Heimskringla - 19.11.1914, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 19. NÓVEMBER 1914.
HEIMSKRINGLA
BLS 3
Guild Hall rœðurnar.
Við hina formlcgu innsetningu
borgarstjórans i London á Englandi,
sem haldin var í Guild Ilall þar i
borginni þann 9. þ. m., í viðurvist
mestu þjóðhöfðingja Breta og stór-
menna annara ríkja, voru fluttar 3
ræður, sem hér er settur stuttur út-
dráttur úr. — þess skal þó fyrst
getið, að þessi árlega innsetningar-
samkoma er talin einn hinn merk-
asti atburður í höfuðborg Breta, af
þvi að þar gjörir stjórnarformaður-
Inn, samkvæmt gamalli hefð, ætíð
skýra grein fyrir stefnu stjórnar
sinnar, og svo var i þetta sinn.
Herra Asquith, stjórnarformaður,
mælti meðal annars á þessa leið:
“Aldrei hefir nokkur stjórn í
sögu vorri frekar þarfnast hugheill-
ar tiltrúar og óeigingjarnar sam-
vinnu þjóðarinnar, án tillits til
flokka. Aldrei hefir sú tiltrú verið
veitt með betra geði, eða samvinn-
an örlátlegar framboðin. Þetta er
sjöunda árið samfleytt, sem eg hefi
verið málsvari hans hátignar og
ráðgjafa hans í Guild Hall veizlun-
um. Á því tímabili hefir ekki ein-
asta land vort, heldur umheimur-
inn tekið mörgum breytingum. Það
er viðeigandi við þetta tækifæri að
minnast á ástandið í Evrópu, sem
nú er næsta eftirtektavert, og alvar-
lega viðsjárvert, svo að tíminn einn
verður að skera úr, hverjar breyt-
ingar verða á því. Fyrst var samein-
ing Bosníu og Herzegóvína. Tæki-
færi var næst gripið af Austurriki,
að undirlagi annars veldis, til
að ríða skaflajárnað yfir veikari
þjóðir, og virða að vettugi alþjóða-
lög Evrópu. Þetta var hin fyrsta, þó
enganvegin hin mesta af orsökum
þeim, sem leiddu til núverandi
styrjaldar.
“Hin önnur breyting ástandsins
í Evrópu var hin óvænta framkoma
Ung-Tyrkjanna í tyrkneska keisara-
dæminu. Þeir höfðu hafið sig til
valda með bardagalausri uppreist
gegn gamla fyrirkomulaginu og sett
keisarann frá völdum. Þeir höfðu
stofnsett stjórn, sem allir hugðu að
mundi reynast frjálslynd og verða
bygð á grundvallarlegum ríkislög-
um. Aldrei fyrr urðu svo fograr von-
ir að gjörsamlegum vonbrigðum; og
eftir 6 ár neyddumst vér til að við-
urkenna, að Ung-Tyrkjarnir við-
héldu öllum löstum fyrri stjórnar,
án þess að beita nokkru af dygðum
hennar við störf sín. Þegar striðið
hófst, gjörðum vér Tyrkjastjórn það
greinilega skiljanlegt, í félagi með
sambandsþjóðum voruin, að ef hún
léti stríðið afskiftalaust, þá skyldi
ríki hennar látið halda öllu sínu
sjálfveldi og þjóðlegum áhrifum.
En heigulskapur tyrknesku stjórn-
endanna varð til þess, að þeir
mistu sjónar á sinum helgustu hags-
munum og urðu Þjóðverjum, sem
gintu þá með hótunum, skipunum
og gulli, að bráð, og þeir létu tælast
til hvers níðingsverksins á fætur
öðru: Fyrst með þvi, að herja með
bryndrekum sínum á varnarlausar
sjóborgir Rússlands og síðar með
herleiðangri inn á Egyptaland; —
þar til vér og sambandsþjóðir vor-
ar, eftir að hafa þolað marg-ítrekuð
óvináttubrögð af hendi Tyrkja gát-
um ekki lengur þolað ágang þeirra,
án þess að sannfærast um, að þeir
væru óvinir vorir. En það er ekki
þjóð þeirra, sem þessu hefir valdið,
heldur stjórn þeirra, sem dregið hef-
ir sverðið úr sliðrum, og eg hika
ekki við að segja, að sú stjórn ferst
fyrir sverðseggjum. Það er hún en
ekki vér, sem hringt hefir náklukk-
um Tyrkjaveldis, ekki aðeins í Ev-
rópu, lieldur einnig í Asiu.
Með hvarfi Tyrkjaveldis úr tölu
rikjanna, hverfur einnig, að trú
minni og von, meinið, sem valdið
hefir um marga mannsaldra visnun
ýmsra svæða.
“Vér höfum enga ádeilu við tyrk-
nesku þjóðina, því að konungur vor
á millíónir manna i ríki sinu, sem
eru trúbræður hennar, og ekkert er
oss fjær huga, en að ofsækja trúar-
sannfæring þeirra. Vér erum við
þvi búnir, að vernda kyrkjur þeirra
og musteri og aðra helgistaði fyrir
ásókn allra óvina. En tyrkneska
rikið hefir framið sjálfsmorð og
með eigin höndum grafið sér gröf.
“En svo' eg víki máli að fjárhags-
ástandi þjóðar vorrar, þá gjörðum
vér, strax og stríðið hófst, ráðstaf-
anir til þess, að verzlun og iðnaður
ríkisins héldi sein næst jafnvægi
sinu> þrátt fyrir striðið, og eg hygg,
að oss hafi tekist þetta vonum frem-
ur, svo að enn sé yfir litlu að kvarta
°g viðskifti milli þjóða ganga í flest-
nni tilfellum líkt og vant er. Gull-
orði Englands banka, sem i júli sl.
Ví»r 40 millíónir punda, en féll í á-
Kust niður í 27 milliónir, er nú aft-
“í k°minn upp í 69,700,000 pund,
®0a nal®gt tvöfalt hærri en hann
* r s ómniu áður en stríðið hófst,
og miðstöðvar gullforði rikisins
‘ -.^^clast á sl. 3 mánuðum.
'' S 1 1 i)anka landsins eru nú
, n,æS,. l)vi eins og í fyrra um
þetta leyti. Og yerð fæðutgunda er
‘insog þá, og þótt einstöku borgar-
ar hafi att orðugt uppdráttar, þá er
atvinnuleysið nu minna cn i meðal-
árum. Oss ber að þakka þeim, sem
a a með höndum ráðsmensku pen-
inganna í landi hér, hve vel þeir
hafa ráðið fram úr þörfum þjóðar-
innar; og í viðurkenningarskyni fyr-
ir það hefir hans hátign konungur-
inn sæmt formann Englands banka
herra-tign.
“Eg leyfi mér og að minna yður
á, að eftir 100 dpga, sem striðið hef-
ir nú staðið yfir, hefir ekkert það
gjörst, sem kveikja þurfi ótta í
hjörtum vorum, eða lama sjálfs-
traust vort, eða draga úr von vorri
um sigur.
“Óvinir vorir hafa beint öllu afli
sinu gegn oss á þremur stöðum: Við
París, Warshau og Calais, en orðið
í öll skiftin frá að hverfa ráðþrota.
Hermenn vorir hafa reynst þéttir
á velli, og hvervetna haldið honum
og meira en það. En þetta er ekki
fullnægjandi, og vér ætlum oss ekki
að sliðra sverð vor, fyrr en Belgía
hefir fengið að fullu bættan þann
skaða, sem hún hefir orðið fyrir,
og Frakklnad er orðið algjörlega
trygt gegn hættu af ásóknum ann-
ara þjóða, og réttur smáþjóðanna í
Evrópu er á svo traustum grundvelli
að þær þurfi ekki að óttast um fram-
tíð sína, — og þar til hervald
Prússlands er fullkomlega og varan-
lega eyðilagt. — Þetta cr þrekvirki
sæmandi stórþjóð, en til þess að
þetta fáist unnið, verðum vér allir,
ungir og gamlir, ríkir og fátækir,
lærðir og ólærðir, starfandi og ó-
starfandi, að gefa það sem vér höf-
um og gjöra það, sem vér frekast
getum”.
Kitchener lávarður mælti meðal
annars:
“Bretaveldi er nú að berjast fyrir
tilveru sinni. Eg krefst, að allir
þegnar rikisins gjöri sér þetta aðal-
atriði skiljanlegt, því að styrkur
þjóðarinnar felst í því, að hún skilji
þýðingu þess prinsíps, sem um er
teflt. Án þess þjóðin skilji þetta
glögglega, getur hvorki sjóher né
landher hennar orkað miklu. Vér
höfum mikla yfirburði yfir óvina-
þjóðirnar, bæði hvað snertir auð-
legð og mannfjölda, og í undra-
verðu sjálfstrausti því, sem aldrei
hefir viðurkent þann möguleiká, að
vér yrðum að bíða ósigur. Alt þetta
eru verðmætar eignir, en þær verða
að notast með varkárni og þó að
vera beitt af ítrasta mætti.
“Eg hefi ekkert að því að finna,
hverjar undirtektir áskoranir min-
ar um menn í herinn hafa fengið
hjá þegnum ríkisins. Æfingar þeirra,
sem þegar hafa gefið sig í herinn,
hafa gengið ákjósanlega, svo að rik-
ið hefir ástæðu til að stæra sig aí
þeim. En eg þarfnast fleiri manna,
og ennþá fleiri, — alt þar til óvin-
irnir eru algjörlega sigraðir og sund-
ur marðir. Það er ekki liægt að
skapa herdeildir með neinum töfra-
sprota, og ímyndun hermanna V'á
vera, að sumir hafi orðið að líða ó-
þægindi og jafnvel beinlínis kvalir
í einstökum tilfellum. Eg get ekki
lofað, að þetta ástand hverfi algjör-
lega, en eg get fullvissað um, að
þetta ástand hefir nú þegar horfið
að mestu, og alt sem eg fæ orkað
skal gjört til þess að það hverfi sem
fyrst.
Þeir, sem ganga í herinn, verða að
skilja, að þeir gjöra það föðurlandi
sínu til liðs og verndar, rétt einsog
þeir, sem nú þegar hafast við i
skotgröfunum á vfgvellinum.
“Notkun þeirra nýju og eyðileggj-
andi drápsvéla, sem óvinir vorir
hafa notað nú fyrst i þessu stríði,
liefir verið mjög hælt af ýmsum
hermálafræðingum. En rétt er að
geta þess, að í undirbúningi til hern
aðar hafa þeir að sjálfsögðu nokkra
yfirburði, sem fyrirfram hafa á-
kveðið, hvenær ófriðinn skal hefja.
En að því er oss snertir, þá getur
engin grunsemd á oss legið í þcssu
efni. Manntap vort í skotgryfjunum
hefir verið mjög tilfinnanlegt. En
það lamar ekki brezku þjóðina frá
þeim ásetningi, að halda sleitu-
laust áfram til sigurs. Miklu fremur
örfar það brezkan manndóm til
framkvæmda, til þess að skipa pláss
þeirra, er fallið hafa. Eg hygg vér
höfum þegar sýnt þess nokkurn
vott, að brezki herinn sé ekki nánd-
arnærri eins lítill, veiklaður og fyr-
irlitlegur, einsog óvinir vorir töldu
sér trú um að hann væri.
“Nú þó að hugir vorir séu stöð-
ugt hjá þeim, sem eru á vigvellin-
um, og starfi þeirra þar, þá er rétt
að ihuga, að óvinir vorir verða að
búast við, að eiga afli að etja við
þegna vora úr hinum ýmsu lýðlend-
um rikisins, og meðal þeirra frum-
herjana, sem nú þegar hafa heim-
sótt oss, frá Canada, Nýfundna-
^andi, Ástralíu, Nýja Sjálandi og
öðrum hlutum hins mikla brezka
veldis, og sem cinlægt eru i stórum
hersveitum að koma hingað til þess
að taka þátt í striðinu. — En auk
allrg þessara, þá eru nú hér heima
ein og einn fjórði partur millíónar
hermanna við æfingar, og sem bíða
með óþreyju eftir því, að fá að reyna
afl við óvinaherinn. — Eg er þess
fullviss, að hver einasti maður af
liði voru, hvervetna úr veldinu, fer
með þeim fasta ásetningi, að vinna
verk sinnar köllunar svo rækilega,
að enginn annar fái betur gjört, og
að þeir, cinn bg allir, gjöra sitt itr-
asta til að halda uppi heiðri og
virðingu brezka hersins, sem eg full-
vissa yður um, að aldrei hefir verið
traustari né ábyggilegri, en hann er
á yfirstandandi tima”.
Winston Spencer Churchill, flota-
stríðinu við Frakka 1870 barðist
hann við Metz og við Nevilly; þá
fékk hann heiðursmerkið járnkross-
málaráðgjafa Brcta, fórust þannig í inn. Og þegar friðurinn var saminn
og hann var látinn taka á móti
gjaldinu frá Frökkum, þá hafði hann
18 mánaða tíma til að kynna sér
Frakkland, einmitt þarna, sem hann
nú e r að berjast við Bandamenn.
Það hafði alment verið viðtekið
meðal hermanna, að þegar liðið
væri á undanhaldi og óvinirnir
sæktu fast eftir, þá skyldu þeir und-
ir eins og þeir kæmu á þurran völl
eða hálendi nema staðar og grafa
sér djúpa skurði og skotgrafir og
búast þar um sem i kastalavigi. Hug-
myndin var sú, að láta hermennina
hafa nóg að gjöra, svo að þeir hugs-
uðu ekki um hættuna.
En von Kluck bylti þessu öllu um.
Hann hélt þvi fram, að það væri
ekki viturlegt, að fara að gjöra vig-
orð: —
“í áttatíu milna fjarlægð héðan er
nú verið að heyja þann svæsnasta
bardaga, sem nokkru sinni hefir
háður verið í heiminum. Landar
vorir með samherjum þeirra eru að
reyna að stemma stigu fyrir stór-
flóði aðvifandi óvinahers, og að
brjóta á bak aftur þýzku hersveit-
irnar og þá eyðileggingu, sem þær
valda. En hér sitjum vér í þessari
höll, einsog vér höfum gjört á liðn-
um árum, og jafn óhultir og þá. —
Það er herflota vorum að þakka.
Og þó vér engan veginn veigrum
oss við að þola þær raunir, sem
stríð hafa í för með sér, þá kom-
umst vér sem þjóð að mestu hjá
þeim. Það er herflota vorum að
þakka. — Einkunnarorð vor Breta girðingar miklar, nema menn ætl
eru: “Alt eins og vant er heima”. uðu sér að vera þar til lengdar, og
Þótt vér séum nú í önnum utan- sagði að hermennirnir berðust bezt,
lands, að breyta landkorti Evrópu þegar þeir hefðu ekkert að treysta
yfirlcitt, má segja, að alt gangi hér á nema sjálfa sig.
i landi sinn vanagang, en verzlun Árið 1881 var von Kluck fengið
og iðnaður Þjóðverja hefir svo lam- það starf, að kenna foringjaefnum í
ast síðan stríðið hófst, að það hefir Julich; og fórst honum kenslan svo
verpt líftaugar þjóðarinnar og trygt vel, að næsta ár var hann látinn
eyðileggingu hennar eins vissulega kenna foringjaefnum á herskólanum
eins og það, að laufin falla af trján- í Annaburg á Prússlandi. Var hann
um i skógum vorum með hr.ust- og þá kapteinn í hernum en prófessor
vetrar-næðingunum. — Það er her- j að nafnbót. Árið 1887 varð hann
flota vorum að þakka. j major, og var nú látinn kenna á for-
Og þrátt fyrir jiað, að vér höfum ingjaskólanum i Neubreisach. En
tapað nokkrum smærri skipum, sem ! næsta ár fékk hann herflokk til for-
er bætanlegt tjón, og mörgum mönn- j ráða (bataillon).
um, sem er óbætnlegt tjón, þá er þó j Svo smáhækkaði hann ár frá ári,
herfloti vor i dag, frá öllum hliðum þangað til 1906; þá varð hann hers-
skoðað, meiri en hann var í byrjun höfðingi (General), og var svo feng-
stríðsins. Hann er traustari i öllum in heil herdeild (Corps), en i þeim
þeim greinum, sem reynslan hefir eru um 40,000 manns.
Þegar strið þetta byrjaði, var hon-
um fengið erviðasta verkið, og menn
vita nú, hvernig sveitir hans óðu
um alt Norður-Frakkland, vestur
fyrir Bandamenn og með sjó fram
alla leið suður að hinum ytri kast-
ölum Parísarborgar, og hefðu hinir
Þessi herforingi er einhver bezti a^rir herforingjar Þjóðverja verið
n@M
OFCANADA
Eru börnin í’arin
að læra að spara
PENINGA?
llver uppvaxandi sonur þinn og dóttir ætti að hafa
persónulegan sparisjóðsreikning á Union Banka Canada
ásamt nægum tækifæruin til að spara stöðugt peninga
og leiðbeiningu í því að fara hyggilega með þá- bvo-
leiðis uppeldi í sparsemi og góðri meðferð efna sinna er
ómetanleg seinna meir.
LOGAN AVE. OG SARGENT AVE., 0TIBÚ
A. A. WALCOT, Bankastjórí
gæti varist herliðinu. En daginn,
ana: “litli faðir” eða “bróðir”
sem striðið hófst, hurfu garðarnir áj Þetta hefir þau áhrif, að liðsmenu-
svipstundu, eins og bóla, er hjaðnar! irnir hlýða skilyrðislaust öllum
niður. Og mennirnir, sem ætluðu að j skipunum yfirmanna sinna, og
verja viggarða þessa, voru hinir ganga út i ófærur og Iáta fúsir lífið
fyrstu til þess að ganga i stríðið, —j fyrir þá. En hvar sem slik sambúð
stríðið móti hermannavaldinu þjóð-j er milli foringja og undirmanna, þá
verska, og þeir vissu vel, hvað þeir er ervitt að sigra þær sveitir og svo
sýnt að áhrifamestar séu í viðureign
við öfluga óvini!
Alexander Von Kluck.
hershöfðingi Þjóðverja, og er tal-
inn öllum snjallari, að bjarga her-
sveitum sínum á undanhaldi, en það
er list, sem ekki er öllum léð, þó að
góðir séu hershöfðingjar.
Ilann hefir verið foringi fyrir
hægra fylkingararmi Þjóðverja á
Frakklandi og sá, er mestan usla hef-
ir gjört þar af öllum. Er hann nú
gamall maður, sem margir beztu
hershöfðingjar Þjóðverja.
Kluck var undir-lieutenant i fót-
gönguliði Þjóðverja, er þeir brutust
inn á Frakkland árið 1870. Og lieg-
ar Þjóðverjar fóru þar úr landi eft-
ir að friður var saminn, þá skildu
þeir Kluck eftir með hersveit nokk-
ura, og skyldi hann taka á móti þess-
ari billión dollara, sem Þjóðverjar
kúguðu Frakka til að gjalda. En
hún var goldin smátt og smátt. Þeg-
ar fyrsta afborgunin kom, lagði Von
Kluck af stað með hersveit sínta 20
nílur frá París; þar nam hann stað-
ir og beið, þar til næsta afborgun
kom; þá fór liann aftur aðrar 20
milurnar og beið þar næstu pen-
ingascndingarinnar. Þetta gekk nú
þannig alla leið út úr Frakklandi,
og þegar Kluck kom inn i Þýzka-
tand, þá voru F'rakkar búnir að
borga billiónina. En hálft annað ár
tók það Kluck að fara þessa leið,
því að margar voru biðstöðvarnar.
Nú er hann aftur á Frakklandi og
lítill asi á honum að fara þaðan. —
Oft er hans minst í skýrslum frá
herstöðvunum, og ber þar tvent til:
Fyrst, að hann er jafnan þar, sem
háskinn er mestur; og annað, að
hann er talinn beztur herforingi í
öllum Prússaher.
Hinir mestu herforingjar heims-
ins hafa jafnan verið sagnafáir og
litt gjarnir, að troða sér fram eða
raupa af gjörðum sinum. Svo var
Lee, liershöfðingi Suðurríkjanna í
Þrælastriðinu; svo eru þeir Kitch-
ener og Joffre. Og alvcg hið sama
má segja um Kluck.
Það sýnir saga ein, sem sögð er af
honum í Berlín. Hann hafði verið
skipaður eftirlitsmaður þriggja her-
flokka, eða 120 þúsund hermanna;
og litlu seinna óskaði vísindafélag
eitt i Berlín, að hann flytti fyrir sig
fyrirlestur um skyldur þær, sem
slíkir embætdsmenn hefðu á hendi.
í vísindafélagi þessu voru margir
hinir hæst standandi menn í land-
inu.
Kluck bað félagið að hafa sig af-
sakaðan. En forstöðumennirnir fóru
þá til keisara og báðu hann að skipa
Kluck að gjöra þetta.
Kluck kom þá, en fyrirlesturinn,
sem liann flutti, var þcssi: “Herrar
mínir! Hin fyrsta skylda hermanns-
ins er að hlýða. Og þess vegna er
eg hér kominn að tala við yður. Eg
þakka yður fyrir”. Að því búnu sett-
ist hann niður. Fyrirlesturinn varð
ekki lengri.
1 50 ár var hann óbreyttur Kluck
Iiðsforingi; þá varð hann ofursti
(Colonel), og svo bætti keisarinn
honum jafnsnjallir, þá hefði nú ver
ið annar og ófcgurri dagur yfir
Frakklandi.
En loks gátu þeir stöðvað hann,
Frakkar og Bandamenn, og var hann
þá kominn suðaustur af Parísar-
borg. Þar settu þeir móti honum ó-
grynni liðs. En þó að hann héldi
undan, þá gátu þeir þó ekki sigrað
hann. Hann kunni þá list, að halda
undan, þannig, að gjöra einlægt á-
hlaup á óvinina. Þetta gjörði hann
einlægt dag eftir dag, þangað til að
hann komst þangað, sem hann ætl-
aði sér að taka stöðvar. Þegar óvin-
ir hans lcomu þar að honum loksins,
þá urðu þeir þess varir, að hann
hafði þarna vigi svo gott, að þeir
gátu ekki rótað honum. Og eins vist
að hann eigi eftir að verða Banda-
mönnuin þrándur í götu, áður þeir
hrekja Þjóðverja úr Frakklandi,
sem margir vona og óska að verði ,ir
áður en vorar aftur.
voru að gjöra.
Og ef að Vilhjálmur skyldi undir
verða, þá myndi um leið steypast
afturhaldsflokkurinn á Rússlandi.—
Það er sannfæring allra stórblað-
anna í vesturhluta Evrópu. Fremur
öllu öðru búast menn nú við, að
aumingja Pólland geti nú rétt upp
höfuðið. Og það er einmitt stórt
spursmál fyrir allar vestrænu þjóð-
irnar, sérstaklega England og
Frakkland, að Pólland verði sjálf-
stætt ríki, eða svo óháð, að það geti
ráðið sjálft inálum sínum. Hefði
Pólland verið sjálfstætt nú, þá hefði
aetta voðastríð að líkindum aldrei
komið. Pólland hefði staðið setn ó-
kleyfur veggur milli Rússa og Þjóð-
verja, einsog það á miðöldunum var
veggur milli Evrópu og Mongóla.
Þar brotnuðu árásir Mongólanna.
Þeir komust ekki lengra á dögum
Jenghiskans.
Eru Rússar virkilega að
taka sinnaskiftum.
Menn eru orðnir því svo vanir,
að dyngja öllum skömmum og hróp-
yrðum á Rússann og kalla hann sið-
lausan barbara; og vist er það, að
illa fóru þeir með Pólland, og mik
illi hörku hafa þeir beitt við Finn-
land, og ljótar hafa sögurnar verið
um vistina og meðferðina fanga
£>eirra í Siberíu og á Shakhalin eyj-
unni, og þá i námunum þeirra
eystra. En þetta eru alvarlegir dag-
ar; þeir baðast nú í blóði á hverjum
degi, og margir eru að spá því, að
þeir muni koma ' lireinni úr bað-
stofu þeirri, en þeir voru, er þeir
gengu þar inn; og við harðstjórn og
hervald eru þeir nú að berjast. Og
það vissu þeir, að Vilhjálmur ætlaði
að taka frá þeim lengjuna breiðu frá
Pétursborg og suður að Kyrrahafi:
Ingermannaland, Lifland, Estland
Kúrland, Vermaland og Pólen, land-
ið frelsis og frægðar, og svo lengra
suður, löndin Volhyniu og Pódaliu,
suður að Svartahafi; alt þeirra bezta
land, og helzt hrekja þá yfir Volga
og austur í Uralfjöll. Þeir hafa þvi
verið að berjast fyrir tilveru sinni
því að þetta var eiginlega á allra
vitorði, sem nokkuð gáfu þessum
málum gaum.
En nú virðist hann hafa tekið
sinnaskiftum, keisarinn sjálfur, og
hefðu þó fáir trúað þvi um hann.—
Fin merkustu blöðin í Pétursborg
taka i þann streng. Stórblaðið Nov
oye Vrcmya fullyrðir, að nú séu nýj
ir timar að byrja á Rússlandi, og
blaðið Viedomasti i Moscow segir
að á því sé enginn efi, að Rússland
sé að taka upp stefnc þingbundinn
ar stjórnar og almenns fre'sis.
Á þingi Rússa (Duma) eru hinir
mögnuðustu afturhaldsmenn að sjá
sig um hönd og verða frjálslyndir,
einsog t. d. Doktor Pourishkevitch
orðinu “von” við nafn hans. Var j sem nú er farinn að segja, að allir
hann þá nýgiftur barónsfrú einni.
Hann er sonur embættísmanns
nokkurs af lægri stéttum og gekk inn
í herinn sein óbreyttur liðsmaður;
það var 1861 og var hann þá 19 ára
gamall. í stríðinu við Austurríki
1866 var hann undir-lieutenant. í
mun Þýzkum reynast.
ADAMS BROS.
Plumbing, Gas & Steam Fitting
Viðgerðum sérstakur
gaumur gefin.
-588 SHERBROOKE STREET—
Cor. Sargent
Kósakkar.
Þeir segja, að það fari hrollur um
Þjóðverja alment, er þcir hugsi ti!
Kósakkanna. Það eru 850,000 þús-
undir þeirra í herliði Rússa nú á
Póllandi, Galizíu og í Austur-Prúss-
landi. Og þeir hafa vopnum vanist
frá þvi þeir fyrst fóru að ganga. —
Þeir kalla Þjóðverja “Prussakee” óg
hata þá meira en nokkuð annað. Og
ef að foringjar þeirra halda þeim
ekki vel i skefjum, þá festa þeir sig
sein blóðsugur á liina flýjandi Þjóð-
verja, og launa þeim atfarirnar í
Belgiu og fornan fjandskap.
Þeir eru fyrirtaks skyttur og skeik
sjaldan, J)ó þeir riði á harða
stökki. Og þegar þeir koma einsog
fellibylur á Þjóðverja i stórum hóp-
um, þá verður hinum þýzku stund-
um Iitið um vörnina. Það er einsog
ekkert geti staðið á móti þeim, og
)egar þeir leggja fram hinum löngu
lensum sinum, því það er aðalvopn
riddaranna, þá hrynja niður bæði
inenn og hestar, og svo höggva þeir
einnig niður bæði menn og hesta
mcð hinuin löngu, bognu og hár-
beittu sverðum sinuin.
Bæði Kósakkar og Rússar sjálfir
eru ákaflega sparneytnir. Skamtur-
inn er hálft pund af kjöti á dag á
manninn og nærri 3 pund af svörtu
brauði, sem er viðlíka kröftugt og
kjöt. Þegar vel lætur, fá þeir kál-
súpu, haframjölsgraut, kartöflur,
baunir og lauk, og i japanska strið-
inu höfðu þeir oft ekki annað en
myglað brauð og baunir að lifa á
tímunum saman. Og þeir geta geng-
ið lengri göngu og þolað meira, en
Þýzku hermennirnir, og þeir geta
sofið á blautri jörð undir feldum
sínum, og þegar frostið kemur, er
einsog nýtt lif og dugur færist í þá.
En nú er öll aðbúð hinna rúss-
nesku hermanna miklu bctri en i
stríðinu við Japana, og svo cru þeir
ið berjast nú fyrir hið heilaga Rúss-
land; og nú eru þeir aldrei fullir,
þvi þeir fá hvergi brennivín. Og|
enn er það, að sambandið milli her-
mannanna og dátanna er miklu inni-
legra en áður var. Þegar rússnesku
herforingjarnir yrða á þá, þá kalla
þeir þá gælunöfnum: sina “litlu
bræður” eða “vini” sina, “litlu dúf-
una sína”; en dátarnir kalla foringj-
Tilboð um eldsneyti
TIIjIIOD í lokutSum umslögum stýl-
ut5 til undirritaðs og nefnd “Tendera
ícr Ftiel”, verðr. meðtekin i deild op-
inbera verka, Parlkun.-nt Baildings,
Winnipeg, til hádegis miðvikudaginn,
18. nóvember, 1914 fyrir að láta geð-
veikrahælinu í Selkirk í té og afhenda
þar l«*lOO ionN nf Steiiin Coal, SereenetL
Viðurkend bankaávísun að upphæð
10 prósent af tilboðs upphæðinni verð-
ur að fylgja tilboðinu, ef sá, hvers til-
boði verður tekið, neitar eða vanrækir
að uppfylla samninginn, eða, eftir að
hafa byrjað, uppfyllir ekki öll skil-
yrði hans.
Stjórnin skuldbindur sig ekki til
að þiggja lægsta eða nokkurt tilboð.
C. H. DANCER,
Deputy Minister of Public Works
Winnipeg, 11. nóvember, 1914.
| | | | |
; 1*
• • •
SHERWIN
P
WILLIAMS :;
AINTII
fyrir alskonar
húsm&lningu.
•p
..
Prýðingar-tími nálgast nú.
Dálítið af Sherwin-Williams
húsmáli getur prýtt húsið yð-
[ ar utan og innan.—BRÚKIÐ T
ekkert annað mál en þetta.—
,. S.-W. húsmálið málar mest,
■ endist lengur, og er áferðar-
fegurra en nokkurt annað hús
• mál sem búið er til.—Komið
l inn og skoðið litarspjalið.—
::
; CAMERON & CARSCADDEN
QUALITY HAKDWARE
Wynyard, - Sask. •«
M.-l-I-I-l-F-l-l-F-l-I-F-l-F-l-I-l-l ■I-F: |
x>oc<>oo<>oo<xx:
ISLENZKA LYFJABÚÐIN
Vér leggjum kost, á að hafa
og láta af hendl eftir læknisá-
visan hin beztu og hreinustu
lyf og lyfja efnl sem til eru.
Sendið læknisávísanirnar
yðar til
E. J. SKJÖLD
LyfjasérfrætSlngs (prescrlpt-
lon speciallst) & hornlnu &
Welllngton og Simcoe.
Garry 430S—85
tíXXXXXXXXNXXÍ
Meó þvl at biöjn (elinlega nm
‘T.L. CIGA R.” þáertu viss aö
fá Agnatan vindil.
T.L.
(CN»Q>~ M AI)K)
Western Cijcar Kactory
Thomas Lee, eienndi Winnnipeg
eigi að hafa jafnan rétt í hinu feyki
mikla Rússlandi, ekki einu sinni i
Rússlandi sjálfu, heldur líka Finn-
landi, PóIIandi og Kákasus.
Seinasta júli voru strætin í Petro-
grad brotin upp og garður hlaðinn
þvert yfir þau, til þess að múgurinn
EINA ISLENZKA HÚÐABÚÐIN l WINNIPEG
Kaupa og verzla með húðir, gærur, og allar tegundir af dýraskinnum, mark
aðs gengum. I.íka með ull og Seneca Roots, m.fl. Borgar hæðsta verð.
fljót afgreiðsla.
J. Henderson & Co.. .Phone Garry 2590. .236 King St., Winnipeg