Heimskringla - 08.07.1915, Page 3

WINNIPEG, 8. JúLí 1915.
HEIMSKRINGL-
BLS. 3
“Vodka” eða
rússneska brennivínið.
(Framhald).
//.
England má sín miður en Rússland
í baráttunni við Bakkus.
Á Englandi hefir margt komið fyr-
ir, er þetta snertir, er menn hafa lit-
ið athugað áður. Má sjá það á rétt-
arhöldum ýmsum. Blaðið London
Times segir frá manni einum, verka-
manni í Woolwich hergagnasmiðj-
unni. Hann var kærður um drykkju-
skap og kallaður fyrir dómarann.—
En dómarinn Mr. Simmons ávarj)-
aði hann á þessa leið:
“Mennirnir í ivíggröfunum biða
eftir skotfærum. Mennirnir á flot-
anum biða eftir sprengikúlum; en
þú ferð á túr og drekkur big hlind-
fullan. Það er nærri eins ilt og að
strjúka úr fylkingu, er stendur víg-
búin inóti óvinunum”.
Af þessum fáu orðum geta menn
skilið, hvernig stendur á bindindis-
hreyfingunn á Bretlandi núna. Það
er nú mikill ábyrgðarhluti fyrir einn
og alla að drekka á Englandi meðan
stríð þetta stendur. Drykkjuskapur-
inn heftir tilbúning skotfæra og
lamar England og stofnar ríkinu í
liáska..
Seinustu 60 árin hefir risið bind-
indis og hófsemdaralda á Englandi.
Eitt hið mesta vandræðamál lands-
ins hefir um langan tíma verið vin-
drykkjpn. Menn voru kynslóð fram
af kynslóð orðnir ölinu svo vanir og
jafnvel áfengum drykkjum öllum.
Og á vínsöluhús eða hótel koma þar
eins konur sem karlar og það af
æðri stéttum og heiðvirðasta fólki.
Bindindisalda sú, sem valt -yfir
Bandarikin á árunum 1840—1850,
vakti mikla eftirtekt á Englandi, —
einkum Maine lögin. Og hjá Bretum
risu upp bindindisfélög og bindind-
isforingjar, sem höfðu það fyrir
mark og mið, að koma á lögum þess-
um á Englandi. En fremstur þeirra
allra var John Bright. og fylgdi hann
fram lagafrumvörpum á þingi um
local option, þó að engu þeirra
kæmi hann í gegn.
Brennivínssalan hefir ætíð notið
meiri virðingar á Englandi, en hér
i Ameríku. Það er aldrei litið nið-
ur á brennivínssalann og hruggar-
ann, og vínsalinn cr i heiðri hafður
sem aðrir góðir og gildir fjárgróða-
menn, og leggi bruggararnir vel og
ríflega i kosningasjóðinn, þá er
þeim stundum lyft upp i lávarða-
deildina. Þeir eru reyndar kallaðir
“bjór-lávarðar” (Beerage), en þeir
eru merkur liluti hins enska félags-
lífs. Á þeim hafa bindindis- og vin-
bannslög í þinginu stundum strand-
að. Árin 1893 og 1895 kom Sir Wil-
liam Harcourt fram með lagafrum-
varp um local option (héraðsbann).
En þó að hann væri með hinum allra
fremstu stjórnmálamönnum Brcta,
þá gat hann ekki fengið þeim fram-
gengt.
En þó að jafnan hafi erfitt verið
cg á móti blásið, þá hefir hreyfing-
in eflst svo mikið, að seinustu 15 ár-
ii- hafa vinsölumenn orðið að beita
öllu sínu afli, til að berjast á móti
henni. Árið 1904 unnu þeir mikinn
sigur. Þá voru samþykt lögin um
vinsöluleyfi, og var þar tekið fram,
að stjórnin skyldi borga hverjum
þeim fullar skaðabætur, sem ekki
fengju vínsöluleyfi sitt endurnýjað.
Þingið veitti þeim þarna lagalegan
rétt, sem ekki er hægt að taka frá
þeim, nema með lagaboði Og meðan
þau lög standa, er ekki hægt að
koma þar á vinbanni, nema með því
að borga vínsölunum skaða sinn.
En lög þessi voru þó ekki svo mik-
ill fengur fyrir vinsölumennina,
seni í fljótu bragði virtist, því að
þau vöktu menn af svefni og æstu
alla þjóðina upp á móti vinsölu-
mönnunum. Af þvi leiddi það, að
bindindismennirnir unnu mikinn
sigur árið 1906 í þingkosningunum.
Var þá meiri hluti þingmanna þeim
hlyntur. .Vrið 1908 kom Asquith
stjórnin fram með ný lög, sem vín-
bannsmenn og bindindismenn töldu
hina mestu framför og hlyntari mál-
efni þeirra en nokkur lög, sem sam-
in hefðu verið á Englandi. Neðri
málstofan samþykti þau með mikl-
um meirihluta atkvæða. En bjór-
lávarðarnir i efri’inálstofunni feldu
þau. Þetta og margt flera kom al-
menningi til að fá óþokka á efri
málstofunni. Og Asquith stjórnar-
formaður hét bindindismönnum því,
að þegar hann væri búinn að koma
í gegnum jíingið ýmsum nauðsynja-
málum og koma á heimastjórn á ír-
landi, þá skyldi þingið taka til ó-
spiltra málanna ög fá lagi komið á
vínsöluleyfi og önnur mál bindind-
ismanna. En svo kom striðið.
England var að visu viðbúið, —
ekki kannske algjörðu vínbanni,
hildur gjörsamlega að breyta allri
'dnsölu. Þjóðin hafði með atkvæð-
um krafist þessa. Og það voru að
eins hinir römmustu afturhalds-
menn, sem á móti stóðu. Ekki var
stríðið búið að standa lengi, þegar
andstæðingar vinsölunnar voru bún-
ir að fá margar nýjar og sterkar
sannanir sínu máli til stuðnings.
Fyrst var það, að vinnautnin eða
drykkjuskapur fór vaxandi stórum
stigurn. Má geta þess, að crkibisk-
upinn af Kantaraborg sendi út áskor
un til alþýðu og skoraði á alla leik-
menn sem lærða, að heita því, að
drekka ekki vin meðan stríðið stæði
yfir. En áskorun hans var enginn
gaumur gefinn. Einkum var það
rommdrykkja, sem fór ákaflega vax-
andi. Kann það að hafa komið af
því, að það var gamall siður, að
láta hermenn hafa vissan skamt af
rommi á hverjum degi, og er siður
sá frá dögum Marlborough gamla
hershöfðingja Breta, á dögum Loð-
viks 14. Svo hafa menn tekið eftir
því, að drykkjuskapur hefir aukist
meðal kvenna þeirar, er eiga bænd-
ur á vigvöllunum. Og komið hafa á-
skoranir til stjórnarinnar um að
semja lög, er banni konum að fara
inn á veitinga- eða vínsölustofur.—
En hefðarkonur, sem Lady French
og Lady Jellicoe hafa stofnað félög
eða klúbba (Tipperary klúbba), er
konur geti komið inn á sér til
skemtunar eða hvildar og fengið
þar bindindisdrykki.
Drykkjuskapur og vopnasmíðar.
Ilvað karlmenn snertir hafði
drykkjuskapurinn stór og mikil á-
hrif á tilbúning vopna og skotfæra,
og var það bæði tjón og voði fyrir
Englendinga. Sigurvinning Breta
við Néuve Chapelle sýndi það glögt,
að svo framarlega, sem Bandamenn
hafa nóg af vopnum og skotfærum,
þá geta þeir á skömmum tíma hrak-
ið Þjóðverja inn á Þýzkaland. Þeir
þurfa að moka yfir þá nógu miklu
af sprengikúlum; láta “lyddite”
rigna yfir þá úr nægilega inörgum
fallbyssum. Þá verða þýzkir ann-
hvort að gjöra, að hrökkva undan og
snúa heiin, eða liggja þar eftir i
tætlum og tuggum.
Þetta er það, sem Sir John French
átti við, er hann sagði, að sigurinn
væri allur kominn undir skotfærun-
um. Bretar hafa verksmiðjur að búa
til skotfærin, og efnin i þau geta
þeir fengið sein þeir vilja. Það, sein
þá vantar, eru verkamenn, — ekkert
annað. En Bretland hefir ekki nóga
verkamenn, og það sem þvi veldur
er drykkjuskapur. Þó eru ekki all-
ir verkamenn Breta drykkjumenn,
heldur minnihluti. En þessi minn-
hluti eyðir svo miklum tíma á knæp-
um og drykkjustofum, að alt Bret-
land getur lítið meira en búið til
helming þeirra skotfæra sem þyrfti.
Og þó fá verkamenn þessir meira
kaup, en þeir höfðu áður, og vinna
lengri tíma á degi hverjum. En eina
afleiðingin virðst vera sú, að hinir
drykkhneigðu menn hafa nú meiri
peninga til að eyða og kaupa sér
brennivin fyrir.
Verkföll hafa mörg verið. Verka-
menn, sem hafa verið að gjöra við
herskip eða smíða, hafa kastað frá
sér verkfærunum og hætt vinnunni.
Og fyrir það hafa skipin verið gagns
laus svo og svo lengi. Verkamenn,
sem hafa verið að hkiða skip með
vistir og vopn og herbúnað til her-
mannq i Flandern og á Frakklandi,
hafa sagt upp vinnunni oft þegar
mest lá á. Þetta hefir glatt hjörtu
Þjóðverja oft og tiðum, og margoft
hefir brennivínið verið megin or-
sökin að þessu. Fyrir einum 2 mán-
uðum síðah komu menn í skipa-
smiðafélaginu allir í einum hóp til
Lloyd George og báru það skýrt og
skýlaust, að þeir gætu ekki gjört
verk þau, sem þeim hefðu verið
falin, eins fljótt og lofað var, af
jieirri ástæðu, að verkamenn þeirra
eyddu svo miklum tima á knæpum
og drykkjustofum, og þegar þeir
kæmu, væru margir þeirra svo lé-
legir til verka, að ekki yrði meira
en hálfu verki af komið. Þessu til
sönnunar sýndu þeir hohum tima-
Hemphill’s American Leading
Trade School.
A»«I skrifslofa 043 Maln Street,
Winnlpeg:. ^
Jitney, Jitney, Jitney. Þatl þarf
svo hundru’ðum skiftir af monum til
atS höndla og gjöra viö Jitney blf-
reiSar, arösamasta starf í bæmim.
Aöeins tvær vikur nauösynlegar til
a« læra í okkar sérstaka Jitney
"class” Okkar sérstaka atvinnu-
útvegunar skrifstofa hjálpar þér aTS
velja stööu eöa atS fá Jitney upp á
hlut.
Gas Traetor kenslu bekkur er nú
atS myndast til þess atS vera tll fyrir
vor vinnuna, mikil eftirspurn eftir
Tractor Engineers fyrir frá $5.00 til
$8.00 á dag, vegna þess atS svo
hundrutSum sklftir hafa farttS i
Stríöits, og vegna þess atS hveiti er I
svo háu vertSi atS hver Tractlon vél
vertiur at5 vinna yflrtíma þetta sum-
ar. Eini virkilegl Automobile og
Gas Tractor skólinn I Winnipegr.
LæritS rakara ÍCnina í Hemphlll s
Canada’s elsta og stærsta rakara
skóla. Kaup borgatS á met5an pu
ert aó læra. Sérstaklega lágt inn-
gjald og atvinna ábyrgst næstu 26
nemendum sem byrja VltS höfum
meira ókeypis æfingu og höfum
fleiri kennara en nokkur hinna svo
nefndu Rakara Skólar í Winnipeg.
Vit5 kennum elnnig Wire og Wire-
less Telegraphy and Moving Picture
Operating.” Okkar lærisveinar geta
breitt um frá elnni lærigrein til
anarar án þess a?5 borga nokkuö
auka. Skrifiö et5a komiö vit5 og
fáit5 okkar fullkomit5 upplýsinga-
skrá.
Hemphill’s Barber College and
Trade Schools.
Ileml Offlcen (I W Mn%i St., Wlnnlpcg
Branch at Reglna, Sask.
Brúðkaupskvæði
flutt af Mrs.H.Bjarnason til Mr. og Mrs. .1. Thorsteinsson,
Reykjavík P.O., Man., 5. júní 1915.
Hlýleg bros nú hafa fengið vöhl,
hugann kætir góða veizlu að sitja.
Hér cr glatt á hjalla þella kvöld.
Hlýðið, gestir, kvæði vil eg flytja.
Hér ennþá byggjum veizlu i vinaranni,
við ræðuliöld og skemtun þetta kvöld,
og allir geta séð það nú með sanni,
að Sjöfn hér hefir enn sin foru völd.
Því hugann fylti ástin voða-valdi
og vængjatökum greip um lífsins fley;
og enn sem fyr það kom nú hér að lialdi,
er helgum böndurn reyrði svein og mey.
Frá þeirri stund og alt til æfiloka
með ábyrgð stærri byrja störfin ný.
Á hólmi lífs má hálfu feti ei þoka.
En hlýlynd brúður lofað hefir þvi,
að bregðast aldrei bóndans kærstu vonum,
þvi breytni öll skal frí við hræsni og tál:
Með ást og bliðu ætíð gefa honum
alt það bezt, er finst í hennar sál.
Því óskum vér að ungu hjónin megi
allskyns gæfu njóta i þessum heim,
svo fólur þeirra steyti stein við eigi,
þá starfið verður létt á brautum þeim.
Þau cru að leggja út í aðra strauma,
og auðnan góða fylgi hjónum tveim.
Já, láttu drottinn lífsins vonardrauma
á leið ókunnri jafnan rætast þeim.
töflu verkamanna í smiðjunum. 1
sumum smiðjunum töpuðust þann-
ig að jafnaði tveir daga á viku
hverri hjá hverjum einasta manni.
Eða með öðrum orðum: Verka-
mennirnir unnu aðeins 4 daga á
viku að meðaltali. Ef að þeir koma
við á knæpum að morgni eða um
miðjan dag, þá sjást þeir vanalega
ekki úr því þann dag á verksmiðj-
unum.
En er Lloyd Géorge spurði þá,
hvaða ráð þeir vissu líklegust til að
bæta úr þessu, þá kváðu þeir allir
einum rómi, að það væri aðeins eitt,
að afnema alla sölu áfengra
drykkja meðan striðið stæði yfir.
Hér dygði ekkert hálfverk. Stjórn-
in hefði reynt að loka öllum knæp-
um og drykkjustofum kl. 10 á kveld-
in, og opna þær ekki fyrri en kl. 10
morgnana. En þetta hefði enga
jýðingu liaft. — Verkamennirnir
hefðu drukkið því meira þessa kl.-
tírnana, sem knæpurnar voru opnar.
Þegar Lloyd George heyrði þetta, þá
sá hann, að það myndi þurfa að
taka fyrir kverkar á fjanda þessum,
ef duga skyldi.
Og þeir eru fleiri en hann, sem
eru á þeirri skoðun.
Daginn eftir að Lloyd George
hafði tal af skipasmiðunum, lýsti
George konungur því yfir, að eng-
inn áfengur drykkur skyldi koma á
konungsborð meðan striðið stæði,
og er það i fyrsta sinni í sögu Eng-
lands, að slíkt hefir komið fyrir. —
Kitchener lávarður kvaðst ekki
mundi smakka áfenga drykki, er
liann heyrði þetta. Og mörg iðnað-
ar og verszlunarfélög kváðust
mundu styðja vinbann, ef að þvi
væri fram haldið. Borgarráðið í
Glasgow samþykti tillögu um al-
gjört bindindi um tíma og er þar þó
drukkið feiknamikið af whisky. —
Yfirmenn fjögurra hinna mestu her-
flokka á Irlandi, kardínálar og bisk-
upar skrifuðu undir hréf til stjórn-
arinnar, allir saman, og báðu stjórn-
ina að banna alla vinsölu með hin-
um ströngustu lögum.
En til þessa hefir England ekki
gjört annað en ræða mál þessi. Eng-
land hefir ekki fylgt dæmi Rúss-
lands, og ekki einu sinni gjört eins
mikið og Frakkland í þessum efn-
um. En margir eru þeir, sem full
yrða, að Bretar geti ekki unnið sig-
ur í striði þessu, nema knæpunuin
og drykkjustofunum sé breytt í
klúbba, sem selja megi ckki aðra
drykki en bindindisdrykki.
Síra Páll Sigurðsson.
Fæddur 16. júli 1839.
Dáinn 23. júli 1887
Áður en N. Kbl. fer veg allrar ver-
aldar, verður það að minnast síra
Páls i Gaulverjabæ, og flytja mynd
af honum.
Myndin fékst ekki góð, tekin eft
ir annari mynd, og því dauf, en
vandað hefir verið ti að skýra hana,
og er sögð allvel lík.
I'æddur var síra Páll að Ðakka i
Vatnsdal 1 . júlí 1839. Foreldrar
hans voru Sigurður bóndi Jónsson
og kona hans Margrét Stefánsdóttir.
Hún giftist i annað sinn Friðrik
Skram bónda á Kornsá; þeirra dótt-
ir Guðrún, móðir Páls Steingrims-
sonar póstafgreiðslumanns. Góð
hændaætt norður þar, föðurætt sira
Páls, segir Hannes ættfróði, og fátt
lærðra manna i. ,
Páll lærði undir skóla í Hnausum,
með Skapta Jósefssyni, urðu þeir
samferða alla leið um skólann.
Gengti þeir 7 inn saman 1855; heft-
ist einn úr lest, vegna sjúkleiks,
Gunnar Gunnarsson frá Laufási, en
hinir urðu stúdentar 1861; annar
Páll, læknir í Stafholtse-y, Eggertar
2, báðir prestar, Briem og Sigfús-
son, og hinn 6. Jón skólameistari
Hjaltalín, og eru nú allir látnir, og
lifði síra Páll skemst.
Efstur var síra Páll á blaði við
urtfararprófið, og góða einkunn tók
hann tveimUr árum síðar frá presta-
skólanum.
Næsta vetur er hann heimilis.
kennari lijá Þórði Guðmundssyni,
sýslumanni Árnesinga, og kvæntist
1864 Margréti dóttur hans. Er hún
á lífi og hefir staðið fyrir búi bróð-
ur sins, Sigurðar sýslumanns i Arn-
arholti um fjölda ára. ,
Páll vígðist að Miðdal 1866, er þar
4 ár, þá 10 á Hjaltabakka, og kemur
að Gaulverjabæ 1880, og er þar til
dauðadags.
Skáldsöguna “Aðalstein” reit sira
Páll á Hjaltabakka. Sagan fékk held-
ur ómilda dóma. Hefi eg heyrt þá
sögu, að aðra skáldsögu hafi hann
þá átt í smiðum, eða enda gengið
frá að mestu, en varpað á eld með
þeim ummælum, að ritdómararnir
skyldu ekki þurfa að rífa hana i
sig. Skinandi fallegir kaflar eru i
Aðalsteini. Efa eg að í nokkurri ís-
lenzkri skáldsögu sé t. d. skýrari
mynd og minnilegri, en þegar Aðal-
steinn kemur fyrst í Skálholt, og
eins er hann sækir þá feðga heim
að Felli. En löng samtöl, i köflum,
um lítil efni, hafa fælt menn. Uppi-
staðan ágæt, og mundi Dickens hafa
þakkað fyrir, að fara með svo slung-
inn lífsþráð. En ekki sem höndu-
lcgast í meðferðinni, á stundum;
hann ekki orðinn enn leikinn i list-
inni, sem lærst hefði margfaldlega,
ef haldið liefði áfram við sögugjörð.
Hagmæltur var hann, en lagði eigi
mikla stund á þá list.
Prédikanir allar í “Húslestrabók-
inni” eru frá Gaulverjabæjarárunum.
Sú bók fékk ekki einróma lof i
blaðagreinum; en almenningur hef-
ir kunnað að meta og er bókin fyr-
ir löngu uppseld. Mundi þvi vel tek-
ið, að bókin kæmi aftur út, og mundi
kostur að auka, því töluvert óprent-
að prédikanasafn er til með inn-
taks-yfirskriftum frá hendi sira Egg-
erts Briem, er ásamt sira Bjarna
prófasti Simonarsyni á Brjánslæk
vann mest að útgáfunni.
Bezt reit síra Valdimar um Pré-
dikanirnar i 4. ári Kirkjublaðsins.
Er hér nokkuð tekið upp:
“Síra Páll var í sinni tíð orðlagð-
ur ræðuskörungur. Hefir ekki verið
ofsögum af því sagt, eftir ræðuin
þessum að dæma, þvi að mörgu leyti
mega þær heita stórmerkilegar. Það
er oft að íslenzku prestunum cr
hrugðið um deyfð og vanafestu og
fleira þesskonar. Það er ekki hér
að sjá. Ræður þcssar eru fullar af
lífi og fjöri, krafti og kjarna, brenn-
andi áhugh og helgri vandkctingu.
llöfundurinn hefir verið eldheitur
áhugamaður um alt, og eftir þvi ein-
arður og skorinorður.......
“Ýmislegt er einkennilegt við ræð-
ur þessar. Eitt er það, að þær lúta
meira að veraldlegum efnum og
hversdagslífinu, en flestar samkynja
rreður, sem birzl hafa á prenti á ís-
lenzku.......
“í annan stað er það einkenni-
lcgt við ræður þessar, að höf. talar
einkum til skynseminnar, samvizk-
unnar og viljans, cn miklu minna til
tllfinningarinnar eða hjartans....
Enn er það einkennilegt, að höf fer
i ræðunum sjaldan út fyrir þetta líf,
enda oft ekki þá, er andi hans kemst
mest á flug.......Ilann gefur hin-
ar glæsilegustu vonir um framtið-
ina, vonar að alt muni fara batn-
andi, eftir þvi sem timar líða, unz
jörðin verður aftur að nokkurskon-
ar Paradís, að minsta kosti standi
það i valdi mannanna sjálfra að
gjöra hana þannig, og aðalráðið til
þess sé frelsi, samfara því að beita
skynseminni réttilega”.
Fyrst mun sira Páll hafa vakið at-
liygli á kenningarmáta sínum, er
páskaræða hans kom út (1888). Af-
neitaði liún eilífri götun. Voru inenn
þá litt vanir “nýrri guðfræði”.
Enn má mikla kynning ta á Páli
heitnuin af bréfum hans til Þor-
steins læknis í Vestmannaeyjum.
Eru bréfin rituð frá Gaulverjabæ
hin fyrri ár sira Páls þar. Birtust
þau í 8. árgangi óðins. Finst hon-
um enn daufara félagslífið i Flóan-
um en nyrðra, og er harðorður og
heiskur: “Eg brenn af áhuga fyrir
viðreisn lands og þjóðar”. Þaðan
koma allar vandlætingarnar.
Barnaskóla kom sira Páll á i Gaul-
verjabæ, og vigði með 20 börnum i
t tsember 1881, og stóð með góðum
hlóma hans daga. Eigi siður bar
liann fyrir brjósti alþýðuskólann á
Eyrarbakka, sem nú var á prjónun-
um, en kafnaði í aumingjaskap og
úrræðaleysi.
Ágætur kennari var síra Páll tal-
inn, og bjó hann marga plita undir
skóla Iljaltabakkaárin, og gafst vel.
Má ncfna til dr. Valtý Guðmunds-
son, síra Hafstein Pétursson, pró-
fessorana Guðmund Magnússon og
Hannesson, prestana sira Jón ó.
Magnússon, sira Björn Pálsson og
síra Björn Jónsson og enn fleiri. —
Segir Guðmundur Hannesson mér,
að hann geymi. óvenjuhlýjar minn-
ingar um síra Pál frá námsdvöl
sinni hjá honum á Hjaltabakka:
“Inndælis-maður”. — ‘Bezti kenn-
ari”. — “Átti töluvert af bókum”.
“Litla kenslustofan alþakin bókum”.
Enskulesandi vel var síra Páll.
Las hann á Hjaltabakka rit W .E.
Channings, og hafa þau eflaust haft
mikil áhrif á kenningu hans.
Skilning segist Guðmundur, þótt
ungur væri, hafa fengið á því, hve
mikil og sár útþrá hefði verið i síra
Páli á hinum yngri árum, burt frá
liinu þrönga, breytingalitla lífi, scm
beið hans heima. Þar bar að i bygð,
eða á heimili,, mjög svo viðförulan
sjómann íslenzkan, sem kominn var
nú i basl og átti lítils úrkosta. Varð
síra Páli þá langtalað um æsku-
draumana og æskuvonirnar, hvc
heitar þær væru og sárar og svikul-
ar á stundum. Veik hann eitthvað
að sjálfum sér, en varð svo litið á
barnahópinn og brosti við og mælti:
“En þá hefði eg ekki eignast ykk-
ur”.
Önnur endurminning prófessors-
ins sú, að sira Páll var um það að
tala, hve raunalegt það væri, hvc
lítið yrði úr uppvaxandi kynslóð-
inni. Þegar hann þekti bezt ung-
lingana um fermingaraldurinn, þá
væri innan um ágætlcga falleg
mannsefni; en svo rétt á eftir lcnti
alt vitið hjá þeim í nokkrum roll-
um. ,
Glöggur maður og réttdæinur, í
prestsstöðu, lét það eitt sinn uppi,
að orðið framfarir kæmi helzt til
oft fyrir i ræðum síra Páls. En hæði
fylgdi hugur máli, og ekki undar-
legt, þó að þeir, sem uxu upp um
miðja öldina siðastliðnu, tækju sér
það nokkuð oft í munn, því um und
anfarnar aldir hafði það fengið að
hvíla sig, og varla þekst nema um
líkams- eða lærdómsþroska ung-
linga.
Sira Þorkeli heitinn á Reynivöll-
um, liinn hyggni maður, kvað sig
furða á því, hve vel síra Páll hefði
efnast í Miðdal, þau fáu ár sem hann
var þar, í því rýrðarbrauði og haf-
andi byrjað með ekkert. Á Hjalta-
bakka stóð hagur hans i blóma. Þar
hafði öllum prestum liðið vel, og var
haft eftir Halldóri prófasti Ámunda-
syni, að því, sem hann hafði grætt á
Hjaltabakka, hefði hann eytt á Mel-
stað, var þó munur á brauðum i þá
tlaga.
1 Gaulverjabæ gekk aftur af síra
Eáli heitnum, hann lenti þar i hörðu
árunum eftir 1880. Búið alment
Bæjarhreppi bæði til sjós og sveitar,
illa gefist. Og andlega ástandið þar
niður um átti illa við sira Pál og and
ar að kalt i óðins-bréfunum. En ein
mitt við það varð hann sjálfur afl
stola upp að lyfta liinni lágu bygð
i kringum sig, sem hann þó þráði
svo heitt. ,
Sigurður sýslitmaður minnist
mágs síns svo i bréfi til min':
grannvaxinn, nokkuð axlasiginn, út-
skeifur, með fast og fjörlegt göngu-
lag. Fjörmaður mikill; hló mikið og
hló hátt.
“Mér er minnisstætt að sjá og
heyra þá saman, hann og sira Pál
Ingimundarson í Gaulverjabæ. Sira
Páll sá var allra manna hæglátastur
og prúðastur i framgöngu, en átti
til skemtilegt bros og hnittileg orð,
þegar því var að skifta; en aldrei
heyrði eg hann hlæja. Það var að
eins fliss. Ef hann opnaði munn-
inn til gamans, þá var nafna hans
öllum lokið, og var kostulegt að
heyra flissið í síra P. .1. og sköllin í
hinum. En alt fyrir það var sira
P S. þunglyndur fram eftir æfinni,
og þá oft stúrinn i geði og önugur;
en þetta liafði breyzt alveg með aldr-
inum.
“Hann var mjög hugsandi maður;
gjörði mikið af því að ganga um
gólf í þönkum, og sneri þá gjarnan
jafnframt upp á hárlokk, staldraði
hann þá stundum við með snöggum
hlátri yfir einhverju innfalli; en
lagði svo af stað aflur, og var ekki
að sjá, að hann hefði hugmynd um
að neinn væri viðstadddur. Fljót-
lyndur mjög og tilfinningasamur.
“Hann var beint eldmóðugur fyr-
ir öllu sem miðaði til framfara eða
til að gjöra lífið bjartara, og hann
hefði getað sagt með sanni: “hum-
ani nil a me alienum puto". (Ekk-
ert mannlegt er mér óviðkomandi)”.
— Þrjú börn lifa síra Pál af 6:
Þórður læknir í Borgarnesi, Árni
bókavörður í Reykjavik og Anna
kona Sigurðar lyfsala Sigurðssonar
í Vestmannaeyjum. Elztur þeirra
barna var Sigurður heitinn læknir
á Sauðárkrók.
Síra Páll andaðist löngu fyrir ald-
ur fram, af hörmulegu slysi, var að
búa sig á hestbak i embættisferð um
prestakallið, og datt og meiddi sig
svo illa, að dró til dauða eftir mikl-
ar ogdangar þrautir.
Hann dó í Gaulverjabæ 23. júlí
1887.
— Nýtt Kirkjublað, 15. maí 1915.
¥
Getið þess að þér sáuð aug-
lýsinguna í Heimskringlu.
THE CANADA
STANDARD LOAN CO.
AVal Skrlfntofa, Wlnnlpes
$100 SKULDABRÉF SELD
Tilþæginda þelm sem hafa smá upp-
hæhir til þess aT5 kaupa, sér í hag.
Upplýsingrar og vaxtahlutfall fæst
& skrifstofunni.
J. C. Kyle, rAfinmaftur
428 Maln Street, Wlnnlpes.
Rafmagns — heimilis — áhöld.
Elughes Kafmagns Blðavélar
Thor Rafmagns Þvottavélar
Red Rafmagns Þvottavélar
Harley Vacuum Gólf Hrelnsarar
“Laco Nitrogen og Tungsten Lamp-
ar.
Rafmagns “Fixtures”
"Unlversal” Appllances
J. F. McKENZIE ELECTRIC
CO.
283 Kennedy Street
Phone Maln 4064 Wlnnlpeg
VltSgJörtSir af öllu tagl fljótt og vel
af hendl lelstar.
D. GEORGE & CO.
General House Repairs
Cabinet Makers and Upholaterera
Furnlture- repalred, upholstered and
cleaned, french polisUng and
Hardwood Finishlng, Furnl-
ture packed for shipment
Chalrs neatly re-caned.
Ciione Garr* 3112 360 Sherbrooke St.
BrúkatSar saui avélar metS hœfl-
legu vertSl.; nýí tr Slnger vélar,
fyrlr penlnga út t L'nd etSa tll lettgu
Partar t allar teg ndir af vélum;
atSgJört) & öllum tegn tum af Phon-
nographs & mjög lá-g'. vertSt.
J. E. BRYANS
531 SARGENT AVE.
Okkur vantar duglega
verksmala.
‘agenta” og
“Að ytra útliti meðalraaður á hæð,
Hospital Pharmacy
Lyfjabúðin
sem ber af öllum öðrum. —
Komið og skoðið okkar um-
ferðar bókasafn; mjög ódýrt.
— Einnig seljum við peninga-
ávisanir, seljum frimerki og
gegnum öðrum pósthússthrf-
um.
818 NOTRE DAME AVENUE
Phons 6. 5678-4474