Heimskringla - 27.06.1923, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 27 JÚNI, 1923-
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA.
GeymiÖ yel verðmæt skjöl.
Hólfin, sem í bönkunum eru ætiuö til þess að
geyma í verðmæt bréf, svo að óhult sé fjrrir
bruna og þjófum, ættu allir að nota. Ef þú
átt verðbréf, vátryggingarskjöl eða erfðaskrá
í fórum þínum, ættirðu að fá þær geymdar í
öryggishólfum bankans.
Þú getur fengið eitt leigt af oss fyrir
mjög litla þóknun.
ÍMPERIAL BANK.
sérstakt fyrirkomulag; það er |'yfst í Wáhvels ljósin nýrri,
hreyfing, aðferð, líf. Og að þvíisem ]oga skært um,miðja nátt.
leyti sem vér hreyfumst í rétta átt,
erum vér eilífir. Vér leggjum nið-
ur og afklæðumst vorum smá-
kreddum —*■ því eg ’oýst við að vér
höfum eitthvað ar þeim, eins og
jaðrir — vorum hleypidómum og
|öðru, sem af vanefnum er tilaflað.
En aðíerðin, hinar sifeidu spurn-
ingar vona ycma, traust vo:í a
11 annsókninni, hvar se n henni verð
| l' viðkomió, þráin eftir og iotn-
Byrjar ræöu sina svona
“sérinn” fullur trúboöe vona:
“Hér er mesta hætta falin
heimsins myrkravöldum frá.
Þeir sem vilja saman synda,
sundurlausar stefnur binda
irin í falskan keöju klasa,
kölski sjálfur leiöir jþá.
Dýpra, lengra renna og rasa,
riki hans aö launum -fá.
OF CANA.ÐA
Riverton útbúið
H. S. Simpson ráðsmaður
Auka-útbú á Gimli. (454)
ingin fyrir Ijósinu, alt er þetta svoiyjl eg fram i hugmóö herja,
samtvmnað því, sem bezt er í hreystilega á 'þeim berja,
mannlegu eðli, að það stendur Sem aö okkur rönd viö reisa,
meðan himinn og jörð eru við lýði. rétttrúnaöi standa mót.
Einn guðspjaliamaðurinn leggur Leiötogum til vitis varp5;
Jesu
þessi orð í munn: Orðin, j veit eg, okkar trúar harpa,
‘ . . . ... i i ■ r v • 'i . • i sem eg hefi talað við yður, eru þegar hverfur thringing hinna,
væru svo fjarlæg hugtok, aðþauekki fanð inna alvegnyjarbrau.- andj og em líf». Er ekki þetta hljómar snjalt viö stál og grjót;
væru hvort öðru oviðkomandi. Ti) ir, afneita fyrst og fre«st skyn- ]eyndaríl6mur kristindómsins? Ef fleyin .þeirra á grynning ginna
sönnunar sínu mali benti hann a; semi mannsins Lg i.eh nylega rek- jes)j skyjj5 heiminum eftir c.egnum lífsins öldurót.”
jafn ósiðferðilegan mann og skáld íst a — eg heh ekki getaö komió fa$ta> rígskor6aða stofnun, þá
ið Byron hefir lengstaf verið tal- fyrir mig, hvar það var—ummæh hefgj mátt þegar segja fyrir, að Rödcíin skalf af ofsa æöi,
inn. En einmitt Byron er sönnun 'eftir prest, sem var að tala yfir hún vær| dauðadæmd. Hann gerðijall»r virtist leika á þræöi
fynr því, að jafnvel listin, sem er hóp stúdenta. Hann áminti 'þá um, hag ekki Orð hans hafa koll- ínnblásinn af andans krafti
svo að breytist jþref og þrái
í þúsundraddaÖ sigurljóð?
Hrööum skrefum heim að bænum
hélt eg undan næturblænum.
Hann var orðinn hvass og kaldur,
kólguhret úr noröurátt.
Eins aö mínum innra manni
umskiftin í sálarranni,
Kæðingslegum kulda-kviöa
klæddist, svo eg átti bágt.
Þjóöarsundrungs kuldaökvíða
cendi í minum hjartaslátt.
G. O. Bhiarsson.
þó talin sjálfstæðust af öllum að þeir yrðu að kappkosa að
mannlegum eigindum, á líftaug “krossfesta þetta, sem þeir köll-
s]na að einhverju töluverði leyti uðu skynsemi. Það hafa ekki all-
varpað
undir siðferðinu komna. Því þó
að það skáld væri sjóndapurt á
sumar hliðar siðferðisins, þá lifir
hann þó í hugum almennings fyrir
þann siðferðislþrótt, sem rit hans
bera með sér. Hann barðist fyrir
mannréttindum- Hann beitti orð-
gnótt sinni og list til varnar lítil-
magnanum, einstaklingum og þjóð
um- Það er eitt siðferðilegasta
lífsstarf, sem nokkur maður getur
rækt. Og þeirri eigind með
mönnum fer fram. Það lýsir sér
hverri stofnumnni, sem nt nr honum ræðan fjaut.
menmrmr hafa reist, eftir aðra. |Hinn komst aö meS hæSum oríSum>
Þau hafa innblásið hverja kynslóð- en he]t 'í>ó öllu í föstum skorðum:
ina eftir aðra með nýjum anda og ber® skyn a Hfsins lögum
nýju lífi. Þau halda áfram að gera ]>tt. en hrærir öllu í graut.
það, kynslóð eftir kynslóð, því að ,Sérö ei rós í heimahögum,
þau hrópa svo að kveður við í en lhorf>r fram á ff>-ýtta braut.
undirdjúpum sálnanna, hvenær geg mér ^vag er kristindómur?
i_ * n , 1 sem mennirnir sjalfir geta hljoð, ' . .
s.g það nokkru sk.fta, þo lang- ^ kal,a á það fram< sem undur..'Hver er nreira ,nnan
ir verið jafn skorinorðir, en það er
nákvæmlega þeta, sem menn hafa
verið að leitast við að gera.
Einstaklingsfrelsið hefir ekki
verið meira metið. Trúarstofnan-
irnar hafa bókstaflega ekki'látið
I xivvi v1 im.ua iniicxii tomur,
mestur hluti manan hafi lifað í ör- “er^g mIUgasTí mönn- !heldr,r en sa’ sem hufann vef,ur
birgð og aþjan og menn.rn.r attu unumSMeðan þeir svara, er krist. um he,ítar Þrungin 8læPamal-
að frelast með þv. lata leiða s.g . jndómur tjl , jörðjnnj Eg ycjt að
bandi, en ekk. með þv. að þrosk- ^ verður jafnlengi og ,hún sjáif
ast' stendur.
Siðferðistilfinningin
hefir og,
í því, að þvf fer stöðugt fjölgandi, verið að vettugi virt. Fyrst og !
sem áður he'fir verið talið gott og fremst eru heilir hópar af kenning- \
g.It, en nú er talið rangt. Við unum beinlínis í andsöðu við !þá i
drýgjum vitaskuld allskonar rang- tilfinningu 1 voru eigin brjósti, og
indi, bæði sem einstaklingar og auk þes ser skilningurinn á því,
þjóðarlimir, en vér vitum, að vér hvað synd sé, blátt áfram afneitun
eigum að blygðast oss fyrir margt, á sjálfu s.ðferðinu, eins og hæglega
sem menn höfðu ekki þá tilfinn- er hœgt að leiða rök að, þó mér
ingu fyrir, fyrir öid eða áður. 1 cndist ekki tími til þess að þessu
Og loks er það enn eitt ein- sinni-
kenni, sem fer í vöxt með öllum |0g verður ekki vogarskálin
þjóðum. Jafnhliða tilfinningunni sorglega létt, þegar það er borið
fyrir réttindum einstaklingsins og á hana, sem boðið er gegn hinni
frelsi, fer almennari, víðfeðmari! vaxandi víðfeðmu von mannkyns-
og mikilfenglegri von fyrir hvern ins: sæla fyrir nókkra og h.nn
mann sem mann. Fyrir tiltölulega staðurinn fyrir alla hina? Eins
stuttu síðan var svo á litið, bæði í'og þér sjáið, er þetta al't saman
stjórnmálum og trúmálum, að dauðadæmt- Ræturnar und.r hm-
heimurinn væri skapaður fyrir fáa um gamla kenningararfi eru þeg-
ar að hálfu leyti útdánar. Og það
er ekki nókkur von til þess, að þær
R. E. Kvaran.
fái fezt í nýjum jarðvegi framtfð-
útvalda. Jörðin var fyrir þá, er
voru aðalsmenn fyrir auðs sakir
eða ættar. Og 1 reyndinni er sí
hugsunariháttur ennþá ofan á. Og! arinnar, þar sem skilyrðin eru enn
vegurinn til himna var svo mjór, jörðugri en þau nú eru.
að menn komust þangað naumast j En þá verður síðast fyrir oss að
nema eins og á fjórum fótum, og, athuga, hvar vér sjálf stöndum í
það kunni ekki nema lítill hluti'þessu máli. Á hverjum byggjum
manna að ganga á þá Ieið. En sú vér þá von, að sú hreyfing frjáls-
hugsun er nú að sveipast um heim-
inn — þér hafið vafalaust öll orð-
ið hennar vör í margskonar mynd-
nm — að þeir tímar hljóti að
koma, að eitt muni yfir alla ganga.
Annaðhvort verðum vér að dufti
í gröfum í jörðu niðri, segja menn,
eða guð kastar engu því á glæ, er
hann hefir skapað 1 sinni eigin
mynd. Sameinað qg sameiginlega..... . . *
skal mannkynið ná þeirri full- fullkomnan manna eiga upp að
komnun, er því kann að auðnast- risa- Þvi að M er h.ð storfelda
lyndisins í trúarefnum, sem við er
um ofurlítill hiuti af, sé á leiðinn’
inn í framtíðina, til þes sað halda
þar lífi? Vér getum ekki gert oss
vonir um, að það verði nema til-
tölulega lítið af umbúðum vorum
utan um trúarhugmyndirnar, sem
lifað geti langan aldur. Þær eiga
fyrir sér að hrörna í mörgum atrið-
um og stærri og veglegri bygging-
1 þessa átt eru hugsanir heimsins
áreiðanlega að vaxa Og eftir því
sem menn vaxa að viti, að gæð-
um, að von, að samúð, eftir því
verða þessar meginhugsanir meira
og meira ráðandi.
Sé þetta nú rétt, sem eg hefi
verið að gera grein fyrir, að þess-
ir stórfeldu straumar mannlífsins |
séu sannastar bendingar um það,
hvert mennirnir stefni með hugs-
anir sínar, þá verður oss að spyrja,
hver afstaða þeirra kristindóms-
forma, sem mest kveður að í
heiminum, sé til þessarar framt’ð-
ar. Eg fæ ekki betur séð, en að
óhugsandi sé að þau höfuðform
fyrir kristindóm, sem þekkjast, geti
blátt áfram komist til nokkurrar
fjarlægrar framtíðar; þau geta
ekki fest rætur í þeim jarðvegi og
því andrúmslofti, sem alt bendir
á, að þar ríki. Allar höfuðkirkju-
deildir kristninnar, sem enn halda
við hinn gamla réttrúnað, og þær
mest, sem mest halda við hann,
þvefbrjóta hverja einustu af þess-
um meginreglum, að minsta kosti
í kenningum sínum. Kaþólska
kirkjan og mótmælendakirkjurnar
allar, að þv> leyti sem þær hafa
eðli frjálslyndisins, að það getur
aldrei verið stokkur eða stífla eða
kassi utanum ákveðið innihald.
Það er hvorki sérstök Stofnun né dulspekinnar undramátt,
Verði Ijós.
Horfinn síösti sólarroöinn,
seglin breiddi nætur gnoöin.
Alt var skuggum au'striö faliö,
aöeins rönd i vestur átt,
sem bar vot tum Ijóssins Ijóma.
Logn og ró um svæöiö tóma.
Kom þá fram meö brosiö blíöa,
bleikur máni, en fór þó lágt; /
birti |þá um veldiö víöa,
og vonir ljóssins fengu mátt.
Burt jfrá mímim arineldi
út á þessu dýrðarkveldi
gekk eg hægt og hátiölega,
hjartaÖ fult af sælu og þrá.
Fann eg ástar unaös strengi,
sem ekki höfðu titrað lengi,
inst i mínu éöli bærast;
eitthvaö hafði vakið þá:
Minning um, sem mér var kærast —
menjar æskudögum frá.
Hrærður þýðum hugarstraumi
Ihrökk eg viö af sæludraumi;
heyröi manna málróm nærri,
mikiö kapp í báöum var.
Kendi eg þar klerka tóninn,
kirkju vigðan drottins þjóninn,
kosinn til aö kristna heiminn,
kennimannasvipinn bar;
til aö birta og bæta heiminn
og blíöka trúlaust hugarfar. «
Hinn viö’lægri tröppur talinn,
í tötralegum klæðum falinn,
fengiö ihafði tæpast tíma
til aö brosa í sólar-átt.
Haföi þó á hugarfleyi >
Iiorfið langa óravegi,
fengiö þaðan draumsjón dýrri
Sá sem vill meö l>áli og brandi
beygja hverja sál í landi,
sannfæringu skorður skapar,
skynseminni er fleygt á bál;
sjálfsvirðing og trausti tapar
ijóðurbundin þjóöarsál.
Vetrarferðalag um fjöll.
Eftir Stringr. Matthíasson.
(Tekið úr “Islendingi”.)
Formáli.
Eftir margra ára læknisstarf og
daglegar umþenkingar, hvað hollast
sé sjúkum jafnt og heilbrigöum, er
niðurstaðan þessi: loftið úti og ekk1
sist itppi á fjöllum cr bccta Ixknislyf
fyrir tncnn og skepnur. En til þess
að hagnýta loftið réttilega verðum við
að hreyfa okkttr cða z*nna líkamlega
vinnu. Annars verða ekki hálf not
að andrúmsloftinu. Viö verðum aö
hreyfa okkur og koma blóðinu í meirl
ihreyfingu, svo aö blóökornin miljón-
mörgu ferji Mfsloftið út um yztu æð-
ar til allra fruma Hkamans.
Reynslan sýnir, aö bezta ráðið til
að viðhalda heilsunni, er aö hreyfa
sig eöa vinna í sveita síns andlitis úti
undir berum himni. Aldrei eru menn
friskari en á sumrin um hábjargræö-
istímann. Það er Iþá, sem flestir eru
allra mest úti og vinna allra mest. Þá
Seg mér ! Hvað er kristindómur ?
HvaÖ er lífsins dýrðarhljómur ?
Var þaö ekki veika aö lækna,
vesælum að bjarga i neyö,
og háleitt starf af hendi að leysa,
hjálpa snauðum, fallna reisa,
sannleikanum vitni vera,
svo véröi öðrum ferðin greið,
smælingjanna byrðir bera
bezt, sem eru sivinnandi og hugsa
ekki til “góöra daga” fyr en í gröfinni
(eöa i himnaráki).
Það þarf líka 'heiðinnamanna heilsu
til aö þola að vera embættismaöur í
ofnhita og skrifstofulofti þó ekki sé
ifað slæpingslifi.
Viö þyi ftum helzt allir, embættis-
mennirnir, aö taka okkur skorpu dag-
Iega viö einhverja útivinnu, til að
halda heilsu. (Verst aö sumir eiga
hvorki reku né aðgang að mold til að
grafa í; — okkur er ^kki lengur borg
aö í mold og grasi, heldur pappírs-
peningum, sem fjúka út í veður og
vind.)
Eg segi fyrir mitt leyti, aö eg finn
oft hve innisetur við skrift og lestur
eru eitur í rnínurn beinum. Og eg
furða mig oft á, ‘hvaö krakkagreyin í
^kólunum þola, og reyndar allir ung-
lingarnir, sem tízkan hefir króaö inni
við lærdóm og pjatt. Það væri áreið-
anlega hollara að hleypa sumu alveg
út og flestu hálfan daginn til að
herða sig fremur við vinnu og á-
reynslu úti — jafnvel “moka skít fyr-
:r ekki neitt”.
Þegar eg vil sérstaklega gæða sjálf
um mér, njóta lífsins og styrkja heils-
una eftir óhollustu innivistar í tóbaks-
reyk, klóróformlofti og áhyggjum af
læknisstörfum, þá veit eg ekkert betra
en aö ganga á fjöll og teyga heiðloft-
iö tæra.
I Fjölsvinnsmálum stendur:
Lyfjaberg heitir
en þat hefir lengi verit
sjúkum ok sárum gaman.
Heil verör hver
þótt taki heljarsótt
ef þat klífr kona.
Máilfræðingar eru ekki á sama máíi
hvernig skilja skuli vísuna. Sumir
halda aö fjalliö hafi verið vaxiö ein-
lægum lyíjagrösum og læknisdómum.
(Frcuniiíild á 7. síðu)
og bera eigin kross um leiö?”
i Burtu frá mér fuku í skyndi,
sem fýs í sterkum næturvindi,
ibáðir þessir þrætu-garpar,
en þijgnin draumkend eftir lá,
Eann eg óró inst í sinni,
einhvern geig í sálu minni,
líkt og út úr öðrum 'heimi
andar til mín væru aö gá,
sem þeir vildu úr vafans geimi
viðburðunum skýra frá.
j Illur grunur um mig læddist,
óvissúna mest eg hræddist:
j"Énn á sama blótstall bundin,
brend á margra alda glóö,
þessi meinleg mannkyns vofa.
j Mætti hún ekki fá aö sofa,
svo að kærleiks frækorn fái
aö festa rót hjá vorri þjóð,
kemur sjaldan fyrir, að viö læknar
séum sóttir og þá helzt til karlægra
gamalmenna. En á veturna í skamm-
deginu, þegar allir kúldast inni í spiltu
andrúmslofti, og hreyfa sig of ldtiö,
þá kemur kvefiö og kveisan og hundr-
aö stórsóttir fyrir utan gigtina. Og
þá vantar ekki, að við læknarnir séum
sóttir og vaktir upp á nóttu og hálf-
drepnir á erfiöi, eða þó einkum þeirri
illu meðferð, aö vera settir upp á húð-
lata og harögenga kerruklára.
Af öllu útiloftinu er þó fjallaloftiö
hreinast og bezt,
“alt er hreinast hugöi eg þá,
sem himninum er næst,”
orti Stgr. Thorsteinsson.
Það þarf aíarsterka heiðinnamanna
heilsu til að þola góða daga, sem ai- E. J. Melan flytur rœ5u, og Miss F.
ment er kallað — lþ. e. a. s. hreyfing- Sólmundsson og R. E. Kvaran lesa
arleysi inn í ofnhita og vera síetandi ' upp. Skemtunin hefst kl. 8l/2 e.
góöan mat. Sannleikurinn er aö Inngangur 50c fyrir fullorðna
fjöldi manna dey fyrir örlög fram og 25c fyrir börn.
og týnir heilsu sinni á því aö eiga j
þessa “góöu daga”, til lengdar, þess
vegna er hörmulegt, hve margir eru
heimskir að sækjast eftir þessum svo-
nefndu góöu dögum, og sækjast eftir
að losna frá stritinu og setjast í helg-:,
an stein. Flestum hefnist fyrir. Ekk-;
ert er hollara en að hreyfa sig og
jVÍnna undir berum himni eöa í góöu
lofti. Þeir karlarnir endast yfirleitt
Söngskemtun.
Safnaðarnefnd Sambandssafnað
ar á Gimli eftir til söngsamkomu
föstudaginn 6. júlí í Sambands-
kirkjunni. Mrs. A. Johnson, séra
R. E. Kvaran og Sigfús Halldors
syngja einsöngva, og hinir síðast-
nefndu tvísöngva. Mrs. Björg Is-
feld aðstoðar við sönginn. Séra
DALMAN LODGE
Sumargistihús
Mr. og Mrs. J. Thorpe
GIMLI — MAN.
Fæði og herbergi $12.00 á viku
23.50 yfir vikumót.
SUMAR-SKEMTIFERÐA FARGJOLD
RJOMI
Heiðvirt nafn er bezta ábyrgðin
yðar fyrir heiðarlegum viðskift-
um, — það er ástæðan til þess,
að þér megið búast við öl'um
mögulegum ágóða af rjómasend-
ingum yðar — og með óbrigð-
ulli stundvísi frá
V
CITY DAIRY, Ltd.
WINNIPEG.
James M. Carruthers
forseti og ráðsmaður.
James W. Hillhouse
fjármálaritari.
KYRRAHAFSSTRÖND
1 GÉGNUM KLETTAPJÖLLIN.
NOKKHIR DAGAK 1 JASPER
PARK LODGE (OPID FRA 1.
JtNÍ TIL 30. SEPT,). tvJASP-
ER NATIONAL PARK — MT.
RORSON PARK. — YNDISLEG
SJÖFERÐ >111-1.1 VANCOU-
VER OG PRINCE RUPERT.
W. J. QUINLAN, Dislrict Passenger Agent
WINNIPEG, MAN.
Afbragðs grelbi frl
atrönd til Mrnndar.
Hringferðar far-
bréf til sölu dag-
lega til 30. sept.
Síðasta ferð til
baka 31. okt.
IéKITIO
npplýnÍnKa hjfl u m -
bnðNmOnnum vlffvlkj
nmli farbréfum og ft-
Mkiljun fnrrýmh n. «.
frT., eða akrifilS
W. STAPLETOH, Disfrict Passenger Agent
SASKATOON, SASK.
AUSTDR-CANADA
MEÐ JARIVBRAUT OG A
VATNI OG JARNBRAUT. —
MA VELJA UM LEIÐIR —
SJA TORONTO, KOMA A NU-
GARASKAGANN — ÞtSUND
EYJARNAR — GftMLU TIGN-
ARLEGU RUEBEC — SIGLA
OPAN EPTIR ST. LAWRENCfl
— SJAVARFYUKIN AÐ SUMR-
INU.
J. MíDILLjDistrid Passenger Agent |f
EDMONTON, ALTA.
Hr.91e.tlr
Betna Ie>S.
SPYRJIÐ MANNINN SEM SENDIR 0SS.
WEVEL CAFE
Ef þú ert hungraður, þá komdu i
inn á Wevel Café og fáðu þér að I
borða. Máltíðir seldar á öllum j
timum ctegs. Gott íslerrzikt kaffi j
ávalt á botSstólv.m- Svaladrykkir,
vindlar, tóbak og allskonar sæ(>
Oss
vantar
RJ0MA
Yér ábyrgjumst að borga skiivíslega hæsta markaðsverð; send-
um tómu könnurnar tafarlaust til baka; seljum yður könnut
ef þér þurfið þeirra með, með innkaupsverði.
Rjómabú í Winnipeg, Dauphin, Ashern,
Inwood og Marcisse. Einn af þessum
stöðum er ekki langt frá yður. Sendið
rjóman nyðar þangað n.est.
Sendið til
næsta staðar
Dominion Creameries
índi.
18 ár við
verzlun
Vízum til Union
Bank of Canada
Mrs. F. JACOBS.
WINNIPEG, MAN.