐSENT)
Herra ritstjóri Heimskringlu:
Kæri herra:—Viltu gjöra svo vel
og ljá eftirfylgjandi línum rúm í |
biaði þínu.
Af því að eg er búin að heyra svo
marga lesendur Heimskringlu,
ininnast á viðureign þeirra Jónasar
Pálsson og l'heodórs Arnasonar, og
fara heldur ómjúkum orðum um j
Jónas! segja t.d. að ritstj. Hkr. sfni
Jónasi of mikla kurteisi með þvl að
ljá greinum hans rúin í hlaðinu.
Og nú seinast er þeir lásu niður- j
lag á grein Jónasar til ritstj. blaðs-
ins, er hirtist í seinasta blaði, dag-
sett 24. sept., þar sem Jónas biður
lesendur blaðsins að bíða rólega
eftir svari sínu til Theodórs sem af
vissri ástæðu geti ekki komið strax.
Við þetta þurfa þeir að gjöra at-
lmgasemd! Með hæðnishros á vör-
um játa þeir því, og segja já, sjálf-
sagt Jónas minn, þó það aldrei
koini, við bíðum rólegir—hum! —
huin!—-Fær j)á ofanígjöfina dreng-
urinn sá.
Annað eins og þetta þoii eg ekki.
Þeir eru að gjöra gis að Jónasi. Þeir
gá ekki að því að Jónas á fulla’
heimtingu á að störf hans séu við-
urkend og það í opinberu blaði,
eins og hann segir sjálfur í niður-
lagi á 'áminstri grein til ritstj. að
það sé engin dygð hans (ritstj.),
heldur sjálfsögð skylda að geta urn
störf sín, eins og annara hlutdrægn-
islaust.
Mér finst svo sem sjálfsagt að ef
ritstjóri vill ekki geta um störf
Jónasar að þá gjöri Jónas það
sjálfur.—Hvor er sjálfum sér næstur.
Það er alá ekki rétt að hnekkja
áliti annara, og síst af öllu í opin-
beru blaði. Gæti lika komið sér
illa, ef tii vill orðið þrandur í götu
fyrir auiningja Jónas.
Setjum nú svo að gamalmenna
hælið kæmist á fót, og séra Jóhanni
Bjarnasyni yrði falið á hendur að
bvia sálirnar undir eilífðina hjá
þessum vesalingum sem þar kynnu
að eyða sinum seinustu stundum,
væri þá ekki ómögulegt að Jónas
gæti fengið atvinnu hjá Jóhanni
sem fyrirtaks lista spilari og þeir í
sameiningu gætu hásúnað sálirnar
inn í himnaríki, með ræðum, söng,
og hljóðfæraslætti; því Jóhann er
fyrirtaks ræðusköringur; Jónas
iieiinsfrægur organisti, háðir hóg-
værir, ekki er sjálfsálitið, og þá ekki
hrokin, og s^ra Jóhánn sérlega
vandvirkur. Það yrði ekki vikið
að |!ví verki með neinu losæði.
Hann mundi ekki heldur sleppa
sálunum á vergang, hann mundi
sjá um að þær kæmust slysalaust
til himnaríkis. Sjá um að þær
mættu hvorki únitara eða nýguð-
fræðing. Únitarar eru grunaðir
uin gæsku. Gætu cf til vill rænt
þær þeim sálarforða sem Jóhann
hefði þeim útbúið. Jóhann hefir
líka töluvert fengist við sálarran-
sóknir, og getur þessvegna með
einu augnatilliti gegnrínt hvorn
einasta krók og kima sálarinnar, og
séð hvort nokkur slæðing af van-
trú hafi þangað fluzt. Hann getur
séð hvort það er únitari eða nýguð-
fræðingur, eða þá einn af þeirra
rétttrúnuðu.
Það er algjörlegá undir hans úr-
skurði komið hvar hverjum einum
af þessum yrði hoiað. Ekki mundi
hann heldur sjá eftir sér að skjót-
ast með sálirnar yfir landamærin
og ekki mundi hann gieyma Jónasi,
því störf hans þyrftu, að fá viður-
kenningu.
Með söng og hljóðfæraslæfti
inundu þeir fara fyrst til Péturs og
afhenda honum sálirnar; yrði nú
Pétur úriliur og áfundin kallin, og
færi nú máske að gjöra athugasenid-
við sálna undirbúning Jóhanns,
þvi Pétur er góður ráðsmaður
þaul æfður, þá mundi Jóhann
fglytja þann aragnia af ástæðum
og röksemdum að Pétur mætti til
að sannfærast, og Jónas spilaði
undir af mikilli list, viðkvæmt og
töfrandi. Pétur yrði svo hrifin, og
hleyfti sálunum inn viðstöðuiaust,
þangað sem Jóhann hefði markað
þeim bás.
Svo léti Pétur setja stórar aug-
lýsingai í hvort vikublað himnarík-
is, með stórum stöfum um það hvor
fyrirtaks sálnagætir Jóhann væri,
og Jónas sá mesti lista spilari
sem heiniurinn hefði nokkurn tíma
borið. Á þessu geta allir séð, að
heiðri Jónasar má ekki hnekkja.
hvorki fyr né síðar.
Kaupandi Heimksringiu.
Ritstjórastaðan.
Alla tið hefi eg hugsað mér þessa
stöðu i mannfélaginu þá æskilegustu
og frjálsustu fyrir vellærðan, hugs-
andi mann, og i engri annari stétt
sé jafn opin leið fyrir stórmenni
sem elskar heill og hag sinnar þjóð-
ar í öllum skilningi, til áð beita á-
hrifum sinum til gagns og góðs i
hverju einasta velferðarmáli, að
kálla mætti. Hvetja menn til alls,
sem hetur fer; en letja eða vara
menn við öllu, sem miður fer og til
ófarsældar leiðir. Góður og mikil-
hæfur ritstjóri er mesti og bezti leið-
togi þjóðar sinnar, eftir minni skoð-
un. Hann hefir takmarkalaust vald
til áð fylgja þessu máli og setja sig
upp á móti hinu. Og hann er fram-
sögumaður sinna eigin hugsjóna,
sem til hagsælda miða — á allsherj-
arþingi — frami fyrir ölium, sem
blað hans lesa; og þannig getur
hann dregið að sér álit og fylgi eins
langt og blað h«ns fer um heim; náð
sterku trausti margra ágætismanna,
sem er honum og hans skoðunum ó-
metanleg gæði. Og þá vitanlega líka
eignast harðsnúna andstæðinga, sem
honum er heiður og metnaðarauki
að hafa átt i stríði við og borið sig-
ur frá borði. Og um leið og ritstjór-
inn nær heiðri og virðingu út á við,
þá er það sami heiður og álit þjóð-
ar hans, sem hann er talsmaður fyr-
ir. Engin stétt eða staða í öllu
mann- og félagslífinu er eins sam-
vaxin og ritstjórastaðan og mann-
lífið. Alla aðrar valds- og virðingar-
stöður mannlífsins hafa sin vissu
svið, og þess vegna á ýmsan hátt
þrengri takmörk. Ritstjórinn er eini
maðurinn, sem vér getum öll sagt
að vér eigum. Hann er albróðir allr-
ar sinnar þjóðar. Hitt eru meira
eða minna hálfbræður eða þá kur-
teisis- og skyldubræður. Og líklega
er það vegna þess, að eg hefi orðið
svo óskaplegur heimskingi, að óska
mér oft, að eg hefði verið lærður
maður og náð ritstjórastöðu, að eg
met og clska góðan ritstjóra fram
yfir alla aðra menn. Og eg þoli ver,
að ritstjóri, sem eg met niikils, sé
knésettur sýnd óverðskulduð lít
ilsvirðing, en nokkrum manni öðr-
um.
Að skipa ritstjóra sætið vel getur
verið áiitamál, — þvi sitt sýníst
hverjum. Og þar sem cg vil ekki
bera áhyrgð á öðru en mínum eigin
skoðunum, og eg þekki landa niína
hér nógu vel til þess, að þeir þvkjast
hver góðir fyrir sinn hatt, þá segi eg
aðeins fyrir mig. Og það er þetta:
f þessu landi höfum vér allir verið
fátækir frumbýlingar. En i gegnum
alt basl og framsóknarbaráttu höf-
uni vér átt mjög góða menn, sem
hafa átt og skipað forustu á þessu
eða hinu andlega og verklega sviði;
til að sýna og sanna, að vér værum
af góðu bergi hrotnir og hæfir til að
geta staðið i framtíðinni jafnfætis
þessgri innlendu þjóð. En i allri fá-
tækt og frumbýlingstímabili eru all-
ar kröfur vægri. Það sem þá var tek-
ið fyrir gott og gilt, sætir nú liörð-
um dóm og l>ykir lítilsvert á marg-
an hátt. Þannig vanalega aukast og
harðna kröfur með afll og menn-
ing. Það er tekið léttara á öllum
misbrestum hjá unglingum en full-
orðnum; sama hlutfallið gildir fyrir
frumbýlingsárin eða unglingsár vor
í þessu landi. Nú erum vér orðnir
fulltíða menn og höfum á höndum
langtum viðtækara starfssvið en áð-
ur var. Þvi verður það með ritstjóra
stöðuna einsog aðra forustu og
leiðsögu á öllum sviðum vors þjóð-
lífs, að nú verðum vér að eiga í
þeirri stöðu mikinn og vellærðan
hæfileika mann. Skarpvitran mann,
sem hefir þrek og djörfung til að
láta til sín taka i livívetna, og ekki
ieyfir hverjum, sem vera skal, að
fara með sig einsog kögursvein.
Báðir voru þeir mætir menn i rit-
stjórastöðunni þeir mestu skörung-
ar, sem vér höfum átt, Björn Jóns-
son og I)r, Jón Bjarnason, og fáir
hafa dregið skýrari drætti eða
höggvið dýpri spor, og hugsuðu litt
um þó sviði. En engum leyfðu þeir
að láta knésetja sig, eða snúa sér
frá stefnu sinni.
Það er aðalkrafa min, að ritstjór-
ar vorir séu lifandi menn, en ekki
dauðir. Það má auðvitað með sanni
segja um þessi blöð, sem stjórnað er
með þessari framúrskarandi hóg-
værð og hlutleysi í öllu, sem ýtt get-
ur við skapi manna, og i staðinn
fyrir nýjar liugsjónir og bendingar
frá ritstjórans hálfu, eru þau fylt
með ýmsum góðum fréttum og
fræðslu úr öðrum ritum. Alt eru
annara blóm, saman tind og send út
með sömu eilífu rósemdinni, í and-
legri lognmollu, viku eftir viku, og
ár eftir ár. Já, með sanni má segja,
að þetta er að vissu leyti góð og
heiðarleg biaðstjórh. En það svarar
ekki minum kröfum.
Dag- eða vikublöð, sem ekki eiu
lifandi máigagn með kjarki og eld-
fjöri nútímans og framtimans, svara
ekki til sinnar skyldu. Þau geta að
visu verið heiðarleg og fullnægjandi
fyrir suma menn og konur. En þau
likjast mest góðu, heiðarlegu tíma-
riti. En það er sitthvað eftir minum.
mælikvarða.
Þótt Heimskringla hafi átt franx
að þessu fáa hálærða ritstjóra, þá
hefir hún samt átt i þeirri stöðu
mannval, og jafnvel þó hún hafi ver-
ið brekabarn og yfirsjónirnar ótal
margar, þá hefir hún alla tíð verið
lifandi blað, og blóð alls vors þjóð-
likama hefir runnið í gegnum æðar
hennar. Og betur en á nokkrum
öðrum stað má lesa i einni heild
þroska framför vora þar. Það verð-
ur likt og í goðafræðinni, að fyrstu
myndirnar eru klúrar og klunnaleg-
ar, en smáfegrast við aukið útsýni
og andlega menning og siðfágun.
Hún er mynd vorra uppvaxtarára i
þessu landi. Og þótt sumir hafi
hnýtt að henni fyrir sitt takmarka-
lausa frelsi, að standa opin fyrir
allri alþýðu, þá er það að minni
hyggju sterkasti og merkasti þáttur-
inn, sem heldur henni uppi í fram-
tið sögu vorrar.
Þegar núverandi ritstjóri, síra
Rögnv. Pétursson, tók við blaðinu,
var eg hálf kvíðinn, að alt andlegt
frelsi blaðsins yrði of einhliða, og
við það minkaði gamla alþýðuhyllin,
sem biaðinu hefir fylgt. En hér er
ait önnur raun á orðin. Hann lætur
sig varða allan hag sinnar þjóðar,
og er óhlífinn að benda á það, sem
burt ætti að falla. Og þetta eru aðal-
kostir hvers góðs ritstjóra. En hvern
ig er þessu svo tekið? Mér finst
helzt einsog einn og annar vilji
standa upp í hári hans, og kenna
honum alt aðrar Jífsreglur viðvíkj-
andi ritstjórn. Og reglugjörðin er
þessi: Minstu ekki á bresti vora, í
herrans bænum, ef þú vilt þér vegni
vel og verðir langlífur í sætinut
Syngdu okkur lof, þvi það þykir
okkur gott, einsog Guðmundi ríka,
og þá mun hylli þín og vinsæld vaxa.
Eitt hið stærsta þjóðarmein ís-
lendinga hdfir verið og er þann dag
í dag að þeir þola engan fyrirliða.
Þola engar skipanir eða forustu úr
sínum eigin fiokk, þó þeir skríði í
duftinu flatir fyrir annara þjóða
ræflum oft og cinatt. Og hvað
góður og mikilhæfur maður sem er
og verið hefir með þjóð vorri, þá ef
hann ekki liefir getað og viljað
sýngja þau einu lög sc
látið í allra eyrum, þá heíur 1..
ekki náð almennri hylli fv*"- en eft' >
:i ára haráttu ef hann hefir getað
:<’;ð hörkú og frelsi til að brjóla
alt á tiak a't’r
f blóðugum hardaga hafa liðs-
menn fyr og sfðar staðið við hlið
sinna fyrirliða, og borið l>á særða
á faðmi sér burt af vígvellinum til
að frelsa lif þeirra. En hver er
styrkar og hluttaka vorra íslenzku
liðsmanna í lífs bardaganuin með
sina “fyrirliða”. Sára litil, og oft
verri en engin. Þeitn þykir gott að
iá niannin á stað til að gjöra þetta
cða hitt, en svíkjast svo undan
metkjuin þegar í liarða raun dregur
og kcsta allri skuldinni á bak þess
man: sem maniui ' ir r heirra ætti
að verja, og hafa gaman af að láta
tæta hann í sundur.
Nú hætti eg herra ritstjóri, því
mér finst, að andinn s a-ð koma
yfir mig, og þá er njév ómögulegt að
rita litlaust eða hlóðlaust og merg-'
laust, því hefir iriér á orðið og
margan skellinn fengið ea fáa liðs-
:nenn átt.
Lártis G uðnumdsson.
HÚSFRÚ ELÍN PÁLMADÓTTIR
GUÐMUN DSSON.
Fædd 1851 á Hofi á Höfðaströnd
í Skagafivði. ólst upp með foreldr-
uin sínuin þar i héraðinu. Giftist
árið 1887 Gunnari Guðmundssyni.
Hafði áður lifað tvö ár með fyrri
mann sfnum er druknaði. 1888
flutti þau til Araeríku og settust
aft í f«ier,r’<:u bygðinni i Norður-
Dakota, þar sem þau síðan hafa
búið, lengst af á Mountain. Þeim
hjónum varð 8 harna ai/ðið og eru
sex þeirra á lííi. Elzti sonur þeirra
Gunnar er kennari við aiþýðuskóla
í Iowa ríkinu; hin eru heima, Hún
andaðist 27. sept. síðastl. eftir langa
legu og var jarðsungin 30. sept. að
miklu fjölmenni viðstöddu. Séra
Guðin, Árnason og séra 'Magnús
Jónsson töluðu við útförina.