Heimskringla - 15.04.1915, Blaðsíða 4

BLS. 4.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 15. APRÍL 1915.
Heimskringla
(StofnnV 1886)
Eemur út á hverjum flmtudegl.
iJtgefendur og eigendur:
THE VIKING PRESS, LTD.
Ver'8 blatSsins i Canada og
Bandaríkjunum $2.00 um áritS
(fyrirfram borgati)
Sent til íslands $2.00 (fyrirfram
borgati)
Allar borganir sendist rátSs-
manni blatSsins. Póst etSa banka
ávisanir stýlist til The Viklng
Press, Ltd.
Ritstjóri:
M. J. SKAPTASON
RátSsmatSur:
H. B. SKAPTASON
Skrifstofa.
729 Sherbrooke Street, Winoipei
Boz 3171 Talelml Garry 4110
Þinghússmálin.
I seinasta blaði Heimskringlu var
Hon. Dr. W. H. Montague, ráðgjafi
opinberra verka, búinn að sýna
nauðsyn þinghússbygginganna, að
báðir flokkar, Liberalar og Kon-
servatívar, væru samdóma um það,
og að þeir hefðu báðir samþykt
uppdrættina, sem byggja skyldi eft-
ir. Ef að þinghúsið hefði verið bygt
eftir þeim uppdráttum og engar
breytingar verið gjörðar, þá hefði
þinghússbygging þessi hin mikla
kannske verið komin upp nú, en
kannske verið nú þegar farin að
hallast og rifna og brotna niður, —
ef að treysta má framburði alvanra
byggingameistara fremur en þeirra,
sem aldrei hafa hús bygt og ekki
þekkja caissons frá cement piles,
eða floating foundation frá bed rock
foundation. En þó að það hefði
kostað millíónir dollara, þá hefði
það alt verið í sátt og samlyndi, —
allir voru jafn sekir, bæði Liberals
og Konservativar báru ábyrgðina til
samans.
En svo taka Konservatívar við á-
byrgðinni og sjá strax, að það dug-
ar ekki að byggja svona; þeir vilja
ekki bera þá ábyrgð á herðum sér,
að húsið hrynji, drepi kannske svo
og svo marga og valdi millíónum
dollara kostnaði. Á að saka þá um
þetta? Vér sjáum ekki að nokkur
maður geti gjört það; þeir ættu
miklu heldur þakklæti skilið fyrir
framkomu sína, að gæta sóma fylk-
isins með því, að gjöra bygginguna
nógu trausta, og verja fylkið frá
fjártjóni, ef illa færi. Það kostar
náttúrlega peninga, en við því er ó-
tnögulegt að gjöra. Og meira hefði
hitt kostað, að byggja eftir því, sem
í fyrstunni var til ætlast.
En svo kemur nú þessi aukni
kostnaður, þar sem Pree Press ber
á stjórnina, að hún hafi stolið 800
til 900 þúsund dollurum. Það er
ekki svo lítið og margur hefir í
tukthús farið fyrir minna. En það
cr ekki meiningin hjá I.iberölum,
heldur að velta Konservatívum úr
sætum. Það er annars nokkuð ein-
kennilegt þetta og margt þvi líkt. —
Það er einsog það sé sjálfsögð
skylda í hinum pólitiska heiini hér,
hvenær sem nokkurt færi gefst, að
brigsla andstæðing sinum um alla
þá lesti og glæpi, sem hægt er að
hugsa sér: hann er þjófur, lygari
og morðingi. Eg tala nú ekki um
það, þegar likur eru til þess, að al-
menningur kunni að trúa þessu um
hann, eða hann á kannske margra
hluta vegna erfitt með að hreinsa
sig af því. Mönnum kemur ekki eða
mjög sjaldan til hugar, að sanna
þetta á hann; — það er nóg, ef að
einhverjir fást til að trúa því. Og
það getur svo oft komið fyrir, að
sá, sem saklaus er, eigi erfitt með,
að sanna sýknu sina. Einkum þó,
ef hægt er að koma öðrum til að
trúa því, að hann sé sekur.
Og það er svo mikið af þvi hér,
að sýnast og blása, — að sýnast
vera engill, hreinn og elskulegur, en
vera þó argasti prakkari; —- að sýn-
ast vera vitringur og blása um lær-
dóm sinn, þó að maðurinn sé naut-
heimskur og verði sér til skammar
fyrir fávizku 1 sína, hvenær sem á
reynir.
En nú koma þær til þessar 800
þúsundir, sem Konservatívar eiga
að hafa stolið. Það er kostnaðar-
aukinn við þinghússbyggingarnar.
Fyrst koma stöplarnir. Stöplar
þessir eru náttúrlega miklu dýrari,
en reknir staurar, hvort sem þeir
eru úr tré eða þá cement staurar.
Hon. Dr. Montague sýnir þetta alt
saman. Fyrst sýnir hann, að stjórn-
arráðið hafi verið viljugt til þess,
að borga réttmætan kostnað og tíu
prósent aö auki. Svo sýnir hann, að
kostnaðurinn við “Greater Winni-
peg Waterways” sé 13 til 15 dollara
á hvert yard af cements-steypu, —
en einsog nú standi kosti það fylk-
isstjórnina aðeins 12 dollara. En
við Union Trust bygginguna á Main
St. kostaði hvert tenings-yard í
stöplunum $26.29, sem er töluvert
meira en stöplarnir kostuðu undir
þinghússbygingarnar.
Þá kemur Hon. Dr. Montague með
samningana við Kelly, og sýnir að
stjórnin hafi rétt til þess, að gjöra
þær breytingar á byggingunum, sem
hún vilji, hvort heldur hún vilji
breyta lögun, fyrirkomulagi, smíði
eða efni, — án þess að ógilda samn-
inginn.
Nú fer Hon. Dr. Montagué að sýna
fram á, hvaða fásinna það hefði
verið af stjórninni, að gjöra samn-
inginn við Kelly þannig, að borga
réttmætan kostnað og 10 prósent að
auk. Og sannar hann þetta með ó-
hrekjandi dæmum. Af dæminu frá
Ottawa sýnir hann, að hvert yard
þar hafi kostað $53.50, og hefði sú
bygging verið eins stór og þinghúss-
byggingarnar, hefðu stöplarnir und-
ir henni, eftir þessum reikningi,
kostað $2,100,000 — tvær millíónir
og eitt hundraö þúsund dollara. —
Það gat meira að segja verið háski
fyrir stjórnina, að hleypa sér út í
annað eins.
Þess vegna fór stjórnin að semja
við Kelly um stöplana og komst að
þeim samningum, að borga honum
$25.83 fyrir yardið i þeim og hefði
Kelly alla ábyrgðina.
Þá var múrsteinn hafður í grunn-
veggina i stað grásteins, sem þótti
ekki eins traustur. En aukakostnað-
urinn, sem af því leiddi, var 35 þús-
und dollara.
Ásakanir um, að stjórnin hafi ekki
auglýst eftir tilboðum, komu næst.
Hon. Dr. Montague sýnir hve bros-
legar þær ásakanir eru.
Þá koma fyrirframborganir til
Keliy. En Hon. Dr. Montague sýnir,
að hann hefir þá reglu, að heimta
þrefalt vottorð, áður en hann borgi
nokkuð út; nefnilega: vottorð frá
byggingaráðunautnum, að útborg-
unin sé réttmæt; annað frá endur-
skoðunarmanni, að' töluliðir séu
réttir, og hið þriðja frá aðstoðar-
manni sinum, að hann hafi yfirlit-
ið verkið og sé ánægður með það.
En hvað Kelly snertir, þá kvaðst
hann ekki mundi hika við að borga
honum fyrirfram, ef hann óskaði
þess; því að bæði væri hann ríkur
maður, og hinn áreiðanlegasti, og
svo hefði stjórnin verksmiðju hans
að veði; ábyrgð þá, sem hann hefði
gefið, og i þriðja lagi héldi hún til
baka háum peningaupphæðum, sem
Kelly bæru, og sem nú til dæmis
næmu 360 þúsund dollara.
Þá kemur nú breytingin á megin-
grindinni.
f upprunalegu samuingunum var
ætlast til, að grindin yrði úr styrktri
cements-steypu (reinforced con-
crete). En við nákvæma íhugun og
rannsókn kemur það upp, að svo-
leiðis bygging væri langt of veik
Gólfin t. d. áttu að bera frá 100 til
120 pund á hverju ferhyrningsfeti,
en eftir upphaflegu áætluninni gátu
þau ekki borið nema 16 pund á fet-
ið. Þau voru þvi óhæf með öllu.
Það var því ákveðið að byggja úr
stáli í staðinn fyrir styrktri cem-
ents-steypu. Nú kemur Mr. Shank-
land, byggingameistari frá Chicago,
til sögunnar; maður, sem bygt hefir
fjölda stórhýsa i Chicago og hér og
hvar um Ameríku og er víðkunnur
fyrir list sína og þekkingu. Hann er
kallaður til að bera vitni um þetta,
og hann gefur skýlaust eiðsvarið
vottorð um það, að byggingin sé ó-
hæf og ónýt, ef hún sé bygð einsog
fyrst var til ætlast. Byggingin gæti
ekki borið þyngsli þau, sem henni
væri ætlað að bera. Hún hryndi þá
náttúrlega. Þetta er maður með 35
ára reynslu, sem verkfræðingur, og
hefir bygt hvert stórhýsið af öðru.
Hann segir skýlaust: “Hið eina hæfa
fyrir þinghússbygginguna er stál-
verk, — stál í gólfi, í stoðum og í
lofthvelfingunni”.
Þá er prófessor Brydone-Jack
kallaður og látinn gjöra hinar sömu
rannsóknir og Mr. Shankland, og þó
að hvorugur vissi af öðrum, verður
niðurstaðan hin sama.
Ef að þetta er nú að stela af al-
mannafé: að legga sig i aðra eins
framkróka með, að leysa verkið svo
samvizkusamlega af hendi sem frek-
ast er mögulegt; — vanda verkið
sem allra bezt, verja bygginguna
hruni og eyðileggingu, en fylkið
smán og fjártjóni, — þá fer mörg-
um manninum að finnast, að það
ætti að vera gjört sem mest af þessu,
þvi meira, þvi betra. Hefði hinn
kosturinn verið tekinn, sem Freee
Press og Liberalar virðast svo mik-
ið ásaka stjórnina fyrir að hafa ekki
tekið: að fylgja hinum upphaflegu
uppdráttum og teikningum og svo
byggja húsið einsog þar var til ætl-
ast, þá hefði húsið kannske verið
fullbygt. En hvernig? Sem mann-
drápshellir og millíóna-gröf, og get-
um vér ekki séð þar neina sérstaka
dýrð, sem lofandi sé.
Kennarar sendir út um
sveitir til bænda.
Eitt af þeim mikilsverðustu mál-
efnum, sem á dagskrá eru nú á tím-
um, eru framtíðarhorfur í sveitun-
um, og það, hvernig hægt sé að ráða
bót á ýmsum örðugleikum, sem
bændastéttin hefir við að stríða. —
Þessi mál eru mikið rædd á fundum
ýmsra félaga, á bændaþingum og af
stjórnum hinna ýmsu fylkja.
í þessu landi hefir sá hugsunar-
háttur rutt sér til rúms njá öllum
vel hugsandi framfaramönnum, að
bændastettin sé afar þýðingarmikil
stétt, og hafa þeir hiklaust sett hana
á bekk með fremstu stéttum lands-
ins og virt hana jafn mikils og þær.
Það er öllum ljóst, að bóndinn er
framleiðandi í fylta skilningi. Verk-
smiðja hans er ríki náttúrunnar, og
það er hans hlutskifti, að hafa hönd
i bagga með náttúrunni til að fram-
leiða það úr skauti hennar, sem við-
heldur öllu lifsafli. Einsog nærri
má geta þá útheimtist vísindaleg
þekking ásamt með nákvæmri verk-
legri reynslu til þess að leysa þetta
þýðingarmikla starf vel af hendi.
Undir vanalegum kringumstæð-
um, þá skortir frumbyggjann nauð-
synlega þekkingu og efni og hefir
þar að auki við mikla örðugleika að
stríða. Með tímanum lærir hann
mikið af reynslu, sem þó verður
honum afar dýrkeypt og sem sum-
um kemur á kné. Aftur eru aðrir,
sem alt af búa vel og hafa fært sér
vel í nyt margra ára reynslu og
þekkingu, scin þeir hafa með ástund
un aflað sér.
Bæði sambands- og fylkis-stjórnir
hafa gjört mikið á mörgum umliðn-
um árum, til þess að leiðbeina bænd
um og auka þekkingu á meðal þeirra
í búskaparlegu tilliti. Þetta hafa
þær gjört aðallega með því, að halda
uppi stöðugum vísindalegum rann-
sóknum og ræktunar tilraunum á
hinum ýmsu fyrirmyndarbúum og
tilraunastöðvum, og með því að út-
býta gefins ritum og bæklingum,
sem skýra frá árangrinum af þessu
starfi. í Manitoba hefir stjórnin
komið á fót 15 tilraunastöðvum. Og
einsog mönnum er ljóst, þá hefir
hún nýlokið við byggingu hins nýja
Búnaðarháskóla, sem er mjög full-
kominn og vel útbúinn, með öllum
nýjustu kensluáhöldum. Þar gefst
nú piltum og stúlkum kostur á, að
afla sér mjög uppbyggilegrar ment-
unar. Þar að auki er akuryrkja
kend við 5 æðri skóla í fylkinu.
í sambandi við Búnaðarskólann
er útbreiðsludeild (Extension De-
partment), sem vinnur af kappi að
því, að auka áhuga, samtök og
þekkingu í sveitunum, með myndun
allskonar félaga á meðal bænda,
kvenna og æskulýðs; og ennfremur
með fyrirlestrum, útbreiðslu á rit-
um og fjárstyrk, sem varið er til
verðlauna, með því áformi að auka
áhuga og kapp.
öll þessi starfscmi hefir þó ekki
haft þann árangur, sem við hefði
mátt búast. Orsökin virðist liggja
í skorti á samræmi í þessu starfi.
Bygðirnar liggja dreift, og hefir því
verið örðugt, að ná til sumra út-|
kjálka og nýrra bygða, sökum
vondra vega og samgönguleysis. Enn
fremur eru litlar samgöngur innan
bygðanna á meðal bænda, og hefir
alt hjálpað til að auka örðugleika i
starfseminni.
Til þess að ráða nú bót á þessu,
hefir stjórnin ráðist í fyrirtæki, sem
er gjörsamlega nýtt í þessu fylki og
sem hefir reynst vel í Bandarikjun-
um og i Austurfylkjunum: Hún
skiftir fylkinu í fimm héruð og hef-
ir nokkurs konar umferðarkennara
(District Representative) í hverju
héraði, sem hefir bólfestu nálægt
miðju héraðsins og ferðast þaðan
um alt héraðið. Þessum District
Representative er ætlað að koma
bændum i nánara samband við ak-
uryrkjudeild og búnaðarskóla fylkis
ins, svo að þeim verði vel ljóst, hvað
verið er að starfa og á hinn bóginn
kynna þessum deildum ástandið á
meðal bænda; reynslu þeirra, sem
öðrum getur orðið að liði, og sömu-
leiðis örðugleika þá, sem bændur
hafa við að striða, svo að kostur gef-
ist á, að vinna þeim meira gagn.
Enn fremur er áformið, að koma
bændum í nánara samband inn á
við, svo að þeir læri hver af öðrum.
1 sumum héruðum fylkisins er eng-
inn skortur á búskaparlegri þekk-
ingu; einn veit þetta og annar hitt,
sem þeir hafa lært af margra ára
reynslu og lestri bóka og blaða. —
Það þarf þvi að eins að flytja frá
einum til annars, eða koma mönn-
um saman til að ræða mál sín. Starf
þessara manna felst líka i því, að
koma félagsmálum og samtökum i
betra horf. Yfirleitt er þeim ætlað
að vera hjálpandi og leiðbeinandi í
sem flestu og kynna sér þarfir bænd
anna.
Þeir menn, sem byrja á þessu
nýja starfi, hafa lokið námi á Bún-
aðarháskólanum á þessu vori. Einn
þeirra er íslenzkur. Hann heitir:
Hjálmur F. Danielsson. Hann starf-
ar á svæði þar sem margir lslend-
ingar búa. Aðalaðsetur hefir hann
1 Árborg, Hérað það, sem hann starf-
ar í, liggur milli Winnipeg- og Mani-
toba-vatns og norður að Fisher Riv-
er og Gypsuinville. Suðurtakmörkin
eru enn óákveðin, en verða liklega
sunnan við Shoal Lake.
Þar eð hérað þetta er stórt og
vegir víða slæmir, þá verður sein-
legt yfirferðar, og er liklegt, að
mestmegnis verði að vinna með
fundarhöldum. Með þvi móti nær
þetta fyrirtæki þó ekki sínum rétta
tilgangi. ,
í Austurfylkjum Canada og í
Bandaríkjunum er fyrirkomulagið
þannig, að hver District Represen-
tative hefir ekki stærra hérað en
svo, að hann getur heimsótt aila h-ú-
aðsbúa. Vonandi verður svo í fy!l i
þessu í nálægri framtíð.
Bindindismál Breta.
Það gjörist lítið i þeim ennþá, þó
að Lloyd George segði, að af hin-
um þremur óvinum Englands: —
Þýzkalandi, Austurríki og brenni-
víni, væri brennivínið versti óviní
urinn viöfangs.
Fyrir nokkru var gott sýnishorn
af ástandinu, þegar uppskipunar-
mennirnir gjörðu verkfallið i Lon-
don seinast, — dock laborers’ strike.
Þeir heimtuðu kauphækkun, er nam
1 shilling (25 cents) á dag. En verk-
veitendur þeirra sögðust ekki geta
borgað þeim svo mikið.
Loks var T. P. O’Connor kvaddur
til að réyna að koma á sættum. —
Hann kom og fór að rannsaka mál-
in. Varð hann þess þá visari, að fé-
lögin fengu hverjum manni á h.verj-
um morgni 1 shilling til að kaupa
bjór fyrir yfir daginn. O’Connor
stakk nú upp á því, að félögin hættu
að borga bjórpening þenna, en
bættu honum við kaup mannanna og
færði það til, að mennirnir myndu
vinna betur og meira, ef að þeir
hefðu ekki bjórinn. En verkamenn
voru alveg ófáanlegir til að ganga
að þessum kostum. Og loksins kom-
ust á samningar þannig, að verka-
menn lofuðu að ganga til vinnu aft-
ur, ef að þeir fengju bjórpeninginn,
sem þeir höfðu áður haft, og létu
það eftir, að hann yrði dreginn af
kaupi þeirra, þegar þeim væri borg-
að á laugardögum eða að afloknu
verki.
Þetta dæmi sýnir það betur en
nokkuð annað, hvort ekki sé þörf á,
að taka í taumana þarna, og eins
hitt, að málið er ákaflega vanda-
samt.
Vínsalan í Saskatchewan
Það er sagt, að stjórnin í Saskat-
chewan ætli eða sé búin að senda
beztu menn sína til Suður-Carolina
til þess að sjá og læra, hvernig
brennivínssölu stjórnarinnar líður
þar. Suður-Carolina tók upp ‘Gauta-
borgar-aðferðina’, nfl. að stjórnin
skyldi ein selja vin i ríkinu. Það
hafði gengið mikil bindindisalda yf-
ir ríkið, svo að stjórnin sá, að hún
þurfti eitthvaða að gjöra og hún tók
ráðið sama og Svíar, að selja löginn
sjálf. En vont hafði verið áður; en
hálfu verra varð nú, og svo mjög
magnaðist Bakkus þar undir vernd-
arvæng stjórnarinnar, að allar bind-
indistilraunir urðu að engu, og alt,
sem bindindisvinir voru búnir að
gjöra, var eyðilagt, og — fgrir átta
árum siöan gaf stjórnin þetta upp.
Það var búið að vera.
Það sýnist vera hálfbroslegt
þetta, að senda menn langar leiðir
til þess að leiía að því, sem ekki er
til.
Og svo er annað, sem hver maður
ætti að sjá: Drykkjuskapur verður
að öllum líkindum hálfu verri og
pólitisk spilling magnast og útbreið-
ist, hvar sem þetta nýja fyrirkomu-
lag kemst á, svo að það gjörsamlcga
eyðileggur alla siðferðistilfinning
fólksins.
Svar frá Sviss.
Opið bréf frá Dr. Forel til prófess-
ors E. Haeckel í Jena.
í Journal pe Geniv 30. nóv. f. á.
stendur svo:
Landi vor Dr. Auguste Forel, sem
af ritum sínum er kunnur orðinn
um alt Þýzkaland og auk þess tengd-
ur því landi venzlaböndum sendir
Ernest Haeckel svolátandi bréf:
“Herra minn, kæri starfsbróðir!
Eg hefi nýfengið frá yður rit yðar
Weltkrieg und Naturgeschichte á-
samt umburðarbréfi háskólanna
þýzku, dags. í september 1914 og
stiluðu til /háskóla hinna ríkjanna.
í þessu síðastnefnda riti eru gífur-
leg mótmæli gegn því, sem þar er
nefnt lygar og látlaus rógur, er þjóð
og ríki Þýzkalands hafi nú árum
saman verið borin af mótstöðumönn
uin þess, og nú á stríðstimunum hef-
ir keyrt fram úr öllu hófi. Ritið sak-
ar erlendu þjóðirnar um, að upp-
nefna þýzka hcrinn og kalla hann
illþýði, brennuvarga og morðingja,
þar sem það þó séu “hinir”, sem
kveikt hafi upp ófriðarneistann og
fremji öll rangindin, þvi að Þýzka-
land gjöri ekki annað en verja til-
verurétt sinn og menningu.
Leyfið mér nú, umkomulausum
áhorfanda lilutlauss smáríkis, að
leggja fyrir yður óbrotna spurn-
ingu í öllu þessu ogæfuryki, sem nú
þyrlast yfir veslings álfuná vora:—
Hvernig farið þér nú að samrýma
þessar áðurnefndu fullyrðingar um-
burðarbréfsins við það, sem þer haf-
ið sjálfur nýlega birt þ. 13. nóvbr.
1914 í Monistische Jahrhundert bls.
657, undir grein lir. Otto Juliusbur-
ger: Europa unter deutscher Fuhr-
ung? Þar segið þér meðal annars,
að það sé óhjákvæmilegt Þýzkalandi
og meginlandi Norðurálfunnar, að
taka Lundúnaborg, að skifta Belgiu
milli Þýzkalands og Hollands, og að
Þýzkaland auk þess fái Kongoríkið,
mikinn hluta brezku nýlendanna,
norðaustur héruð Frakklands og
rússnesku Eystrasalts löndin. Enn
er þess getið, að Pólland leggist
undir Austurríki.
Félagar yðar, Juliusburger, Ost-
wald og aðrir krefjast þess og i til-
bót, að Þýzkalan dskeisari verði
forseti “Bandaríkja Norðurálfunn-
ar” og fari Þýzkaland einnig með
hermál þeirra. Þeir félagar yðar,
próf. Oncken og hr. M. Lenz fara
mjög lítilsvirðandi orðum um smá-
rikin, sem þeir telja lítilmótlegar
sníkjukindur hinna stærri og eigi
að innlimast þeim.
í byrjun ófriðarins birti starfs-
bróðir yðar, hirðráð Vierordt í
Karlsruhe auk þess i Radische
Landezeitung skáldskap sem nefn-
ist Deutschland hasse, og þar hvet-
ur hann þýzka herinn til þess að
drepa óvinina unnvörpum og gjöra
lönd öll að auðn.
Þér viðurkennið nú væntanlega,
að framtíðin sé eðlilegt áhyggju-
efni hinna hlutlausu smáríkja, er
litið er til þessara augljósu yfirlýs-
inga. Enn spyr eg yður : Hvernig
samrýmið þér yðar eigin fullyrð-
ingar i Mon. Jahrh. efni umburðar-
bréfsins, er þér hafið sent mér? Ef
ummæli yðar í Mon. Jahrh. eiga a*
verða að áhrínsorðum, þá hljót*
öll erlendu rikin, sem þér sakið
um róg, og þar á meðal vort litla,
hlutlausa land, Sviss, að verjast yf-
irgangi yðar og drotnunargirni á
meðan nokkur blóðdropi rennur i
æðum þeirra — einsog gamalt mál-
tæki segir: Þetta kvikindi er sv*
hlálegt, að vilja verjast, þegar ráð-
ist cr á það.
Ef eg skyldi í nokkru hafa mis-
skilið yður, er mér ljúft að afsaka
það fyrirfram, þvi að fyrir mét'
vakir þetta eitt: réttlæti og friðuc
á jörðunni.
Yðar einl. starfsbróðir,
Dr. A. Forel".
(Þýtt úr Butletin de l’Alliance
Francaise).
— (ísafold).
Fréttabréf frá Victoria
B. C.
J. Ásgeir J. Lindal
I.
Þjóðræknissjóðurinn.
Victoria B.C., 26. marz, 191?»
Hra. ritstjóri Heimskringlu:
Síðan eg ritaði þér í vetur (28. nv.)
um það, hvað íslendingar hér í bæn
um gáfu í þjóðræknissjóðinn, hefir
mér verið skýrt frá því, að tveir ís-
lendingar hér, auk þeirra er eg
nefndi, hafa einnig gefið í þennan
sjóð, nefnil. þau Kristín, húsfreyja
Pred Turgoose—efnamanns og póst-
meistara að Turgoose P.O. hér
skamt frá bænum—$20.00, og Guð-
mundur Goodman $12.35.
’ II.
Islenzkir hermenn.
Þá vil eg, samkvæmt ítrekuðum
tilmælum Heimskringlu þar að lút-
andi, ennfremur geta þess, að tveir
ungir og efnilegir íslendingar hér t
bænum gengu í herþjónustu litlu
eftir að Norðurálfu-stríðið byrjaði.
Annar þeirra, Einar G. Brandson,.
gekk f 88th Fusiliers, en hinn Prið-
rik Goodman, gekk í sjóherinn, og
er hann á brezku herskipi (H.M.S.
Sheanvater) er hér heldur til, en
Einar er nú kominn til Englands;
hann fór héðan með 30th Battalion
á sunnudaginn þ. 14. þ.m.
Piltar þessir eru báðir fæddir hér,
Einar þ. 8. jan. 1893, en Friðrik þ. 12-
marz, 1897. Foreldrar Einars eru
þau hjónin, Einar Brandson, Ein-
arssonar, frA Rpynishjáloiiru í Mýr-
dal í Vestur Skaftafallssýslu, og Sig-
ríður Einarsdóttir Bjarnasonar frá
Hvoli í sömu sveit. Þau komu til
Vesturheims í júlí, 1886, en hingað
til bæjarins í maí ári síðar, og hafa
æ búið hér síðan. Einar (eldri) er
nú búinn að vera umsjónarmaður
aðal-kirkjugarðs bæjarins í rúm 11
ár, og leyst þann starfa mjög vel af
hendi. Friðrik er sonur Sigfúsar
Guðmundssonar (Goodman), er síð-
ast bjó í Katadal á Vatnsnesi í Hún-
avatnssýslu, og konu hans, Guðr-
únar Árnadóttir frá Sigríðarstöð-
um í Vesturhópi í sömu sýslu. Þau
fluttu til Vesturheims haustið 1890-
91, og bjuggu hér einatt eftir það,
þar til að Guðrún dó nú fyrir nokk-
urum árum síðan. Sigfús, sem enn
býr hér í bænum, var sjósóknari
mikill á meðan hann var á íslandi,
réri í margar vertíðir bæði á Suður-
og Norðurlandi, og var formaður í
báðum stöðum.
Það vil eg segja um hina öldruðu
feður þessara ungu hermanna, þá
Einar og Sigfús, að þeir eru báðir
vel greindir og dável hagmæltir, og
hefir Sigfús, sérstaklega, oft látið
fjúka í kviðlingum.
HI.
Veðráttufar og vinnubrögð.
Þó að eg hafi nú í rauninni sagt
alt það, sem eg ætlaði mér að segja
þegar eg byrjaði á að rita þesar lín-
ur, þá held eg nú samt—af því eg
veit að fréttir eru þér kærkominn
gestur—að eg verði að reyna að
bæta hér dálitlu við.
Veðráttufar er hér, eins og kunn-
ugt er, vanalega mjög gott og hag-
stætt, og þcssi vetur, sem nú er að
líða, hefir ekki verið nein undan-
tekning hvað það snertir; nei, hann
hefir verið svo mildur og blíður að
eg man ekki eftir öðrum betri í þau
tuttugu og fjögur ár, sem eg er nú
(í dag) búinn að vera hér í bænum.
Enginn snjór hefir fallið það heitið
geti; aðeins einusinni í fyrrihluta
nóv. gránað snöggvast í rót. Og
engin isalög heldur svo teljandi sé;
stöðu-pollar og tjarnir skurmað að.
eins fyrir fáeina daga í janúar.—
Rigningar, — sem æfinlega eru hér
talsvert minni en í nágrannarbæj-
unum,—hafa einnig verið hér með
minsta móti í vetur.
En þó að veturinn hafi nú verið
svona óvenjulega góður, að því er
tíðarfar snertir, þá hefir hann samt
verið einhver hinn lang-harðasti,
sem hér hefir nokkurn tíma komið,
hvað atvinnu og efnalega afkomu
almennings áhrærir, því hér hefir
verið, sem víða annarstaðar,—nú á
þessum síðustu og vestu tímum,—