Heimskringla - 27.04.1916, Page 5

WINNIPEG, 27. APRÍL 1916.
HEIMSKRINGLA
BLS. 5.
Sveinn Jónasson, Brown P. O., Man., gekk í hernn í síðast-
liðnum desemher. Pte. 8745 S. Jónasson er fæddur á Bjarnastöð-
um í Lanigadal í Húnavatnssýslu. Poreldrar: Jónas Jónsson og
Margrét Jónsdóttir. Hann er fæddur 15. apríl 1882. Fluttist til
' Vesturheims 1889. Dvaldi hjá föður sínum í N. Dakota, Akra P.
O. Sveinn er einhleypur maður. Hann hefir búið, í Morden bygð,
Man., að Brown P. O. Hann er í herdeildinni nr. 184, sem mynd-
uð er af Lieujt.-Col. Sharpe. — Sveinn var staddur í Winnipeg í
síðustu viku. Hann segir sér iíði í alla staði vel, og æskir eftir
að íslendingar gangi í herinn. Hann er maður, sem hefir imikil
ráð í sinni herdeild, nr. 184, en getur eigi um stöðu sína þar að
svo stöddu.
Dr. S. J. Jóhannesson.
Kæri herra! —
Þú hefir tekið til umræðu
bróðerni” ritgjörð mina: “Sigurí
bindindismanna i Manitoba”; og
segir að hún sé vel skrifuð og kur-|
teislega, en samt þannig vaxin að'
hún sé villandi, sé hún ekki athug-
uð. En með hæfilegri virðing fyrir|
dómgreind þinni og sanngirni þessu
máli viðvíkjandi, leyfi eg mér að
neita þvi, að hún sé að nokkru leyti
villandi. Eg skrifaði hana eftir beztu
sannfæring, svo Jjóst og greinilega,
að eg er viss um, að hún er ekki
villandi, fyrir nokkurn þann mann,
sem á annað borð viill skilja hana
rétt. En með hinum “bróðurlegu ’
athugasemdum þín-um, virðist þú
vera að reyna að gjöra hana vill-
andi. — Til dæmis, þar sem þú seg-
ir: Að eg myndi ekki neita þér um
'málfrellsi á opinberum fundi, þótt
skoðanir okkar væru gagnstæðar;
en eg myndi á eftir rifa vörn. þina
blifðarlaust til grunna. Þetta er að
vísu rétt, svo langt sem það nær.
En hér er tvent ólíkt til samanburð-
ar. Þú lætur okkur vera á opinber-
um fundi, til að skýra og verja okk-
ar andstæðu mál og flokka, sem við
ÁGRIP AF REGLUGJÖRÐ um
heimilisréttarlönd í Canada
og NorSvesturlandinu.
Hver, sem hefir fyrir fjölskyldu aö
iá eöur karlmaöur eldri en 18 ára, get-
ur tekiö heimilisrétt á fjöröung úr
section af óteknu stjórnarlandi í Mani-
toba, Saskatchewan og Alberta. Um-
Sækjandi eröur sjálfur aö koma á
landskrifstofu stjórnarinnar, etia und-
Irskrifstofu hennar í þvi héraöi. 1 um-
boöi annars má taka land á öllum
landskrifstofum stjór^arinnar (en ekki
á undtr skrifstofum) meö vissum skil-
yröum.
SKYL.DIIR:—Sex mánaöa áhúti og
ræktun landsins á hverju af þremur
árum. Landnemi má búa meö vissum
skilyröum innan 9 mílna frá heimilis-
réttarlandi sínu, á landi sem ekki er
minna en 80 ekrur. Sæmilegt iveru-
hús veröur aö byggja, aö undanteknu
hegar ábútiarskyidurnar eru fullnægö-
ar innan 9 mílna fjarlægö á ööru landi,
eins og fyr er frá greint.
1 vissum héruöum getur góöur og
efnilegur landnemi fengiö forkaups-
rétt, á fjóröungi sectionar meöfram
landi sínu. Verö $3.00 fyrir ekru hverja
SKYLDUR:—Sex mánaöa ábú® á
hverju hinna næstu þriggja ára eftir
aö hann hefir unniö sér inn eignar-
bréf fyrir heimilisréttarlandi sinu, og
auk þess ræktaö 50 ekrur á hinu seinna
landi. Forkaupsréttarbréf getur land-
hernt fengiö um lelö og hann tekur
nelmilisréttarbréfiti, en þé meti vissum
skilyrtium.
Landnemi sem eytt hefur heimilis-
rétti sínum, getur fengiti heimilisrétt-
arland keypt í vissum héruöum. Vertí
$3.00 fyrir hverja ekru. SKYLDUR:—
VertSur atS sitja á landinu 6 mánutii af
hverju af þremur næstu árum, rækta
50 ekrur og reisa hús á landinu, sem er
$300.00 vtrtSi.
Bera má nitSur ekrutal, er ræktast
skal, sé ianditi óslétt, skógi vaxitS et5a
grýtt. Búpening má hafa á landfnu í
statS ræktunar undir vissum skilyróutn.
W. W. CORY,
Beputy Minister of the Interior.
BIö?5, sem flytja þessa auglýsingu
tsyfislaust fé enga borgun fyrir.
fylgjum. Og við orum nógu hrein-
lyndir og sanngjarnir til að koma
opinbcrlega fram og bera sjálfir á-
byrgðina á orðum okkar og gjörð-
um, og gefa hinní hliðinni sama
tæ'kifæri. öðru imáli er að gegna
með brennivínssalana; þeir sigla
undir fölsku flaggi og vinna i myrkr
inu. Láta prenta og útbý/ta meða.1
fslendinga fölsk og nafnlaus flugrit.
Og Columbia félagið tekur að sér
að prenta þau og útbreiða meðal
kjósendanna, — án þess með einu
orði að benda á eða mótmæla hinni
blekkjandi lýgi, sem þau innihalda
Og svo ferð j)ú, sjálfur vínbanns-
maðurinn, að verja málstað jjeirra.
— Þú segir, að það sé e'kki rétt hjá
mér, að brennivínsmenn hafi haft
jafnrétti við vínbannsmcnn. Víst er
]>að rétt hjá mér. Þeir höfðu full-
kominn rétt til að semja og prenta
varnarrit sín sjálfir; og varla hefir
þá vantað efni eða peninga til þess.
Jafnvel þótt þú komist þannig að
orði: “Svo að segja öll blöðin fluttu
eindregið ritgjörðir með bindindis-
hliðinni, en engin með hinni; jiað
var þeirra skylda, og þau áttu hrós
fyrir. En þau fóru lengra, þau
tóku sum þá stefnu, að hleypa engu
x dálka sína, sem brennivínsmenn-
irnir þóttust hafa fram að færa sínu
máli til afsökunar. Þeir voru með
öðrum orðum útilokaðir frá því að
láta til sín beyra á sama hátt og
'sama stað og hinir. — þeir höfðu
með öðrum orðum ekki jafnrétti”.—
Eg hefi þegar sýnt, að þeir höfðu
jafnrétti. Það var þeirra sjálfra, að
sjá um sína hlið; og í þessu mál-
frelsislandi höfðu þeir fullan rétt
til þess, án þess nokkur lagahöft
væru lögð á leið þeirra. Annað mál
er j>að, að málstaður þeirra var svo
vondur, og atvinna þeirra svo skað-
lieg og drepandi, að ekkert heiðar-
legt blað eða prentfélag vildi styðja
þá á nokkurn hátt, nema Lögberg
og íslenzka Columbia félagið. Því
ofbauð ekki, að prenta og útbreiða
lýgi þeirra.
Þeir menn, sem með atvinnu sinni
eyðileggja og myrða fjölda samborg-
ara sinna, ættu alls ekki að hafa
jafnrétti við heiðarlega og friðsama
borgara ríkisins. Eða getur þú bent
mér á nokkurn mann eða menn, sem
myrða eins marga. andlega og iik-
amlega, eins og einmitt vinsalarnir?
Eg býst við, að þú getir j>að ekki.
Mun jió enginn, sem eg þekki, hafa
kynt sér betur eða gjört sér og öðr-
um Ijósari grein fyrir öllu, í sam-
bandi við vínsölumálið, bæði í ræð-
um og riti, og þá ékki sízt i ljóðum,
svo sem kvæðinu: “Vinsalinn hlær
Enda líkar mér æfinlega bezt við
þig i bundnu máli; þar opnar þú
j)ínar heitustu tilfinningar, — og
talar frá hjartanu, þvi þar ertu
essinu þinu.
Dæmi mitt um herforingjann má
vel heimfæra upp á það mál, sem
hér er um að ræða. og eg er viss
um, að lesendurnir skilja það sam-
kvæmt meining minni. Eg var með
j)ví að sýna, hversu fráleitt væri fyr-
ir bindindismenn, að hjálpa mót-
stöðuflokknum, sem var að berjast
móti þeim, og reyna að fella eitt hið
mesta vetferðarmál vort og fylkis-
ins. Og vopnin í höndum flokkanna
voru atkvæði kjósendanna. Það var
j)ví ekki viðeigandi af leiðandi
mönnwm vorum, að veita vínsölun-
um nokkra hjálp til að ná einu ein-
asta atkvæði frá vorri lilið, einkum
])ar seni þeir þóttust fylgja vínbanns
mönnum. — En þú ert nú að reyna
að réttlæta l>að og segir: “Columbia
Press er xelag, sem prentar hvað sem
er, fyrir hvern sem er, eins lengi og
það varðar ekki við liig -landsins”.
Samkvæmt þessu prenfar j)á félag-
ið alt sem því býðst, hversu skað-
1-egt. siðspillandi og svívirðiilegt sem
það er,---alt svo 1-engi að lög lands-
ins taka ekki fram fyrir hendurnar
á því! En eg trúi ekki, að nokkrir
íslendingar séu á svona lágu stigi.
Þú hefir víst ekki íhugað nógu ná-
kvæmlega, hvað felst í j)essari stað-
hæfing j)inni, þegar þú skrifaðir
liana.
Það á víst að vera sl-áandi dæmi
til styrktar málstað þínum, að Col-
umbia félagið prentaði svar mitt
tiil isira Guttorms. En það er mjög
fráleitt, að taka það til samanburð-
ar við pr-entun flugritanna. Við er-
uiTi ekki tveir flokkar, sem berj-ast
um eitt mesta velferðarmál landsins,
heldur að eins tveir menn með mis-
munandi trúarskoðanir. Svar milt
er aðallega skýring og vörn gagnvart
11 mánaða “opna bréfinu” til mín.
Eg býst við, að sumar skoðanir, sem
þar koma fra-m, séu ekki samkvæm-
ar jieirri trú. sem kyrkjufélagsmenn
fylgja, — jafnvel j)ótt margir þeirra
hafi þakkað mér fyri-r s v a r i ð.
En hvað prentim bókarinnar snert-
ir, hafði Columbia félagið enga á-
byrgð á innihaldi hennar. Naf-n mitt
er á fremstu blaðsiðunni með full-
um stöfum. Eg ber því einn alla á-
byrgð á innihaldi h-ennar.
Eg -get ekki betur séð, en að það
sé 'alls ekki viðeigandi af þér, að
rita um það í opinberu blaði, að
síra M. J. Skaptason sé gjörsneidd-
ur öllum ritstjóra hæfileikum, og
að j)ú sért nú sem stendur meiri
maður sem ritstjóri. Mér virðist þú
ættir sjálfur að þegja um það, og
treysta því, að lesendur blaðanna
finni það, án þess að þú bendir
jieim á það. Og j>að nninu engir á-
líta þig hræsnara, þótt þú þegir um
þitt eigið álit á sjálfum j)ér. Og við-
kunnan-legra fyrir þig að láta aðra
hafa orðið, af j)ví m-álið er j)ér svo
skvlt.
Svo ska-1 eg taka það fram, að mér
virðast engin elliglöp vera komin
yfir M. J. Skaptason í andlegum
skilningi. Eg liefi lesið ritgjörðir
eftir hann í blöðunum og Fróða,
-bæði þýddar og frumsamdar. Enda
er aldur hans ekki enn svo hár. Eg
veit. að vinur minn, Sig. Júl. Jó-
hannesson mun viðuékenna, að
margir menn hafa lifað 80—90 og
jafnvel 100 ár, sem hafa verið ungir
í anda alt fram i andlátið.
Yinsamlegast,
Árni Sveinsson.
Kafli úr bréfi frá
J. V. Austmann.
Fáið McKenzie fræ hjá kaupmanni yðar.
...HVER FRAMTAKSSAMUR KAUPMAÐUR í Vesturland-
inu hefir ætíð nægar birgðir af þessu ÚRVALS FRÆI.
McKENZIE’S AFBURÐA FRÆ er sérstaklega hentugt fyrir
Vestur-Canada af eftirfylgjandi ástæðum:
1. Við lifum í Vestur-Canada, og okkar tuttugu ára reynsla
-gjörir okkur mögulegt að j)ekkja til hlýtar þarfir Vestur-
landsins.
2. Það. að búið okkar eru í Brandon og Calgary er sönnun
l>ess, að við getum æfinlega afgreitt pantanir án tafar. Allar
pantanir eru sehdar út innan 24. klukkutíma.
3. Alt fræ er valiS sérstaklega, með því augnamiði, að það sé
haganlegt fyrir jarðveg og loftslag Vesturlandsns.
4. Alt McKenzie’s fræ er af beztu tegund, vandlega endur-
hreinsað með nýjustu vélum, og hefir sterkasta vaxtar lifs-
afi, sem hægt er að fá.
Dálítill fræ-böggull er f sjálfu sér ekki mikið, en það er mik-
ils virði, j)egar það er komið í garðinn j)inn.
Beans, Beet, Carrots, Corn, Cucumber, Lettuce, Onion
Peas, Parsnip, Radish, Squash, Turnips, Tomatoes.
Einnig úrval af Sweet Peas og öðru blóma-fræi eftir vigt.
Skrifið eftir Verðlista (Catalogue) í dag.
A. E. iVlcKenzie CoM Ltd.
Brandon, Man. Calgary, Alta.
Nýjir liðsmenn í 223.
herdeildinni
Siðustu viku gengu j)essir i 223.
skandinavisku herdeildina. Eins og
nafnaiistinn ber með sér, eru j)eir
fr-á öllum stöðum í Vestur-Canada.
Valdi Sveinsson, Wynyard, Sask.
Pete Kellman, Saskatoon, Sask.
Ilelgi I. Gíslason, Nes, Man.
Thomas Ruttle, Melford, Sask.
Robert Peterson, Saskatoon, Sask.
George Houghton, Foam I.ake.Sask
Kristinn Ari Einarsson, Gimli.
Otto Andrew Nerland, Saskatoon.
Guðm. Jósephsson, Wynyard, Sas.
Earl R. Bonnar, Albertsville, Wis.
Paul Schmidt, Doylsford, Sask.
Eiríkur Vigfússon, Oakview, Man.
H. G. Thorbergsson, Winnipeg.
Richard J. P. Munch, Winnipeg.
Jens P.Christensen, Nut Lake.Sask
Karl Andreason, Saskatoon,’ Sask.
Carl .1. Th. Casperson, Clover-
dale, B. C.
Thos. O. Johnson, Lundar, Man.
Joseph N. Poole, Hyanton, Man.
Jens P. Nielsen, Eston, Alta/
Jóhann O. Jóhannsson, Saskatoon.
Karl G. A. Alrik, Ryley, Alta.
Martin Grening, Provost, Alta.
Hilmar R. Satre, Provost, Alta.
John Bergeson, Provost, Alta.
William J. Rowley, Lundar, Man.
Eutil Jensson, Winnipeg, Man.
Merel Th. Einarsson, Church-
bridge, Sask.
Alten Grabow, Germany,
5. marz 1916.
Kæri faðir!
Alveg nýkomið bréf frá þér, og
sömuleiðis frá því nær öllum kunn-
ingjum mínum. Einnig hefi eg feng-
ið alla l>á peninga, sem þú og Emil
bróðir minn senduð mér síðastliðið
ár.
í gær meðtók eg böggul nr. 4 þ. á.
og hina, sem á undan vora sendir,
undanfarnar vikur.
Fyrir skömmu fékk eg bréf og
böggul frá Mrs. Runólfsson. Berðu
henni kæra kveðju mina og einlægt
hjartans þakklæti fyrir sendingarn-
ar til mín. Eg reyni að skrifa henni,
ef inér verður mögulegt.
Eg er ánægður y-fir þvi, að al-t
skuli ganga vel heima hjá ykkur, og
eftir þvi sem Clara systir segir mér
er hún vel gift.
Mér þótti náttúrlega fyrir, að geta
ekki verið nærri, þegar systir mín
giftist. En úr þvi hamingjan vildi nú
hafa ]>að svona, d-ettur mér ekki i
hug, að deila þar um.
Af inér er það að segja, að eg cr
alla tið hinn sami Jói. Verð aldrei
hið minsta lasinn, og læt liggja vel á
mér með þvi að gjöra mér glæsilegar
vonir um framtíðina og byggja alls-
konar loftkastala. Við þetta er eg
svo iðinn, að eg gef mér engann
tima til að hugsa um nútiðina. Alt
hefir einhverntíma enda, og við það
hugga eg mig, og bíð rólegur, þvi að
möggla er ekki til neins. Mér þykir
vænt um, að þú fékst myndina, sem
eg sendi þér héðan; en bráðlega læt
eg taka aðra mynd af mér, og vona
eg að hún verði betri en sú siðasta,
sem ekki tókst vel.
Með beztu óskum til allra er eg
þinn elskandi sonur.
J. V. Ausimann.
Axarskafta-fréttir.
Ekki fer Lögberg ifram með frétt-
irnar, þó farið sé að vora. 1 síðasta
blaði má fremstu siðu lesa þessa fár-
anlegu fréttapistla:
“S. A. Sigurðson deildarstjóri í
197. deildinni “Víkingum’ ’ er á
ferð um bygðina meðal íslend-
inga og annara Skandinava í lið-
safnaðar erindum.”
— Hvenær tók Sigurðson við
stjórn”? Og hvenær var Lt.-Col.Fon-
seca rekinn frá að stjórna þessari
deild (Battalion) ? “
Dr. Guðrn. Finnbogason
“Blaðið ‘Fréttir’ getur þess 26.
marz, að hann hafi farið af stað
liingað vestur með ‘Botníu’.
hamj fór frá Islandi 15. marz;
kvað ágæta tíð og góða líðan;
nokkuð mikinn snjö á Norður-
landi en engan hafís. Baldur fór
vestur í Vatnabygðir og verður
þar fyrst um sinn”.
— Finst ekki lesendunum heldur
greinilega sagt frá?
“Mörg hundruð Canada manna
féllu j orustunni miklu við Ver-
dun nýlega, þar á meðal nxargir
frá Winnipeg”
— Hvenær var borgin Verdun
flutt frá Frakklandi norðvestur i
Flæmingjaland (Flanders), þar sem
Canada menn börðust og féllu?(!!)
“1 febrúarmánuði féllu 263,
særðust 597 og týndust 15 her-
inenn frá Englandi, eða alls 875;
er það meira en í nokkrum mán-
uði áður síðan strxðið byrjaði. Á-
réiðanlegar skýrslur eru ei komn-
ar frá marz. Þessar skýrslur komu
ekki fyr en á föstudaginn var”.
— Hér fer nú skörin upp í bekk-
inn! 875 manns á manuði! En sann-
leikurinn er sá, að i sama mánuði
hefir mannfall hjá Bretum verið 40
þúsund. En til jafnaðar á mánuði
hverjum 20 til 30 ])úsund.
“Ver Ijós á vorum vegum og lampi
vorra fóta’’!! S. J. A.
í stað gasolins.
Blöðin segja að uppfindingamað-
urinn og efnafræðingurinn Louis
Enricht hafi fundið efni eitt eða lög,
sem muni alveg útrýma gasóliu og
gjöri hverjum manni mögulegt að
eignast autó. Þetta efni er grænlitur
lögur gagnsær, og ef að menn blanda
4 únzum af lögnum saman við 5 gal-
lons af vatni, þá verður vatnið eins
gott og jafnmikið af gasolini, til
hverra nota sem vera skal, en kost-r
að eins 1 !4 c gallónið. — Vér getum
ekki ábyrgst þetta, að öðru leyti en
því, að ensk og ameríkönsk blöð
fullyrða ])etta. En margt er uppfund-
ið á þcssum seinustu timuni.
Birkinesið.
TIL SÖLU land á vesturströnd
Winnipegvatns, rétt fyrir norðan
Gimli (Birkinesið); % mílu sund-
fjara; ljómandi fallegt fyrir sumar-
bústaði. Upplýsingar fást hjá Gísla
Sveinsson eða Stephen Thorson,
Gimli, og hjá Joseph T. Thorson, c.o.
Campbell and Pitblado, Winnipeg.
Framleiðsla og Sparnaður
“HVORT sem það er gróðavegur eða ekki, þá er skylda bændanna íCan-
ada eins brýn eins og síðastliðið ár, — sú skylda, að framleiða alt
æm ]>eim er mögulegt, til þess að uppfylla þær kröfur, sem kunna að
verða gjörðar, og eg álít, að þörfin og kröfurnar verði einna mestar eft-
ir kvikfénaði, vegna þess að framleiðsla kvikfjár hl.tur stórum að
minka meðan á stríðinu stendur.—HON. MARTIN BURRELL, Min-
ister of Agrieulture.
Eftirfylgjandi skýrslu-útdráttur er tekinn úr “The Agricultural War Book, 1916”, sem gefin er
af Búnaðardeildinni í Ottawa, Ont.
KVIKFJENAÐUR.—Hjarðirnar og hóparnir í
Evrópu hafa stórúm fækkað. Þcgar stríðið
er búið verður stórkosteg eftirspurn eftir kvik-
fénaði til kynbóta. Bændur í Canada ættu að
hafa þetta hugfast.
KJÖT.—Árið 1915 fluttu brezku eyjarnar inn
664,508 tons af nauta-, kinda og lambakjöti,
aif jies.su voru 364,245 tons keypt utan Breta-
veldis. Af 430,420 tons af nautakjöti voru að
eins 104,967 tons framleidd innan ríkisins.
Eftirspurn Bandamanna eftir frosnu kjöti,
Canned Beef, Baeon og Hams hl..tur að fara
\Taxandi. Pantanir eru stöðugt að koma til
Canada. Minkandi flutnings möguleikar hljóta
að gefa Canada betra tækifæri en öðrum.
löndum.
MJÓLKUR-BÚSKAPUR. — Heimilis notkun
mjólkur, smjörs og osta hefir aukist stórkosb
lega á seinni árum. Það sem stríðs-aðilarnir
þurfa af osti, er óendanlegt. Útflutningur af
osti frá Montreal 1915 var nær $6,500,000 meiri
en á árinu 1914. Verð í Montreal — Ostur: Jan-
uar 1915, 1544 til 17 cents; Janúar 1916, 18% til
18% cent. Smjör: Janúar 1915, 24 til 28% cent;
Janúar 1916, 32 til 33 eent.
EGG— Canada framleiddi $30,000,000 virði af
eggjum árið 1915, og gat því selt talsvert til
Bretlands. Útsölumenn ekki síður en fram-
leiðendur hafa bæði skyldu og tækifæri til að
ná haldi á þessum markaði.
Skrifið til Dominion Department of Agriculture og til Búfræðisdeildarinnar í yíar eigin fylki
eftir bæklingum þessu viðvíkjandi.
Tugir þúsunda af þeim mönnum, sem vinna að framleiðslu matvöru í Canada, hafa gengið í
herinn og eru að berjast á Frakklandi fyrir land þetta. Það er skylda hvers manns, sem heima
isitur, að framleiða eins mikið og unt er. Ríkið þarf alla þá matvöru, sem við getum framleitt á
árinu 1916.
FramleiðiS meira, sparið meira.
Notið vinnukraftinn af fremsta megni.
NotiS efni vel, svo ekkert fari til spillis.
Notið peninga hagkvæmlega.
THE GOVERNMENT OF CANADA
The Department sf Agriculture.
The Department of Finance