Heimskringla - 21.01.1920, Síða 1

Heimskringla - 21.01.1920, Síða 1
SENDIÐ EFTIH Okeypis Premíuskrá yfir VERÐMÆTA MUNI ROYAL CROWN SOAPS, Ltd. 664 Main St. Winnipeg XXXIV. AR. WINNIPEC. MANITOBA. MIÐVIKUDAGINN 21. JANÚAR 1920. NÚMER 17 Málaferlin innan Tjaid- búðarsafnaðar (1 sd'ðasta blaSi var birtur úrslita aSarnefndin fram á, a(S hún meS dámur í þessu máli. Var dómur þessum samningi, er Únítarasöfn- þessi feldur 8. jan. ÁcSur var bú- uðurinn hefSi boSiS hefSi eigi vik- iS aS kveSa upp dóm í málinu 18. iS út aif hinni viSurkendu frjálstrú- des. s. 1., og var hann eins og þá arstefnu safnaSarins, er prestur var frá skýrt hér í blaSinu. Grein sa'fnaSarins séra FriSrik J. Berg- þessi, sem fylgir, er einskonar stutt mann hefSi haldiS fram í öll hin yfiríit yfir þessi málaferli, eins síSari ár. LagSi hún fram þýdda langt og þeim er nú komiS.) kafla úr ritum hans og sýndi enn' ---- fremur fram á þaS, aS til grund- Eins og getiS hefir veriS um í vallar fyrir samningnum lægi ekk- blöSunum íslenzku, en þó altof lít- ert annaS en lagafrumvarp er hann iS og minna en skyldi, þá hafa hafSi samiS sumariS 1916, er til staSiS yfir þetta síSastliSna ár tal8 kom aS nýguSfræSissöfnuS- málalferli innan TjaldbúSarsafn- -jmir og ÚnítarasöfnuSurnir gengj- aSar, út af samþykt, sem scfnuS- ust fyr£r aS mynda sameiginlegt urinn gerSi 15. maí s. 1., aS sam- frjálslynt kirkjufélag. Voru þaS einast íslenzka ÚnítarasöfnuSinum og t;!hoS Ú tarasafnaSarins, aS hér í bænum. Nokkrir menn byggja hin tilvonandi safnaSarlög innan safnaSarins voru þessari hins fyrirhugaSa sameinaSa safn- sameiningu motfallniij og höfSu aSar á því lagafrumvarpi. Þá þeir áSur reynt aS fá söfnuSinn til neitaSi nefndin því .aS söfnuSurinn BANDARIKIN Demokrata senatorarnir í Was- hington gerSu tilraun til aS kjósa sér leiStoga fyrir öldungadeildina á Iföstudaginn, en ekkert varS af valinu í bráSina, sökum þess aS þeir tveir, sem um heiSurinn keptu heim úr hringferS sinni umhverfis jörSina. Sveitakosningar eru nýlega um garS gengnar á Irlandi, og unnu ÖNNUR LÖND. hann því til leiSar aS um 70000 föngum var slept úr varShaldi og Iþeir allir sendir heim. Og þegar kafbátahernaSurinn hófst lét hann ínn sigur. VerzlunarráSuneytiS hefir lyft útflutningsbanni á kolum til allra fengu jöfn atkvæSi. Voru þaS landa nema miSveldanna og Rúss- Hitdhock senator frá Nebraska'og, iands. Underwood senator frá Alabama. Fengu báSir 20 atkvæSi. New York borg hefir gert Ed- ward de Valera, írslka leiStogann, aS heiSursborgara. Wilson forseti er ennþá rúmfast- ur, en sagSur á batavegi. SambúSin milli hvítra manna og svartra í Bandaríkjunum hefir lengi veriS misbrestasöm. Árlega eru fieiri og færri svertingjar drepnir án dóms og laga, oft fyrir litlar sakir. í fyrri viku kom út skýrsla um þáf sem svo höfSu ver-' Forsetakosningar ifóru fram Sinn Feiner, og verk.men; mik.' Fr.kklandi á l.ug.rd.ginn og v.rS Spán.r í Berín ,kil. ,il Paul Desclhanel, forseti þjóSþings- Py^alandskeisara aS Spanverjar ins fyrir valinu. Clemenceau dróg1 Kefðu me«nu3tu fyrirlitningu á sig til baka áSur en kosningarnar hetnaSaraStferS ÞjóSverja. ÞaS byrjuSu, eftir aS hafa orSiS undir er ekki aS furða h<S Frahkar hafi viS reynslukosningamar deginum tekiS Alfons meS ko8tum kynj- áSur. Hinn nýkjörni forseti er Um’ þá er hann kom * heim*>kn til maSur hámentaSur og talinn einn Parísar fyrir nokkru. af allra mælskustu mönnum j Ungverska stjórnin hefir heitiS Frakklands. Hann er frægur rit-! 30,000 krónum hverjum þeim ards. MeSal anars hafa kvik"! höfundur engu síSur en stjórn- manni, sem getur gefiS upplýsing- myndir veriS gerSar af “Námum I málaimaSm- og er meSlimur hins a um þaS, hver myrt hafi Stephan Salómons" og “AHan Quatermain’! Þanska Academy". Á þingi Tizza greifa. en þaer sögur hafa báSar veriS heBr hann setiS síSan !876 ogfor-l þýddar á íslenzku. MikiS er af seti þjóSþingsins síSan 1912. j því látiS, hve myndir þessar séu Hann er fæddur í Brussel, höfuS- fagrar og íburSarmiiklar og verSa | horS Belgíu, 185 7. Voru foreldr-| þær sýndar á Bretlandi í vetur. Af I ar hans franskir og á Frakklandi því aS margir þekkja þessar sögur befir hann aliS aldur sinn. hér á landi af þýSingunum^ myndi Félag hefir veriS stofnaS í SuS- ur-Afríku, til aS gera kvikmynciir af nokkrum sögum Rider Hagg- StofquS er nýlega nafnd manna Danmörku til þess aS láta ein- hverja hjálp í té hungruSum og sjúkum íbúum Pétursborgar. Hef- ir nefndinni þegar strax áskotnast marga fýsa aS sjá myndirnar. Á Englandi er nýlega stofnaS um 1 00,000 kr. frá ýmsum verzl- FulltrúaráS friSarþingsins hefir unariólögum og einstökum mönn- lyft verzlunarbanninu, sem veriS um’ 8001 leg&ja vilja einhvern hefir á Rússlandi, og standa nú al- skei*I fram til þess aS bæta hag morS, en hinir allir fyrir minna- þess aS ganga inn í fyrsta lúterska hefSi veriS undanfariS bundinn söfnuSinn íslenzka, en þaS mistek- hinum fomu trúarjátningum, því ist. Greiddi söfnuSurinn ein- játningabandiS hefSi eigi verS viS- dregiS atkvæSi á móti því. HöfS- urkent af söfnuSinum né presti uSu nú þessir nokkrir menn máls- hans, eins og hin langa deila hFins háttar sakir, er engan végin varSa sókn á móti söfnuSinum og ifulltrú v;g kirkjufélagiS hefSi sýnt og úr-! lífláti, ef til dóms hefSu komiS. um safnaSarins og heimtuSu aS ganga hans úr kirkjiifélaginu fyrir' Þess er til dæimis getiS, hvaS lítil- hann og fulltrúarnir væru reknir úr |Q árum síSan. Þes3u neituSu væg tilefni hafi veriS til sumra söfnuSinum en þeim dæmt aS þeir saekjendur og kváSu söfnuSinn þcssara lífláta, aS svertingi iS drepmr á árinu 1919. Þeir íélag, sem hefir þaS mark og miS heimi opin verzlunarviSskifti viS hessara h'Sandi manna. En þó voru samtals 68 og þar af 64 svert-j aS reyna aS kveSa niSur dýrtíS-! land Bolshevikinga. mun slíkt ekki segja mikiS, því ingjar. Tveir af hinum voru ina. Félag þetta hefir í kyrþeyj " nauSin er afskapleg. Fyrir pen- Mexicobúar. Svo er skýrt frá or-| undirbúiS ráSstefnu í London og Alexander Millerand er orSinn inga þá, er nefndin fær, kaupir sökum þessara manndrápa, aS 1 8 hófst hún fyrst í þessum mánuSi. forsætisráSherra Frakka í staS hún matvörur, sem síSan er skift á hafi veriS drepnir fyrir grunuS En þaS sem þykir einkennilegt viS í Clemenceau. miilli borgarbúa, eSa hún lætur væru hinn hentar allar þessa ráSste'fnu er þaS, aS þangaS ; var boSiS þýzkum og austurrísk- um kaupsýslUmönnum og fjár- málamönnum. Þeir þágu boSiS, en eigi gátu þó allir komiS, er boSnir.voru, vegna þess aS enska matbúa og gefur síSan á ýmsum FulltrúaráS friSarþingsins hefir stöSum í borginni. Og hygst hún sent áskorun til °S bundinn undir fyrirmæli þessara var drepinn af því aS hann vék!stjórnin neitaSi flestum um vega- rétti söfnuSur _ _ _ _____ eignir hans. Skutu játningarrite, og hefSi hann hvorki ekki úr vegi'fyrir bífreiS, sém hvít- bref. En þessir komu af ÞjóS-! ®erhn a fimtudaginn. Var gerS- þeir á fundi sfn a meSal, ^þar sem né einstakliugar innan hans heimild ur unglingur stýrSi; annar fyrir aS j verjum: Bernstein Kautsky og pró- Ur aSsu£ur a® þmghúsinu og lá viS móSga hvítan mann í orSum, ogl fessor Qppenheimer, en af Austúr- suimir jafnvel fyrir minni xsakir. | ríkismönnum: Otto Bauer, dr. El’l- stjornarmnar i að taka til þess bæSi leikhús og Hollandi um aS framselja Vil- jafnvel skólana. Kol og steinoh'u þafif aS 'flytja líka, því borgin er þrotin aS öllu brenniN Austur- Asíu félagiS hefir látiS nefndinni eitt skip í té. Því mikiS þarf aS hjálm keisara. Miklar óeirSir áttu sér staS í þetta var ákveSiS, er þeir létu ag hafa sérskoSanir aSrar á trú- enga hina hlutaSeigandi safnaSar- aratrj8urmm en þessar trúarjátn-; menn vita um. Voru svo stefnur ;ngar fyrirskipuSu. Biblíuncl mættu Allir voru þessir menn drepnrr útgefnar og málinu hrundiS af safnaSarrnenn ekki lesa né útleggja meS svívirSilegum hætti: brendir, staS. Þeta gerSist alt i síSast-. ejn,s og trúarvitund þeirra bySi hengdir, barSir til bana eSa drekt. liSnum maí. Voru nefndarmenn hgiJm- e;ns og játningarnar fyrir- Ekki er laganna gætt betur en svo, aS iflestir komust hjá refsingu, sem þessa glæpi frömdu. Nú hefir öldungadeildin í Washington þing" kallaSir fyrir rétt og þess krafist aS gkipugu. þeir seldu af hendi umboS sitt þess um fáu mönnum, fengi þeim öll skjöl safnaSarins og lykla aS kirkj- unni, og ennfremur kirkjuna sjálfa til fullrar eignar og umráSa. Þessu neituSu fulltrúarnir og var þá á- kveSiS aS til lögsóknar skyldi ganga. Lá máliS svo í salti til hausts aS þaS kom fyrir, 6. okt. GerSist þar margt sögulegt í framburSi málshefjenda. KærSu þeir söfn- uSinn um vantrú og aS hann he'fSi ViSvíkjandi trúarskoS- (Framh. á 4. bls.) CANADA 1000 útlendingar hafa veriS gerSir landrækir úr Canada síS- ustu þrjá mánuSina fyrir aS vera æsingamenn eSa öfýsilegir borg- málunum, enboger og von Wieser. Auk þess komu á þessa ráSstefnu mörg hundruS futlltrúa frá Bandaríkjun- um, Englandi, Japan, ftalíu og Noregi. En engir frá Frakklandi og Belgíu. Þetta er í fyrsta skifti I komst uf. aS ÞjóSverjar koma til Englánds síSan aS stríSiS hófst, og tilgangur sjálft aS múgurinn fengi yfirhönd- ina. Herin nkom þá meS fall- byssur og sundraSi lýSnum. Franska gufuskipiS “Afrique" flýtja annaS en matinn, flutninga- bíla, vagna og fleiri flutningatæki. ÞaS sem mest kvaS þrengja aS í Péturdborg nú, er vatnsleysi. All- ar vatnsleiSslur eru sprungnar og inu heimtaS rannsókn í og skipaS nefnd í þeim tilgangi^ félagsins meS því aS bjóSa þeim undir forustu Dilling'ham senators er sá, aS reyna aS efla aftur viS- skifti ÞjóSverja og Breta og brúa þaS 'hatursdjúp, sem staSfest er fráVermont. j Skipverjar nokkrir á brezka seglskipinu “Sarcoxie" réSust skyndilega á skipstjórann og stýri- manninn er skipiS var í miSju At- I lantsha'fi. Drápuþeir þá báSa og Prentpappírs eklan er orSin svoj létu síSan frá skipinu á skipsbátn- afneitaS hinni sönnu trú safnaSar-1 mögnuS í Vestur-Canada, aS til j Um- AnnaS skip hitti bálinn og ins, sem bundin væri hinum al"; stór vandræSa horfir. Winnipeg-! tok skipverja meS sér til New mennu játningum lútersku kirkj- dagblöSin urSu aS hætta aS koma York. En þar fá þeir væntanlega unnar, meS því aS samþykkja til-J út á föstudaginn og önnur af dag-Jmakleg málagjöld. boS ÚnítarasafnaSarins um seun-JblöSum Vestur-Canada munu einingu saifnaSanna. VarS máliS hætta innan skams ef ekki rætist úr aS trúarkæru og þóttust málshefj- vandræSunum mjög bráSlega. endur jafnan halfa haldiS fast viS BlöS vesturlandsins ifá mestallan trúargrundvöU lútersku kirkjunn- 3r og trúarjátninganna fimm, nefnilega postulalegu trúarjátning- una, Nikeu trúarjátninguna, Aþan- asiusar trúarjátninguna, Augsborg- r.r trúarjátninguna, hina gömlu og óendurbættu, og Lúters litla Kat- ekismus. En þess ma kanske geta bS þessir menn, er bundust fyrir þessari málsókn, voru þeir Sigfús Anderson, Ólafur S. Thorgeirssön útgefandi BreiSablika, GuSm. Ax- ford, Líndal J. Hal'lgrímsson og Carl Anderson. En safnaSar- nefndin, er þeir stefndu, voru: Sveinbjörn Gíslaison, er var einn meS fyrstu stofnendum safnaSar- ins, Eiríkur SumarliSason, er staS- iS hefir í söfnuSinum yfir 20 ár, Kristján Kristjánsson, er einnig hefir veriS í söfnuSinum afar lengi, og þeir GuSm. Magnússon og Ei- sinn pappír frá pappírsverksmiSj- unum í Fort Francis, Ont., en hún hefir neitaS aS selja vestan blöS- unum pappír vegna þess aS hún fái hærra verS fyrir pappír sinn í Bandaíríkjunum. Er sambands" stjórnin skipaSi verksmiSjunni aS láta vestanblöSin fá pappír samkvæmt ákvæSisverSi, neitaSi verksmiSjan aS verSi viS því boSi en stjórnin svaraSi neituninni meS því aS leggja bann á flutning prentpappí-rs frá verksmiSjunni suSur yfir landamærin. En verk- smiSjueigendurnir vildu ekki skip- aSt aS heldur óg hóta nú aS hætta framleiSslu alls pappírs í bráSina. HvaS þessi þræta kann aS standa Bandaríkjamenn, sem nú eiga fórst í Biscay-flóanum fyrra sunnu" enSinn lil a® gera viS þaS, sem af- dag meS 474 manns innanborSs. la«a fer’ En afleiSingar af vatns- ASeins einn af allri áhöfninni leysinu er aHslconar vanhirtni og ó- þrifnaSur, í kjölför þess siglasjúk- dómar og illkynjaSar pestir. Lyf AtkvæSagreiSsla um Sljesvík, eru líka af skornum skamti, því hvort hún á framvegis aS tilheyra ailLir efnafræSisverksmiSjur eru ÞjóSverjum eSa Dönum, á aS hættar störfum, og frá útlöndum fara fram 10. ifebrúar í norSurhlut- faest ekki neitt. Barátta læknanna anum, en tveim vikum síSar í miS- viS sjúkdómana er því vonlaus hlutanum. Sjálfsagt er taliS aS barátta. Danir fái nörSurhlutann, en óvíst; . i.* .*i , . j- ! Sendiherrasveit Portugala í Par- er talio um miShlutann og suSur-1 hlutinn er ÞjóSverjum viss. . I ía hefir nýlega tilkynt’ aS Portu*al ! hafi kallaS 200,000 menn til SímaS er frá Berlín, aS prúss- vopna í stríSinu og mist 8367 neski landþings-demókratinn Frid-| fallinna manna. berg saki Erzberger um, aS hann i t- r i * • í í-i r_- Sökum hins háa verSs, sem nu nati talsao opin'bera skyrslu tra: reyndi á allan hátt aS fara á sniS ! dómsmálaraSuneyti ríkisins. Stór-; er a a/a Stf,01 "‘r ‘ viS friSarsamningana. 1 202. liS | kostlegt hneykslismál virSist vera í | löndum gefiS ut smaseSla, og enn- milli þessara þjóSa. Eigi þótti því treystandi aS neitt gistihús í Lon- don mundi vilja hýsa fulltrúa MiS- ríkjanna meSan þeir væru þar, og var þeim því fenginn bústaSur á heimilum “prívat”-manna. “Daily Express" hefir nýlega vakiS máls á því, aS Þýzkaland friSarsamninganna stendur aS stærsta skipiS, sem ÞjóSverjar áttuj þýzkalan<j eig; ag skila öllu efni, fyrir ófriSinn, Vaterland, eSa^ 9em ti] hernaðar sé notaS, ega Leviathan, sem þaS nú heitir, hafai framleitt ; þv; augnamiSi. En þó látiS útbúa skipiS þannig aS þar er notuS olía í staS koila í eldana. Sparar sú ráSstöfun meSal annars 300 kolamokara, en þaS er ekki h'tiS, er tillit er tekiS til þess aS kaup þeirra er hátt, og kostur þeirra dýr. * • • i n -i • - i i f. I fremur hafa þær gert þaS vegna aosigi. I 0 miljonum marka hefir | . e •ís u ísi -• - -1 i- skorts á silfri. E’f silfur hækkar verio bruSiaS til stjornmalaundir- , .... t c-* c í 1 meira í verSi, ætlar stjórnin í Ástr- roSurs. biSasta lantaka Erzberg- L r- i i • . i . . j alíu aS gefa úl 5 éhillings seSIa, ers hefir algerlega mistekist. BRETLAND ÓfriSarblika er enn á himninum, og aS þessu sinni milli Breta og Bolsheviká á Rússlandi. Sigrar Bolshevikinga hafa fært þá suSurj hjá þeim. seldu ÞjóSverjar nokkru seinna flugvélar til Danmerkur og nokkru seinna til SvíþjóSar. ÁkvaS því yfirráSiS, aS banna ÞjóSverjum aS selja nokkuS af flugvélum og efni til þeirra, og ennfremur aS þeir skyldu borga bandamönnum þaS fé, sem þeir hefSu fengiS fyrir þá sölu. En þó halda þeir áfram, segir blaSiS. rétt fyrir nösunum á alþjóSanefndinni í Berlín, aS byggja Zeppelinloftiför og koma iflugvélaverksmiSjunum í einstakra manna og félaga hendur. Flug- vélaiSnaSurinn er í hröSum vexti Nýlega flaug ein vél, undir landamæri Póllands, og ráS- lengi er ómögulegt aS segja, en á' ist þeir inn á Pólland, er stríSiS meSan er Winnipeg dagblaSalaus. | skólliS yfir, því Bretar og Frakk- „. „ , , „ , , I ar verSa aS koma Póllandi til bir Kobert L. Borden herir oro- . .. j- , - , „6 . | hjalpar. A5 horfurnar eru í- „ , . i , íS aS sktlja felagsskapinn viS Jelli- \ jr rikur Þorbergsson, er þar hofSu , ,, , * « - sikyggilegar sest bezt a þvi, aS - , 1 coe aðmiral, vegna þess aS aðmir- , , , _ . -. , ,, _ ,T/. venS nokkuS skemur. Malafærslu-1 * , . Lloyd George hefir kaflað Wms- , . , . , allmn hefir yenð kallaður heim. . ,, - maSur fyrir sækjendur gerðist svo , . - r , , h x 1, «• ton Churchiil hermalaraðgjata, Hjálmar A. Bergmann, en verj- °rU ,Clra U 3 fgar a s e *' Walter H. Long flotamálaráS-; lega áfram meS aS smíSa Zeppe- , j- 3- , . s , I Nu ætfar Bord’en emn sans hðs til . , _ a- - , endur urSu aS leita ensks mala- g g ^ gjafa, Beatty aðmiral og aðra j hn-loftfor. Og bta bandamenn helztu hermálamenn þjóSarinnar á; mjög hornauga til þeirra fyrir þær ManitobaþingiS kemur saman á ráSstéfnu í Parísarborg. 'Emnig; sakir. sem sögS er sú stærsta, sem enn hafi veriS smíSuS, fyrsta tilrauna- flug frá Leipzig. Þá hafa þeir og séít til Sviss 1 9 flugvélar af nýjustu gerS, sem nota á viS svissneska herinn. Og eins munu þeir hafa selt til Sovietstj órnarinnar 22 flug" vélar. Og þeir halda kappsam- færslumanns, Mr. W. H. True- Til varnar máli sínu sýndi safn- morgun 1 héfir hann kallaS Jellicoe aSmírál Zahle forsætisráSherra Dana, j hefir lagt þaS fyrir félög verka- manna og vinnuveitenda, aS kjósa fulltrúa til aS gera tillögur um hlutdeild verkamanna í stjórn og ágóSa fyrirtækja. “Le Journal" birtir nýlega ýms- ar upplýsingar um hiS mikla starf, sem Alfons Spánarkonungur inti af hendi meSan ófriSurinn stóS yf- ir. 1914, sagSi konungurinn viS sendiherra Frakka í Madridj “Átjándu frönsku herdeildina, sem nú er viS landamæri Spánar, getur stjórn ySar vel sent til vígvallarins. Eg legg drengskap minn viS.” Franska stjórnin sendi herdeildina til vígvallarins. Þegar París var sem hættast stödd kvaddi Alfons ráSgjafa sína saman og sagSist mundi ríSa í brodd i fylkingar riddaraliSsins spánska til þess aS verja París. RáSherrarnir sýndu honum fram á aS Spánn yrSi aS vera hlutlaus. Alfons setti á stofn skrifstofu í Madrid til þess aS hjálpa frönskum herföngum. Kom en þaS jafngildir 50 aurum. Sá kvittur he'fir komiS upp aS eigi alls fyrir löngu hafi Ifundist af- ar auSug gullnáma í Síberíu, skamt frá Beringshafi. Hefir gullsóttin þegar gert vart viS sig, og streyma nú gullnemar frá Alaska þangaS hrönnum saman. Eins og menn vita er Ástralía aS verSa harðsnúnasti keppinauturinn r, , - .3. á ul'larmarkaSi heimsins. ÁriS Pegar otriðurmn horst i agust , sem leið var ullarframleiðslan þar 46 miljónir punda og var hún virt á 54 miljónir króna. Á því geta rfienn séS, aS verSiS er ekki hátt, enda þykir ullin þaSan ekki eins góS og ull frá SuSur-Afríku. Hún líkist argentísku ullinni í því, aS mikiS er í henni af fisi, sem illhéegt er aS ná úr henni. Brezkur fréttaritari í Helsing- fors segir þaS, aS Bolshevikingar viSurkenni, aS af 1060 föngum, sem þeir hneptu í Kresty-fangels- iS í Pétursborg, hafi 630 dáiS úr hungri, eSa afleiSingum af ilta viSurværi. -

x

Heimskringla

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.