Heimskringla - 19.03.1919, Page 4

4. BLA*S»A
K vi I rt
WINNIPEG, 19. MARZ 191?
HEIMSKKLNGLA
(StofnuV 1886)
Kemur út á hverjum MiTSvikudegi
Otgefendur og eigendur:
THE VIKING PRESS, LTD.
TerB blaBsins í Canada og: BandaríkJ-
unum $2.00 um áritS (fyrirfram borgati).
Petit tll tslands $2.00 (fyrirfram borgatí).
Atlar borganir sendlst rábsmanni blatis-
ins. Póst etia banka ávísanir stillst tll
Tb« Viking Press, Ltd.
O. T. Johnson, ritstjóri
5. D. B. Stepiianson, ráíJsmaSur
gkrifstofa:
71» SHERBROOKE STREET.
P. O. Box 3171
WIJíNlPEG
Talsiml Garry 4110
WINNIPEG, MANITOBA, 19. MAR. 1919
íslenzkt mikilmenni.
Fyrirlestur Vilhjálms Stefánsonar, er hann
fhitti hér í Winnipeg þann 13. þ.m., var vel
sóttur, eins og vænta mátti, bæði af borgar-
fólki og fólki úr nærliggjandi bæjum og bygð-
um. Og vissulega var ánægjulegt að sjá, hve
fjöidamargir fslendingar voru þama við-
staddir. Vottuðu þeir við þetta tækifæri, svo
ekki var um að villast, að enn kunna þeir að
meta sína miklu menn og vilji að þeim sé
sótni sýndur. Með því að sækja þenna fyrir-
lestur betur en allir þjóðflokkar hér aðrir,
kafa þeir sýnt og sannað, að enn sé þjóðarsál-
in íslenzka lifandi og vakandi hér í landi og
engan veginn tekin að “deyja út” eins og
eumir halda. Aðal-aðdráttaraflið var ekki
eingöngu hin mikla frægð Vilhjálms, heldur
að hann var frægur íslendingor — Islending-
ur að ætt og þjóðemi, þó hann sé innfæddur
borgari þessa lands.
Það er eins og mörgum hérlendum mönn-
unt hætti til að gleyma þessu atriði. Sir
Janes Aikins, fylkisstjóri, er var forseti við
þetta tækifæri, talaði nokkur orð á undan fyt
irlestrínum. Kvað hann Borden stjómina ekk-
ert giappaskot hafa gert, er hún réði Vilhjálm
Stefánsson tii norðurferða. Lagði svo sterka
áherzhi á það, að Vilhjáimur væri Manitoba-
maður og sannur og þjóðhollur Canada-þegn
— en mintist ekki með einu orði á, að hann
væri af íslenzku bergi brotinn. Ef Sir Aikins
hefö vitað, að stór meiri hluti áheyrendanna
væru Isiencfingar. þá hefði sh'k vangá s»ð Hk-
indum ekki átt sér stað; því af vangá hefir
þetta frekar stafað en fáfræði.
Um ViBijálm sjálfan verður ekki sagt, að
haan reyni að hylma j-fir af hvaða þjóðemi
hann sé kominn. Hann er of sannur niðji for-
feðranna til þess. Frá því hann á skólaárum
rínum samdi ritgerðir fyrir ensk tímarit um
ídenzkar nútíðar- og forn-bókmentir, lagði
ríg jafnvel í framkróka að lýsa íslenzkum
rímnm og rímnaháttum, íslenzkum höfuðstöf-
uð og öðrum sérkennum íslenzkrar Ijóða-
gerðar, frá þessum tíma hefir hann ætíð kom-
ið fram sem sterkur Islendingur. Sem sönn-
un að skap hans hafi ekki tekið neinum breyt-
iegum í seinni tíð, má geta þess, að nú kvað
hann vera að kaupa bókasafn að heiman frá
Isiandi, er inni hefir að halda margar þær ís-
ienzkar bækur, sem nú eru því nær ófáanleg-
«r. Hér kemur í Ijós hinn sannmentaði
maður—þó ef til vii! sé Vilhjálmur ekki sterk-
trúaður á að allar hinar svo nefndu stað-
reyndir nútíðar mentunar séu óyggjandi.
Engir urðu fyrir vonbrigðum, hvað fyrir-
lestur hans snertir, sem var bæði sérstaklega
fróðlegur og snildarlega fhittur. Skýrði
fyrirlesarinn efnið með myndum frá hinum
fjarlægu norðursslóðum, sem hann sjáifur
hefir tekið, og stuðlaði það til þess, að gera
fyririesturinn enn áhrifameiri. Allir, sem
hann heyrðu, eru nú stórum fróðari en áður
viðkomandi hinum hættulegu norðurferðum.
Að dæma af fyrirlestri Vilhjálms, eru ferð-
ir þessar þó ekki eins hættuiegar, sé réttilega
að öllu farið. Hefir hann viðhaft alt aðrar
aðferðir en fyrri norðurfarar. Fyrri norður-
farar tóku með sér nægilegar matarbyrgðir til
hverrar ferðar; útheimti þetta stórar lestir af
hundasleðum og feikna umhyggju og fyrir-
höfn. Vilhjálmur og félagar hans taka að
eins með sér vistir til nokkurra daga, og
skjóta eftir það seli og önnur norðurdýr sér
til matar. Ðda gera þeir þannig, að kveikja
undir beinum, er þakin hafa verið selspiki;
olían úr seispikinu iogar svo útan á beinunum
og er af þessu hinn bezti hiti. Þannig hafa
þeir nóg að “brta og brenna”. Þeir hafa sam-
ið sig eftir norðrinu, komist upp á það lag að
■ g«ta lifað á framleiðslu hinna fjarlægu heim-
skautasvæða — og óefað er þetta heppileg-
asta aðferðm til þess að norðurferðir séu
ekki ægileg lífshætta þeim, sem í þær leggja.
Fyrri norðurfarar sváfu í tjöldum við illan
kost Vilhjálmur byggir snjóhús og líður þar
dfts \*el og í hlýrri stofu hér heima fyrir.
Hvernig að snjóhús þessi eru bygð, lýsti hann
ítarlega í fyrirlestri sínum og skýrði með
mörgum myndum. Geta þrír menn bygt slík
snjóhús á 3—4 klukkustundum og borgar
það erfiði sig margfaldlega.
Ekki kvað Vilhjálmur öll norðursvæðin
snauð af jarðargróðri, því víða væri þar
bezti jarðvegur, þar á sumrin gæti að líta
fagrar og grösugar grundir. Yfirleitt kvað
hann heldur ekki eins kalt á norðurslóðum og
abnent væri hér haldið. Kvað hann kuldann
öliu meiri í Manitoba en á Herchel eyju.
Síbería væri kaldasta land veraldar, þar væri
stundum 92 kráða kuldi, og þó gæti fólk
haldið þar góðri heilsu og orðið langlíft.
Margt annað sagði Vilhjálmur er laust til
agna fyrri “staðreyndir” heimskautaferðum
viðvíkjandi. Hann er brautryðjandi nýrra
aðferða, er vel hafa gefist í reynslunni, og
reynslan er jafnan aðal atriðið og fullnaðar-
sönnun. Spá vor er því, að áður langt líður
verði harnn settur fremstur í röð allra norður-
fara.
Eftir tveggja daga dvöl hér hélt hann til
Grand Forks. Kemur hann aftur til Winnipeg
seinna í vor og dvelur þá lengur. Vonandi
gefst Winnipeg Islendingum þá kostur á að
heyra hann tala á íslenzku móti.
Leynisamningar
fordæmdir.
Blaðið New York Herald birtir nýlega eft-
irfylgjandi grein og er hún frá einum af helztu
fregnritum þess í París:
“Sir Robert Borden, forsætisráðherra Can-
ada og einn af helztu leiðtogum friðarþings-
í ins, er öfhiglega andvígur öllum leynisamn-
ingum og sterklega hlyntur allri samvinnu áf
milli Bandaríkjanna og Canada. ‘Canada hef-
ir aldrei gert leynisamninga’, varð honum að
orði, þegar eg mintist á þá eitruðu þyrna, er
svo mjög hafa reynt á þolinmæði friðar semj-
endanna. Eg fullvissaði hann, að Bandaríkja-
þjóðinni væri slíkt ijóst og kynni að meta
það. Canadamönum er eiginlegt að vilja
vinna verk sín í Ijósi en ekki myrkri. Og eigi
er ólíklegt, að þetta sé eín ástæða fyrir því,
hve áhrifamikffl Sir Borden hefir verið í
París.
“Það er óbifanieg sannfæring mín,” mæiti
Sir Robert Borden við mig enn fremur, “að
engir leynisamningar ættu að eiga sér stað.
Einstaklingar hverrar sjálfstjómandi þjóðar
eiga hekntingu á að fá allar upplýsingar við-
komandi samningum þeím, er stjómir þeirra
gera. Og sama gildir hvað snertir aðrar sam-
þyktir. þó ekki sé um formlega samninga að
ræða, — að fólkinu heimilast fylsti réttur að
krefjast allra upplýsinga þar að lútandi.
Það er að vísu satt, að samninga tilraunir
verða oft að fara fram “í trúnaði” til þess að
geta borið tiiætlaðan árangur. En slíkt kem-
ur alls ekki í bága við að úrslit þessara til-
rauna séu birt, hvort sem samkomulag fæst
eða ekki. Enn fremur hljóta flestir samning-
ar að fá samþykki þjóðarinnar í gegn um
fulltrúa hennar á þingi til þess að geta skoð-
ast bindandi.’
Eg hreyfði þeirri skoðun minni við hann,
að samúðarþel Bandaríkjanna og Canada
væri virkilegt. Viðkomandi öllxnn helztu
málum, væru hugsanir þessara tveggja ná-
granna þjóða þær sömu. Mæltist svo til við
hann, kvað Bandaríkjaþjóðina meta slíkt
mikils, að hann léti í Ijós álit sitt í sambandi
við afstöðu Canada gagnvart Kyrrahafs
vandamálum.
‘Land vort, eins og land yðar,’ svaraði
hann, snýr ekki ein^öngu að Atlantshafinu —
er hingað til hefir verið svið helztu veraldar-
siglinga — heldur einnig að Kyrrahafinu, sem
í framtíðixmi óefað mu:i meir og meira verða
miðstöð sh'kra siglinga. Vér getum því eigi
annað en iátið oss Kyrrahafið miklu skifta.
Og myndun alþjóða siglingavegs, sem sam-
eina mun þessi tvö meginhöf, gefur nýja þýð-
ingu áhuga vorum, er mun aukast eftir því
sem fylkjunum, sérstaklega British Colum-
bia fyiki, vex fiskur um hrygg. Skoðanir vor-
ar viðkomandi bæði Atlants- og Kyrráhafinu
| eru að mestu Ieyti þær sömu og Bandaríkj-
anna, og væntum vér eftir öflugri samvinnu
þaðan hvað snertir öll sameiginleg velferðar-
mál þessarar álfu.’--
Þýðing beggja þessara staðhæfinga Sir Ro-
berts Borden er þeim einum skiljanleg, sem
fest hafa sjón á þeim sannleik, að friðarþing-
ið í París er í raun og veru barátta á milli
Ieyni bruggara, er krefjast sérstakra hlunn-
inda á kostnað allrar veraldar, og þeirra
manna, sem lært hafa lexíu stríðsins og
þrungnir eru af einlægum vilja að stofnað sé
til ‘alheims stjómarskipulags, er á lögum sé
bygt’
Þráfaldlega verð eg þess var, að fulltrú-
amir frá Canada njóta hér almennra vinsælda.
Sir Robert Borden hefir oftar en einu sinni
látið til 8Ín taka á friðarþinginu viðkomandi I
.u Lur-Evrópu vandamálum og beitt áhrifum
sínum til þess að viðunanleg úrlausn þeirra
icngist. Hann hefir aflað sér nákvæmrar og
itarlegrar þekkingar á mörgum þeim atriðum,
sem fulitrúar vorir skilja lítið í. Eg er viss
um hann nýtur fylsta trausts Wilsons forseta
og Lloyd George stórnarráðherra.”
IslendingafélagiÖ •
nyja
(Tíminn.)
Eins og öllum er kunnugt, hafa komið fyrir
nokkur þau atvik nýlega, sem mikil hætta var
á að spiltu milli Austur- og Vestur-Islendinga.
Sökin er þar mest okkar megin. Frændumir
vestra hafa við fjöl-mörg tækifæri sýnt rækt-
arsemi sína til ættlandsins, ekki sízt við stofn-
un Eimskipafélagsins. Þá lá okkur mikið á
og þeir hlupu undir baggann skjótt og drengi-
lega. En hver vom svo launin? Allir þekkja
þau nú. Þegar félagið er bersýnilega orðið
gróðafyrirtæki reyna nokkrir voldugir pen-
iijgamenn hér á landi að sparka Vestur-
Islendingum út úr félaginu. Tveir menn úr
stjórn félagsins hafa játað það og ekki treyst
sér til að færa fram neinar varnir. En vit-
anlega vom og eru miklu fleiri sekir.
Og enn bætist við nýr þáttur. Helzta mál-
gagn Fáfnis-manna ræðst beinlínis á Vestur-
Islendinga nú ný-verið, í tilefni af samtökum
báðum megin hafs til að efla góða sambúð
milli þjóðar-brotanna. — Engu af Gróu-sög-
um Isafoldar um frændur vestra þarf að
svara. Þær dæma sig sjálfar ógildar. Þær
sýna að eins hugarfar þeirra manna, sem
safna saman og halda á lofti rógmælgi, sem
virðist miðuð við það eitt, að koma illu af
stað milli þeirra, sem eiga og vilja vera vinir.
Og þótt til kunni að vera vestan hafs lítilsigld-
ir menn og ræktarlausir í hópi landa vestra,
þá er það ekki meiri sönnun um hugarfar
Vestur-Islendinga í heild sinni, heldur en eit-
urblástur Fáfnis og Isafoldar em sönnur fyrir
því, að megin-þorri Austur-lslendinga vilji
þannig ieika frændur sína vestra. Báðum
megin hafs eru trl ræktariausir synir. En til
•allrar hamingju eru þeir jafn-fáir eins og þeir
eru hættulegir.
Og á eitt mætti minna Isafold, fyrst hún
tekur svona í málið. Formaður Eimskipafé-
lagsins, Sveinn Björnsson, er því blaði mjög
nákominn. Það hefir fallið á hann grunur
um að vera riðinn við Fáfnis-mál. En jafn-
vel andstæðingar hans hafa vonað og vona
enn, að hann sé sýkn saka. Þeir hafa gert
ráð fyrir, að hann myndi þvo hendur sínar
með því, að víta fáfnis-menskuna opinber-
lega, a.m.k. láta Isafold gera það. En Isafold
hefir stein-'þagað — þangað til að hún bein-
línis ræðst á frændlið okkar vestra með
dylgjum og hrakspám. Ætlar formaður Eim-
skipafélagsins að láta sér í léttu rúmi liggja
skyldumar við hluthafana í Vesturheimi?
Væri ilt til þess að vita.
Eins og áður er á drepið, hafa óhappa at-
burðir þeir, er standa í sambandi við fáfnis-
menskuna haft þau áhrif báðum megin hafs,
að hafist hefir verið handa um félagsskap til
að treysta frændsemisböndin. Verður síðar
sagt frá framkvæmdunum vestan hafs, en
vikið að því nú, hvernig heppilegast myndi
að Islendingafélagið hér heima beitti sér í
þessum málum.
Hvað myndu Vestur-Islendingar óska að
við gerðum fyrir þá? Það verður að vera
okkar leiðarstjarna fyrst og fremst
Við vitum, að jafnan eru margir V.-Isl.,
eldri og yngri, sem vrija flytja heim alfamir,
en skortir sambönd um atvinnu-möguleika o.
fl. Koma stundum upp á von og óvon, fá
enga almenna aðstoð til að nema Iönd eða
innleiða gagnlegar nýjungar, og hröklast svo
vestur aftur. Þetta er illa farið, þar sem okk-
ar tilfinnanlegasta fátækt — er fámennið í
iandinu. Framkvæmdarstjóri Reykjavíkur-
deildarinnar þarf að vera í ráðum með þeim,
sem hyggja á heimflutning, gefa þeim allar
nauðsynlegar Ieiðbeiningar, bæði áður en
þeir fara að vestan og eftir að þeir koma
heim. Með þeim hætti mætti gera mikið
gagn.
Annar þáttur eru ferðalög Vestmanna heim,
kynnisferðir gamaHa manna, sem þrá að sjá
ættjörðina og frændur sína áður en þeir
deyja. Fyrir þessum ferðamönnum þarf að
greiða á allan hátt. Islenzka félagið þarf að
geta útvegað svo sem 50—100 slíkum gest-
um ókeypis far yfir hafið og ferð kring um
landið með strandskipi. Ameríku deildin
myndi velja þá boðsgesti. Þá myndu og koma
fjöhnargir menn að vestan, sem alls ekki
kærðu sig um ódýran farkost, en þætti góð
annars konar fyrirgreiðsla.
I þriðja lagi myndi Vestmönnnm HaBIier einn tf mÖTj'jm
oít leika hugur á að fá að heiman í ^ r<i •
Anœgoum okiptavmum
ísienzka fræðimenn til að ferðast
um vestra,‘halda fyrirlestra, pré-
dika og kenna móðurmálið við
skóla þeirra, o.s.frv. Úr öllu þessu
mætti greiða, ef viljinn væri góð-
ur. Hafa slíkar vesturferðir nokk-
uð tíðkast hin síðari ár og borið
góðan árangur.
Við vitum h'ka, að aukin frænd-
semi við V. ísl. myndi verða okk-
ur að liði á margan hátt; þeir eru
komnir inn í hinn harða straum
samkepninnnar í stóru löndunum.
Þeir hafa lært fjölmargt, sem við
þurfum að læra. Með ráðum þeirra
mætustu manna myndi auðvelt að
koma dugandi mönnum héðan að
heiman í amerískar mentastofnan-
ir, okkur til mikils hagnaðar. Vest-
menn geta á svo mörgum sviðum
verið ómetanlega kærkomnir
bandamenn hins unga og veika ís-
lenzka ríkis. Sú hjálp sem þegar
er þegin, er ekki lítil. Vestmenn
hafa lagt okkur til þann manninn,
sem með mestri giftu og kunnáttu
hefir gætt íslenzkra hagsmuna er-
lendis á undanförnum missirum
Fjöhnargt mætti telja fleira, en
þess gerist ekki þörf. Tilætlunin
að eins sú, að benda á höfuðdrætti
málsins. Aðalatriðið er það, að
flestum dugandi og óspiltum Is
lendingum er það tilfinningamál
að þjóðarbrotin haldi saman. Og
þó að ekkert sannanlegt gagn væri
að því að viðhalda frændsemiistil
finningunni, þá væri samt mannleg
skylda að gera það. Og það þyrftu
Vestur-Islendingar að vita, að það
sem í orði og verki er gert til að
skaða þá, vanþakka þeim, eða
skaprauna, er gert í óþökk alls
meginþorra þjóðarinnar. Og þess
vegna þarf hið fyrirhugaða lslend
ingafélag engu að kvíða. Það mun
hafa þann jarðveg báðum megin
hafs, að engin hætta mun á a?
einstökum vandræðamönnum geti
héðan af tekist að ala á úlfúð og
fjandskap milli þeirra, sem vilj
og eiga að vera vinir.
-------o--------
Sem
Hefir Prófað Ágæti
Kidney Pills.
Dodd’s
MiimisTar ðattáii ð
Eftir því sem bréfum fjölgar
aem fétaginu berast um það mál
eftir því verSur þa8 ljósara, að
þaS á í langflestum héruðum landa
vorra i Vesturheimi hlýjum vin
sældum aS fagna ÞaS virSist
greipt I meSvitund fólksins, aS
varSabyggmg sé ekki aS eins sjálf-
sagt raektarmerki viS minningu
þeirra, sem látiS Kafa lífiS fyrir
land þetta og frelsishugsjónÍT þær,
sem fyrir var bariat, heldur sé þaS
órjúfandi siSferSisleg skylda aS
halda á lofti evo lengi sem verSa
megi þeim boí^aralega manndómi
Islendinga og afkomenda þeirra
hér, sem hvatti þá og knúSi til
þess — í langflestum tilfellum
aS hrjótast fram í brjósti fylking-
anna, þegar í upphafi stríSsins,
sínu nýja fósturlandi til vamar
og vegsemdar og framtíS kom-
srndi kynslóSa til sannrar blessun-
ar, og til eru sýnilega þeir, sem
fúsir eru til þess að leggja nokkuð
í sölumar til þess aS minnisvarSa-
máliS megi ná framkvæmd.
Fyrsti áþreifanlegi fjárframlaga
votturmn í þessu efni er sú tilkynn'
ing, sem Jóns SigurSssonar félag
ið í Winnijieg hefir sent minnis-
varðafélaginu, aS þaS sé viS því
húið, aS leggja fram nú þegar
$500 til varðans. 1 öðru iagi, aS
þaS ætli sér aS veita máli þessu
allan þann siSferSislegan styrk,
sem þaS orki, og f þriSja lagi aS
þaS voni aS geta síSar hætt viS
þá peninga upphæS, sem þaS nú
leggi fram, ef þess verSi þörf.
Jóns SigurSssonar 'félagiS telur
á félagsskrá sinni nær 200 konur,
sem hver einasta hefir þaS aS
markmiSi aS veita minnisvarSa-
fyrírtækinu alt þaS siSferSislegt
og fjárhagslegt fylgi, sem þær
mega. ÞaS er óþarfi aS taka
fraim aS minnisvarSafélagiS vott-
ar konum þessum alúSar þakkir
sínar fyrir örlæti þeirra, áhuga og
styrktarloforS , og þaS vonar og
óskar, aS konur í öllum bygSum
landa vorra í Vesturheimi vildu
hafa samtök meS sér til þess aS
fara aS dæmi Jóns SigurSssonar
félagsins til styrktar máli þessu
Frá Selkirk hefir félaginu borist
tilkynning um aS þar hafi á al-
mennum fundi á föstudagskveldiS
14. þ.m. veriS raett um minnis-
varðamáliS og aS fundurinn hafi
veriS einhuga um aS veita því
fylgi sitt FélagiS óskar aS fó
þessu samhljóSa fréttir úr oem
flestum bygðum, og sem fyrst.
Maíur frá Muskoka Segir Frá Því,
Hvernig Eftir Fjögra Mána'ia
Sjúkleik Hann Fann Meöal, Sen
Læknaði Algerlega.
' f
Larchwood, Algoma, Ont., I 7.
Marz. (Skeyti)—“Dodd's Kidnev
Pills hjálpuSu mér, og eg vil
allir viti þaS” Þannig farast Mr.
Cyrus Correll, vel þektum bónda
hér, orS.
“Svefninn var órólegur og af-
þreytti mig ekki. Eg var svn
þreyttur og taugaslappur, og •-
bragS var í munni mínum hvent
morgun. Lundin varS stirS og
bölsýni kvaldi mig. Á eftir mál-
tíSum varS eg syfjaSur og þjáSfBt
þá af þungum verkjum í nárunum.
"Eg fór ekki til læknis. Dodd'*
Almanak var í húsinu, ,svo ee
sendi eftir tveimur öskjum «f
Dodd's Kidney Pills.
“ÁSur en hálf askja var búin,
fór mér aS líSa betur. Nú vil eg
að allir viti hvaS frískur eg er og
aS Dodd’s Kidney Pills eru *r-
sökin."
“Einkenni sjúkdóms þess, sem
Mr. Correll þjáðist af, henda á
nýrna'bilun. Híum tók alveg rétt
meSal til aS uppræta orsökina, —
þegar hann fór aS hrúka Dodd’s
Kidney Pills, þess vegna varS b«t-
inn svo fljótur.
Dodd’s Kidney Pills eru viSsir-
kendar um alt land, sem óyggj-
andi nýrnameSal, spyrjið nó-
granna ySar um þær. ,
AS því hefrr spurt veríS í eé»-
stökum bréfum, hvar hinn fjnrir-
hugaSi minnisvarSi eigi aS otanda.
Enn þá er eigi hægt aS gefia ó-
kveðiS svar um þetta. En helet
mun félagiS óska, aS fá hann sett-
an niSur á þinghússflötinm hér i
Winnipeg, e(f þess er kostur. Tí
þess ber þaS, aS þar er veglegastíi
staSurinn, sem fáanlegur er innasi
takmarka þessa fyikis fjrrir ríflkt
listaverk. StaSur sá er og beet
viSeigandi fyrir þá sök, aS lang-
flestir allra Islendinga og manna
af íslenzkum stofni hafa gangiS í
a herrnn hér í borg. VarSilnn fongf
einnig bezta vemdun og umönmm
hér, auk þess sem yrSi þá einrúg
fyrír flestra sjónum, ekki aS eiaes
þeirra, sem búa í fylkinu, heldar
einnig alha þeirra, tsem ferSötst
hér um, au-stur og vesttir um laná-
iS og hér hafa nokkra viSdvíSL
FélagiS veit ekki af neinum staV,
þar sem hann yrSi jafn-veJ settiur
eSa þar sem staSurinn er jafn-vel
viðeigandi fyrrr allra hluta sakir
þeirra, sem nokkurt samband hafia
viS íslenzka þjóSflokkmn sérstak-
lega, eSa landnám hans í þessaca
heimsálfu.
Meira í næstu vilcu.
B. L Baldwinson.
FUNDUR
var haldinn í Árborg þann 12. |».
m. til þess aS ræSa þjóSemis- og
minnisvarSamáliS, samkvæmt tíl-
mælum nefndanna, sem umsjá
þeirra mála hafa í Winnipeg. Fátt
manna mætti. Forseti fundarín*
var kosinn Sigurjón SigurSsson og
ritari Stefán Einarsson.
ÞjóSernismáliS var fyrst tekiCÍ
til meSferSar. UrSu talsverSar
umræSur um það, og á margt
bent, sem alt laut aS því aS madU.
meS hugmyndinni um viðhald ís-
lenzks þjóSemis, og aS stuSIa a5
því, aS hreyfing þeirri, er vakin
hefir veriS í þá átt, yrSi greiddur
vegur eina og unt væri, og þess um
leiS auSvitaS gætt, aS þaS kæmt
ekki í bága viS þjóSrækt vora sem
borgarar þessa lands. ViSKald í»-
lenzkrar tungu þyrfti heldur ekki
aS fela þaS í sér, og var í því efni
bent á hina góSu velsku og há-
skozku borgara brezka ríkisia*.
sem halda sinni fomu tungu, þótt
enskan sé aSalmál þeirra. Fund-
urinn var einhuga um þaS, aS ís-
enzk tunga mætti ekki svona und-
ir eins og aS óreyndu “drepa fót-
um viS banaþúfu” hér. Til þeb*
aS mæta á fundi þeim, er fjalla á
um sköp þjóðemisfélagsins fyrir-
hugaða, var kosinn séra Jóhann
Bjamason. 1 forföllum hans Stef-
án Einarsson.
Um minnisvarSamáliS urSu
einnig allmiklar umræSur. Lutu
þæT aSallega aS því, hvemig
minningu hermannanna skyJdt
haldiS á lofti, og varS niSurstaS-