Heimskringla - 22.07.1915, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 22. JÚLf 1915.
HEIMSKRINGLA
BLS. 7
Indland svelgur gullsins
og gimsteinanna.
(Framhald frá 3. bls.).
kunnasti gimsteinn heimsins. En
Indur telja gimsteininn þann ein-
kunn valdhafanda og merki þess að
sá, er hann ber, eigi vald yfir öllu
Indlandi.
í Galconda á Indlandi eru dem-
antanámur fornar og miklar og
hafa þaðan komið margir hinir
stærstu demantar heimsins, svo sem
hinir nafnfrægu Mogul, Orloff, San-
cy. og Kohinoor. Orloff er eign
Rússakeisara, og stal frakkneskur
liðsmaður honum úr auga goðalík-
neskis eins á Indlandi; en eftir
mörg æfintýri komst hann i hendur
Katrinar Rússadrotningar hinnar
miklu. Steininn Sancy átti Kari
hinn djarfi í Búrgundíu, siðan El-
isabet drotning, Mazarin kardináli
og Loðvík 14.
Ilithöfundur cinn, Streeter að
nafni, segir um demanta Indlands
meðal annars:
Demantarnir á Indlandi haía
verið orsök óteljandi striða og mik-
illa manndrápa, blóðhefnda, rána og
svívirðingu. Fyrir þá hafa synir
höfðingjanna snúist á móti feðrurn
sínum; bræður borist á banaspjót-
um; vinir svikið vin í trygðum;
fyrir þá hafa vináttuböndin slilnað,
eiðarnir verið rofnir og heilar borg-
ir og heil lönd verið eyðilögð.
Samkvæmt fornum sögnum Inda,
hafa þeir verið þar á ferðum ein
5 þúsund ár fyrir Krists burð, og
fræðimenn Evrópubúa kannast við
rit þeirra frá því 2000 til 2500 fyrir
Krist; en ljóðin og sagnirnar og
goðahugmyndirnar eru miklu eklri;
og likneskjur eru þar af guðum, er
tignaðir voru löngu fyrir allan sögu-
tíma, og eru likneski þau skreytt
demöntum og hinum dýrustu stein-
um. Brjóstskjöldur guðsins forna,
Vishnu, hins mikla og máttuga, sem
var “heimsins ljós” og “imynd
dýrðarinnar”, hann er allur þakinn
dýrustu demöntum. ,
Enginn maður veit, hver fyrstur
nefndi Indland Svelg gullsins (The
Sink ofGold), svo er orðtak það nú
gamalt orðið. En Púnverjar hinir
fornu keyptu gull frá Indlandi fyrir
silfur, og fengu gullið frá ósum Ind-
us fljótsfns. En Daríus hinn mikli
Persakonungur heimtaði 360 tal-
entur af gulldufti i skatt af Punjab-
landinu við Indus fljótið. — Þegar
Kolúmbus fór að leita Ameríku, var
hann einmitt að leita þessa nafn-
fræga gulllands. Sömuleiðis Vasco
de Gama, 5 árum seinna, en hann
fór aðra leið.
Og enn þann dag í dag er mikið
ISÍ DOMINION BANK
florul Notrf Dam* og Sherbrooke
Str.
HAfnb«t611 nppli--------* A.tH)O.(KH)
VaraflJÖTSur. .... .. M M M . 7.000,tMH»
Allar elfcnlr. . .. M .. M M . .|7K,000,(KH>
Vér óskum eftlr vlTJsklftum verz-
lunarmanna og ábyrgumst aTJ gefa
þeim fullnægju. SparlsjóTJsdeild vor
er sú stærsta sem nokkur bankl hef-
lr í borginni.
Ibúendur þessa hluta borgarinnar
óska aft skifta vió stofnun sem þeir
vita aT5 er algeriega trygg. Nafn
vort er fulltrygging óhlutleika
ByrJÍTJ spari innlegg fyrir sjálfa
ybur, konu og börn
W. M. HAMILTQN, Ráðsmaíur
PHOiVE GARltV 3450
Isabel Cleaning and
Pressing Establishmcnt
J. W. dllNN, elgandl
Kunna manna bezt aö fara me»
LOÐSKINNA
FATNAÐ
ViTJgerTJir og breytingar
á fatnaTJi.
Phone Garry 1098 83 Isabel St.
hornl McDermot
Columbia Grain
Co., Limited
140-44 Grain Exchange Bldg.
WINNIPEG
TAKIÐ EFTIR!
Vér kaupiim hveiti og aðra
komvöru, gefum hæsta verð og
áhyrgjamst áreiðanleg viðskifti
Skrifaðu eftir upplýsingum.
TELEPHONE liAiN 3508
flutt út frá Englandi til Indlands af
óslegnu gulli, í bútum smáum og
keflum. Og stöðugt streyma þangað
millíónir gullpeninganna til þess að
bæta úr hinni miklu og stöðugu pen-
ingaeklu þar. En alt hverfur þetta.
Jafnóðum og það kemur inn í land-
ið, hverfur það. Það er læst inni í
kjöllurum öld eftir öld, eða keyptir
fyrir það demantar, sem óðara eru
ft.ldir og Indur festa hönd á þeim.
Allir safna þessu sem geta og all-
ir fela það; en við hátíðleg tæki-
færi bera höfðingjarnir og furstarn-
ir skartið til sýnis. Gimsteinarnir
eru oft festir á hin finustu sjöl, sem
rajaharnir og frúr þeirra bera á
herðum sér. Eru þau oft þakin af
gimsteinunum, og svo þung, sem
stálbrynjur víkinganna á fyrri dög-
um og eru suin aðeins bær hraust-
ustu mönnum. Stundum hafa þeir
drykkjuker, sem gjörð eru af einum
dýrum steini (emerald). — En það
eru ekki einungis furstarnir, sem
safna, heldur hver sem getur af
þessum 315 millíónum manna, sem
land það byggja. Allir safna, ef þeir
geta og allir fela.
Þetta einkennilega athæfi Inda er
þeim meðfætt, hefir gengið i erfðir
lið fram af lið; því uin aldir fram
hafa þeir lifað í sífeldum ótta fyrir
ránum og inorðum og herferðum
harðstjóranna og óaldarflokkanna,
og svo kemur það og helst við af
vanþekkingu og fáfræði þjóðanna í
landi þessu.
Astandið.
Undir stjórn Breta er Indlandi að
fara fram; þvi getur enginn ncit-
að. En það er ekki gjört á fáum
mánuðum eða fáum árum eða ára-
tugum, að kippa úr feni fávizkunn-
ar 315 millíónum manna. Niutiu og
þrír af hundraði hverju kunna
livorki að lesa eða skrifa. Það eru
enn ekki fullar 2 millíónir af þess-
um 315 milliónum manna, sem geta
lesið og skrifað ensku. Og hver get-
ur þá ætlast til, að þessi feikna
fjöldi af ólæsum mönnum geti haft
not af ávísunuiw og vixlum og bréf-
peningum, þegar fjöldi þeirra býr
þá 30 til50 milur frá járnbraut. Ef
þeir því fá peninga, þá hafa þeir
þá til skarts eða grafa þá niður. Og
það er ekkert nema vaxandi ment-
un, sem getur vanið þá af þessum
gömlu siðum.
Kvenfólkið.
Konur á Indlandi geta hvorki les-
ið eða skrifað; en þær geyma vís-
dóm undangenginna alda, og sem
búast má við, er það alt hinar
mestu hégiljur og fáfræði hin megn-
asta. Þær telja það hina mestu van-
virðu, ef dætur þeirra giftast ekki
áður en þær eru 12 eða 14 ára, og ó-
teljandi þúsundir þeirra giftast
fjögurra, fimm og sex ára gamlar.
En í hundrað þúsundatali eru þær
ekkjur yngri en 15 ára gamlar. Og
áður fyrri var það siður þar í landi,
að brenna allar ekkjur á báli með
bændum sinum látnuni. En nú er
England búið að fyrirbjóða og af-
nema það, og er þ^ð réttarbót mikil,
þó að England hefði aldrei meira
gjört fyrir Indland. En samkvæmt
lögum Inda mega ekkjur aldrei gift-
ast aftur, og eru þær nú hraktar á
margan hátt og hafðar að eins kon-
ar ambáttum. Er það mjög torvelt,
að koma á endurbótum í þessu sem
öllu öðru þar og verða Bretar að
fara hægt; en þeir síga einlægt á,
og það viðurkenna Indlands beztu
menn.
Allir frændur bóndans, sem deyr,
hafa forgöngurétt fyrir ekkjunni til
eigna hans, og geta tekið þær allar,
en rekið ekkjuna út ó vonarvöl.
Maðurinn getur ekki arfleitt konu
sína eða dætur og ekki gefið þeim
nokkurn hluta af löndum sínum eða
húsum eða húsbúnaði, jafnvel ekki
af skuldabréfum eða fé sem hann á
á banka, og ekki arfleitt hana eða
þær eða ánafnað þeim lifsábyrgðar-
fé sitt, ef hann er í lifsábyrgð. Son-
ur hans eða synir fá alt. Og fói
ekkjan nokkuð, getur sonurinn rift-
að því og tekið alt af henni eftir
20 eða 30 ár.
Oft er það, að hefðarkonur, sem
giftar hafa verið ríkum mönnum en
missa þá, geta að þeim látnum ekki
fengið meiri framfærslustyrk hjá
sonum þeirra eða skyldmennum í
karllegg en 2.50 til 5 dollara á mán-
uði; og hvorki dætur né systur hins
látna manns geta gjört nokkra laga-
lega kröfu til þess.
Til þess að bæta úr ólögum þess-
um og harðrétti, gefa mennirnir
konum sinum og dætrum skraut-
gripi. Þá geta frændur hans ekki
lekið af þeim. Við öll hátíðleg tæki-
færi gefa efnaðir menn konum sín-
um og dætrum gripi einhverja. —
Dæturnar fá gull eða gimsteina í
tannfé, er þær fæðast; við giftingu
þeirra, er þær eru 12 til 14 ára, og
oft endrarnær; svo að þegar dótt-
ir manns í bærilegum efnum er orð-
in 13 til 14 ára, þá ó hún þetta fró
50 til 100 gullpeninga. Og hvorki
þetta eða gimsteina hennar geta
frændur hans tekið af henni.
En þegar stúlkan giftist gefur fað-
ir hennar og faðir brúðgumans
henni gull og gimsteina og silfur, ef
að efni eru nóg. Og eru heilar bæk-
Kelsarinn er til vinstri mcgin á myndinni, Oscar fjórSI matiur frá keisara.
Næst keisara er krónprinsinn meí húfuna fögru me5 beinamyndunum hinnu
þýzku riddara (Death Head Hussars). A5 framan sézt hauskúpan meS
krosslögt5um mannsleggjum. Sagt er ati krónprinsessan hafi oröiö saupsátt
viö Prinsinn og hafi brugCiö sér tll Rússlands.
ur um þetta ritaðar á indverska
tungu.
En svo er mikil fátæktin á Ind-
landi, að af þessum 315 millíónum
manna eru fullar 200 millíónir þeir
öreigar, að þeir eignast aldrei einn
einasta gullpening alla sína æfi. En
brotnir að ménn standa undrandi
yfir öllum þessum ósköpum.
En þeir get líka misskilið hver
annan; misskilið lögin, misskilið
dómana og dómarana og atvikin og
viðburðina.
Og núna í pólitíkinni er eins og
þessar 115 millíónir, sem ennþó eru I hver misskilji annan. Hann Cham-
eftir, brúka þvi meira af guliinu og! bers, Jackpot Chambers, misskildi
silfrinu.
Newton, og só svo seinna að Newton
Það er því lítil furða, þó að kon- 'ar alvara. Og svo misskildi New-
ur á Indlandi séu fastheldnar a
skrauti sínu. Það er lífsspursmái
fvrir þær. Og þær halda fast á því
fram í dauðann. Þegar hörðu árin
koma og hungrið geysar yfir land-
ið og þúsundir manna falla, þá má
oft sjá konur og börn ung, nakin
og skinhoruð, með gullsylgjur og
gullpeninga um hálsinn, sem þau
vilja ekki láta af hendi, þó að dauð-
inn sé fyrir dyrum.
En þó að þessi hörðu lög séu þar
ennþá, þá eru Bretar einlægt að
bæta þau smátt og smótt og gjöra
þau mannúðlegri. En aðalatriðið er
það, að það er þýðingarlaust að
bæta lögin þar sem annarsstaðar,
nema mentun fólksins fylgist með.
Indur þurfa að sjá það og skilja, að
þetta fyrirkomulag sé rangt, og
undireins og þeir komast svo langt,
þá er það líka horfið um leið. —
Þetta hið sama á sér stað með alla
löggjöf og endurbætur um heim
alian. ,
Misskilningur--alt sam-
an misskilningur.
Það er undarlegt stundum, hvað
menn geta misskilið hver annan. —
Ástvinirnir, elskendurhir, misskilja
hvor annan og fyrirgjöra kanske
margra ára farsælli sambúð, sem
þau hefðu getað lifað hvort með
ton Chambers og hélt að hann væri
að vinna fyrir Norris. Sama héit
Howden. Og Norris misskildi How-
den, er hann talaði um Chambers;
og Howden niisskildi það, sem Nor-
ris sagði um Chambers, að hann
myndi ekki lofa neinu, sein ekki
væri samþykt á æðri stöðum.
Og Chambers fékk 25000 dollar-
ana og hljóp með þá frá einuni tii
annars. En þeir Howden og New-
ton misskiidu það alt saman; þvi
að hann var bara að gjöra þetta til
þess að hinir létu ákærurnar falla.
Og Howden sagði: “Ef að þið verð-
ið góðit strákar, þá fáið þið hin
tuttugn og fimm þúsundin”. — Og
enginn maður hefir ennþó verið
svo vitur, að géta sagt, hvað hann
meinti með því.
Og eftir allan þennan misskiln-
ing vissi enginn hvað gjöra átti við
þessar tuttugu og fimm þúsundir,
þegar gamla nefndin var tekin ti!
starfa aftur og “Jackpot Bill” sá, að
farið yrði að leita húsa hjá sér.
Og dómararnir og lögmennirnir,
— þeir misskilja hver annan líka.
Þá fer nú hver misskilningurinn
að reka annan hjá þeim herrum
Phippen og Howell og Mathers og
Norris og Hudson og Johnson og
Tilley og Sir Rodmond Robiin og C.
P. Wilson, og hver veit hverjum.
Dómararnir og hinir háíærðu lög-
menn og foringjar beggja pólitisku
flokkanna misskildu oft og hroða-
lega hver annan.
Þeir sátu á Manitoba klúbbnuin
við fáeinar flöskur af appollinaris
öðru i unaði og fögnuði; en nú
verða þau ein og óstudd og sorgfull j __ Phippen, Tillev og Hudson; og
og harmandi, hvort að ganga götu
sína gegnum lífið, og hver stundin
og hvert eitt atvikið minnir þau á,
hversu alt þetta hefði getað verið
öðruvísi, ef----------,
þá greinir á Hudson og Tilley um
hvað fram var að fara og fram átti
að fara og fram fór hjá þeim sjálf-
um. Wilson álítur þá að stjórnin
eigi að fara frá án þess að játa
Og vitru mennirnir, skarpgáfuðu, nokkuð upp á sig; en Hudson og
og hálærðu, sein teygað hafa af lind
um vizkunnar og fræðanna, sem há-
skólarnir og hinir færustu fræði-
menn hafa fram að bjóða. Þeir geta
líka misskilið hver annan.
Og fulltrúar þjóðanna, sem fólkið
hefir ætlað að hefði til að bera all-
an vísdóm og hyggjuvit og ærleg-
heit og ráðvendni; — þeir, sem al-
þýðan elskaði, ekki fyrir það, sem
þeir voru búnir að gjöra, heldur
fyrir það sem þeir áttu eftir að
gjöra og sjálfsagt myndu gjöra, —
þegar þeir hefðu fengið þetta eina,
sem þá vantaði til þess að geta gjört
alia farsæla og lukkulega; til að út-
rýma ranglætinu og ófarsældinni og
óánægjunni og striðinu og vpndum
árum, svo að menn gætu verið glað-
ir og lukkulegir Qg hoppað og dans-
að og leikið sér, — og þetta litla
eina það eru völdin.
En það kemur einlægt í ljós unv
allan heim, að þeir geta misskilið
hver annan eins og elskendurnir og
vitringarnir.
Og lögmennirnir, — þeir sem vað-
ið hafa um allar heimsins lagabæk-
ur, frá lögum Hammurabis og Mós-
esar og Rómaréttar, Grágásar og
Gulaþingslaga og kristniréttar, og
hver veit hvað, niður um hinar
löngu lestir lagabálka seinni tím-
anna, — sem eru svo miklir og marg
Phippen halda því fram, að stjórnin
verði að játa að allar kærur Hud-
sons séu réttar og sannleikur í öllum
atriðuin.
En Phippen misskildi Hudson, er
hann hélt að stjóriiin ætti að gefa
bráðabyrgðarskýrslu, áður en hún
færi frá völdum; og Hudson mis-
skildi Phippen, er hajin áleit að
nefndin ætti ekki að taka til starfa
að nýju. En Hudson og Phippen
misskiidu það, livernig hefta skyldi
nefndina eða láta hana hætta starfi
sinu. Og Howell misskildi bæði
Hudson og Phippen; — þeim fanst
það ósanngjarnt við tetrið hann
Kelly, að nefndin héldi áfram störf-
um sinum . En Howell tók ekkert
tillit til þess, —> hann var bara að
hugsa um að spara, spara peninga
fyrir aiþýðuna!
Og svo misskildi Howell Mathers
og Mathers misskildi Howell á bolta-
grundunum (golf links); Mathers
hélt að nýja stjórnin myndi taka að
sér að stöðva nefndina; en Howeil
sagði Phippen, að Mathers “sam-
þykti” þetta. En Howell hefir mis-
skilið samþykki Mathers, því að
Mathers samþykti ekkert. Hann ‘lét
]vað svona vera” (acquiesced).
Og svo hréf Sir Rodmonds!
Og Sir Rodmond misskildi, hverju
hann átti að játa upp á sig í afsagn-
arbréfinu; og svo misskildi hann
það, að Howell áleit að bréfið og
i játnrngin skyldi opinber gjörð. En
Phippen og Tilley álitu, að það
skýldi leynilegt vera og ekki vera
opinberað.
Hudson, Howell, Johnson og Nor-
ris misskiidu það, að gamla stjórn-
in ætti að játa sekt sína fyrir nefnd-
inni hinni gömlu; þar sem hinir
héldu að það væri ekki í samning-
unum og ekki ætlast til þess.
Hudson; Howell; Wilson; Dafoe;
Fowler og Norris inisskildu það, að
játning Sir Rodmonds ætti opinber
að verða. En Phippen, Tilley og Sir
Rodmond Roblin voru þeir einu,
sem skildu, að samtal Roblins og
Lieutenant Governorsins var einka-
mál, sem ekki mátti opinberast
(privileged).
Og Tilley misSkildi Hudson, þegar
Hudson sagði, “að alt myndi ganga
eins og róð var fyrir gjört” og nefnd
in myndi hætta störfum öllum, þeg-
ar stjórnarskiftin væru á komin o.
s. frv. Tilley skildi ekki heldur,
hvað Phippen meinti, er hann tal-
aði um að nefndin myndi hætta.
Því að Pliippen hélt að taka mætti
til starfa aftur, ef að eitthvað annað
yrði grunsamt en stöplarnir, — þá
gætu deildir stjórnarinnar farið áj
stað að rannsaka. En Tilley hélt að
allri rannsókn væri lokið fyrir fult
og alt.
Og Phippen misskildi Howell,
þegar Howell sagði, að hann hefði
talað við fylkisstjórann og að ókveð- j
ið væri, hvernig alt skyldi ganga.'
Hann misskildi líka Howell, er hann |
héit að Howell hefði sagt að Math-'
ers hefði “samþykt’”.
En Mathers misskildi aðferðina, |
hvernig nefndin skyldi -^era látin |
hætta. Hann hélt að nýja «stjórnin
myndi taka upp á sig að láta stjórn-
ardeildirnar fara að rannsaka þetta;
og höfða mál fyrir rétti í stað þess-
ara nefndargjörninga. En nýja
stjórnin hélt að Mathers og nefndin
myndu taka á herðar sínar allan
vandann.
En allir misskildu alvöru mái-
anna; því að allir segja þeir, að ef
að þeir hefðu vitað það, sem þeir
vissu nú, — þá myndu þeir aldrei
liafa gefið sig út í þetta brall eða
bykkjukaup — eða hvað sem menn
nú vilja kalla það. Aliir misskildu
þeir að það væri óheiðarlegt; því
allir sverja þeir að það hafi verið
fyllilega heiðarlegt og viðeigandi
(pröper). Og þó játa þeir, að þeir
hefðu ekki átt að gjöra það. — Það
var því misskilningur stórkostlegur
á alla kanta. ,
Þegar mönnum er borgað fyrr, að
skilja alla hluti betur en nokkur
annar í Manitoba, og þeir svo mis-
skilja ait, sein gjört er eða sagt, —
hvernig í ósköpunum á þá aiþýðu-
maðurinn, ólærður og ókeyptur, að
geta skilið nokkurn hlut af þessu,
nema það 'eitt, að alt þetta er rotið
og illa lyktandi!
Iteglubiindinn.
Drekkur hann?
Já, hann er reglulegur drykkju-
maður-
Ja, hvað skyldi það haldast lengi?
Hvað haldast lengi?
Það að vera reglulegur.
CARBON PAPER
for
TYPEWRITER—PENCIL—
PEN
Typewriter Ribbon for every
inake ot Typewriter.
G. R. Bradley
& Co.
304 CANADA BLDQ.
Phone Garry 2899.
Skrá yfir Verzlunarmenn og Sérfræðinga
D r. J. STEFÁNSSON
401 BOTD BGILDI3ÍG
Horni Portage Ave. og Sdmonton St.
Stundar eingöngu augna, eyrna,
nef og kverka-sjúkdóma. Er atS hitta
frá kl. 10 til 12 f.h. og kl. 2 tll 6 e.h.
Talsími Main 4742
Heimili: 105 Olivia St. Tals. G. 2315
Talalmi Main 5302
Dr. J. G. SNÆDAL
TANNLÆKNIR
Suite 313 Enderton Block
Cor. Portage Ave. og Hargrave St.
E. J. SKJÖLD
OISPKNSlNli ( HEJIIST
Cor. Simcoe and NVellington Sts.
Phone Garrjr 430S # AMNN'll'EG
Vér höfutn fniiar birtréir hreinu^tn lyfja
og meöala. Komift t.eö lyfseðla yðar hing-
að vér gerum meöuiin nAkvæmlega eftir
ávlsan lækuisins. Vér sincnm utansveita
pðnnnnm og soiinm giftingaleyfi.
COLCLEUGH & CO.
Notre Dnme %ve. A Sherhrooke 8t.
Phone Garry 2690—2691