Heimskringla - 03.12.1914, Side 8

BLS. 8.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, o. lír-.M-.m rtER 1914.
CONTROLLER
McArthur
Hér eru fáein atriSi talin, sem Controller McArthur hefír
veri'S helzti frumkvöSuil aS, síSan hann tók viS Controller*
stöSunni.
1. —Umbætur í Engineer-
ing deildinni samþyktar af
bæjarráSinu, svo sú deild
starfar nú betur en nokkru
sinni áSur.
2. —Stræti asfaltuS, gang-
stéttir lagSir, skurSir og
brýr bygSar; yfir $1,300,-
000 af umbótum fullgjört
áriS 1914 undir kostnaSar
áætlun og án allra verk-
tafa,—alveg eins og vera
ber.
3. —Steintöku- og sand-
náma bæjarins starfrækt
meS yfir $18,000 ágóSa
en tap á því starfi áriS
1913 var $9,531.92.
4.—MeSlimur í Greater
Winnipeg Water District
nefndinni, og einnig I nefndinni sem útvegaSi 2 millíón dollara
upphæS til útgjalda bæjarins næsta ár.
I HANN HEFIR REYNST DUGANDI MADUR
! t GreiSiS atkvæSi meS honum fyrir bæjarráSsmann áriS 1915
♦
♦
♦
Minntngarfundur um Þorstein
Erlingsson.
Fyrsti Menningarfélagsfundur á
þessu hausti var haldinn 1 únítara-
kyrkjunni miðvikudagskveldið 25.
nóvember. Var fundurinn helgaður
minningu Ijóðsnillingsins nýlátna
Þorsteim Erlingssonar, og var fjöl-
mennur.
Fyrstu ræðuna flutti síra Rögnv.
Pétursson og talaði hann um skáldið
Þorstein Erlingsson. Mintist nokk-
urra æfiatriða og andlegra áhrifa, er
beínt hefðu huga hans í þá stefnu,
er ráðandi hefði orðið i skáldskap
hans.
Þ6 söng hr. Gísli Jónsson Vor-
kvæðið, eftir Þorstein Erlingsson:
"Þegar flýgur fram aö sjá”; en próf.
S. K. Hall lék undir. Var Gísli klapp-
aður fram aftur og söng þá .‘‘Eg
hverf til göar, helgu rökkurstundir”.
Þ6 flutti Skapti B. Brynjólfsson
ræðu, og lýsti manninum Þorsteini
Erlingssyni, útliti hans og fram-
komu, eftir viðkynningu þeirri af
skáldinu, er hann hafði veturinn
1908, er hann dvaldi í Reykjavík.—
Algjört samræmi hefði verið með
raanninum og ljóðum hans. Þeir,
sem þektu ljóðin, þaktu manninn.
Hann hefði verið hreinlyndur, opin-
skár og heill. 1 daglegu viðmóti glað-
lyndur og kýminn. Meðalmaður 6
hæð, grannvaxinn, ennið hátt og
hárprúður; augun einkennilega
dökkblá, og hvassbrýndnr með af-
brigðum. Hvaða raál, sem bar á
góma, sagði hann ávalt ult álit sitt
afdráttarlaust; befði aldrei dregið
dul 6 nokkuð. — Skemtiiegasta
kveldstund, er hann hefði lifað á
fsiandi, sagði ræðumaður að hefði
verið á heimili Þorsteins Erlings-
sonar, ásamt nokkrum vinum skálds-
ins. Hefði húsráðandi verið þar sem
vermandi sólskinsgeisli, og að öllu
samanlögðu findist sér, að Þorsteinn
Erlingsson væri sá hreinskilnasti
og skemtilegasti maður, er hann
hefðí hitt 6 lifsleiðinni.
Þ6 söng hr. Halldór Thórólfsson
hið nafnkunna kvæði eftir skáldið:
Sólskríkjan, með hinu undurfagra
tagi eftir Jón Laxdal. En próf. S. K.
Hall lék tmdir 6 slaghörpu, en Brynj-
ólfur Þorlákksson 6 harmoníum. —
Var klappað ákaft lof í lófa.
Þ6 flutti sira Guðm. Árnason ræðu
um lifsskoðanir skáldsins einsog
þær hirtust i kvæðum hans og las
upp nokkra kafia úr þeim i þessu
sambandi.
Þá töng hr. Sig. Helgason kvæðið
Vor eftir skáldið, með sérlega fögru
tagi. er söngmaðurinn hafði sjáifur
gjört, og áður hefir verið prentað í
Hcimskringlu. Próf. S. K. Hall iék
undir 6 slaghörpu, en Brynjólfur
Þorláksson 6 harmonium. Var hann
klappaður fram aftur, en bað fólk
að afsaka, að hann gæti ekki sungið
meira, hann væri svo kvefaður.
Blóðug orusta.
Þýzkur hermaður segir svo frá
einum hinna mörgu bardaga við
Dixmude:
Þegar við fengum skipunina, að
fara úr skotgröfunum, þar sem við
vorum og sækja lengra fram frá
Dixmude, þá var oss fengin til
styrktar riddarasveit ein, er í voru
2,000 manns. Við héldum svo áfram
eftir þungum og illfærum vegum í
nístandi frostvindi i tvo klukku-
tíma. Síðan beygðum vér af vegin-
um til vinstri handar, i áttina til ó-
vinanna. Hundruðum saman mætt-
um við af mönnum okkar, sem komu
úr skotgröfunum, hundvotum og
meira og minna sjúkum flestum
þeirra.
Við vorum sendir til þess að
koma i stað þessara þreyttu og upp-
gefnu manna, svo að þeir fengju að
hvila sig.
Með einhverjum undra-klókind-
um höfðu óvinirnir farið yfir vatna
elginn á flekum og notað til þess
nóttina meðan dimt var, og voru nú
búnir að taka sér stöðvar vinstra
megin framan við grafirnar okkar.
Og þegar við komum ofan i grafirn-
ar, sem félagar vorir voru nýkomn-
ir úr, dundi skothríðin 6 okkur, og
áður en við gátum áttað okkur og
fundið út hvað langt væri milli okk-
ar og óvinanna, þá voru 200 falln-
ir. En ekki gátum vér séð þess nokk
urn vott að skotin frá oss hittu ó-
vinina.
Alt í einu heyrðum við lúðrana
gjalla á bak við okkur og fótatakið
hestanna á harða stökki. Það voru
þarna á leiðinni 2,000 riddarar til
að hjálpa okkur. Þeir riðu hart á
miðjar grafirnar okkar og létu hest-
ana stökkva yfir höfuð okkar. Tóku
þá mýrar við og sukku hestarnir í
mýrina og stóðu fáir upp aftur, en
áfram héldu hinir. En þá fórum við
að heyra djöfullegu smáskellina —
tap-tap-lap — einsog þegar priki er
pjakkað í gólf eða stein niður. Það
var hljóðið úr Maxim-byssum Breta.
Við sáum sverð riddaranna blika i
iofti, en leíftrin af þeim urðu færri
og færri. Og svo heyrðust köllin um
hjálp, og foringi okkar, kapteinn-
inn, hrópaði: Fram! fram!
Við stukkum á augabragði upp
úr gröfunum, og hlupum fram hálf-
bognir, með fleinana á byssunum
frarn undan okkur. Eg datt ofan i
skurð einn 6 leiðinni, og var nærri
druknaður og meiddist töluvert. En
félagar minir héldu áfraro, og er
þeir komu 6 vigvöllinn, var ekki
einn einasti riddaranna uppistand-
andi, þesara 2,000. ’ Þeir voru allir
dauðir. En Englendingarnir, sem 6
oss réðust, voru 200. Þeir voru allir
dauðir lika, hver einasti þeirra. Við
náðum Maxim-byssunum, — en dýr-
ar voru þær, kostuðu tvö þúsund
mannst
Þá flutti Þorsteinn skáld Þor-
steinsson frumort kvæði, og var
gjörður að þvi góður rómur.
Að endingu voru samskot tekin í
mlnnisvarðasóð, og komu inn $23.30
— Menningarfélagið bætir við, svo
«8 heim til tslands verði sendar 100
krónur.
Raaður prettanna við þetta tæki-
f*rl verða að likindum prentaðar i
Heimti
Fríörtk Sveinsson,
4UM.
Þjóðverjar róta upp
hinum dauðu.
Það var við Tracy le Val i Norð-
ur-Frakklandi. Hersveitir Frakka
frá Norður-Afriku höfðu tekið þorp-
ið og hrakið Þjóðverja burtu; en
þeir komu aftur og náðu kyrkju-
garðinum utan við btsinn og fóru
að búa um sig þar og grafa sér tkot-
grafír. Það var svo létt þorna, þtfr
sem moldinni hafði svo víða verið
rótað, og grafir margar voru nýjar.
Þóttust þeir lánsmenn miklir og
ruddu upp kistum og mannabein-
um. En þegar Afríku-mennirnir sáu
það, ætluðu þeir alveg að verða
hamslausir, og sá foringi þeirra, að
ekki var við þá ráðandi og skipaði
því til atlögu. Skamt var á milli og
stukku þeir upp úr gröfunum og
höfðu rýtinga eina að vopni. Þeir
komu sem fellibylur ofan í grafirn-
ar til Þjóðvera og varð þar sóðaleg-
ur aðgangur; en á skömmuin tima
vaoru allir Þjóðverjar i gröfum þess-
um dauðir, 1200 að tölu. En þegar
Þjóðverjar í næstu gröfum sáu þetta,
þá gáfust þeir upp líka. Var sem þeir
yrðu fegnír, að geta notað tækifærið,
þvi að þeir voru hungraðir, sjúkir
og allir rifnir og tættir.
Islendingadags fundur.
Fimtudagskveldið 26. október var
haldinn lslendingadagsfundur, sem
boðað var til af nefnd þeirri, er stóð
fyrir fslendingadags hátíðinni sið-
astliðið sumar. Fundurinn var hald-
inn í Goodtemplarahúsinu. Forseti
nefndarinnar, Thos. H. Johnson,
þingmaður, setti fundinn kl. 8.30.
Skrifari ólafur S. Thorgeirsson,
j konsúll, las fundargörð frá siðasta
árs fundi, sem var samþykt.
Gjaldkeri Arni Anderson, lögmað-
ur, lagði þá fram fjárhagsskýrslu
sina. Prentuðum jafnaðarreikningi,
er sýndi tekjur og útgjöld dagsins,
hafði verið útbýtt meðal fundar-
manna. Eftir nokkrar umræður vac
skýrsla gjaldkera samþykt I einu
hljóði.
Þá las John Davidson upp skýrslu
íþróttanefndarinnar, sem var sam-
þykt.
Þá afhenti forseti verðlaun og
medalíur.
Páll Reykdal, meðlimur Grettis
klúbbs á Lundar, tók á móti skild-
inum (fyrir Gretti). Talaði hann
mög vel valin orð i því sambandi.
Hvatti menn að stunda iþróttir, og
áleit einkar heppilegt, að fslend-
ingadagurinn hór i Winnipeg héldi
á lofti íþróttum á komandi tíma.
Magnús Kelly tók stóra bikarinn,
fyrir mesta fjölhæfni í íþróttum,
einsog í fyrra.
En glimubeltiö fékk Guömundur
Stefánsson glimukappi, einsog i
fyrra.
Einnig var þar útbýtt medalíum
úr gulli, silfri og bronzi til þeirra,
sein þær höfðu unnið, og skráð var
i blöðunum í sumar eftir fslend-
ingadnginn.
Forseti sagði þá störfum hinnar
gömlu nefndar lokið.
Lárus Guðmundsson görði þa upp-
ástungu um, að íslendingadagur yrði
haldinn 2. ágúst 1915. Páll Reykdal
studdi tillöguna, sem svo var borin
undir atkvæði og samþykt.
Þá vakti ó. S. Thorgeirsson máls
á því, að næsta ár (1915) væru 40 ár
liðin siðan fslendingar hefðu flutt
til Manitoba; hefðu þeir stigið á
land þar sem nú er Gimli bærinn
siðasta sumardag 1875. Aleit viðeig-
andi, að þessa viðburðar væri getið
i sambandi við íslendingadagshald-
ið næsta sumar. Bjóst við að Nýja
fsland og ef til vildi aðrar islenzk-
ar bygðir i Manitoba mundu fúsar
til að taka þátt i þvi hátiðahaldi,
sem bezt færi þá 6 að yrði á Gimli.
Lárus Guðmundsson áleit óheppi-
legt, að fslendingadagshátíð Winni-
peg fslendinga væri höfð utan Win-
nipeg, þvi það görði fátækum ó-
mögulegt að sækja daginn.
Þa var gengið til nefnarkosn-
ingar fyrir næsta ár. Eftir nokkrar
umræður bar C. B. Július fram til-
lögu og J. G. Hinriksson studdi, að
6 menn af nefndinni, sem nú væri
að skila af sér, væru kosnir til eins
árs, og síðan 0 aðrir nýir til tveggja
ára. Tillaga þessi var samþykt.
Arni Aftdérson stakk þá upp á, að
fyrst væri gengið til kosninga um þá
6 til eins árs og hlutu þessir kosn-
ingu:
II. M. Harinesson.
Árni Anderson.
ú. S. Thorgeirsson.
H. B. Skajilascn.
II. G. Hinrlksson.
Skúli Hansson.
Síðan var gengið til kosninga
þeirra G til 2. ára, en fyrst samþykt
tillaga um, að hver sá atkvæðaseðill
j sé ógildur, sem beri fleiri eða færri
| en 6 nöfn. Kosningu til tveggja ára
hlutu:
Asrn. P. Jóhanrisson.
Jón J. Vopni.
Alex Johnson.
H. Pálmason.
A. S. Bardal.
S. D. B. Stephansson.
Arni Anderson gjörði tillögu um,
að hvert íslenzkt íþróttafélag úti um
sveitir megi senda einn erindsreka,
sem atkvæðisrétt hafi á nefndar-
fundurn. Tillaga þeSsi var sam-
þykt.
Forseti talaði þá um fundarsókn.
Asm. P. Jóhannsson bar fram þá
tillögu og J. J. Swanson studdi, að
fundurinn gjöri Thomas H. Johnson
þlngmann, að heiðursforseta fs-
lendingadagsnefndarinnar. Tillaga
þessi var borin upp af einum fund-
arrnanni og samþykt í einu hlóði.
Fundi slitið.
ó. S. Thorgeirsson,
ritari.
JÓHANNES JÓSEFSSON,
Glímukappi.
Panlages leikhúsið hefir nú nýjar
sýningar að bjóða gestum sínum,
þar sem Jóhannes Jósefsson, glímu-
og fimleikamaðurinn þjóðkunni,
kemur þar fram með sveit hinna is-
lenzku glímumanna, sem með hon-
um eru. — Jósefsson er hávaxinn,
grannur og hraustlegur og sveiflar
hinum aflraunamönnunum til beggja
handa, svo að furðu gegnir, og sýn-
ist hin japanska Jiu-jitsu glíma lít-
ilfjörleg í samanburði við tilþrif
hans.
Þessi glímu-list Jóhannesar eru
einskonar átök (wrestling), sem
neyta má til varnar móti hnefaleika-
mönnum og morðingjum, þó að
vopnaðir séu með hnifum. Og lip-
urð sú og léttleiki og snarræði í
hreyfingum öllum, sem hann sýnir,
er dásamlegt og furðanlegt öllurn
þeim, sem lítið eða ekkert þekkja til
sjálfsvarnar þessarar. Jóhannes Jó-
sefsson er glimukappi íslands í þess-
ari græin.
Vér munum sögurnar um berserk-
ina, sem gengu brynjulausir fram,
og þó bitu þá engin vopn. Og þegar
Jóhannes er að sýna glimu sina, þá
minnir hann oss á kappana þá, með
sínu hreina, ljósbleika hörundl og
hina stæltu, spriklandi vöðva, er
hann með höndunum einum mætir
mótstöðumönnum sínum, vopnuð-
um með hnífum og skammbyssum.
Hann slítur af þeim vopnin og varp-
ar þeim til jarðar, svo léttllega og
snarlega, sem hinir frægu kappar
fornsagna vorra.
En það verður fleira sýnt en glíma
á Pantages næstu viku. Evans og
systir hans sýna hina listfengu fót-
leiki sina, sem nú tíðkast í Evrópu
“Three Guys” syngja og tala. Har-
ry Cornell, Ethel Corley og félag
þeirra ætlar að sýna hinn nýja leik
sinn “The Crooks”, og svo verður
þar Pantagess Quartette, og hinar
vanalegu sýningar nýrra inynda frá
Evrópu.
Fyrverandi bæjarráðsmaður M.
Finkelstein
óskar fylgis yðar
og atkvæða
FYRIR
Board of
GONTROL
Ef yður vantar þaulreyndan
“buaineaa" mann sem hefir rnikla
þekkingu af baejar málum. þá
greiBift atkvasSi meS mér.
SímiÖ G, 2562 og fáiö uppijfsingar
GREIÐIÐ ATKYÆDI MEÐ
IV RIR
Board of
Control
Hjálpið til þess að kjósa þaulreyndan verzlunanaaDn í
Winnipeg bæjarráðið og tryggið þannig duglega og
sparsama bæjarráðsnefnd, þé er lækkun skatta ugglaus
liöfuðstöðvar:
Phone Main 2311
Kœru vic/skifta vinir:
Hafiö j>okk fyrir, hve vel þér hafiö notaö þau kjörkaup, sern
eg auglýsti í síöuslu blööum. — Auöscð á undirtektum yöar, aö
þér kunniö aö rnela jraö, sem vel er gjörl viö yöur.
Kú nýlega hefi eg kcypt stórt upplag af skófatnaði af allri teg-
und og stserö, lir búð J. E. Petersons, Edinburg, X. D. Mr. Peterson
dó siöastliöiö sumar, og voru vörurnar þá á eftir seldar úl í stór-
slumpum. Ekkerl af þessum skófatnaði er yfir tveggja ára gam-
alt, og sumt atveg nýtt, og eg keypti hann allan á minna en hálf-
viröi. Minn gróöi er yðar gróöi. Og xtla eg því alla næstu viku, aö
gefa yöur tækifæri, aö kaupa hvaö sem þér viljiö af þessurn skóm
fyrir IIÁLFVIRÐI af vanalegu veröi. — $2.00 skó á $1.00, $2.50
skó á $1.25, $3.00 skó á $1.50, o. s. frv. — Þetta er sérlega ódýrt,
og því fremur, þegar þess er gætt, hve rnikið skótau hefir komiö
upp i verði siöustu tvö árin.
Þessi sala byrjar næsta mánudag og helst alla næstu viku, eöa
á meöan upplagið endist.
Alt annaö höldum viö áfrarn aö selja með niöursettu verði,
og gefum 20 pund af sgkri fyrir einn dollar með hverri fimm doll-
ara verzluri.
Þessa dagana hefi eg veriö í stórbæjunum St. Paul og Minne-
upolis, aö kaupa skrautvarning fyrir jólin. Hefi eg því meira upp-■J
lag af Jólavarningi nú, fyrir yöur uö velja úr, en nokkru sinni áður.
KomiÖ — komið og sjáiö fyrir yður sjálfa.
E. Thorwa/dson
MOUNTAIX, X. D
Þjóðræknissjóðurinn.
Vér undirritaðir leyfum oss hér-
með að beina athygli Islendinga i
Canada að eftirfylgjandi atriðum:
1. Að Stór Bretaland á nú í hern-
aðl við tvö af mannflestu og her-
skáustu stórveldum Norðurálfunn-
ar.
2: Að undir úrslitum þessa stríðs
er komið sjálfstæðisfullveldl Brezka
ríkisins á komandl tímum.
3. Að þar sem Canada er hlutl
hins Brezka alrikis, þá elnnig er
það í stríði við óvinaþjóðir stór
Bretalands.
l. Að vér Islendingar, sem hér
höfum tekið oss varanlega bólfestu
og gjörst lögfoi-mlegir þegnar hins
Brezka rlkis, erum háðir sömu
þegnskyldum sem aðrir borgarar
þess, hvort heldur innlæddir eða
aðkomnir.
5. Að oss ber að vorum hluta, að
styðja að þvl eftir megnl að ríki
vort nái fullum sigri 1 þessu stríði.
Meðal annarar hjálpar sem vér
eigum kost á að velta eru peninga-
leg framlög í styrktarsjóði þé, “Pat-
riotic Fund” og "Red Cross Fund”
sem nú eru í myndun um alt Can-
adaveldi Hinn fyrnefndi þessara
sjóða er til styrktar fjölskyldum og
ættlngjum þeirra manna sem farnir
eru og fara kunna héðan úr landi 1
hernaðinn og sem þessvegna ekki
geta annast um lífsuppeldi þeirra.
Hmn síðarnefndl sjóður er til hjúk-
runar þeim hermönnum sem særast
kunna á vígvelli. Úr þeim sjóði á
að borga fyrlr sjúkra skýli, lækna,
hjúkrunarkonur, iækningalyf og
önnur lækningatæki ýmisleg
Alt þetta kostar ærið fé sem ftaí-
ast verður saman. með frjálsum
samskotum frá þeim sem heima
sitja við sín hversdagslegu störf.
Canada hefir nú þegar sent yfir
30 þúsundlr manna 1 hernað þenn
an Margir þeirra eru fjölskyldu
íeður sem farið hafa 1 því fulla
trausti að vér eem heima erum sjá-
um svo um að fjölskyldur þelrra
þurfi ekki að liða skort meðan
þeir eru fjærverandi, og að í sjúk-
dómstllfeUum þelrra sjálfra vsrOi
þelm vsitt öll sú sðhiynfting sam
þörf kaQB að krtfja.
Oss ber rrengskapur skylda til
þess að sjá svo til að þessir her
menn sem leggja líf og krafta fram
til þess að vernda rfki vort gegn
órásum óvinanna, ekki þurfi að
bíða vonbrigðl á því trausti sem
þeir bera tii vor með umsjón ást
vlnanna sem mist hafa iiOsinni
þeirra og þessvegna er þess brín
þörf að hver einasti borgari seni
einhvers fær orkað gjöri sér að
skyldu að styrkja sjóði þessa háða
með svo ríflegum fjárframlögum setn
efni og ástæður DeJrra leyfa.
\ér leyfum oss því liérmeð að
skora á Isle.odinga hvervetnn í Can
ada að styrkja svo sjóði þessa með
fjárframlögum, að sýnt sé að þeir
haíi áhuga fyrir því að þeir verðl
nægilega mlklir til þess að mæta
þeim þörfum sem þeir eru stofnað
lr til.
Vér skulurn láta þess getið að all
ur þorri fólks sem uú eru að leggja
í sjóði þessa haía skuldbundið sig
tll að leggja fram ákveðna upphæð
mánaðarlega meðan strfðið stendur
yfir. Þelr sem hafa stöðuga vinnu
gefa flestir eins dags kaup á mén
uði. aðrir binda framlægið við til
svarandi hluta at lnntektum sínum.
Vfir leitt er ekki takmarklð að fé
fólk til að gefa stórar upphæðir í
elnu, heldur að sem tlestir, helrt
alllr, taki þétt i samskotunum og
gjöri það á sem léttastan hátt með
ménaðarlegum íramlögum Vér et
um ekkí að íslendingum verði ljúft
að styrkja þetta málefni og þvl
biðjum vér þá alla—konur jafnt sem
karla—sem fínna sig aflögufæra að
sinna svo þessari áskortm vorri að
það megi verða Islenzka þjóðflokkí
málefninu til sannra nota.
Loforð og fram lög sendist til Th
E Thorsteinsson, manager North
ern Crown Bank, cor. William Ave
og Sherbrooke St., Winnipeg
Winnipeg, 10. október, 1914
Thos H. Johnson
B. J Brandson
Árnl Egertson
J B Skaptasori
John J. Vopní
O. S Thorgeirsson
Jónas Jónasson
B L Baldwinson
Th E Thorsteinsson
John J. Bfldfell