Heimskringla - 29.10.1914, Blaðsíða 2
WjS. 2
HEIMSKRINGLA
WIKBIPEG, 2» OKTÓBITO 191«
Það skýrir best hina feykilegu vinsadu
Blue Ribbon Tesins
atS það er einlssfrt hi5 sama
ágæta te. Gæ5i þess breytast
aldrei. Þeir, sem drekka þa5,
vita aö þaö er besta tei5,
Spurðu eltir því me5 nafni.
Sendu þessa auglýsingu með
25 centum fyrir Blue Ribbon
matreiöslu bókina.
Skrifaðu nafn og heimili skýrt og greinilega
Ungir menn ættu aö læra iðn-
grein á Hemphills “American
Leading Trade School
Lærltf hárskurð&riftnina, á atSeíns
tveim mánutSum. á höld ókeypis.
Svo hundruöum skiftir af nemend-
um vorum hafa nú góóa atvinnu
hjá öórum eöa reka sjálfir hár-
skurtSariÓn. I>eir sem vilja byrja
fyrir eigin reikning geta fengió
allar upplýsingar hjá oss vlóvíkj-
andi því. Mjög mikil eftirspurn
eftir rökurura.
Læriis bifreióa-itinina. I>arf aftelns
fáar vikur til at5 vertSa fullkominn.
Vér kennum alla metSfertS og at5-
gertSir á bifreitSum, sjálfhreyfi flutn
ings vögnum, báta og ötSrum gaso-
lín-vélum. Vér hjálpum ytSur til atS
fá atvinnu sem bifreitSastjórar, at5-
gert5armenn, vagnstjórar, vélstjórar
sötumenn og sýnendur.
Falleg vert5skrá send frítt, ef um
er beflitS.
HEMPHILLS
220 PACIFIS AVEIUIE, WINNIPEG
átSur Moler Barber College
Iktibð 1 Regina, S»nk opr Port Will-
iam, Ont.
HEMPHILLS
483% MAIN STHEGT
átSur Chicago School of Gasoline
Engineering.
KVENMENN--óskast til atS lœra
Ladies’ Hairdressing og Manicuring
—AtSeins fjórar vikur þarf til aö
læra. Mjög mikil eftlrspurn eftir
þeim, sem þetta kunna. KomltS
sem fyrst til Hemphills School of
Ladies Hairdressing, 485 Main St.,
Winnipeg, Man.. og fáitl fallegan
catalogue frítt.
Fyrirspurn.
tilheyrir islenzkum heimilum 6t um
bygöiniar. Vildum vér gjarnan efna
til sliknr sýningar og aðstoöa það
á þann bátt scm vér gætum. Ekki
þyrfti tillag þeirra, sem keppa
vildu, að vcra jafn hátt og spyrjandi
stingur upp á. Mætti það vera segj-
um miðað við 25c minst, eða lOc
fyrir hevrja mynd. Verðlaun yrðu
að vera sæmileg, og er cngin hætta
á, að ekki væri hægt að fá þau, ef til
kæmi. En heyra vildum vér fyrst
frá fleirum, áður en farið væri af
stað. Flokka yrði einnig niður efni
þau, sem myndirnar ættu að sýna,
og nafn yrði að fylgja hverri mynd,
af hvcrjum hún væri tckin, og hvað
hún sýndi.
Gaman væri, að fleiri létu til sin
heyra um þctta. Með þessu móti
mætti fá myndir af ýmsu helztu
stöðum íslenzku bygðanna hér
vestra, og sögulegustu stöðunum í
þeim hverri fyrir sig; svo á þann
hátt yrði lika náð öðrum tilgangi:
að geyma sögu vora hér i myndum.
Skrifið fleiri um þetta og látið i
ljósi skoðanir yðar
Ritstj.
Hera ritstjóri Heimskrínglu!
Væri ekki gaman að halda mynda
samkepni, því nú eru orðnir margir
íslendingar, sem taka myndir úti á
landi og víðar? Væri ekki gaman
að sjá myndir af kvikfé, bú^örðum
(farm buildings) og þvi um ííku?
Ekki þyrfti að bjóða stór verð-
laun. En svo væri ekkert að þvi, þó
að samkcpni þessi væri ekki fri. Ef
hver léti svo sem 50c, er myndir
sendi, þá ætti að vera hægt að gefa
þolanleg verðlaun. Ef þú settir litla
grein i blaðið þessu viðvíkjandi, þá
er eg viss um, að all-mörg svör
kæmu.
Spyrjandi.
ATHS. — Tillaga spyrjanda er að
vorum dómi góð. I>að væri mjög
gaman,' að stofna til myndasýning-
ar, einsog hér um ræðir, af lands-
lagi og búgörðum osfrv. Aðeins
hefðum vér álitið, að miða skuli all-
ar myndir við, að þær séu teknar af
tstenzkum búgörðum og öðru, sem
Kvittiro frá HeScahæiúfdagms
á fsiaundi
Herra Aðalsteinn Rristjánsson frá
Winnipeg hefir fyrir hönd Heims-
kringlu afhcnt mér undirrituðum
kr. 186.00 — eitt hundrað áttatiu og
sex — krónur, sem er gjöf til Heilsu
hælisfélagsins frá Kvenfélagi Vida-
líns safnaðar i N. Dakota, Fyrir
nefnda upphæð kvittast hér með
með þakklæti.
Reykjavik, 18. júlí 1914
Jón Rósenkrant
H.JOHNSON
Bicyle & Machine Works
Gjörir við vélar og verkfsarí
reiðhjól og mótora, akerpir
skauta og smíðar hluti í bif-
relðar. Látið hann sitja fyrir
viðskiftum ykkar. Alt vel af
hondi leyst, og ódýrara en hjá
öðrum.
651 SARGENT AVE-
Stofnsctt 1882
Löggilt 1914
D. D. Wood & Sons.
Limited
Garry
2620
Prívate
Exchange
verzla með bezfu tegnnd al
KOLUM
ANTRAC/TE OG BITUM/NCVS.
Flutt heim til yðar hvar gem er 1 bænum
VÉR ÆSKJIJM VIÐSKIFTA YÐAR.
SKRIFSTOFA:
Cor. ROSS & ARLINGTON ST.
■.•t FcrSalýsingar. ■-*
(FrA smnrinu 1DI2)
III. Tii Norðurlanda.
Eftír tveggja daga dvöl í
§ 35. LJppsaltr. Stokkhólmi skruppum við
norður til Uppsala, hinn-
ar fornu og frægu háakóla-borgar Svía, og
hins ginnhelga konungsseturs Svíanna alt í
frá árdegi sögunnar. Eru það rúmar 40 míl-
ur vegar og fer lestin þaö á einni klukku-
stund. Liggur IeiS fram hjá Sigtúnum, þar
sem forSum bjó ÓSinn.
Uppsalabær stendur nokkru sunnar en
áður var, á Fýrisvöllum báSum megin Fýris-
ár, þar sem í fyrndinni var kallað aS Eystri-
Árósum. Hefir Fýrisá þá fallið þar ofan í
MalarfjörSinn, en nú er ármynniS rúmum
fjórum mílum sunnar, og hefir því
framburSur úr Fljótínu veriS æriS mikill
síSan sögur hófust. Hinir fomu Uppsalir
stóSu þremur mílum norSar en nú er bær-
inn, og er þar kallaS aS Gömlu-Uppsölum.
Átti Freyr fyrstur aS hafa bygt þar, og seg-
ir Snorri svo frá:
“Freyr tók þá viS ríki eftir NjörS; var
hann kallaður dróttinn yfir Svíunum ok tók
skattgjafir af þeim. Hann var vinsæll ok
ársæll sem faSir hans. Freyr reisti at Upp-
sölum hof mikit ok setti þar höfuSstaS sinn,
lagSi þar tíl allar skyldur sínar, lönd ok
lausan eyri. Þá hófst Uppsala-auSur ok
hefir haldisk æ síSan”
En fátt er þar nú húsa, og hefir Uppsala-
auSur ekki haldist. Var bærinn færSur suS-
ur, þar sem hann er nú; fyrst erkibiskups-
stóllinn áriS 1270, og svo bygS önnur þár
á eftir. Eyddist fomi bærinn af eldi um
þaS leytL Nú stendur þar kyrkja, þar sem
áSur var konungshofiS, og fáein hús önnur
era þar í grendinni. Er staSurinn einkum
frægur fyrir fornmanna-haugana mörgu, sem
þar em. Er þaS vætta-helgi. Þrír eru
haugamir langstærstir og eru kendir viS Þór,
ÓSinn og Frey. Em þeir afar háir og strýtu-
myndaSir. Eru þaS pýramidar NorSur-
landa hlaSnir úr mold og grjóti, hin einu
heiSni-mörk, er knýta söguöldina fomu viS
síSari tíma. Bera þeir göfugan vott þess,
aS sagnirnar eru ekki ósannar, um hreysti
og hauglagningu manna til foma á NorSur-
löndum, og gefa jafnvel tilefni til aS trúa,
aS meiri sannleikur felist í goSsögnunum
sjálfum, en margur hyggur.
Á frelsisöld Svía hinna síSari hafSi Gú-
staf Vasa margar mannstefnur aS haugum
þessum og flutti ræSur yfir þingheimi af
haugunum.
Morguninn eftir aS viS komum til Upp-
sala, fómm viS út tíl Gömlu-Uppsala, til
þess einasta aS heiisa upp á haugbúa og fara
pílagrímaför tíl hinna fomhelgu stöSva. —
Gengum viS á Þórshaug; er hann norSast-
ur og þaSan mikiS og fjölbreytt útsýni. En
ekki sást þaSan til hafs. GjörSi eg Þórs-
mark fyrir mér og nefndi til þeirrar bænar
aíla hflga vætti, aS NorSuriönd ættu eftir
aS eignast aSra blómaöld, meiri og fegurri,
sem hún rinni upp á meirí og betri öld, en
hin foma. Mætti og slíks vænta. ef allir
bæSu þeirrar 'oænar — í trausti til hinnar
“ósviknu norrænu ættar’ og trú á framtíS-
ina.
Af ætt Braut-Önundar verSur Messías
NorSurlanda aS vera, hins foma og goS-
fræga Uppsala konungs, er orSstír hefir
getíS sér göfugastan alira konunga í fomum
siS, og ágætastur veriS allra Ynglinga. —
Hans getur þannig í Fyrri konungabókinni
Önundr konungr lagSi á þat kapp mikit
ok kostnat, at rySja markir ok byggva ept-
ir ruSin; hann lét ok leggja vegu yfir eySi
merkr ok funnusk þá víSa í mörkunum skóg-
laus lönd, ok byggust þar þá stór héruS;
varS af þessura hætti land byggt, þvíat
landzfólkit var gnógt til byggSarinnar. ön-
undr konungr lét brjóta vegu um alla Sví'
þjóS, bæSi um markir ok mýrar ok fjall-
vegu; fyrir því var hann Braut-önundr kall-
aSr”.
Þeir, sem brjóta vegu og byggja ónumín
lönd, eru fjörgjafar og frelsarar þjóSanna.
ÞaS var 25. júní, síSla dags, aS viS fór-
um frá Stokkhólmi til Uppsala og um kl. 6,
aS viS komum þangaS. Gistihús eru þar
ekki mörg og geta því orSiS þar þrengsli, ef
margt er gestkomandi í bænum. Og svo
vildi þaS reynaat í þaS sinn. Daginn eftir
hafSi veriS boSaS til kennarafundar þar í
bænum; vom því flestar vistarverur upp-
teknar, er viS komum. Eftir nokkra leit
fengum viS inni hjá Eiríki helga — Hotel
St. Erík —; er þaS all-gott gistihús og
skamt frá jámbrautarstöSinni. Fengum viS
þar frEunstofur tvær, er á skömmum tíma
var breytt í svefnherbergi, og þóttumst viS
hafa komiS okkur vel fyrir, aS taka gist-
ingu hjá dýrSlingnum hinum heilaga Eiríki
er aS erfSum tók meSal Svía í kaþólskum
siS, vinsældir Freys.
Eftír kveldverS gengum viS út um bæinn
og þá fyrst upp aS dómkyrkjunni, er gnæfir
meS tign og veldi yfir staSinn. Er hún allra
kyrkna mest á NorSurlöndum. Var hún reist
á þesssum staS fyrst áriS 1270, eftír aS bygS
fluttíst frá fornu Uppsölum, en þar stóS hún
áSur, þar sem í fymdinni stóS hof ÓSins.
Ymsar smábreytíngar hafa veriS gjörSar á
kyrkjunni og hefir mátt heita, aS hún
hafi veriS í smíSum fram til þessa. Var lok'
iS síSustu viSgjörSum áriS 1893. AS kyrkj-
unni eru grafnir flestir hinir merkustu manna
Svía, og þar varSveitt silfurskrín Eiríks
helga og bein hans geymd bak viS háaltari.
Fyrir innra gafli, bak við kórinn, er bænahús
Gústafs Vasa; er hann grafinn þar og þrjár
konur hans meS honum. Út úr kjrrkjunni til
beggja hliða eru bygS ótal bænahús, eSa
smá kapellur, helztu aðalsættanna sænsku,
og í þeim hvíla ættfeSurnir. Á kyrkjugólfi
stendur gamli Svedenborg. Hvílir hann í
svartri marmarakistu. Er hann sá fyrsti og
eini trúarhöfundur á NorSurlöndum. ViS
kenningar hans mjmdaSíst ný kjrrkjudeild,
er nefnir sig ‘ ‘Ný-kyrkj an", en almennast
kölluS Svedenborgska kyrkjan. Útbreídd-
ist hún um tíma hér í álfu og á Englandi,
en mun nú hafa staSiS í staS lengi.
ViS töfðum all-Iengi
§ 36. Bjartar nætur. viS kyrkjuna, en ekki
leiS á kveldiS. Vor-
um viS búín aS hugsa okkur aS vera útí
þangaS tíl skuggsýnt væri orSiS og ganga
þa til svefns. Örskamt fyrir ofan kjrkjuna
stendur kastalinn, hinn fyrri bústaSur kon-
unganna og ríkísfanganna. Nú er hann not-
aSur fyrir amtsstofur Upplanda. Stendur
hann í fögmm garSi upp meS Fýrisá, á ein-
um hæsta hólnum. Gengum viS þangaS.
Alt var þar hljótt. Einstöku karl og kona
leiddust og læddust í kveldkjrrSinni undir
trjánum þar í garSinum. Fuglarnir voru
allir seztír aS og hættir öllu þrefi. Hefir
þeim fundist dagurinn vera orSinn nógu
langur. ViS gengum þar fram og aftur, unz
aS lokum viS fómm aS kenna þreytu, og
fórum aS hugsa um aS halda heim og hitta
sælan Eirík. KveldiS var enn jafn fagurt,
þó sól væri sezt, og Ijóst um alla vegu.
Klukkan var aS verSa eitt. Héldum viS því
ofan á gistihúsið og bjuggumst til svefns.
En eitthvaS tafði nóttina! Kiukkan tvö fór
birtan aS aukast aftur og horfSist ekki væn-
lega tíl meS svefninn. Einhver hafSi stöSv-
aS sólina!
ViS höfSum beSiS sólina aS skína, er víS
kæmum til NorSurlanda, en gleymt aS taka
þaS fram, aS oss væri síSur þökk á því,
aS hún skini um nætur. BaS eg Eirík helga
aS koma nú til bjargar, svo eg fengi sofnaS
litla stund. VarS karl vel viS þeirri bón,
því okkur sofmaSist vel og sváfum langt
fram á morgun.
Háskólinn er hiS ágætasta og vandaS-
asta hús; stendur hann nokkuS fyrir sunnan
dómkyrkjuna. HúsiS er nýlega reist (1887)
og eru fundarsalirnír einkum glæsilegir. —
BókhlaSa skólans er ein meS þeim tilkomu-
mestu í NorSur-Evrópu. Em þar geymdir
óviSjafnanlegir kjörgripir í handritum og
bókum, þar á meSal hiS fræga "silfur-hand-
rit", — 'codex argenteus” —
af biblíuþýSingu Úlfilas biskups, frá árinu
381. Er þaS innbundiS í silfurspjöld. ÞýS-
ing þessi er þaS elzta sem til er bókfært á
norrænum málum. Var Úlfila biskup hjá
Gotum síðari hluta fjórSu aldar. Þar eru
líka handrit ýmsra merkismanna Svía frá
síSari öldum, Vasa konunga, Linnés nátt-
úrufræSingsins mikla, Svedenborgs o. fl.
§ 37. Fýmvellir.
Einsog skýrt hefir ver-
iS frá. stendur Uppsala
borg á Fýrisvöllum niS-
ur viS eystri Árósa hina íomu. Em þar hin-
ar söguríku gmndir, frægar í söng og sögu
NorSurlanda í fomum siS. Eftir Fýrisvöll-
um áttí Hrólfur konungur kraki og kappar
ar hans aS hafa hleypt, undan Aðils mági
hans, er hann gjörSi þeim eftirförina frá
Uppsölum. Og á Fýrisvelli sáSi Hrólfur gull-
inu, til þess aS hefta eftirreiSina, og “Svía-
grís”, gullinu góSa, er ASils konungur mat
mætastan hlut í sinni eigu. BeygSi ASils
sig þá af hestinum og rendi spjótsskaftinu
eftír hringnum, þó búinn væri aS víta hirS-
menn sína fyrir aS sinna þessum ginning-
um Hrólfs. VarS þá Hrólfi þaS aS orSi,
um leiS og hann reiS aS honum og veitti
honum ærinn áverka: "SvínbeygSastan
hefik nú þann sem Svíanna er mestyr”.
Fremur er nú fariS aS þrengjast á völl-
um þessum, og verður þar nú ekki lengur
hleypt á skeið af her manns. Sér þar nú
eigi grænar gmndir, heldur steinlögð stræti
og húsaraðir. HlaSnir hafa veriS bakkar
aS ánni og farvegurinn þrengdur. Fyrir
löngu er alt gull Hróls kraka tínt þaSan upp
og verða Fýrisvalla búar aS láta sér nú
nægja meS, aS tína fáeina silfurpeninga úr
vösum hinna fáu ferSamanna, er þangað
koma, — og úr vösum stúdenta. En al-
ment leikur þó ekki orS á því, aS vasar stú-
denta séu úttroSnir meS peninga.
Yfir Uppsölum hvílir kyrSar- og ellisvip-
ur, einsog elliró og hógljmdi gamals manns.
fyrir löngu eru konungar og aSalsmenn
fluttír þaSan. Vakan er ekki rofin meS
hrópi og háreysti varSmannanna. Hinir
fomu konungar hvílast — um langan og viS-
burSasmáan dag hins nýja siSar —; horfnir
eru og allir haugaeldar.
I fornum siS ríktí konungur í Uppsölum,
er Áni hét. VarS hann langlífur mjög. Hét
ÓSinn honum lífi svo Iengi sem hann færði
ionum fómir. L.oks bönnuSu Svíar kon-
ungi fómfæringar Dó Áni þá í hárri elli.
Er þaS síSan Ánasótt kölluS, “at andask
verklauss af elli”. Er svó helzt aS sjá, sem
Uppsalir hafi tekiS Ánasótt, eSa dragi nú
til hennar; því aldur og elli ein vernda eng-
an fyrir hel og hrömun.
AS .kveldi þess 27. júní héldum viS til
baka, suSur aftur, tíl Khafnar, og komum
þangaS morguninn eftir. Skip okkar ætl-
aSi aS leggja af staS þann 29. Fór því tím-
inn aS styttast til aS búa sig undir ferSina.
Dagarnir höfðu liSiS fljótt, — alt of fljótt
En þakklát voram viS SvíþjóS fyrir viS-
rnótiS og verana, fyrir sólskinið og sumar-
blíSuna — og bjartar nætur.
ÁSur voru mér öll NorSurlönd kær; nú
era þau mér sannheilagur staður.
Fá lönd eiga fleiri og fom-helgari vætti en
þau, og er þaS óskin óska mest, aS
aldrei verSi þau svift goSmætti þeirra, né
giftu feSranna, rvo lengi sem þau fá lífi og
bygS aS halda.
vilja komast beint til Islands frá Danmörku.
Settur er jafn farareyri hvort sem komiS er
um borS í L.eith eSa Khöfn; er þó fullur
þriSjungur leiSar farinn, þegar komiS er til
Leith. Frá Færeyjum, sem naumast verSur
talinn meira en þriSjungur leiSarinnar til
Reykjavíkur, er farareyrir fullur helmingur
viS þaS, sem hann er frá Khöfn. Eru þetta
rangindi, sem skipafélagiS danska hefir lengí
í frammi haft, þó um þaS hafi veriS kvart-
aS. Er meS þessu móti ofmjög dreginn
taumur Dana og rejmt aS halda verzlaninni
og viSskiftalífinu föstu viS Khöfn meS því
aS gjöra hlulfalls dýrleika á öllum vöra- og
fólksflutningi viS England meiri. Kemst
ekki jöfnuSur á þetta fyrr en Islendingar
sjálfir eiga skip í förum landa á millum og
ráSa þar um sjálfir.
ViS réSum okkur far meS "Bothniu”;
er hún talin bezta skip þess “SameinaSa”,
sem í förum er haft miili Islands og Dan-
merkur. Tókum viS farseSil fram og aftur;
var okkur ráSiS til þess á skrifstofu félags-
ins, því meS því móti gætum viS fastsett
okkur farþegarúm á skipinu í Reykjavík,
hvenær sem viS vildum fara til baka aftur, og
hefSum þá forgangsrétt fyrir öSrum, er viS
hefSum borgaS svo löngu fyrirfram. Kom
þetta sér líka vel síSar.
AS morgni þess 29. júní var veður hiS
blíSasta og glaða-sólskin. Voru menn árla
á fótum, því láta áttí í haf kl. 9. Fjöldi far-
þega var kominn um borS snemma og mestí
fjöldi hafSi komiS fram til aS kveðja. Og
var fögnuS aS sjá á öllum þeim íslending-
um, er á þilfari stóSu, því nú voru þeir aS
halda heim, — nokkrir til veru, aSrir til
dvalar sumarlangt. All-margir stúdentar frá
háskólanum voru í hópnum, tveir útskrifaSir
IögfræSingur og hinn góSkunni íslenzki vís-
indamaSur, háskólakennari Dr. Finnur Jóns-
son.
Útsýn fram sundiS var hin fegursta. Feg-
urS Khafnar nýtur sín fyrst, er horft er til
lands. Höfnin öll sett smáum hólmum.
skrúSgTænum og hervæddum, er halda eiga
vörS yfir Tumaborginni frægu.. Þessir litlu
hólmar eru landvættir Dana, — þeir einu,
er ekki hafa flúiS. Láta þeir ófriSlega tií
sín heyra, ef sigla á inn ránskipum, og fæl-
ast ekki, þó drekahöfuS séu eigi tekin af
stafni. Ókosturinn viS hina fornu land-
vætti var sá, aS þeir skelfdust fyrir ófriSi og
fældust gapandi haus og gínandi trjónu.
Var vömin því fremur smá, og hefir svo oft
viljaS verSa, er treysta hefir átt á landhelg-
ina eina.
NorSan viS sundiS blánáSi hér og hvar
til lands og hvarf þaS ekki fyrr en síSla
dags, aS komiS var út fyrir Jótlands skaga.
Sól og sælviSri fylgdi okkur einsog góSvin-
ur úr garSi, og alla leiS til Skotlands. Var
komiS til Leith á þriðjudegi. Það var um
nónbil 1. júlí. Átti þar aSeins aS hafa stund-
ar viSdvöl. En svo gott er aS heimsækja
Bretann, aS þaS "SameinaSa" gat ekki slit-
iS sig þaSan burtu fyrr en undir kveld dag-
inn eftir. Gafst því færi aS ganga á land og
horfa yfir höfuSstaS Skota.
§ 39. Edinborg.
IV. Hcim.
§ 33. T3 Skotlands.
Þannig er skipaferS-
um háttaS frá Dan-
mörku til Islands, aS
þau koma viS í útleiS bæSi á Skotlandi og
Færeyjum. Er þaS löng töf, þeim sem
StaSurinn er forn og fræg-
ur. Getur hans í lok ell-
eftu aídar; én skömmu þar
á eftir er hann orSinn höfuSstaSur Skota.
Bjuggu Skotakonungar þar ofan til daga
Jakobs VI., aS ríkin sameinuSust meS dauSa
Elízabetar drottningar. Bærinn liggur hátt
upp af Forth firSinum og breiSir sig upp
hlíðamar eftir hólum og hæSum. Er sagt,
aS í björtu veSri megi sjá yfir borgina ofan
af hæSunum. Er hún talin meS þeim allra
fegurstu í Evrópu. En svo era hreinveSurs-
dagamir færri en hinir, og hefir hún því
fengiS auknefniS “Auld Reekie”, eSa
"Gamla Súlda”, af mistrinu, sem liggur oft
yfir dalnum.
Á einum þessara hóla stendur Edinborgar
kastali, konungssetriS foma. 1 engu jafn-
ast hann viS kastalaborgina “London Tow-
er", nema aS legu og afstöSu, því hann
stendur afar hátt og hefir veriS eitt hiS ör-
uggasta vígi á sinni tíS. Illa er nú um hann
gengiS. Er hann notaSur fyrir hermanna-
skála; sum húsin fylt meS vistir, öSmm snú-
iS upp í matreiSslusali eSa svefnhús. Yms-
ar minjar eru þar til sýnis, í hinum forna
veizlusal kastalans. Gaf Wm. Nelson, bóka-
útgéfandinn skozki, til þess stórfé aS sér
látnum. Bent var gestum, sem skoSa vom
kastalann, á tvö herbergi í turninum, er sögS
voru herbergi Maríu. Var þar gömul kona
umráSandi, og sagSi hún, aS í innra her-
beiginu, er var mjög þröngt og lítiS, hefSi
María drottning aliS son sinn. Enginn
hafSi neitt á mótí þessu, því úr flestra minni
var atburSur sá liSinn.
, ListasafniS í Edinborg er einkar fagurt;
er aS norSur frá kastalanum, á Princes Str.,
helztu götu borgarinnar. Mestmegnis em
þar málverk tíl sýnis, flest eftir brezka mál-
ara; olíumálverk ekki mörg, en fjöldinn
me3ti af vatnslitum; era þar myndir eftir
flesta meiatarana brezku. Eitt málverkiS
var sérstaklega eftirtektavert, sökurn þess,
aS efni þess var frábrugSiS flestu því,
er menn eiga aS venjast. Ög sýndi dyrfsku
málarans, sem þó er brezkur, aS taka þaS
efni til meSferSar. MálverkiS er eftír Wm.
Blake, og sýnir “GuS aS rita á steintöflum-
ar". Þó mörg málverk hafi veriS gjörS af
ýmsum viSburSum Nýjatestamentisins, hafa
fá veriS samin upp úr Gamlatestamentinu
snertandi gjörSir guSdómsins.
Umhverfis Edinborg er landiS einkar fag-
urt, iSgrænt og skógi vaxiS upp á fjalls-
brúnir. Þó er ekki aS sjá, aS þaS sé afar
frjósamt, því víSa er skamt ofan í grjótiS.
Er gróSurinn því meir aS þakka hagsýni og
elju mannanna en örlæti náttúmnnar. Þó
er tilbreytni og fegurS náttúrunnar mikil, og
hefir ávalt veriS, þó nú sé á hana bætt og
hún blíðkuS og s i S u S meS mannaverk-
unum, ef .svo mætti aS orSi kveSa. Hefir
Skotland lengi veriS girnilegt í augum fjalla-
og fjarSarbúa, frá því NorSmenn fjrrst fóru
aS sigla höfin.