Heimskringla - 24.09.1919, Side 7

WINNIPEC, 24. SEPT. 1919.
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA
Upptíningur fyrir almenning
Heimskringlu.
Hann verSur lítill í þetta sinn,
þar eS fénaSur allur gekk hér vel
undan síSastliSiS vor, og þó þaS
væri nú óneitanlega gott fyrir fjár-
eigendur heima og hér, þá var þaS
tekjuhalli fyrir aumingja smalana,
sem oft höfSu hlaup og lítiS kaup.
ÞaS er þá fyrst aS segja al-
menningi frá þvíf aS tíSin hefir
veriS indæl alt í gegn frá því aS
eg skrifaSi seinast í Voröld, sem er
nú nokukS langt síSan. VoriS
h;S ákjósanlegasta, stilt, þdVt og
blítt; vorvinna á ökrum þar af
leiSandi meS fyráta og bezta móti.
HugSu menn því gott til meS upp-
skeru, sem því miSur brást víSa
sökum of mikilla þurka í maí og
júní, sem seinkaSi uppkomu korns.
Svo bættist nú samt úr þessu 7.
júlí. Rigndi þá svo mikiS í sól-
arhring aS mönnuqa þóti nóg um.
Er þaS mesta regnfall, sem elztu
menn hér muna eftir; fylgdi því
meira veSur en menn hafa nokk-
urntíma orSiS varir viS í þessari
bygS. SögSu því sumir aS þaS
væri ýmist of eSa van fyrir drotni
meS tíSina. Samt urSu engin
stór slys eSa skaSar af þessari:
hinni miklu himnadögg. Menn
voru flestir komnir í hús sín, sem
eru traustlega bygS úr bjálkum, og
því lítil hætta. SkaSi á skepnum
varS minni en margur hugSi. Þó
Sandy Bar mist þrjá gripi unga í
Sanchibar mist þrjá gripi unga í
vatniS; hafSi veSriS hrakiS þá á-
samt kúm hans flestum eSa öllum
út í vatniS af löngu og mjó sandrifi
sem liggur út í vatniS ekki all"
langt frá heimili hans. Hófst
þetta mikla veSur aS kvöldlagi um
þaS bil er sóttir eru gripir í haga.
Var því elzti sonur þeirra hjóna á
Sandy Bar aS sækja kýmar út á
þetta sandrif, þar sem þær vana-
lega halda til á daginn vegna hita
og flugha. Voru þá allir gripir
hraktir í vatniS og rétt meS naum-
indum og ifyrir harSfengi drengs-
ins, sem þó er ekki eldri en 1 2—
14 ára, aS hann náSi kúnum, en
þessir þrír vetrungar voru svo
langt hraktir frá larndi aS óhugs-
andi var aS geta náS þeim. Gott
aS margir foreldrar ættu svo dug-
lega unga drengi, eins og Sandi-
bars drenginn.
Eg biS fólk velvirSingar á þess-
um hnoSraupptíningi, því mér var
ekki eins kunnur þessi atburSur og
eg hefSi óskaS.
Geta má þess aS af himnadöggi
þessari hinni miklu urSu skemdir
talsverSar á ökrum, druknaSi í I
lægSum, aftur á hálendi urSu
dropar þessir aS góSu gagni og
því uppskera í góSu meSallagi, og
korn alt komiS í stakka.
UnniS hefir hér veriS kappsam-
lega aS heyskap( og eru því mikiS
meiri hey upp komin nú en nokk- |
umtíma hefir þekst. Grasvöxtur [
var mikill og nýting ágæt. Ætla
má aS þúsund vagnhleSslur verSi
til sölu hér aS heyskap enduSum.
Eg vildi sérstaklega benda Islend-
ingum í vesturfylkjunum Alberta
og Saskatchewan, á aS senda hey-
kaupamenn til okkar Howardville-
búa, og kaupa heyin af framleiS-
endum og meS því vera lausir viS
hina mörgu milliliSi og okurfélög.
20 dalir eru nú boSnir fyrir tonniS
af gróSabrallsfélögum í Winnipeg,
sent í vetur einhvemtíma. BygS
þessi hefir orS á sér fyrir heygæSi,
og þess vegna betra fyrir landann
úr vestrinu aS komast í kunnings'
skap viS Ný-íslendinga, sérstak-
lega okkur Howardvillebúa, sem
höifum þessi miklu hey og góSu.
Heilsufar manna er hér eins og
aS vanda hiS ákjósanlegasta; aS-
eins tvö ungbörn urSu dálítiS lasin
af sumarveikinni. Fleiri ungbörn
eru hér ekki til, og spara menn hér
viS sig meira en stjómin hefir lög-
boSiS.
Hinn löggilti verkamannadagur
| var haldinn meS mikilli viShöfn
j hér í Howardville. Hæg rigning í
i var framan af deginum og urSu
margir vondaufir um aS gleSimót’
þetta ætlaSi aS koma aS tilætluS-
um notum. Reyndin varS önnur. !
RegniS hætti, þokan þyntist, him-
ininn varS heiSur og blár, svo sól-
■ in náSi aS kasta sínum dýrSlegu
geislum niSur á fold og ferSafólk,
sem streymdi aS úr öllum áttum,
allflestir á tveimur jafnfljótum.. |
Var þaS um elleftu stundu aS allir
voru komnir á staSinn. ByrjuSu
íþróttamenn þessarar bygSar á
knattleik og var gerSru góSur
rómur aS honum af áhorfendum,}
og gaf þaS manni góSa ánægju-1
stund. SíSan fóru yngri og eldri [
aS reyna sig á aS stökkva yfir [
streng, sem festur var milli tveggja
staura. Var byrjaS á 5 feta hæS,
en yfir þaS fóru allir léttilegat sem!
reyndu^ hvaS gamlir sem voru.
Svo var strengurinn færSur altaf
hærra og hærra, þar til aS tíu fet
voru komin. Margir féllu áSur
en svo hátt var komiS, og komu
óþægilega niSur og allavega. Einn
var þaS, sem komst yfir tíu fetin
án þess aS snerta strenginn. Sá
heitir Grámann Jónasson. Þá var
fariS til hlaupa og var þaS hin
bezta skemtun. /ólljr eru hér svo [
fóthvatir, aS ómögulegt var aS sjáj
annaS en a’lir væui Jafnir, því svo^
:n-jrt>’r hlupu í einu sem gátu raS-j
aS sér i. nS viS h':S á 90 feta ^
breiSri '.uaut. Ölium bar simanj
um aS f’lir hcfSu orSiS númer
eitt, sem hlupu.
RæSur voru engar, því þæ^ eru
húr úr tízku, og þykja of þving-
andi fyrir unga fólkiS; þaS segir
aS þaS sé altaf sama tuggan uppi í
þessum ræSumönnum, eitthvaS
um Canada, sem þó allir þekki,
eSa um úthafseyjuna lsland,
hrjóstrugu og köldu. sem menn og
skepnur hafi orSiS hordauSa á, og
urga íslenzka þjóSin í him. dýrS-
'•■ga Canada hafi ekkert aS gera
meS aS vita um; algert strand fyr"
ir ræSumenn í Howardville.
Menn vissu varla hvernig tim-
inn leiS. ÞaS fór aS líSa aS
kvöldverSartíma, og var því fariS
aS tilreiSa kvöldborS, sem bæSi
voru mörg og stór, öll yfirbreidd
beztu tegund af hvítu líin frá T.
Eaton í Winnipeg. Var nú rösk-
lega aS því gengiS aS koma á
borSin allskonar kræsingum. Nöfn
á öllum þeim réttum væri of langt
upp aS telja; konur eru frábærlega
vel aS sér í matreiSslu og því
mörg nöfnin á réttafjölda þeim,
sem þar var, og óþægileg nöfn á
sumu, þar sem átta þjóSbrot eiga
heimili hér. ASeins get eg greint
frá því hvaS margar brauStegund-
ir voru á fyrstu borSunum; kom
þaS til af því aS eg var nokkurs-
konar frammistöSumaSur viS
kaffiS, og skotraSi því hýru auga
til brauStegundanna, sem litu út,
fljótlega á aS líta, eins og hosótt
eSa flekótt lömb í fráfæmastekk
heima á íslandi. Tegundimar
voru 23.
Aldrei man eg eftir aS eg hafi
fariS jafn glaSur ^g ánægSur frá
matborSi eins og í þetta sinn, og
svo sýndist mér um fleiri. Var
nú ekki beSiS boSanna meS aS
þrífa af borSum brauSleifar og
borSdúka; leifum öllum raSaS í
körfur, en aldrei vissi eg hvaS
margar fyltust; en fuglar himins
og fátæklingar hygg eg aS hafi hirt
þaS. Þegar alt var komiS í röS
og reglu í gildaskálanum, varS eg
var viS þaS aS horfiS hafSi meiri-
hlutinn af unga fólkinu, og viS ná-
kvæmari sjón og heym sá eg aS
þaS var alt komiS inn í danssalinn,
því þaSan heyrSist lófaklapp og
fótaspark, sem gaf til kynna aS1
dansinn var hafinn. Margur sté1
þar létt sporiS og þaS þegar í byrj-|
un, því hér er atkvæSagott dans-
fólk. Geta má þess, unga fólkinu
til verSugs heiSurs, aS salurinn
var aSdáanlega vel skreyttur; ljós-
in loguSu skært og slóu frá sér alla | aS hafa yfirgefiS ættlandiS kæra. j
vega litaSri 'birtu, því mismunandi ÞaS er stundum sagt aS bætur séu
litur var á húfum þeim, sem smélt; til viS broti hverju. Og í þessu j
var ofan á hvern lampa, eins og tilfelli væru þaS óefaS beztu bæt- j
konungskórónu. Ómögulegt var urnar, ef aS þeir íslenzku ættjarS- j
aS sjá hverjir dönsuSu bezt, því arvinir, sem hér vestra hafa átt
allir eru orSnir svo æfSir og góSir láni og hagsæld aS fagna, vildu nú
dansarar hér. Var því afráSiS taka sig til og flytja sig og allan
meSal eldra fólksins aS kjósa sinn fjárafla heim í skaut ættjarS-
dómnefnd, og unga fólkinu jafn-, arinnar. Myndi þaS ekki bezt
framt gefnar tfimm mínútur til aS gömlu konuna og börnin hennar,
sýna danshæfileika sína í fegurS-1 sem heima eru? Líklega getur
arvalsi. Stigu því næst nokkrar enginn neitaS því. En geri þeir
ungmeyjar úr sætum sínum; fóru
þær líkt aS og IngigerSur dóttir
HreggviSar konungs; gengu þær
meS bekkjum fram og horfSu í
augu góSra danssveina, treystandi
engri blekking. Gekk svo sveina-
val þetta greiSlega, og var svo
dansinn hafinn. Sátu nú allir á-
horfendur hinir rólegustu og hljóS-
ustu, líkt fólki því er sjaldan eSa
aldrei gengur til skrifta. Þær liSu
fljótt þessar fimm mínútur, svo
ekki ríkti þögn áhor'fenda lengi í
salnum, því undirtók nú í allri
hvelfingu hússins af lófakláppi,
fótasparki, ásamt mismunandi
hljóm úr raddfærum almennings.
Þessu næst kom dómnefndin fram
meS sín plögg, sem voru þrír bréf"
miSar. Voru þar á skrifuS nöfn
þeirra er bezt dönsuSu, og verS-
launaupphæSir. Fyrstu verSlaun
hlaut Bertha Johnson og Manni
Jónassön, önnur verSlaun hlutu
Lilí Harvud og ASalsteinn Jónas-
son, en þriSju verSlaun hlutu þau
hjónin Mr. og Mrs. Mainmann.
Þessu næst var byrjaS aS dansa
fyrir alvöru af öllum sem gátu.
Var þessi verSIaunadans fyrir kl.
1 1. Fór þá kaffinefndin af staS
til aS hugsa fyrir kaffi kl. 12; hefi
eg þann heiSur hér aS teljast for-
maSur þeirrar nefndar, þar eS
engum hefir tekist jafn vel aS búa
kaffiS til meS ifylgjandi flýti. ÞaS
er reglulegt íslenzkt kaffi, sem eg
bý til, ekki síSur en íslenzka hangi-
kjötiS hans Eggertssonar í Winni-
peg. Allir voru seztir í annaS
sinn aS blessuSu kaffiborSinu á
mínútunni kl. 12.
Eg verS aS segja eitthvaS af
sjálfum mér eins og hann Snjólf-
ur. VetS eg þá aS segja þaS aS
eg fékk mikiS lof hjá eldri konun-
um, og mjúkt og hlýtt handtak
hjá ungu stúlkunum, fyrir þetta
miSnæturkaffi..
1 50 manns sóttu þeta gleSimót.
DansaS var þal til birta tók. BúS
var þarna á staSnum meS allskon-
ar góSgæti, svo sem drykkjum,
appelsínum, brjóstsykri af öllum
þaS ekki, þá efast eg fyrir mitt f
leyti um aS hugur fylgi máli. En !
nú koma menn meS ýmsar afsak-
anir og ein sú veigamesta mun
verSa þessi: Börnin mín, sem eru
hér fædd og uppalin, hvaS ætli aS
yrSi úr þeim, ef eg færi aS flytja
meS þau heim til íslands. ÞaS
væri dálaglegt axarskaft. Þau!
kynnu þar ekki máliS og hefSu
ekkert aS gera, og þeim mundi
finnast þar lítiS til alls koma. En
þessi og aSrar slíkar afsakanir og
mótbárur sanna einmitt aS hugur
.fylgir ekki ætíS fyllilega máli,
þegar vér gölum sem hæst um
okkar heitu og miklu ættjarSarást.
En þá er annaS, sem íslenzkir
©fnamenn hér vestra gætu gert, ef
þeir vildu. Þeir, sem eiga syni og
dætur, sem eiga aS ganga menta-
veginn í gegnum alt lífiS, ættu aS
senda þau heim á íslenzka háskól'
ann. Þar gætu þau náS hárri og
haldgóSri mentun í norrænum
fræSum, og þar gætu þau áreiSan-
lega lært góSa íslenzku. Þetta
væri þó nokkur vottur um ræktar-
semi viS þjóSemiS og móSur-
máliS. AS minni hyggju getur ís-
lenzkukensla hér vestra ekki orSiS
annaS en kák, sem von er tll, þar
sem svo margt annaS verSur eSli-
lega aS sitja í fyrirrúmi, og þess
vegna er aSeins mögulegt aS til-
sögn í íslenzku fari hér fram í hjá-
verkum og ígripum. Hér er alt
umhverfiS enskt, bæSi á andlegu
og verklegu sviSi.
Ætli þaS verSi töluS íslenzka á
mörgum heimilum hér vestra, þeg-
ar vér, sem heima a íslandi erum
fædd, erum öll komin í gröfina?
Ekki get eg búist viS því.
M. Ingimarsson.
III.
Endurminning.
tegundum, vindlum og vindling- , ... ___
c„, £,„l ____ L __ l Man eg þegar morgunsol ur sævar
djúpi svam;
viS hæstu fjallatinda hennar ljómi
um. Sölufólk voru þau Mr. og
Mrs. Robinson.
MeS beztu óskum til allra, sem
lesa almenning Heimskringlu.
Ármann Jónasson.
II.
ÞjóSrækni.
Töluvert hefir veriS talaS um
þjóSrækni í vestur-íslenzku blöS-
unum í seinni tíS. ÞaS mun vera
af svipuSum rótum runniS aS tal-
aS er um þjóSrækni og þegar tal-
aS er um guSrækni og guSraeknis-
iSkanir. <Og þegar eitthvaS á aS
rækja í fullri alvöru, þá verSur aS
hugsa um þaS, tala um þaS og um
fram alt aS framkvæma þaS í
verkinu.
Þrír sterkustu meginþættir guS-
rækninnar hafa stundum veriS
táknaSir meS þessum þrem orS-
um: trú, von og kærleikur. Ætli
þaS sé ekki sönnu næst a^J hiS
sama gildi þegar um sanna þjóS-
rækni er aS ræSa. Hvers vegna
fluttum vér Islendingar hingaS
vestur? Var þaS ekki af trúleysi
á gæSi landsins? Var þaS ekki
af vonleysinu um framtíS þess^ og
framtíS vora þar? Og var þaS
ekki af kærleiksleysi voru til lands-
nam.
Fuglar kváSu fegins róm,
fögrum tárum grétu blóm,
roSa sló um regin jökurbungu.
Á heiSartjörnum svanir sætt þá
sungu.
M. Ingimarsson.
Þið sem þjáist af
andþrengslum
Ileyui5 hina undmverBu
Method*’
“Frontler
sem er gefins
Eí þú þjáist at andarteppu eg hefir
aldrei reynt “Frontier Method”, reynih
hana nú. Vér hötum svo mikla trú á
þessu undralyfi ati vér viljum senda
ytsur aB kostnatiarlausu reynsluskamt.
Vér viljum þar meti heimfæra ytiur
sanninn at5 þetta undrlyf sé þati, sem
þér hafiti leitatS eftir í mörg ár til ati
veita ytiur bót.
Þúsundir hafa læknast, og hvers
vegna skyldi nokkur þola þessar kval-
ir lengur, þegar bréfspjald er allur
kostnatSurinn, sem þarf tll atS sækja
honum hellsuna.
ÞatS er sama hvar þér eigiti heima, á
hvatSa aldri etSa hvatSa atvinnu þér haf.
itS, og hvatS lengl þér hafitS þjást. I»atS
er skylda ytSar atS reyna Frontier
Method.
—
I Þetta kostabotS er svo mikils virtSi atS
ins Og þjóðarinnar? Eg veit vellsérhver ætti atS notfæra sér þatS strax.
að þessar spurningar erru ekki | FylIi® út neían setta Coupon 1 ðaK'
þægilegar eSa geðþekkar. Og
hvað sjálfan mig snertir get eg
ekki með góðri samvizku svarað
þeim neitandi. Það skyldi nú
ekki vera að þessi þjóðræknisalda,
sem risið hefir hér vestra, væri iðr-
unarmerki, merki þess að vér að |
minsta kosti sumir iðrumst þess nú.
FREE TRIAL, COtlPOV
FRONTIER ASTHMA CO., Room
723, x, Niagara and Hudson Streets,
Buffalo, N. T.
Send free trial of your method to:
Til kaupenda
Heimskringlu.
Við mánaðamótin næstu er yfirstandandi árgangi blaðsins lokið.
Og er vér förum að yfirlíta áskrifendaskrána, verðum vér þess varir
að fjölda margir askrifendur skulda blaðinu, ekki einasta fyrir þenn-
an árgang, heldur lengra til baka. En til þess að blaðið fái staðið í
skilum við viðskiftamenn sína og kaupendur, þarf það að fá það, sem
þaS a utistandandi hjá öSrum, og þá eðlilega hjá kaupendunum.
Vonumst vér því til aS ekki þurfi nema minna menn á skyldur sínar
í þessu efni til þess aS þeir standi skil á skuldum sínum viS blaSiS.
Heimskringla er ekki í hverri viku að minna menn á að þeir hafi
ekki borgaS áskriftargjald sitt. Telur hún aS virðingu kaupenda
sinna sé misboðið með því. En hún ætlast þá líka til, að þegar hún
kallar eftir sínu, meti menn orð sín og eigin virðingu svo mikils, aS
þeir láti ekki þurfa aS gera það oft. Það eru því tilmæli vor, að sem
flestir fari nú aS sýna lit á borgun úr þessu, á því er þeir skulda.
Blaðið þarf peninganna, en þér þurfið blaðsins. Til leiðbeiningar
setjum vér hér skrá innheimtumanna blaðsins yfir Canada og Banda-
ríkin.
Irnköllunarmenn Heimskringíu:
f CANADA:
GuSm. Magnússon .....'................Árborg.
F. Finnbogason ..................... Árnes.
Magnús Tait ......................... Artlcr
Sigtr. Sigvaldason ................. Balour.
Björn Thordarson .............. Bec«.\il:e.
Eiríkur BárSarson ..................Bifrost.
Hjálmar O. Loftson ..............Bredenbury.
Thorst. J. Gíslason ................. Brown.
Óskar Olson .............'..... Churchbridge.
Páll Anderson .................. Cypress River.
J. H. Gbodmundson ................ Elfros.
GuSm. Magnússon .................. Fratnnes.
John Januson ..................... Foam Lake
Borgþór Thordarson .................. Gimli.
G. J. Oleson ................... Glenboro.
Eiríkur BárSarson ................ Geysir.
Jóh. K. -Johnson .................... Hecla.
F. Finnbogason ..................... Hnausa.
Jón Runólfsson ....................... Hove.
Jón Jóhannsson ..................... Hólar
Sveinn Thorwaldson,........... Icelandic River.
Árni Jónsson ...'.................. Isafold.
Jónas J. HúnfjörS ............... Innisfail.
Jónas Samson ..................... Kristnes. 4
Sig. SigurSsson .................. Husawick.
Ólafur Thorleifson ............... Langruth.
Stefán Anderson .................. Lillisve.
Oskar Olson..................... Lögberg.
Bjami Thordarson ................... Leslie.
Daníel Lindal ...................... Lundar.
Jón Runólfsson .................. Markland.
Eiríkur GuSmundsson .............. Mary Hill.
John S. Laxdal ................-..... Mozart.
Jónas J. HúnfjörS ............. Markerville.
Páll E. lsfeld ........................ Nes.
St. O. Eiríkson ................... Oak View.
Stefán Anderson ...................... Otto. ,
Jónas J. Hún’fjörS .......■-....... Red Deer.
Ingim. Erlendsson ............... Reykjavík.
Halldór Egilsson .................Swan River
Stefán Anderson .................. Stdny Hill.
Gunnl. Sölvason ................... Selkirk.
GuSm. Jónsson .................. Siglunes.
Thorst. J. Gíslason ..............Thornhill.
Jón SigurSsson ...................... Vidir.
Jón Runólfsson ................... Vestfold.
Ágúst Johnson ............... W'innipegosis.
SigurSur SigurSsson ..........Winnipeg Beach.
Ólafur Thorleifsson ............ Westbourne.
J. H. Lindal........................Wynvard.
GuSm. Jónsson ..................-..... Vogar. ,
Mrs. ValgerSur Jósephson, 1466 Argyle Place
South-Vancouver ............... Vancouver.
í BANDARÍKJUNUM:
Jóhann Jóhannsson .................... A^ra-
Mrs. M. J. Benedictson ............. Blaine.
SigurSur Jónsson ................... Bantry.
Jóhann Jóhannsson ................ Cavalier.
S. M. BreiSfjörS ................. Edinborg.
S. M. BreiSfjörS ...................Tiardar.
Elís Austmann ..................... Grafton.
Árni Magnússon .................... Hallson.
Jóhann Jóhannsson .................. Hensel.
G. A. Dalmann ...................------- ,va"ho*’
Gunnar Kristjánsson .... ....... Milton, N. D.
Col. Paul Johnson ................ Mountain.
G. A. Dalmann .................... Minneota.
G. Karvelson ...................... Roberts.
Einar H. Johnson ................Spamsh hork.
SigurSur Jónsson .................... Upham.
SendiS áskriftargjöldin til:
The Viking Press,
Limited.
Box 3171 Winnipeg, Man.
Húsmœður!
=1
ISkiS sparsemi. ISkiS nýtni. SpariS matinn.
Þér fáiS meira og betra brauS viS aS bníka
PURIT9 FCOUR
GOVERNMENT STANDARD
Flour License No's 15, 16, 17, 18