Heimskringla - 03.10.1918, Page 7

WINNIPEG, 3. OKTOBER 1918
HEIMSKRiNGLA
7. BLAÐSIÐA
Umlbætur í Meso-
potamíu.
í neðxi málstofu brezká þingsins
var spurst fyrir um það í fyrra mán-
uði, hver.su ihernaði og framkvæmd-
um Breta miðaði áfram >í Mesópóta-
míu og við Rauðahafið. Robert
Cecil lávarður varð fyrir svörum og
sagði: “Herferðir Marshalls hers-
ihöfðingja í marsmánuði og apríl
bráu þann áarngur, að Tyrkir létu
um 10 þúsundir manna, þar af voru
7,500 teknir til fanga. Þeir hafa mist
30 fallbyssur o;g margt hergagna
anmað.
En um stjórnarfarsiegar fram-
kvæmdir í Mesópótamíu er það að
segja, að mjög gleðilegur árangur er
orðinn af uimbótastarfi því, sem haf-
ið hefir verið til þess að ihefja land-
ið úr því kaldakoli, som það var í
undir stjórn Tyrkja. Stjórni>n> hefir
sett á stofn 13 barnaskóla, 4 alþýðu-
kóla, kenrnaraskóla og mælingaskó'la,
og æðri landibúnaðarskólar ihafa ver-
ið 'Sbofinisettir. Þörfin er mjög 'brýn
á betri mientamál'askipun og verður
bót á ráðin ií því efni, .svo fljótt sem
nægir k-ennarar íást. Mikil iand-
flæmi áður óyrkt hafia verið lögð
undjr plóginm með isamvinnu al-
þýðu og stjórnarinnar. Dráttvélar
hersins og hestar hafa verið notaðir
við jarðyfkjuna. Samgöngur hafa
verið bættar rneð iniýjum akveguin,
járnbrautum og skipaskurðum og
þjóðvegir hafa verið friðaðir. Við-
kifti hafia aukist og verð lífsnauð-
synja lækkað. Sá rnikli munur, sern
nú er ó Mesópótamí.u og nágranina-
löndumum þar sem Tyrkir ráða og
ríkja enn, hefir orðið til þe«is að örfa
alþýðu og Jýðforingja í Mesópóta-
míu til allra góðra verka, því að í
lönduim Tyrkja ríkir fullkomiin ó-
stjórn og sífeld ihungursrneyð. Sam-
lynidi er ágætt milli hermanna vorra
og landsmanna og samvinnan hin á-
kjósanlegasta. Sú skoðun kemur oft
1 ljós, að Bretar séu vinveittir Ar-
öbum.” .
Cecil ilávarður gat þess enn frem-
ur, að bandamaður Breta, kongur-
inn í Hedjas, hefði unnið Tyrkjum
mikið tjón, spilt samgöngutækjum
þeirra og náð miklu herfangi—Vísir.
Tíu Sunnudagar
í>að er alsiða á íslandi, að fólk í
kaupstöðum hópar sig saman á
sunnudögum og öðrum hvíldardög-
um, einkum að sumarlagi, og fer sér
til skemtunar “upp f sveit” annað
bvort gangandi eða öllu heldur ríð-
andi á hestbaki. Svo er áð við ein-
hvern fagran náttúrublett og sögu-
rfkan til fjalla eða f sveit og fólkið
skemtir sér þar og neytir góðgætis
sem J>að hefir flutt með sér, líkt og
við hér í Ameríku gerum á skógar-
ferðum (picnics. í seinni tíð eru
ferðalangar þessir heima teknir upp
á því að fara á reiðhjólum og ef til
vill eitthvað á bifreiðum. — Um
ferðir þessar og staði þá sem til er
sótt frá Reykjavík segir tímaritið
‘ISumarblaðið” nýlega það sem hér
fer á eftir og er ekki ólíklegt að
margir hinir eldri, sem kunnugir
eru á þessum slóðum, hafi ánægju
af að lesa ritgerð þessa. Vér setjum
hana þvf hér, en verðum því miður
að sleppa myndunum, sem sýndar
eru af skemtistöðunum í tímaritinu.
%
Tíu sunnudagar.
Nú er sumarið að breiðast yfir
landið. oftið er fult af sólskini og
jörðin er þakin nýjum gróðri. Sum-
arið gefur sveitunum mál og senn
fer landið ’að brosa.
Þeir sem ætíð sitja iheima, sjá ald-
rei sólsveipað iandið. Þeir þekkja
ekki þá ánægju, að fara um talandi
sveitir. Þeir finna aldrei áhrif nátt-
úrunnar og fara á mis við þann
þroska og það þrek sem hún gefur.
Þeir sem leita náttúrunnar fá nýja
sjón á landinu, þeir gleðjast yfir feg-
urð þess og læra að blessa sólina.
Þeim finst smáblómin vera vinir
sfnir og fjöllin frændur sínir. Þeim
finst þeir vera tengdir iandinu.
Hér fara á eftir leiðbeiningfar fyrir
þá sem vilja komast úr bænum og
leita til náttúrunnar. Það er hverj-
um fært, sem hefir báða fætur heila.
Fyrirhöfnin er lítil en ánægjan mik-
il. Vér viljum vísa yður veginn í tíu
suninudaga. Úitbúnaður þarf ekki
að vera margbrotinn. Einn maður
þarf að hafa með sér: Mal með
nokkrum brauðsneiðum og eina
dós af niðursoðnum ávöxtum. Kort
af leiðinni, áttavita og gott skap.
Gengið er út frá, að farið sé á
reiðhjólum. En margar leiðirnar
má fara alveg gangandi.
1. Mosfells-sveit og Tröllafoss.
Allir munu kannast við þessa leið
og því óþarfi að lýsa henni ná-
kvæmlega. Þegar komið er yifir
Köldukvísl, er farið upp melinn, sem
liggur með ánni og haldið eftir
troðningum sem þaðan ligga í aust-
ur, að bænum Hrísbrú. Þar er bezt
að skilja hjólhestana eftir og halda
síðan gangandi fram hjá Mosfelli
eftir götum út að Skeggjastöðum.
En sá bær stendur við Leirvogsá. í
þeirri á er Tröllafoss.
2. Rauöhólar og Elliðavatn.
Bezt að skilja reiðhjólin eftir hjá
Baldurshaga og fiam gangandi suð-
ur eftir. Þeir ®em aldrei liafa séð
Rauðhóla nákvæmlega, ættu ekki
að láta það undir höfuð leggjast.
Landslagið er mjög einkennilegt.
Gvendarbrunnar eru á leið þessari,
fyrir austan Elliðavatn. Út í vatnið
gengur nes, er Þingnés heitir. Eru
þar búðarústir. Sagt er, að þar hafi
áður verið Krossncs-þing.
3. Hvatshellir og Helgafell (340 m.)
Earið er á hjóíhestum til Hafnar-
fjarðar og skildir þar eftir. Svo er
lagt af stað gangandi upp með
Setbergshlið. Hvatshellir er á hægri
hönd við veginn þegar farið er upp
eftir og eru margar vörður við
munnann. Aðal hellirinn liggur i
suður og vestur frá veginum og er
hann um 150 feta langur. Þeir sem
vilja fara inn, verða að hafa með sér
kerti.
Til hægri handar, þegar komið er
inn í hellismunnann er rifa í vegg-
inn og má þar komast inn. Opnast
>ar afhellir, sem er álíka langur og
aðal-hellirinn, Insti ihluti hans er
mjög failega myndaður, eins og
hvelfing. Ættu það allir að sjá,
sem þar fara um.
Síðan er lialdið upp eftir veginum
til Helgafells. Það er ihægast upp-
göngu norðan til. Útsýni er um alt
nágrennið og víðar. Á leiðinni til
baka, ættu menn að koma á Kaldár-
•botna. Þar er nóg vatn og góður
hvíldarstaður. Frá Hafnarfirði upp
á Helgafell, er hægur 3 tíma gangur.
4. Trölladyngja (393 metra) og
Keilir (389 m. hár).
Hjólað er allt suður að Hvassa-
hrauni og ihjólim skilin þar eftir.
Síðan er haidið suður fyrir Afstapa-
hraun. Við veginn er tjörn lítii
og heitir þar Kúagerði. Þaðan er
haldið eftir troðningum sem liggja
með hraunbrúninni og stefnt á Keil-
ir. Hafi menn nægan tíma er vel
vert að leggja krók á leið sína út að
Trölladyngju. Þar eru margir hver-
ir og mikill hiti i jörðu. Til baka
liggur leiðin um Höskuldarvelli i
norður frá Trölladyngju og fram hjá
felli einu litlu í hrauninu (Snáka-
fell), að Hvassahrauni. — Þetta er
nokkuð erfið dagleið. Ættu menn
að útbúa sig vel með drykkjarföng,
>ví um þau er lítið á leiðinni frá
Hvassa'hrauni.
5. Esja.
Sama leið og að Tröllafossi, nema
haldið er frá Köldukvísl alla leið að
Koliafirði, bæ eem stendur undir
fjaliinu. Farið skal upp með Kolla-
fjarðará og haldið upp með Kistu-
felli inn í gil og þar upp á brún.
Kistufell er sá hluti fjallsins, sem
lengst gengur í suður. Af brúninni
er haldið til norðausturs upp á Há-
vatind, sem sé>st strax af fjallsbrún-
inni. Hann er 909 metra hár. Þar er
ágætt útsýni um alt Suðurland.
6. Fífilsfell.
Haidið er eftir austurvegi upp fyr-
ir Sandskeiði. Þar er farið út af
veginum og stefnt á fjallið austan-
vert. Er þar góð leið upp á tind-
inn, og ekki erfið. Vifilsfell er 655
metra. Sést þaðan um Suðursveitir
og til Vestmannaeyja. Til baka ættu
menn að fara suðaustur úr fjallinu
niður í Jósefsdal og þaðan út á veg-
inn.
7. Hengill.
Til þess að komast þeissa leið þarf
að nota seinnipart iaugardags lfka.
Er haldið upp að Kolviðarhóli og
gist þar um nóttima. Þar er gott að
vera. Morguninn snemma skal geng-
ið á fjallið. Farið er upp Sleggju-
beinsdal, sem er norðaustur írá bæn-
um. Upp á brún Sleggju og nið-
ur í Instadal. Þar eru grænar og
sléttar grundir. Þareru brennisteins
hverir, og er jarðhiti þar mikill.
Sjást reykirnir úr þeim langt að.
Frá hverunum er haldið í norður,
upi> á ihæsta tindnn Þar er glæsi-
legasta útsýni af nálægum fjöllum.
Þaðan sjást fieiri kirkjur en af
nokkru öðru fjalli á landinu. Best
er að halda sömu leið til baka.
8. Kleifarvatn.
Það liggur við vesturendann á
LönguhHð. Það er stórt vatn og
fallegt. Liggja fjöil að þvf á tvær
hliðar. Haldið er frá Hafnarfirði
upp með hamrinum og síðan eftir
Ketilsstíg.
Þegar komið er lítið eitt suður
fyrir Helgafiell, skal stefma á vestur-
enda Lönguhlfðar sunnan og austan
vert við Undirhlíðar. Þegar þang-
að er komið, blasir vatnið við. í
leiðinni ættu menn að ganga upp á
Lönguhlíð og er það hálftíma ferð.
Landslagið á þessari leið er mjög
einkennilegt.
9. 1 berjaleit.
Farið er gangandi til Vífilsstaða
og þaðan haldið suður að Gjáarrétt.
Þaðan í norður og austur fram eftir
Vatnsendahjöllum, út að Elliða-
vatni og þaðan beinustu ieið til
Reykjavíkur.
10. ÞINGVELLIR.
Þingvellir eru að verða aðal at-
hvarf Reykvíkinga á sumrin og er
það vel farið. Staðurinn er hinn
merkasti sunnaniands og vel fallinn
til gleðskapar og sumardvalar.
Hvergi er meira gaman að vera en á
Þingvölium þegar -alt er þar sveipað
sólskini og margt er af ungu fólki.
Þegar allir eru brosandi og allir
skemta sér. Þá er hvergi skemtilegra
og þá er hvergi eins fallegt.
Fyrsta verk þeirra, sem dvelja á
Þingvöllum nokkurn tíma, ætti að
vera að ganga upp á Súlur.. .Þaðan
er þriðja 'bezta útsýni á iandinu og
engum er ofvaxið að ganga upp á
fjallið. Er það sex tfma ferð frá
Þingvöllum og til baka aftur.
Menn ættu heldur ekki að láta
undir ihöfuð leggjat að fara út að
fossinum Glym, sem mun vera þriðji
hæsti fioss á landinu. Leiðin liggur
fram með Súlum, sunnan og vestan
yfir Leggjabrjót. Leiðin er vörðuð
og því auðrötuð. Aðaltorfæran, sem
verið hefir á þeirri ieið, Biskups-
kelda, er nú brúuð. Leið þessa má
fara á 10 tímum fram og aftur. Er
margt að sjá í slikri för og mun
engan iðra sem hana fer.
—Þingvellir eru 1 niðurníðslu, og
er slfkt hin mesta skömm. Ekkert
er gert tll þess að staðurinn verði
vistlegur, og er mesta furða að ekki
skuli vera búið að fæla alla frá að
koma þangað. Úr þvf haldið er opn-
um gistiskála þar, það minsta sem
hægt er að heimta, að mönnum sé
veittur sæmilegur beini. Ættu gest-
irnir ekki að þurfa að flytja með sér
matvæli og annan útbúnað sökum
þess hversu kotungslega er að dreg-
ið og vandræðalega stjórnað af þeim
sem greiðann selur. Ef vel væri, ætti
landið að halda þar opnum stórum
og veglegum gistiskála yfir sumar-
mánuðirua og sjá um risnu. Þing-
vellir eiga skilið að þeim sé sómi
sýndur. Og þess ætti ekki að verða
langt að bfða, að skafinn verði kot-
ungsbragurinn af þessum öndvegis-
stað landsins.
Sagan.
Framh. frá 6. ibls.
Jeff þagnaði nú um stund, og notuðu tilheyr-
endurnir þá t*ögn til að tala um þessi undur sín á
milli og dást að þreki spæjarans og þekkingu.
' Mig hafði grunað frá því fyrsta, að eitthvað
þessu líkt adtti sér stað, en það var ekki fyr en í dag,
að eg fékk fulla vissu um það. Og nú er að eins eitt
eftir ógert í þessu sambandi.”
Og það er?” spurði Walter.
Að koma þessari pípu til skila. Koma henni til
hins rétta eiganda. Ef það er ekki gert, munu þessi
morð koma fyrir aftur, jafnvel eftir nokkur ár, því
þeir verða aldrei í rónni, fyr en þeir fá pípu sína aft-
ur, eða hafa myrt alla þá, sem hana hafa með hönd-
um haft, hvort sem það er karl eða kona. Og eg sé
hér nú fyrir framan mig æði marga, sem það hafa
gert, og trúið mér, að þeim öllum er ætlaður sami
dauðdagi, þó síðar verði.”
Það fór hrollur um áheyrendurna.
En hvað er um glæpamennina?” spurði nú yfir-
maður lögreglunnar frá Philadelphia. “Eiga þeir
allir að sleppa? Á ekki að láta þá úttaka sín mak-
leg málagjöld?”
“Þeir hafa allir verið teknir fastir og eru nú í
varðhaldi þar sem þeir geta ekki gert neinum neitt
mein fyrst um sinn. Og vitnakeðjan á móti þeim
er svo löng og sterk, að eg sé engan veg fyrir þá að
sleppa.”
“En hvað gott gerir þá pípan morðingjanum, ef
hann verður dreginn fyrir lög og dóm og meðtekur
sína hegningu, sem að sjálfsögðu verður líflát.”
“Hann mun sjá um, að hún komist til einhverra
af ættinni,'þegar dómur hans er uppkveðinn. Berið
engan kvíðboga fyrir því. Og þetta, herrar mínir
og frúr, bindur enda á þetta leyndardómsfulla mál,
sem bakað hefir yður svo mörgum sorg og mæðu.
Eg skil hér við Rauða dreka merkið.”
"Eg geri tillögu um það, að við tökum allmenn
samskot og myndum sjóð handa Mr. Jeff erson Clay-
lon, svo hann þurfi ekkert að starfa hér eftir að öðru
en að leiðbeina öðrum í því að ráða til lykta flókin
°8 leyndardómsfull mál. Það yrði lítill þakklætis-
vottur frá okkur öllum til hans í þarfir mannúðarinn-
ar. sagði Walter háum rómi svo allir skyldu heyra.
Jeff roðnaði ögn í andliti.
Ef það hefir verið ykkur nokkurs virði, sem eg
hefi gert í þessu máli þá ætla eg að biðja ykkur að
gera ekkert af því sem þessi tillaga fer fram á að þið
gerið. Eg er enginn gjafa þurfi. Lifi ekki á bæ eða
sveit. Eg aetla að taka með mér pípuna og græna
guðinn í bili, því hvort tveggju er mikils virði við
yfirheyrzlu þessara glæpaseggja. Og svo, herrar
mínir og frúr, fer eg og býð yður öllum góðan dag.
með von ura, að þetta komi ekki fyrir aftur; eg vona
að við séum komin fyrir upptökin, og að okkur hafi
tekist að stemma stigu fyrir nokkrum frekari morð-
tilraunum frá höndum Kínverja eða Japaníta.”
Jeff var kominn út úr herberginu áður en fólkið
varði, og það sá ekkert meir af honum. Á heim-
leið.nni var hugur hans farinn að starfa að' öðrum
málum, og hann var búinn að gleyma að hann hafði
l-okkru sinni fengpst við rauðadreka málið, sem ó-
haett er að fullyrða að engum hefði tekist að ráða
fram úr á eins heppilegan hátt og Jefferson Clayton.
ENDIR.

Stríðstí m a-Mj öltegundir
PURITy FC0IIR
(GOVERNMENT STANDARD)
OG PURITY HAFRAMJÖL
f Allri YSar Bökun. SkrifiS eftir matreiSslubók
WESTERN CANADA FLOUR MILLS C0„ LTD.
\V innipeg. Brandon. Calgary. Edmonton.
Flour License Nos. 15,16,17,18. Cereal License No. 2-009
» " *
* « • •>
1 jl • • / __ • Þér hafiB meiri ánægju
fiPiri aiMPOriA af blaöinu yBar, ef þér vitiB,
Af 1 me0 Sj41{um yt)ariaö þér haf-
iö borgaB þaB fyrirfram. Hvernig standiB þér vjB Heimskringlu ?
&
X
FLESTIR, en þó ekki ALLIR kaupa
Heimskringlu
BlaS FÓLKSINS »g FRJALSRA skeðana og elsta fréttablað Vestur- islendmga
Þrjár Sögur!
og einn árgaogur af bktSÍMi fá aýir kaupenduu sem senda
096 fyrirfram eiai árs andvirSt blaðsins. — Fyr eSa síSar
kaupa flestir lskncEagpar Hotsmkringlu. — Hví ekki að
bregða við oú og neka bezta tekifœriB? — Nú geta nýir
kaupendur TaliÍ þrjir af eftirfyigjandi sögum:
“SYLVIA.** UB1LEYNDAF
•'ÆTTAREINKEWŒ).-
"LARA.” TJÓSVÖKÐURm
DÓTTIR AMTMAWBINS.”
<tl s'
TJLLU SKJÖK” “DOLORES.”
"JÓN OG LARA.”
“KYNJAGULL” "BRÖÐUR-
Sögusafn Heimskringlu
r
kostxsat).
Viltur vegar Sfn H > 'n Vjwmw . 0.75 0.50
MórauSa oán 0.50
Syfvfa $0.30
fí -■ 0.30
Dcdoraa — _ . ._ 0.30
Hin leyndartftnrftiDu skjol 0.40
Jófi Og ____ 0.40
ÆttaraiakflHBtð 0.30
LiósvarSnrnw 0.45
KyniagniS 0:35