Heimskringla - 12.04.1917, Blaðsíða 7

WINNIPEG, 12. APRÍL 1917
HEIMSKRINGLA
7. BLS.
Að nota hita jarðar-
arinnar
Eftir )>ví >sem fnamfarir allar i
heiminum aukast, v-erSur mönn-
um betur og betur skiljanlegt,
bæði þeim, sem þjóðmegunarfræði
stunda, og leikimönnum, hve léleg,
ófullkomin og gamialdags kola-
brenslan er, sem nú á dögum er
algengust. Yissulega er nú ekkert
til, sem afkáralegra er cn hún, o-g
vafalauBt munu barnabörn vor
hugsia með mikilli undrun til þess
svo nefnda mentaða og upplýsta
fólks, 'sem þó viðhafði jafn lélegan
og kostbæran hlut eins og kolin.
Það er hægt að afsaka stálverk-
smiðju eigandann, sem notar kol-
im, er hann gettlr unnið úr nám-
unni rétt við dyr sínar. En það er
ómögulegt að afsaka verksmiðju-
eigandann eða heimilis eigandann,
sem nota kol, er þeir verða að afla
sér úr mörg þúsund' mílna fjar-
Jægð. t>að er þekkingorskoi-tur
vor í nútíðinni og sárgrætileg ó-
fullkomnuni sem gerir slíkt mögu-
Jegt. Pyrst þurfum vér að vinna
kolin iir námunum. Og að menn,
sem unnið gætu við svo margt
annað gagnlegra fyrir þjóðina,
gangi til slíkrar vinnu, séu grafnir
beztu ár æfi sinnar niðri í iðrum
jarðarinnar er engin glæsisaga af
nútíðiaranenningu. Svo þarf að
handfjaila kolin margoft eftir
þetta áður en þau eru flutt á lest-
irnar. Flutt eru þau svo oft og
einatt óralanga leið—og kolum
brent á ferðalaginu! Saga kolanna
eftir þetta er eilífur flutningur, sí-
felt verið að færa þau úr stað, unz
að lokum þau seljast fyrir $7.00 til
$12.00 tonnið—en eru þó ekki nema
að mesta lagi $3.00 virði tonrjið.
En enginn skyldi halda, að þetta
sé endir sögunnar. Langt frá er
að svo sé. Eftir að lvafa handleikið
koiin töluvert á ný, tökum vér að
brenna þeim, og fáum nú að njóta
hitans af þeim—»em er þó svo
kostbær—, en eitrum um leið and-
rúmsloftið, dröguun eitur þetta of-
an í lun-gu vor, þyrlum upp óend-
aniegu ryki og fáum svo eins og í
viðeigandi ofanálag að hreinsa
burtu öskuna! Eftir að vér höf-
um svo borgað dálítinn auka-
kostnafj við að fá þessa ösku flutta
burtu, setjumst vér niður inn 1
lestrarstofu og tökum að lesa síð-
ustu tímaritin, sem fræða oss á,
hve öll upplýsing og verklegar
framfarir sé nú á háu stigi hjá
þjóðiinmi. Yið lestur ]>enna hress-
umst vér fljótt í anda og verðum
stoltir af landinu, sem vér búum í,
og af sjálfum oss.
En samt -sem áður erum vér þó
smátt og smátt að fá meðvitund
um það, að til séu aðrir hlutir en
kol, sem framleitt geti hita, ljós og
afl. Fyrst og fremst höfum vér
“hvítu kolin”—vatnsaflið. I’að er
ekki eins kostbært, að senda “afl”
eftir þræði, eins og senda það með
járnbrautarlestum. í borginni
Syraeaise í Bandaríkjunum hreyf-
ast strætiisvagnarnár með rafmagni,
sem fengið er úr afli Niagarafossins
um 150 mílur f burtu. Og nú upp
á síðkastið viðhefir hið öfluga
Ohicago, Milwaukee and St. Paul
DnjQ/i “ There’.s Mone'J
rVíllöt/ m hens
Poultry
To increase
the Nation’s
Food Supply
This is a Patriotic Natior^al Duty
10,000,000
That means 15 more
hens on every farm in Canada.
Raise two additional
broods of chicks and let the
hen help you increase pro-
duction.
Every pound of food
produced helps defeat the
enemy.
Ten million more hens are
needed to meet the home and
overseas demand for eggs.
Britain makes insistent
demand for eggs at high prices.
Patriotism and profit
both urge you to increase the
supply.
Let the hen help you.
Interest your boy
and girl in poultry keeping.
// you need information on any svbject connected
with poultry raising and marketing, write,
THE INFORMATION BUREAU,
DOMINION DEPARTMENT OF AGRICULTURE,
OTTAWA.
HONOURABLE MARTIN BURRELL, Minister.
Eg set Peninga
i vasa ydar
MEÐ ÞVÍ AÐ SETJA TENNUR
1 MUNN YÐAR
Þeha er það, sem eg virkilega geri fyrir yður, ef þér komið til mín og
látið mig gera þau verk, sem nauðsynleg eru til þess að tönnur yðar
verði heilbrigðar og sterkar. — Eg skal lækna tann-kvilla þá, sem þjá
yður. Eg skal endurskapa tönnurnar, sem eru að eyðast eða alveg farnar.
Eg skal búa svo um tönnur yðar, að þær hætti að eyðast og detta burtu. Þá
getið þér haft yfir að ráða góðri heilsu, líkams þreki og starfsþoli.
Expression
Plates
Heilt “set” af tönnum, búitS til
eftir uppfyndingu minni, sem
eg hefi sjálfur fullkomnab,
sem gefur ybur í annab sinn
unglegan og eblilegan svip á
andlitib. Þessa “Expression
Plates” gefa yöur einnig full
not tanna ybar. Þær líta út
eins og lifandi tönnur. Þær
eru hreinlegar og hvítar og
stærb þeirra og afstaöa eins
og á “lifandi” tönnum.
$15.00.
Varanlegar Crowns og
Bridges
Þar sem plata er óþörf, kem-
ur mitt varanloga “Bridge-
work” aö góbum notum og
fyllir auða staöinn í tann-
garöinum; sama reglan sem
viöhöfð er í tilbúningum á
“Expresslon Plates” en undir
stöðu atriðið í “Bridges” þess-
um, svo þetta hvorutveggja
gefur andíitinu alveg eðlileg-
an svip. Bezta vöndun á verkl
og efni — hreint gull brúkað
til bak fyllingar og tönnin
verður hvít og hreln “lifandi
tÖJHl.”
$7 Hver Tönn.
Porcelain og Gull
fyllingar
Porcelain fyllingar mínar eru
svo vandaðar og gott verk, að
tönnur fylta" þanníg eru ó-
þekkjanlegar frá heilbrigðu
tönnunum og endast eins lengi
og tönnin.
Gull innfyllingar oru mótaðar
eftir tannholunni og svo inn-
límdar með sementi, svo tönn-
in verður sins sterk og hún
nokkurntíma áður var.
Alt erk niltt Abyrgnt að vera vandnð.
HvaKn tannlieknlngar*
sem þér þarfnlat, atend-
ur hún yður tll bofln
hér.
Vottorð ok meðmffll I
hundrnðatall frfl versl-
nnarmiinnom, Nigmönn-
um ok preatum.
Alllr Mkoðaðir kofltnaKarlaunt. — I»ér eruð mér ekkeit ttkuld-
hundnlr þfl eg hnfl jseflfi yðiir rfiðlt KKlimar viövfkjnndi tiinn-
yðnr.. .Komið eðn tlltaklö A hvaðu tímn þér vlljlft komn, f
Kcgniim talsfman.
Dr. Robinson
Birks Building, Winnipeg.
DENTAL SPECIALIST
járnbrautarfélag raflestir á braut-
um sínum á 440 mílna löngu svæði.
Þar þarf engin kol að brúka, en
vatnsafl er notað, sem breytt er í
rafmagn, og rafmagnið er svo leitt
eftir mjóum þræði, sem sti’engdur
er á staura með fram járnbraut-
unum.
En vatnsaflsstöðvar eru þó tiltölu-
lega fáar enn þá. Áður langt um
iíður verður enginn ónotaður foss
til í landinu. Hvað á þá til bra-gðs
að taka? Svarið kemur frá I-talíu.
Og svar þetta er ekki liugsjón eða
ritstjóra dagdraumur. Prins Gin-
ori-Conti á ítalíu er eigandi að
geysistórri aflstöð, sem bygð er á
einu eldfjallasvæðiiniu ]>ar, og fram
leiðir 15,000 hestöfl á hverri sek-
úndu dags og nætur. H-ann bara
tappar hita jarðarinnar á þann
hátt, að hann hefir látið grafa
pípur um 500 fet ofan í jörðina og
'með þessum hita, sem ekkert kost-
ar liann, fær thanm hita.nn fyrir
katlana, sem hreyfa vélarnar er
framieiða rafmagnið.
Og þetta, sem hann er að gera,
er hægt að gera hvar sem er á
hnettinum. Að vfsu þarf að grafa
dýpra í sumum öðrum löndum til
að ná í sama jarðhitann. En að
grafa djúpt niður í jörðina, er ekk-
ert torveit viðfangs í augum vél-
fræðinganna nú á dögum.
Sé hola grafin beint ofan í jörð-
i-rna vfðast hér í iandi, eykst jarð-
hitinn um 1 stig Farenheit á
hverjum 40—50 fetum sem neðar
dregur. Verður því að grafa 8,000
til 9,000 fet til þess að ná í 212 stiga
hita, en þetta hitastig snýr vatni í
gufu. Dýpi þetta er að vísu mikið
og afar kostbært í fyrstunni, en sú
mun verða rau-nim á, að fyrirhöfn
þessi og kostnaður borgar sig vel,
þegar frá líður. Að eins einu sinni
þarf þetta að -gerast og rná svo
njóta -hitans, sem þannig fæst, í
margar aldir á eftir. Ekki þarf
h-eldur að grafa svo djúpt á sum-
uim stöðum; 2,000 íeta dýpi verður
oft næglegt til að ná í 212 stiga
hita. 1 eiinstöku stöðum úbheimt-
ist jaf-nvel minna dýpi en þetta.
Til dæmis í Yellowstone Park, er
sjóðandi vatn á yfirborði jarðar-
innar.
Ekki verður þess lan-gt að bíða,
að borgir og sveitir hér f iandi færi
sér þetta f nyt og nái ]>a-nnig í hita
þann, ijós og afl, sem l>örf er á.
Og þau rfki, sem búa við kola-
skort og skort á vatnsafli ættu
ekki að láta dragast lengur að
reyna aðferð Prins Ginori-Conti á
ítalíu.
Slíkar jarð-hitastöðvar 'myndii
borga -allan kostnað, sem útheimt-
ist við að koma l>eim á fót, á einu
eða tveimur áru-m.
(Þýtt lausl. úr “The Eleetrical
Experimenter.”)
-----o-----
Merkilegt bréf
Eftirfylgjandi er þýðing af sendi-
bréfi til hefðarfrúr í Svi-sslandi frá
skóla-sysitur hennar og vin-konu,
sem er dóttir hátt standandj em-
bættismanns á Þýzkalandi. Bréf
þetta, sem ritað var á þýzku en
kom út f franskri þýðingu í blað-
inu “Tribun-e de Gevive’’ 101. Febr.
1917, var sent til blaðsins Wfnni-
peg Frce Press af R. la Freyetti, 253
Garry str. Winnipeg. Bréfið er
skrifað í Frankfort á Þýzkalandi
og dagsett 20. Júlí 1915.
“Kæra litla Lovísa mín!
Innihald síðasta bréfs þíns til
mín hefði alveg gert út af við mig,
ef eg hefði ekki vitað, að skoðun
þín á voru dýrðlega striði er
sprottin af þínum átakaniega
]>ekkingarskorti. Þú býrð í landi,
sem gegnsýrt er af hinum gömlu
frelsishugnvjmdum, sem orðnar eru
tveimur öldum eða meira á eftir
tímanum, saman borið við oss.
Þig van-tar góða inntöku af prúss-
neskri menningu. Það er auðvit-
að eðlilegt að þú—kvenmaður frá
Svisslandi—með skoð-anir, sem eru
sniðnar eftir frönskum móði, getir
ekki skilið, hvernig mitt unga,
þýzka hjarta skoðar stríð ]>etta.
Við áttum tal um það fyrir árum
síðan, og þá sagði faðir minn við
okkur: “Þýzkaland er að verða
of iítið fyrir okkur -hér, vér verðum
að snúa oss að Frakklandi til að
ná í landauka og afla oss meiri
peninga.’’ Þetta sagði liann ]>á.
Er það nú vor sök, þó Frakkar
vilji ekki skilja eða viðurkenna, að
vér þuríum á meira landi og meiri
peningum að halda? Þú minnist
á, að hermennirnir ha-fi farið
harkalega með þessar belgisku
skepriur, -og enn fremur mimnist
þú á eyðileggin-g dómkirkjunnar í
Rheim-s, sem og rán og brennur
þorpa og bæj-a. En svarið er: það I
er framið í strfði.
Þú átt mikið enn eftir -að læra,
til þess að geta orðið jiafnsnjöll
oss. Eg get ábyrgst þér það, að alt
sem gert hefir verið upp til þessa
dags, er lítiiræði sarnanborið við
það, sern í vændum er í nálægri
framtíð.
Það er á yfirstandandi tíð að
ei-n« einn mannflokkur, sem verð-
ugur er eða fær um að ráða yfir
öllum öðrum þjóðum jarðarinnar,
og sem komist hefir á -hæsta stig
tnenningarinnar (eiivlization), og
sá nmnnflokkur eru Prússar.
hátt, að hinir fyrstu menn, Adam
og Eva, hefðu verið Prússar. Þetta
er mjög auð-skilið, því biblían segir
að Prússa guð hafi skapað oss í
sinni eigin mynd. Þess vegna, ef
vér erum komin út af þessuin
prússneska Adam og konu hans,
þá ættu að eims Prússar að vera
viðurkendir sem ríkjandi þjóð í
veröldinni, og Þjóðverjar, ásamt
öllu sem grær og framleitt er í ver-
öldinni, ætti því að vera vort.
Allir hljóta að játa, að þessi á-
iyktun er réttmæt, og að vor eink-
unnarorð ættu að vera: “Guð er
m-eð oss, Þjóðverjar yfir öllu.”
Þú skilur nú auvitað hvers
vegna vér -vildum -hafa stríð. Er
það ekki skamfmarlegt, að aðrar
þjóðir, sem ekki bafa einu sinni
rétt til að liía á jörðunni—, skuli
vilja þröngva okk-ar rétti. Vér er-
um sá ei-ni rétti, heilagi ávöxtur,
en aðrir að eins hið óhirðandi, ó-
nýta hismi. Það er orsökin til
þess að vor mikli keisari, hinn full-
megtugj guðs á jötðu, hefir nú á-
kvarðað að gera enda á öllu þessu
mikla ran-glæti og vinsa úr alt
skemda og vonda útsæðið. Skil-
urðu mig nú?
Eg tek -svo í hönd þfna sem
sannur Prússi, og skólasystir og
vina.
Eg segi, vér Prússar, því þó að
Þjóðverjar yfir höfuð séu guðs út-
valin þjóð, þá eru Prú-ssar vafa-
laust kjörnir af drotni til þess að
stjórna Þjóðverjum. Allar aðrar
þjóðir, og þar á meðal—til allrar
ógæfu—aumingja Svi-ssland, eru
lágt standandi og lítils verðar.
Það er þess vegna, að eg lrefi ætíð
verið -stolt af þ\’í, að vei'a san-n-ur
Prússi. Það var seinast í gærdag,
að presturinn okkar útskýrði fyr-
ir okkur á mjög skilmenkilegan
S J. Jóhannesson þýddi.

♦
:
♦
♦
t
♦•
♦
♦
♦•
♦•
♦
Mórauða Músin
Þessi saga er bráðum upp-
genginn, og settu þeir sem vilja
i
eignast bókina, aö senda osa ♦
pöntun sína sem fyrst. Kostar t
♦
50 cent. Send póstfrítt. J
FULLKOMIN SJÓN
HOFUÐVERKUR HORFINN
Biluð sjón gjörir alla vinnu erfiða og frístundir þreytandi.
Augnveikur maður nýtur sín ekki. Vér höfum bezta útbúnað
og þaulvana sérfræðinga til þess að lækna alla augnakvilla.
— Sérstakur gaumur gefinn fólki utan af landi.
Þægindi og ánægja auðkenna verk vort.
OPTOMETRIST
* Ó • I íil LA/Il, AND OPTICIAN
Áður yfir gleraugnadeild Eaton’s.
211 Enderton Building, Poítage and Hargrave, WINNIPEG
B0RÐVIÐUR
SASH, DOORS AND
MOULDINGS.
Vi8 höfum fullkomnar byrgSir
al öllum tegundum.
VerSskrá verður send hverjum, sem
æskir þess.
THE EMP/RE SASH <£ DOOR CO., LTD.
Henry Ave. East, Winnipeg, Man., Telephone: Main 2511
Hveitibœndur!
Sendið korn yðar 1 “Car löts”; seljið ekk i í smáskömtum,—
Reynið að senda oss eitt eða fleiri vagnhlöss; vér munum
gjöra yður ánægða, — vanaleg sölulaun.
Skrifið út “Shipping Bills’ þannig:
NOTIFT
STEWART GRAIN COMPANY, LIMITED.
Track Buyers and Commission Merchants
WINNIPEO, MAN.
Vér vísum til Bank of Montreal.
Peninga-borgun strax Fljót viðskifti
A. McKellar
The Farmers, Market
241 Main Street. WINNIPEG
Bœndur, takið eftir!
Fyrir óákveðin tíma horgum vér eftirfylgjandi prfsa:—
Hænsni, lifandi, pundið.........................................16c
Ung hænsni lifandi, pundið______________________________________20c
Svín, frá 80 till50 pund á þyngd, pundið______________________16i/2c
Rabbits, (liéra), tylftina..—............................30 til 60c
Ný egg, dúsfnið.................................................45c
Húðir, pundið .„_............................................._..i9e
Mótað smjör, pundið______________________________________33 til 35c
Sendið til McKellar, og nefnið Heimskrtnglu.