Heimskringla - 24.01.1923, Blaðsíða 2

2. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 24. JANOAR, 1923.
Suðurförin.
Kafli úr œfisögu Ben. Grönddls.
Niðurl.
1 Kevelaer var þá verið að byggja
nýja kirkju, veglegri og fegri en hin
gamla kirkja var, og var yfirsmiður-
inn þar altaf, ungur maður að nafni
Hartel; hann lagði sig eingöngu eft-
ir gotneskum stíl og vildi ekki annað
hafa. Grundvallarsteinninn eða hyrn-
ingarsteinninn var lagður af Muller,
biskupinum í Munster, og kom hann
þangað til þess, og var alt á ferð og
flugi. Það var bráðum hljóðbært í
klaustrinu að eg gæti ort^á latínu, og
forstöðumaðurinn sjálfur var hinn
fínasti latínumaður; hann var mjög
hrifinn af klassiskum höftindum, svo
við töluðum oft saman um það; hann
var vel að sér í ítölsku, og fékk mig
til að láta sigdesa með mér kvæði
eftir Jacopone da Todi, en í rauninni
leiddist mér þau, þvi þau vorti ekki
annað en ramkatólsk trúarkvæði og
þar að auki á svo fornlegttm og afr
káralegum dialect, að eg nenti varla
að setja mig inn í það myrkviðri.
Forstöðumaðurinn kvaddi mig til að
og talaði við mennina; ekki man eg
neitt, hvað þeir höfðu til unnið,
nema einn hafði verið settur inn af
því hann hafði ekki látið börn sín í
skóla. Þurt brauð var rétt inn um
gat á veggnum. Síðan var eg sóttur
af öðrum lögreglumanni, og skipaði
hann mér upp ; járnbrautarvagn, og
svo var ekið til Aachen. Báðir þess-
ir lögreglumenn vortt vingjarnlegir
og trakteruðu mig á öli; hinn síðari
s.agði mér, að eg væri grunaður um
að vera umsjónarmaður á járnbraut,
og hefði hann á einhverju veitinga-
húsi við járnbrautina traktérað alla
á kampavíni, sem inni voru, en það
vaf múgur og margmenni, og horfið
srðan án þess að borga, og fyrir þetta
væri eg tekinn. F.g svaraði engtt upp
á þetta, og svo fór hann með mig til
Aachen, og þar varð eg að fara í
annað fangelsi; þar stóð gamall karl
við dvrnar, svipaður gamla Skeving,
með ógurlega lyklakippu. Þetta
fangelsi hefir verið mikið stórt, og
gat eg ekki áttað mig á öllum þéim
rangölum og hibýlum, sem þar voru.
Þar var fult af óbótamönnum, og
þarna var eg innan um þá í fjóra
daga: þeir töluðu margir við mig og
yrkja latinskt kvæði unt Mar'u ntey, ; niér frá því, sem þeir höfðu
sem eg orti með Sapphicum og þótti ! p,ert_ F.inn sagðist hafa verið skóla-
Með timanum settist sú hugsun alt
af fast t mig, að þetta dygði ekki. eg
yrði að gera eitthvað; eg var þarna
hjá vandalausum mönnum, sem eng-
ar skyldur höfðu við mig, sem gátu
skipað mér í burtu hvenær sem vei'a
skyldi, og rekið mig i burtu hjátpar-
lausan, og út í vandræði. Eg man nú
ekki, hvernið til talaðist, nema nokk-
uð var það, að það var afráðið, að
eg skyldi taka katólska trú, en þetta
var alt með kulda og deyfð; þeir
hlutu að íinna, að mig vantaði alla
sannfæringu-og allan hita, jog þegar
þetta loksins varð, þá var það svo
óceremonielt og privat sem hugsast
gat; tveir af klerkunum voru við,
liklega sem vottar, og forstöðumaður
inn sá þriðji; eg “lagði hönd á bók”
(biblíuna) og lofaði einhverju, sem
eg kstrax gleymdi ; en eg sagði við
guð : “Þú veizt, að eg geri þetta nauð
ugur”. Þar með var þetta búið.
Þetta skeði í klausturkapellunni, al-
veg einslega.
Trúmenn hafa Isleiylingar aldrei
verið. Raunar voru hér mörg hof í
heiðni, og goða-embættið var eins-
konar trúarmerki, erf hin heiðna trú
kemur litið fram í sögunum. Menn
vissu af henni, en þó að guðirnir
væi'u nefndir og ort um þá og út af
honum það ágætt; einstöku bending- j ]<ennari Qg gert “Falsk”, annar sagð- þeim í kvæðum og vtsum, þá sannar
ar gaf hann mér samt. Þetta kvæði
var látið í hyrningarsteininn, og hafði
eg ritað á pergament. en biskup
hrósaði mér i staðinn. Kvæðið er nú
týnt, eða eg á enga afskrift af því;
það var fimtíu til sextíu linur.
is thafa stolið, og þar frameftir göt-] það ekki, að þetta hafi gengið i
unum — þeir þögðu ekki yfir neinu gegnum allan almenning. Svo voru
um sjálfa sig, það var eins og þeim rnenn seinast orðnir svo daufir, að
létti af að segja mér þetta. Loksins j kristnin var* innleidd án vtgaferla og
var eg látinn koma fyrir einhverja stvrjaldar; menn urðu fegnir að taka
rnenn — eg veit ekki hvort það voru á móti katólskunni, hinir helgu menn
(Kvæði þetta fann Poestion og birti. ‘■(]úniarar". eða hvað, og höfðu þeir ! komu þá í stað guðanna. María mey
Það er og prentað í Andvara 1920 í fengjft dótið mitt. en þat' í var passi í stað Freyju — alt meir eða minna
grein um Islandsvinafélagið þýzka ega vegabréf, og komst það þá upp. ákvarðað og óljóst. Svo rénaði kat-
eftir dr. Alexander Jóhannesson.) ;ig e„ var ekki umsjónarmaður á ólskan aftur. fólkið hafði þreytt sig
Svo var haldin stórveizla og komu járnbraut, og að eg ekki var sá, sem á áheitum og allskonar klerkakredd-
þangað greifar og barúnar og marg- }l;ii(ijy, hafði verið. Svo sleptu þeir uin, og lét sér nú lynda að taka við
ir höfðingjar úr nágrenninu, sem eg nler ,,p- eg keyrði burtu þaðan á lúterskunni. aftur styrjaldariaust.
vissi ekkert hvað hétu, en allir virtust jáinbi'autinni. F.n þegar eg var kom- nenia hvað Jói* Arason bramlaði.
þeir miður gáfulegir. I'jónar í græn jnn tj| Krefeld, voru peningarnir bún | raunar miklu fremur af veraldlegum
um kjóktm með silfurborðum gengu jr ].V for jnn i veitingahúsið við yfirgangi og stórbokkaskap en af
um beina, og voru seinast orðnir járnbrautina og settist niður við verulegum trúarofsa. En fólkið hef-
blindfullir. Eg sat neðarlega við ])org |>ar sat annar maðui' einhver, jr altat* fundið hvað lúterskan var
Ixjrðið, hjá klerkunum. og man eg nú 0R s;i f,-)r .j.x, tala við mig; bar þá tal- þur ()<r daufleg, allir hafa verið kald-
ekki hvað etið var; Rínarvin og SV(Jj ag eg sagði honum frá því, j jr 0g ekkert hrifnir af neinu. og
frönsk vín voru drtikkin, þar a meðal senl nler haföi viljað til seinast. En ^ prestarnir hafa ekki getað örfað það.
St. Julien og fann eg upp á að kalla nlaðnrjnn varð svo hrifinn af þeim Mest hefir borið á þessti á seinustfi
það “Julianus , apostata , denn er ófétti, sem eg hafði orðið fvrir, að tímum. þar sem bæði blöð og Kaup-
fellt von der Flasche”; það þótti j j^nn f,-)r tj] a]]rai sem jnnj voru, en mannahafnarstúdentar hafa farið að
klerkunum fyndið. Allmikið háreysti þag vorlI nlargjr menn, og sagði þeim pre(]ika beinlínis trúleysi og guð-
var uppi við borðið, þar sem höfð-1 frá þesslli 0g kom þeim til að skjóta í ]eysi — alt í tómri vitíevsu og ofan
1
ingjarnir satu, og vissi eg ekkert um sanian ]landa mér þó nokkru fe, svo ] revnslu allra alda Og allra þjóða.
hvað þeir töluðu, 1 eg hafði nóg til íerðarinnar, sent gvo hefir átt að hrífa fólkið með
Eftir nýárið fór mér að leiðast, og eftir var. Enginn þekti' mig, og eg nýrrj sálmabók, orgelsöng og þess
langaði mig til að koniast burtu. Eg þekti engann. Það var annars merki- I konar útvortis tildri. en það hefir
hafði fengið bréf frá Olafi, og hélt legt, hve vel lá á mér í öllti þessu.j ghhj 1>;ett hjörtun. Islendingár sýn-
eg að hann væri í París, og þangað l>asli. sem allir varla mundu hafa get- ast nlik1u frenutr hieigjast aftur að
hugsaði eg til að komast. Eg sá ekki afj gengið út i. Eg var altaf glaðttr ] katólskutini, eins og sést á ýmsu, t. a.
fyrir endann á neinu, eg hafði engan ()g kátur, og viltist aldrei, þó eg fæt'i j nl, hjá séra Sveini Níelssyni í Presta-
tilgang. Mér fanst og þeir vera einn gangandi gegnum alla Belgiu. talinu. þar sem altaf er tekið fram
orðnir leiðir á mér. Líklega heíir Og eg var aldrei hræddur, þó eg væri ; hverjum hver kirkja var helguð, séra
Djúnki komið mér þarna íyrir upp á einn á ferðinni í ókunnum löndttm,! I>órarjnn vildi kalla Garðakirkju
það, að eg ætlaði að vera missionær sumstaðar langt frá öllum bæjum. “Péturskirkju”, og eg málaði fyrir
eða trúarboði uppi á Islandi. og það , Svo kom eg þá aftur til Kevelaer, hatm Pétur posttila, til að hafa yfir
mun hann hafa talað við þá, þó að 0g tók forstöðumaðurinn mér fyrst: kirkjudvrunum. — I Höfn voru 1s-
aldrei hefði hann eða þeir talað neitt fálega. en það fór skjótt af. og alt; lendingar altaf að daðra við Djunka,
um það við mig. Eg sagði þá frá, konist aftur í sinn fyrra gang. Eg þg þejr ekki nálguðust hann meira en
að mér léki hugur á að fara. og lét fór tipp á herbergi nún, og byrjaði j sva .— jon Sigurðsson, Gísli Brynj-
forstöðumaðurinn mig strax fá pen-: aftur að lesa og rita. Eg sökti mér j ó]fsson> Bjarni Magnússon og fleiri
inga — eitthvað 20 Thaler — til niður í Mystik, og ritaði margar ark- | höfðu einhverjar mæfur á honum. og
ferðarinnar. Farangur hafði eg eng- ir um það, sem eg eyðilagði síðan.! einmitt af því hann fór með katólsktt
an, nema eina litla ferðatösku með j Nú fóru þeir annars að verða leiðir | 0g nijnti þannig á gamla tíma, þegar
einhverju dóti í. Svo fór eg út t, fyrir alvörtt, og fékk eg snet'll af, að j landinu leið vel, eins og var itndir sjö
fyrstu biskupum i Skálholti (Guðbr.
Vigf. í Biskttpasögtim, formáli, pag.
bláinn. en illa fór eg með peningana, j það mundi eiga að taka frá mér bæk
því eg held eg hafi verið snuðaður j nrnar — þetta minnir mig ein
hvar sem eg kom. Mér voru allir j hver þjónanna segði mér, ívo eg fór j VI). Það skyldi því ekki koma á ó-
prísar ókunnugir og eg kunni ekki að þá til og tók úr skápnum það, sem eg i vart, þó tsland vrði katólsk einhvern-
ferðast. Nokktið var það, að eg helzt þóttist þurfa. og sumt raunar tíma aftur, fengi tilkomumeira trúar-
komst ekki lengra en til Charleroi, j öþarft. svo sem Theatrum humanum. j form en lúterskan ei'. en betra og
það er syðst í Belgíu — þar sá eg, að ( eftir Lycosthenes og Beyerlinck í j skynsamara en ganúa katólskan var.
eg átti svo litið eftir af peningunum,
að ekki var til neins að halda Iengra;
eg fann líka á mér, að með þessu
móti væri mér ómögulegt að hitta
Ölaf, og svo sneri eg aftur og fór
mest gangandi. A næturnar var eg
i lélegum gestgjafahúsum, en þegar
eg var kominn aftur inn í Þýzka-
land, þá mætti mér vopnaður lög-
regluþjónn, sem sagði, að eg ætti að
fylgja sér. Þessir lögregluþjónar
ganga um alla alfaravegi, og eiga að
gæta reglu og taka hvern þann, sem “conversion" (trúárskifti) — en einn
grunaðir eru um eitthvað. Eg hugs- • ganúan aðkomuklerk, æi'uverðan öld-
aði ekki um neitt, vissi heldur ekkert, ung. sem aldrei gat setið á sér með
upp á mig, en fylgdi manninum, því | “Vittigheder”, settu þeir út til a^S
ekki er annað fyrir en að hlýða. j snúa mér, og hann sagði, að eg gæti
Hann fór með mig inn í eitthvert fengið prestvígslu og hlatipið yfir
þorp, og þai' lét hann mig fara inn í j öll "hegri stig”, og eg þyrfti ekkert
einhverja múraða hvelfingu. dimma próf að taka, en eg sló þvi Itrax upp
og fúla, með nokkrum rúnuim í. Þar j í gaman, og þetta endaði svo, að
voru nokkrir menn fyrir af Jakara ' hann bauð mér heim til sin i næsta
tæi, og fann eg að þetta mundi vera j þorp, og þar drukkum við moselvin
díflissa. Þar var eg i eithvað 4 daga ■ fram á nótt.
fjórum foliobindum, — alt þetta lét I Eg hat'ði fengið bréf frá Ölafi, er
eg undir rúmið mitt: en eintt sinni, j þa Var í Louvain (eða Lötven), og
þegar eg kom upp utan að, þá vorujhat'ði hann sagt, að eg skyldi koma
allar hækurnar horfnar úr skápnum. til sin. I Lövven er katólskur há-‘
og ekkert skilið eftir nema bibljan og skóli, og þar ætlaði Olafur að dispú-
StH'ii Vitae Sanctorum — þetta átti j tera fvi'ir doctorsnafnbót. Klaustur-
eg að hugga mig við; en tindir rúm- j stjórinn lét núg nú fa peninga til þess
inu datt þeim ekki í hug að leita. ] að komast burtu, álika ráikið og áð-
Eg hélt mér nú meira inni, og þræl- J Ur, og varð eg feginn að fara. Ann-
aði á þvi, sem eg hafði; lykilinn að j að gagn hafði eg í rauninni ekki af
bókasafninu hafði eg ekki lengur. j þessari “conversion”. Eg fór þá strax
\nnars var ekkert talað við mig um tj] Löwen, og vikli mér ekkert mei'ki-
legt til á leiðinni. Þegar eg kom til
Löwen, þá mætti eg Olafi á götu, og
eg unnu'i það, að eg ekki fór svo bú-
inn heim til Islands, þvi þar hefði
ekkei't legið fyrir mér nema verða
skrifari eða eitthvað ekki betra. I
öðru lagi hafði eg i rauninni lært
mikið og auðgast að þekkingu; skáld
gáfa mín komst á miklu hærra stig
en áður, og allar þessar raunir höfðu
rússneska ríkisins i þess stað. Þjóð-
vei'jar hafa nú eins og áður mikinn
fjölda njósnarmanna til þess að
gefa gætur að hernaðarframkvæmd-
um Frakka og Breta, og umsjónar-
menn járnbrautanan hafa það starf
með höndum, að athuga, hvernig her-
fiutningum vei'ði bezt hagað á járn-
hreinsað mig, en ekki beygt mig, því brautunum. En meðan eftirlitsnefnd
eg gekk út úr þeim alveg með fullum j bandamanna er í Þýzkalandi, og með-
kröftum, eða fremur með meiri kröft an Pólland er ekki úr sögunni, þá
um en eg hafði áður haft, nema hvað j verður aldrei flutt mikið af hergögn-
flaskan tældi mig altaf með köflum. j um frá Rússlandi til Þýzkalands.
,
a- i
bjtiggu margir stúdentar frá ýmsum
löndum, frá Englandi, Frakklandi,
Irlandi, ítalíu, Perú o. s. frv., eg held
það hafi verið allskonar samsafn af
ómögulegum “súbjektum”, sem ekki
varð tjónkað við, og hefir verið kom-
ið þarna fyrir —; hver okkar hafði
tvö herbergi en engin húsgögn; —
þetta var snemma um vorið og var
kalt; ofna urðum við að fá sjálfir,
en eldivið fengum við ókeypis. Stú-
dentarnir bjuggu ekki saman, en hver
hafði tvö herhergi, og voru þau léleg,
kölkuð og óþrifaleg, verri en á Ennfremur hafði þessi ferð haft á-! Víða er mikið falið af skotfærum
Garði; flestir þessar stúdentar vorujhrif á trú mína, en raunai' á alt ann- og hergögnum í Þýzkalandi, þó að
slarkarar og drykkjumenn, og gerð- an hátt en til var ætlast, því að þar mikið af þeim liggi að líkindum und-
um við litið annað en að drifa og | sem átti að evðileggja rnina barna- ír skemdum. En kunnugt er, að þeir
þamba bjór, sem þar vai' helmingi j trú, og gefa mér óbrigðula helgidóma hafa falið að minsta kosti tvær milj-
verri en baverskt öl. Við vortim þar | trú. þá varð eg fullur af efasemdum. onjr rjfla, eöa tuttugu sinnum meira
eitthvað fimtiu að töly, og mötuð- meg þvl að eg gat ekki fundið að en þeir mega hafa samkvæmt friðar-
umst allir í stórum sal; þar voru tvö katólskan bætti fólkið hið minsta; eg skilmálunum.
fann að það var engu betra en hitt, i Qg undarlegt, að Þjóðverjar virð-
og truarsetningar eða truatboð, sem ast hafa nóg fé til þessara hernaðar-
ern uppfundin af mönnum og það ; ra5stafaila, þó að stjórnin láti svo
seint, og smatt og smátt löngu eftir | sem ])ejr seu ag verða gjaldþrota og
Krist, höfðu engin áhrif á mig. Eg ; getj ekekrt greitt af skúldum sínum.
kom því úr þessu sem miklu meiri Leynisamningur milli Þýzkalands
prótestant en eg hafði áður verið, | 0g Rússlands er tit, segir Daily Mail,
því eg prótesteraði móti ótal hlutum, en um ejnstök atriði hans er enn
sem mér aldrei hat’ði áður dottið í ; ghunnugt . En ekki vat' fyrirhafnar-
hug að neita.
(Eimreiðin.)
löng borð, og sat einn af kennurun-
um við endan á hverju borði; þessir
háskólakennarar voru vígðir prestar.
Við fengum oftast nær nautasteik
,um miðjann daginn, fisk og ávexti,
og eitthvert öl, sem var edikskent,
eöa Cider, Morgun og kvöld var
hveitibrauð og smjör og kaffi, eftir
því sem hver vildi, og var þá ekkert
reglulegt borðhald. Lítið tamdi eg
mér að ta'a frönsktt, því þessir menn
töluðu þá einnig þýzku og latínu, svo
að það ruglaði mig. Þegar þeir komu
fullir heim, þá bi’utu þeir upp dyrn-
ar hjá mér. Ekki þekti eg stúdenta
fyrir utan þessa; eg man eftir einum,
sem nýlega var orðinn doktor, hann
var fullur, og fór um allar götui' og Blaðið Dailv Mail birtir langa grein
tók alt, sem stóð fyrir utan húsin, j 1. þ. m. (des.) um levnileg samtök.
þar setii sölukerlinvar sátu og höfðu j sem Þjóðverjar og Rússar hafi gert
horð með ýmsu á. Alt þetta bar þessi j með sér og fei' hér á eftir útdráttur
doktor á bakinu. en ket'lingai'nar voru 1 úr henni.
að elta hann og taka at' honum það, j Allar stéttir á Þýzkalandi eru ein-
sem hann hafði tekið. og var ntér sagt huga um að hefja nýja styrjöld til
að fietta væri vani hans, og annar's að hefna sín á Randamönntim. En
Þjóðverjar og Rússar.
Levnileg hernaðarsamtök.
Þjóðverjar 'óttast bandamenn og vita,
að þeir geta ekki að svo stöddu búist
til styrjaldar í sjálfu Þýzkalandi.
alíu; þá voi'u allir hrifnir af Napó-] Þess vegna hefir þýzka stjórnin gert
væri hann skikkanlegur.
Um þetta leyti var stríðið milli
Frakka og Austurríkismanna á It-
hann fór með mig strax til forstöðu-
manns háskólans, og það var alt í
einu afgert, að eg skyldi vera þar.
— Missjónin, eða hin katólska pró-
paganda, hefir borgað fyi'ir okkur,
án þess eg skifti mér neitt af því. —
Eg hugsaði ekki um neina framtíð.
Við (Ilafur bjuggum í stórri bygg-
ingu. liklega gömlu sloti, sem hefir
verið tekið handa stúdentum; þar
leon JII. og eg líka. Þá gerði eg
Heljarslóðai'orustuna. og datt mér
mest af henni í hug meðan við vor-
um að neyta miðdegisverðarins; kom
þá stundum að rriér hlátur, svo þeir
héldu að eg væri ekki með öllum
mjalla: en síðan ritaði eg upp og las
Ölafi jafnóðum og hlóum við þá all-
mikið. — Einstöku fyrirlestra heyrði
eg, t. d. vfir Metaphysik, en mér
þótti lítið koma til þeirra abstract-
iona; því meira las eg upp á eigin
hönd í heimspeki, sögu og skáldskap.
Dante, Camoens og fleiri skáld. helzt
katólsk, því alt var þar katólskt. þótt
ekki sæist mikið trúarlíf á þessuni
“guðsmönnuiri”. Bókasafn háskólans
var mjög óregtulegt og óvalið sam-
ansafn af allskonar rusli; þar t ein-
um salnum var stór mynd af drep-
sóttinni , Aþenuborg. — Rektorinn
hét Ram, feitur og fallegur, og hélt
eg hann hefði ekki vitað neitt. Einu
sinni hlustaði eg ii doktopdispútatiu,
og þar kom hann inn i harauðri kápu
með gullkeðju. það var eins og í leik-
húsi. — Þeir töluðu latínu alveg eins
og nióðurmál sitt og betur, upp úd
doktorsefninu vall latínan svo að mér
bauð við því — alt fór fram í skól-
astiskum miðaldaanda.
Einu sinni vorum við allir reknir
í kirkju, og þar prédikaði einhver
drumbur á latínu, með svo þrumandi
röddu að eg gleymi því aldrei; “Qui
facit peccatum, servus fit peccati’
(hver sem synd drýgir verður þræll
syndarinnar), þrumaði hann hvað
eftir annað. en við vofum jafnmiklir
peccatores (svndarar) eftir sem áð-
ur. Einhverntíma um stimarið kom
Rernard. sem var hér á Islandi. og
gaf okkur Ölafi sinn fimtiu franka
seðilinn hvorttm, sagði þa'ð skvldi
vera fyrir tóbak.
T’egar eg hafði verið þarna um
sumarið, og engin líkindi voru til að
eg gerði neitt — því hvað átti eg að
gera, eg hafði hvorki lyst né þrek til
að reyna að verða “katólskur doktor”
— það hefði verið alveg þýðingar-
laust fyrir mig og hlægilegt, enda
hefi eg aldrei haft neina tilfinningu
fyrir slíku tildri. þó eg léti tilleiðast
að revna það i Höfn, sem siðar mun
sagt verða — þá kom okkur Ölafi
saman um, að eg skyldi fara til
Hafnar aftur — út í bláinn eins og
vant var — og varð eg raunar feg-
inn að komast aftur norðureftir.
Hvað hafði eg þá unnið með þess-
ari ferð og dvöl ? 1 fyrsta lagi hafði
í laust að koma honuni fram í Þýzka-
j landi. Ludendorff var einkanlega á
I móti samningunum, því að hann var
óvinveittur Bolshevikingum. Hann
vildi ná bandalagi við Breta og
Frakka til þess að ræna Rússa, en
ætlaði að láta Þýzkaland fá bróður-
partinn af hagnaðinum. En Stinnes,
hinn voldugi auðmaður, vrldi gera
samingana, því að hann vænti sér
góðs af aiiðsuppsprettiim Rússlands.
Flokkur æfðra herfóringja og
verkfræðinga. er farinn til Rússlands
frá Þýzkalandi. I Moskva vita menn
tint 500 þýzka herforngja, sein eru
þar að fullnægja samningsatriðunum.
Margir verkfræðingar frá Krupp-
verksmiðjunum hafa farið til Rinsk
og eru þar að endurreisa 1'ússneskar
hergagnaverksmiðjur. Og þýzkir
verkfræðingar eru nú að segja fyrir
endurbótum á rússneskum járnbraut-
um, sem liggja að landamærum Pól-
lands. Bandamönnum er kunnttgt
um, að margar ílugvélai' hafa verið
fíuttar til Rússlands frá Þýzkalandi.
Daily Mail lætur þess getið i sér-
stakri ritstjórnargrein, að það hafi
gert sér mikið far um að rannsaka
þetta mál, bæði í Þýzkalandi og
samning við ráðstjórnina á Rússlandi ;
um hernaðarbandalag og eiga Rússar ;
að ljá Þjóðverjum hermenn, sem j
flytja á til vesturlandamæra Þýzka-
lands, þegar á þarf að halda.
Til þess að koma þessu i fram-
kvæmd verðttr einkum að gæta þess-
ara atriða:
1. Þýzkaland má í engu brjóta af.
sér Versalafriðarskilmálana.
2. Heriið það, sem sent verður til | Bretlandi, og allir sérfræðingar, sem
Þýzkalands, þarf að vera úrvalalið. ; bezt standi að vígi til að dæma uih
3. Öllttm undirbúningi verður að j það, séu sammála um, að það sé svo
haga svo. að ekkert ríki, hefir yfir a]varlegt, að því verði að gefa hinar
herskipaflota að ráða. geti haft áhrif ] ströngustu gætur. Þeir ei'u sann-
á styrjöldina. I færðir um, að hér sé urii mikilsverða
4. Rússar og Þjóðverjar verða að ráðagerð að ræða, og sttntar athafnir
berjast sem einn maður. . Þjóðverja miði að því, að koma þess-
Samkvæmt friðarsamningununt má um málum fi’arn.
landher Þjóðverja ekki verða nteiri ■ jrn vjtan]ega er þess að gæta, að
en 100 þúsundir manna og floti ottjnn við Þjóðverja og Rússa er
þeirra er svo lítill, að hann el' gagns- mjög rikur og þess vegna er eklri
laus nteð ölht. En Þjóðverjar eiga nema eðlilegt, að hver grunsemd
að leggja Rússum til herforingja og j vekj t<lrtrygni í hugiun slíkra manna.
æfa her þeirra og sja svo um, að Fyrir fám dögum var þess getið í
sjálfiboðarnir konti til hjálpar þegai skeytum, að bandamenn væru að
á þarf að halda. herða á kröfum sinum á hendur
Rússneski herinn á að fá hergögn , f>jbgverjum, og því uni kent, að um-
frá Þjóðverjuin og eiga þeir að búa sjónarnefnd Bandamanna í Þýzka-
landi hefði orðið fyrir einhverjunt
þau til í Rússlandi og úr rússnesku
efni. Kafbáta og tundurspilla eiga
þeir að stníða í rússneskum skipa-
smíðastöðvum, en Rússar eiga að
móðgunum. Vera má, að þessi grun-
semd um bandalag við Rússa hafi átt
einhvern þátt í hinum hörðu kröfum,
leSS.Ía Ol skipshafnir. Foringjarnir | þg ag þag se ekki gert uppskátt.
verða þýzkir.
1 hinn nýja her á að velja hina j
hraustustu ntenn og ætla Þjóðverjar ■
að keiuui þeim heraga.
Ef Rússar og Þjóðverjar eiga að i
halda uppi óhindruðum samgöngunt
á landi. þá.verða þeir að brjóta Pól-
verja á bak aftur, því nú liggur
pólska ríkið á niilli þessara tveggja
landa og varnar því, að her verði
flutttii' á járnbrautum frá Rússlandi
til Þýzkalands. En samkvæmt friðar-
samningumuu má Þýzkaland ekki
ráðast á Pólland, hek'.ur verða Rúss-
ar að leggja það undir sig. Næðu þá
saman lönd þessara ríkja og yrði þá
hægra aðstöðu til sameiginlegra a-
rása á Frakkland. En að líkindum
vrði þessu ekki komið í kring á
skemri tíma en 10 áruiri.
Þetta bandaiag yrði Þjóðverjunt tii
fjárhagslegrar viðreisnar. Ur Rúss-
landi gætu þeir fengið ógrynni af
hráefnum og orðið, eins og áður,
skæður keniiinautur Breta í hvers-
konar iðnaði um h int allan. í>ó að
Þýzkaland hafi mist nýlendur sínar,
þá fengi það nýtt starfsvið innan
(Vísir.)
“Snorri Sturluson og
Sturlungar”.
Eftir Fr. Paasche.
Engin þjóð leggur nú jafnmikla
rækt við sögu vora og Norðmenn.
Þeir hafa stigið hin veglegustu skref
til þess að opna norskri alþýðu sýn
yfir sögu Islands að fornu og nýju.
Þeir ^eru þegar byrjaðir að þýða á
norsku margar merkustti fornsögurn
ar og ennfemur sögttleg eða bók-
mentaleg rit, eins og til dæmis Snorra
Sturluson eftir Sigurð Nordal. Og
við og við kemur út sjálfstætt rit um
einhvern kafla íslenzkrar sögu, eins
og nú t. d. þessi bók, “Snorre Sturla-
son og Sturlungerne” eftir próf. Fr.
Paasche. Norðmenn finna og hafa
fyrir löngu skilið, að þetta verk
þurfti að vinna. Með því að rann-
saka sögu vora alt frá byrjun og
langt fram eftir öldum hafa þeir get-
að fylt upp margar og miklar eyður