Heimskringla - 11.04.1923, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 11. APRÍL 1923.
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
aHolt er heima h /að’.
, , -f . . . v er hingaö fluttist 1919. Er til of
skarkala umheimsins, aö & , , ,
mikils mælst aö vio clrogum at okk-
Island er gott land, sem getur fætt
og klætt helmingi fleiri íbúa en það
nú hefir, ef við hefSum vilja og
manndáS til aS nota gæSi þess. Ef
vilja og manndáS vantar til þess aS
bera sig eftir björginni, er ekkert
þaS Gósenland til á þessari jörS, þar
sem fólkinu getur liöiS vel.
Engin þjóS i heiminum hefir betri
skilyrði til þess, að henni geti liSiö
vel efnalega og andlega en íslenzka
þjóðin. ísland liggur svo mátulega
langt frá
viS heyrum ekki það illa og skað-
lega, sem þar gerist, ef viö erutn
önnum kafnir við störf vor hér heima
fyrir og gefum okkur ekki tíma til
aS hlusta eftir því. Og þaS Hggur
svo mátulega nálægt umheiminum, aS
til okkar berast ómarnir af því góða
sem þar fer fram; og ef við rækjum
störf okkar vel og samvizkusamlega,
megum við gjarnan leggja þau frá
okkur við og við um stundarsakir og
hlusta eftir því. Við verSum bara
ofurlítið hressari og betur upplögS
til starfanna eftir svoleiöis fristund-
ir, líkt og krakkarnir í barnaskóhm-
um eftir fríminúturnar.
Island er svo úr garði gert frá
náttúrunnar hendi, aS um þaS lykivr
haf, fult af mesta aragrúa lifandi
vera, af ýmsum stærSum, lögun og
litum, sem við á mjög ófullkomnu
máli nefnum einu nafni fiska.
Ef eg mætti, skyldi eg segja, aS
undramáttur alls þessa Hfs ylli öldu-
gangi og hafróti, og aS hieyfiafl
hins hvikula hafs. væri sporSakost
og hreyfingar allra þeirra ótölulegu
miljóna af lifandi verum, sem i haf-
inu Hfa. En eg má þaS ekki. Hitt
má eg segja, að undramattur hins
■“lifandi hafs” seiSi fiskimennina að
sér og vaggi þeim á ölclum sínum
og geri ýmsar “'gælur viS þá til að
draga athygli þeirra að dásemdum
sköpunarverksins. Jafnframt sem það
býöur þeim aS ausa upp auSi ur
gnægtaibrunni þess, til Hkamlegra
þarfa þeirra og annara er þeir starfa
fyrir á sjónum. I’aS er því ekki að-
eins landiö, sem er gott, heldur einn-
ig og ekki siSur hafiS. sem í kring-
unr baö er. Hver vík og vogur,
flói og fjörSur er hér fullur af fiski.
og við eigum þetta og megum notfæra
oss þaS á hvaða hátt sem við vitj-
um og samboöið er siðuöum mönn-
u!m.
En það er ekki umnáttúruna og
auðæfi hafsins, sem eg ætlaði aS
skrifa, heklur alt annaS, en eg tók
þennan útúrdúr af þvi eg var 1
góSu skapi, og vona aS mér fyrir-
gefist þvi það. Þaö sem eg ætlaði
að minnast á var það. hvernig viS
notfærum okkur verSmæti þaS, er
viS tökum úr þessari gullnámu —
hafinu, sem við höfum fengiS að
erfSum.
ViS veiðum hér sild og söltum
til manneldis svo mikið, aS nemur
hUndruSum þúsunda tunna arlega.
Hana flvtjum viö út úr landinu og
seljum oft og einatt fyrir svo Htið
verð, að ekki nægir fyrir fram-
leiSslukostnaSinum. Fyrir andvirði
sildarinnar kaupum viS svo aftiff
ýmsar útlendar vörur, svo sem
hveiti og aörar matvörur, sem kall-
aðar eru nauSsynjavörur. Sviar,
sern við seljum síldina, telja hana
nauSsynjavöru fyrir sig og hun er
þar etin af háum sem lágum.
Verkamennirnir, sem vinna útivinnu
við skógarhögg og námugröft, telja
saltaða síld meiri kjarnfæöu en
flest annað, sem þeir borða. Reynsl-
an hefir kent þeim, að nænngar-
og hitagildi síldar er svo mikÆ, aS
þeir vilja ekki án hennai \eta.
Þeir telja eina tunnu af góðri salt-
aðri Tslands-síld eins gott bústlag
og kjöttunnu. Efnamennirntr þar
útbúa síldina svo, aS hún er bæSi
Ijúffcng og lystugur matur, og þvt
réttnefnd <<herrama.nnsmatur ,
ekkert “fint” borð má vera án síld-
1 kg. af hveitibrauði hefir sama
hitaeiningaf jölda. Sildin er því
eins mikils virði til næringar og
hveitibrauöið. 1919 voru fluttar
hingaö til landsins um 11 miljón kg.
af kornvörum, sem kostuSu landiS
5,791,792 kr. i beinhörSum pentng-
um, er fóru úr landinu. Ef við
vildum vera dálítið meiri búmenn
en við höfum verið, ætturn við að
spara kornvörukaupin með þvi aS
borða saltaöa síld i þeirra staS.
20' þúsund tunnur af síld, er ekki
fimtiparturinn af þeirri kornvóru,
aS auka síldarsölu hér innan lands lauslega með auöæfi þau, sem þaS
Við hér á landi teljum síldina
ekki nauðsynjavöru og borSum
rnjög lítið af henni. Aftur á móti
teljum við hveiti nauðsynjavöru og
horðum. það daglega og stundum
oft á dag. Það flytjum viS mn.
Sö’tuð sild hefir jafnmargar hita-
einingar og hveitibrauð; þ. e. 1 kg.
af sild hefir 2400 hitaeiningar og
ur fimta pattinn af kornvörukaup-
u;mm og borðum i þess staS salt-
aöa síld. Hún hefir eins og áður
er sagt, jafnmikið næringargildi og
1 veitibrauSiS og er oss eins holl og
góS fæSa. Menn geta fariö til lækn-
anna og spurt þá, hvort svo er ekki.
Þó að hér í landinu væru etnar 20
þúsund tunnur af síld, er það ekki
meira en ein sild á mann sjötta
hvern dag. ÞaS viröist ekki ýkja
mikið, jafnvel til aS byrja með. Ef
viö gerum ráö fyrir að ein tunna
af saltaöri síld hafi kostaö framleið
endur kr. 30.00 að meðaltali á siö-
astliðinni vertíS, og aö þeir vilji
hafa 10% hagnað við söluna, kost-
ar síldartunnan kr. 33.00. hlutn-
ingskostnaður á síldartunnu frá
framleiösluihöfn til Reykjavíkur eöa
einhverrar annarar hafnar, er strand-
ferðaskipin koma viS á, eru kr. 3.00
fyrir tunnuna, þ. e. 36 kr. Ef viS
gerum ráS fyrir aö kaupmaöur eöa
kaupfélag. sem selur sddina til neyt-
endanna, íeggi 25% á innkaupsverð
og flutningskostnaö síldarinnai, er
útsöluverö 45 au. kg., eöa nálægt 15
au. stvkkið af stórri. síld. Þá eru það
svo ódýr matarkaup aö annað jafn-
gott fá menn ekki hér a landi. Fyrlr
eitt kg. af sigtibrauði eru hér í Rvík
borgaSir 90 aurar, og fyrir 1 kg. af
franskbrauöi kr. 1.30. Þetta er slæmt
búskaparlag, sem þarf aö breytast.
SöltuS síld er bæöi næringarmikil og
holl fæða fvrir þá, sem stunda erfið-
isvinnu úti og engu síöur holl fyrir
þá, sem vinna viö skrifstofustörf eða
aSra vinnu. er ekki reynir eins á lik
amskraftana, þar sem hún er sérstak-
lega tystaukandi. Veturinn 1902 3
var eg um tíma í Noregi. og var þar
sem eg boröaði söltuö síld til matai
tvo daga í viku. Var hún framreidd
þannig, aö síldin kom inn á borSið.
skorin í búta þvert vfir. meö roðinu
á, og út á hana höföediksblanda og
fengum við meö henni heitarkartöfl-
ur; var svo kaffi á eftir. þessi mat-
Ur var alveg eins saSsanuw og nær-
ingarmikill, aö okkur virtist,, eins og
annaö, sem viS fengum til miðdegis-
veröar hina daga vikunnar, t. d.
kjötsúpa meS saltkjöti o. þ. u. k, og
engan heyrði eg kvarta vfir, aö þetta
væt i vonclur matur.
Eg hygg að aSalástæÖan til þess,
hvað hér er lítið etiö af sild. sé ekki
sú, að hún þvki vondurmatur, heldur
hii aö sala síldarinnar er svo ófull-
kotnin. Flestum þvkir of mikið að
kaupa heila, eða •jafnvel hálfa tunnu
i einu, en vildu gjarna fá minm ilát,
ef kcstur væri og hentugt til geymslu
í ma tf.ubúðum má reyndar fá síld
nér i smásölu eftir vild, en hún er
ekki eins lystug að sjá og vera ætti.
Henni er stilt út á fötum í gluggun-
Um eða á búöarborðum pækillausri,
svo að ,-frir fáa tíma er hún búin að
tapa sínu rétta útliti og veröur slcpju
leg, jafnvel gul, og þá síðurea 'yst-
ug. I SvíþjóS getur, fólkið fengiS
blikkbauka með 5 eða 10 k- af sild.
I,i kumbúnaðurinn á baukurn j>c<:“.i,n
er þannig úr garði gerður, að þaö
má auðveldlega opna. þegar síld er
tekin úr þeim, og loka svo aftur meö
lítilli fyrirhöfn, og kemst þá ekkert
loft aS sildinni, svo hún skemmi't
•ekki af áhrifum loftsins, eins og á
sér staS, ef síldartunna stendur opin.
Þessir baukar kostuSu, eftir þvi sem
mig minir kr. 1.20 og kr. 2.50 1921,
en þá var með góðri meöferö hægt
að nota svo árum skifti, og sá eg
oft fólk koma meö þessi smáílát og
kaupa sild í þau, og var þá látinn
hæfilega mikill pækill fylgja með
ókeypis. Ef menn hér, sem vildu
verzla með salUSa síld, notuðu svip-
uð ilát og hér hefir verið bent á,
hygg eg, aS það gæti orSiö til þess
að miklum mun.
Fyrir nokkrum árum gaf Fiskifé-
lag tslands út svolítinn bækling um
ynatreiöslu á síld og kræklingi. Um
þann bækling var ritaður sá óþarfasti
ritdómur, sem að minu áliti hefir
verið skrifaður um nokkra bók, sem
gefin hefir verið út á Islandi.
Ef viS minkuSum kornvörukaupin
sem svaraði 2,000.000 á ári og borð-
uSum í þess stað 20,000 tn. eöa
2,000,000 af saltaðri síld, gætum við
sparað Islandi hátt á eina miljón
króna á ári í óþarfa útgjöld, án þess
að rýra á nokkurn hátt eða minka
Hkamlegar þarfir vorar. Getur nú
ekki heilbrigö skynsemi og ábyrgðar-
tilfinning komið o\s til þess, að
breyta um búskaparlag i þessum efn-
um ? En hvaS sem verða kann, þá
megum við ekki gleyma þvi, að það
er ekki landinu að kenna, þó við sé-
um fátækir, meðan við förum gá-
hefir að bjóða og veitir oss; það er
okkur að kenna, og það erum við
sjálf og niöjar vorir, sem gjöldum
þess. ,
(J. E. B. — /Egir.)
ViSgerðin á skótn yðar
þarf að vera falleg
um leið’ og hún er varanleg og
með sanngjörnu verði.
Þetta fáiS þér með því aS koma
með skó yðar til
N. W. EV ANS
Boot and Shoe Repair
Á horni Arlington og Sargent
DR. C- H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur ySar dregnar eSa lag-|
aSar án allra kvala.
TaUími A 4171
505 Boyd Bldg. Wk
f-téT Hemstiching. — Eg tek aö
mér að gera allskonar Hemstiching
fyrir bæjarbúa og utanbæjarfólk.
Mrs. . Oddsson,
Suite 15 Columbia Block,
Cor. Wtlliam og Sherbrooke.
S. LENOFF
Klæðskurður og Fatasaumur eingöngu.
710 MAIN STR. PH0NE A 8357
Föt og yfirhafnir handsaumað eftir mælingu. — Frábaer
vörugæði og frágangur. Snið og tízka ábyrgst. — Sérstök
umönnun veitt lesendum Heimskringlu.
Föt og yfirhafnir $40.00 og þar yfir.
Dr. A. Blöndal
818 SOMERSET ELDG.
Talsími A.4927
Sturudar sérstaklega kvensjúlk-
dóma og bífrna-ajiúkdóma. AtS
hitta kl. 10—12 f.h. og 3—5 e.h.
Heimili: 806 Victor St
Sími Á 8180...........
Ar«I Aadrraon
K. P. Q«rlai»4 \
GARLAND & ANDERSON
LdGFIt.EÐnfGAH
Phone:A-21»T
^t Kl.ctrlc UaJtnaz Chamhcrn
Gleymið ekki
D. D. W00D & S0NS,
þegar þér þurfið
KOL
Domestic og Steam kol frá öllum námum.
Þú færð það sem þú biður um.
Gæði og Afgreiðslu.
TALS. N7308. Yard og Office: ARLINGTON og R0SS.
BANNING FUEL CO.
COAL ANÐ WOOD
Banning and Portage Phone B-1078
Brauð 5c hvert; Pies, sœtábrauðs-
köktir og tvibökur á niðursettu
verði hjá bezla bakarírnu, sætinda
og matvörusalanum.
X
The
Home Bakery
653-655 Sargent Ave.
Cor. Agnes St.
Sími: A 5684.
Phones:
Office: N Ö225. Heinv: A 7996
Halldór Sigurðsson
General Contractor.
808 Great West Permanent Loan
Bldg., 356 Main St.
Abyggileg ljós og
Aflgjafi.
Vér ábyrgjunut ytSur varanlega og óatitna
ÞJ0NUSTU.
ér æakjum virðingarfvlet viSskifta jafnt fyrir VEPK-
SMIÐJUR sem HEIMILÍ Tals. Msin 9580 CONTRACT
DEPT. UmboSsmaSur vor er retSubátnn aS Hnna yður
iS máli og gefa yður kostnaSaráaetlun.
Winnipeg Electric Railway Co.
A. W. McLimont, Genl Manager.
Augnlæknar.
204 ENDERTON BUILDING
Portage and Hargrave. — A 6645
Kemur til Selkirk hvern laugardag
Lundar einu sinni á mánuð:.
KOL ! - - KOL!
HREINASTA og BESTA TEGUND K0LA.
bæði til HEIMANOTKUNAR og fyrir ST0RHÝSI.
AUur flutningur með BIFREIÐ.
Empire Coal Co. Limited
Simi: N 6357—6358, 603 Electric Ry. Bldg.
Heimili: 5 77 Victor St.
Phone Sher. 6804
C. BEGGS
Tailor
651 Sargent Avenue.
Cleaning, Pressing and Repair-
ing—Dyeing and Dry Cleaning
Nálgumst föt ySar og sendum
þau heim aS loknu verki.
.... ALT VERK ÁBYRGST
H. J. Palmason.
Chartered Accountant
307 Confederation Life Bldg.
Phone: A 1173.
Audits, Accounting and Income
Tax Service.
Dr. M. B. HaUdorson
401 Boyd Bldg.
Skrtfstofusímt: A 3674.
Stundar sérstaklega lungnasjdk-
dóma.
Er at5 ftnna á skrifstofu kl. 11_if
f h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Av..
Talsimi: Sh. 3168.
TaUtmli AKXKS
Ðr.J, Q. Snidal
TANN LtF.KNIR
<114 Somcnet Block
Portag: Ave WIIWIPBG
Dr. J. Stefánssoo
21« MBDICAL ARTS HLDR.
Horm Kennedy og Graham.
Stundar cingönsu ansna-, eyraa-.
ncf- ogr kverka-sjökdóma.
A« hltta frft kl. 11 tll 12 f. h.
og kl. 3 tl 5 e- h.
TaUImi A 3521.
Heimtl 373 Rtver Ave. F. 2681
Talsími: A 3521
Dr. J. Olson
Tannlæknir
216 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy St
Winnipeg
Daintry’s Prug More
Meðala sérfræðingur.
"Vörugæði og fijót afgreiðsia”
eru einkunnaorrð vor.
Horni Sargent og Lipton.
Phone: Sherb. 1166.
A. S. BAROAL
selur likkistur og annast um út-
farir. Allur útbdnaTSur sá beztl
Ennfremur setur bann allskonar
minnlsvarSa og legstelna_:_:
843 SHERBROOKE ST.
Phonei IV 6007 WIVMPKG
VV. J. Lindal J. H. Linda
B. Stefánsson
Islenzkir lögfræSingar
? Home Investment Building,
(468 Main St.)
Talaími A4963
Þeir hafa einnig skrífstofur að
Lundar, Riverton, Gimli og Piney og
eru þar að hitta á eftirfylgjandi
tímum:
Lundar: Annanhvern miðvikudag.
Riverton: Fyrsta fimtudag í hverj-
um mánuöi.
Gimli: Fyrsta Mið'vikudag hvers
mánaðar.
Piney: Þriðja föstudag í mánuði
hverjutn.
MRS. SWAINSON
627 Sargent Ave.
hefir ávalt fyrirliggjandi úrvaU-
btrgðir af nýtízku kvenháttum.
Hún er eina íslenzka konan sem
slíka verzlun rekur í Winnipeg.
fslendingar, látiS Mrs. Swain-
son njóta viSskifta ySar.
Heimasimi: B. 3075.
TH. JOHNSON.
Orinakari og GullbmiSijr
Selur giftingaleyfisbriM
Bérstakt athygli veltt pötuunuv
og: vlSgjörtlum útan af land’
264 Main St. Phone A 4637
NffiL vörubirgðir
Timbur, Fjalviður af ólluu’
tegundum, geirettur og áiis
konar aðrtr strikaðir tiglar, hurðir og gluggar.
Komið og sjáið vörur. Vér erum aetíð fúsn að sýn*
þó ekkert sé lteypt
The Empire Sash & Door Co.
L i m i t • d
HENRY AVE EAST WINNIPEG
ARNI G. EGGERTSON
íslenzkur lögfraeSmgur.
1 félagi viS McDonald & Nieol,
hefir heiniild fil þess aS flytja
mái bæSi í Manitoba og Sa«k-
atchevian.
Skrifstofa: Wynyard, Sask.
R AL P H A. C 'O C P E R
Registered Optometrist & Opticiam
762 Mulvey Ave., Ft Rouge.
WINNIPEG
Talsími Ft. R. 3876.
Övanalega nákvæm augnaskoðun,
og gleraugu fyrir minna vertt en
vanalega gerist
J. J SWANSON & CG.
Talsími A 6340.
808 Paris Building, Winnipeg.
Eldsábyrgðarumboðsmenr
Selja og annast fasteignir, út-
vega peningalán o. s. írv.
UNIQUE SHOE REPAIRING
HfS óviSjafnanlegasta, bezta og
ódýrasta skóviðger'SarverkstæSi i
borginni.
A. JOHNSON
660 Notre Dame eigandr
KING GE0RGE HOTEL
(Á horni King og Alexandra).
Eina íslenzka hótelið í bænuœ.
Ráðsmaöur
Th. Bjarnasoa \