Heimskringla - 10.02.1916, Side 2

BLS. 2
If E I M S K R I N G L A.
WINNIPEG, 10. FEBR. 1916.
Bæjarlíf orsakar aftur-
för fólksins.
Er það satt? Ef svo er, hvernig
skal ráða bót á því ? Les-
arinn svari.
(Þýt-t úr Winnipeg búna<5arbla?5i).
—------------------Þa?5 hefir sést
bezt nú á siðastliðnum tveimur ár-
um, að það er fjöldinn af bæjar-
fólki, sem ekki fellir sig við að
flytja út á land, jafnvel þó að
afllar kringumstæður þeirra séu
mjög bágbornar. Það er auðvitað
satt, að inargt bæjarfólk, sem
hefir þaullært handiðnir eða
aðrar atvinnugreinar, tilheyrandi
bæjarlífi, inundi breyta óvitur-
lega með því að sækja út á land.
—- en það er einnig satt, að það cru
þúsundir manna og kvenna i bæjun-
um, sem hafa enga vissa atvinnu-
von, en sem þó ekki vilja líta við
landbúnaði.
Það væri mjög fróðlegt, að geta
komist fyrir orsökina, sem leiðir af
sér þenna ýmugust, sem fólk, upp-
alið i bæjum, virðist hafa á sveita-
lifi. Þó vér getum, ef til vill ekki
gjört þetta, þá má þó gefa nokkrar
ástæður af handahófi.
1. Er Ieti aðai orsökin.
Fyrst og fremst eru til bæði karl-
ar og konur, sem forðast búgarðinn,
af þvi þau hafa ógeð á líkamlegri
vinnu. Með öðrum orðum: Þetta
fólk þjáist af leii; það álitur, að
landvinna útheimti of mikið strit.
Slíkt fólk vill heldur svelta, en að
leggja á sig þunga vinnu.
Efalaust álita margir eða flestir
bændur, að þetta sé aðalástæðan
fyrir aðsókn fólks til bæjanna; en
vér álitum að þcssi ályktun sé alls
ekki sú rétta. Það eru letingjar í
bæjunum, það eru letingjar til
sveita, og stórt efamál, hvar hlut-
fallið verður stærra. Eigandi á hættu
að misskilningur geti hlotist af, vilj-
um vér samt ráðast í að segja, að
hrein og bein leti sé ’ekki sá þránd-
ur, sem aðallega hindrar fólk frá, að
flytja úr bæjunum. Vér segjum þetta
af því, að augljóst er, að margt fólk,
sem forðast sveitalíf, og sækist eftir
bæjarlífi, hefir (oft alla sína æfi)
vanist starfa, sem krefjast meiri lík-
amlegrar áreynslu en algeng bænda-
vinna, - jafnvel þó að vinnutiminn
sé betur fakmarkaður. Þctta er t. d.
augljóst, þegar maður tekur ti!
greina byggingarvinnu, verksmiðju-
vinnu og fleiri handiðnir, og eins er
það augljóst, að vinna kvenfólksins
og stúlknanna í bæjunum er i mörg-
tim tilfellum meira þreytandi, til-
breytingarminni og fáugaslítandi,
heldur en hússtörf úti á landi.
2. Rangar hugmyndir viÓvíkj-
andi sveitalífi.
Ef það er ekki leti, hvað er jiað
þá, sem hamlar atvinnulausu fólki
frá því að skilja við bæjarlífið? Aðal
ástæðan að voru áliti, er sú, að heili
bæjarfólksins er fullur af ramm-
skökkum hugmyndum. Margt af þvi
fólki, sem uppelst í bæjunnm, kann
ekki að meta yfirburði þá, sem
sveitalífið hefir. Landbúinn (bónd-
inn) hefir verið skakt metinn, og
hefir jafnvel orðið fyrir hnjóðsyrði,
oft og tíðum. Það er ekki svo langt
síðan, að bóndinn var kallaður
græningi (“hayseed”), og var hafð-
ur að háði í dálkum hinna sárfínu
bæjarblaða. Hann er þar dreginn
upp á blaðið, klæddur í strigabuxur,
með skálmunum troðnum ofan í stór
eflis vatnsstigvél úr nautaskinni. —
Nú eru þessir dýrðardagar á enda,
og skynsamt fólk viðurkennir, að
beilabú bóndans hafi að geyma alt
eins mikinn viljakraft, og jafnvel
eins mikla praktiska þekkingu eins
og hauskúpa bæjarbúans, sem er
skreytt með hörðum, nýtízku liatti.
Þetta er sú breyting, sem hefir orðið
á hugarfari leiðandi manna; en samt
er fjöldinn allur af “algenga lýðn-
um”, sem enn skilur ekki eða þá mis
skilur bóndann og sveitalífið. Fólk
hefir feykilega uppblásnar hug-
myndir: um erviði, þrældóm, langa
vinnutíma (fótaferð kl. 4 á hverjum
inorgni!), einangrun og einmana-
skap, og fleira af því tagi, Alt það
móttdræga liefir verið stækkað og
aukið að nuin nf ímvndun fólksins
í bæjunum. j
Ástand þetta iná oft kenna því, að
bæjarmenn fara í bændavinnu á
haustin, þegar annirnar eru mestar
og vinnutíminn því lengstur. Þar
við bætist, að b.æjarbúinn er oft
“grænn”, — kann ekki starfsaðferð-
irnar; hann hamast og berst um
allan daginn við að þreskja, eða
setja upp kornbindi,—þreytist fljótt,
— smakkast illa bændavinnan (fær
óbragð í munninn!) og snýr sem
fyrst til bæjar.
Bóndi, sem var að ráða sér vinnu-
konu á innflytjendastofunni, sagði:
“Þær skilja ekki sveitalífið og eru
því hræddar við jiað. En eftir að
þær eru komnar út í það, þá finna
þær allsnægtir, sem þær áttu ekki
að venjast í bæjum: betri fæðu og
betra kaup, ef maður dregur frá
kostnað fyrir herbergi og fæði. Þær
eru meira úti við, og vanalega lærir
bæjarstúlkan að aðhyllast sveitalíf-
ið, þegar hún hefir reynt það”.
Kaflar og konur hrúgast til bæj-
anna, af því þau skilja ekki rétt
sveitalífið, — þau óttast það þess
vegna, og gjöra sér alskyns grillur.
1 stuttu máli: fólkið kvelst af þekk-
ingarlcysi og hleypidómum.
III. Löngunin til að “sýnast”.
Þetta er ein stóra ástæðan fyrir
því, að fólk vill ekki flytja úr bæjun-
um. — Bæjarbúar, inargir hverjir,
stjórnast af algjörlega fölskum hug-
sjónum. Mentuninni, sem uppvax-
andi kynslóðin fær nú á dögum, er
að mörgu leyti ábótavant. Heimur-
inn er fullur af tilgjörð og uppgjörð;
— fólk í bæjunuin lætur glepjast af
j hégómagirnd, og glingri, af allra
auðvirðilegasta tagi. Það eru til þús-
undir af vesælings einfeldningum
á meðal æskulýðsins, sem leika ap-
ann, að eins til að geta litið út eða
hagað sér eins og einhver annar
(sem það tekur nú til fyrirmyndar).
Aldarhátturinn sækjir því í það
horfið: — að sýnast, að herma eft-
ir (stæla). Vér sjáum hermimálverk,
hermivefnað (í fötum), gimsteina
úr gleri, — jafnvel bárkollurnar á
höfði kvenfólksins í bæjunum eru
úr fölsku hári!
Nútíðar bæjarlíf orsakar hjá unga
fólkinu óstjórnlega löngun eftir
“spennandi” skemtunum, — það að-
h.vllist geryvi og vesælt tildur. Alt
þetta er í hæsta máta niðurdrepandi
fyrir “character’’ þeirra og leiðir líf
þeirra inn á rangan feril.
Hvað bóndinn lærir af þessu.
Nú segir einhver: “Setjum nú svo
að þú hafir rétt að mæla, — hvað
kemur það bóndanum við? Þetta
j er spursmál, sem snertir bæjarfólk-
j ið. Hvers vegna er búnaðarblað að
j ræða það?"
Það eru góðar og gildar ástæður
| fyrir því. “Hálfur hcimurinn hefir
i enga hugmynd um, livernig hinn
j helmingurinn lifir”. Bæjarbúar
| hafa rangar hugmyndir um ástandið
; til sveita; fólk til sveita hefir rang-
j ar skoðanir á bæjarmönnum. Það
: er þar af leiðandi allmikils virði
1 fyrr karl eða konu, sem hefir alið
allan aldur sinn á búgarði, að lifa
j uni stundarsakir i bæ, til þess að
j koma skipulagi á skoðanir sinar og
læra að skoða þessi málefni fra
báðum hliðum. Piltar og stúlkur,
esm alast upp til sveita, læra hreint
ekki að meta sveitalífið rétt. Stund-
um er þetta foreldrunum að kenna.
Þau þræla börnunum út við vinnu;
þau gefa i skyn, að búnaður sé ein-
hver erviðasti og þrælbundnasti at-
vinnuvegurinn undir sólinni. —- —-
— 1 stuttu máli: Þau niða og
lasta sína eigin köllun!
En sannleikurinn er, þrátt fyrir
alt, að sveitalífið veitir heilsusam-
legt umhverfi, sem skapar hrausta
líkami og skra, skarpa sálareigin-
leika. Sveitalífið elur og þroskar
einlægni, — viljakraft og framþrá,
sem bæjarlífið vanhagar svo um.
Astandið, eins og það er nú í heim-
inum, hefir ótvíræðilega leitt þetta
í ljós. Ef þetta yfirstandandi stríð
leiðir i ljós ágæti og þolgæði bænda-
stéttarinnar og afkomenda hennar,
j jiá hefir það að minsta kosti kent
j oss eina lexíu, senr ekki gleymist i
langa tið.
■¥ ¥ *
Til Iseendanna.
Hvert er álit ykkar?
Vér berum cnga ábyrgð á skoðun-
um greinarhöfundarins, - greinin
er nákvæmlega þýdd og engu bætt
inn í. Ef þú ert bæjarbúi, jiykir þér
ef til vill ráðist á mannorð þitt og
manndóm. I-if þú ert bóndi, þá hæl-
ist þú yfir, að hafa fengið höggstað
á bæjarbúanum, sem lítur fremur
niður á bændastéttina, — jafnvel þó
að hann viðurkenni, hversu nauð-
synleg hún er. En þið liafið báðir á
röngu að standa. Vér reynum að
forðast, að gjöra árásir í ritgjörðum
vorum. Vér reynum að eins að benda'
á sumt af þvi, sein betur rná fara, og
sem miðar til þjóðarheilla.
Ofanprentuð grein bendir skýrt á
tvent, sem cr í alla staði íhugunar-
vert: 1) að almenningur í bæjum
gjörir sér rangar hugmyndir um
sveitalífið (og svo kaups kaups);
2) afí fi/rir framtiðarvelmegun
þjóöarinnar er sveitalífið heillavæn-
legra og affarasælla heldnr en bœj-
arlifið. Vér viljuni og bæta því við,
að einmitt jiessi síðari hugmynd er
driffjöðrin i framfarahreyfingunni,
sem nú er á dagskrá bændalýðsins.
Það er ekkert spursmál um það, að
hann Árni smiður í bænum er eins
ráðvandur og vel hugsandi maður,
eins og hann Pétur bóndi. Eða Páll
verzlunarmaður, sem á stóra búð í
bænum, er eins mikill framtaksmað-
maður og hann Helgi, sem á mjólk-
urbúið, hundrað mílur frá næsta
stórbæ. Hver þessara manna hefir
sitt starf að leysa af hendi. En hvað
um afkomendur þeirra? “Bæjirnir
hafa hingað til getað haldið uppi að
minsta kosti miðlungs siðiferðis- og
starfskröftum, af því að alt af hefir
nýtt blóð komið inn frá sveitunum.
--------Siðférðis- og líkamaþrck
sveitabúans er dýrmætasta eign
þjóðarinnar. Það er fjársjóðurinn,
sem er arfleifð drengjanna og stúlkn
anna, sem alast upp úti á landi”. —
Lesendur skiija því, að vér erum
ekki að “berja upp á” neinum, —
lieldur viljum vér að eins ítreka
þennan sannleika: Að velferð þjóð-
arinnar byggist á líkamlegri og and-
legri atorku einstaklingsins. Hún
byggist á ánægjunni og fjörinu, sem
hraust sál í hraustinn likama getur
veitt, — og hún byggist á starfs-
kröftum þeim, sem eru æ ungir og
óspiltir, og reiðubúnir ti| meiri fram
kvæmda. Ti! hvers er að tala um
meiri framleiðslu, betri búnaðar-
aðferðir, meira peningamagn, fleiri
uppf.vndingar, fleiri vélar, og stærri
bæji með “nýtízku” þægindum? ,
Maðurinn er ekki þræll vélanna’eolí
visindanna. Fyrsta skilyrðið er, að
sem allra flestir einstakiingar í
þjóðarheildinni séu heilbrigt, hugs-
andi og starfandi fólk, sem kann að
njóta þess, sem Iifið hefir að bjóða.
Burt með iðjuleysingja, sem lifa á
almenningsfé! Burt ineð vesæl-
dóminn og volæðið, sem orsakast af
skammsýni og fávizku, þar sem hver
og einn hugsar að eins um hverfandi
stundu, og býr framtíðinni óréttlát-
ar byrðir með vesældómi .sínum og
eigingirni!
Ofvöxtur í bæjunum og aðsókn
almúgans (einkanléga unga fólks-
ins) til bæjanna, hefir á öllum öld-
um miðað til spillingar og niður-
dreps. — Sé ekki hægt að koma því
til leiðar, að starfandi fólk úr bæj-
unum taki upp sveitalíf sökum fram-
tíðarvelferðar barnanna sinna, þá
liggur næst við að varna því, að
uppbyggilegasta fólkið úr sveitununi
fórni sjálfu sér á altari hinnar svo-
kölluðu menningar, með því að velja
sér og niðjuin sínum einlivern bæ
til heimilis.
taka og félagslegra samtaka, — þeir
þarfnast meira en nokkuð annað
leiðtoga, sem eru víðsýnir og fram-
gjarnir. Gætu ekki frændur þeirra i
bæjunum hjálpað þeim til að gjöra
sveitalífið betra og fjörugra og svo
uppbyggilegt, að unga fólkið geti
unað þvi? Það miðar til þjóðar-
heilla. S.A.B
Hjálp í viðlögum.
---+.--
Mr. Walter Thorsteinsson á Gard-
ar, N. D., átti i sumar sem leið um
150 svín; þar af 16 gyltur með grís-
um. Hann blandaði kyninu. Kemur
þá oft fyrir við kynblöndun, að
gyltum gengur illa að gjóta, og drep-
ast oft og tiðum. Þetta kom fyrir
hjá W. Thorsteinsson. f maí gat ekki
ein gylta gotið. Hann skar hana á
hol (keisaraskurð), og náði grisum,
6 að tölu. Alt gekk vel. Þá gyltan
var leysl úr böndum, stóð hún upp
og fékk sér að drekka og fæddi grís-
ina hina. sem ekkert hefði ískorist.
Litlu síðar skar W. Thorsteinsson
upp aðra gyltu, og tók fjóra hvolpa.
Lánaðist það jafn vel og með þá
fyrri. Við siðari skurðinn hjálpaði
Carl Magnússon Mr. Thorsteipsson.
1 þriðja skifti keinur það sama
fyrir. Þá var Thorsteinsson fjarver-
andi. Þá gjörði Carl Magnússon
uppskurðinn, og lánaðist hann sem
áður mæta vel. Seinasta gyltan átti
5 grísi. AIls voru grísirnir 15. Lifðu
11 af þeim og allar gylturnar, og
urðu góð markaðsvara í haust setn
Ieið.
Skurði þessa skáru þeir með
venjulegum vasahníf, i skálialt, í
vinstra nára. Saumuðu saman fimm
sinnum. Fyrst gríslegið; 2. lífhimn-
una; 3. kviðvöðvana; 4. fituvcfinn,
og 5. skinnið.
Þeir þvoðu skurðinn úr spíritus,
og fóru mjúklega að öllu. Gáfu gylt-
unni venjulegt fóður og grísunuin.
Gyltúrnar og grisirnir voru i jafn-
góðum holdum og þrifum, sein aðr-
ar gyltur og hvolpar, sem ekkert
hefði komið fyrir.
Sagt er, að það komi oft fyrir, að
gyltur geti ei gotið, einkum þá um
kynblöndun er að ræða. Ættu eig-
endur svína að hagnýta sér lækn-
ingu W. Thorsteinssonar og Carls
Magnússonur.
Það er uin Walter Thorsteinsson
að segja, að það er sama fyrir hann,
hvað hann leggur höiid á: hamar-
inn, sögina, stórbryggjusmíði, ak-
uryrkju, griparækt. gullnámur eða
ljóðagjörð, á enskri tungu. Hann er
allstaðar jafnvigur. Skaði, að hann
gefur sig ennþá ekki við íslenzkum
ritsmíðum. Maðurinn er í hvívetna
vel að sér. K.Á.H.
f........................."N
Æskulýðurinn.
Bómull.
Canada þjóðin er ung. Vér ætt-
um að forðast þau ljótu dæmi, sem
liðni timinn sýnir oss. Vér ættum að
bcita skynsemi og manndómsþreki
voru til þess að þetta nýbygða land
geti blómgast, og geti verið sælunn-
ar land fyrir kúgað og þjáð fólk úr
gömlu löndunum, jiar sem miðalda-
menningin er nú að bera sýnilegan
ávöxt!
Málefni eins og þetta snertir
alla, — bæði bæjarbúa og bændur.
Hvorutveggja geta lijálpað til þess,
að Jeysa úr vandamálum þessum.
En til þess verður hvor að skilja
hinn. Persónulegheit eiga ekkert
skylt við málefnið. Það var sú tið,
að sveitalífið var álitið nokkurs-
konar hegningarstofnun fyrir þá,
sem ekki gátu borist á eins og þótti |
sæmandi i bænum. Þeir, sem eftir’
sátu í bæjunum, settu upp spekings-j
svip og H)gðu dóm á: “Þetta var
það eina, sem hann gat gjiirt til aðj
lifa”. liiö eina! Svo skeggræða bæj-
armenn í makinduin flokkapólitik,
triimál og fleira, alt nema nauð-
synlegustu málin: þjóðarframför
og þjóðarvelmegun. Bóndinn aftur
á móti hefir séð, eins og í stækkun-
argleri. fjárglæfraspil auðmannanna j
í bæjunum, og vesældóm verka-j
mannsins. Hann liefir séð ínjög svo j
glögglega hvert stefnir með framtíð j
þeirra, sem setja traust sitt á bæjar- j
lifið. En þó hann hafi séð það, hefir
hann ekki varnað börnum siiitim
frá Jiví að leita til bæjanma og yfir-:
gefa hann i ellinni. Hann hefir ekki j
getað }>að!
Bændur þarfnast verzlunar sam-1
Bómull er eitt af Jiví allra nauð-
synlegasta, sem ræktað er í heimin-
um. Vér þurfum svo mikið af bóm-
ull til fatnaðar, auk margs annars,
og er þess vegna afar mikið ræktað
af henni. Bómullin, sem ræktuð er
í Bandarikjunum á einu ári, er
meira virði heldur en alt það gull,
sem unnið er úr námum um heim
allan á sama tima. Þar að auki er
afar mikil bóinullarræktun á Ind-
landi, Rússlandi og Egyptalandi;
nemur hún einum fjórða hluta bóm-
ullar framleiðslunnar i þessum fjór-
um lönduin.
Bómullar ræ.ktun hepnast bezt i
heitu loftslagi, og er þess vegna aðal-
lega i Suðurríkjum Ameríku, ]>ar
sem menn voru æstastir með þræla-
haldi og pindu þrælana á bómullar-
ökrunum, og J>ar sem “Old lilack
Joe’’ er mest sungið.
Elztu bómullar verksmiðjurnar
eru i Nýja Englandi í Manchester:
en nýjar, stórar verksmiðjur hafa
verið bygðar í Charlotte og Spar-
tanburg.
Bómullarfræ er brúnt að lit, og er
á stau-ð við sítrónufræ. Því cr sáð í
apríl í raðir með um Jmiggja feta
millibili; síðan er hreyft við rnold-
inni í milli raðanna öðru hvoru.
Sjálf plantan er í líkingu við tré, og
verður mittishá. Blöðin eru i likingu
við mösur-lauf. í júni springa út
fögur hlóm, í lögun svippð rósum.
1 fyrstu eru þau hvít, en verða rauð
eftir einn cða tvo daga. Eftir frjóg-
unartímann detta þau af og mynd-
ast J)á langir og mjóir fræbelgir.
Þegar þeir eru fullJ->roskaðir springa
Te eða næstum te—Hvert drekkur þú?
Það þarf kunnáttu til að blanda te—kunnáttu til að
uppskera það—kunnáttu til að hella uppá það—jafnvel
tnikla kunnáttu til að búa um liað.
Taktu eftir hinni nýju tvöföldu umbvið
BUE ÞIBBON
TEA
Færðu að þekkja teið sem er búið til af mestu kunnáttu
í te tilbúningi—-þetta te verður þá stöðugur gestur á lnnu
heimili.
Sáð og uppskorið af mestu kunnáttu, blandað og pakkað
í bestu umbúðir sem hægt er að kaupa, BLUE RIBBON
TE er alt það sem gott te á að vera
Taktu okkar orð trúanleg fyrir fyrsta pakkanum; þinn
smekkur mun gera það sem til vantar—ef ekki þá færð
þú þína peninga aftur.
þeir og opnast; sjást J>á allstaðar
hvitir bómullarhnapparnir með
brúnu fræinu, sem gjörir þá drop-
ótta að lit. Þá er mál að fara að tína
bómullina. f Suðurríkjunum er sáð-
tími í júlí, en norðar ekki fyrri en
undir Jól.
Þegar búið er að tína bómullina,
er henni rent í gegnuin vél, sem að-
skilur alt fræið; siðan er hún press-
uð i annari vél í stóra stranga líkt
og hey. Eru þessir strangar 4 fet á
hvern veg, og vega um 400 pund, og
er hver strangi 30 til 40 dollara
virði.
Olia er pressuð úr stráinu, sem
notuð er í smjörlíki, sápu og i ýmsa
rétti. Bómullarfræs mjölið er notað
sem skepnufóður; en úr leggjum
plöntunnar sjálfrar er búin til góð
tegund af skrifpappir.
Þessu næst eru bómullar strang-
’arnir sendir til verksmiðjanna. Þar
er bómullin tætt i sundur i vélum og
hreinsuð og svo kembd. Síðan er
hún unnin í lopa; en garn eða þræð
ir eru spunnir úr lopunum.
Sumt af þráðunum (uppistaðan)
eru undnir upp á bómur í bómuHar-
vefstólunum; en sumt er undið upp
á spólur, og er J>að fyrirvafið, eða
þræðirnir, sem liggja þversum i
klæðinu. 1 uppistdðunni eru þfæð-
irnir, sem liggja langs eftir klæð-
inu. Þeir eru dregnir í gegnum augu
á höföldum, sem vinna þannig, að
þau hækka annanlivorn þráð, en er
þá spólunni mcð fyrirvafinu skotið
i milli þráðanna; svo lækka höföld-
in efri Jjræðina, en hækka þá, sem
neðar lágu; er J)á spólunni skötið
til baka, og svo koll af kolli. Þannig
er búið til bómullarklæði, og er það
kallað að “vefa”. Mörg þúsund yds.
af klæði cru ofin á dag. Klæðið er
svo litað, eða prentað á það rósir
eftir atvikum. Síðan er Jiað sent í
búðirnar.
Annij McPhersnn (15 ára).
(Þýtt). —D.— ..
Þegar eg er orðinn stór.
(Þýtt).
Þegar eg er orðinn stór, ætla eg
að kaupa bújörð og girða hana inn
í tvennu lagi. Annan lilutann nota
eg fyrir nautgripi, en liinn hefi eg
fyrir akur. Eg æ-tla að byggja ibúð-
arhús, peniiigshús, fuglahús og korn-
hlöðu.
Akurinn ætla eg að plægja, hcrfa
með disk-herfi og gadda-hcrfi og
svo að sá í hann.
Eg ætla að hafa fjóra hesta, eitt
par akneyta og tíu kýr. Svo ætla eg
að ala upp nautgripi og folöld, sem
eg get sclt síðar meir.
Jleimilið ætla eg að hafa nálægt
vatni eða læk og geta gæsirnar og
endurnar synt þar, Jjví eg ætla að
hafa 10 gæsir, 10 endur og líka 50
hænsni og 20 kalkúna. Að haustinu
sel eg mikið af fuglum.
Eg ætla að rækta “brome” gras
handa skepnunum og til ]>ess að
selja; svo ætla eg að kaupa hey og
strá og binda þáð og selja, svo að eg
eignist peninga.
Einnig ætla eg að hafa kálgarð, 10
ekrur að stærð. í 7 ekrur sái eg
kartöflum; rófum i IVj ekru, en í
afganginn liefi eg karrots, parsnips,
lauk og kartöflur, og sel eg mest af
því og læt peningana á banka. Af
þeim fæ eg rentu.
Þegar eg er orðinn gamall, sel eg
búið, byggi snoturt hús í smáþorpi
og flyt mig þangað. Þar hefi eg
hæga daga, og lifi á nokkru af pen-
ingunum, en gef sumt börnum min-
um.
fíjarni ólafsson (12 ára).
Gáta.
Glugga veit eg væna þá
vera einu húsi d;
enginn þeirra missa má,
margt er gegnnm þá aö sjá.
Kostnr sá er einn þeim á,
inn nm þá ei neitt má sjá. —-
Par sem æskan á sér ból,
i þeim speglast von og sót.
En þegar fjölga æfiár,
i þeim stendur sorg og lár.
Hvar sem gifta og gengi er,
gleöin i þeim vaggur sér.
Æskumorgun, ellikvöld
á þá mála hutin völd,
margt, sem hugsar hiísbóndinn,
hlátur, ótta, grát,
ástarheiða himininn,
hatur, reiöi, fát.
Ötat litum tífsins með
litiirðu í þeim mannsins geð.
— Get og lær nú gátu mína,
Gunna litla, Siggi, Stina.
(Unga ísl.).
Skrítlur.
Hann: “Hvaðan af Islandi ert þú
ættuð?”
Hún: “Eg er ættuð úr Húnavatns-
sýslu”. (Glettnislega): “Þar er til-
tölulega mest af fríðasta og gáfað-
asta fólki landsins”.
Hann: “Og það þykist eg vita, að
þar sé mikið af refum”.
Ilún: “Já, satt er það. Þess vegna
þekki eg þá Jiegar eg sé þá, og vara
mig á þeiin”.
Læknirinn (við sjúkling, sem leg-
ið hefir í dái langan tíma): “Vissir
Jn'i nokkuð af þér?”
Sjúklingurinn: “Já, að vísu vissi
eg af mér, en mjög óglögt. Eg hafði
ekki hugmynd um, hvar eg var
staddur”.
Læknirinn : “Hélztu J)á ekki að þú
værir dauður og værir í öðrum
heimi?”
Sjúklingurinn: “Nei, eg vissi að eg
var ekki dauður, því eg var svangur
og mér var kalt á fótum. Hefði eg
verið í betri staðnum, J)á hefði eg
ekki verið svangur; og ef eg hefði
verið i verri staðnum, J)á hefði mér
verið heitt á fótunum. Eg hlaut því
að vera á jörðunni”.
Drukkinn maður var að berja ut-
an götuljóss-staur, þegar lögreglu-
þjónn kom að.
I.ögregluþjónninn: “Hvað gengur
að J)ér maður? Ertu vitlaus?”
Sá ifulli: “N-nei. E-eg veit ’ún er
heima, því eg sé ljó-sið í loftsglugg-
anum”.
!
Holl siimar skemtun ft/rir börn
I