Heimskringla - 02.09.1915, Síða 1

RENNIE’S SEEÐSi
HEADQUARTERS FOR SEEDS. PLANTS,/^
BULBS AND SHRUBS
PHONE MAIN 3514 FOR CATALOOUE
Wm. RENNIE Co., Limited
394 PORTAGE AVE. - - WINNIPEG
Flowers telegraphed to all parts of
the world.
THF ROSERY
FLORISTS
Phones Main 194. Night and Sun-
day Sher. 2667
2S9 DONAl.D STHEET, WDJSIPEG
XXIX. AR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 2. SEPT. 1915.
Nr. 49
Álit Mathers
Samandreginn útdráttur úr skýrsln
nefndarinnar, er á þessa leið. —
1. —Að allar kærur, sem nefnilin
gefur skýrslu um, hafi rannsakaðar
verið og reynst sannar vera, og eru
þær þessar.
2. —Að áður en samningur var
gjörður um þinghússbyggingarnar,
hafi menn nokkrir gjört samsæri til
þess, að ná peningum í kosninga-
sjóð út úr upphæðum þeim, einkuin
aukaupphæðum, sem lagðar voru til
hygginganna; og skyldi jiess vegna
fresta ýmsum fyrirhuguðum breyt-
ingum, þangað til búið væri að
“gefa út kontraktinn”, því að þá
væri léttara að bæta við stórum
aukaupphæðum fyrir ýmislegt. En
mennirnir í samsæri þessu hafi í
fyrstu verið þeir ' Sir Rodmond P.
Roblin, Mr. Coldwell ,acting Min-
ister of Public Works, og Thomas
Kelly, aðalmaðurinn í félaginu
Thomas Kelly &• Sons.
3. —Að Thomas Kelly & Sons hafi
vitað um allar hinar fyrirhuguðu
breytingar áður en tilboðin voru
iögð fram.
4. —Að tilboðið frá Peter Lyall
hafi verið hið eina tilboð, sem deild
hinna opinberu verlta fékk í hendurj
2. júlí 1913, áður en tími sá var út-
runninn, er auglýst var, að seinast-
yrði á móti tilboðum tekið. Og aðj
þetta tilboð Lyalls hafi verið sýnt
Ivelly og liafi hann þá gjört sitt til-
boð $3,250 lægra en tilboð Lyalls.
Alt bendir á, að Sir Rodmond P.
Roblin hafi verið maðurinn, sem lét
Kelly vita alt um tilboð Lyalls.
5.—Að breytingin á undirstöð-
unni, að hafa caissons í staðinn
fyrir piling (steypta stöpla i stað-
inn fyrir rekna), hafi verið heppi-
leg.
6. —Að svikasamsæri þetta hafi
Arerið stofn.vð til þess, að fá peninga
í kosningasjóð, og þessu haldið á-
íram og að því unnið alt til hins sið-
asta. Að þessir hafi bæzt i samsæris
félagið: Dr. R. M. Simpson, V. W.
Horwood, byggingameistari fylkis-
ins, og einn eða fleiri úr félaginu
Kelly ifc Sons; og þessir allir unnu
að framkvæmdum öllum meira eða
minna í þessum sama tilgangi. —
Engin sönnun er fyrir því að At-
torney General J. H. Howden hafi
verið í samsærinu í fyrstu. En fram-
koma hans sýnir oss, að snemina
hafi hann orðið við það riðinn. —
\'ér ætlum, að Dr. Montague hafi
ekki átt neinn þátt í því fyrst eftir
að hann varð ráðgjafi opinberra
verka. En i janúar eða febrúar hafi
hafi Dr. Simpson gjört honum alt
kunnugt um samsærið og tilgang
þess, og þá hafi hann orðið einn af
samsærismönnum.
7. —Að fyrir samsæri þetta hafi
stórar peninga upphæðir verið svik
samlega borgaðar til Thom'as Kelly
& Sons úr sjóði fylkisins, sem þeir
áttu ekkert tilkall til.
8. —Að Thomas Kelly dé Sons hafi
borgað Dr. R. M. Simpson til kosn-
ingasjóðsins stórar upphæðir if
þessu fé, sem þannig var út svikið
og stolið úr sjóði fylkisins.
9. —Að samkvæmt svikab’’dlu n
þessum eða samsæri hafi kontrakt-
örunum Thomas Kelly & Sons vevið
borgaðar þessar upphæðir frá stjórn
inni, sem þeir ekki áttu tilkall tii:
Fyrir stólpana og gröft-
inn .................$680,701.50
Fyrir stálið í norðurvegg
bygginganna ......... 102,692.36
Fyrir suðurvænginn og
neðri grind (grillage) 68,997.71
Fyrir múrstein í stað
hnullunga (rubble) .. 17,968.73
Fyrir 3 íeta gröft undir
bygginguna, sem borg-
aður var en aldrei
unninn ................. 21,734.80
Alls ........$892,098.10
10. —Að samkvæmt svikabrellum,
eða samsæri þessu hafi þeir Sir Rod
mond P. Roblin og Dr. Montague
gjört samning við kontraktorana
um $230,100 fyrir stálið í norður-
vænginn, og var það þorra manna
vitanlegt, að það var yfir liundrað
þúsund dollurum meira en vera átti,
og skyldi þessi viðauki allur ganga
i kosningasjóð.
11. —Að Sir Rodmond P. Roblin
ennfremur hafi gjört samning við
kontraktorana um neðri grindina
(grillage) í suðurvænginn, fyrir
215 þúsund dollara, og vissu þeir
félagar allir, að þar i átti að felast
nefndarinnar
meira en hundrað þúsund dollarar
til kosningasjóðsins.
12. —Að Sir Rodmond P. Roblin
ennfremur gjörði samning hinn 4.
júlí 1914 við kontraktorana um
stálið í yfirbygginguna á suður-
vængnum, miðparti og hvolfþaki
þinghússbygginganna, upp á $802,-
550, og vissi bæði hann og kontrakt-
orarnir, að í þessari uppliæð var
fólgið stórmikið fé til kosninga-
sjóðsins. En um livelfinguna var
engin áætlun til og gat því enginn
þeirra vitað neitt með vissu, hvað
hún mundi kosta.
13. —Að Dr. Simpson hafi verið
fjármála-agcnt þáverandi stjórnar
til að koma i framkvæmd svika-
brellum þessum og samsæri, og
hvað snerti stöplana (caissons) og
hina þrjá samninga úin stálið, þá á-
kvað hann ýmist alla upphæðina til
kosningasjóðsins i einni heild eða
i prósentatölu af upphæðinni, og
skyldi þetta leggjast við áætlun
Horwoods og þetta gjörði Horwood.j
Hann bætti öllum þessum tilteknu
upphæðum við áætlun sína.
14. —Að Ilorwood tók þetta gott
og gilt frá Dr. Simpson. Hafði Mr.
Coldwell fyrst sagt honum að gjöra
þetta, en síðar gjörði hann það með
vitund og ráði Dr. Montagues.
15. —Að þeir Sir Rodinond P. Rob
lin og Dr. Montague, einhverntima
eftir 18. október 1914, en fyrir 1.
janúar 1915, voru farnir að óttast
afleiðingarnar af því Cf uppvíst
yrði um samning þenna upp á
$802,650, og eyðilögðu því ráðgjafa
samþyktina (Order in Council) 4.
júlí 1914, sem veitti þeim heimild
lil að fullgjöra samning þenna, —
eyðilögðu hinn umgetna samning
og öll eftirrit hans og öll skjöl, er
hann snertu, eða gátu leitt til þess
að menn fengju vitneskju um hann,
og sem þeir vissu um.
16. —Að Dr. Montague hafi verið
samþykkur kontraktörunum Thom-
as Kelly & Sons um það, að bæta
þeiin upp allan skaða af eyðilegg-
ingu samningsins með $75,000,sem
kæmu frá byggingu hvelfingar þing-
hússins — og að hann (Dr. Mon-
tague) hafi þá sent Mr. Horwood til
Chicago með Thomas Kelly til þess
að semja um það við Mr. E. C.
Shankland, að bæta við þyngd stáls-
ins í hvelfingunni. svo miklu, sem
nægði til þess að fá þessa upphæð;
og ennfremur — að Mr. Horwood
gat komið þessu til leiðar við Mr.
Shankland.
17.—Að áætlunin uin stálið i hvelf-
inguna, sem E. C. Shankland gjörði,
er 467 tonnum meiri en hún átti að
vera, til þess að geta fengið út úr
þessu $80,000 aukaborgun handa
kontraktorunum.
18. —Að stjórnin hafi samþykt að
borga E. C. Shankland þessum 5
prósent á kontraktverð hvelfingar-
irinar sem byggjast skyldi eftir upp-
dráttum hans og áætlunum, og — að
23. des. 1914 hafi stjórnin borgað
lionum upp i það (on account) 15
þúsund dollara. Þetta er meira en
tvöföld upphæð við það, sem hann
liefði átt að fá, hefði verið miðað
við hæfilega þyngd stálsins og með
sanngjörnu verði á því.
19. —Að meðan þingnefndin sat
og skyldi rannsaka þetta í marz-
mánuði 1915, þá gaf aðalumsjónar-
maður þinghússbygginganna, W. A.
Elliott, eftir beiðni Mr. Horwoods,
vottorð um yarda-tölu “concrete”
steypunnar í stöplunum (caissons)
v'g William Salt breytti tölunum um
dýpt stöplanna, einnig að beiðni
Mr. Horwoods, — báðir í þeim til-
gangi að blekkja og bera ósannindi
fram fyrir nefndina. En í báðuin
tilfellunum gjörði Mr. Horwood
jvetta eftir skipun Mr. Coldwells.
20. —Að þegar þeir Mr. Coldwell
cg Mr. Horwood urðu þess vísari að
William Salt myndi ekki vilja
sverja rangan eið um það, hvað
stöplarnir næðu langt niður, — þá
sendu þeir liann út úr fylkinu, svo
aö þingnefndin gæti ekki náð i
liann.
21. —Að vitni þessu William Salt
l.afi verið borgaðar vissar mismun-
andi upphæðir, meðan nefnd hinna
opinberu reikninga sat að rannsókn-
um sínum, og eftir að þingi var slit-
ið, furðu stórár upphæðir, til þess
að vera þar sem nefndarmenn gátu
ekki með lögum náð honum. Og að
þeir, sem mestan þátt tóku í því, að
halda William Salt utan laganna á
þessum tima, voru þeir: Mr. Cold-
well, Mr. Howden, Thomas Kelly;
Mr. Horwood og Dr. Simpson. En
flugumennirnir (agents), sem þeir
höfðu til þess, voru þeir Mr. W. A.
Elliott, Mr. M. G. Hook, tveir vinnu-
menn stjórnarinnar, og Mr. II. W.
Whitla.
22, -—En er vér höfuin reiknað
kontraktörunum fult verð fyrir öll I
verk, sem þeir hafa unnið, og verð ;
fyrir efnið á staðnum og stál smíð-
að en ekki afhent, þar í talið verk j
alt, sem unnið liefir verið frá 8. des. I
1914 þegar seinasta borgun varj
greidd, fram að miðjum mai, þegar j
verkið var stöðvað, — þá verður j
niðurstaðan hjá oss sú, að kontrakt-i
örunum hafi verið borgað meira en J
þeir áttu svo nemur $701,093.59.
23. —Með þvi vér höfum ástæðu
ti' að ætla, að burtuvera kontrakt-
öranna úr löghelgi fylkisins muni
vera um óákveðinn tima, þá hefir
oss þótt ráðlegt, að leggja fram.
þessa bráðábirgðar skýrslu bygða á
sönnunum þeim, sem oss hafa i
hendur borist.
24.—Þetta er þvi alt hér með lagt
fram hinn 24. ágúst 1915.
T. G. Mathers.
D. A. Macdonald.
Huglx J. Macdonald.
Flugmannaskóli í
Winnipeg.
Colonel Meritt er frumkvöðull að
fyrirtæki því. Segir einn merkur
hershöfðingi, að flugmennséu svo
svo mikilsvirði i stríði þessu og
eftirkomandi orustum, að hann vilji
heldur missa hálfa sveit manna
(battalion), en einn flugmapn.
Ríkir menn i borginni ætla að
styrkja skóla þenna, og er búist við
því, að $60,000 þurfi til þess að
koma honum á stað. Hann á að bera
sig sjálfur; en $400 þarf hver læri-
sveinn að borga, er hann byrjar
námið og er það borgun fyrir 3.
mánaða kenslu. En þá er maðurinn
fulllærður. essa peninga fær hver
borgaða aftur, þegar liann gengur i
herinn sem flugmaður.
Colonel Merritt er einnig að
koma skólum þessum á bæði i Hali-
fax og Montreal.
Búist er við, ef til vill, að skólinn
verði hafður niður við vötn, Winni-
peg vatn eða Manitoba vatn; því að
þar er svo gott að lyfta sér upp af
vatninu, ef vatnadrekar verða not-
aðir.
Þeir sem flug vilja læra verða að
vera taugasterkir, snarráðir og hafa
góða stjórn á sjálfuin sér, og þeir
verða að vera fljótir að festa i huga
sér myndir af landi því, er þeir
fljúga yfir, og geta dregið af þvi
skýrar og réttar myndir. Á þessu
liður mikið, þegar þeir þurfa að
sýna hárrétt. hvar sveitir og her-
flokkar óvinanna eru.
Flugmenn þurfa að hafa góða al-
menna þekkingu, engu siður, ef ekki
fremur en aðrir herforingjar. Enda
ti þeir hátt kaup og hafa háa stöðu
i hernum. Vel þurfa þeir að verá
æfðir áður en þeir eru fullkomnir
flugmenn.
Sléttueldur.
A föstudaginn var sléttueldur all-
mikill norður og norðvestur af Win-
nipeg á eitthvað 8 milna spildu og
varð ekki við hann ráðið. — Allan
næsta dag vissu menn ekki um 5
fjölskyldur, hvort þær væru lífs eða
liðnar; flestir töldu þær af. Rænd-
ur hlupu til að reyna að slökkva eld-
inn og var þó seint við brugðið. En
eitthvað fór það i ólagi. Voru lík-
lega óvanir sléttueldunum, eða
höfðu ekki nægan tíma og litla
stjórn á vörninni. Þó fóru margir út
með hesta sína og plóga, að^ilægja
fyri eldinn og brenna. SloEkvilið
bæjarins var kallað og bjóst það um
að verja bæinn. En þarna úti var
hvergi vatn að fá. Talað var um, að
kalla út hermennina, en ekki vitum
vér til að hafi orðið af því.
Eldurinn fór þvert yfir West-Kil-
donan sveitina og var seint á laug-
ardaginn eitthvað tvær mílur vestur
af veginum frá Selkirk til Winni-
peg.
Þúsundir tonna af heyi hafa
brunnið, og barst askan úr eldin-
um inn í norðurborgina. Sagt er að
eldurinn hafi farið yfir 10 þúsund
ir ekra. Ekki munu hús nein hafa
brunnið, nema kanske stöku kofar,
og mannalát hafa ekki orðið nein,
svo að menn viti. En eldurinn hefir
blaupið niður í svarðlagið þurt und-
jr grasrótinni i mýrunum, og þar
logar hann hægt og hægt og getur
haldið áfram að loga fram á vetur,
ef ekki er að gjört. Höfum vér séð
þess dæmi í Bandaríkjunum, þar
sem eldur hefir lifað í þriggja til
fimm feta þyku svarðlagi langt fram
á jólaföstu, þrátt fyrir frost og snjó.
Slátrun kristinna manna
í miklagarði.
Emil Galli, fyrrum ritstj. að blaðinu
I evant Herald, er nú nýsloppinn frá
Jíiklagarði, og segir hann að Tyrkir
Séu nú orðnir sannfærðir um, að
Bandamenn vinni bráðlega sigur á
Skaganum og brjótist gegnum Hellu-
sund með allan sinn skipaflota. En
áðalmaður Tyrkja, Enver Pasha, sé
nú að brugga ráðin að myrða alla
kristna menn i Miklagarði.
Það voru háttstandandi vinir
Galli, sem komu honum burt úr
horginni. En kveldið áður en hann
fór komu margir helztu menn af
Tyrkjum til hans og báðu hann að
fara þess á leit við Frakkastjórn, að
þeir færu vægilega með Tyrki, og
sögðu að allur þorri Tyrkja væri nú
andvígur Þjóðverjum. Býst Galli við,
að varfærnari mennirnir meðal
Tyrkja muni bráðlega gjöra upp-
hlaup á móti Enver Pasha. Þeim óar
við því, hvað á eftir kann að koma,
ef að Enver Pasha slátrar öllum
kristnum mönnum i borginni.
Fjárhagur Þjóðverja.
Þýzka blaðið Vorwaerts ræðir
um hina seinustu Jántöku Þjóðverja
og bendir um leið á ástandið, sem
verða muni i landinu, þegar striðið
er búið —-.
. “Þegar stI'iðinu er lokið”, segir
blaðið, “verða skuldir ríkisins og I
eftirlaun hermanna svo mikil að |
nema mun tveimur og hálfri billíón J
marka — $625,000,000 — í árlegum j
útgjöldum o gafborgunum, eða litlu
minna en öll útgjöld keisaradæmis-
ins voru fyrir árið 1912. Með öðr-
um orðum: allar tekjur keisara-
dæmisins verða að eins nægar til
þess, að borga renturnar af skuld-
um þjóðarinnar. Það verður þvi ó-
umflýjanlegt, að leggja á nýja
skatta til þess að borga hin vana-
legu útgjöld. Þeir, sem muna eftir
deilunum út af sköttunum árin
1908 og 1909, geta þvi gjört sér
nokkurnveginn hugmynd um, hvern
ig þessu muni verða tekið”.
En nú gjörir blaðið ráð fyrir, að
Þjóðverjar sigri. En skyldu þeir nú
biða lægri hluta og þurfa að borga
skaðabætur fyrir allar borgirnar,
sem þeir hafa brent, fyrir liverja
ekru, sem þeir hafa eyðilagt; fyrir
alt sem þeir beinlínis hafa stolið:
af listaverkum, peningum, matvæl-
um, varningi, stáli og járni, kolum
og öllu öðru, hverju nafni sem nefn-
ist, og lifeyri til ekkna og föður- og
móðurleysingjanna, — því að alt
eru þeir þetta þrent: morðingjar,
ræningjar og þjófar, — skyldu þeir
verða neyddir til að borga alt þetta,
þá er hætt við, að hún þyngist nokk-
uð á herðum þeirra byrðin og yrði
ínun meiri en þessu þýzka blaði
hefir talist. En sanngirni og rétt-
læti krefst, að þeir borgi alt þetta.
Meiri liðsöfnun í Cenada
Enn er ætlast til að 50 þúsund her
mönnum verði safnað frá Canada.
Og eiga þær sveitir að vera æfðar og
tilbúnar um jólin. En nú er 44 her-
sveitin (Battalion) að búast til ferð-
ar, og vantar þó í hana, svo að aug-
lýsingar eru um alla Winnipeg að
skora á menn að vera með.
Fréttir frá Stríðinu
Síðan blaðið kom út seinast, liefir
striðið gengið sinn vanagang og það
af kappi allmiklu á öllum köntum.
Við Hellusund.
Þar brutust um miðja síðustu viku
2 brynskip Bandamanna gegnum
Hellusundin og létu hriðina ganga á
bæði borð, er þau rendu á milli
kastalanna, sem skutu á þau á báðar
hendur. Ekki er að sjá, sem þeim
hafi meint orðið af sprengivélum,
SAMSONS BltÆÐURK 1R
SAMSOM J. SAMSON.
Jón J. Samson og Samson J. Samson eru fæddir i Keldudal í Hegra-
nesi í Skagafirði. — Foreldrar þeirra voru: Jónas bóndi i Keldudal.
Hann var sonur Jóns Samssonar, sem var 1. alþingismaður Skagfirðinga
á ráðgefandi þingum. Móðir bræðra þessara heitir Björg Jónsdóttir;
er hún ennþá lifandi.
Þeir bræður fluttu til Kanada árið 1887. Voru um stundarsakir í
Manitoba, en fluttu síðan til Norður Dakota. Voru þar um 9 ára skeið.
Jón J. Samson innritaðist sem lögregluþjónn i Winnipeg borg 17.
júní 1903. En Samson J. Samson 30. apríl 1904. Hafa þeir stöðugt gegnt
þeim starfa siðan. Báðir kvongaðir.
Eins og sézt á myndunum, eru þeir báðir stórir og stæðilegir menn.
Enda ber lögregluþjónum svo að vera, ef inngöngu ætla að fá. Jón er 6
fet á hæð, rétt vaxinn og liðlegur i hreyfingum. Samson er 6 fet 1%
Þuml. á hæð, vel vETxinn og í feitara lagi; en liðlegur i hreyfingum. —
Báðir karlmannlegir og gerðarlegir, eins og myndirnar sýna. Má telja
þá með gjörvilegustu fslendingum hér í Winnipeg.
Mér er ekki nákunnugt um ættir þeirra né frænda-fjölda. En faðir
þeirra, Jónas i Keldudal, þótti atgjörvismaður einn hinn mesti í Skaga-
firði. Karlmenni og glímumaður og vel látinn. Þetta hafa skýrir og
kunnugir menn frætt mig um.
Eins og sézt eru bræður þessir búnir að hafa lögreglustarfa stöð-
ugt i 11 og 12 ár. Allmargir íslendingar hafa gengið i lögregluna hér
í bæ, en engir ilengst jafn lengi og bræður þessir. — Jón J. Samson hef-
ir nú um fleiri ár verið réttar-oddviti og skýrslu-ritari. Samson J. Sam-
son hefir nú í seinni tima verið innanhúss fangavörður. Eru hvort-
tveggja góðar stöður. Auðvitað hafa þeir komið sér ágætlega á lög-
reglustöðvunum, þar sem þeir hafa verið hafnir upp í innanhúss liig-
reglustörf.
Tiltölulega þekki eg mennina lítið, þó Jón nokkuð meira. En svo
mikið þekki eg þá, að þeir eru Islendingum til sóma í stöðum sinum.
Með eigin eyrum hefi eg heyrt hérlenda menn, sem mark má á taka, bera
þeim bezta orð, og telja þá til heiðurs fslendingum. Um þetta er eng-
um blöðum að fletta. Þeir bræður eru einir af þeim sönnu, göfugu fs-
iendingum, sem skammast sin ekki fyrir ættjörð sina og þjóðerni sitt.
Þeir þora að sýna, hverjir þeir eru. Og einmitt af þessu, að þeir eru
sannir og raunhæfir íslendingar, get eg um þá opinberlega. Eg ann
hverjum einasta fslendingi þakka og viðurkenningar, opinberlega, sem
á það skap, kjark og ættjarðarást, að hringsóla ekki sem höfuðsóttar-
kind inn í hérlenda mannlífs-sogandann. Þeir, sem eru ættjarðarvinir
hér vestra, eru líka trúustu og beztu brezku borgararnir. Þeir þekkja
tvent hið æðsta: ást og skyldu, — ást til ættjarðar'sinnar og skyldu við
ríkið og þjóðfélagið, sem þeir fluttu til.
Þessa göfgi hafa þeir Samson bræður í hreinum og ósviknum mæli.
Ritað á Höfuðdag 1915.
K. Asg. Benediktsson.
og hafa Bandamenn einhvernveginn
getað hreinsað leiðina. Enda eru nú
margir neðansjávarbátar þeirra
komnir inn í Marmarahaf og hafa
sökt hverri fleytu tyrkneskri, sem á
flot kemur úr höfnum eða víkum
út.
Þá lentu Bandamenn i Shuvla-vík
vestan á skaganum, nær miðjum. |
Er þar vatn innan við grandann, {
einar 3—4 milur á hvern veg, og
fóru þeir beggja megin við vatnið,
og náðu hæðunum austur og suð-
austur af vatninu áður en Tyrkir
gátu veitt nokkra mótspyrnu; en þá
komu þeir, og var þar barist ákaf-
lega, þó gátu Tyrkir ekki meira en
stöðvað þá. Varð þar mannfall svo
mikið af Tyrkjum, að gjár í fjöllun-
um urðu fullar af dauðum líkum
þeirra, og í hitunum þar, fóru þeir
fljótt að rotna; en lyktin varð -svo
mikil að varla var líft þar nærri. —
Er það nú opinbert orðið að Tyrkir
liafa heimtað af Vilhjálmi, að hann
komi og hjálpi þeim hið bráðasta,
því annars verði þeir að gefast upp
og semja frið við Bandamenn og
taka hvaða kosti sem þeir bjóða. Þá
herðir það og á þeim, að Rússar eru
| itorðan við Sæviðarsund og eru nú
orðnir nærgöngulir og -skjóta i kaf
skip Tyrkja inni á sundinu; en hafa
sent flugmannahópa inn yfir Mikla-
garð og hafa þeir látið sprengikúl-
um rigna yfir útjaðra borgarinnar,
og gjört þar usla mikinn. Verður
Tyrkjum óvært við, og flýja hver
sem getur til Asiu og stöðvast ekki
fyrri en i fjöllum uppi.
Bandamenn á skaganum eru ein-
lægt að þoka skotgörðum og gröfum
sínum nær og nær Tyrkjum; það
kostar að visu mikið mannfall oft
og tiðum, en það smáþrengir að
Tyrkjanum, og ljóst er þar oft á
nóttu sem degi af skoteldum og lát-
lausum sprengikúlum og ljósvönd-
um skipanna, er þau láta leika á
virkjum Tyrkja og gröfum, þegar
barist er á nóttum.
— Ekki hafa Rúmenar ennþá leyft
skotfæralestum Þjóðverja að fara
í gegnum lönd sin. En Þýzkir hafa
haft önnur ráð til þess, að koma
skotfærunum til vina sinna. Þeir
hafa flutt þau á Zeppelin-skipum,
eða flugbelgjunum hinum stóru.
Þetta hafa þcir gjört einlægt í sum-
ar og hafa haft til þess 12 Zeppe-
lina, sem til samans hafa farið 280
ferðir og hver Zeppelin flutt i ferð
hverri 4 ton af vopnum eða skot-
færum, eða alls 1,140 ton, og fyrir
það hafa Tyrkir getað haldið áfram
bardögunum.
(Framhald á 5. bls.)