Heimskringla - 10.02.1916, Side 5
WINNIPEG, 10. FEBR. 1916.
H E I M S K R 1 N G L A.
BLS. 5
PÁLMI EINARSSON.
Ort fijrir mód'ur hans.
Þú horfinn ert, aefinnar yndiS mitt,
Minn ástríki sonur, meS brosiíS þitt
Og hjartans- og æsku-ylinn.
Nú finst mér eg ein, því andi þinn,
Hann átti samleiS viS huga minn,
Er ávalt var af þér skilinn.
Um skamdegi lífsins er lággeng sól
Og lamaðir kraftar og fokiS í skjól.
— 1 sáriS mig svíSur — þaS blæSir! —
Og yngsta vonin mín vængbrotin er.
Eg vef hana aS mér í skjóliS af þér,
Þó sól þín sé sest bak viS hæSir.
Og minningin þín, hún vermir minn veg,
Þann varma eg inn í sálu mér dreg
Frá ylríku orSunum þínum,
Sem mæltir þú viS mig svo hógvær og hýr.
AS hjarta mér ennþá þinn faSmur snýr
Svo heiSir á himninum mínum.
Hann brúar yfir til annars heims
Um úthöf og veraídir mannlífs geims,
Inn lifandi kærleikans kraftur.
Hver geisli, er leggur frá sjálfs hans sál,
Hvert sannleikans orS og hjartans mál,
ÞaS birtist í eilífS aftur.
Eg kveS þig, minn liSni, lifandi son!
En ljóSlaust meS tárum og þeirri von,
Sem leitar í ljóssins hæSir.
Og hönd mína legg eg hjartaS á
Og hugsa’ um, hve oft þaS er búiS aS slá.
En, sáriS mér svíSur og blæSir!
Kr. St.
að mæta á æfingum, þegar þeir eru
kvaddir til; en “lausn” fá þeir ó-
.keypis, hvenær sem er á þriggja
ára timabilinu, ef þörf krefur.
Á Þýzkalandi er hver einasti karl-
maður háður herskyldu-lögum, og
verður ætið að vera viðbúinn að
fara af stað, þegar “'kallið kemur”.
Þegar hann er 17 ára byrjar hann að
nema hernaðar-rþróttina og á að
hafa lokið þvi námi eftir 3 ár,— þ.
e. á þá að vera orðin nfullveðja her-
maður. Frá 20 til 25 ára er hann í
■'þjónustu” sem hermaður og í 2 ár
að minsta kosti af þeim tiina er
hann skyldugur að búa i herbúðum
og æfa öll þau verk, sem vinna þarf
i hernaði. Að liðnum fyrstu 7 árun-
um í hernum, fer hann úr einni her-
deild í aðra og er alt af skyldur að
mæta á öllum heræfingum, — alt til
þess hann er fullra 45 ára að aldri.
Þegar þar er komið, er hann “allra-
mildilegast” undanþeginn heræfinga
skyldunum; en á meðan hann getur
borið vopn, er liann skyhlugur að
ganga til viga, ef kallið kemur, á ó-
friðartima.
Hér er fljótt farið yfir sögu. En
Þetta litla sýnishorn nægir til að
sýna, hve lítt þeir þekkja til, sem
segja lítinn ef nokkurn mun á stjórn-
arfyrirkomulagi hér i Canda og á
Þýzkalandi.
I
Hermannsbréf.
Vér getum glatt meðlimi Islenzka
Conservative klúbbsins með þeirri
fregn, að klúbbnuin hefir verið gefið
annað úr til að spila um, og verður
nánar au$ýst um það í næsta blaði.
St. Martins Plain, 27. des. 'l(i.
F.lsku inóðir min!
Kg skrifa svona oft þessa dagana,
af því eg finn eg get ekki of þakkað
sendingarnar að heiman. Eg sagði
þér i gær frá þvi, að eg væri búinn
að fá höggulinn, sem jiið senduð
mér; og annan stærðar böggul fékk
eg i dag, sem eg veit eg hefi “ein-
hverjum mörgum” að þakka fyrir,
því hann er frá ungmennafélögum
íslenzku kyrknanna i Winnipeg. Þið
hafið líklega vitað af honum á und-
an mér; en eg get sagt ykkur, hvað
margir og þarflegir hlutir voru í
honuni: Það var sokkapar, vetlmg-
ar, hárgreiða, sápa, skrifpappír,
kerti, fjórar stórar súkkutaðskökur,
rúsínur, “chocolates, chewing gum,
cigarettes og old chum” tóbak. Þó
eg reyki ekki, eins og þú veizt, voru
nógir hér til að þiggja tóbakið, og
eg hafði gaman af, að ganga á milli
piltanna i kofanum og rétta þeim
það.
Ykkur niundi þykja nógu hátiðlegt
hérna inni hjá okkur, því kofinn er
allur skreyttur og það hefir verið
flutt pianó inn til okkar, svo að
munharpan, sem þið senduð mér i
haust, minkar í áliti á rneðan, þó
hún sé göð.
Það hafa margír hér fengið sex
daga burtfararleyfi, og eg var að
vonast eftir, að komast til London
um nýjárið, en set það ekkert fyrir
mig, þó það geti ekki orðið, þvi eg
sá marga staðina, sem Mundi nefndi
í bréfum sinum, þegar eg fékk leyfi
til London i október.
Jóladaginn var sama rigningin og
sami morgunmaturinn, sem vana-
lega; en miðdagsverðurinn var ef-
laust hinn bezti i sögu herdeildar-
innar hér. Það voru um hundrað
manns, sem sátu til borðs i okkar
kofa. Við fenguin turkey, phun
pudding og fleira. og ineð raatnuin
var drukkinn bjór og lemónaði eftir
því seni hver vildi. Það voru haldn-
ar tölur yfir borðum; en niargir
voru of fullir til að vita, hvað þeir
sögðu og gjörðu inann leiðan á að
hlusta á. Þó það þyki mörgum mein-
laust að drekka bjór, þá hefi eg séð
alveg nóg til þess, að sjá meira ilt
en gott i því. Þeir, sem drekka hann,
eru ónýtir i hergöngum og eru vana-
lega fvrstir tii að falla úr. Þegar eg
sé þá konia inn fulla og sé útlit
þeirra, segi eg þér satt, mamma, að
mér þykir betra að vera laus við
þann félagsskap. Af Jóladeginum hef
eg líka það að segja, að við vorum
allir við guðsþónustu uni morgun-
inn.
Það er bæði timi og næði til að
skrifa af hermannalífinu, en eg hefi
ekki nema af gönguin og æfingiun að
segja enn.
Samt þarf ekki til Frakklands til
að sjá flugvéla árásir, og þær hafa
verið gjörðar hér nógu nærri til þess
að gefa okknr meira en rétt hug-
mynd um jner. ])ó ekki megi frá
þeiin segja i bréfum.
f einu bréfinu frá ykkur fanst
mér þið vera i efa uni, hvort eg
inundi þola göngurnar; en þið meg-
ið hugsa annað, þar sem eg hefi þó
staðist hverja einustu hingað til, og
heræfingatími okkar senn á enda.—
eg held eg vcrði að scgja ykkur frá
þvi, jiegar við geriguni 31 mílu einn
dag með stóran bagga á bakinu og
nýja skó á fótunum. Það var ekki til
að liðka okkur sjálfa, sem við mátt-
um ganga og svitna þann dag, held-
ur til að liðka skóna, þvi við eigum
að hafa j)á með okkur til Frakk-
lands.
Við lögðuin af stað klukkan átta
að morgninum, og strax eftir fyrstu
milurnar voru félagar mínir til
hægri og vinstri handar farnir að
ráðgjöra, að falla úr göngunni, en
við fylgduinst þó með lengra. Þegar
sex milur voru gengnar, höfðum við
uppihald i tíu minútur, og þá voru
sumir, sém höfðu orðið að dragast
aftur úr vegna skónna. Við vorum
búnir að ganga þrettán milur, þegar
við stönsuðum aftur og höfðum
iniðdagsverð, og þá voim flestir með
| sárar fætur, og eg þar með. Við
hélduin svo áfram, en það var kvöl
| og mennirnir voru alt af að týnast
úr. Á heimleiðinni setti kapteinn
inn okkur að ganga fimtán mílurnar
til baka á hálfum fjórða klukku
tima, og við gjörðum það — sumir.
Við máttum hlaupa frekar en ganga
samt, og vorum sárir og haltir á eft-
ir. Fyrir þetta fengum við, sem náð-
um heim i tima, það fyrsta hrós,
sem við höfðum fengið, siðan við
konnim hingað. Um leið og okkur
var slept, sagði Sergeant-Major okk-
ar: Well, bnjjs, you’ve donc d
ivcll!”.
Það var verið að blása i lúður
jiessa stundina, til merkis um það,
að J>að væri póstur kominn, og þú
mátt segja systkinum minum, að það
sé búið að útbýta honum, en eg hafi
ekkert bréf fengið i þetta sinn.
Með hjartans kveðju, þinn elsk-
andi sonur
Kjartann.
I tanáskrift:
475087 Pte. K. Goodman.
1 lth Reserve Battalion, 5th Comp.
St. Martins Plain, Kent, lingland
Mrs. Guðrún Thorsteinsson hefir
nýskeð fengið bréf frá Tryggva syni
sínum i herdeild 44, Bramshott
Cainp á Englandi. Hann lætur vel af
líðan sinni, og liefir meðtekið Jóla-
sendinguna frá islenzku kyrkjunuin,
ásamt Jólakveðju frá síra F. .1. Berg-
mann.
Fyrir þessa óvæntu og velvöldu
gjöf og allan þann kærleiksvott, sem
í henni felst, hinum unga hermanni
til xtyrktar og uppörfunar i fjar-
lægðinni ’ frá æskustöðvum sinum,
biður hann Heinískringlu að flytja
gefendunum sitt innilegasta Jiakk
læti.
Berið umhyggju fyrir garðinum—Notið McKenzie fræ
ÍÖ
c
£
V
D
C
c
<
o
N
C
V
u:
u
40
'a
D
(Ö
ÁriS 1915 nær því
HÁLF MILJÓN Manna Sáðu
McKenzies Fyrirtaks Frætegundum.
VerftmkýrKln vnr fyrir 1916 gefur yður nákvæmar bendingar
um allar bestu frætegundir, sérstaklega valdar fyrir ræktun
í Vestur-Canada,
Vfir TuttiiRu fir höfum v’ér nákvæmlega rannsakað liverjar
frætegundir ættu best við hér í Vestur-Canada hva‘8 snertir
jarbveg og loftslag. McKenzie fræ tegundir, prísar og margra
ára reynsla er y8ur ætí8 á reibum höndum.
Frtlb beKtii i'rætefrundir fyrir úiNirðb korn, Grastegundir,
matjurtir, blóm, trjátegundir, hænsnafæ8u, o.s.frv.
.MoKen/,ie frn* eru seld í öllum betri verzluum í Vestur-
Canada. Pantið tafarlausthjá kaupmanni y8ar, svo a8 hann
geti verið vfðbúinn timabærri afgreiöslu.
Hin tuttugasta árlega útgáfa af McKenzies útsæðis bók,
sem nefnist: "IIKI) (il lDK ÍIOOK FOR THE WEST,” er nú
fullkomnari en nokkru sinni áður. flún fræöir yður um alt
viövíkjandi besta fræi fyrir bændur og aöra. SendiÖ eftir
eintaki.
A. E. McKenzie Co. Ltd.
Brandon, Man. Calgary, Alta.
in
n
3
Q.
oé
O
ö>
O
t)Q
C
o
-I
e
3
</I
(t
3
Finnið verzlunarmann yðar. Til sölu alstaðar.
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ um
heimilisréttarlönd í Canada
og Norðvesturlandinu.
Hvcr, sem hefir fyrir fjölskyldu aS
já eö*ir karlmaöur eldri en 18 ára, get-
ur tekiö heimilisrétt á fjóröung úr
seetion af óteknu stjórnariandi í Mani-
toba, Saskatchewan og Alberta. Um-
sækjandi eróur sjúlfur ats koma á
landskrifstofu stjórnarinnar, eóa und-
irskrifstofu hennar í þvi héraöi. í um-
boSi annars má taka land íi öllum
landskrifstofum stjórnarinnar (en ekki
ú undir skrifstofum) mcS vissum skil-
yrSum.
SRV LDl'R i—Scx múnaSa úbúS og
ræktun landsins á hverju af þremur
árum. Landncmi má búa með vissum
skilyrSum innan 9 milna frá helmilis-
réttarlandi sinu, á landi sem ekki er
minna en 80 ekrur. Sæmilegt íveru-
hús verSur aS byggja, aS undanteknu
þegar ábúSarskyldurnar eru fulInægS-
ar ínnan 9 mílna fjarlægS á öSru landl,
eins og fyr er frá greint.
í vissum héruSum getur góSur og I
efnilegur landnemi fengiS forkaups-
rétt, á fjórSungi sectionar meSfram
landi sínu. VerS $3.00 fyrir ekru hverja
SKVI.Dl'Hi—Sex mánaSa ábúS á
hverju hinna næstu þriggja ára eftir
aS hann hefir unniS sér inn eignar-
bréf fyrir hoimilísréttarlandí sínu, og
auk þess ræktaS 50 ekrur á hinu seinna
landi. Forkaupsréttarbréf getur land-
nemí fengiS um leið og hann tekur
heimilisréttarbréfiS, en þó meS vissum
skilyrSum.
Landnemi sem eytt hefur heimilis-
rétti sínum, getur fengiS heimilisrétt-
ariand keypt í vissum héruSum. VerS
Sá.00 t'yrir hverja ekru. SKVI.Dllli—
VerSur aS sitja á landinu 6 mánuSi af
hverju af þremur næstu árum, rækta
50 ekrur og reisa hús á landinu, sem er
$300.00 virSi.
Bera má nlSur ekrutal, er ræktast
skal, sé landiS óslétt, skógl vaxiS eSa
grýtt. Búpening má hafa á landfnu í
staS ræktunar undir vissum skilyríu'.n.
W. W. COIIV,
Deputy Mlnister of the Interior.
BlöS, sem flytja þessa auglýsingu
teyfislaust fá enga borgun fyrir.
Vinsölumenn í Winnipeg keyptu
Lögberg síðastliðið haust við Local
Option kosningarnar á Girnli, — í
hundraðatali — og útbýttu þvi á
nveðal fólks á Gimli og þar i kring,
og það (Lögberg) var þeirra (vín-
sölumanna) aðal “literature” i kosn-
inguninn.
Stórtempiari Manitoba iná vera
montinn að stjórna að nokkru ley.ti
og vera ritstjóri að þvi eina islenzka
blaði i Vesturheimi, sem mælir máli
vínsölumanna.
CANADIAN NORTHERN RAILWAY
EITT FARGJALD
FRAM OG TIL BAKA
TIL WINNIPEG frá öllum brautarstöðvum í Ontario (Port
Arthur og þaðan vestur) Manitoba og Saskatchewan
Farseðlar til sölu 12. til 16 Feb. að þeim dögum meðtöldúm.
Stærsta “B0NSPIEL” í heimi.
Winnipeg, Feb. 8. to 19. 1916
18 stórfumlir og þing veröa haldinn í Winnipeg meöan “Bonspier’
þetta stendur yfir. Allar tegundir leikja veröa sýndir. Sérstakir
leikir á lcikhúsunum. Opinberar samkomur og
lieilaóska fundir.
Allir verða á “Bonspiel” þessu. I>ú sér þar gamla vini. Bf að
synir þínir eða vinir hafa gengift í herinn þá komdu atS sjá þá á
hermannasýningunum stóru.
Upplýsingar um lestagang o.s.frv. fæst hjá Öllum Canadian
Xorthern umboðsmönnum.
I»eir gefa þér séemtalista ef þú óskar. R. CREEhMAN,
General Passenger Agent,
Winnipeg.
♦•44444 ♦ ♦♦♦ 4 ♦
4
•4
*
Föstudagskveldið 4. þ. m. setti
umlvoðsroaður stúkunnar Heklu, II.
Skaftfeld, eftirfarandi meðlimi í
embætti fyrir komandi ársfjórðung:
F.Æ.T.—Jakob Kristjánsson.
Æ.T.—Guðm, Gislason.
V.T. Kristinn Gislason.
R.—ólaf Bjarnason.
A.B.—Árna Sigurðsson.
F. R.—B. M. Long.
G. -Aðalbjörn Jónasson.
K.—Sigurveig Christie.
D.—Guðrúnu Búason.
A.D.—Láru Johnson.
V. - Guðbjörgu Patrik.
U.V.—Kristján H. Jóhannsson.
Stúkun Hekla óskar, að allir ineð-
limir hcnnar, seim i baenurn eru,
sæki nú fundi, já, hvern fund, því nú
er margt að gjöra fram að atkvæða-
greiðslunni i marz. Komið öll á
na>sta fund.
Bonspiel
Special
4*
♦
X
4-
♦
•4
*
Hinir fögru lokkar vorir t
sem vanalega kosta 8— 10 t
dollara, seljast nú fyrir t
$5.00 um “Bonspiel” tím- í
ann. Ef að vér höfum t
ekki yðar háralit getum t
vér búið hann til svo að t
lokkarnir passi — þetta er t
sérstakt tækifæri. X
4-
Það er þess virði að ♦
koma á okkar nýmóðins t
hárprýðis-stofu.
t
Linvatns-hárþvottur og t
hrykking 50c. t
Komið og fáið verðlistann
-------- okkar ------------
Manitoba Hair Goods Co.
(StofnaÖ 1902)
Phone Main 1662
344 P0RTAGE AVENUE
Kinu stræti vestur af Ratons
*♦
•4
4*
4-
♦*
*♦
4-
*♦
♦"♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦ ♦♦♦♦♦♦■♦♦ ►♦♦♦♦♦♦ 4 ♦♦♦♦♦
Krónprinsessa á flótta.
Það hefir hitl og þetta verið sagt
um flótta og lirakninga Serba i
stríði þessu hinu mikla, er Þjóð-
verjar, Austurríkismenn og Búlgar-
ar sóttu þá og hröktu úr landi með
ógrynni hers og grimd svo mikilli;
en ekki höfum vér séð neitt eftir
konungborna konu eða mann fyrri,
en krónprinsessan Helena Kara-
georgeviteh, dóttir Péturs 'gamla
Serbakonungs, segir um undankomu
sina og flótta úr Serbíu, þegar óvin-
ir þeirra voru búnir að ná mestu
landinu og bera ofurliði hina hug-
prúðu og hraustu en fámennu og illa
vopnuðu Serba.
Hér byrjar saga hennar:
— Ef það hefði ekki verið fyrir
bónda minn, þá hefði eg ekki farið
frá Vrutzo i Serbiu, þar seni eg var
að vinna fyrir Rauðakross félagið.
Eg hefði getað komið töluvert góðu
til leiðar þar með hinum 40 serb-
nesku konum, sem unnu hjá mér i
forðabúri því, sem eg liafði stofnað
þar í maimánuði. Því að þaðan
lögðum við allar nauðsynjar til 3
spitala og 2 skurðlæknastöðva, með
nærri 600 rúmum handa særðum
mönnum. Við sendum þangað alt,
sem þeir þörfnuðust og létum hvern
jmrmann, sem fór út af spitalanum,
aftur til vígvallanna, eða lieim til
sin, fá þaðan böggul með flanrfels-
skyrlu, belti, vellinguin, trefli og
góðum og hlýjum ullarsokkum. Við
ætluðum ekki að fara, og maðurinn
niinn gjörði það loksins eftir skip-
un eð;i beiðni heilbrigðisráðsins i
Serhiu.
Það var 2. nóverober, sem við
lögðnm af stað, og liljómuðu þá
drunur fallbyssanna sifelt í eyrum
vortim. Við fórum á tveimur lírötor-
vögnum þá oinu leið, sem hægt var
að koinast eftir dalnum milli Karle-
vo og Raska. Komum við þá til
Karlyevo um miðnætti, og sá eg þá
i fyrsta sinni hcrmennina serbnesku
við starfa sinn, — hcrmennina, sem
eg var farin að virða og elska fyrir
hetjuskap og karlmensku, sem þeir
sýndu á spitulunum, er þeir bros-
andi þoldu kvalir og hörmungar,
sem ekkert væri. Þetta hafði haft
mikii áhrif á mig; þeir voru svo al-
varlegir og hátiðlegir, en þó þýðir
og brosandi, hvað sem fyrir kom, og
hváða hörnningar, sem þeir urðu að
líða.
En þarna voru þeir að teynia ux-
ana fyrir vögnum, hlöðnum köss-
um smáum og stórum, fuilum skot-
færa, vár mér sagt. En foringjarnir
ávörpuðu þá með stuttum, fáorðum
cn ákveðnum setningum og með
hljómþungri röddu.
Við fórum í geginun bæjinn og
vorum nú komin að aðalleiðinni,
sem flóttamennirnir stréyindu eftir,
rétt mitt i sigandi vagnalestina
löngu, sem aldrei sýndist enda taka,
lestina vagnanna og mannanna, sem
hægt og hægt scig þarna áfram i ó-
sJitnum, cndalausum straumi. En,
þegar blásið var á hermannapipuna,
þá létu Jieir okkur fara fram hjá, þvi
að allir þektu hljóðið það. Mennirn-
ir voru laraðir og þreyttir. Þeir óðu
leðjuna upp í mjóalegg og kálfa.
Þegar fór að daga var Jiað auinkv-
unarleg sjón, að horfa á þessa óend-
anlegu lest, sem þakti vcginn, svo
langt sem augað eygði, — fangar,
flóttamenn, sem flúið höfðu úr lönd-
um Austurrikismanna til vor; særð-
ir hermenn, konur og börn, og svo
vagnarnir, hlaðnir ölluin lvugsanleg-
um tegundum af matarforða.
Andljtin fanganna og flóttamann-
anna voru bæði alvarleg og sorgfull;
en aðdáanlegt var að sjá, hvað þeir
voru stiltir og höfðu inikið vald yfir
sjálfum sér. Við komum seint um
kveldið til Raslika og fupdum þar
aðalforingja flóttahersins og fylgi-
liða Jieirra. Næsta morgun lögðuin
við upp áleiðis til Mitrovitza og ætl-
uðum að vera komin Jiangað iiman
þriggja klukkustunda. En Jregar við
höfðum keyrt einn klukkutíma, urð-
um við að stansa við á eina, sem
vaxið hafði svo, að hún flóði yfir
veginn og var búin að eyðileggja
hann.
1 miðri ánni sáum við tvo mótór-
vagna, flutningsvagna (lorries), er
sátu þar fastir og braut áin á þeim
sem á bjargi. Þeir voru sokknir svo
djúpL að við sáum ekki hjólin og
rétt ofan á vélarnar. Það virtist al-
veg ómögulegt að komast þar yfir á
Paugot-mótorum okkar. En fylgifor-
ingi (aide) bónda mins sagði: —
“Brátt numu lifandi vélar draga mó
orvagna yðar yfir Jietta vatnsfall".
Þar kom líka bráðlega lestin ;i
12 uxavögnuin, og fann fylgiforin^
inn Jiá að máli, sem stýrðu lestinn
og koni svo til bónda mins og ba
hann að leyfa, að þeir hekju fyrs
mótorvagnana í ánni og kænm þeii
yfir um, þvi að J>eir væru hlaðni
raffæratóluni, sem hráð nauðsy
væri að koma sem fyrst áíram.
Iíg hefi aldrei séð neitt ganga eiu
erfitt. Hermennirnir hlífðu sér þ
ekki. Þeir óðu þarna hiklaust út
ískalt vatnið upp á axlir, og fest
keðjur i vagnana og settu svo se
uxapör fvrir hvern vagninn o
drógu [)á upp.
(Framhald >.
Þá einu sinni að )>ú ert farinn
að drekka—
VerSur þii stöSuKur vinur þessa
heilsusamlega og hreina drykkjar.
Hálf merkur, merkur etSa Pott hylk-
jum. — Einnig i kvarteinm. Kauptu
af verzlunarmanni þínum et5a rak-
leitt frá—
E. L Drewry, Ltd., Winnipeg.
NY VERKSTOFA
Vér eruin nú færir um atJ taka á
mótl öllum fatnaöi frá ytSur til
ati hrelnsa fötin þin án þess ati
væta þau fyrir lágt verö:
Sults Cleaned and Pressed.50c
Pants Steamed and Pressed ...25c
Sults Dry Cleaned..*3.00
Pants Dry Cleaned....BOe
FáitJ ytJur vertJlista vorn á öllun
atSgjörtJum skéfatnatjar.
Empress Laundry Co
-------- LI.MITED ------
Phone St. Jobn .100
Cor. AIKEXS AXD DIFFEHIX