Heimskringla - 17.01.1923, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 17. JANOAR, 1923.
HEIMSKRINGLA
3. BL4ÐSIÐA
J)á verður skemtilegra að vera hér en
mi. Alt þetta kemur ekki merg
þessa máls við, en þar eð ungfrúipn
er i grein sinni að vaða í eitt og ann-
að, neyðist eg til þess að fylgja sömu
óreglu.
Eftir orðum hennar að dæma virð-
ist það svo, að eg hafi ekki kynst
S'óðu og göfugu fctki fiýr vestra, eins
og hún. En hún fer villur vegtir.
Eg hefi alstaðar. þar sem eg 'heíi
verið, mætt góðu og göfugu fólki,
hér lika. Eru væmin orð hennar
sjálfrar um, hve hlýtt henni sé til
Vestur-Islendinga, þó eg efist ekki
um, að þau komi frá hjartanu. T>að
skín svo út úr öllti smjaðrið og hól-
sýkin. Aðrir geta átt sama hlýleika
í hug og eigi tilkynt alþjóð manna.
Ekki eru rnörg ástarorðin um Is-
yIand. —
Ungfrúin setur nú þankastrik á
eftir þessu öllu og fer að tala um
jarðrækt. og neitar því. að húsfreyi-
ur myndu sakna margs, ef heim færu.
Fer hún algerlega með ósatt mál, að
■“í flestum áruni sé erfitt að rækta
notkkuð til matar og i sumum alls eigi
hægt”. ,
I grein minni í Tímanum minti eg
á, að í flestum sumrum væri hægt að
rækta þessa garðávexti og suma í
öllum árum: Kartöflur, rófur, næp-
ur, grænkál, kjörvil, ertur, rauð-
bitur. hvítkál, rauðkál, persile o. t’!.
Ribsrunnar o gsólberjasunnar fram-
leiða ber. Eg benti á. að í Revkjavík
og fleiri kaupstðum væru rafleiðsl-
ur, gas- og vatnsleiðslur. Að t
Reykjavík væru mörg stræti steinlögð
lögð og gnægð bíla. Alt þetta er satt
og virðist þekikngarpeysi ttngfrúar-
innar á eigin landi og þjóð alveg
takmarkalaust. Fólk hér myndi þvi
eigi sakna margs slíks, að minsta
kosti ekki, ef það t: d. veitti sér
þekkinguna, , sem til þess 'þarf að
rækta þær jurtir, sem eg benti á. Eg
hefi ræktað þær sjálfur árum saman
og þykist því vita, um ihvað eg’ er
að tala. — Hús þeirra Guðmundar i
Skarði og Árna á Geitaskarði nefndi
eg aðeins sem dæmi. En samt eru
steinstevpuhús víöa og þeini er æ að
fjölga. T>ó ekkert slikt hus sé 1
yissri sveit á Norðurlandi og þar
þurfi að sækja vatn á hestum á sex
bæjum, sannar aðeins, að þar eru
menn skemra á veg komnir en sunn-
anlands, enda er það eðlilegt. Meg-
inatriði er, að það, sem Arni og Guð-
nmndur gerðu. má gera viðar, ef
menn taka sér þá til fyrirmyndar, ef
men nhugsa hátt — og öðruvísi en
Astríður.
l>á talar hún um fallbyssumatinn
og fer sltkum orðum um, að njann
grunar. að henni hafi þótt miður, að
eg yrði ekki matur fallbyssukjafta,
og kann það að vera af klaufalegu
orðalagi.
Verð eg þvi að íræða ungfrúna á
því, að um það gat eg engu ráðið, en
sjálfum þykir mér vænt utn að vera
á 1 i fi og enn vænna um það, að hafa
eigi mann vegið eða sært. Vil eg að-
eins benda ungfrúnni á, að eg fór af
frjálsum vilja sem konungsmaður, og
er hún ámælir mér fyrir að sletta
mér fram í það, sem mér kom ekkert
við, er hún að gera sig seka í hinu
sama. Vil eg þó geta þess, að noikkr-
ar aðrar hvatir munu hafa ráðið um,
er eg gerðist bermaður, en var um
flesta aðra, en það er eigi efni þess-
arar greinar og óviðkomandi Astriði
með öllu.
Ennfremur telur ungfrúin rétt, að
allir fái að vera jálfráðir um, hvort
þeir fari til Ameríku eða ekki. Hvers
vegna er þá Canadastjórnin að leita
hófanna hjá íslenzkum bændum um
að setjast að í Canada? Því lætur
hún þá ekki sjálfráða? Vænt þykir
mér þó uni, að þarna er Ástriður víð-
sýnni, en þegar henni fáum línum á
undan fanst eg vera of sjálfráður að
gerast hermaðuf. En þessi orð mín
um falllbyssumatinn voru fyllilega
réttmæt, og það væri að segja Is-
lendingum ósatt mál, ef þeir mættu
ekki búast við því, að synir þeirra
vrðu í stríð sendir, ef hingað flytt-
ust. Og það á móti vilja sínum, ef
í það fer. Er það vitanlegt hverj-
um heilvita manni, að ef nauðsyn
krefur verður herskyldu dembt á, og
þá verða borgararnir að hlýða skip-
unum, hvort sem þeim líkar betur
eða ver. —
Ungfrúin ætlaði sér að mótmæla
því, er ofsagt var og rangt. Hún
hefir mótmælt rökfærslulaust. Hún
hefir snúið út úr orðum mínum. Hún
hefir farið með miður rétt mál og
lýst yfir takmarkalausu þekkingar-
leysi og ástleysi á eigin landi og
þjóð. Hún hefi rþar að auki gert
sig seka í svo hlægilegum mótsögn-
um, að greinin er í sjátfu sér ekki
svaraverð. En af því stúlkan er þó,
aö sjálfrar hennar sögn, ættkona
Matthíasar Jochumssonar, vildum
vér eigi ganga fram hjá henni orða-
laust, og því hefi eg reynt af fremsta
megni að fara vægt í sakirnar.
Wpg. 11. jan. 1923.
. A. Th.
um; hann var óspar á fé, enda hafði hugsaði eg ekkert, en Djúnki hefir
i
hann tnikið. en ekki fékk eg neitt hjá j sjálfsagt hugsað, að nú hefði hann
honum, beiddist heldur ginkis, en lét fangað einhvern gullfugl, sem ætti
mér nægja með að lifa. Síöan flutt-
um við út á “Strandvejen” og höfð-
að útbreiða páfans dýrð. En hann
tók feil, sá góði mann. Því eg kærði
an
um þar heilt hús. og var stór gras- ! mig andskotan ekkert um páfa né
flötur þaðan og ofan að sjónum, og btitólsku, og enginn hefir nokkurn
mjög fagurt: þar var Djúnki vanur
c.ð ganga einn á kvöldin og lesa bæn-
ir sinar úr Brevíaríó; en annað Bre-
tíma heyrt mig tala um það, eins og
eg hefi ékkert ritað í þá átt. Miklu
fremur hefir jón Þorkelsson rektor
viarium hafði hann einnig, sem var hjálpað katólskunni, með því hann
Suðurförin.
Kafli ár cefisögu Bcn. Gröndals.
(Benedikt Gröndal skáld ritat5i æfl-
sögu sína, og má nærri geta, a?5 marg
an hefir langaft til a® sú bók væri
gefin út. Hefir hún legitS í handriti.
En nú liggur vit5 bort5, at5 hún komi
á prent.
Eimreit5in hefir verit5 svo heppin at5
ná í þenna kafla til birtingar, oger
þat5 hit5 fyrsta, sem af þessari merki-
legu æfisög’u kemur fyrir almennings
sjónir.
t»essi sögukafli hefst haustit5 1857.)
Eg kom til Kaupmannahafnar um
kvöld i myrkri. Lárus Blöndal sigldi
þá til háskólans, og voru þar fyrir
Gunnlaugur og Magnús Tlöndals-
bræður. Þá var ekki um annað að
taki en að drekka, og gerðu það flest-
ir aðrir íslenzkir stúdentar engu síð-
ur en eg, þó minna væri um þá talaö
en mig. Þessi vetur var einna leið-
inlegastur þeirra. sem eg hefi lifað;
eg hafði engar bækur og enga pen-
inga til að kaupa neitt fyrir, og má
ncerri geta hvað mikiö varð úr stúd-
eringum. Kttnningjar nitnir í Höfn,
sem höfðu verið mér samtíða áður,
voru orðnir ntér ókúnnugir eða hirtu
ekki um að þekkja mig, og eg var
einmana og yfirgefinn. Þannig leiö
allur veturinn í tómu iðjuleysi og
drabbi. stundum með hinum yngri
stúdentum, og var eg þá orðinn ónýt-
ur og frá mér. Eg kom töluvert sant-
an við Gunnlaug Þórðarson; hann
átti þá að snúa Grettlu á dönsku, og
gerði cg það að ntestu leyti einn, og
áttum við svo að skifta peningunum.
Eg held eg hafi fengið nokkuð at"
þeim. Svo skrifaði eg þá einnig júr-
idiska fyrirlestra fyrir Benedikt
Sveinsson og Bjarna Magnússon og
fékk eitthvað fyrir það; annað gerði
eg ekki, og orti ekkert. Styrksins
tiaut eg ekki. svo ntikill sem hann
var, lengur en til vorsins, en eg sá
engan útveg til að geta unnið fyrir
mér; færi eg heim — hvað gat þá
tekið við? Eg átti ekkert athvarf.
Þá vildi svo til að Djúnki kom
norðan af Finnhiörk sama daginn og
Olafur Gunnlaugsen frá Rómaborg,
og vissi hvorugur af annars ferð. Ivg
fór til Olafs og sagði honum frá á-.
standi mínu, en hann réði mér strax
til að fara til Djúnka — annað var
ekki fyrir. Djúnki tók mér báðum
höndum. guðs feginn að geta nú
frelsað eina sálu frá þeirri forargan-
legu villu Lúthers og viss um að hafa
nú fengið ramkaþólskan kandidat,
og svo fluttum við nú allir saman upp
á Djúnka reikning. og þetta Tríum-
vírat bjó i Vingaardstræti i stórum
stofum; þar gerði Djúnki altari úr
skrifborði og messaði fyrir okkur á
hverjum morgni, en við hlustuðum á
og vorum ekki fjarskalega andaktug-
ir. Einu sinni var Djúnki að messa.
en alt t einu í miðri messunni fer
hann frá altarinu og úr skónum og
dregur á sig stóreflis’ selskinnsstíg-
vél, og fer síðan aftur að altarinu og
hélt áfram messunni. \?ið Olafur
ætluðum að springa.
Með þessu móti var eg skilinn við
tslendinga: þeir álitu mig svo sent
týndan sattö og vildu ekkert eiga við
mig. Sivert Hansen, Stefán Thor-
stensen og Gunnlaugur Þórðarson
vorti þeir einustu, vsem voru óbrevttir
viö mig. Annars kom Djúnki til
ýmsra íslendinga, og þeir til hans,
því þeir fengu vín hjá honum, nteð
því Djúnki drakk altaf jafnharðan.
Hann var gáfaður og víða heinia. en
risti ekki djúpt í neinu. Hann gaf þá
út Lilju og skrifaði eg hana upp og
sneri henni á latínu í prósa, og held
eg sú urentun sé ekki verri en aðrar,
þó hennar sé hvergi getið. Djúnki
var í minna lagi meðalmaður vexti,
rússneskur, gúlur í andliti og skakk-
eygur, ófriður og svipaður Mongól-
koníaksflaska og bundin eins og bók,
og staupaði hann sig á henni jafnt og
þétt en aldrei var hann út úr fullur.
Svo man eg nú ekkert hvernig það
kom til ,að eg fór með honum til
Þýzkalands; því ekkert var talað utn,
ltvað eg skyldi gera; eg held að
Djúnki hafi álitið það sjálfsagt, að
eg yrði kaþólskur klerkur og trúar-
ltoði á Islandi, og hafi hann álitið
nauðsynlegt, að eg lærði kaþólsK
fræði til þess — nokkuð var það, að
við fórum tveir einir, ett Olafur var
hjálpaði Baudouin. hinum katólska
klerki i Reykjavtk til að gefa út út-
skýringabækling sinn á móti Sigurði
Melsted — ágætlega saminn, bæði að
hugsun og orðfæri, og Iangt fvrir of-
an hinn lúterska peysu-þvætting. —
Við. héldum þá til Þýzkalands, gegn-
unt Kiel. Hamborg og fleiri staði, og
get eg ekki sagt, að mér þætti neitt
nýstárlegt, heldur lélegra en í Kattp-
mannahöfn; eg var ekki barn. og
hafði séð Iifiö áður. Engu að síður
hafði eg gott af þessu; eg komst út
eítir. Eg var eins og í leiðslu og1 . f HafnarHfinu „„ fra Ulendingum,
sent fyrirlitu
hugsaði
hvorki unt þenna heitn né
! annan. eg hafði engar trúarlegar!
I
hugsanir, og alt "proselytmageri' |
var ntér viðbjóðslegt, eins og það
hefir altaf verið. Eg íór með i
Djúnka etnungis til þess að fara eitt-|
I hvað á burtu, til þess að fara ekki J
; heint til Islands, því þar lá ekkeft ;
annað fvrir mér en að fara i httndana
] sent “skrifari”, eða eitthvað ekki ;
i nterkilegra. Um trú httgsaði eg ekk- í
[ ert; atheisti var eg ekki. en eg held j
eg hafi verið deisti og hugsað eins j
I og Friðrik rnikli, að til væri persóntt-J
legur og eilifur guð. og að allar kenn |
| ingar hinna svonefndu kirkjulegu
trúarflokka, hvort sem þeir hétu
, lúterskir. katólskir eða hverju nafni
. sem er, væru tilsettar af mönnttm og
meira eða minna afbakanir og mis-
I skilningur á kenningum Krists.
Eg vissi ekkert, hvert Djúnki ætl-
aði að fara með ntigj og eg hugsaði
ekkert utn það. Eg var eins og ein-
hver philosophus æstheticus, eða
j æsthetiscur philosoph. og þannig leit
eg á það, sem fyrir bar — um trú
mig og ekkert höfðu
(NiíSurlag á 7. sítSu)
Islenzkt þvottahús
Það er eitt íslenzkt þvottahús í
bænum. Skiftið við það. Verkið
gertfljótt vel og ódýrt. Sækir
þvottinn og sendir hann heim dag-
inn eftir. Setur 6c á pundið, seni
er lc lægra en alment gerist. —
Sítnið N 2761.
Norivood Steam Laundry
F. O. Svveet og Gísli Jóhannerson
eigendur.
DR, C- H. VROMAN
Tannlaeknir
LTennur ySar dregnar eSa lag-
| aSar án allra kvala.
Talsími A 4171
£505 Boyd Bldg. Winnipeg^
i
Arnl Audemou K. p. GarUlé
GARLAND& ANDERSON
mgpbæðingab
l’honr :A-ai#T
Sðl F.lectrlo Ballnay Cbanbrra
Dr. A. Blöndal
818 SOMERSET BLDG.
Talsími A.4927
Stundar sérstaklega kvensjvfk-
dóma og barna-sýúkdóma. AS
hittakl. 10—12 f.lh. og 3—5 e.h.
Heimili: 806 Victor St
Sími A 8180..........
RES. ’PHONE: P. R. 3765
Dr. GEO. H. CARLISLE
Stundar Eingöngu Eyrna. Aua*
Nef og Kverka-sjúkdóma
ROOM 710 STERLING BANi
■ ’honc A2001
KOMID 06 HEIMSÆKIÐ
MISS K. M. ,'NDERSON.
að 27E Donald Str., rétt hjá Ea-
ton. Iliin talar íslcnzku og ger-
ir og kennir “Dressmaking”,
"Hemstitdhing”, “Embroidery”,
Cr“Croching’, “Tatting” og “De-
signing’.
TKe Contmental Art Store.
SÍMI N 8052
H. J. Palmason.
Chartered Accountant
with
Armstrong, Ashely, Palmason &
Company.
808 Confederation Life Bldg.
Phone: A 1173.
Audits, Accounting and Income
Tax Service.
Phones:
Offiee: N 6225. Heim.: A 7996
Halldór Sigurðsson
General Contractor.
808 Great West Permanent Loan
Bldg., 356 Alain St.
Opticians and Optometriyts.
204 ENDERTON BUILDING
Portage and Hargrave. — A 6645
Visit Selkirk every Saturday.
Lundar onca a menth.
BANNING FUEL CO.
COAL AND WOOD
Banning and Portage Phone B-1078

Abyggileg Ijós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjumst y’ður varanlega og óstitna
ÞJ0NUSTU.
ér «skjum vir?Singarfvl*t viSskifta jafnt fyrir VERK,-
SMIÐJUR sem HEIMIL5. Tals. Main 9500 CONTRACT
DEPT. UmboSsmaSur vor er reiSubúinn a5 tinna y8ur
«8 máli og gefa ySur kostnaSaráaetlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. IV. McLitnortt, Geril Mattager.
KOL! - - KOLI
HREINASTA og BESTA TEGUND KOU.
bæSi til HEIMANOTKUNAR og fyrir STÓRHÝSI.
Allur flutningur með BIFREIÐ.
Empire Coal Co. Limited
Sími: N 6357—6358. 603 Electric Ry. Bldg.

Nýjar vörubirgðir Timbur, FjalviSur af öllum
------------—----- tegundum, geirettur og aiU-
konar aðrir strikaðir tigkr, hurðir og gluggar.
Komið og sjáið vörur. Vér erum ætííS fúsir a3 sýna,
þó ekkert sé keypt
The Empire Sash & Door Co.
L I m i t • d
HENRY AVE EAST WINNIPEG
Heimili: 577 Victor St.
Phone Sher. 5804
c. BEGGS
Tailor
651 Sargent Avenue.
Cleaning, Pressing and Repair-
ing—Dyeing and Dry Cleaning
Nálgumst föt ySar og sendum
þau heim aS loknu verki.
.... ALT VERK. ÁBYRGST
W. J. Lindal J. H. Lindal
B. Stefánsson
Islenzkir lögfræSingar
? Home Investment Building,
(468 Main St.)
Talsími A4963
Þeir hafa einnig skrifstofur að
Lundar, Riverton, Gimli og Piney og
eru þar að hitta á eftirfylgjandi
tímum:
Lundar: Annanhvern miðvikudag.
Riverton; Fyrsta fimtudag í hverj-
um mánuði.
Gimli: Fyrsta Miðvikudag hvers
mánaðar.
Pinej': Þriðja föstudag í mánuði
hverjum.
ARNI G. EGGERTSON
íslenzkur lögfræSingUT.
I félagi viS McDonald & Nicol,
hefir heiniild til þess aS flytja
m.ál bæSi í Manitoba og Sask-
atchev:an.
Skrifstofa: Wynyard, Sask.
COX FUEL
COAL and WOOD
Corner Sargent and Alverstone
Tamrac
Pine
Poplar
Call or phone fjr prices.
Phnneí A 4031
R ALP H A. C O O P E R
Rcgistercd Optometrist & Optician
762 Mulvey Ave., Ft. Rouge.
WINNIPEG
Talsími Ft. R. 3876.
Övanalega nákvæm augnaskoðun,
og gieraugu fyrir minna verð en
vanalega gerist.
Dr. /11. B. Hal/dorson
401 Boyd Bldff.
Skrifstofusíml: A 3674.
Stundar sérstaklega iungnasjúk-
dðma.
Er at5 finna á skrifstofu kl. 11_12
f h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Ailoway Ave.
Talsími: Sh. 3158.
Talefmli ASHM9
Ðr. J. G. Snidal
l'ABNLUIKMB
614 Someraet Blovk
Portagt Ave. WINNIPEG
Dr. J. Stefánsson
«06 Sterllns Bank Blde.
Horn* Portage og Smith
Stundar eingöngu augna, eyrna,
?'1,8 ^verka-sjökdðma. AC hltta
frú kl. 10 tll 12 f.h. og kl. 2 tll 5. e.h.
... - Phonei A3S21
627 McMlllan Ave. winnipe*
Talsími: A 3521
Dr. J. Olson
Tannlæknir
602 Sterling Bank Bldg.
Portagi Ave. and Smith St.
Winnipeg
Daintry’s DrugStore
Meðala sérfræSingur.
“Vörugæði og fljót afgreiðsla”
eru einkunnaorrð vor.
Horni Sargent og Lipton.
Phone: Sherb. 1 166.
A. S. BARDAL
selur líkkistur og annast um út-
farir. Aliur útbúnatiur sú bezti
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvartia og Iegstelna_
843 SHERBROOKE ST.
Fhonei IV ««07 WIV.ViPKG
MRS. SWAINSON
627 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrval»-
birgðir af nýtízku kvenh*ttum.
Hún er eina ísienzka konan sem
slíka verzlun rekur í Canada.
Islendingar, IátiÖ Mrs. Swain-
son njóta v'Sskifta ySar.
Talsími Sher. 1407
TH. JOHNSON,
Orrnakari og GullhmiSut
Selur giítingaleyfisbrét
Berstakt athygli veltt pöntunum
og vihgjörBum útan af iand'
264 Main St. Phone A 4637
J. J. SWANS0N & C0.
Talsími A 6340.
808 Paris Building, Winnipeg.
Eldsábyrgðarumboðsmenr
Selja og annast fasteignir, út-
vega peningaián o. s. írv.
UNIQUE SHOE REPAIRING
HíS óviSjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóviSgerSarverkstæSi i
borginnL
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigandi
KING GE0RGE H0TEL
(Á horni King og Alexandra).
Eina íslenzka hótelið í bænum.
Ráðsmaður
Th. Bjarnason \