Heimskringla - 27.04.1916, Side 1

Royal Optical Co.
Elztu Opticians i Winnipeg. Við
höfum rcynst vinum þinum vel, —
gefffu okkur lækifæri til aff retjn-
ast þér vel. Stofnsett 1905.
W. It. Fotvler, Opt.
XXX. ÁR.
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 27. APRÍL 1916
NR. 31
Stríðs =f réttir
Enn eitt hroSa-áhlaupiS.
Hinn 17. þessa mánaðar gjörðu
Þýzkir hroða-áhlaup eitt, aðallega
á Pepper Hill og skotgrafirnar þar í
kring. Það voru rnenn frá Wurtem-
berg og Prússlandi og voru víst nær
40 þúsundir, sem runnu fram til á-
hlaupsins. Sagði foringi einn úr liði
Frakka svo frá, að hann hefði horft
á þá hlaupa fram í röðum þéttum og
þykkum, svo að tíu eða tólf voru á
hverju yardi fylkingarinnar. Þeir
komu yfir brúnina á Pepper Hill og
áttu þá 150 yards að fara til skot-
grafa okkar. En það var flónska ein
að reyna það. Skotmenn okkar höfðu
þar mark hið bezta og sendu þeim
hríðina. Brátt fóru reykjarmekkir
sprengikúlnanna, er sprungu á
brjóstum fylkinganna, að hylja
mennina; en fram úr reyknum
komu hópar hér og þar; en þá var
byssum beint á þá og þeir hjöðnuðu
óðara niður og urðu eftir hrúgur
einar. Sex sinnum komu þeir þarna
og var furða mesta, að þeir skyldu
reyna það.
Einnig reyndu þeir austar nokkuð
— i Chaffeur skógnum. En eins og
menn muna hefir áður verið barist
í þeim skógi, og er hann fullur af
Canadamenn heyja harðan slag
norður af Ypres.
Fregnriti Winnipeg Telegram, Roland Hill, segir frá þessu.
likum Þjóðverja, sem fallið hafa í
fyrri áhlaupunum, og liggja þau í
hrúgum og röstum og breiðum um
allan skóginn. Það var 4. april, sem
Þjóðverjar gjörðu áhlaup meðfram
skóginum, en 75 millimetra byss-
urnar Fraka tóku á móti þeim svo
grimmilega, að þeir hrukku inn í
skóginn og ætluðu að leita sér hlífð-
ar þar; en 75 millimetra byssurnar
eltu þá, og slátruðu þeim svo voða-
lega, sem sjón varð á. Seinna sagði
vinur franska foringjans honum, að
þegar vindur stæði af skóginum á
skotgrafir Frakka, þá væri lyktin
svo sterk, að hermennirnir héldust
varla við í gröfunum.
Þarna á mánudaginn töpuðu Þjóð-
verjar sjálfsagt 15 þúsundum manan.
En alls hafa þeir á Piparhólnum
(Pepper Hill) tapað einum 50 þús-
undum hermanna.
Tyrkir og Búlgarar slátra Grikkj-
um í hundraðataii.
1 Adrianopel og Miklagarði og í
Smyrna, á Litlu-Asiu ströndum,
slátra nú félagarnir, Tyrkir og Búlg-
arar, Grikkjum, sem jiar búa og hafa
treyst því ,að þeir fengju að vera
þar óáreittir. 1 Adrianople og Demo-
tika, borg þar nærri, rændu Tyrkir
og Búlgarar hús og heimili grískra
manna og drápu 400 í borgum þess-
um, en særðu 300. Grikkir voru all-
ir vopnlausir, og þarna var slátrað
ungum sem gömlum, konuni sem
körlum. í Smyrna og borgum í kring,
þar sem Grikkir voru, slátruðu Tyrk.
ir einum tveimur hundruðum, og
særðu og meiddu fjölda að auki.
En i Miktagarði höfuðborg Tyrkja,
var mikill fjöldi Grikkja. Og þar
segja fregnirnar, að þeim hafi verið
slátrað i hópum. En enginn veit
tölu þeirra, því að Tyrkir eru ekki
segja frá því. Alt þetta var gjört um
miðjan april.
Slagurinn við St. Eloi.
Af slagnum við St. Eloi hafa nú
komið nánari fregnir, og ber öllum
saman um það, að Canadamenn hafi
sýnt af sér frábæra hreysti. Tuttugu
og fjórir Winnipeg hermenn eru nú
sagðir fallnir þar, á seinasta lista,
og 33 særðir, og má vera að fleiri
séu. Áður var búið að telja marga
fleiri, sem fallið höfðu og særðir
urðu, en ekki vitum vér fyrir víst
tölu þeirra, enda er það óvist, þegar
þetta er skrifað.
Grikkir í klemmu.
Grikkir eru nú i klemmu og liggja
undir hótunum bæði frá Vilhjálmi
og Bandamönnum. En því er svo
varið, að Bandamenn veittu Serb-
um, sem undan komust, þegar Þýzk-
ir óðu yfir landið, griðastað á Corfu
eyjunni, við strönd Albaníu sunnan
til. Þar voru nú saman komnir um
100,000 Serbar og voru nú hvíldir,
og ætluðu Bretar að flytja þá til Sal-
onichi; en þá hefðu þeir þurft að
fara suður fyrir alt Grikkland á sjó,
en neðansjávarbátar á leiðinni, og
þótti ótrygt. Bretar tóku því það ráð,
að flytja þá til Aþenuborgnr á sjó og
þaðan yfir Grikkland; en Skoulodis,
ráðaneytisformaður Grikkja, bann-
a<5i þeim járnbrautina. Bretar og
Fandamenn sögðust ekkert hirða um
London, 22. april!—Fregnir eru
nú að konia með hraðboðum af or-
ustum hörðum, sem Canada rnenn
heyja nótt og dag hér um bil á sömu
stöðvum og þeim, er þeir fyrir ári
síðan 22. april 1915 stöðvuðu þýzka
herinn og bönnuðu honum leiðir til
Calais.
Þarna hafa þeir nú verið að berj-
ast i grimmum slag, sem helzt likist
hinum nú heiniskiinnu orustum við
Verdun. Þvi að nú hafa þarna geng-
ið skothríðar svo harðar og þéttar,
að engu líkist nema ósköpunum við
Verdun. En vellirnir þarna eru sem
alskinandi hverir í þúsundatali, og
gjósa þar upp þúsundir stróka af
leirnum, þegar sprengikúlurnar
grafa sig 4—8 fet i jörðu og springa
svo. Og oft kemur það fyrir, að her-
mennirnir með maskinubyssunum
dysjast þarna undir gosi þessu og
liggja þar stundum saman. En svo
fara haugarnir að hreyfast og út
kernur hönd eða höfuð eða fótur og
upp stendur hlæjandi eða brosandi
Canada hermaður, biður félaga sína
að hjálpa sér að ná út byssunni
sinni pg fer svo að skjóta í ákafa.
Þarna hafa Canada menn nú tekið
þunga tolla af úrvalsliði Þjóðverjaí
— 4 menn þýzka fyrir hvern einn,
sem Canada menn mistu. Sýndu þeir
þar af sér svo mikið hugrekki, að
sögurnar um þá hafa gengið um all-
an herinn.
Eitt skifti gjörðu þýzkir á hlaup,
og var fáment fyrir að taka á móti.
En þá stökk berforingi Brown fram
fyrir Canada menn nieð 5 aðra og|
höfðu þeir maskínubyssu eina og
sendu svo harða hrið á þá, sem
fremstir fóru, að áhlaupið stöðvað-
ist nógu lengi, svo að Canada rnenn
gátu búið um sig og fengið hjálp til
að taka á móti þeim.
1 annað skifti var skothrið Þjóð-
verja búin að eyðileggja svo hina
fremstu skotgröf Canada manna, að
hermennirnir voru teknir úr henni.
En sjö menn buðust til að bíða Þjóð-
verja í gröfinni og gjöra þeim skrú-
veifur. Þýzkir komu, eius og við var
búist og voru hundrað. Þeir vissu,
að Canada mennirnir voru farnir,
og áttu þessir menn að taka gröfina
og halda henni. Þegar þessir sjö í
gröfinni sáu Þýzka koma, dreifðu
þeir úr sér og höfðu kastvélar (hand
grenades) og er liinir komu nógu
nærri létu þeir vélarnar fjúka og
komu aðrir fleiri og eyddu öllum
hóp þessum. Þannig gekk það hvað
eftir annað og unnu Þýzkir ekkert á.
jiá um leið, að þeir séu Bandaríkja-
borgarar og ekkert annað, — engir
tviskinnungsmenn, er meti nokkra
aðra þjóð jafnt eða meira en land-
ið, sem jieir lifa i.
Þjóðhollustunni má ekki skifta i
tvent.
“Hver einasti borgari Bandaríkja
verður að meta Ameriku mest allra
landa. Ekkert annað land og engin
önnur jijóð má sitja á öðru plássi.
Hann hefir engan rétt til að vcra
i Bandaríkjunum, ef hollnsta hans
er nokkuff tvískift milli þeirra og
annara landa cffa þjóða!"
“Mig varðar ekkert um trúbrögð
mannsins eða fæðingarland, eða
þjóðerni, ef að hann er hreinn og
beinn og ósvikinn Bandarikjamaður.
Ef ekki, vil cg ekkert eiga saman við
hann, að sælda.
“Þér skuluð ekki útnefna mig, —
nema þér séuð þess albúnir að fylgja
því fastlega frain, að Bandarikin
verði að vera nógu sterk og vígbúin
að verja rétt sinn, verja hvern ein-
asta borgara landsins, hvar í heimi,
sem hann kann að vera. En þetta
geta þau ekki, nenia með miklum
undirbúningi”.
Tuttugu og íinnn ára afmælishátíð
Unitara safnaðarins.
það, hvort þeir bönnuðu eða ckki.
þeir færu þarna. — En svo kom Vil-
hjálmur til sögu og hótaði Grikkj-
um öllu illu, ef þeir létu þá fara yfir
landið. — Við það situr, þegar þetta
er skrifað. En herskip Bandamanna
eru að taka Krít og fleiri eyjar og
eins víst að landgangur verði gjiirð-
ur nálægt Aþenuborg, ef Grikkir
Iáta eki undan.
Von der Goltz dauður.
Einn af hinum elztu og æðstu her-
foringjum Vilhjálnis er látinn. Það
er barón Kolmer von der Goltz. —
Hann var orðinn maður gamall, 72.
ára og hefir verið í öllum stríðum
Prússa síðan 186(5. Áður en stríð
þetta byrjaði, jafnvel áður en Balk-
anstríðin byrjuðu, eða 1883, sendi
Vilhjálmur hanh til Miklagarðs, til
þess að kenna Tyrkjium hernað, og
frá honum má segja að Tyrkir hafi
alla herkunnáttu sína. f striði þessu
var hann æðsti foringi Tyrkja hers-
ins og réði öMum vörnum á Balkan-
skaganum. Sýnir þetta, hvað Vilhj.
hefir verið ant um, að búa vini sina
Tyrkjana undir stríð þetta. Hann
var vist í Erzerum, þegar Bússar
tóku borgina, en nú er hann dauður
úr flekkusótt (spotted fever).
Meiri friðarslit í
vændum.
og er tangi þessi norður af Liege
Belgíu. Svo hafa þeir einlægt verið
hræddir um, að Þýzkir myndu girn-
as löndin meðfram Schelde- og Rín-
ár-ósum. ()g hafa þeir vist ekki getið
þar fjarri.
Ungverjum farið aff leiffast...
Þá eru ungverjar ornir órólegir
út af öllu saman, og eru öll blöð
þeirra farin að prédika frið. Þjóð-
verjar vilja koma á tollsambandi
milli sín og Austurrikis. En það
vilja Ungverjar ekki fyrir nokkurn
mun, því að þá sjá þeir að Þýzkir
myndu sv.elgja þá upp og taka af
þeim öll ráð, eins og öllum hinum
smáu ríkjum á Þýzkalandi.
Þýzkir taka sparisjóði.
Fullyrt er nú, að þegar Þjóðverjar
tóku stríðslánið' seinast, hafi þeim
gengið svo er.fitt að fá peninga, að
þeir tóku alla sparisjóði landsins, en
lögðu skuldabréf ríkisins i staðinn.
Fé*þetta nam hnndruðum milíöna,
og ef að þeir skyldu sigur vinna, þá
borga þeir náttúrlega, því að þá hafa
þeir allan auð þjóðanna, sem þeir
sigra. En — skyldi nú svo fara, að
þeir töpuðu, hvað verður um borg-
un þá? Seint mun hann borga hann
Vilhjálmur blóð eða sonur hans. —
En hvað er svo verra, að ræna eign-
um sinna eigin landa, heldur en
eignum og lifi manna í Belgíu, Ser-
biu, á Frakklandi, i Pólen og í Gail-
izíu, Kúrlandi eða Lithuaniu? Sum-
um sýnist jafnan að rán sé rán og
morð sé morð. En kanske það sé vit-
leysa ein? Ja, hver veit?!
Gremja mikil er uppkomin hjá
Svisslendingum út af því, að þeir
voru búnir að kaupa töluvert af fall-
byssum hjá Krupp-smiðjunum a RnOSeVplf skíllir tlllltina
Þýzkalandi. Fallbyssurnar voru AUUSCVel1 niUUna
Eins og tiil stóð og búið var að
geta um í blöðunum, hélt Fyrsti Úni-
tara söfnuðurinn i Winnipeg tuttugu
og fimni ára afmælishátíð sína á
Sumardaginn fyrsta, þann 20. þ. m.
Hófst hátiðalialdið upp úr hádegi og
byrjaði með messu í kyrkjunni kl. 2
Ekki höfðu al'lir þeir komið, er von-
ast var eftir, utan úr bygðarlögun-
um; olli því ýmsar ástæður, en eink-
um þó teptar samgöngur, er stafa af
hinum mikla vatnavexti og filóðum
hér í fylkinu. Gestkomandi voru þó
all-margir úr nærliggjandi bygðar-
lögum, svo sem frá Nýja fslandi,
Álptavatns- og Grunnavatns-bygðum.
Að aflokinni messunni var fundur
settur og rætt um ýms mál snertandi
únitarisku hreyfinguna hér vestra.
Lesin voru og upp bréf og heilla-
óskir og kvæði, er söfnuðinum
höfðu verið send við þetta tækifæri.
Meðal þeirra, sem þátt tóku í um-
ræðum, voru þessir: Magnús Péturs-
son, Pétur Bjarnason, frá Otto, Jó-
hannes kaupmaður Sigurðsson frá
Gimli, auk heimamanna annara.
Meðal bréfa þeirra, er lesin voru
og nefndinni höfðu borist, voru sam-
fagnaðar- og árnaðar-óskir frá þess-
um: Dr. Thorbergi Thorvaildssyni,
háskólakennara i Saskatoon; föður
hans Þorvaldi Þorvaldssyni i Ár-
nesi; Rev. Richard W. Boynton í
ætti að byrja; hann værí settur hér
með ræðu við hlið eintómra presta.
Myndi tilgangur þó að líkindum
vera sá, að hann ætti að tákna “lög-
má'lið”, þar sem prestarnir allir
hlytu að tákna “evangelium”. Að
vísu hefði lögmálið verið fyrst til
forna, og evangelium síðar. En það
hefði verið inikið meir af lögmáli,
en evangelium, öfugt við það, er nú
horfðist til. f ræðulok óskaði svo
ræðumaður söfnúðinum til allra
heilla í framtíðinni, og óskaði að
hann nyti þroska og þriFa með ári
hverju.
Las því næst skáldið Kristinn Stef-
ánsson kvæði til safnaðarins, er
prentað er á öðrum stað í blaðinu.
Að því loknu söng söngflokkurinn
nokkur lög. Lék Brynjólfur Þorláks-
son á orgel, en próf. Steingrímur K.
Hall á pianó, og var svo við alla
söngvana, er flokkurinn söng.
Kallaði forseti J)á á Mr. .1. H. T.
Falk, skrifara enska Únítara safn-
aðarins, og einn forstöðumanna fá-
tækranefndar Winnipeg borgar, er
mætti fyrir höjiil Dr. Westwoods, er
lofað hafði að vera þar, en gat ekki
sökum veikinda. Talaði hann hlýj-
um orðum í garð safnaðarins og fs-
lendinga yfirleitt. Kvað hann þá
á: framtíðarhorfur frjálslyndra trú-
meðal merkustu Jijóðflokka þessar-
smiðaðar og borgaðar, og áttu að
fara að sendast suður til Svisslend-
inga; en þá tók stjórnin þýzka í
taumana og annaðhvort bannaði að
flytja vopnin út úr landinu eða kast-
aði eign sinni á alt saman. Þetta
þ'oildu Svisslendingar ekki og urðu
æfir, og lauk svo, að sendiherra
Þjóðverja á Svisslandi var kallaður
heim til Þýzkalands og við það sat,
er síðast fréttist.
Hollendingar órólegir.
Vér gátum þess áður, að Hollend-
ingar væru búnir að skipa öllum
herafla sínum á landamærin milili
þeirra og þjóðverja, þvi Jieir trúðu
illa hinum þýzku, og vildu heldur
falla með sverð í hendi, en verða að
sæta sömu afdrifum og Belgir. Þeir
höfðu það fyrir satt, að Þýzkir hefðu
safnað miklu liði'skamt fná landa-
mærum þeirra að austan og mætti
búast við þeim Jiá og þegar. En
hræddastir voru þeir um Lunaborg-
artangann. En það er suðaustur-
hornið eða hællinn á HoMandi og er
örmjór tangi, 40—50 mílur á lengd,
.sumstaðar 15—18 milur á breidd,
en sumstaðar tæplega yfir 3 milur,
Oyster Bay er heimili Theodore
Roosevelts og voru þar nokkrir af
helztu mönnum Repúblíkana, er
Roosevelt var að tala um Mexico.
Barst þá í tal að útnefna hann fyrir
forseta. Sneri Roosevelt sér þá hvat-
lega við og mæiti:
“Ef að þér eruð í nokkrum efa um
þetta, þá skuluð þér ekki útnefna
npg. Látið yður verða það fullkom-
lega ljóst, að ef að þér gjörið það, þá
gjörið þér það ekki fyrir mig, held-
ur fyrir yður sjálfa, af því þér eruð
sannfærðir um, að það er til góðs
fyrir Repúblíkana flokkinn, — til
góðs fyrir öll Bandaríkin i heild
sinni.
“Þér skuluð ekki útnefna mig,
nema þér séuð sannfærðir um, aj
hver einasti borgari í landi þessu sé
fyrst og síðast eindreginn Banda-
ríkjaborgari og elski Bandaríkin um
fram öll önnur lönd, en ekkert ann-
að land eða riki, og að vér stöndum
með öllum góðum Bandaríkjamönn-
um, hvar sem þeir eru, hvar sem
þeir eru fæddir, hverrar trúar sem
þeir eru, og -hvar í heimi, sem þeir
kunna nú að búa. En vér heimtum
Buffalo í Bandaríkjuinim; Mr. J. G.
Staunton í New London, Conn.;
skáldinu Stepháni G. Stephánssyni;
Mr. Sveinbirni Johnson, lögfræð-
ingi í Grand Forks; Dr. IloraceWest-
wood, presti enska Únítara safnað-
arins hér í bænum,— var hann veik-
ur og gat því ekki komið —, og eitt
kvæði nafnlaust.
Kveðja Stepháns G. Stephánssonar
var í ljóði og á þessa leið:
“Langa kyrkjii-leiff eg á!
Lokin yrffi messan, þá
Innist sá örfftigi tálminn —
óskinni, hún er svo smá!
Ætlandi er samt að ná
Seinast i útgöngu-sálminn”.
Til kveldverðar var gengið í fund-
arsail kyrkjunnar um kl. 6.30. Var
salúrinn prýddur eftir beztu föng-
úni og sátu máltíðina um 200 manns.
Til minningar um að þetta var Sum-
ardagurinn fyrsti, al-ísilenzk hátíð,
var framborið, auk annars fagnaðar,
skyr og rjómi, er flestum smakkað-
ist all-völ á, jafnt innlendum sem ls-
lendingum. Um kl. 8 var máltiðinni
lokið og gengið þá upp í kyrkjuna
aftur, og byrjaði þá aðal skemtiskrá
dagsins i 17 liðum.
Var samkoman sett með þvi, að
lesinn var og sunginn sálmurinn nr.
14 i sálmabókinni.
Blutti þá Hjálmar A. Bergmann
lögfræðingur nokkur orð. Kvaðst
hann naumast vita, á hverju hann
ar borgar. Eitt sagði hann að væri
sérstaklega eftirtektavert með Jiá,
e.n það væri. hve þeir sneiddu hjá,
að leita styrktar eða gjörast Jiurfa-
menn jiess opinbera. Væru þeir und-
antekning í þvi cfni og fyndist sér
það lýsa betur en flest annað sjálf-
stæðis-'hugsuninni, sem einkenna
hlyti þjóðina.
Söng jiá frú Engilráð Dalmann
hið fagra lag: “Holy City”, eftir St.
Adams, með venjulegri snild. Var
hún kölluð fram aftur og söng þá:
“Draumaland”, eftir Sigfús Einars-
son. — Á pianó lék próf. Jónas
Pálsson og eins við soitg hr. Gísla
Jónssonar, er síðar kom.
Flutti sira Friðrik J. Bergmann
þar næst ræðu. Hafði honum verið
ætlað umtalsefnið: “Framtiðarhorf
ur frjálslyndra trúmála meðal Is-
lendinga, en kvað það atl-vandasamt
að segja j>ar um nokkuð með vissu.
Hitt kvað hann auðveldara að benda
mála í heiminum yfirleitt, og útlitið
vera þannig, að óðum færðist nú
allur hinn mentaði heimur inn á
skoðana-afstöðu hinnar frjálslyndu
trúar. Eigi þó svo að skilja, að um
öll atriði trúarlærdómsins væru
menn ávalt samdóma. Benti hann á
sem ljósastan vott þessa, að nú með-
an á hinum ógurlega veraldarófrið
stendur, og flestu er slept nema þvi,
sem að striðinu lýtur, hefði þó hald-
ið áfrám að koma út á Þýzkalandi
bibliuskýringar, stórt ritverka-safn,
er byrjað hefði verið á fyrir stríðið.
Hefði þó helzt allri annari , bóka-
útgáfu verið slept. Sýndi þetta hvert
liugur manna hneigðist. Hið sama
hefði og sýnt sig á Bretlandi. Bóka-
gjörð, er hneigðist að frjálslyndum
skoðunum, á trúaratriðunum, hefði
haldið áfram að koma út frumsamd-
ar eða í þýðingum, þar sem ekkert
hefði verið gefið út, svo nefna tæki,
er héldi fram liinni eldri stefnunni.
Meðal fslendnga sagðist hann
helzt óska, að sú tíð gæti komið, að
þeir allir sameinuðust innan einnar
og sömu kyrkjudeildar. Jafnvel nú
kvaðst hann eigi sjá þar neitt til fyr-
irstöðu. Það væri svo sem ekki, að
altir væru á einu og sama máli innan
söinu safnaðanna i kyrkjufélaginu,
jiar sem hömlur hvíldu á rannsókn
o§ allir látnir játa eina og sömu
skoðun. Skoðanirnar væru jafn-
rnargar og jafnólíkar hver annari
einsog andlit manna. Hafí sjálfstæð-
ar skoðanir og margbreyttar i ein-
ingu, bæri ávöxt til frainfara og
þroskunar. Tímarnir stefndu að því,
að menn hlytu að hugsa fyrir sig
sjálfir um þessi mál..
Úinitara söfnuðinum kvaðst hann
óska til hamingju og blessunar á
þessu tuttugu og fimm ára afmæli og
i framtíðinni.
— Næst á eftir las skáldið Þorst.
Þ. Þorsteinsson kvæði til safnaðar
ins, er birtist á öðrum stað í blaði
þessu, og var j>að sungið á eftir.
Talaði þá Mr. E. .1. Ransom, forseti
og eigandi The Ransom Engraving
Co„ nokkur orð. Flutti hann bróður-
kveðju frá Únítara söfnuðinum
enska; fór nokkrum orðum um bar-
áttu Únítara fyrir skoðanamálum
sinum á Englandi fyrr á árum. Sagð-
ist han.n vera alinn upp í Únítara-
kyrkjunni og muna vel eftir ýmsum
siðum, er tíðkast hefðu i sveita-
kyrkjunni ensku. Meðal annars á
árssamkvæmum þeirra, er ávalt
hefðu verið haldin að sumrinu,
hefði maður ekki annað gjört allan
daginn, en að sitja undir messu eða
sitja undir borðum; hefðu Jiær sam-
koniur byrjað oftast um kl. 10 að
morgni og enzt til kvelds.
— Söng þá næst hr. Gísli Jónsson
prentari þessi þrjú kvæði: Kristinn
Stefánsson, “Vordísin” (lagið eftir
Crusell); Þorst. Erlingsson, “Lóur”
(lagið eftir Mendelsohn), og Hannes
Hafstein, “Afturelding” (lagið eftir
Weber), og fórst vel sem fyrri.
— Talaði ]iá vararitari fylkisins,
hr. B. L. Baidwinson, nokkur orð
um skyldur islenzkra safnaða við
þjóðfélagið. Taldi hann það fyr.stu
skylduna, að efla og vanda hugsun-
arhátt manna, efla hreinskilni, skil-
vísi, drenglyndi og prúðmensku. —
Fyrri á árum kvaðst hann oft hafa
fundið, að íslenzk félagsmál hefði
skort bæði umburðarlyndi og .hiátt-
prýði og, viðsýni. Taldi hann, að
Únítarar hefðu i seinni tíð Jagt til
stóran skerf að breyta þessu frá þvi
sem hefði verið, og óskaði hann
söfnuðinum góðs ge.ngis í framtíð-
inni, og að honuin auðnaðist gð
lialda áfram því starfi til hags og
bóta fyrir land og lýð.
Las þá síra Rögnv. Pétursson
kvæði Stepháns G. Stephánssonar,
er skáldið sendi söfnuðinum við
þetta tækifæri, og sem prentað er á
öðrum stað hér í blaðinu.
— Taiaði þá Hon. Thoinas II.
Johnson, ráðgjafi opinberra verka,
nokkur orð. Sagðist hann hafa haft
lvj’nni af söfnuði þessum i 25 ár,
eða frá þvi að söfnuðurinn hefði
myndast, og fallið hið bezta á með
sér og honum. óskaði hann söfnuð-
inum langra lifdaga og fagurrar
framtíðar.
— Flutti ]>á sira Magnús .1.
Skaptason erindi og mintist hinna
fyrri daga, er inálum þessum var
fyrst hreyft meðal tslendinga. Gat
hann þeirra manna, er J>á bundust
holzt fyrir, en nú eru látnir. Gat
hann og byrjunar Jiessara mála i
Nýja lslandi, er hann og söfnuðir
hans snerust frá kyrkjufélaginu. —
Óskaði hann, að gangan væri að eins
hafin og leiðin lengri og sigursælli,
er framundan væri en að baki lægi.
— Þá talaði próf. Jóhann t). Jó-
hannsson nokkur orð. Taldi, að það
væri satt, er komið hefði fram i ræð-
um í kveld, að Islendingum hefði
ékki látið samþyktir sem bezt. En
hann áleit tima til kominn, að farið
væri að vinna bót á því. Trúarbrögð-
in þyrftu ekki að sundurgreina
roenn, þótt hver hefði sina skoðun.
— Að ílokum mintist sira Rögnv.
Pétursson með nokkrum orðum
leiðtoga þessara mála frá liðinni tið.
— Sleit samkvæminu með þvi, að
sungin voru fyrstu þrjú versin af
sálminum nr. 533. Var þá komið
fram undir miðnætti.