Alþýðublaðið - 07.03.1921, Page 1

Alþýðublaðid
Oeflð út aí Alþýðuflokknum.
- ggg
1921 Mánudaginn 7. marz. 54 tölubl.
Alþingi.
(t fyrradag.)
Efri deiid.
Frumv. til laga um verzlun með
tilbúinn áburð og fóðurbæti samþ.
vg vfsað til nd.
Neðri deild.
Lögð fram tvö stjórnarfrumvörp
um breytingar á lögum um að-
lutningsbann á áfengi og um
Meimild handa landsstjórninni til
framkvæmda á rannsóknum tii
andirbúnings virkjunar Sogsfoss-
aana.
Fjáraukalögin fyrir árin 1918
og 1919 samþ. og send tii ed.
Hækkun tóbakstolls olli þing-
Utönnum mikils erfiðis og endaði
bardaginn rneð þvf, að málið var
tekið út af dagskrá.
Um þrjú frumvörp, sem Magn
ús Pétursson flutti og eru í sam-
ræmi við álit Berklaveikisnefnd-
ina, urðu alltniklar umræður, og
fanst ýmsum það óþarfi að stofn-
að yrði nýtt embætti nú, þegar
allir þykjast þurfa að spara fyrir
iandssjóðinn. Vildi allsherj&rnefnd
ekki taka við frumvörpunum, en
þó var þeim vfsað til nefndarinn-
ar og 2. umræðu.
Frumv. til laga utn breyting á
bæjarstjórnarlögum ísafjarðarkaup-
staðar samþ. til 2. umr., sömu-
leiðis frv. til laga um breytingu
á lögum um vátrygging sveita-
bæja og annara húsa í sveitura.
lianatsírnvarpil ajja.
Hvað eftir annað hafa breyting-
ar veriS gerðar á sildarmatslögun-
um, en þær breytingar hafa aldrei
að gagni orðið, ef til vill ekki svo
mjög vegna iagaákvæðanna, held-
-ur ef til vilt fremur vegna þess,
að regtunum hefir ekki verið nægi-
iega fyigt, og ilihæfir menn hafa
oftlega valist til matsins. Nú iigg-
ur enn fyrir þinginu breyting á
síldarmatslögunum, og er hún fram
komin fyrir tilstilli nokkurra út-
gerðarmanna á Siglufirði, sem
kalla sig „sildarfróða* menn. Skal
ósagt iátið hve vel þessir menn
eru að sér í sfldfræði (0: náttúru-
fraeðisiegri byggingu sfldarinnar og
lifnsðarháttum hennar), en ef dæma
á eftir frumvarpinu, eru þeir frem-
ur illa að sér í þvf sem viðkemur
framleiðslu og mati sfldar.
Að þvf er bezt verður séð af
frumvarpinu, gæti maður haldið
að það væri samið að tilhlutun
sænska sfldarhringsins, til þess að
gera alveg út um fslenzka sildar-
matið. Enda vitna höfundarnir f
umboðsmann, sem annast hefir
síldarkaup fyrir síldarhringinn
scsnska.
Fyrst er að athuga það, sem
er og á að vera aðalkjarni sfldar-
matslaganna: Fyrirkomuiag sfldar-
matsins. Frumvarpið kveður svo á
í fyrstu grein, að 'óll síld — veidd
við íslandsstrendur — sem verkuð
er á íslandi eða í landhelgi við
Island og ætluð er til útflutnings,
skuli metin Ea f 5 grein 2. stend
ur, að adeins skuli metin y—2(fl/o
af síldinni.
Hér er mótsögn, svo herfileg,
að hún ein dæmir frumvarpið óal-
andi og óferjandi.
Auðvitað á að meta alla sfld,
sem seld er til manneldis, hvort
sem hún er seld innanlaads eða
erlendis. Og þá á að meta hana
ekki fyr en 7—14 dögum áður
en hún er send af stað á mark-
aðinn. Svokallað frummat má
gjarna falla úr sögunni, ef sfldar-
kaupendum þykir það hagfeidara;
en mat, rétt áður en síldin er send
af stað, verður að vera mjög strangt
og ekkert kák. En eftir frumv.
væri matið hreinasta ,humbug“.
Enginn maður, sem vit hefði á
síld eða sfldarmati, mundi vilja
ábyrgjast það, að þau 8o°/o af
sild, ssm hann ekki hefir litið á,
væru góð vara, hvað þá ef um
95% væri að ræða, sem hann
ekki skoðaðí.
R ynslan hefir sýnt, að mat á
nýrri sfld er langt frá þvf að vera
einhlftt, en aftur á móti kom það
greinilega f ljós, þegar endurmat
fór fram á sild þeirri er sænska
stjórnin keýpti hér, að síldin var
þá talin óaðfinnanleg vara, þegar
hún kom á markaðinn í Svfþjóð.
Þetta meðai annars sýnir, að end-
urraat eða sfðmat (d: mat sem fer
fram á sfld rétt áður en hún er
send á markaðinn) reynist örugg-
ara en mat á nýrri síld. Enda
liggur slikt ( augum uppi þegar
það er athugað, að sfldin liggur
oft lángan tíma, misjafnlega vel
hirt og f sterkum sólarhita, og er
þvf oft farin að skemraast þegar
hún loksins kemst af stað. Með
sfðmati mundi komið í veg fyrir,
að slík sfld yrði send út.
í raun og veru ætti ekki að
þurfa að eyða mörgum orðum um
frumvarp þetta, því óhugsandi er
að það komist í gegnum þingið,
ersda virðist slgerlega ástæðulaust
að fara að setja ný lög um sfid-
armat, áður en reglur þær sem
settar voru f fyrra, eftir tillögum
sfldarm&tsmannanna sem kaliaðir
voru hingað suður, fá að sýna sig.
Þær eru allmiklu strangari en regl-
ur þær er áður giltu, en til allrar
ógæfu var síldarútvegsmönnum
gefin undanþága frá þeim, á sfð-
astliðnu sumri.
Þá vii eg benda á það, að til-
löguruar utn síldarmatsraeanina
eru hreint og beint hlægilegar, og
furðulegt að menn sem telja sig
„sfldfróða" skuli Iáta þær frá sér
fara. Gjaldið fyrir matið, sem á-
ætlað er £ frumvarpinu, er alt of
lágt, og mundi aldrei borga kostn-
aðinn við matið. Lfka eru sektar-
ákvæðin f frumvarpinu alt of lág,
og algerlega gagnslaus.
Ingólfur Jónsson.