Heimskringla - 17.10.1918, Síða 6

'6. BLAÐSIÐA
HEIMSK.RINGLA
WINNIPEG, I 7. OKTóBEin. . > ,Ö
Hetju-Sögur
Norðurlanda.
EFTIR
JACOB A. RIIS.
Ofurhugi.
Átjánda öldin rann upp í norðurhluta Norður.
álfunnar yfir frænda-rógi og vígaferlum.
Karl tólfti í SvíþjóS, mestur ofurkappsmaSur
tiginn, er sögur fara af, og FriSrik IV. Danakonung-
ur, höfSu sagt upp friSi og sáttum. En eins og
hvorirtveggju landslýSur var náskyldur, svo voru
þeir og náfrændur og lögSu því meira kapp á aS fá
boriS hvor af öSrum. Líkt og ljón og einhyming-
ur, færSu þeir leika “fram og aftur um bæinn”, og
um alla þá bæi, er á vegi þeirra urSu, og veitti ýms-
um betur. Á sjónum — en þaS reiS á mestu, því
hvorugir gátu komist á orustustöSvar eSa dregiS
her aS hinum, ef skipaferSir voru teptar—, varS
sigurinn aS lokum Dana megin. En þaS var ein-
göngu manni einum aS þakka, er naumast á sinn
líka í allri hernaSarsögu NorSurálfunnar, Pétri
Tordenskjold. Á örskömmum tíma, einum tíu ár
um, hafSi hann sem unglingur og óbreyttur sjómaS-
ur, hafist til æSstu sjóliSsforingja tignar, veriS aSl-
aSur af konungi, orSiS aS átrúnaSargoSi tveggja
þjóSa, en myrtur aS lokum í einvígi, þá rúmt þrí-
tugur aS aldri. Hann var lifandi ímynd þessara
róstusömu tíma, meSan á Tólf-ára-stríSinu stóS;
því meS þeim reis frægSarsól hans og gekk undir
Því meS sama ári og friSur var saminn, var æfi
hans lokiS.
Pétur Janson Wessel var fæddur í bænum
Þrándheimi í Noregi, þann 28. dag októbermánaS-
ar, áriS 1 690, en á þeim tíma höfSu Danakonungar
yfirráS í Noregi. FaSir hans var bæjarráSsmaSur í
Þrándheimi og átti átján böm. Synir hans voru
tólf og eigi aldælir og var Pétur sá tíundi. Svo er
sagt, aS út úr vandræSum hafi faSir hans eitt sinn
látiS búa honum til leSurbrækur, svo hann skyldi
eigi strax fá rifiS þær. En eigi lét piltur leika á sig
þannig, settist á hverfistein og fékk stallbróSur sinn
til aS snúa þangaS til brækurnar voru gatslitnar.
AS líkindum hefir þetta orSiS honum dýrt spaug,
því sennilega hefir prik föSur hans rataS á blettinn,
er berastur var fyrir. Nú meS því aS eigi var hægt
aS hemja hann í skóla, kom faSir hans honum
niSur hjá klæSskera meS þeim fyrirmælum, aS
hann skyldi halda honum undir ströngum aga. En
aS sitja á klæSskerabekknum alla daga meS kross-
lagSa fætur, lét piltinum eigi sem bezt, og lauk því
svo, aS hann galt húsbónda sínum vistina meS því
aS grýta hann til skemdar meS snjókúlum einn dag-
inn um veturinn. Var honnum því næst komiS til
bartskera og átti hann aS læra hjá honum, en þaS-
an strauk hann og var svo á vergangi í bænum, þeg
ar konungurinn kom til Noregs. Sá þá pilturinn
hinn glæsilega búning hirSmannanna og heyrSi sagt
frá borginni fögru viS Eyrarsund, meS skrautlegu
höllunum og stóru herskipunum. Svo var þaS um
þaS leyti, sem konungur fór heim aftur, aS þá hvarf
hann, og komst þá á friSur í Þrándheimi um tíma.
Þegar svo kom til Kaupmannahafnar, fann hirS-
presturinn piltinn villuráfandi á götunum og hafSi
hann heim meS sér, því hann var NorSmaSur sjálf-
ur, og gjörSi hann aS skutilsveini sínum. En á þess
um hrakningi hafSi hann ráfaS ofan aS höfninni og
sá hvar skipstjórnarsveinar á stærS viS hann sjálf-
an voru aS æfingu; gat hann ekki um annaS hugsaS
upp frá því. Svo aS þegar hann átti aS standa
fyrir borSum, var hugurinn frammi á meSal skip-
anna. En hann fór aldrei nema eina leiS aS ætlun-
ar marki sínu — þá beinustu, — svo aS þó eigi væri
hann nema fimtán ára gamall, skrifaSi hann beint
til konungsins sjálfs og baS hann aS gjöra sig aS
skipstjóra-sveini. “Eg er aS eySa hér æfinni sem
þræll,” sagSi hann. “En henni vil eg eySr. og blóSi
mínu í þjónustu ySar hátignar, og af öllum mínum
kröftum skal eg þjóna ySur trúlega, svo lengi sem
eg lifi.” ,
Einmitt slíkra manna þurfti meS í sjóliSinu og
sá konungur því um, aS hann yrSi tafarlaust tekinn.
Var þetta byrjunin á hans fágæta og undursamlega
' æ fistarf i.
t
I þrjú ár var hann í siglingum á herskipum og
n m ‘••’ómensku, meSan Karl var í leiSangrinum á
;n : 'Moskóvítum og ófriSinn lægSi á NorSurlönd-
ui Fn svo kom orustan viS Púltava og hinar
m '■ hrakfarir Svíakonungs. FærSist þá leikur-
ir ’iorSur á bóginn aftur, og byrjuSu sjóorusturnar
rr því frægSarverki, er vekja hlaut hugrekki í
h 'm allra yngri manna. I orustunni á Kjögurs-
fi Vt I viknaSi í foringjaskipinu “Dannebrog”, er
v; > dir stjórn Ivars Hvítfelds, svo aS vegna af-
#t Su þess var allur danski flotinn í hinni mestu
hættu staddur. HafSi þá Hvítfeld um tvent aS
velja, annaS hvort aS síga úr lagi og láta reka fyrir
vindi og bjarga svo lífi sínu og manna sinna, en
hætta á þaS jafnframt aS tapa bardaganum og hin-
um skipunum í hendur óvinunum, eSa aS hreyfa
sig hvergi og þannig aS bíSa dauSans. Tók hann
síSari kostinn og lét stjóra skipiS niSur sem traust-
ast og hélt svo áfram bardaganum þangaS til þaS
var alt brunniS hiS efra og ofan aS sjó og sprakk í
loft upp meS hann um borS og fimm hundruS
mönnum öSrum. 1 sögu Danmerkur er nafn Ivars
Hvítfelds ódauSlegt og sá orSstír er hann gat sér
fyrir hugrekki og hreysti. Fyrir nokkrum árum síS-
an voru leifarnar af “Dannebrog” dregnar uþp og
úr fallbyssunum steyptur minnisvarSi, er settur var
fram meS “Löngu-línu”, Strandgötunni fögru í
Kaupmannahöfn.
Wessel stóS nú allur í báli út af atburSi þessum,
og þrábaS konung aS veita sér fregátu til umráSa,
þó eigi væri sjómenskunáminu lokiS. VarS þaS
aS lokum úr, aS honum var fengin smá-skúta, er
kölluS var “Ormurinn’,, en meS henni vann hann
Svíum þaS ógagn, oft fast í landhelgi, og sjálfum
sér þann orSstír, sem njósnari, er ávalt flytti fyrstu
og áreiSanlegustu fregnirnar, og skipstjóri, er fáa ætti
líka aS harSfengi og áræSi, aS áSur en veturinn
leiS, var honum fengin fregátan, er hann hafSi beS-
ist eftir, meS átján fallbyssum á, en jafnframt ströng
skipun um, “aS leggja eigi til atlögu viS óvinina,
nema hann hefSi eigi minni liSsafla en þeir.” Strax
þar á eftir tók hann varSskip af Svíum, er þótti ill-
ur þrándur í götu, og færSi til strandar. Og skömmu
þar á eftir lagSi hann fregátunni á móti tveimur
stærSar herskipum, í sjóorustu í Eystrasalti, er leita
voru undan, og var þaS eigi fyr en hiS þriSja kom
þeim til hjálpar, aS hann varS aS hverfa frá viS
svo búiS. Var skip hans þá svo illa laskaS, aS
leggja varS því til lands tll aSgjörSar. Nú var hann
kærSur fyrir aS hafa óhlýSnast skipatiinni, en hann
var skjótur til svars: ”Eg hét ySar hátign því, aS
gjöra mitt ítrasta, og þaS hefi eg gjört.” En FriSrik
konungur IV., er sjálfur var örgeSja maSur og þá
á unga aldri, tók eigi svo hart á þessu, en veitti hon-
um kafteins tign, og hóf hann upp yfir meira en hálft
hundraS lautinanta, er eldri voru en hann, og gaf
honum jafnframt leyfi til aS haga árásum á óvinina
eins og honum sjálfum þætti viS eiga.
En þetta leiddi óSara til þess, aS Gautaborg
lagSi fé til höfuSs honum. Er Wessel spurSi þetta,
gerSi hann strax út menn á fund borgarstjórans, og
lét segja honum, aS hann biSi þar fram undan,
skyldi hann nú koma og sækja sig, en meS því aS
biSin yrSi eigi löng, skyldi hann bregSa viS sem
skjótast. MeSan hann beiS eftir svari, rakst hann
á tvö herskip sænsk, meS danskt kaupfar í eftir-
dragi. Bar hvort um sig fjörutíu og sjö fallbyssur,
en eigi hafSi Wessel nema átján. Eigi vildi hann
þó láta þess ófreistaS, hvaS hann gæti. Og rendi
hann nú aS þeim, eins og leiftri slægi niSur og sló í
bardaga. BörSu þau hann fyrst af sér, en hann kom
aftur. Sendu þau honum þá þrjú skot, er komu
miSskipa. VarS hann þá undan aS halda og kom
skipinu nauSlega til Noregs. Er hann seinna skýrSi
frá viSureign þessari, afsakaSi hann, aS hann hefSi
orSiS aS leggja á flótta, “aS eigi hefSi hans hátign
konunginum orSiS þaS til sanns fulltingis þó hann
hefSi látiS sökkva fyrir sér skipinu.’
En tækifæriS kom, aS veita konunginum full-
tingi, fyrr en varSi. Eftir bardagann á Kolbergs-
heiSi, er hallast hafSi á Svía, varS hann þess var,
aS þeir ætluSu aS hleypa öllum skipunum upp í
sand, svo þau skyldu eigi falla í hendur Dönum. En
Wessel stöSvaSi þá og hótaSi, aS ef þeir ekki hættu,
skyldi hann láta hvert mannsbarn ganga fyrir borS,
bjargaSi þannig skipunum, en tók foringjann til
fanga og færSi hann yfirmanni sínum.
Wessel var vanalegast á sveimi, meSan aSrir
sváfu. Eigi lág hann uppi, þó veSur væri eigi sem
hagstæSast. Einu sinni hrakti hann upp aS strönd-
um SvíþjóSar og notaSi þá tækifæriS, eins og hann
var vanur, aS athuga landsIagiS og svipast eftir
hvar óvinrnir lægi fyrir. VarS hann þess þá yar,
aS á höfninni á Wesensö og allnærri, lægi sænskur
varSbátur ásamt dönsku skipi, er hann hafSi tekiS.
Á varSbátnum voru þrjátíu og sex manns, en átta
fallbyssur. Réri hann nú viS átjánda mann þang-
aS, en hélt sig þó fast upp viS ströndina, unz aS
rökkva tók, er hann komst fram aS varSbátnum og
um borS. VarS lítiS um vörn, svo hann fékk tekiS
hann og skipiS, en drap þá eSa kastaSi útbyrSis, er
viSnám hugSust aS veita.
I SvíþjóS var hann hafSur fyrir grýlu á bömin,
ef á þau þufti aS hasta. En sjómenn álitu hann
fremur vera tröll en menskan mann, svo snögt og
óvænt bar hann hvarvetna aS. En eigi var þetta þó
meS gjörningum. Hann var fljótur á siglingu, því
hann var afburSa sjómaSur, og lét því engan hlut
hamla, aS halda kili og kinnung sem bezt bikuSum.
Innan borSs lágu jafnan sverS og skammbyssur laus
fyrir, ef til þurfti aS taka, því þá var ófriSaröld, en
óvinurinn óvæginn og alls ótrauSur.
öllum njósnarferSum stýrSi hann sjálfur, og fór
þá stundum einsamall. MeSan hann var aS búa sig
undir atlöguna aS Marströnd, er var víggirt og ein
af helztu hafnarborgum Karls konungs, kastaSi
hann á sig fiskimanns gerfi og fór í land og prang-
aSi fiski um bæinn og komst inn í kastalann. Tók
hann eigi eingöngu eftir hvernig byssum var þar fyr-
ir komiS og hvaS mikill liSsafnaSur þar var fyrir,
heldur og því, aS kastalavörSurinn átti tvær dætur
forkunnar fríSar.
Hann var sannur sjó-víkingur, á því lók enginn
vafi.
I annaS skifti var hann í landi, í samskonar er-
indum, og vissi þá eigi fyrri til, en hann var um-
kringdur af iddarasveit alvopnaSri. Komust menn
hans nauSulega undan, en hina bar á milli svo hann
fékk náS til strandar. RiSu þeir þá aS honum og
hugSust aS grípa Hann, en hann gjörSi snögt viS-
bragS, hjó til þess sem næstur var, tók á rás, stakk
sverSinu milli tanna sér, steypti sér í sjóinn og
svam út í bátinn, er beiS fram undan. Skotum létu
þeir rigna á eftir honum, svo sjórinn varS eins og
froSa, en hann sakaSi ekki. Var Iíkast því, sem lífi
hans hlífSi einhver hulinskraftur, því í öllum hans
svaSilförum særSist haiyr aS eins einu sinni. En
þaS var í atlögunni á hiS rambyggilega StrömstaSa-
vígi; lét hann þar níutíu og sex manns, og varS frá
aS hverfa, en tvö hundruS fjörutíu og sex voru
særSir; en fyrir honum féllu af liSi Svía rúm fimtán
hundruS manna. Leiddi orusta þessi til eins hins
furSulegasta atburSar í æfi hans, og víkur aS því
síSar.
Nú gengu sögurnar af hreystiverkum hans um
alla Díuimötku og Noreg, svo fólk varS frá sér
numiS, enda voru þær allar þess efnis, er grípa æh
intýra eSliS og ímyndunarafl föstum tökum , því
hann var í sannleika réttnefnd æfintýra hetja og
barSist engu síSur af sterkri löngun til stórræSa, en
af ást til föSurlandsins, og var hann þó föSurlands
vinur. Djarfa og drengilega óvini matti hann jafnt
sem vini, en á allri ragmensku hafSi hann hina
mestu óbeit.
Einhverju sinni, þá honum var skipaS aS veita
óvinunum eftirför, er haldiS höfSu undan, fylgdist
I hann svo fast á eftir þeim, aS áSur en hann vissi af
. um nóttina, rann hann samhliSa stóru herskipi Svía,
er “ösel" hét og bar sextíu og fjórar fallbyssur, en
sjálfur stýrSi hann þá fregátunni “Hvíta ormin
um” og á honum voru aS eins þrjátíu fallbyssur.
J Bar hér of vel í veiSi til þess hann vildi láta þenna
feng ganga sér úr greipum. Tó'k hann eftir því, aS
öll neSri byssuhlaupin voru dregin inn og gáttum
j lokaS, og datt honum því í hug, aS hún myndi vera
brotin rétt fyrir ofan sjó. Vildi hann nú a'S lteitaS
væri til uppgöngu, en menn hans aftóku aS fylgjast
meS honum. MeSan á því stóS, komust Svíarnir
undan. Wessel elti á fregátunni og sendi þeim
nokkur skot, hrópaSi til kafteinsins, er bar auk-
nefniS Söstjeme, aS hann skyldi bíSa.
“FlýiS þér nú undan einni fregátu?” hrópaSi
hann. “Þér ættuS aS skammast ySar, ragmenn og
bleySur! BíSiS og berjist eins og menn fyrir land
og konung!”
En er hinir biSu eigi aS heldur og hann sá þá
færast fjær, hrópaSi hann í bræSi: “Hér eftir
skuluS þér alla ySar daga heita ‘Hundastjarna', en
ekki ‘Sjóstjarna’ (Söstjerna) ef þér þoriS ekki aS
bíSa.”
“En alt þetta,” skrifaSi hann ergilegur til kon-
ungs, “og meira og margfalt verra kom aS engu.”
En á leiSinni til baka þangaS sem flotinn beiS,
hitti hann fyrir sér tíu kaupför og meS þeim voru
þrjú herskip til fylgdar. Lézt hann þá ætla aS sigla
fram hjá, en breytir í sömu andránni stefnunni,
hremmir stærsta kaupfariS, skýtur út bátum, festir
þaS aftan í og siglir burt meS þaS rétt undan nef-
inu á hinum. Var þetta mikill fjárhlutur fyrir menn
hans. En lítilmensku þeirra um nóttina gat hann
ekki gleymt, er olli því, aS hann misti af enn dýr-
mætari feng, lét því taka þá og berja, og fengu þeir
svo nokkuS meS peningunum.
Frásaga af einvígi milli fyrstu fregátunnar, er
hann stýrSi, og sænsks herskips, er bar tuttugu og
átta fallbyssur, er líkust víkingasögunum fornu.
Munu og báSir foringjarnir hafa veriS afkomendur
þeirra, eSa aS minsta kosti var Wessel þaS. Hinn
kafteinninn var enskur, Bactman aS nafni, og var á
leiS til SvíþjóSar aS skila skipinu, er keypt hafSi
veriS á Englandi. Hittust þeir í NorSursjónum rétt
upp úr hádegi og lögSu til atlögu. Tvisvar hafSi
skipshöfnin á sænslka skipinu lagt niSur vopnin og
neitaS aS berjast lengur. Reynt höfSu þeir líka
aS komast burtu og halda leiSar sinnar, en alt til
einskis, héngu Danir á þeim eins og bitvargar.
SíSIa næsta dags var Wessel sagt aS alt púSur væri
þrotiS. Lét hann þá skjóta út báti og sendi mann
yfir aS skipi Bactmans ,bera honum kveSju sína og
þaS meS, aS því miSur yrSi hann nú aS hætta, því
hann væri púSurlaus, en mætti hann ekki bjóSa
honum yfir á skipiS til sín og taka í hönd hans?
Bretinn afþakkaSi boSiS. HöfSu nú skipin
nálgast svo hvort annaS, aS meS aSstoS IúSranna
fengu þeir talast viS. Wessel hrópaSi af skipsbrúnni
hjá sér, aS "ef hinn vildi lána sér svolítiS af púSri,
gætu þeir haldiS áfram.” Bactman kýmdi og hristi
höfuSiS. Drukku þeir þá hvor annars skál, en hver
á sínu skipi, og skildu meS vináttu, en þeir af skips-
mönnum, sem eftir stóSu uppi, hrópuSu hverjir fyr-
ir hinum og skildi þar meS þeim.
Óvinir Wessels, og þá átti hann marga meSal
aSalsstéttanna, er litu niSur á hann sökum ættar
hans, notuSu atburS þenna fyrir kæru aS koma
honum fyrir herréttinn. KváSu þeir hann 'hafa
gert sig sekan um landráS og kröfSust, aS hann
væri sektaSur og sviftur stöSunni. Varnarskjal
hans, sem geymt er ásamt fleiri skjölum honum viS-
komandi á skjalasafni sjóliSsdeildarinnar í Kaup-
mannahöfn, var fáort en gagnort. ASal svar hans
var, aS “þeir ættu sjálfir skiliS ávítun og hana
þunga, er eigi skildu, aS liSsforingi í þjónustu kon-
ungs, ætti fremur skiliS aS vera hækkaSur í stöSu
en lækkaSur fyrir aS gæta skyldu sinnar”; væri og
ekkert þaS í herlögunum, er þess krefiSist, aS skift
væri öSru vísi en drengilega viS heiSarlegan and-
stæSing.
En eigi verSur því neitaS, aS oft gaf hann ó-
vinum sínum höggstaS á sér. Margar aSfarir hans
þóttu æriS tvísýnar, og illa þoldi hann allar aS-
finslur. Því var þaS einu sinni, er honum höfSu
veriS sendar skipanir frá sjóflotadeildinni, er virtust
vera gjörSar einungis til aS skaprauna honum, aS
hann skrifaSi aftur: “Enginn er svo stór asni, aS
hann fái eigi skiliS, aS ef skipunum þessum er hlýtt,
ónýtir þaS allar mínar fyrirætlanir. Og þaS mun
eg heldur eigi gjöra. ÞaS má vera, aS þetta eigi
viS þá, sem helzt kjósa aS hýrast uppi á landi, en
öllum ærlegum mönnum er þetta viSbjóSur; þess
utan er þetta ómögulegt. ” Hann var þá tuttugu og
sex ára gamall, er þetta var, og veriS settur yfir flot-
ann í NorSursjónum. ÞaS var því eigi aS furSa,
þótt hann eignaSist óvini.
En konungurinn var alt af vinur hans. Hann
veitti honum aSalstign og gaf honum nafniS
“Tordenskjold.” ÞaS þýSir: þrumuskjöldur.
“Þá sver eg þess dýran eiS,” sagSi hann, er
honum voru færS tíSindin, “aS eg skal þruma svo
í eyru Svía, aS konungur vor heyri.” Og hann
efndi orS sín.
Karl konungur hafSi nú ásett sér aS táka Dan-
mörku meS einu áhlaupi og Iáta svo til skarar
skrfSa. HafSi hann dregiS aS sér her á Skáni, aS
fara meS yfir SundiS, er þá var al-lagt landa á
milli. Nú var öllum undirbúningi lokiS fyrir herför
þessari í janúar 1716. Um þvera og endilanga Sví-
þjóS háfSi fólk komiS saman í kirkju aS biSja
konungi sigurs. Var hann þar nú sjálfur staddur til
aS taka viS forustu. En snemma um morguninn, er
leggja átti upp, gekk upp meS hvössum austanvindi,
svo aS ís braut allan sundur, og lauk þar meS leiS-
angrinum áSur en hann var hafinn. Sneri Karl sér
nú aS Noregi og settist um borgina FriSrikshald, er
ásamt kastalanum FriSriksteini varSi inngöngu í
landiS. Nokkur hluti danska flotans lá frammi á
Víkinni og fékk varnaS þess, aS Karl gæti dregiS
aS sér liSsafla á sjó. Tordenskjold meS fregátuna
“Hvíta Orminn” og sex önnur minni (fregátuna
Vindhunden, er bar sextán byssur, og fimm smærri
skip, en tvö þeirra voru vel út búin aS vopnum),
var skipaS aS hafa njósnir fyrir um flotann sænska.
Komst hann nú aS því, aS allur sænski flotinn,
fjörutíu og fjögur slkip, er ætlaSur var til aS hjálpa
til í áhlaupinu á FriSrikshald, beiS á höfninni viS
Dynekilen, og sat nú um færi aS komast út. I svo
góSu vígi var hann þar, aS foringinn þóttist ugg-
laus og sendi konungi orS og baS hann aS vera
áhyggjulausan, enginn hængur gæti aS þeim boriS
og kæmi hann bráSlega til móts viS hann.
Tordenskjold sá strax, aS ef sér auSnaSist ann-
aS hvort aS sökkva skipunum eSa taka þau, væri
Noregi borgiS; og meS því væri umsátrinu lokiS.
Og svo var Noregur föSurland hans og unni hann
honum af öllum sínum ákaflynda huga. En viS þaS
mátti ekki tefja. Engan tima hafSi hann til þess aS
snúa aftur og leita samþykkis flotaforingjans. Þess
má og geta til, aS hann hafi eigi hirt um þaS, því
þaS hefSi eigi fengist. Frétti hann enn fremur, aS
sænsku fyrirliSarnir, er þóttust í engri hættu stadd-
ir, voru boSnir í land í brúSkaupsveizlu morguninn
eftir. En skipanir hans frá sjóliSsdeildinni voru
þær, aS hann skyldi jafnan, ef í vandræSi væri
komiS, skjóta á ráSstefnu meS undirforingjum sín-
um og fylgja svo því, sem þar yrSi ofan á. MeS
dagrenningu rendi hann upp aS “Vindhundinum”
og hrópaSi til kafteinsins:
“Sænsku foringjunum er boSiS í brúSkaupsveizlu
í dag, en þaS hefir gleymst aS bjóSa o'kkur. HvaS
segirSu til þess — eigum viS aS fara óboSnir V’
Grip kafteinn var til í þaS. “ÞaS er ágætt”,
hrópaSi hann til baka. “LeiSiS er gott og viS höf-
um allan dag til stefnu. ÞaS stendur ekki á mér.”
Þetta var ölí ráSstefnan og þaS sem ofan á
varS. Tordenskjold gaf merki um aS hefja segl og
sigldi svo af staS í fararbroddi.
FjörSurinn inn aS Dynekilen höfninni er afar
mjór og á nær því tveggja mílna svæSi liggur hann
í krókum og sveigum, milli sandarifa eSa þver-
hnípta kletta, og er þeir víSa ekki meira en fjögur
hundruS feta breiSur.
Á miSri leiS stóS öflugt virki. Er nú Torden-
skjold og félagar hans sigldu inn, rigndi yfir þá
skotum frá virkinu, herskipunum inni á höfninni og
fjórum þúsundum hermanna, er voru á landi. En
Danir svöruSu ekki. Sigldu þeir áfram þögulir og
úlfúSarlegir unz komiS var þa sem þeir gátu lagt
skipunum á hliS. En þá var tekiS til óspiltra mála.
StóS nú bardaginn í þrjár stundir, áSur en draga
fór niSur í Svíum. En strax sem Tordenskjold tók
eftir því, rendi hann skipum sínum áfram og slapp
inn á höfnina. HlífSi reykurinn honum, og áSur
en Svíar urSu þess varir, lá hann hliSskipa viS þá.
Sendi hann þeim nú hvert skotiS eftir annaS, og
flýSi þá skipaliSiS og landherinn hvorirtveggju.
MeSan á flóttanum stóS hremdi hann sér á virkiS,
náSi byssunum, lét fleyga þær og orustan var unnin.