Heimskringla - 13.06.1923, Blaðsíða 1

Heimskringla - 13.06.1923, Blaðsíða 1
SenditS eftir verBlista tll lloyfll Cronn Snap Ltd. 664 Main St., Winnipeg. Verðlaon gefín fyrir Coupons og umbúðir Coupons OJ SendiS eftir verílista til Royal Crown Soap Ltd. umbúðir 664 Maln St.. Winniper XXXVII. ÁRGANGUR. WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 13. JONÍ, 1923. NÚMER 37 Prófessor Ágúst H. Bjarnason, ‘Ph. D. í hópi vorra allra mætustu vís- kunna menitaskóla liar í borginni, inda- og fræðimanna er dr. Ágúst H. Bjarnason. Þess var áður get- ið hér í blaðinu að hann væri væntanlegur hingað til borgar um /,l»essar mjindir. Kom hann með Oanadian Pacific járnbrautarlesi- “Eftersliægtenis Skole”; tók þar 4. bekkjar próf 1893, en útskrifaðist baðari ineð hárri fyrstu einkunn vorið 1894. Innritaðist hann ]>á við há.skólann, fékk Garðsstyrk og | las fyrsta árið lækniisfræði, e.i Þau dr. Bjarnason og kona hans dómi land.syfirréttarins, sem enn I — auðvitað ekki hin fullkomnustu giftust haustið 1906 og eiga 5 er ckki faliinn í málinu. börn, öll á lífi. Skildu þáu við hópinn smáa til þe’ss að geta far- ; Kosningarnar í Ontario. ið — en svo góð, að líðan fanganna andstæðingum þeirra. Svo þó að stjórnarbylting þessi hafi verið varð alt önnur. Með fé frá Rauða hæg til þessa og blóðsúthellinga- kross félögum, frá Ameríku, og frádaus að mestu, er ekki vfet að svo bessa ferð vestur, er felending-] Py,kiskosningarnar f Qntario I V'!nUm fanffa,Ula og æötingjum, | verði lengi. ar hér munu einum huga óska, að fara tram 25 júnf Það 6r f fyrsta orðið géti þeim til hressingar og skifti sem bœndMtj6rn> sem set. tókst henni þetta. Pyrir það var luin svo elskuð og dáð af Jöng unum, að hún á meðal þeirra Leikkona á þingi. j Menn söigðu hér á árunum, að inni frá Minneapolis hingað á ^neri þá við og valdi heimspekina sunnudagsmorguninn var 10. þ. m.1 fyrir höfuðnáipsgrein. Ætlaði þá Dvelur hann hér nokkra daga, en j Garðprófastur að svifta iiap i gcrir ráð fyrir að heimsækja hinar ^istyrknuin, en próf. Haraldur Hiöff- belztn bygðir vorair áður en hann ding, hinn frægi sálarfræðingur snýr heimleiðfe aftur. á öðrum stað hér i blaðinu. kona hans, frú Sigríður Jónsdótt- ir ribstjóra ólafssonar. Hélt hún rakleiðiis til Chicago til bróður aíns ólafe lækniis Ólafssonar og dvelui þar fram á seinni hluta mánaðarins, er væntanleg hingað til bæjarins um þann 24. þ. m. ánægju. i ;ð hefir að vöJdum, sækir um end-1 Ferðaáætlun próf. Bjarnasonar j, rkosningu. Vekja læ.ssar kosn- hl8Ut Ua£nlð “Síberíu-engillinn”. jþag upphafjð ag mdinum um nærliggjandi sveitir er auglýst j„gar því mikla eftirtekt. Allir | En þess vegna er nú hér u:n öilu saman, þegar verkamaður var virðast flokkarnir, sem um valda-1 hetta ?etlð’ að kona hessi er fynst kosinn á þing og klæðfehúfa sessinn berjast, "standa á öndverð-!stodd hér vestan hafs’ Erindi, í stað silkihatts hreykti sér á um meið hver gagnvart öðrum og hennar er að flytja fyrirlestra, til ;,þin.gmannskollinum í Westminste-. um samvinnu þeirra á milli erþess að hafa inn fé handa föngum. En hvag mundu ekki að ræða. Li-beralar,. og con- ;TiI Winnipeg kemur hún og fiyt-jef ^ hefgu getag ^g serrvatívar hafa eflaœt nokkmt ur fyrirlestur í Central Con- nú er ag gerast þar gem leikkofla gregational , kirkjunni þann 19. b.jer koein á þing? Þetta skeði á m. kl. 8 að kvöldi.. Marga íslend- Englandi nýlega í einu af kjör- stynknuim eftir það hinn ákveðna risið upp milli Kir James ’Aikins ,1. , f . ... a Lundunaboigar. Ungifru ,, T T . ... s álitin hafa venð sæmilega góð, þó konu þessarar af stanfi sínu. Hun Mabel Russell er i0ii,i,a„0 ^ , Upp ” “■*" 1901 “k «>“/»•«-«*” «« all(l.toslng„. han., i 'Jlr tóla onskl, vol. BuæeU " Bjai nason meistarapróf við há- þpssa fylkis, Hon. T. W. Black, eða . u Canada. Dana, skarlst í leikinn og rétti við Fylkisstjórinn kvartar. fyilgi hvorir um sig, en líklegt er ... . ... að bændaflokkurinn vinnf,_________— Með honum kom hingað til lands malin, avo að dr. Bjarnason hélt Alvarlegt óánægjuefni . virðist Áe. . . _ p i a 11 im is i a ii8iis skólann, hlaut þá námssryr'k úr (stjórnardeildar þeirrar, er hann á sjálfir hefðu gert betur. En það ; kölluð, sem á þingbekkinn hefir er annað, sem að nokkru leyti get- “Fangaspegillinn". j nu sezt, en í raun og veru heitir styrktansjóði Hanneisar Árnasonar! yfir að ráða. Ástæðan liggur 1 ” A Ú Vi* T' * l hÚn MrS' Hllton Philipson í prí- og las svo eitt ár enn heimspeki iþví, að framkvæmd hafa verið r . _ J U a ° Það er nafnið á blaði, sem prent vatlffi' 1>etta &r þriðja konan, sem við Khafnaéháskóla, en dvaldi síð- kaup verðbréifa af Manitoba Sav-!°S ^ T, .'‘ a™, °,mU ag. vi,S8ra að er innan veggja fangahús6ins í fil hings €r hosin & Englandi. Eru Þau hjón lögðu af stað að an tvo ár við hátskólana í Strass- heiman 23. apríl, fóru yfir England og komu til Necv York um miðjan maí. Eftir nokkra yiðistöðu þar hélt próíessor Bjarnaison norður til Boston, og dvaldi þar á aðra viiku sem gestur þeirra prófesisors White við Harvard háskólann og dr. Samuel A. Eliots, forseta Únít- arakirkjunnar í Amerfku. Fluttí hann fyrirlestur við Harvard há- skólann um Magnús guðfræðing E irfksson, og felenzka brautryðj- endur á sviði hinna andlegu mála. er gerður var að hinn bezti róm- ur. Gat dr. Sperry, forseti guð- fræðisdeildar háskólams, fyrirlest- urs þessa í hátíðisræðunni við uppsögn skólans, og fór um það sérstökum orðum. Þá flutti próf. Bjarnason annað erindi í Tremont Teinple í Boston um trúarástand íslenzku þjóðarinnar nú á tímum, og lýsti ítarlega hinum ýmsu and- legu stefmim, er fram hafa komið á síðustu árum. Yar að erindi hans gerður hinn bezti rómur, og flutti blaðið “The Boston Tranr- script” útdrátt úr ræðu hans. Frá Boston fór dr. Bjarnason til New York aftur, flutti þar fyrirlestur í Tlie West Side Unitarian Ohurch og því næst til Ithaca og heim- sótti prófessor Halldór Hermanns- son, er þá var á förum til íslands. Frá Ithaca fór hann til Meadville í Pennsylvania og fluitti fyrirlest- ur við guðfræðisskólann þar (Tlie Meadville Theological School) óg hélt svo þaðan til Ohicago Dar flutti hann ræðu á þjóðhátíðar degi Dana hinn 3. þ. m. og var henni tekið með miklum fögnuði. lmrg og Berlín. Ferðaðist hann þá um Þýzkaland, Sviss og Frakk- ings •• bankanum, .stofnun fylkis- 1 n T™ 7 ^m! 9‘'5trhinna Minne«ot;« En það er erfitt mjög hinar senl kunnugt er lady Astor istjómarinnar, áður en fylkfestýór- I*® "* •!! 77 T’* & > að halda Útl 1>eSSU blaði’ Mra' Wintringham. En ungfrú - -- -■ -- - ---- l'þe rai a mi í íe n v rn a o ejng gárstakl,ega- j>að er -sem sé,HulSiSeii er ^Fhsta leikkona, sem á inn skrifaði undir hana. Hefir land, og sncri svo heim aftur yfir .fylkiisstjórinn nú sent forsætferáð- England. Yeturna 1903—4 og 1904 j herra Bracken -bréf, og lét hann —5 hélt hann fyrirlestra í Reykja- Lfy.lgja því mörg laigaákvœði sem vík. Telur hann fyrirlestra þá sýndu, að isiíkur kaupskapur gæti meginuppístöðu í ritum þeim, er I ekki átt sér stað, án þess að fylk- hann hefir gefið út sfðan og nefti- j isstjórinn kíbmi til skjalanna og ir í einu Igai “Yfirjit yfir'~sögu að þetta verk fjánmáladeildarinn- ar sé því vottur um, að stjórnin skoði sig sem hiálamyndamann (figurehead), og það kasti skugg* mikill, og getur hindrað samvinnu jeða gert hana minni en ella. mannsandans”. Komti út þá á næstu 10 árum 4 bindi af fræðiriti þessu, ‘Austurlönd’, ‘Hellas’ ‘*Vest- urlönd1 og ‘19. öldin’, en hið 6.: a embætti fylkfestjórans. Ónnur lönd •CP’-** —- ‘,*“8lÍrr “Síberíu-engillinn." enginn rifcstjóri gestur í fangahús- hinS'i situr. inu. “Hvernig stendur á því?’ segir í grein í blaðinu nýlega, “að isíðan þessu blaði var hleypt af stokkunum ifyrir nokkrum árum síðan, og alt til þessa dags, hefir aldrei verið ritstjóri í hópi okkar? Aðrar stöður og séttir hafa átt Herlög í Ruhr. Ekki batnar ástandið mikið i íuhrÞar hafa nú Frakkar kunngert að stjórnað yrði með herlöigum. En þetta gerðfet Jrar í gærr einn franskur varðmaður drepinn. 20 sína fulltrúa vor á meTial. Af, lögreglumenn sefctir í varðhald, prestum thefir verið hér sá aragrúi, I grunaðir um að Vera hlyntir þeim Þess hefir verið getið í Heims- kringlu áður, hver þessi svokall-! aði “Sfberíu-engill sé. Það er1 að herdeiild mætti koma á fót af sem skrúðigöngur halda á móti og síðasta er enn í handriti og A(5 ,])eisisu abhuguðu bcndir fylk- sænsk stúltfa. ungfrú Elsa Brand- j Þeim. Og hið sama er að segja jvilja Frakka. 6 Þjóðverjar voru óprentað, Róm í heiðnum iiSlStjórinn á, að verðabréfakaup jström að nafni, og viðurnefnið nin lækna. Og lögfræðingar hafa drepnir af hermönnum í Dort- kristnum sið’. Má óhætt fullyrða j fyikisbankans ha.fi verið óliigmæt, I fékk hún fyrir starfsemi sína með- j verið hér svo margir, að nægði tll að fáum rifum hafi verið betur. þar sem þau hafi verið gerð áður; »1 fanga í Síberíu á stríðsárunum.1 stofna með nýlendu einhvers- ’tekið, né verið kærko>mnari fe-j en ilann skrifaði undir þau. E.. Uún er og einnig kölluð Florence i staðar. En ritstjórar — ekki lenzkum almennmgi. Hafa þau ^ ]ia^ sem stjórnin ber fyrir sig, er opnað fyrir þjóðinni nýjan heim ]>a5_ ag löggjöf fylkisbankans heim Nightingale Norðurlanda eða Svf-jeinn!” þjóðar. Friðarverðlaun Nobels voru j henni veitt 1923, og er hún önnur j i konungs-gripahjöríiinni. að framkvæma kaup og sölu á j Konan, sem fynr þcim heiðri hefir, Canadiskir naubgripir eru altaf og veitt henni aðgang að menn- jp ■ henni og fjármiálaráðherranum ingarsögu mannkyn.sins, er áður var henni að mbstu leyti hniin j verðbréfunl; án þess að til kasta orðið fræði. fylkisstjórans komi. En þau kaup. ^ orið 1911 varði prófossor Bjarna-, sem j>0gar hafa gerð verið, komasfc „son ritgorð við Kaupmannahafnar-, nú ekki lengra, ])V1Í fyikisstjórinn háskóla og hlaut frá háskólanum [8ltur við efnn keip og vill ekki doktorsnafnlbót f heimspeki. Hið sama sumar er hann skipaður prófessor í heimspe.ki og sálarfræði við Háskóla fslandis, er þá Var sett- ur á stofn á aldarafmæli .Tóns Sig- urðssonar fonseta. feeirri stöðu hefir hann haldið síðan. Eftir að hann tók við kennaraembætti há- skrifa undir þau. Talsvert ósamlyndi er sagt að hafi unn nokkra mánuði átt sér stað milli fylkisstjórans og fjár- máladeildar stjórnarinnar. Ef sættir eru ekki bráðlega gerðar, getur istjórnin ekki komið neinu fram, því gerðir hennar eru! þóti; lítið um þá þjúkrun, sem skólans, tók liann að gefa sig við ]>v( aðein,g góðar og gildar a0jþeim var veitt. En hvað var það samninigu kenslubóka í þessum fylkisstj6rin skrifi undir þær,1 hjá því, sem fangar, eða andstæð- '•d • .• ii iað hækka í áliti á Englandi. Ný- Lrngfrú Brandström var í Petro- lega Voru nokkrir af þeim keypt- í'iad, er stríðið skall á, því faðir1 ir af mnsjónaimanni Sindringham hennar var þar sænskur sendi- j héiaðsins, sem er eign konungisins. herra. Hún hlaut gott uppeldl og Höfðatalan var 118, sem konungs- hafði ekkert af því misjafnæí j maöurlnn keypti, og var 31 pund efni að segja. Það virðist ! sterlings lK)rgað {yrir kollinn. Þeir nærri óskiljanlegt, hvernig Jwssi j vwu flegtir {rá kynbótabúum can. stúlka gat fundið eins til með^^ stjórnarinnar. t hiörð þœsa þeim, sem við þjáningar áttu að hafa eanadiskir gripit ekki V€ri3 búa, eins og raun varð á. Hún sá í, .. „ (MÉ „ x „ keyptir síðan 189o, að sagt er. ihina særðu hermenn Rússa, bg fræðiígreinum. Semur hann og gefur út Almenna rökfræði, árið 1913, og 1916 Ahnenna sálarfræði. Eru rit þessi hin fyrstu, er út hafa komið á islenzka tungu um.þessi ‘ Stendur þtvf alt kyrt sem stenduv. Og haldi lengi áfram, verður stjórnin að segja af sér. Verði það ofan á, gæti svo farið, að kosn ing fœri fram 11. júlí, á sama tíma Var efni ræðunnar um samband ís- eini- Kjörinn var hann rektor há- lendinga og Dana nú á síðari ár- skólans 1918, og samdi þá ritgerð m 'tw er prentuð var í árbók háskólans, Á leið liingað ti,l bæjar kom u,n_ tllfinningalífið’ Er i'dgerð traUigtgyfirlýsing til hennar 0g hann við í Minneapolis og Hanska i>assi 1 s}álfu ser a 8 r )0 °g lðjverður þá fylkisstjórinn að segja af sér. og atkvæði ér greitt um ölfrum varpið. Ef stjórnin eða flokkur heríhar ynni aftur. þá er það og fluttd fyrirlestur á hinum sfðar stóranerkasta rit. nefnda stað á meðal Norðmanna. Árið 1915 endurreisti hann f fé- j ____________ Prófessor Ágúist H. Bjarnason er lagi með Jóni ólafesyni og Einari j f ofangkráð lrétt kom f fæddur f Bfldudal 20. ágúst 1875, H. Kvaran, tímaritið Iðunni, cr h]jigiunum s l föstudag, var hvor- j ,,rngað inn í fangahúsin. Þar ingar þeirra þurftu að líða, sem enginn annaðist um. Þetta gagn- lók huga umgfrú Brandsfcpöm. Og svo mikil áhrif hafði það á hana, að liún ákvað að fara þangað, sem þessir menn væru, og reyna að liðu nu mest? Ijlvar var mest þörf á lfkn? 1 Síberíu. Og þang- að fór ungfrú Brandström. Segir hún svo frá, að þvílíka meðferð hefði hún aldrei séð á mönnum, sem á föngunum þar. Þeiip var sonur Hákonar kaupmanns Bjarna- komið hefir út til þessa dags og nonar og JÓhönnu Kr. Þorleifsdótt- flestir þekkja. Einn hefir hann ogur þeirra heima, fylkisstjórinn né forsætisráð(herrann_ 1 blaðina Stjórnarskifti í Búlgaríu. Stjórnai-skifti eða stjórnanbylt- ing varð s.l. laugardag í 'Húlg- aríu. Stambouliski-istjórnin var rekin frá völdum með valdi af nýj- um stjórnmálaflokki, sem að vísn allir flokkar heyra til nema bænd'a og kommúnista-flokkarnir — en mund. 3 sprengikúiur duttu nið- ur á járnbrautina milli Duisseldorff og Dufeberg og eyðilögðu brautina á þeiim stöðum. Fölsuð fararleyf- tebréf af Djóðvorjum uppvfe. Cuno kanslari Lýzkalands segir, að mót- þróa verði að halda uppi gegn Fröikkum, þar slíkt sé byrjað. -XXX- Gullkorn. Hinir hugdeigu hafa dáið mörg- um sinnum áður en þeir gefa upp andann. Hugrakkir menn deyja aðeins einu sinni. — Sihakespeare. Tár eru öryggislokur hjartans, vernda það, þegar byrðin legst of þungt á það. — Albert Smith. Það er að vfeu mœlska — en gagnslaus mællska, sem sýnir ekk- ert annað en það. að maðurinn geti talað. — Sir Joshua Reynolds. líkna þeim eftir mætti. En hverjiríiiennenn hafa þó aðallega hleypt af stað. Foringi þessa nýja flokks | og nýju stjórnar heitir ZankofL Takirðu öðrum fram, eignastu óvini. Sértu allra eftirbátur, eru flestir vinir þíiur. — Oolton. Flokkur hans tók þannig við vöid- um, að hann gekk inn í stjórnar- byggingarnar og tók ráðherrana fasta og setti þá í varðhald, alla nema forsætteráðherrann Stam- ur prófasts í Hvammi, Jónssonar, verið um fcímaritið nú í mörg ár bróðir Lárusar hæstaréttardómara Vorið 1919 ferðast hann tll Nor-, f kær ^ara heir iym_ S^.°g í Reykjavík, Dorleife kennara og e*s og situr þar fyrir íslands hönd - fai-sæfisráðheria B acken :með þeirra systkina. Er það alkunn á lnðti N°rræna Stúd,entafélagsins,; oHd að tr^ ***' ** J™* * fræðimanna og prestaætt á tslandi. og 1920 fer hann um England, kvoður sajnvinnu go< a y .........^ að isstjórans og stjórnannnar. Eftir Föður sinn mfeti hann þegar hann Prakkland og Svfes, til þess var tveggja ára; ólzí fyrst upp fyr- kvnna sér hinar nýrri rannsðknir ir vestan, en síðan f Reylcjavfk, 0í? kenningar í sálai-fræðinni. fluttiist til Reykjavíkur tii móð- Ur- Bjarnason er hinn frábærasti ur sinnar, er þá var sezt þar að, starifs- og eljumaður, sem nú er haustið 1881. 1 barnaskóla gekk með þjóðinni, sem sýnir sig í því, hann til Sigurðar Sigurðssonar að hann jafnungur skuli vera búinn kennara á Seltjarnarneisi vetuma að afkasta öðru eins verki og 1885—87. Vann hann þá á bæjar- hann hofir þegar gert. Auk þess 'fógetaskrifsfcofunni í Reyfkjavfk ár- sem talið er hér að framan, hefir in 1888—91. Haustið 1891 fór hann hann ritað smábæklinga og blaða- tll Kaupmannahafnar; var móðir greinar og g'efið út ljóðasafn hans þá komin þangað, og tók (Sjöfn, Rvfk 1917), þýðingar af út- hann að stunda þar skólalærdóm. lendum málum eftir ýmis útlend Innritaðist hann við hinn nafn- skáld. fylkisstjóranuim er einnig haft, að hann hafi átt að verða hissa, er hann las þessa fregn. En frá fregnritaranum hefir ekkert heyrst og skýrist þetta mál því ef til vill betur seinna. Lesfcirnar. .Járnbrautarlestirnar byrjuðu að ganga til sumarbústaðanna s.i. sunnudag. Var það skoðað rétt- mætt samkvæmt úrskurði dóm- stóla fylkiisins. En hvort áfram- hald verður af því, er komið undir lágu þeir á glerhörðu gólfinu og: bouliiski, er flýði, og settust sjáif- höfðu tróhnalla undir höfðinu. Svo! ir í sætin. Blóðsúthellingar urðu neit-; Þröngt var í fangahúsunum, að' engar, enda hafði gamla stjórnin þeir lágu þar hlið við hlið og önn- sama sem allan herinn á móti sé’ ur röðin með höfuðið þar se.m hin og gat því ekkert viðnám veitt. hafði fæturna. í kös lágu þeir. Nýja stjórnin hefir tjáð hinum þarna, veikir af kóleru, taugaveiki,; unga konungi sínum, Boris, frá nokkrir berklaveikir, aðrir með á«tæðum þessara verka sinna, og blóðkreppusótt og öllum upphugs-1 hefir hann tekið þær góðar og anlegum sjúkdómum, án læknis- ! hjálpar, hjúkrunar, og jafnvel án matar og hitai. Stúlkan, sem alin var upp við allsnægtir, skUdi þetta flestum þeim mun betur, að hún ákvað að helga alla sína krafta uimbóta- og lfknarverki því, er þarna beið eft- ir því, að einhver tæki sér það fyrir hendur. Og með fádæma hugrekki, dugnaði og framsýni tókst ungfrú Brandsfcröm að breyta þessum óþverrabælum í sjúkrahús gildar. Zankoff hefir nú myndað nýtt ráðuneyti og er tekinn við ,sem stjórnandi. Er sagt að þessi ríýja stjórn sé auðmanna- og þýzk- sinnuð, og nágrannalöndin, t. d. Seríbía, kvað una þasum stjóríiar- skiffcum hið versta og jafnvel ótt- ast þau. Stamiboulfeki er enn i Bulgaríu, og er talið lfklegt áð flokkur hans hyggi á hefndir. Hafa bændur og kommúntetar nú þegar sýnt nokkra uppivöðelu, og um 100 manns verið drepnir af Sá sem hiefir fcígrisdýr fyrir reið- skjóta, óttast mest að fara því af baki. — Kínverskur máTsháttur. Einn dagur í lífi viturs manns er meira verður -en heil æfi heimsk ingja. — Arabfekt. Vitur maður er sízt af öllu ein- samall, þegar hann er^einn. Swlft. Ef að kona klæðfet nokkru, sem á þægindi hennar eykur, skamm- ast hún sín vanalega fyrir það. Bowen. Þegar afleiðingarnar af yfirsjón- um mannanna, eru þeim í hag, era það ekki kallaðar yfirsjónir. Hin lélegasta mentun, sem kenn- ir sjálfsstjórn, er betri en mlk'l mentun, sem ekki kennir hana. * Anon.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.