Heimskringla - 17.12.1914, Blaðsíða 6

BL& M
HEIUSKRINGLA
WINNIPEG, 17. DESBMBF.R 1914.
B8ö#888Saa«8aa88«i:8R88«8»i:8aaU88l58»aKlt«
tt «
I ÍSLANDS FRÉTTIR. 1
tt tt
tt
tttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttttt
?:8B88888
NAKVÆMUR SPADÓMUR
(Ettir Lögréttu)
Chedo Miyatovich heitir serbneak-
ar maður í Lundúnum. Hann er
Krcifi og nafnkendur maður. Nám
hefur hann atundað við háskólann
I Mynchen, Leipzig og Zyrich, og
hann varð próf. í stjórnfræði í Bel-
grað 1865. Árið 1873 varð hann ut-
anríkisouála- og fjármálaráðherrá' í
Serbíu, og síðar varð hann sendi-
hcrra Serba við bresku hirðina.
Hann hefir haft með höndum ýms
ðnnur stjórnmálastörf, og hann er
kunnur um alla Norðurálfuna sem
fiagnfræðingur og sagnaskáld. Hann
var mikill vinur Steads heitins, og
hcfur mikið verið riðinn við rann-
»6kn dularfullra fyrirbrigða.
Hann segir í Lundúnablaði einu
kynlega spádómssögu. Og f inn-
ffangi að frásögninni getur hann
bess, að hann hafi ritað töluvert
1 blöðin á Balkanskaganum um
reynslu sína í dulrænum efnum. Og
hann segir að þeim frásögnum hafi
4®rið tekið furðu vel. Út af þessu
hefur íicrbum meðal annars leikið
mikill hugur á því að hann yrði
gerður að — erkibiskupi! Einkum
voru bændur þess mjög fýsandi, að
hann yrði hafinn til þelrrar tignar
aögðust einmitt hafa mikla þörf á
erkibiskupi, sem gæti talað við fram
iiðna óstvini þeirra. Honum fór
*ki að lítast á blikuna, því að sá
vegsauki hafði honum sist til hugar
komið.
Ánnað var það, eem manninum að falla, dauðir eða særðir, en ungi
Wtti ekki með öllu óþægindalaust. liðsforinginn stendur hnarreistur,
um að fyrirfara sér. En þegar svo
var komið, haföi cinhver vinur
lautinantsins ráðið honum til þess
að skrifa Miyatovich, áður en þau
gripu til nokurs óyndisúrræðis, og
leggja fyrir hann þá spurningu,
hvort voniaust mundi vera um það,
að þau fengju að njótast. Svo að
lautinantinn gerði þetta.
Bréfið var á Serbnesku, og Miy-
atovich sendi það vinkonu sinni,
sem heitir Júlfa Burchell, og á heima
í Bradford. Hann bað hana að
láta sig vita, hvort hún gæti séð
nokkrar sýnir, áhrærandi bréfritar-
ann, í sambandi við bréfið. Hún
svaraði honum, og efnið f svarinu
var þetta:
1. Eg sé að bréfritarinn er ungur
liðsforingi; hann er mjög ástfanginn
af einkarfailegri stúlku; bæði eru
þau mjög stúrin út af tálmunum,
scm sá ráðahagur vcrður fyrir. En
cg sé skýin greiðast sundur skyndi-
lcga, sólin skín skært á brúðkaup,
þau eru komin í hjónaband, og
verða mjög ánægð saman.
2. Eg sé aðra sýn. Eg sé ungan
liðsforingja i fararbroddi fyrir her-
sveit. Land yðar virðist vera f ó-
friði.
3. Þá er þriðja sýnin. Eg sé ung-
an liðsforingja standa við sjávar-
strönd og vera að sjá um útskipun
hermanna út í stórt gufuskip.
4. Nú sé eg unga liðsforingjann
gera áhlaup á víggirðingar fjand-
mananna, íremstan í flokki hcr-
veitar sinnar; flestir menn hans eru
fierbar fóru að líta á hann sem nokk-
urskonar yfirkonsúi fyrir ríki dular-
beima, og þeir sendu honum mörg
hundruð af bréfum, sem þeir ætl-
uöust til að hann svaraði sam-
kvæmt þessari konsúlsstöðu sinni.
Hann getur fáeinna þessara bréfa.
Eátæk kona biður hann að finna
dnkason sinn framliðinn, og að
skila því til hans, að það yki mikið
á söknuð sinn, að hann skyldi ald-
r«i koma til hennar í draumi.
Prestur nokkur trúði honum fyrir
að síðan er hann hefði mist
dóttur sína, 17 ára, gáfaða og fallega
etúlku, hcfði hann mist trúna á
•nnað lff, og þá trú fengi hann ekki
»ftur með ððru móti en þvf, að
bann fengi frá henni skeyti, sem
bann gæti gengið úr skugga um, að
vœri frá henni úr öðrum heimi.
Margir bændur fóru þess á leit við
hann, að hann kæmist eftir því hjá
framliðnum mönnum, livar miklir
úársjóðir væru fólgnir f jörðu, til
þess að þeir gætu grafið þá upp.
En sum bréfin voru líka út af
■Rtamálum. Eitt þeirra heíur orð-
að tilefni greinarinnar, sem Miy-
atovich hefur ritað í Lundúnablað-
ra.
Einu sinni var það. árið 1910, að
ann fékk bréf frá ungum iautin-
»nt f herliði Scrba. Bréfritarinn
eruði honum fyrir Þvi hann
hCÍtB á8t á ur‘Kri stúlku
g að stúikan bæri sama hug til sín
K&rsí-ss*--
HHið eitt marin, 12 pund fyrir 25c
alin Spys, 9 pund fyrir....25c
Greenings, 10 pund fyrir....25c
VANAVERD 33«
niðitrsett. ..
30.
200 Dun<i af fyrirtaks Creamery
«mjöri, pundið.................3le
SPLI—HEILAR TUNNtTR
Föstudaginn aðeins
Baldwins No. 1.....$3.66
®PT8, smá..........33.35
(iolden Lion Store
585 PORTAGE AVENUE
COR. LANGSIDE
og verður alls ekki sár.
Miyatovieh sendi liðsforingjanum
bréf frúarinnar, bæði frumritað og
serbneska þýðingu. Hann sagðist
vona, að fyrsta sýnin, um glæsileg-
an brúðkaupsdag, mundi bráðlega
koina fram. En hann kvaðst hrædd-
ur um, að eitthvað væri bogið við
hinar sýnirnar þrjár. Engin líkindi
væru til þess, að ófriður kæmi upp
á Balkanskaganum þá cða í náinni
framtíð. Og af sjávarströndinni
væri það að segja, að Serbía œtti
langt að sjó, og að hafinu.
Eins og áður er sagt, gerðist þetta
1910. í síðastlinum júnímánuði var
Miyatorich þrjár vikur í Belgrað,
kom þjónn hans inn til hans með
höfuðborg Serba. Einn morgun
nafnspjald; á því stóð nafnið Jere-
Iiiah Stanoyevieh majór. Gesturinn
vildi fá að finna greifann. Hann
mintist þess ekki, að hann þekti
þennan mann, cn lét auðvitað vfsa
honura inn til sín. Ungur, skraut-
búinn liðsforingi kom inn, hcilsaði
greifanum og tók því næst til máls
á þcssa lcið.
Eg tel það skyldu mina að koma
sjálfur til þess að þakka yður fyrir
þá góðvild, sem þér sýnduð mér fyr-
ir fjórum árum; þér björguðuð þá
mér og unnustu minni frá örvænt-
ingu með því að senda mér uppörf
unar-ummæli skygnu vinkonunnar
yðar. Og og tel það líka skyldu
mína að láta hinar dásamlegu gáfur
frúarinnar njóta sannmælis. Allar
sýnir hennar áhrærandi mig hafa
ræst nákvæmlega. Eg kvæntist
þeirri konu, sem eg hafði kosið mér,
og við erum einkar ánægð í sam-
búðinni. Eins og allir vita nú, átt-
um við í ófriði 1912 og 1913. Eg hélt
í fararbroddi'fyrir mínu herfylki frá
Uscub til Albaníu. í Durasso var
mér falið á hendur að sjá um út-
skipun hersveitar í stórt gufusklp.
Minni hersveit var skipað að ráðast
á vfggirðingar við Brditsa, einn af
köstulum Scutari. Eg þaut fremst-
ur f flokki hersveitar minnar, upp
brekkuna. Flestir menn mfnir voru
að falla, örendir eða sárir. Á þeirri
stund mintist eg fjórðu sýnarinnar,
sem Mrs. Burchcll hafði séð. Mér
hafði áður þótt mikils um það vert,
sem hún hafði séð og mér kom við,
hvað það hafði reynst rétt, og cg
j agði við sjálfan mig: “Nei, eg er ekki
jf neinni hættu; Mrs. Burohell sagði
að eg mundi ekki einu sinni særast'
Og eg stóð hnarreistur meðan stóð
á mannskæðri skothríðinni frá
Tyrkjum, og i'it úr þeirri eidraun
kom eg ómeyddur, eins og þér getið
nú séð!”
Majórinn bað greifann að láta
Mrs. Burchell vita þetta, og færa
henni þakkarkveðju sína. Hann
var fús á að leyfa það, að frá þessu
yrði skýrt á prenti, og að nafn sjálfs
hans væri nefnt f þessari grein.
Fám dögum síðar var Miyatovich
greifi f veizlu hjá Alexander rfkis-
erfingja Serba, f konungshöllinni
Þar voru ýmsir æðstu foringjar hers-
ins og einn af æðstu mönnum kirk;-
unnar. Einn liðsforinginn spurði
þá greifann, hvort það væri satt, að
skygn kona á Englandi hefði fyrir
fjórum árum spáð um mcrkisat-
burði í lífi Stanoycvich majórs, og
að alt hefði komið fram. Greifinn
sagði þeim þá alla söguna. Ríkis-
erfingja þótti svo mikið í hana varið
að hann sendi tafarlaust eftir maj-
órnum. Majórinn kom, og honum
var vísað inn í hðllina til samkvæm-
isgestanna. Hann staðfesti sögu-
sögn gTeifans. Og hann gerði meira
Hann lagði fram enska bréfið, sem
Mrs. Burehell hafði skrifað, og serb-
nesku þýðinguna, sem honum hafði
verið send fjórum árum áður.
í grein um “Dulrúnir” Hermanns
Jónassonar, sem nýlega var prentuð
hér í blaðinu, var getið um sjóhatt
sem einkennilegar fyrirboða-sýnir
virtust standa í sambandi við. 1
þessari sögu sýnast fyrirboða-sýnir-
nar standa í sambandi við bréf.
Hvorttveggja er auðvitað jafn-óskilj-
anlegt. En það er eins og um eitt-
hvað samstætt sé að tefla f þessum
sögum, svo ólíkar sem þær að öðru
leyti eru.
Annars virðast fyrirboðarnir hafa
náð óvenjulegum tökum á hugum
manna út um heiminn um þessar
mundir, cins og reyndar má segja
um öll dularfull fyrirbrigði. Sjálf-
sagt hafa fyrirboðarnir gerst frá því
er menn urðu til á þessari jörð. En
lengst um hafa menn ekkert út f þá
hugsað. Nú er að verða öldin önn-
ur. Rétt til dæmis má geta þcss, að
franskur rithöfundur hefur safnað
nær 1000 fyrirboðasögum og gefið
þær út á prent, og að M. Maeterlinck
skáldið hcimsfræga, hefur í sumar
ritað grein 1 enskt tfmarit um spá-
dóma—“Foretelling the future”—og
er sem agndofa út af öilum þeim
dularfullu ósköpum, sem séu að
koma upp úr kafinu. Hann kemst
sar meðal annara að orði á þessa
lcið:
Vér skygnumst inn f annan heim
og nemum staðar alveg ringlaðir.
Vér vitum ekki lengur, hvar vér
stöndum; það legst hvað ofan á
annað og grautast saman, það sem
að baki oss er og það sem framund-
an oss er. Vér getum ekki lengur
greint þá scviksamlegu uppgerðar
línu, sem er oss þó svo ómissandi,
lfnuna, sem er á milli liðinna ára,
og hinna, sem enn eru ókominn.
Vér þrífum dauðahaldi í stundir
liðna tímans og stundir nútfmans,
til þess að geta haldið oss fast vlð
eitthvað, sem sé áreiðanlegt, til þess
að sannfæra sjálfa oss um, að vér
séum enn þar, sem vér eigum að vera
þessu lffi,—lífi, sem er svo háttað,
að það, sem enn heíir ekki gerst,
sýnist jafn-staðgott, jafn-verulegt,
jafn óyggjandi. eins og það sem um-
liðið er.”
E. H
Utan af landL
Draugagangur mikill heíir verið
undanfarinn mánuð á Helli f Rang-
árvallasýslu. Jörðin er útibú Sig-
urðar á Selalæk og býr þar hús-
maður með konu og 5 stálpuðum
börnum. Þau hjónin flýðu bæinn
ásamt börnunum, og ýmsir karl-
menn úr nágrenninu hafa vakað
lar á nóttum og orðið varir við
högg, óskiljanleg hljóð, sýnir og
annan ófögnuð. Nú hefir bærinn
verið rifinn til grunna og fluttur
úr stað. Vísir hefir gert ráðstafanir
til að fá nákvæmar skýrslur frá skil-
ríkum mönnum, sem gleggst kunna
deili á Fróðárundrum þessum.
Nýtt dagbiað.
Nýfarið er að koma út á Akur-
eyri blaðkrfli, eem kallað er “Dag-
blaðið”. Ritstjóri þess er Sigurður
Einarsson dýralæknir.
Fyrir Jola Gestrisni
VINTAGE WINES
Eru nafnfræg vegna þess aS þau eru ekki
nema frá vissum árum, svo sem 1898, 1900,
1904 og 1906.
Við Köfum takmarkað upplag til sölu af
þessum Vintage Wines í
Chateau Reserve Rhíne Wines
Burgundies Champagnes
MJÖG GÓÐIR LIQUEURS
Brunelle au Cognac Kummel “Russian”
Creme Yvette
Kirch Punch
Creme de Mocha
Chartreuse
Creme de Menthe
Benedictine
SVENSKT, DANSKT OG NORSKT
Caloric Punch Arraks Punch
Dansk Kom Snaps Aarhus Taffel Akva
Loitens Aquavit, 10 yrs old
RARE OLD SCOTCH WISKEYS
Fould’s Grand Liqueur
Fould’s Sandy Samson
Buchanan’s 25 Years Old
Wbite Horse Special
BRANDY
Ábyrgst ekta og áreiSanlegt, búiS til »8-
ems úr vín þrúum. Sérstaklega gott
Clandon Cognac, ár 1830
Clandon Cognac, ár 1858
Clandon Cognac, ár 1875
PORT VÍN
lnnflutt beint frá Portugal. Selt i flösk-
um og í gallónutali frá $2.50 til $8.00 gall-
ónann, í flöskum frá 75c til $2.00 flaskan
CANADÍSK WHISKIES
Sérstaklega gott Canadiskt Whiskey, búiS ti)
úr Canadisku komi og geymt í eikar tunnum
undir stjómar umsjón þar til þaS er búiS
aS ná bezta keim. Selt í flöskum eSa í
gallónatali.
INNFLUTTIR OG HEIMA BJÓR
Bass Ale, London
Guinness Stout, Dublin
Munich Hofbrau, Bavaría
PDsener Urguell, Bohemia
Sweedish Porter, Gothenberg
Golden Grain Belt Lager, Minneapolis
CIGARS
Mjög ákjósanleg jólagjöf handa vini þín-
um, bróSur, eiginmanna eSa föSur. ViS
höfum vindla í kössum, 10, 25, 50, 100, í
hverjum, VerS frá 65c kassinn upp í $8.00
THE RICHARD BELIVEAU C0.
Established 1880
LIMITED
1MP0RTERS 0F
Wines, Spirits and Cigars
PHONES MAIN 5762-5763 330 MAIN ST.. WINNIPEG
SigvrSur Eggerz í dönskom
blöSam.
Samtal hafa blöðin “Politiken”
og “BerL Tidende” átt við ráðherr-
ann.
Báðum blöðunum ber saman um
það, að Sigurður vilji ekkert gefa
upp um íslensk stjórnmál. Frétta-
ritarar blaðanna fara þvf að tala
við hann um, hvernig ástandið og
horfur sé hér hcima meðan stríðið
stendur yfir. Hann lætur vel yfir
ástandinu og segir, að íslendingar
geti horft rólega fram á veturinn.
Hann skýrir því næst frá Ameríku
förinni og telur hana til þjóðþrifa.
Blöðin róma kurteisi og lipurð
ráðherra.
“Berl. Tid.” skýrlr frá því, að
hann ætli ekki að verða lengui -n
háifan mánuð, ef afgreiðsla málanna
gangi vel.
Breskt beitiskíp viS Homafjörð.
Símað var til Vfsis í gær frá Ak-
ureyri, að farþegar á strandferða-
skipinu "Coiumbus” hafi sfðastlið-
inn fimtudag, er það fór um Horna-
fjörð, séð breskt beitiskip koma af
hafi og stefndi það þangað. Bjugg-
ust menn á “Columbus” við, að það
mundi telja sig eiga eitthvert erindi
við hann, er það sigldi alveg upp
að grynningum við fjörðinn. En
svo var þó ekki. En þar var fjöldi
þotnvörpunga að veiðum. Var
báti skotið frá bcitiskipinu og
stigu á hann nokkrir menn. “Hús-
vitjaði” svo báturinn hjá öllum
“HVITU KOLIN.”
---•---
Eríndi flutt á búna SamámsskeiSi
aS HjarSarholti í mars, 1914.
í náttúrufræði-tímaritum og iðn-
fræðibókum er einkum á síðari ár-
um oft rætt um það, hver úrræði
skal hafa, er steinkolin minka, eða
jafnvel ganga til þurðar 1 kolanám-
unum; en á því er nú ekki hætta
fyrst um sinn, og nýjar nægtir af
koium hafa fundist, og er farið að
nota, t.d. á Spitzhergen; þó er það
á mörgum stöðum til fyrirstöðu fyr-
ir upptöku steinkolanna úr jörð-
inni, að þau liggja svo djúft, eða
svo djúft er orðið á þeim, að jarð-
hitinn, sem vex eftir því sem dýpra
cr grafið i jörðina. gerir kolaupp-
tökuna mjög torvelda og jafnvel ó-
mögulega.
Verkföll kolanámumanna, sölu-
samtök og fjarlægð vor; sem erum
langt frá þeim stöðum, þar sem kol-
anna er aflað, alt þetta stuðlar að
þvf, að kolin, liingað komin, eru orð
in svo dýr, að það er nærri ókleyft
að kaupa þau til að hita upp her-
bergin og sjóða matinn við, eða
framlciða úr þeim þrcnniloft til cldi-
viðar og ljósa; cn allir vita að það
sem sest íyrir á hálsunum og fjöll-
unum, en bráðnar við sólarylinn,
og steypist með flugstraumi ofan
eítir hifðunum og fjöllunum, og
myndar læki, ár og fljót, sem smátt
og smátt renna út í sjóinn. Þar
tekur sólarhitinn aftur við, og
breytir vatninu í gufu, scm fer upp
í gufuhvoif jarðarinnar og myndar
skýin, sem þéttast þar, og verða að
vatnsdropum, stærri og stærri, uns
þeir verða svo þungir, að þeir detta
til jarðarinnar sem regn, hagl eða
snjór, og hefst þá hringferðin að
nýju, eins og áður er sagt. Þessi sí-
felda hringrás vatnsins er lífsskil-
yrði fyrir vora jörð; en nú fyrst, fyr-
ir ekki ail-Jöngum tima hafa menn
gert nokkuð verulegt til að nota sér
hringrás þessa til gagns, þótt auð-
velt sé að sjá, að i hinu sírennandi
vatni eru voldugir kraftar, sem vér
mcð fremur hægu móti getum fært
os í nyt, og sem geta unnið mörg
þau störf, sem vér alt til þessa höf-
um notað hin svörtu steinkol til.
“Hin hvítu kol” eru þá ísinn, sem
safnast fyrir á fjallatindunum sem
jöklar. Jöklarnir eru hinar hvítu
kolanámur, stóreflis geymsluhólf
leyndra krafta, sem lcysast úr höft-
um þegar lsinn bráðnar í sólar hit-
er enginn búhnykkur að brenna á- *)**•**»
þurðinum sem túnin þurfa að fá. >num, og vatnið steypist með foss-
Er því eigi vanþörf á að litast um föllum ofan í dalina. Það er ein-
oe líta í kringuin sig. til þess að ÚL mitt aðal-hagurinn, scm felst f hin-
vega sér annað í stað kolanna, og um hvítu kolum, að þau hafa í sér
vill nú svo heppiiega til, að hér á fólgið lifandi afl, sem skapast við
. , . i. r _mi__ ’ fnllL ro ‘X n rnfuoina’ on f il Hacc Q ?I
landi er þetta fynr hcndi f rfkuleg-
um mæli.
Þetta fullnaðarmeðal f stað stein-
koianna er það, sem franskur verk-
fræðingur cinn fyrir nokkru síðan í
eldlegum áhuga nefndi “hin hvítu
kol”. Maður þessi, Aristide Bergés
fallhraða vatnsins; en til þess að
skapa þetta afl, verður að hafa
liverfihjólið (túrbfnuna), sem vatn-
ið snýst í, og gctur ekki komist út
úr fjr en það hefir úttæmt afl sitt.
Það er nú samt ekki nóg að ná
tökum á þessu afli, það er ekki víst,
botnvörpuskipunum. En cr því i hafa ®rðiu h<)tt íin^nrn Þam
var lokið hélt hcitiskipið aftur til og menn hafa dáðst_að_hinum fram-
að nafni, var að halda tölu um clds-' að það verði notað á þeim stað, sem
neyti, og sérstaklega hvað koma
ætti í staðinn fyrir kolin þegar þau
þrytu; var snjóhríð úti, og benti
ræðumaðurinn út um gluggan, og
sagði: “Þarna er einmitt það, sem
koma á f stað hinna svörtu stein-
kola, það eru hvítu kolin, sem detta
ofan til okkar úr skýjunum.”
Frakkar eru oft. ákafir í orðum,
svo sem kunnugt er, og tala af anda-
gift mikilli. Orðatiltæki verkfræð-
ingsins þutu líka sem vindur um
eyru flestra tilheyrendanna í það
sinn; en síðar, og einkum nú á síð-
stl. ánim, hafa þcssi orð vakið cftir-
hafs, og stefndi til suðvcsturs.
Þetta þótti nú stórtíðindi austur
þar
sýna ræðumanni. Með orðatiltæk-
inu “hin hvítu kol”, átti hann við
hina föstu mynd vatnsins, ís og snjó
hverfihjólið nær þvf úr straumnum;
oft þarf að nota það nokkuð langt
frá, og þar af leiðandi flytja það.
En hvernig á nú að fara að þvf?
“Hvítu kolin” verða ekki flutt á
líkan hátt og svörtu kolin; en til
þess hjálpar hin dásamlega uppgötv
un, aflvakinn, eða dynamo vélin,
scm breytir straumaflinu eða foss-
aflinu í rafurmagn, og rafurmagns-
straumurinn er fluttur á þann stað
sem á að nota hann, með járn- eða
koparþræði. Það er að visu auka
kostnaður, sem ekki kemur til
grcina með svörtu kolin, sem flytja
má sjálf á staðinn, þar sem á að
brcnna þeim, en það kostar lfka
nokkuð. En “hvítukolin” framlcið-
ast jafnóðum á ný. Þegar vér not-
um steinkol, hegðum vér oss líkt
og landcyða sú, sem á mikil efní, og
ekki lætur sér nægja arðinn eða
vextina af þeim, heldur eyðir líka
höfuðstóinum. Steinkoiin eru sjóð
ur, sem náttúran hefir falið f jörð
inni; og sá dagur kemur að líkind
um, að fyigsnin, sem geyma sjóðinn,
verða tæmd, gagnstætt þvf að vér,
er vér notum "hin hvítn kol”, ekki
snertum höfuðstólinn, en notiim
aðeins vextina.
Þessi mismunur kemur ai þvi, að
hin svörtu kol eru dauður hlutur,
steinrunnið efni, sena ekkert verður
eftir af, er ]>ví er brent, annað en
aska, gjall og nokkrar gastegundÍT,
sem tapast út um reykháíinn, en
“hið hvíta kolaefni” er varla dauður
hiutur, það er lií&ndi og styður að
því að viðhalda iífi voru; það líkist
okkur í sumu tilliti; það vinnui
eins og það hefði eilíft líf; það legg
ur sig f sölurnar, en gengur aldrei
upp; þegar það hefir framkvæmt
sitt starf, hefur það aðeins lokið við
eina af hringferðum sínum, og er,
eins og það væri óscert, viðbúið að
hefja göngu sína að nýju; við þurf-
um aðeins að setja undir það nokk
ur þrep til þess að ganga niður á
við. Hinn mikli lifandi kraftur.
sem hið rennandi vatn hefur til að
bera, getur, eins og fyr var á minst,
með viðeigandi tækjum orðið að
notum á sjálfum staðnum, eða það
má breyta honum f rafurmagn, sem
þegar má hafa tii hítunar og ljósa
f húsum manna; ennfremur má
leiða rafurmagnið til sömu nota á
fjarlæga staði, eða cinnig breyta
því 1 hreyfiafl að nýju.
Alstaðar i heiminum þar sem renn
andi vatn er, fossar, lækir og straum
harðar ár, þar er til hreyfiafl, þvi
nær ókeypis; lítið þorp eða sveit í
grend við ána eða gilið, getur hafl
á sér þann mikilmenskubrag að hafa
rafurmagnsljós i herbergjunum,—
hitað upp herbergin með rafur
magni og soðið matinn við rafur
magn, ef vill. Fleira má tína til,
margt sem iðnað sncrtir. Þá má og
bræða málma við rafurmagns
hita, þvi að með “hvitu kolunum”
má framleiða 3000 stiga hita, en
þangað ná ekki svörtu kolin, langt
frá þvi. Það er undurfögur framtið
armynd. að hugsa sér hin köldu og
cyðilegu liéruð norður við fshaf,
sem uppsprettu ljóss, hita og iðnatt
arstarfsemi.
(Niðurlag næst)