Heimskringla - 07.02.1923, Blaðsíða 7

WINNIPEG 7. FEBRÚAR, 1923.
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSÍÐA.
The Dominion
Bank
hohm m«kk DAMS í*B. m
9 H KHBROOKB IT.
HöfuSstóll, uppb.......I 8,000 000
VarasjóSur .............8 7,700,000
Allar eignir, yfir......8120,000,000
Bérstakt athygli yeitt rifSekift-
arn kaupuiann* og rsnlnumté
»ta.
Sparisjóösdeildin.
Vextir af innstSeðuifé greiddir
i*fn háir og annarsataðar TiO-
rengst
PHOMKA
P. B. TUCKER, Ráðsmaður
birta línur þessar.
A. Thorsteinson,
662 Simcœ, St. Wpg.
----------xx-----------
Island og Alaska.
Fræ frá Alaska.
Eins og kunnugt er hafa margar
ti'lraunir veriS gerðar á Islandi til
þess aS gró&ursetja erlendar trjá-
plöntur í ísienzkri jörö. Auk þess pyr;r 100 árum, 27. desémber 1822,
hefir verið unniö allvel síðustu ár að ^ fæddist í litlu sveitaþorpi á Austur-
viöha'ldi skógleifa þeirra, sem enn! Frakklandi einn hin nmesti velgerða-
eru a Fróni. Furu- og greniplöntur niaður og snillingur mannkynsins Lou-
hafa menn fengið frá iNoregi. Árang- js pastem-( hinn heimsfrægi efnafræö
Lögberg er vinsamlega beöiö aö komulítils sútara suöur í Júrafjöll-
um.
(Tíminn.)
Aldarafmæli Pasteurs.
Tileickað Jóni Einarss.
(Sjá jólablaö Lögbergs.)
urinn er nokkur, en þó smár, enda eru 1
Tilraunir um
mgur,
sem lagt hefir grilndvöllinn
Eitt er sem eg oft til *"ann :
Fkkert guö vill segja
gegnum opinn ^orðbelg þann,
sem aldrei lærði aö þegja
/óa Runólfsson.
----------XX-----------
“Gjafir eru þér gefnar.,,
Merk kona látin.
Heflga Gunnlaugsdóttir Hólm, eig-
mkona Haraldar Sigurð'ssonar Hólm.
andaðist aö heimili Egils sonar íns
1 Viöirbygð í Nýja Íslandi. þann 12.
Jan. s.l., nokkrum mánuöum betur en
65 ára gömul. Haföi verið heilsu-
lasin um nokkurn tíma, þó ekki hættu
^ga að virtist, og var talin í aftur-
6ata rétt skömmu fyrir andlát sitt.
Var biluð fyrir brjósti og mun sá
sjúkdómur hafa dregiö hana til
öauða, þó endirinn kæmi fyr en varöi
°g hún fengi hægt ancMát eins og raun
varð á. Iiún andaðist í svefni og
hafði verið með hressasta móti, þeg-
ar hún for aö sofa svefninum þeifn,
er reyndist hennar síðasti á jörðu.
Helga var fædd þann 11. júlí 1857.
Voru foreldrar hennar Gunnlaugur
Guðmundsson og Sigurbjörg Eyjólfs
Hóttir, er lengi bjuggtt í Elivogum
1 Sæmundarhlíð i Skagafirði, en síð-
ar í Húsey í Hólnti. Var Gunnlaug-
Ur faðir Helgtt sonttr hins stórmerka
kónda Guömundar. er lengi bjó i
VatnshHð, er alkunnur var að raúsn
°g höfðingsskap unt Norðurland og
viðar.
Systkini Helgu sál. voru þau
Gunnlaugur E. Gunnlaugsson, sent
,eagi átti heirna í Ilrandon, Jónas,
Lgill, Sigurlaug og annar Gunnlaug-
Ur, mesti eínismaður, dó ung-fullorö-
inn. Egill varö heldttr ekki gatnall,
úr lungnabólgu innan miðaldurs.
Jónas mun enn vera á lífi, búsettur
emhversstaðar á Suðuriandi heima.
‘''gurlaug átti fyrir ntann Jens Knitd
Seu, frá Ytri-Ey á Skagaströnd í
Húnavatnssýslu. Jens lézt t Girnli
G'rir nokkrum ártttn. Sigurlattg er
enr> á lífi og mun eiga heima í
* denboro.
A sumardaginn fyrsta 1882 giftist
^e'ga sál. eftirlifandi manni sínttm
Haraldi Sigurðssyni, er síðar, eftir
að vestur kom til Canada, tók sér á-
^atnt sontim sínttm ættarnafniö Hólm.
Haraldur er ættaður úr Eyjafiröi.
‘’J'stkini hans eru Báröttr Sigurðsson
1 Viinnipeg; Jóhannes, einnig búsett-
llr þar og hefir tekið sér ættarnafn-
Strang; Steinunn Anna, ekkja
Guðmundar bónda Vigfússonar, er
í Garöshorni á Þelamörk, og
Hóhnfríöur, kona Kristjáns Jónas-
^ar á Draflastööum í Eyjafirði.
^au Ilaraldur og Holga bjuggu á
Akureyri, þar til 1907, að þatt fluttu
Vestur um haf. Vortt þá tvö elztu
1*)rn þeirra áöur flutt vestur. Börn
^e‘rra, sem á lífi ertt, eru þessi:
InRibjörg, ekkja eftir Ragnar Smith,
a beinta í Ashern; Gunnlaugur bóndi
1 ^iðirbygð; kona lians er Aðalrós
óttur Sigurgeirssonar, frá Grund í
^yjafirði; Egill, sömttleiðis búsettur
1 Viðirbygð, kona hans er Aðalrós
Hlafsdóttir, ættuö úr Þingeyjarsýslu;
Lúðvík bóndi í Framnesbygð, giftur
Fanney, dóttur Hjálmars Arnasonar.
®Úaðs úr Eyjafirði, og Vilfríöttr,
k°na Vilbergs Eyjólfssonar bónda í
VíÖirbygö, sonar Sigurðar bróöttr
Gtinnst. sál_ Eyjólfssonar. Þrjár
stlilkur eignuöust þau hjón einnig, er
'l"ar dótt á ttnga aldri.
Helga sál var gædd góðttm hæfi-
'eikttm, hafði góða greind, las mik-
tré þessi seinvaxin. iiirauntr utn^j efnaffæði nútímans, meö því aö
aðrar trjáplöntur hafa og verið getð-| Uppgötva hinar ósýnilegu smáverur,
ar. I Noregi, á sarna breiddarstigi j sóttkveikjurnar, sent mennirnir eiga - ----
og Reykjavík er, hafa verið geröar ’ ; hvíldarlausri baráttu við. En það Mig rak í rogastans er eg las það
tilraunir með éplatrjáaræktun í rnörg j var ój;lfn leikttr meðan annar aðil- i Tímanum að Islandsbanki hefir gef
ár. I fyrsttt gekk smátt, en með elju,! ;nn hafði bundiS' fyrir bæði augit. ; iö fáeinum mönnttm n argar miljón-
ið
°R hafði frábæriega gott minni.
l,n var og ástrík og góð eiginkona
agætasta móðir börnum sínum.
Astvinirnir bera harm sinn í hljóði,
er> syrgja hana hjar anlega með
e'sku þeirri og kænleika, er lifir )g
aftiir leiðir hugi og sálir elskendanna
l,i samfunda, er aldrei slitna, heldttr
'ara um aldir og eilíÆ
(Einnaf þeim, er þektu hina látnu
bezt.)
þekkingtt og tilraunum tókst að
franileiða eplatréstegund, sem náði
góðttrn þtoska. Heimsótti eg garð-
yrkjttskóla í Þrændalögttm áriö 1914.
og sá þar greinar bunga af þunga
fagttrra, stórra ávaxta. Nú er lofts-
lag annað í Noregi, meginlandslofts-
lag, sumarhiti margfalt meiri en
heima. En á þetta er bent sem dætni
unt þrautseigju, sem er dærni, er,
breytæ á eftir. Því íslenzkir skóg-
ræktarmenn verða að reyna og gera
Itverja tilraunina á fætur annari og
reyaaa að framleiða tré, sem prýtt
geta og skýla mega Islandi. Þetta er
þeirn og vel ljóst. Einn ntanna þeirra
setn hefir haft brennandi áhuga fvr-
Faðir Pasteurs hafði verið undir- ,r k <" a' Vi6 hðfum ekki alist UPP
foringi i liði Napoleons og tekið þátt v;'« sveitalxemlurnir. að láta gefa
t rnörgum af herferðum keisarans, i i
glæsilegum sigrum og þungum raun-1
okkttr á sltkan hátt.
Iýg fór að get'ít ntér grein fyrif
ttnt Eftir að stvrjöldunum lattk var .’«• hvnS Þetta væru miklar l,PPhæð
ganili Pasteur sútari í litlum sveita-l,r' °n tjl l)ess aS fflöggva mig á þvt
bæ, vann mikið, varð bjargálnamaður ' Ut,,r- fór eS aS ath«ga jaröamaiiö
en ekki ríkttr. En í tilbreytingarieysi | r>.'a °g 1>era gjafaupphæðirnar sam-
an við fasteignirnar í landinu.
hins daglega lífs gelynfdi gantli Past-
eur ekki fornum frægðardögum. En
hann þagði og vann, en elskaöi þó
land sitt ölltt öðru framar. Son sinn
setti hann til menta í skóla þorpsins.
Síðar komst Lottis fvrir heppilega
tilviljun t framhaldsskóla í París.
! Drengurinn var ekki bráðger, en við-
, kvætnur og fastlvndur. 1 höfuöborg-
ir slikttm málutn er Helgt Valtvsson | , '. . . , r
, tnnt þjaðist liann tvrst at ovmlt, en
"---- skrtfað mer i .
I bratt ilæknaðt vtnnan hann. Nannð
gekk hægt en stysalaust. Skyldurækn-
eg þessa grein. 1 ek eg upp orð 1 ‘
herra Helga Valtýssonar úr bréfintt
og beini þeint til Islendinga vestúr á
kennarn Hann hefir
viðvíkjandi þessi niáli og því skrifa j
Strjönd og í Alaska, ef einhverjir ertt j
þar. Orð hans eru þessi:
“ — — Aö þessu sinni var það i
í öðru áhugamáli- mtnlt, að eg leyfi |
mér að leita aðstoðar yðar. —*• Eg
hefi all-Iengi borið skógræktarmá! |
íslands fyrir brjósti og leitast við að
vinna þeim gagtt, þótt litið hafi tner
orðið ágengt enn sem komið er. !
Hingað til hefir erlent fræ t. d. gef- j
ist yfirieitt illa og kemur það aðal- |
lega af því, að við höfum ekki getað j
fengið fræ frá löndum tneð líkttnt
vaxtarskilyrðum — sérstaklega sum-
arliita. Og hafa vísindalegar rann-
sóknir- seinni ára, m. a. í Noregi.
sannað, að þetta er einmitt aðalatrið-
ið . Hafa norskir skógfræðingar því
bent mér á, að reynandi væri fyrir
okkur Islendinga að fá fræ frá
strandskóffitinnn í Norður-Alaska.
Þetta vildi eg nú reyna, ef þess
væri nokkur kostur, að ná i fræ það-
an. Og datt mér því í httg að snúa
mér til yðar. Maðttr getiir nefnilega
alls ekki treyst venjulegum fræsölum.
Mikið af fræi þeirra er “svikin”
vara, eða frá alt öðrttm stöðum en
sagt er. Bezt væri að öHtim líkind-
ttm að snúa sér til einhvers plöntu-
sala á vesturströndinni. En öllu
þesstt er eg auðvitað ókuiTnugtir. Það
er maðttr eintrí Winnipeg. sem frú
Guðrún Ottesen garöyrkjukona benti
mér á í þessttm efnum: Ásm. P. Jó-
hannsson, 673 Agnes St. Eg hefi
verið kennari Halldórs bróðttr hans á
FI ensborg. — Eg væri yður afar-
þakklátur, efNþér gætuð á einhvern
hátt útvegað mér ofurlítið af fræi
þarna að norðan, t. d. fttrtt og greni
o ggjarna fleiri tegundir.”
Landar góðir! Þið sem búið
vesturströndinni eða í Alaska, viljið
þið leggja hönd á plóginn ttm þetta
mál? Leita upplýsinga og senda fræ?
Ef einhver ykkar væri snar í snún-
ingttm og sendi mér fræ fyrir 1. marz
gæti eg tekið það heirn tneð mér.
eða að senda lir. Helga Valtýssyni
það, pósthólf 533, eða mér, þá eg er
heim kominn, pósthólf 106, Reykja-
vtk. Kostnaður verðttr borgaðttr.
Ef eitrhver sinti þessu, væri rétt, að
blað fylgdi hverri frætegund og á
það ritað nafn tegundarinnar ásamt
upplýsingum, t. d. i hvaða jörð væri
heppilegast að sá henni (raka, þttrra,
sendna o. s. frv.); ennfremur hvort
áburöur gæti bætt úr o. s. frv.. Eg
skal, ásamt hr. Flelga Valtýssyni, sjá
ttm, að árangurinn verði birtur ail-
þjóð manna, og verður nafn hvers
fræsendanda birt í þeirri skýrslu. Eg
er svo viss um að ciwhver Landi
nnini bregða við, að eg enda- ltnur
þessar með fyrirfram- og bráða-
birgðaþökk.
in var .frábær. Við eitt próf var hann ,
ncðarlega í röðinni, en gat þó komist i
| vfir næsta lærdómsstig. En ltann
vildi ekki bvrja á nýju námi meö ó-
I nógum undit bitningi. Trúmenskan í
j vinnunni var i ölht fyrsta lxtöorð
ltans. Hann evddi ári til að búa sig
| betur itndir, og var þá ánægðttr með
úrslitin. Hann lagði stund á efna-
fræði og vattn sér tiltölulega íljótt
tnikið álit. Hann giftist ttngttr ágætri
konti, sent var hans ötinur hönd ttpp
! frá þvi i ölltt hans starfi. Arf sitin
I eftir foreldrana gaf hann systrum
i sínung Snemma hneigðist hngttr. hans
j að þvi, að skilja, hverjtt sætti gerð
í mjólk, öli og vtnum. Sannaði hann
að gerðinni valda ósýnilegar smá-
verur, bakteríur. Aður höföu menn
ttm allan heint lialdið, að slikar lifg-
anir væru sjálfmyndaðar, þ. e. ættu
ekki sér líka foreldra. I’asteur sann-
aði meö löngttm rannsóknum, að slik
sjálfmyndun er helber heilasputti, en
aö yfirborð jarðar, loftið og vatnið
er fult ;tf óettdanlegri mergð af smá-
verum, sem lifa sjálfstæöu Hfi, hver
tegund eftir síntt eðli. Skaðleg land-
farssótt spilti silkirækt hrakka. I jon-
ið var metiö 100 miljónir franka ár-
lega. Pasteur fann sóttkveikju þá,
sent sýkinni olli, og fullkomið ráð til
að lækna hana. Vann hann með
þeirri uppgötvun þjóð sinni ómetan-
legt gagn. Framan af átti Pasteur
oft í vök að verjast. Hann átti öf-
undarntenn, setn lögðtt alt lians starf
út á versta veg. og glöddust yfir
hverri hindrun, sem varð a vegi hans.
En smátt og smátt breyttist þetta.
Læknar sannfærðust ttm, að hann
hefði opnað þeim nýjan heitn, og gef
ið þeitn þar að auki vopn til að
berjast meö móti sumum hættulegum
sjúkdómum. Þar að auki reis upp
a ntargskonar iðnaöur, setn bygðttr var
á rannsókntttn hans, allskonar geril-
sneiðing, niðursuða, bjórgerð o. s_
frv. Honum var þá fengið fé til að
stofna tnikla rannsóknarstöð í París,
sem ber nafn hans, og er alt til þessa
dags ein hin frægasta ránnsóknar-
stofa, setn til er í nokkru landi. og
heldttr áfrant æfistarfi hins mikla
ntanns, rannsóknum á hinttm ósýni-
legu smávertun, sent valda sjúkdóm-
uni, dauða og rotnun.
Eldri Pasteur eyddi afli æskttára
sinna i aö þjóna hintitn mesta her-
konttngi, senTsögttr fara af. En yngri
Pasteur vatð herkonungur, langtum
giftumeiri sjálfum Napoleon. Napó-
leou þjónaði sjálfunt sér og dattöan-
ttm. Og ríki hans hrttndi 1 rústir.
Pasteur glevmdl sjálfum sé>' en vann
aö eflingtt og sigri lifsins. Ríki hans
nær nú um heim allan og verðttr því
voldugra, sem tímar lí'ða. Þess
vegna minnast ntenn nú ttm jólaleytið
hins mikla lífgjafa, sem fyrir einni
öld síðan sá dagsins ljós í húsi ttm-
T>á fyrst varð mér það fyllilega
ljóst, hve gjafirnar ertt miklar. Læt
eg tylgja hér á eftir dálítið af þess-
um samanbttrði jarðamatsins og Is-
! an 1:1 ankag j af atuta.
1. Eg byrja á Copland, þessiu t
enska gesti, sem hér hefir dvalist tun
hríð. Eg ber satnan við jarðamatið.
En eg þurfti að vera stórtækur á fast (
cignirnar.
Niðurstaðan varð þessi:
Ef tckið cr alt jarðavcrð (án ltúsa
og nýjustu inubóta) í fjórum sýsliitn:
'i Mýrasýslu, Strandasýslu, Norður-
I Fiugcx ja-rsýslu og Austur-Skaftafells
< sýslu, og aðciiis ciu jiirð uudaiiskilin,
\ /xí kcniiir út sú upl'liæð, scm Islands-
' hanki hcfir gcfið Copland.
Með öðrttin orðum:
Islaiidshanki licfir gcfið Coplaud
I jarðarvcrðið í 4 — fjórinn — sýsl-
uin, ..að ..cinni ..jörð undanskilinni.
sainkvæint liinu nýja jarðamati.
SÍik rausnargjöf lrefir aldrei fyr
verið gefin á Islandi. Enda er mað-
ttritin sjálfsagt tnikilla launa verður.
og sá vel að efninn kotninn, sem
gefur.
2_ Hitia næsthæstu ttpphæð hefir
hlotið Helgi Zoega & Co. Eg leit-
aði i jarðamatinu að stórbýlum og
frægra maitna jörðum. En eg þtirfti
að telja fram nokkitð margar til þess
að fá ttpphæðina. Upptalningin er
þessi:
Hvanneyri í Bor'garfirði.
Ytri-Hólinttr á Akranesi,
Geitaberg.
Grttnd t Skorradal.
Deildartunga.
Siðumúli.
Arnbjargarlækttr.
Ferjukot,
Knarrarnes.
Eróðá.
ITjarðarholt i Dölum.
Asgarður.
Krók s f jarðarnes.
Hagi á Batðaströnd_
Þorfinnsstaðir í Ontmdarfirði.
St-aður í Súgandafirði.
Vigur.
Ljúfustaöir.
Tröllatunga.
Melar í Hrútafirði.
Lækjamót.
Ás í Vatnsdal.
Sveinsstaðir.
Hjaltabakki.
Stóridalur.
Geitaskarð.
V eðramót.
Páfastaðir.
Ytra-Vallholt.
Goðdalir.
ÁlfgeirsveTlir.
Frostastaðir.
Tjörn í Svatfaðardal.
Fagriskógttr.
Þúfnavellir.
Hrafnagil.
Kroppttr í Eyjafirði.
Litla-Evrarland.
Svalharð á Svalbarösströnd.
Grýtubakki.
Fjósatunga.
Draflastaðir.
TTallgilsstaðir.
Hrifla.
Yztafell.
Mýri í Bárðardal.
Baldursheimur.
Gautlönd.
Litlu-Laugar.
Ytra-Fjall.
Sandur.
Skinnastaður.
Æriækur.
Presthólar.
BustarfeTl.
Hvanná.
Sleðbrjótur.
Rangá.
Hamborg.
Dvergasteinn.
Brekka i Fljótsdal.
Eiðar.
Fjörður í Mjóafirði.
Þingmúli.
Stafafell.
Hólar í Hornafirði.
Bjarnanes.
Sandfefl í Öræfurn.
Núpsstaður.
Prestsbakki á Siðu.
Ásar t Skaftártungu.
HvoTl í Mýrdal.
Holt undir Eyjafjöllum.
Brúnir.
Hallgeirsey.
Barkarstaöir.
Geldingalækur.
Hvammttr á Landi.
Múli á Landi.
Ásólfsstaðir.
Hruní.
Birtingaholt.
Laugarvatn.
Kiðjaberg.
Laugardælir.
Löng er þessi runa, en þá er líka
fengin ttpphæðin. Og það eru ekki
eingöngtt jarðirnar. heldur og öM hús
og mannvirki, samkvæmt jarðamat-
inu nýja. — Þægilegt þætti mér að
fá al'.ar þessar jaröhr gefnar með hús
um og öTlitm tnannvirkjum.
3. Olafttr Davíðsson í Hafnarfirði
et' hinn þriðji í röðinni. Eg fór enn
t jarðamatið og leitaði nú að ýmsum
frægttm sögustöðum, víðsvegar um
landið. Biskupsstólarnir fornu og
ÞingveTIir ttrðtt eins og krækiber í
ánnt. Eg varð að taka miklu fleiri
sögustaði, til þess að vega á móti
gjöf Tslandsbanka. Jaröirnar eru þá
þessar:
Saurbær á Hvalfjarðarströnd.
Reykholt.
Borg á Mýrttm.
TTítárdalur.
Kolbeinsstaðir.
Snóksdalur.
Sauðafell.
Hvammttr í ITvammssveit.
Staðarhóll í Sattt'bæ.
Sauðlattksdalur.
Rafnsevri.
Vatnsfjörður.
Bjarg t Miðfirði.
Giljá.
Hof í Vatnsdal.
F1 ugumýti.
Hólar í Hjaltadal.
Bægisá.
Hraun T Öxnadal.
Kristnes.
Möðruvellir í Eyjafirði.
Núpufell.
Grýta.
Ljósavatn.
Þvottá.
SvínafeTI í Oræfttm_
Bergþórshvoll.
Hlíðarendi.
Oddi.
Skálholt í Biskupstungum.
ÞingveTlir.
Góöir hefðtt þessir staðir ein-
hverntíma þótt. Með öllum mann-
jvirkjum metur jarðamatið þá jafn-
hátt og gjöf Tslandsbanka til ölafs
Davíðssonar.
4. Næst er í röðinni dánarbú Elías-
ar Stefánssonar. Enn leitaði eg að
frægttnt stöðttm í jarðamatinu. Þótt
öll gömlu klaustri nséu talin, nær það
ekki til. Það þarf að bæta viö fjór-
um hinum tnestti kirkjttstööum, ein-
um úr hverjttm fjórðttngi.
Upptalningin er þá þessi:
Viðeyjarklaustur.
HeTgafeTlsklaustur.
Þingeyrarklaustur.
Reynistaðarklaustur.
Möðruvallaklaustur.
Munkaþverárklaitstur.
Skriðuklaustur.
K i rkþtbæj at'klau stu r.
Þvkkvabæj arkl att stur.
Vallanes.
Breiðabbólsstaður í Fljótshltð.
Staöastaður.
Grenjaðarstaður.
Góð gjöf væri hver einn þessara
garða, ATla til samans metur jaröa-
matið jafnháa gjöf Islandsbanka til
þessa dánarbús.
5. Næstur í röðinni er Carl Sæ-
mundsen. Hann fær töluvert niinni
gjöf en hinir. En þó ntundu það
þykja álitíegar fasteignir sem jarða-
matið metur upp í gjöfina. En sú
runa verður þessi:
Grímsey (13 jarðir).
Papey.
Þerney.
Brokey á Breiðafirði.
Drangey.
Og eins og áður er alt metið með,
hús, untbæ'ur o. s_ frv.
6. Þá eru þrtr eftir þeirra manna,
sent taldir voru. Eg nenti :kki að
sundurliða það, sem jarðamatið met-
ur hverjum þeirra einstökum til
handa. Eg slengdi þeim ölluitn sam-
an. Og nú leitaði eg í jarðamatinu
að fornum og nýjum prestsetrum og
kirkjustöðum víðsvegar um landið.
Er það fróðra manan sögn, að hinir
forim klerkar hafi kunnað vel að
velja jarðirnar til prestsetrauna. Og
þessi eru þá prestsetrin, sem jarða-
matið ntetur upp í gjafirnar:
Staður í Grindavík.
Fitjar t Skorradal.
Gilsbakki.
ITvammur t Norðurárdal.
Staðarhraun á Mýrurn,
Kvennabrekka í Dölum.
Prestsbakki í Hrútafirði.
Höskuldsstaöir á Skagaströnd.
Blöndttdalshólar.
Ríp í Hegranesi.
Barð í Fljótum.
ötærri-Arskógur.
ITáls í Fnjóskadal.
Desjarmýri.
Stöö í Stöövarfirði.
Háls í Hamarsfirði.
Einholt.
Marteinstunga.
Guttormshagi.
Haukadalur í Biskupstungum.
Og enn, eins og áður, eru þessir
staðir allir metnir með húsum og
umbótum.
Við þekkjum það, bændurnir, að
það voru athugulir og gætnir menn,
hvaðanæfa að af landinu, sent jarða-
matið frömdu.
Óneitanlega finst mér sem mér sé
gjafaupphæðin Ijósari, þegar eg geri
mér þannig grein fyrir henni. Og eg
spyr: Hvað væri eftir, ef þetta alt
væri farið ?
Aö Tokutn athugaði eg hversu mik-
il samfeld spilda af landinu myndi
þannig vera gefin, samkvæmt verö-
lagi jarðamatsins.
Varð þá niðurstaðan þessi:
Ef tckin cr öll Austur-Skaftafells-
sýsla, öll Vcstur-Skaftafellssýsla, öll
Rangárvallasýsia og ennfrcmur þess-
ir hrcppar úr Arnessýslu: Gnúþverja-
hreppur, Hruuama-nnahrcppur, Bisk-
upstungnahreppur, LaugardaJshrepp
ur ..og Skciðahreppur, og alt metið
samkvœmt jarðamatinu, landið, hús-,
in, umbœtur og yfirleitt alt sem þar
cr, annað cn fólk, fcnaður og lausa-
fc, þá fæst sama upphæðin og Is-
laudsbanki hefir tapað á þessnm fán
mönnum.
Eg geri ráð fyrir að fleirum en
mér fyndist að töluvert skarð væri
orðið á Tslandi, ef ölltrm þessum
sveitum væri sökt út i hafsauga.
Eg hefi nú senn lokið máli minu,
enda er þetta raunasaga. En eg get
ekki látið hjá líða að bæta við fá-
einum orðttm að lokum.
Eg hefi nýlega lesið bæklinginn
hans Björns kaupmanns Kristjáns-
sonar, Hann ræðst þar á sjálfbjarg-
arverzlanir okkar bændanna. Hann
heldur þvi fram, að þar sé: Verzlun-
arólagið.
Erum það þá við bændurnir, sem
valdit' erum að þessum ógttrlegu tíð-
indum, sent sýnd ertt i lifandi mynd-
um hér að framan?
Erum þaö við, sem höfum fengið
að gjöf þá peningaupphæð, sem sam-
svarar þeint stórgörðum og héröð-
um, sem nú hefir verið nefnt? ^
Svari hann því sjálfur gamli maö-
urinn.
Eg veit ckki bctur en að við stönd-
um enn i fullutn skilum, og það ætl-
unt við að rcyita að gcra áfram.
Litttt nær þér, Björn Kristjánsson.
Það liggur steinn í götunni.
Bóndi.
— Timinn.
—————xx-----------------