Heimskringla - 21.03.1923, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 21. MARZ, 1923
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐS©A
ir, sem féllu þeim í skaut, þá lilýtur
þaö að vekja aSdáun í hjörtum okk-
ar, og um leið djúpa lotningu fyrir
minningu þeirra, því þeir létu aldrei
hugfallast, en meö forn-islenzkum
hetjusíkap og dugnaði tóku þeir til
starfa, og með einstakri ósérhlírni,
þar til síðustu kraftar þeirra voru
þrotnir, héldu þeir áfram, svo að,
þar sem áður höfðu veriS ófærir veg-
ir og stórskógar, risu upp blómlegar
hygSir. En þá l»eiS gröfin þeirra.
I hvaSa skyni eyddu þessir islenzku
frumbyggjar lífskröftum sínum á
"þenna hátt? Var þaS aSeins vegna
þeirra sjálfra? Nei, alls ekki. Þeir
gerSu það til þess aS börn þeirra
þyrftu ekki að ganga í gegnum þær
þrautir, sem þeir sjálfir urSu aS líða;
já, til þess að hinni yngri kynslóð, til
þess að okkur yrSi lífiS auSveldara.
Hvar er þá þakklætið? Felst þaS í
þvi, aö kasta frá sér því dýrlegasta,
sem þetta fólk mat, sem var íslenzk-
an — íslenzka tungan. Nei — í
minningu um hina íslenzku frum-
byggja ættum viS að nema íslenzkt
mál. Og eins og Matthias Jochmns-
son kveöur í “Bragabót”:
Hvað er tungan? Ætl i enginn
orSin tóm séu lífsins foröi..
Hún er list, sem logar af hreysti,
lifandi sál í greyptu stáli,
andans fórm í mjúkum myndum,
minnissaga farinna daga,
flaumar lífs, í farveg komnir
fleygrar aldar, er striki halda.
I öðru lagi: Gildi íslenzkunnar á
mentasviSi heimsins.
Alt frá þrettándu öld hafa stór-
skáld- heimsins grúskað i fornum
griskum og latneskum ritum, og hafa
þar fundið andlega svölun listar .sitin-
ar. En sú lind er óðum að þverra,
■og hefir mentafólk heimsins leitaö i
aörar áttir. Og það hefir fundiS, því
þegar EddukvæSin og fornsögur Is-
lands komu fram í dagsbirtuna í
byrjun síöustu aldar, var eins og ný
veröld, ný lifsuppspretta, opnaSist
fyrir undrandi sjónum manna, og
um leiS merktu þær djúpt spor í heimi
listanna og vísindanna, því í þeim er
fólgið ómetanlegt lífsgildi, sem fel-
ttr í sér fagrar og fháleitar hugsjónir,
■djúpa lífsreynslu, rikar og sterkar til-
finningar og hinar háleitustu hvat-
ir. Og mér finst að eg geti með
sanni sagt, að þar ikomi í I jós hin dýr-
mætustu einkenin islenzku þjóöarinn-
ar, svo sem islenzkt þrek og þolgæSi,
islenzk ættjarSarást og þjóörækni,
og síðast en ekki sízt, hiö sanna, sér-
kenda, göfuga íslenzka drenglyndi.
Eg' lít fram í ókómna tíð. Eg sé
islenZku fornsögurnar notaSar af
stórskáldum heimsins sem fyrirmynd
skáldahugmynda þeirra. Eg sé ann-
an Shakespeare draga fram í heim
leiklistarinnar forn-í.slenzku hetjurn-
ar. og eg sé islenzka tungu kenda viS
stærstu mentastofnanir heimsins, jafnt
hinum forn-grisku og latnesku ritum.
Vegna frægðar söguhetjanna og
fornsagnanna íslenzku, ætti hverjum
þeim, sem af islenzku bergi er brot-
inn, að vera það ljúft og skylt, aS
nema feöramál sitt. Og um leið er
það mikilsveröur hagnaöur, en þó
sérstaklega fyrir islenzkt mentafólk.
I þriðja lagi: Ahrif í.slenzks
skáldskapar.
I hverju felast áh'if skáldsins?
Eru áhrif hans innifalin í þvi, aö
vegna þess aS honum er meSfædd
skáldgáfan, og þar .sem hann hefir
náS mjög góðu valdi á málinu, þá
geti hann komið orSuin betur fyrir
sig en aSrir? Nei, hin fegurstu
kvæði og hinn áhrifamesti skáld-
skapur, er í- því falinn, aö hinn lif-
andi andi, hinar viðkvæmustu tilfinn-
ingar og hinar göfugustu hugsjónir,
ekki aSeins skáldsins, heldur einnig
þióSarinnar, komi i Ijós í gegnum
list hans.
Island hefir átt mörg slik skáld.
Skáld, sem hafa leikiS á viðkvæmustu
strengi þjóðarinnar; skáld, sem hafa
vakið þjóðina til meövitundar um
sjálfa sig, þegar kúgun og atorku-
leysi hafa ætlað aS kæfa niöur til-
veru og sálarlif hennar. Já, skáld,
sem íslenzka þjóðin hefir aö mestu
leyti aö þakka tilveru sína þann dag
í dag.
Vegna skáldagyðjunnar íslenzku er
þaö ómetanlegur hagnaður, að við
kunnum íslenzka tungu, því í íslenzk-
um skáldskap keniur í Ijós sorg og
gleði þjóSarinnar á umliöinni tíð, í
gegnum íslenzkan skáldskap kemur
fram hið göfugasta og bezta, sem
þjóöin hefir að bjóða, og í gegnum
íslenzkan skáldskap verður okkur enn
gleggri hinn óumræöilegi máttur
skaparatis, sem okkur birtist i dýrð
næturfegurðarinnar, sem endurspegl-
ast á svo ttndursamlegán hátt i ljóS-
iim íslenzktt skáldanna, og sem dag-
lega hrópar til okkar mannanna og
sýttir okkur hendina, er getur huggað
og frelsað, og sem getur leitt til
þeirra grasgarSa og þeirra hljóStt
vatna, þar sem eilífttr fögnuSur ríkir.
Þá, til þess að minnast íslenzku
frttmbyggjanna og þess islenzka fólks,
sem nú er hrumiS að aldri, bíöur graf-
arinnar, en sem varSi lífskröftum sín-
um til þess að lifið yrði okkur auð-
veldara, til þess að hagnýta okkur
verðmæti fornsagnanna íslenzku, og 11
aS hafa aðgang að hinum guIl-litaSa
vegi íslenzku skáldanna, — skulum
við ekki glata hinum óviöjafnanlega
feðra-arfi, hinni dýrmætustu perlu
íslenzku þjóðarinnar — hinni ís-
lenzku tungu. En heldur aS geta
tekið undir meS skáldinu Einari
Benediktssyni og segja:
“Fegatrra mál á ei veröldin víS,
né varSveitt betur á raunanna tíð.”
Þar fauk í góðmennið!
Eg sé þaö í Lögbergi 1. marz þ. á.
aö G. Th. Oddsson hefir lesiö athuga
semd mína í Heimskringlu viö þul-
una “Danslilja”. Það hefir legið
mjög nærri, aS í hann fyki sem sé út-
synnings-vindgarri, beinlínis vegna
þess, hvað herfilega mér hafi tekist
aö leiðrétta þaS sem hann rang-
færði. Eg á aS geta skiliS svo lítið,
að það sé víst ekki neitt skemtilegt,
aö vera beittur ónotum og kaldyrð-
um fyrir jafn dýrmætar ritsmlSar,
eins og eftir hann liggja í tveim blöð-
um Lögbergs.
Ekki skal eg ámæla honum fyrir
það, sem hann segir til mín; eg átti
ekki von á, að hatin kvæði mér nein-
ar gælur.
Samt vil eg spvrja: A maöur, sem
eg er ekki persónulega kunnugur,
heimtingu á meiri virSingu frá ntér,
heldur en hinn. sem eg þekki vel,
hver svo sent skifti okkar hafa ver-
ið? Um það geta vist orðiö skiftar
skoðanir.
Ekki geri eg þetta að deilumáli,
þaö er ekki þess viröi. Vísan, sem
hann setur aftan við, iná vera aö sé
meS því bezta, sem hann á i fórunt
sinum. Ekki legg eg dóm á það. en
þetta leyfi eg mér að segja:
Dýran andans auð eg finn
oft í skáldamálum.
En hvað er flegðu-þytur þinn?
Þtinnur á metaskálum!
10. marz 1923.
Sveinn Skaftfcll.
Vísan hans J. J.
(Sú vísa stóð í Lögbergi 8. marz og
er kveðin um mynd, sem var í Hkr.
28. febrúar.)
ÞaS er haft eftir einum af okkar
merkustu mönnum, aö þegar hann
var eitt sinn spttrSur að því, hvernig
honum hefði líkað ræSumaður, sem
hann var nýbúinn að hlusta á, að
hann hafi svarað: “ASfinsl-usamir
hafa vinir hans veriö”. Síðan hlust-
aöi hann á annan ræðttmann, og var
þá spurður að, hvernig honum
hefSi geöjast að honttm. Þá ívaraöi
hann: “Þessum hafa heimskir
menn hælt.” — Nú vil eg spyrja Mr.
Jónas Jónasson að því, hvort sönn
þjóSrækni sé í raun og veru í því
fólgin, aS hæla sent mest öllu, sem ís-
lenzkt er og sem Islendingar gera,
án tillits til þess, 'hvort það er fagurt
eða ófagurt, gott eSa ilt.
Var það ekki séra K. K. O., eða
einhver, sem talaöi á ÞjóSræknis-
þinginu, og hélt því fram, aS þjóö-
rækni væri í þvi fólgin, að leggja
rækt við það bezta, sent til er í þjóð-
inni, en leitast jafnframt viS að
losna við sorann?
Er þá hr. J. J. alveg ósammála séra
K. K. Ó. í þessu efni?
VerSi nú samt hr. J. Jt gott af þess
ari nýmóðins þjóðrækni sinni og
vestur-íslenzkir soradýrkendur sálu-
hólpnir. En á sunnudögum væri
ekki óviðeigandi aö rattla hugvekj-
una fvrir munni sér:
ViS skulum sorann dýrka drengir —
dylja ekki andans spekt.
Ef íslenzkt snæri okkur hengir,
er það ekki dásamlegt?
Hávarður.
í3?’r> Hemstiching. — Eg tek að
mér að gera allskonar Hemstiching
fyrir bæjarbua og utanbæjarfólk.
Mrs. . Oddsson,
Suite 15 Columbia Block,
Cor. William og Sherbrooke.
Brauð 5c hvert; Pies, sœtabrauðs-
zökur og tvíbökur á niðursettu
veiði hjá besta bakarí'nu, scetinda
og tnatvörusalanum.
The
Home Bakery
653-655 Sargent Ave.
Cor. Agnes St.
Sttni: A 5684.
S. LENOFF
KlæSskurSur og Fatasaumur eingöngu.
710 MAIN STR. PHONE A 8357
Föt og yfirhafnir handsaumaÖ eftir mælingu. — Frábær
vörugæði og frágangur. Snið og tízka ábyrgst. — Sérstök
umönnun veitt lesendum Heimskringlu.
Föt og yfirhafnir $40.00 og þar yfir.
Gleymið ekki
D. D. WOOD & SONS,
þegar þér þurfið
KOL
Domestic og Steam kol frá öllum námum.
Þú færð það sem þú biður um.
Gæði og Afgreiðslu.
TALS. N7308. Yard og Office: ARUNGTON og ROSS.
BANNING FUEL CO.
COAL m WOOD
Banning and Portage Phone B-1078
Abyggileg ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjumst yður varanteg* og ó*lito»
ÞJONUSTU.
ér æskjum virðhigarfvUt viSskífta jafnt fynr VERK.-
SMIÐJUR íem HEIMILI. Tal. Matn 9580 CONTRACT
DEPT. UmboíSsmaður vor er reiSubúinn a5 tínna y8ur
18 máli og gefa yður kostnaSaráætlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. IV. McLitnont, Geril Manager.
KOL ! - - KOL!
HREINASTA og BESTA TEGUND KOLA.
bæði til HEIMANOTKUNAR og fyrir STÓRHÝSl.
Allur flutningur með BIFREIÐ.
Empire Coal Co. Limited
Sirni: N 6357—6358. 603 Electric Ry. Bldg.
DFL C H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur ySar dregnar eSa lag-|
aSar án allra kvala.
Taliumi A 4171
>05 Boyd Bldg. Winnipegf
Dr. A. Blöndal
818 SOMERSET BLDG.
Talsími A.4927
Stundar *érstaklega kvensjúk-
dóma og barna-ajúkdóma. A8
hitta kl. 10—12 f.lh. og 3—5 e.h.
Heimili: 806 Victor St
Sími A 8180.........
Arnl Andrraon K. P. QarUli
GARLAND & ANDERSON
LöGFRÆÐIJÍGAH
l'huneiA-aiar
SGl Klectric Ratlnar Cbambcra
KOMID OG HEIMSÆKIÐ
MISS K. M. ÍNDERSON.
ati YtZ Donald Str„ rétt hjá Ea-
ton. Htín talar Islenzku og ger-
Ir og kennir “Dressmaking”,
‘Tlemstitohing”, “Erríbroidery”,
Cr‘,Croching’, “Tatting” og “De-
signing’.
The Continental Art Store.
StMI N 8052
Phones:
Office: N 6225. Helm.: A 7996
Halldór Sigurðsson
General Contractor.
808 Great West Permanent Loan
Bldg., 356 Main St.
Augnlæknar.
204 ENDERTON BUILDING
Portage and Hargrave. — A 6645
Kemur til Selkirk hvern laugardag
Lundar einu sinni á mánuö’.
Heimili: 5 77 Victor St.
FTione Sher. 6804
C. BEGGS
Tailor
651 Sargent Avenue.
Cleaning, Pressir.g and Repair-
ing—Dyeing and Dry Cleaning
Nálgumst föt ySar og sendum
þau heim aS loknu verki.
.... ALT VERK. ABYRGST
W. J. Lindal J. H. Lindal
B. Stefánsson
Islenzkir lögfræðingar
? Home Investment Building,
(468 Main St.)
Talaími A4963
Þeir hafa einnig skrifstofur aö
L.undar, Riverton, Gimli og Piney og
eru þar að hitta á eftirfylgjandi
tímum :
Lundar; Annanhvern miövikudag.
Riverton: Fyrsta fimtudag i hverj-
um mánuSi.
Gimli: Fyrsta MiSvikudag hvers
| mánaöar.
Piney: Þriöja föstudag i mánuði
| hverjum.
ARNI G. EGGERTSON
íslenzkur lögfræSingur.
I félagi við McDonald & Nicol,
hefir heimild til þess að flytja
m.il bæði í Manitoba og Sask-
atchevnan,
Skrifstofa: Wynyard, Sask.
Mýjar vörubirffðir Timbur, Fjalviður af ölluic
—--------------—----- tegundum, geirettur og all»
konar aðrir strikaðir tiglar, hurðir og gluggar.
Komið og sjáið vörur, Vér erum ætíð fúsir að sýna.
þó ekkert sé keypt.
1 The Empire Sash & Door Co.
L I m I t • d
HENRY AVE EAST WINNIPF.G
COX FUEL
COAL and W00D
Corner Sargent and Alverstone
Tamrac
Pine
Popíar
Call or phone f >r prices.
Pbnner A 4031
R A LP H A. C O O P E R
Registcrcd Optomctrist & Optician
762 Mulvey Ave., Ft Rouge.
WINNIP^G
Talsími Ft. R. 3876.
Övanalega nákvæm augnaskoSun,
og gleraugu fyrir minna verö en
vanalega gerist
^
H. J. Palmason. Chartered Accountant 307 Confedcration Life Bldg. Phone: A 1173. Audits, Accounting and Income Tax Service.

Or. /V7. B. Hal/dorson 401 Boyd Blde. Skrifstofusíml: A 3674. Stundar sérstaklega lungnasjúk- dóma. Kr aS finna ð. skrifstofu kl. 11 U f h. og 2—6 e. h. Heimlli: 46 Alloway Av.. Talsimi: Sh. 3168. >

T.l.fmti A88S9 Dr.y, G. Snidal lA.VM.fKKMH «14 Someraet Bloek Portagt Ave. WIXNIPBQ
Dr. J. Stefánssor 216 MEDICAI, ARTS BLDG. Horni Kennedy og Graham. Stundar elngöngu mgna-, eyrna-, nef- og kverka-.jttkdOma. A» hitta tré kl. 11 tll 12 t. h. »g kl. 3 tl 5 e- h. Talsfml A 3521. Helmll 373 River Ave. P. 26A1

Talsími: A 3521 Dr. J. Olson Tannlæknir 216 Mcdical Arts Bldg. Cor. Graham & Kennedy St. Winnipeg
Daintry’s Drug Store Meðala sérfræðingur. “Vörugæði og fljót afgreiðsla” eru einkunnaorrð vor. Horni Sargent og Lipton. Phone: Sherb. I 166.

A. S. BARDAL 1 selur líkkistur og annast um út- E fartr. Allur útbúnaóur sá bezti g§ Ennfremur selur hann allskonar E minnisvartia og legstelna : : 1* 843 SHERBROOKE ST. I Pbonei N 6607 WINVIPKO [

MRS. SWAINSON 627 Sargent Ave. hefir ávalt fyrirliggjandi úrvalk- birgðir af nýtízku kvenhittum. Hún er eina íslenzka konan sem slíka verzlun rekur í Canada. Islendingar, látið Mrs. Swain- son njóta viðskifta yðar. Heimasími: B. 3075.

TH. JOHNSON, Ormakari og GuIlsmiðLi xelur giftmgaleyflsbréf Bérstakt athygll veitt pöntunum og viBgjörhum útan af landl 264 Main St. Phone A 4637 -

J. J. SWANSON & CG. Talsími A 6340. 808 Paris Building, Winnipeg. Eldsábyrgöarumboösmenr Selja og annast fasteignir, út- vega peningalán o. s. írv.

UNIQUE SHOE REPAIRING Hið óviðjafnanlegasta, bezta t>g ódýrasta skóviðgertSarverkttæði i borginni. A. JOHNSON 660 Notre Dame eigandi
KING GEORGE HOTEL
(Á horni King og Alexandra).
Eina íslenzka hótelið í bænum,
RáSsmaSur
Tb. Bjarnason