Heimskringla - 19.03.1919, Page 5

W.'NNIFEG, 19. MARZ 1919
HtlMSKRfNGLA
3. BLA»3íÐA
** sú, a?S fundurinn tjáSi sig mót-
fallinn því, aS minnisvarSi fall-
inna íslenzkra hermanna sé reist-
»r þeim úr steini, en telur í þess
ata<S mjög viSeigandi og mælir
BieS t>ví, aS sjóður sé nú stofnaS-
ur, og vöxtum hans skuli variS til
lækninga fátækum einstæSum
sgúkum mönnum, eSa, þegar þess
jfarSiat ekki þörf, til hjálpar efni-
legum námsmönnum í æSri
greinum.
Þannig áleit fundurinn á viSeig-
a*di hátt haldiS á lofti minningu
•g “orSstír þeirra manna, er sér |
kann góSan gátu.”
Fundi slitiS.
Ritari fundarins.
Sarabandsþingið.
(Pramh. frá 1. bí*.)
nokkurs konar félagsbú eiga sér
■*aS milli sambandsstjórnarinnar
•g Grand Trunk félagsins um
Vetta þverlands kerfi. Var þaS
setlun félagsins, aS ef kerfiS borg-
■Si sig, skyldi þaS innlimast í
Grand Trunk kerfiS; en ef tap
yrSi af því, sem alt af hefir orSiS,
þð akyldi blæSa landssjóS svo
fe»gi «em 'hægt væri, og þegar
tækist ekki lengur, þá aS
cnnella öllu draslinu upp á hann.
►otta hefir nú skeS. LandssjóSur
MKtm hafa lánaS Grand Trunk um
5# miljónir dala, þess utan keypt
Uuti og verSbréf fyrir 25 miljónir,
•g ivo þar aS auki gengiS í á-
IqrrgS fyrir lánum, sem nemur yfir
9§ miljómnn, og er engin trygg-
ing fyrir þriðjungi 'þess. Má með
samni segja, aS þaS sé dálaglegur
wrfur, sem Laurier stjómin skildi
öítír mg, þar sem G. T. P. braut-
m *T. Ekki er hægt aS kenna con-
••rvatívum þessa sÖkina; þeir
v*ru þá t minni hluta, er þetta
og börSust meS hnúum og
hafefain gegn G.T.P. hneykslinu,
•g anmir af beztu mönnum Lauri-
<mH réSu honum alvarlega frá því;
MT gamli maSurmn var þrár, sem
oftlega vildi viS bera, og barSi
%smrtaekmu í gegn; en honum var
spáS því, aS þaS myndi reynast
tfmfra fyrirtæki —* og svq hefir
rsgmrn á orSiS.
ömræður urSu nokkurar um
þana *‘upi>gjöf' G. T. P. í þing-
útn 6 xnánudaginn. Var Sir Thos.
Wi»!te all bituryrtur — svo *em
v*pi var til. Liberalar aögSu lítiS,
vfawru fullvel, aS sökin Iá viS þeirra
Hon. N. W. Roweli.
Sá af ráSgjöfunum, sem mest
fcyaS vera í ráSum meS Sir Robt.
Rorden, er Newton Wesley Row-
eflí, fyrv. leiStogi liberala í Ont-
ario, núverandi forseti leyndar-
ráSsins (Privy Council) í Union-
stjóminni. Hon. Rowell er hæfi-
leíkamaSur, háttprúStrr og mælsk-
UJ( vel, þess utan er hann sann-
kjMtinn og treður hinn þrönga
veginn. Hann er og sterkur bind-
w*dis frömuSur og vill aS Bachus
raeifillinn sé úr landi rekinn og
■MeS honum spilling öll og lauslífi.
Mun dauft verSa í landi, ef Row-
yrði alráSur. RæSur hék Row-
eOí þinginu á þriSjudaginn II. þ.
— Var hún prýSis vel flutt,
«vo sem hans er vandi, en engan
*H?jan fagnaSar boSskap hafSi
bón aS færa, nema hvaS hann
eodurtók þaS, sean Carvell og
Galder höfSu áSur sagt um aS
WæSralagiS héldi áfram. KvaS
fcann stjómma einhuga um aS
•hinda sameinaSa unz hermálun-
■n væri kómiS í gott horf, her-
■•önnunum séS farborSa og fjár-
fcag landsina komiS í fasrtar skorS-
*. Getur þetta tekiS býsna lang-
a» tíma, sro aS litlar em líkum-
*«, aS samsteypusljómin tvistrist
*vö naestu árin. Og er því háett
v»S, aS þegar alt er komiS í gott
borf og tími kominn til sundnmg-
■*■. aS þá verSi ráSgjafamir orSn-
ir svo kærrr hverir öSrum, aS þeir
Seti ekki skiliS félagsskapinn, og
**tji því kyrrir þar sem þeir eru;
<**da fer vel um þá í valdasessin-
vtö. Jafnvel virSist Mr. Rowell
fós aS gleyma því, aS sumir fé-
IxgsbræSur hans í stjóminni eru
«r.iKMB«aMaKSKgira
LESIÐ ÁLIT SEAGER WHEELER’S:
Framleiðanda Rezta Hveiíis í Heimi MAPLE GROVE FARM
CHRISTIANSEN IMPLEMENTS, LTD.
WINNIPEG
Kæru Herrar,—
Eg hefi reynt til hlítar P.P. 31 Mulcher
Packer (muling.s-hjólvél), sem þér send-
u?J mér nýlega, og hún er hreinasta af-
bragó. Eg er hæst ánægður með það
verk, sem hún vinnur á eftir plógnum.
Þessi vél er endurbót á öðrum tegund-
um af samkyns vélum. Mér skal vera á-
nægja i að ráðleggja öðrum að nota
hana. Sá er plægir akur sinn án þess
að hafa þessa mulningsvél við plóginn,
er á eftir tímanum og verður af þeim
hagnaði er notkun hennar færir. Mörg
SEAGER VVHEELER, EKiAXDI
Rosthern, Sabk., 20. Okt. 1919.
uppskeran, sem léleg varð af vor-
plægðum akri, hefði orðið ágæt við notk-
un vélarinnar. — Mér þætti vænt um að fá
söluverð á yðar 12 feta Paeker og Pulver-
izes og að vita hvort hægt er að festa þá
stærð við yðar smærri Packer, með út-
færslu bita ef vill, og söluverð á þreföld-
um Pulverizer og Mulcher. Eg ætla að fá
einn þeirra áður en vorið kemur.
Yðar einlægur,
SEAGER WHEELER
. . Lujiin hftrl
rneðmæll um
fcgæti þesBara
aiuIninKBvéla
er hægrt að ffl,
en þetta hréf,
er kom alvegr
Onmbeðlð. —
Skriflð onb eft-
ir rayndabiekl-
Ingl eða ajflið
n æ h t a verk-
færusn la.
Christiansen
Implements,
I.lmitcd.
Owena St.
Winnipeg
ekki bindindismenn; þaÖ var þó
helzta höfuÖsyndin í hans augum
hérna á árunurtt.
Einn er maður á fremsta bekk
andstæðinganna, sem Hon. Char-
les Murphy heitir, fyrv. Laurier-
ráðgjafi; oröhákur og óhlífinn.
Hann er Ontario maður, svo sem
Hon. Rowell. I þingbyrjun í
fyrravetur réðist hann á Rowell
með þeim fádæma skömmum, að
verri höfðu ekki heyrst á þingi.
Meðal annars góðgætis kallaði
hann þennan mæta (?) mann
“Júdas, sem gleymt hefði að
hengja sig". Nú talar Murphy á
morgun og þá er fastlega búist við
að hann heilsi upp á Mr. Rowell
að nýju.
Sir Sam svarað.
Á mánudaginn 10. f.m. var Sir
Sam svarað í þinginu. Urðu tveir
til þess: hermálaráðgjafinn Hon S.
C. Mewbum og Major R. C.Coop-
er frá Victoria, B. C.; hefir hinn
síðar taldi verið full fjögur ár á
hervellinum, svo hann ætti að
vera málavöxtum kunnugur. Kvað
hann að eins 75 manns hafa fallið
í áhlaupinu á Mons, og þegar að
skipunin hafi verið gefin til á-
hlaupsins, hafi herforinginn ekki
haft hina minstu hugmynd um, að
vopnahléð væri nálægt. Og ef
Sir Sam vildi draga herforingjana,
sem áhlaupinu hefðu stjórnað fyr-
ir herrétt, myndi ekki síður ástæða
til að draga hann (Sir Sam) fyrir
samskonar dómstól fyrir aÖ hafa
að skilja að slík hlífð kæmi ekki
til greina í þessu máli lengur.
Mest snerist þó ræða Richardsons
um tollmál. Hélt hann eindregið
fram lágtolla stefnunni, og var
jafnvel beroðari en Dr. Clark.
Kvað Vesturfylkja menn einhuga
í þeim efnum, og ef stjórnin vildi
ekki skipast við bænir þingmann-
anna að vestan, yrði hún að hlýða
almenningskallinu þaðan eða að
tortímast að öðrum kosti.
þröngvað Ross-riflunum upp á
Canada herinn. Hermála-ráð-
gjafinn talaði stillilega; kvaðst
leggja það undir dóm almennings,
hvor færari væri til herstjómar,
Sir Douglas Haig eða Sir Sam
Hughes. Út af umkvörtunum, er^
borist höfðu út af því Lve seint
gengi að flytja hermennina heim, j
hafði ráðgjafinn það að segja, að (
tvö skip kæmu nú vikulega hlað-
in hermönnum — og fyrir ágúst-
lok myndu allir hermennimir
verða komnir til heimila sinna.
Hon. Mewbum lagði það til,
að stjómin gæfi mæðrum og ekkj-
um fallinna hermanna ailfurkross, |
sem kaHast skyldi "The Cross of
Sacrifice”. Fékk tillagan góðan
byr í þinginu. Kvað ráðgjafinn'
62 canadiska hermenn hafa feng-j
ið Victoria krossinn, og 605 heið-
urs orðuna, og um 10 þúsund
minni heiðurs merki. — 1 Síberíu
kvað ráðgjafinn nú vera tæpt
hálft fimta hundrað canadiskra
hermanna, og mundu þeir verða
sendir heim innan skamms. —
Hefði sá leiðangur ekki orðið
mannskæður og liði hermönnun-
um vel þax.
Hon. Mewbum er Union-Liber-
al og virðist vera skýr maður og
gætinn og því gagn ólíkur vini
vorum Sir Sam.
R. L Richardson.
Vinur vor Robert Lome Rich-
ardson, Tribime ritstjóri, héh
tveggja tíma ræðu í þinginu í
gærkveldi. Talaði hann um
stjómina. Gömlu stómmálaflokk-
ana kvað hann úrelta orðna og
tíma til kominn að nýir risu upp af
þeirra grunni. Var auðheyrt, að
Union flokkurinn ætti að lrfa, sem
afkvæmi hins bezta úr báðum
hinna. Næst vildi Richardson
koma öllum orðum og titlum fyrir
kattamef; kvað það af hlífð við
Borden, að þingið samþykti ekki
afnám þeirra í fyrra; en nú var svo
Þíngstörfin.
Ekki hefir þinginu orðið mikið
ágengt enn þá — hásætisræðan er
enn til umræðu, og meðan svo er,
áfrekast lítið. AuSvitað er starf-
að í nefndum, en árangurinn af
því starfi á eftir að sjá dagsljósið,
og hvort hann þolir það, sýnir sig
á sínum tíma. Umræðumar hing-
að til hafa verið annað hvort
skammir eða hól um stjómina og
gjörðir hennar. Þannig er það
ætíð, þá hásætisræðan er til með-
ferðar. Það er að eins mismun-
andi hvað lengi það stendur. I
fyrra stóðu þær að eins einn dag,
nú eru tvær vikur liðnar og endir-
inn ókominn. Vaninn er, að
fyrst talar stjórnar andstæðingur
og skammar stjórnina eftir beztu
föngum; ’honum svarar rvo stjóm-
arsinni og hælir henni eftir föng-
um, og svona gengur það tíl, þar
til báðir flokkar eru orðnir þreytt-
it. Annars eru það andstæðing-
ar stjómarinnar, sem bera sökina
á þessum óþarfa ræðustraum;
þeim virðist, sem stjóminni sé
aldrei sagt of vel til syndanna, þó
bæði guð og menn vití, að stjórn-
in gefur engan gaum að því, sem
andstæðingamir segja—annan en
að fullvissa þá um, að þeir fari
rangt með, eða þá bezt gegnir lof-
ar að íhuga þetta eða hrtt, sem
einhver háttvirtur andstæðingur
hefir bent á að sé íhugunarvert. —
Svona hefir það gengið tíl ár eftír
ár og þing eftír þing — og svona'
mun það halda áfram í ókominni
tíð. Skaði þó, hvað árangurinn'
verður lítill af öllu þessu mælsku-
flóði.
Þrjátíu og níu ræður hafa ver-
ið haldnar aUareiðu í neðri mál-
stofunni, og má búast við tylft f
viðbót,—lýkur þá líklega umræð-
umim á fimtudaginn. Helztu
ræðumennimir hjafa verið þess-
ir: Af andstæðingum: McKenzie,
MacMeister, Lucien, Canon og En-
er Lapointe. Hinir síðastnefndu
tveir eru fransk-canadiskir, en tala
þó oftast ensku f þinginu; báðir
tala þeir vel, sérstaklega þó La-'
pointe, sem nú mun vera einna
færastí liberal á þinginu. — Auk
SPARIÐ PENINGA
YÐUR
aessara hafa þeir Sir Sam Hughes
og Hocken, Orangemanna leið-
toginn frá Toronto (báðir stjóm-
arsinnar), skammað stjórnina. ----
Til varnar stjóminni ’hafa auk
ráðgjafanna sjálfra, þessir talað
helztir: Dr. Clark, Dr. Whidden
frá Brandon, og Major Cooper frá
Victoria B.C. og R. L. Richardson
frá Winnipeg. — Fjöldinn allur
af smádilkum úr báðum flokkum
hafa látið tíl sín heyra. (Meira.)
--------o--------
MinDÍsvaríaraálið.
-—------
Á ssmkoimi, er haldin var að Bcek-
ville, .Vlan., 3. marz 1919, minntevarða-
rnálið viðvlkjandí, var ai öllum við-
Ptöddiun etoróm» ákveðið, að að-
hillast uppástungu vikublaðarms,
að tnynda styrktarsjúð er liefði
meiri lífgjafa i sér fólginn fyiir
syrgjandi ættj,ngja liwrnanna, som
lífi stou ofrfuðu til frelste fóstur-
landinu og mannkyntou yfir heila
tekið, fremur en dauður steinvarði,
Jvó að lteitavenk væri. Mætti ef til
vill geta tU, að miður hugljúfar end-
uvminningar kynnu að hreyta sér
ineðwl þeirra* er nxiflt hafa vini og
vandamCTto «ína.
Vsaii nú hin Ieiðin tekin, yrði
sjóðstofnunin ifknandi, lifgandi,
gleðjandi ættingja htana horfnu
ástvina, i beinra nafni. EfimSg virð-
tet rétt að drcnglr i]>eir, w með lífi
heim koima, meira og ininna faitlaðir
til bjargráða sér og KÍnum ættingj-
um og nákioumum, myndi ekki vei*a
úrvegi að láta ilieimkomna harmenn
vora Akeni úr máli Jjvl, íivor teiðin
Jwim ludtti hagkvæmart Pinst mér
að 'þeim töheyri ákvteði í téðu mál-
e-fni, í sarnra-m í landa vorra hér í
álfu. Tillaga Hveins Fi-iðbjörnswon-
ar á fundtaum að út yrði gefin bók
með myndtun og æfiágripl íallinna
og lifajidi hermanna af þjóðfltoíni
voi'um,var sa.mil>ykt; mætti geta tll,
að bókin yki tontekt isjóðsiina tiil
muna, þvf vinisæl myndi slfk bók
▼erða. Rtfleg ættu fyrstu tillög I
sjóð þenna að vera, svo hann eem
fyrst gæti tekið tij starfa Vera má
að sagt veiðS, að rfkinu beffi að sjá
um að hemienn og nánustu ættfngj-
ar þeirra lfði ekki iskort; ]iað kann
nú að vera að vínu satt, 'þó sagan
flýni það ganstæða i flestum tilfell-
um í þurtamáiliHn. TIi að viðhalda
Rtyrktarejóðum íþaiif áragjald að
v«ra, »rvo ekki gangi hann santan.
Bendav il «g á, að verði Bteinvarð-
inn ákveðdð minnismiark, munu
framlögin verða rýnarl hjá flest.um
hér en til sjóðsstofmmar.
l>að er skoðun min, að minnte-
v&rðamáJtau hctfði eigi átt að hreyfa
þar til þjóðrækntemálið var á
fcmustum gruruni bygt, að hafa tvö
fjársöfnunariraál aamhliðia, hygg eg
dragi úr írairilöigum tíl varðans.
Hver flanngjam maður hlýtur að sjá
ef lieggja á þaasar fjánkröfur sam-
hliða og að þar við iögðum sköttum
og Verzhiniareinokun, sem nú á Bér
stað, munu þeir miður efnuðu, iþó
vilji væri góður, geta látdð minna af
heindi rakna en þörfin krefði.
Ýinsu mæbti við bæta, málefni
þravm til Btuðniings, eif rétt or á litið.
En «g læt hér staðar mumið
L. F. Beck.
I
Hvar sem þetta merki er sýnt, fást ókeypis
Spamaðar Stampar á 25 rents cg Stríðs Sparn-
aðar Spjöld á $4.02 í Marzmánuði. Sextán
Sparnaðar Stampar og tvö cents kanpa eitt
Stríðs Sparnaðar Spjald, og sem verður keypt
til baka af Dominion of Canada fyrír $5.00
1. Janúar í 924
Abyggileg Ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjumst yður varanlega og óslitna
WÓNUSTU.
Vér æskjum virðmgarfylet viðskifta jafnt fyrir VERK-
SMIÐJUR sem HEIMILI. Tak. Main 9580. . CONTRACT
DEPT. Umboðsmaður vor er reiðubúinn að finna ySur
að máli og gefa yður kostnaðaráætlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimonty Gtn'l Managtr.
Imperial Bank of
Canada
STOFNSITTUR 1875.—ABAIBKRXFST.: TOROMTO, ONT.
Höfuðstóll uppborgaSur; )7,000,000. Varasjóður: 97,000,000
AUar eignir...........................9108,000,000
I2S itlM f D.mIiUb #1 Cmmmrn*. fl«arf*Jðtt*>t«ll<t f kfnjn fltlkðl, •( mé
krrja Siurkjfkarelkalui aaett ÞtI att Irsrsrja fna fiJHI rk» raelra. Terttr
cra karcattfr al l»rrinsriM ;ttn« tm• I**!<-**■»-d«-*rl. OslotS rfllr rlMffl-
■ra yttar. AnsJalts rttkklltl ussUm •( fili^rsNt.
Útibú Baakans «r nú Opmð að Riverton, Manitoba.
Loðskinn : Loðskinn : Loðskinn
SENDIÐ BEINT TIL OKKAR.—HÆSTA
MARKAÐSVERÐ BORGAÐ, SANNGJÖRN
FLOKKUN A SKINNUNUM — ENGINN
DRATTUR A NEINS3TAÐAR
Vér erum skrásetlir bjá og viðurkeneKr af United
Statea War Trade Board og af öllum toll'heimtumönn-
um stjómarinnar unctir íeyfi P. B. F. 30. Þér getið
aent okkur loðskinn með ofckar eða yðar eigin merki-
seðli (tag), merktom: “Fura of Canadian Origin" og
loðskinnin komast hindrunarlaust.
SANNGJÖRN FLOKKUN
Reglur og venjtur þessarar samkundu (Exchange)
fyrirbjóða útsendingu aðlaðandi verðlista, — en vér
gefum yður hérrétta “expert" flokkun og borgum yð-
ur frá fimm tíl trrttugu »g fimm centum meira á doIJar-
irm heldur en vanalega faest hjá félögum, setn atugfýsa
mikið — og vér útrýmnm alveg “millf' mönnunum í
viSskiftum okkar við yðw.
ST. LOUIS FUR EXGHANGE
7th and Chestnut Sl., St LOUIS, MO., U.S.A.
Vcnjið yðnráað Iesa auglýsingar í Hkr.
v
B0RÐVIÐUR
SASH, DOORS AND
M0ULDINGS.
Við höfum fuHkonmar birgSir af öllum tegundum
Verðskrá verður aend hverjura þerm er þess óskar
THE EMPtRE SASH <& DOOR CO., LTD.
Henry Ave. East, Wóonipeg, Mm., Telepbone: Main 2911
M * * * x Þér hafie meiri
mein aiioEína *f bB,aem.u ^
0*1 raeO sjálfnm yðar.aO þér haf-
ið borgaö það fyrírfram. Hvarnig standið þér vjð Hei»skringlu t