Heimskringla - 20.06.1923, Page 1
JRÖTAVi
CRowN
Verðlaan
gefin
fyrir
Coupons
og
Koyai urowrn suap i^iu. m
654 Main St., Wlnnlpeg.
Sendi'5 eftir ver'ölista til
Roynl Croirn Soap JLtd.
Verðlaun
gefin
fyrir
PTA^
Coupons
0g 8endin eftlr TerBllata tll
Royal Croarn Soap Ltd.
umbúðir 654 Maln St„ Wlnnlper
XXXVII. ÁRGANGUR. - - ----a .. WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGkNN 20. JÚNÍ, 1923. NÚMER 38
Atkva eiðslan um vínbanníð íer fra m á fös tudamnn
£3 d j
Canada.
Atkvæðagreiöslan.
Á föstudaginn kemur, 22. júní n.k.
fer fram atkvæðagreiðsla, sem gera
á ilt um það, hvort að frumvarp
Hófsemdarfélagsins, um stjórnar-
sölu á áfengi í Manitoba, verður að
iögum gert eða ekki. Atkvæðamið-
inn er þannig úr garði gerður:
a
a
-o
o
m
a
■<o
8
t»
%
O
a>
° H %
-2 s O
2" o
Q, C **-*
a “ a,
»» 2
3 5 >
o~ S
o ^ «
á 5 2
i I*
<V
-C
X >>
•o *-
c _ £
03 ^ &
Q Ö <V
Ö, hJ
32.
c 2. c
- ^ o
z, —
i ^ 3
c g
tf 08
C o ^
ni X ^
' 'O
Þannig lítur atkvæðaseðillinn út,
sean allir atkvæðisbærir menn eiga
kost á að merkja og sýna með j>ví,
Iwar þeir standa í málinu, sem um
er að ræða. Miðinn verður mark-
aður með X fyrir aftan annaðhvort
orðið YBS eða NO. Sá seija vill eða
ætlar sér að greiða atkvæði með
frumvarpinu, eða stjórnarumsjón
og sölu á áfengi, setur merki fyrir
afitan YES, en sá sem ætlar sér að
greiða atkvæði á móti fruimivarpinu,
og ekki fýsir að stjórnarvínsala
komist hér á, hann merkir fyrir aft-
an NO á miðarrum.
Á þesu geta menn ekki vilst.
Með því að málefnið, sem um er
að ræða, er afarþýðingarmikið,
ættu allir atkvæðiisbærir menn og
konur að nota rétt sinn. Því al-
mennari sem þátttakan er í at-
kvæðagreiðslunni, þess meiri vissa
er fyrir, að úrslitin, hver sem þau
verða, séu fleírum í vil, og menn
verði ánægðari með afleiðingarnar.
Það hafa allir, sem nú ætla sér
að greiða atkvæði, gert sér ljósa
grein fyrir málinu. ‘Þeir eru sann-
íærðir um það, sem fylkinu og íl)ú-
um þess er fyrir tbeztu í eambandi
við atkvæðagfeiðsluna. Og haf-
andi gert það er ekki neitt að kvíða
úrslitunum.
C. N. R. kaupir hótel.
Sir Henry Thornton hefir ráðist í
að kaupa fyrir hönd C. N. R. félags-'
ins eitt af stærstu hótelunum í Par-
ís (Thc kotel Scribe). Verðið er
tvær miijónir dala. Auðséð er, 1
hvaða tilgangi það er gert. Hótel-
ið á auðvitað að ná í viðskiftl
rríanna fyrir félagisins hönd. C. P.
R. félagið hefir vfða gert hið sama,
svo það er vafalítið að járnbrautar-
félög sko*ða þfetta ekki þýðingar-
laust. En svo kemur annað til sög-
unnar, og það er, hvort tími hafi
nú verið hentugur til að ráðast f
þetta. C. N. R. félagið heíir f sífellu
tapað á rekstri sínum og stendur í
því efni ólíkt að vfgi og C. P. R. té-
t
lagið. Tap þese nemur 50 miljón
um dala árlega. Það sem C. N. R.
þarf ekki með af byggingu þessari,
hefir það leigt bandarfsku félagi.
Að því er gongið sem vísu, að fyr-
irtæki þetta borgi slg, og er það
gott og blessað meðan svo góðu ná-
ir.. Bregðist það^ vonum manna,
þarf ef ti'l vill«heldur ekki að ótt-
ast neitt þar sem almentíingur
stendur á bak við það!
Kornnefnd enn.
Að kornnefnd verði enn stofnuð,
er ekki óhugsanlegt. Porsætisráð-
herrar fylkjanna Aiberta og Sask-
atchewan, eru staddir í Winnipeg
ásamt nefnd manan úr vesturfylkj-
unum, og er erindið sagt það, að
reyna að velja mann eða menn til
að takast stjórn nefndarinnar á
hendur. Er sagt að "þeir hafi enn
leitað til James Stewarts, en hann
hafi ekki afráðið, hvað hann geri.
Ef hann ekki feest, mun verða leit-
að 1 tiil J. A. Maharg, formanns
Saskatehewan Co-operative Elevat-
or félágsins. Svo hafa þeir og H.
W. Wood fná Alberta í liuga. Ait
ber með sér að ekki eigi að gefast
upp við stofnun kornnefndarinnar.
Hulið er það enn, hvort Manitöba
verður að nokkru með i fyrirtæk j
inu, en til %bændafélagsins hafa
vesturfylkin snúið sér með það
fyrir augum. Hvernig sem þetta nú
fer, er kornfélögunuim ekki orðið
um sel út af þessum síðustu tit- (
raunjum vesturfylkjanna, að reisa ^
kornnefnd á fætur. Hætt er þó við. ^
að ef Manitoba á nokkurn þátt í ^
því. að það verði frekar innbyrðis j
kornsölusamtök Cþool), sem hér
þykja álitlegri en kornnefndarfyr-
irkomulagið, úr því að stjórnin var
okki með í því og kornféiag bænda
er aðallega f ráðum. Crerar munu
]>ykja kornsölusamtök hentari eftir
ástæðum hér.
tfr því að þinginu hefir (fyflr mánuði síðan, en forsetinn sat
til
í ' og
i
til að framkvæma málin, sem fyrir | saman. Riáðuneytið sagði af sér J. G. Jóhannesson fró Bifröst/kom einnig mun hinn hlýi, fíni og mjúki
því iiggja. 'Cr þvf að þinginp he" *-•-«!
sárailítið verulegt orðið ágengt
þyí efni, er ekki von á miklu frá | um að hafa hemil á hlutunum, en og aðra kunningja.
því hér eiftir. Ekkert hefir þingið tókst ekki lengur en þetta. -------------
gert tiil þess að afnema stríðstíma- Hermennirnir voru orðnir honum Sigurður Reykdál frá Mountain,
launabót þingmannanna. Til þess yfirsferkari. En að þeim takist að N. D„ var staddur í bænum s.l.
að létta byrði af ibóndarjum, ekk-1 koma stjórn á fót, er talið mjög föstudag.
bæjarins s.l. mánudag. jHann partur ullarinnar lítt umbótum
reyndi með fylgismönnum sín var að finna dóttur sína og bróður taka á slíku ferðalagi, í höndum
þeirra -mörgu fjárgróðavina, er um
hann fara höndum sjálfum sér að-
eins ti^ ábata. Frekari upplýsingar
og afgreiðslur veitir umboðsmaður
Hann fer út að Lundar, j félagsins meðal fslendinga, Ásgeir
ert. Þrátt fyrir allar rannsóknir j ólíklegt. Þarna er því alt í stjórn Man., og norður að Manitobavatni, j Bjarnason, og er áritan hans hin
og upplýsingarnar, sem nefndin gaf j Ic‘ysi og óreiðu sein stendur, en að hitta gamla kunningja, sem , sama og félagsins. En ferðamönn-
er rannsakaði flutningsgjaldið á ölóðsúthellingar og rón sarnt enn hann á þar.
hveitkorni með skipunum, hefst
stjórnin sama sem ekkert að í því
máli. Ban.kalöggjöfin héíir þessa
síðustu daga mjög veTið rædd, en
'breytingar á henni eru litfar eða
engar. Að annað eins geti komið
fyrir og henti Mérchants bankann,
skuium vér samt trúa að læknað
hafi veríð. En að koma inn í banka-,
löggjöfina nokkru um lán til bænda,
tókst samt ekki. Bféndaþingmenn
reyndu, þegar þeir sáu að stjórnin
vildi afgreiða málið nú þegar, ái
frekari breytinga, að fá því frestað
til næsta þings. En það fékst ekki.
Bændur eiga því stjórninni lítið nð
þakka í þesisu efni.
Þá^er málefnið um þingmanna-
töluna (Tedistribution). Ef þingi
verður slitið um þetta áminsta
leyti, verður ekki mikið gert í því
máli. En svo er sagt að forsætis-
ekki hafið, svo nokkuð kveði að;
en það er samt óttast,>að 2Wkt eigi
eftir að dynja yfir borgina.
Stamboulisky drepinn.
nm og bæjarfólki til hagræðis, er
fæst við tóskap, og ullarband vant-
Sigurður Jónsson frá Bantry, N.,^ heimanotkunar, þá er ÁsgeTr
D.. var í bænum um helgina.
að finna til viðtals að kvöldinu.
____________ flesta daga vikunnar, að ftáskild-
1'östudagskvöldið 8. júní gaf séra Um la^ardagskvöldum, að 692 Sar-
Það ííat naumaist hjá því farið, Alb< rt E. Kristjánsson saman 1 &ent Ave, eftir kl. 7. — Selkirkbúar
að blóðsúthellingar fylgdu stjómar- njónaband þau Magnús Alexanler i ^samt ferðafólki úr norðlægum hér-
skiftunum í Búlgaríu, enda er nú Hermannsson, Winnipeg, og ólöfu 'öðuni' ^ uppiýsingar að heimili
komið að því, er um það var spáð. Sigurlbjörgu ísfeld, Wþg. Beach.
Stamiboulisky forsætisráðherra, er HjónavfgSlan ifór fram að 666 Alvvr
fór frá völdum og varð að flýja, hef- stone St. hjá Mr. og Mrs. Eiríkur
ir nú verið drepinn af fyrverandi
fyigismönnum sínum. Á flótta sín-
um rakst borganstjórinn í Goiak á
hann, þekti hann og sagði að hon-
uin væri bezt að gefa sig fram og út-
táka sína hegningu hjá nýju stjórn-
inni. En þá reiddist Stamboulfeky
og hann sagði við vini sína þarna
að þeir hefðu svikið sig eins og
Júdas hefði svikið Krist. Þessu
reiddust vinir hans, svo að þeir
ráðhefrann hafi lofað því, að láta skutu 4 hann lnörguin gkotum j
s*enn. « ■ ».$ t st « . fSB'
ísfeld.
Gróf fé sitt.
ekki kosningar fara fram fyr en það
væri afgreitt, og hver hluti lands-
ins búinn að fá hlutfallslega. jafna
fulltrúatöiu. Þetta var eitt af
mestu áhuigamálum Yesturlandsins
— og þesis vegna þarf auðvitað að
Eyrir 10 árum flutti bóndi nokkui j clraKa afgreiðslu þess í lengstu lög.
frá Iowa til Longbank, Sask. Hann 1>ó mél þetta verði tekig tyrir é
keypti l>ar jörð. Fjáður var hanri næsta ])ingi, mun það ekki verða
vel, átti um $5000 í skildingum.: svo fjjétt aifgreitt, að stjórnin gæti
.Törðin koistaði $1500. En bóhdi; ekki verið fallin áður og svo væri
þessi var búri og trúði lítið á að ]étijj lganga til kosninga strax, án
Það sem sagt er að Stamboulisky
hafi orðið að falli er það, að hann
hugsaði sér, að verða sjálfur kon-
ungur í Búlgaríu. Þess vegna
kvað Boris konungur lvafa sam-
þykt atgerðir andstæðinga lians.
I Hvað frekar hiýzt af stjómarskift
1 unum er ekki gott að segja. En áerb
ar eru að flykkja liði sínu á landa-
mæri BúJgaríu. Og þegar her er
hans, 147 Aðalstræti, Selkirk.
Á.
Hr. Guðmundsur Sturluson frá
Westboume, Man., var staddur í
bænum s.l. fimtudag. Hann kopi
norðan frá Árborg, þar senj hann
hafði verið um vikutíma að heim
sækja kunningja sína.
Púi Thorlacius frá Dolly Bay,
Man., var staddur í bænum s.l. vika.
láta banka geyma fé sitt. Hano þeö(g afj réttindi vesturlandsins j
gi'óf því f akri sínurn þessa $3500, yrðu að nokkru virt, að því er þing-'
sem hann átti»eftir, þegar jörðin mannatöluna snertir. Verður ekki
var borgufj að fullu. Engum sagði, annað séð af drættinum á þessu,
liann fná hvar féð var falið. En svo , pn atj5rnin >sé evo hrædd um
\arð karlinn úti 1 vetur og helfraus. ya]d gittj e{ vesturfylk'in fá réttindi
Að honuni látnum vissi enginn .uni {n afj hún yogi sér ekki að veitH
staðinn, sem geymdi fjársjóð hans. {)an
Fjölskyl'dan hefir aftur og -aftur j
leitað haus, en ekki fundið. Og.
Um að greiða veg kornmarkaði
landsins hefir ekkert verið gert.
j flýkt, þýðir það vanalegast eitt-
hvað, og ekki sízt er það á sér stað
| á Balkanskaganum. Þessar þjóðir
börðust á stríðsárunum, en Serbfa
hlaut þá lönd frá Búlgaríu. Þessar
aðfarir hafa mikil áhrif f Ungverja-
iandi, Júgó4Slaivíu, Rúmeníu og
Grikklandi. Það virðist því eins
gott efni þarna í stórstríð eins og
jafnvel nokkru sinni áðurv
enginn, sean reynt hefir að láta sig S,am!bandsstj5rnin hefir í þvf efni
dreyma um það, hefir enn nrðlð j lagt fyikjunum það á herðar, að
svo berdreymihn, að rata á fédys kljúfa þann ,fs _ Þlng þetta þefir
karlsins. (kostað ærið fé. En í hverju er svo
| landið hetur statt fyrir störf þess?
Leggur í guðskistuna. , 1>y{ pr miður> að það ]itUr eán út,
iSéra Jaines McKay, prestur nýju. sem margir þingmenn skoði það
sína fyrstu skyldu, §r á þing kem-
ur, að vinna flokki sfnúm og vild-
arvinum gagn á þingfnu En alþýða
St. James Presbyterakirkjunnar í
Txmdon, Ont., skýrði frá því s.l.
'sunnudag, að einn af meðlimum
kirkjunnar hefði í erfðaskrá sinni.þessa lands gefur nú orðið ekki tú-
ánafnað kirkjunni $144,000 til við-1 skilding fyrir neinn flokk, en krefst
haids og útbreiðslu kenninga Pres- aðeins sjálfsagðra umbóta á hag
bytera í Canada. Þeirra í þjóðfélaginu, sem ranglæti
tru beittir. Það er lexfan, sem svo
XXppskeruhorfur. margir af Þingmöimum efga enn
eftlr að læra.
“f öll þau 17 ár, sem eg hefi rekið
kornverzlun í Vestur-Canada,” seg-
ir W. Kneeland, varaformaður Port
Arthur Elevator félagsins, “hefi eg
altrei séð uppskeruhorfur í Canada
ein.s góðar og nú.’
Bruni í Quebec.
Skógareldur geisaði nýverið yfi”
tvö þorp í Quebec, Glendyn og
Silly, og eyddi þau, að mestu leyti.
Um 24 heimili, nokkrar sögunar-
mylnur og feiknin öll af unúum
við brann til ösku. Hversu mikill
að skaðinn var, er ekki getið. Mann-
tjón varð okkert.
Sambandsþingiö.
Önnur lönd
Ekkert þinghlé.
Verkamenn í þinginu í Ástralíu
þverneita að nokkurt þinghlé verði
meðan forsætisráðherra Brúce er á
alríkisráðstefnunni (Imperial) í
Lundúnum á Englandi í sumar.
Forsetinn í Kína segir af sér.
Li Yuan Hung forseti f Kína,
sagði aí sér nýlega og flýði burt
úr Peking. Þar er því engin stjórn
sem stendur. Peking er höfuðborg
Bændur, lesið auglýsinguna frá
Manitoba Woolen Mills Ltd. í þessu
blaði. Hún er sérstaklega stíluð
til fjáreigenda, um að gerast hlut-
hafar í nefndu fyrirtæki, sem er
sameiginleg' eign sauðfjárræktar-
manna, og innifelst í því, að fram
leiða prjónles og annan tóskap, og
eins og ísl. blöðin gátu um s.l. viku
einnig fleira, er síðar verður aug-
lýst, svo bændur nái hámarksverð-
mæti framleiðslu sinnar, en geti þó
selt vöruna með lægra verði en ver-
ið hefir hingað til, og frtst það í
ir á kirkjuþingi, muni taka tiT máls þvf, að losna má við að borga hátt
á samkoinunni. Óvenjulega vand- ^flutpingsgjald til annara fylkja eða
aður og fjölbreyttur söngur verður, ríkja og tollaálögur báðar leiðir. Og
jþar á boðstólum. Mrs. Dalman, Miss f
, Rósa Hermannsson, séra R. E. | '^—mmmr~mmmm**mmmmm- - “““
Kvaran og Sigfús Halldórs frá1
Höfnum, syngja hvert fyrir sig ein-,
söng, tveir hinir síðastnefndu au'c
þess tvfsöng (Duett). Miss Ásta
Hermannsson leikur á fiðlu. Þetta
sem nú hefir verið getið um, er lít-
ið sýnishorn af öllu því. sem á boð-
stólúm verður þetta kvöld. — Inn-
gangur 50c
Winnipeg*
Skemtisamkoma.
Safnaðarnefnd Samibandssafnaðai
efnir til skemtisamkomu í kirkj-
unni þriðjudagskvöldið 216. þ. m.,
kl. 8.30*. Prófessor Ágúst H. Bjarna-
son ætlar að flytja þar stutta ræðu.
Auk þess er búist við, að ýmsir ut-
anibæjargestir, er líér verða st^dd-
Dalman Lodge.
Mr. og Mrs. J. Thorpe hafa tekið
á leigu yfir sumarið hið reisulega
hús Mr. Dalmans norðan við Gimh.
og seíja þar allan beina fyrir sam-
gjarnt verð. Vonast þeir til að Is-
lendingar fjölmenni þar á vikumót
um og endramær; þau eru þekt að
því að láta gestum sínum líða vel.
Húsið er aðeins steinsnar frá dans-
sal og skemtigarði bæjarins og
vatninu.
Hr. Eiríkur fsfeld, að 666 Alver-
stone St. hér í bænum, hefir tekið
að sér umboðssölu á hljóðfærum
fyrir eitt stærsta og bezta hljóð-
færafélagið í Canada. Hann selur
píanó, orgel, Saxophones, fiðlur,
Phonographs og öll önnur hljóð-
færi með eins góðum eða betri skil-
málum en hægt er að fá annarstað-
ar. Han nafgreiðir pantanir utan
af landi. '■T'* « >
G. J. Oleson frá Glenboro, Útgef-
andi The Western Prairie Gazette,
leit inn á skrifstofu Heimskringlu
s.l. mánudag. Hann. inun- vera.er-
indreki á lúterska kirkjuþinginu.
Björn Sveinsson frá Svold v-ar
staddur í bænum s.l. þriðjudag. —
Hann var að heimsætkja gamla
kunnimgja hér nyrðra.
Mrs. Guðný Holm, kona Gunnars
Holm við Hayland P. O., andaðist. j
að he’mili sínu miðvikudaginn 6.
þ. m. Hún skilur eftir eiginmann
og 6 börn uppkomin. Guðný’ sál.
var jarðsungin af séra Adam Þor-
grimssyni.
F. J. Dixon og W. Ivens tala í
Victoria Park kl. 7 að kvöldi n. k
sunnudags (24. júní). Þetta er byij-
un á útræðulhöldum, sem lýðkirkj-
an heldur uppi í sumar. — J. S.
Woodsworth sambandsITmgmaður
talar á árshátíð lýðkirkjunnavaem
haldin verður 1 Victoria Park síð-
asta sunnudaginn í júli.
Landar vorir í Vatnabygðum ert
beönir að lesa leikauglýsingu Ólafs
Eggertssonar og minnast þess, að
hann er væntanlegur til þeirra
snemma í nælsta máinuðf. Hann
ferðast í þarfir Leikfélagsins í
Winnipeg, og verður að Leslie 3.
júlí, Elfros 4., Mozart 5., Wynyard
6. og Kaiídahar 7.
Sending.
Kjaftishögg ætti og flenging fiá,
fólska’ ef kynni dvína.
hundspottið, sem hrækir á
hana móður sína.
Þorskabítur.
j NorðurtKína, og ástandið þar er
1 Þingi var talað um að slíta í lok hið versta. Stjórnin var í fjárþröng
þessa mánaðar, og þá fer nú tím- milkijij og hafði ekki greitt her-
inn að styttast, sem það hefir ráð á monnum sínum kaup mánuðum
J. P. Vatnsdal frá Geysi P. O.,
Man, er í bænum um þessar mund-
ir. Hann er fulltrúi á lútereka
kirkjuþinginu, er nú stendur yfir.
SAMKOMUR
Dr. Agústs H. Bjarnasonar
Dr. Ágúst H. Bjarnason frá Reykjavík flytur fyrirlestra
á eftirfylgjandi stöSum og tíma:
Eiríkur Bárðarson frá Bifröst, j
Man., var staddur hér í bænum s.L
miánudag. Hann var að sjá systur
sína, Mra. Sólveigu Halldóreson frá ^
Lundar, er hér var stödd og er að
flytja búfierlum vestur að hafi.
ÁRBORG, MAN., 22. júní.
WYNYARD, SASK., 29. Júní.
MARKERVILLE, ALBERTA, 3. júí.
VANCOUVER, B. C., 12. júlí.
BLAINE, WASH., 13. júl>.
SEATTLE, WASH. 15. júlí.
■.r