Heimskringla - 21.01.1920, Qupperneq 3

WINNIPEG. 21. JANÚAR, 1920.
HEIHSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
unarferS fyrir Bandaríkjastjórn
vestur til Alaska. Hann kom
himgaS keim aftur voriS 1875.
Þessi fyrst kafli af starfslæfi J.
<51. í blaSamenskunni, sem hér
helfir veriS litiS yfir, fram til 25
ara aldurs hans, er óvenjulega tíS-
indaríkur. J. Ól. er um tvítugt
orSinn þjóckunnur maSur. Tím-
inn, sem þá er aS líSa, er lokatíma-
bil langvinnrar stjórnmálabaráttu,
sem hafSi harSnaS meir og meir,
hafSi æst hugi manna alment, en
h'ka þreytt þá, og endaSi meS
stöSulaga valdboSinu 1873 og
stjórnarskrárgjöfina 1874, er ekki
fullnægSi kröfum Jóns SigurSsson-
ar, |þótt stórt spor væri stigiS í þá
áttina, og hann gerSi sér þaS aS
góSu, án þess aS hann væri þó á-
nægSur meS þaS. J. Ól. skipaSi
sér undir merki Jór.s SigurSssonar,
fylgdi leiSsöign hans og trúSi á
málstaS hans. ‘‘Þótt falli ekki í
skóinn þinn fóturinn vor, vér fet-
um hver upp á sinn máta þín spor,’
segir í kvæSi eftir J. Ól. um Jón
SigurSsson frá þessum tíma. Ætt-
jarSarást J, Ól. var sterk og til-
finningarnar heitar. Eiríkur pró-
fessor Briem segir í “Minningar-
orSum” um J. Ól. ( “ISunn”, II.,
I—2) aS á æskuárum 'hans hafi
fjöriS veriS svo mikiS, aS hann
hafi stundum eigi fengiS viS iþaS
ráSiS. Enginn efi er á því, aS
greinar hans og kvæSi frá þessum
árum haía ha'ft áhrif á hugi margra
manna, enda segist E. Br. vita
dæmi þess, aS imenn, sem annars
hafi látiS sig stjórnmáladeilur litlu
skifta, ha'fi aldrei gengiS fram hjá
greinum eftir J. Ól. án þess aS lesa
þær. Og hann segir þaS ætlun
sína, aS J. Ól. hafi “oftar en einu
sinni haft þau áhrif á þjóS vora,
er úrslitum réSu í þýSingarmestu
málum", og þótt þau orS muni j
fremur eiga viS þjóSmálaafskifti
J. Ól. síSarmeir, iþá mun einnig
mega heimfæra þau til æskuára.
hans aS því leyti, aS margir munu
þegar í staS hafa lesiS þaS meS ■
iforvitni, sem hann skrifaSi. Grein-
ar hans hafa frá upphafi haft þaS ^
til aS bera, aS menn lásu þær, ef
ekki til aS leita þar styrktar skoS- ^
unum sínum, eSa til aS skemta sér,
þá til þess aS 'láta þær hneyksla
sig og blöskrast yfir þeim. Ann-
ars þroskuSust skoSanir J. Ól.
snemma, enda rak hann sig
snemma á og 'fékk meiri Hfsreynslu
en tí'tt er um menn á hans relki.
Þrátt fyrir gönuskeiSin var hann í
eSli sínu athu-gull maSur, allveg'
laus viS einstrengin-gshátt í skoS' ^
unulm, en hneigSur til þess aS líta
á þau mál, sem hann fékst viS, frá
öllum hliSum. DansihatriS, sem
fram kemur hjá -honum í “Islend-
ingabrag”, var hugsanalferill, sem
-hann k-omst skjótlega yfir. Þegar
á r»æstu árunum -á eftir, er hann
hafSi um hríS dvaliS edendis, fer
hann aS halda þvi fralm, aS verk-
leg framtakssemi sé vissasti vegur-
inn til sjálfstæSis, og Islendingar
geti beitt sér á því sviSi miklu bet-
ur en þeir geri, hvaS sem "dansk-
urin-n” þar um segi, en stjómmála-
frelsiS sé m-eSaliS til þess aS verSa
í sem fylstum mæli aSnjótandi
þeirra gæSa, sem skapa megi meS
verklegum framkvæmdum. Þetta
þroskist jafnhliSa, og aSalböl okk-
ar sé þaS, hvaiS langt viS séum
orSnir aftur úr öSrum í verklegum
framkrvæmdum. Þessi hugsun er
t. d. í kvæSinu: ”Ó, landa-r, þér
taliS um kúgun og kvöl”. Eitt er-
indiS þar er svona:
”Er íslenzku kaupförin sigla um sjá
og sjálfir vér kraftanna neytum,
þá hlæju-m aS kú-gun. — því hver
getur þá
oss hamlaS, aS skipinu beitum.”
En honum finst d-eyfSin óþolandi
í landinu( finst nauSsynlegt aS
rtjaka viS mönnum ti’l þess aS
koma l’ífi í þá, og svo verSa ráS-
andi mennirnir, æSstu embættis'
mennirnir, einkuim fyrir höggun-
«m. Alt hugsanalífiS og ástandiS
þarf aS breytast, öllu aS by*lta um,
og þessir men-n -eru í hans augum
fyrst og fremst “fauskarnir”, sem
þarf aS brjóta og kasta á báliS.
Hann lítur á bjarmann frá eldgos-
Helzti bjargvœttur
Lvtnna-
Hva£ F/Í'ss Simpson hefir aS segja
um Dodd’s Kidney Pills.
Áður hún tók þær gat hún ekki
gcngiS. Nú er hún hress og
fullvinnandi, og . þakkar þaS
Dodd’s Kidney Pills. «
attl, Elli. L. Ston,.on og B.rtha Baavæ„ „„ kvðl L f u)|.
1 hordarson. Lilis er sonur njon-| °
anna Ingibjargar og ThorsleimG AIelting^o^leyí:, er banvænt, ef ekki er
0 n bot ráíiin við því. Dodd’s Dyspep-1
otonsson, sem hingao riuttu 1 haust sja Tablets er eini bjargvætturinn.
og uai var getiS í siSasta bréfi L4ttu 1)6r ekkj detta f hug að ])cg.
mínu. Bertha er dóttir hjónanna ar þér líður illa eftir át, að það sé
Ingibjarg.r og SignrS.r ÞórSar- «* *“ •»*
Meltingarleysi er ekk einas^a kva'.a
'fult, heldur -einnig banvænt- Það
orsakar DírtL....rabólgu og gerir þig
scnar, seim um nokkurt skeicS áttu
k'- e-í nú í ^eatt'e. Ur.gu
19.
januar.
Ville Marie, On-t.,
(Skeyti.)
1 .t vottorSiS enn sem sýnir
þvaS Dcdd’s Kidney Pills gera fyr-
ir konur í Canada( kemur frá Miss
Argela Simpson, mikilsmetinni
kcr.u hér um slóSir. Hún segir:
“Þegar eg byrjaSi aS taka
Dodd’s Kidney Pills, var eg svo
! aSfram komin aS eg gat ekki
! gengiS. Nú get eg bæSi ge-ngiS
í og unniS.”
Miss Simpson er ekki ennþá al-
bata, en verSur þaS innan skams.
Hún hefir þjáSst af nýrnasjúkdóm-
um í I 8 ár, og legiS þrjá mánuSi
á spítala áSur en bún reyndi
Dodd’s Kidney Pil-ls.
Dodd’s Kidney Pills eru bezta
ir.eSaliS viS nýrnaveiki. Allir,
sem ha-fa reynt þær, mæla meS
þeim. Þær eru virta-r sem gamlir
kunningjar og vinir af þúsundum
fjölskylda ihér í landi. SpyrjiS
n'ágranna ySar v :n ’ ær.
Dodd’s Kidney Pil'ls, 50c askj-
•’n, fisx öskj-ur fyrir $2.50, hjá öll-
m lvfsöhvn, eSa frá The Dodd’s
Medicin-e Co., Limittd, Toronto,
Ont.
inu 1873 eins og Ijómandi skart,
sem Fjalll-konan sé nú aS klæSast í,
og segir um gosiS:
“Hér er hjartanu hætt viS aS
fr j ósa-
hér þarf sanna-rlegt éldfjall aS
gjósa.”
Þetta er -hugsun hinnar heil-
brigSu æsku, meira eSa iminna á
öllum tímum, en á þessum tímum
er J. Ól. merkisberi hennar hjá
okkur.
Framh.
1 EITTlc'
.íjo.nu ioru sxemdterS til Victoria móttækiiegaii fyrir alla Kjúkdóma.
og Vancouver B. C. og heim aftur ,rá?ið «r Tess vegna að ráða
8 B , i)ót á þvf, og l>að er óðara liægt með
til foreldra brúSgumans og eru þar Dodd’s Dyspepsia Tablets. Þ-úsund-
, ir vottorða má færa þvf til sönnunar.
nu’ Jiér er eitt frá W,.I, .Jackson Cavend-
Á þecsu nýbyrjaSa ári hafa 0.3 i8> Tflni y Bay, Nfl.:
þessir lslendingar glif.t sig héSan frá \ í tíu ár hefi eg þjáðst af m-elting-
m.- .. 1 Oanid I axdal sonur - arleysi maKaÞínu. Reyndi Dodds
nlame. I. Uamd Laxdal, sonur Dyspe]wia Tablets fyrir þrem lnan.
GuSríSar og Jónasar Laxda'l, er 1 uðtim sfðan og er nú alltata ”
bú„ ,étt vts b«i„» oS u„gM Pau-; jsjrÆsasœtóni!)-
erson af írskum ætóum; 2. Barney j hjá öllum lyfsölnni, eÖa The Dodds
sonur Krbtíaar og ! ^Klicine Oo., Limited, Toronto, Ont.
Fréttabréf.
Benedictso-n,
Björns Benedictsonar,
Black frá N. Yakemo.
ungfrú
____ ! máninn, sem fylgir Marz, sýnist í
Þessir ungu íslendingar eru hér I sjónauka.
vel þektir, og alt er fólk þetta hiS
efnilegasta. Fylgja því hugheil-
ar hamingjuóskir vina og vanda-
manna fram á veginn nýbyrjaSa.
Nýlega er látin hér Margrét Is-
dal, eftir langa legu. JarSarförin
fór fram á sunnudaginn I 1. jan. aS
viSstöddu margmenni miklu. —
Margrétar verSur án efa getiS bet-
ur.
Ei-tt tilfelli af bóluveiki kom
upp Kér í bænum -nýlega. ÁlitiS
mjög vægt og ekki búist viS neinni
útbreiSslu af henni.
M. J. B.
Blaine, Wash. 14. jan. 1920
Ritstj. Hei-mskringlu,
Winnipeg.
Kæra herra!
Fyrir þá sök aS eg hefi unniS
mér til óhelgi meSal nágranna
minna meS missögn um frostiS hér
vestra fyrir jólin, og eins vegna
hins, néfnilega aS eg vildi þaS eitt
segja sam satt er, umþaS sem ann-
aS, en skrökvaSi hér í annara
orSa StaS, eins og mér fleirum hef-
ir stunSum á orSiS þrátt -fyrir ein-
laega viSleitni í aS segja einungis
sannleikann --- þá vii eg nú vin-
samilegast biSja þig aS birta í
Heimskringlu viS fyrsta tækifæri
eftirfylgjandi leiSréttinig, sem mér
hefir veriS í hendur fengin'-
9. des. 1919 15 stig fyrir neSan
zero; 10. 1 4 stig, 11. 12—1 3 stig
og 12. 7 stig fyrir n-eSan zero.
SannorSur maSur, sem fyr mun
hafa veriS á fótum -en þeir, er ofan
nefnda skýralu gáfu, heldur því
fram aS hæst hafi frastiS orSiS 2
sitig fyrir ofan zero, einu sinni aS
eins.
FróSur maSu-r, sem hér hefir
búiS og haldiS dagbók í mörg ár,
segir aS -m-esita frost -í mmni hvíbra
mannahafi orSiS áriS 1893, og þá
komist 12 stig niSur fyrir zero.
fóru menn þá á hestum ytir innfirSi
og ár. Naest mest frost, aS sögn
sömu manan, var áriS 1884, og
komst þá 2—4 stig niSur fyrir
zero. Þess utan hafi frost her
aldrei komist nær zero en 2 4
stig fyrir o-fan, og sé -þaS þo sjald-
gæft mjog. Eru svo miklar líkur
til aS sannleikur í þessu efni sé svo
nærrilþví, sem hér er tilfært, aS eg
mun láta afskiftalausar frekari aS-
finslur því viS víkjandi.
ÁriS 1920 heilsaði strandarbú-
um bMSlega. Héfir síSan veriS
stilt veSur meS vægu frosti, þok-
uim, blíSviSri og bjartviSri á mis.
SöfnuSurinn ísl. í Blai-ne hél't sam-
komu til arSs fyrir málefni sitt, á
gamlársk-völd. Var þar leikinn
stuttur gamanleikur og fór allvél.
Stutt skemtiskrá og hlutavelta kom
á eftir. Samkoman var vel sótt.
6. nóv. 1919 giftu sig í Se-
Er Marz bygður.
Á 2 ára, 48 daga og 23 klukku-
stunda fresti nálgast reykistjarnan
Marz jörSina; þó kemst hún ekki
jaifn nærri henni í hvert sin-n.
Stun-dum kemst hún ekki nær en
70 miljónir enskra miílna frá jörS-
un.ni, stundum aftur iþegar -hún
kemst næst, verSur fjarlægSin frá
jörSinni ekki nema 35 miljónir
mílna. Þegar Marz er fjærst
jörSu, er fjarlægSin 245 miljónir
mí-lna.
ÞaS eru nú 1 5 ár síSan Marz var
eins nálægt jörSu eins og hann er
n-ú; þá -tókst mönn-um aS 'finna
ýmsar markverSar nýjungar, er
ha-nn snertu. Fyrir löngu höfSu
menn komist aS því, aS Marz hefir
gufuhvolf umhverfis sig og mörg
af þei-m skilyrSum, sem nauSsyn-
leg eru til þess, aS dýr og jurtir
geti þrifist.
ÁriS 1877 fann ítalskur jarS-
fræSingur Sciaparel'li, nokkuS þaS
á yfi-rborSi stjörnu þessarar, sem
vakti mi-kla eftirtekt. Þetta voru
smástrik, eSa skurSir( er menn,
hugSu vera, og samtengdu þau
höf, stöSuvötn og fljót á Marz,
hvert viS annaS. Merkilegast var
aS hvert af þessum strikum var
tvötfalt, eSa tvö strik, er lágu sam-
hliSa (paralel). ViS athuganir
sínar 1881—j2 taldi Sciaparelli
ekki færri en 36 slílía tvöfalda
skurSi eSa strik.
Vísindamenn margir skýrSu
þessa sjón svo í fyrstu, aS þessar
tvöföldu rákir væru ekki annaS en
afleiSing af loftslagsbreytingum á
hnéttinum (Marz). Hinn frakk-
neski stjömufræSin-gur C. Flamrn-
arion ko-m þar a imoti meS iþa gc-t-
gátu, aS -íbúar þessa hnattar væru
oss jarSbúum miklu fremri orSnir
{ rnentun og framta-kssemi, og aS
þessar rákir væru meíki, er þeir
væm aS gera, til þess aS gera oss
vísbending, ti'l aS vita, hvort vér
gætum gert merki -á -móti, ag væri
þetta tilraun af hálfu Maribúa til
aS vita, hvort jörS vor Væri bygS
skynsemi gæddum verum.
I ágúst 1877 gerSi Hall pró-
ifessor í Wasbington nýja uppgötv-
un, er dró aS sér .atihygli vísinda-
manna. 11- og 17. ágúst fann
hann tvö tungl, er renna í kringum
Marz. Stærra tungliS er nefnt
Deimos, en hiS minna Phoibos.
Deimos er stærri og er þverskurS-
arlína bans um 20 mílur (enskar) ;
Phoibos er minni og hans þver-
' skurSarmál er aSeins milli 7 og 8
mílur. Kúla '2 þumlungar aS þver-
máli, hengd upp í lofti uppi yfir
! Boston, mundi í sjónauka sýnast
frá New York jafn stór og minni
ÞaS er einkennilegt viS þessa 2
mána, aS báSir renna í hring um
Marz, en hvor í gagnstæSa átt viS
annan; annar frá austri til vesturs,
e-n hinn frá vestri til austurs. Minni
máninn fer heila umferS í kringum
Marz á 8 klukkustundum, og fer
þannig 3 umferSir á einum vorum
sólarhrin-g; hann er aSeins 4000
mílur ifrá Marz, eSa lítiS lengra
heldur en frá New York til San
Francisco. Stærri máninn er 12
þúsund mílur frá Marz, og er hans
umferSartími 24 klukkustundir.
Marz er í flestu mjög líkur jörS
vorri. Menn -geta grein-t hei-m-
skautin þar þakin ís og snjó,
dimmblá höf, meginlönd,. fjölda
stöSuvat-na, víkur, fljót og elfur,
og svo hina tvöföldu skurSi, sem
skera ihver annan í réttum hor-n-
um. Marz snýst um möndul sinn(
og eru möndulsendarnir heimskaut
ihans. Möndull Marz er eins og j
möndúll jarSarinnar aS því leyti, I
aS han nstendur skáhalt af sér viS I
braut hnattarins. Árs-tíSir eru þar
því svipaSar sem hjá oss. Isinn
viS heimskautin þverrar á suimrum
og sýnir þaS, aS sólin hefir þar
sö-mu áhrilf sem hjá oss, og aS vatn
er þar og gulfuhvólf sem hjá oss.
Mest meginland á Marz er næst
jalfndægra-baug; renna um þaS
mörg fljót og margir skurSir ’liggja
þar um. Sem næst þrír fjórSung-
a raf yfiiiborSi hnattari-ns er land.
elfur eru þráSbeinar og jafnbreiS-
ar frá uppt.kum til ósa.
SóláriS hjá Marz er 687 dagar
aS voru dagata-li. Þéttlteiki hnatt'
ar þessar er nálega hinn sami og
jarSarinnar. Ef vér köllum þétt-
leik jarSarinnar 1, og miSum viS 1
þaS, þá er þéttleiki Marz 0,95
ESlisþyngd jarSskorpunnar á
Marz er aitur á -mó-ti aSeins 44
-hundruSustu partar á móts viS
jörSi-na. UmlferSartími Marz um
sólu er eftir voru tímatali 1 ár, 10
mánuSir og 1 1 dagar. Dagsnún-
ingur hnattarins (1-engd dagsins
iþarq er 24 klukkustundir, 39 -mín-
útur og 2 1 sekúnda.
Marz er aS öllu eSli mjög líkur
jörSinni. Hvort hann sé bygSur
lifandi verum, er spurning sem enn
er eigi fu'HsvaraS. En vonandi er
aS vísindunum áuSnist áSur en
ýkja langt um líSur aS svara því til
fullnustu.
Eins ag þaS er ví-st, aS öl'l lífs-
skilyrSin benda á( aS Marz sé
bygSur skynsemi gæddum verum,
eins eru miklar líkur til, aS íbúar
þessa bnattar og íbúar jarSarinnar
geti gert hvor öSrum vísbending
meS sýnilegum mterkjum um þaS.
H HÆSTA VERÐ og fljot skil, er þaS sem vér ábyrgjumst þeim, sem H
E senda oss hey. SkrifiS eftir verSi. — öll viðskifti á íslenzku. E
y Tne Western Ágencies V
214 Elnderton Bldg.( Winnipeg, Man. i
Talsími Main 4992 J. H. Gíslason.
-
i )rtDHUIDITD SASH, D00RS AND
i jv/IVL/ V iDUÍV M0ULD1NGS.
V i8 höfum fullkomnar birgÖir af öllum tegundum VerSskrá verður send hverjum þeim er þest áskár
THE EMPIRE SASH & DOCR CO., LTD. Henry Ave. East, Winnipeg, Man., Telephone: Main 2511
Prentun
Allskonar prentun fljótt og vel af
hendi Ieyst. — Verki frá utanbæj-
armönnum sérstakur gaumur gef-
inn. — Verðið sanngjarnt, verkið
gott.
The Viking Press, Limited
729 Sherbrooke St.
P. 0. uox 3171 Wmnipeg, Manitoba.
Undireins
aKoiin
Þér spariS meS því aS kaupa undireins.
AMERISK HARÐLOL
EGG, PEA ,NUT, PEA ítrSir Vandlega hreinsaSar.
REGAL LINKOL
LUMP and STOVE stærSir.
Ábyrgst Hrem — Sótlaus, Loga Alla Nóttina.
Ð.D. WOOD & SONS, Ltd.
TELEPHONE: GARRY 2620
Office and Yards: Cor. Ross and Arlington Sts.
Reglulegur veðurspámaðu
Kostar að eins $2.25
r Nýtt!
Þetta Barometer er í litlu svíissnesku húsi
sem segir veðurfarið 24 klukkustundum
fyrirfram. Bað er ekki leikfang, heldur
reglulegur loftþyngd-armælir, sem starfar
sjál'fkrafa undir þrýstingi loítsins. Þetta
litla hús hefir 4 glugga, tvo að framan og
2 sinn á hvorri hlið. Það hefir einnig
tvær dyr. er fólkið kemur út um, sem seg-
ir veðrabrigðin- Milli dyranna er hitamæl-
ir, sem sýnir hita og kulda, og uppi yfir
honum er hreindýrshaus, en hani er uppi
yfirdyrunum til hægri- handar. Svo er lít-
ið fuglahús á þaki hússins. Hér er um
prýðis fagran og undursamlegan hlut að
ræða, sem öllum ætti að vera forvitni og
ánaagja að eignast.
Vér borgum burðargjaldið.
Klippið út þessa auglýsingu og sendið ásamt pöntun og $2.25 í póst-
ávísun eða Express Money Order til
Variety Sales Company
. .DEPT. 455 E.
1136 MILWAUKEE AVE.----CHICAGO, ILL.
Hvernig eg lœknaði í
mér gigtina.
Eftir Peter Savaln.
Eg henti frá mér hækjunum eftir 7
daga; innan tveggja mánat5a var eg al-
bata og hefi aldrei fundit5 til gigtar
sí'ðan. í»etta orsakabi rátSi'ð, sem
frændi minn í Grikklandi gaf mér.
Eg fór heim til Grikklands, bæklab-
ur og kreptur af gigt, kom hingaó aft-
ur albata.
Æfisögu mína í Ameríku, hvernig eg I
varÖ gigtveikur og hvernig eg læknaöi I
mig, skal eg segja hverjum sem er ó- .
keypis.
í>aÖ er enginn mismunur hversu illa
gigtin hefir leikit5 ykkur^ eg get hjálp-
| aö ykkur eins fyrir því á’ mjög stuttum
i tíma.
Senditf enga peninga. Skrifib mér
i aöeins og segiö: Láttu mig vita hvernig
I þú læknaöir í þér gigtina og hvernig
1 eg got læknaö liana.
Utanáskrift: Peter Savala, 59 St.
Peter Street, D. 4Q, Montreal.
Abyggileg Ljós og
Af/gjafL
Vér ábyrgjumst yíur varanlega og óslitna
ÞJÓNUSTU.
Vér æskjura virSingarfylst viðskifta jafnl fyrir VERK-
SMIÐJUR aem HEIMILI. Tals. Main 9580. CONTRACT
DEPT. UmboíJsmaSur vor er reiSubúinn aS finna ySur
að máli og gefa yðtir kostnaSaráætlun.
í>
Winnipeg Electric Railway Co.
A. IV. McLimont, Gen'l Manager.