Heimskringla - 25.07.1923, Blaðsíða 5

MNNIPEG, 25. JCLÍ, 1923.
HEIMSKRINGLA
5. BLAÐSIÐA.
Sendu bankanum það með pósti.
Það gerir ekkert til hversu langt þú ert í
burtu frá þessum banka. Þú getur ávalt lagt
fé þitt inn í hann, með því að senda það með
pósti. Alt slíkt fé verÖur fært til innleggs
f þar, og viðurkenning send fyrir því strax.
Geymdu aldrei stórar upphæðir heima hjá
þér, sendu þær heldur með pósti til bankans.
IMPERIAL BANK
OF CAMADA
Riverton-útbúið
H. M. Sampson ráðsmaður
Auka-útbú að Gimli. (458)
henni yrði gengið á ársfundum fé-
lagsins frá ári tíl árs. Hinum ýmsu
kommúnistafélögum hefir ávalt
verið neitað um samvinnu við
verkamannaflokkinn.
Árið 1918 fór flokkurinn samt
að vanda til með stefnuskrá sína,
enda varð verksvið hans þá víð-
tækara og flóknara vegna þeirra
breytinga, sem þá voru gerðar á
kjörgengi, þar sem konum yfir 30
ára aldur var veittur atkvæðis-
réttur, og svo var gerð breyting á
kjördæmaskipaninni. Þetta hvort-
tveggja hafði það í för með sér,
að nákvæmni mikillar varð að
gæta í því, að stefnuskráin yrði í
samræmi við hugsjónir hinna
mörgu félaga, er nú voru í flokk-
inn gengin. Og þá birti hann full-
komnari stefnuskrá en hann hafði
nokkru sinni fyr gert.
jEn jafnvel mikilsverðari en sú
stefnuskrá, var hin andlega breyt-
ing, er þá átti sér stað innan flokks
ins. Verkamannaflokkurinn var
ávalt hlyntur erfiðismanninum og
hann átti ávalt vísa inngöngu í
hann, þegar hann fýsti. En nú var
í fyrsta sinni öllum í hann boðið,
hvort sem með “hendi eða heila”
ynnu. Sú yfirlýsing kvað niður
þá villutrú, sem menn höfðu skap-
að sér um flokkinn, og var fólgin
í því, að hann ynni aðeins að því
að bæta hag þeirra, er á handafía
sínum lifðu. Nú var það ljóst, að
það var bæði líkamleg og andleg
vinna, sem flokkurinn var að
reyna að hefja á þann hátt, að
hver, sem eitthvað ynni, fengi
sanngjarnan arð af vinnu sinni.
Og til þess að ná því takmarki,
varð að reka fyrirtækin m'eð þjóð-
eignarfyrirkomulagi. Að því varð
að stefna. Og í því greindi þenna
verkamannaflokk alvarlega á við
báða eldri flokkana. Fé, sem til
iðnaðar var varið, átti hið opin-
bera að leggja fram. Og þetta
náði einnig til landeigna í stórum
stíl. Það var sameign á öllum
stærstu þjóðnytjum landsins í stað
séreignar, er fram að þessu hafði
verið stefna liberala og konserva-
tíva, og sem er í almætti sínu ráð-
andi enn á þinginu. En því má
ekki gleyma, að við því er goldinn
varhugi, að gera ekki í flýti neitt
af þessum breytingum, heldur að-
eins koma þjóðeign á smátt og
smátt og eftir því-rsem fýsilegt
virðist. Aðallega er það þjóðeign
járnbrauta, nánVaiðnaðar og við-
skifta, sem flokkurinn lætur sig
mestu varða fyrst um sinn. Að
því er ýmsan annan þjóðlegan
iðnað eða iðnaðargreina£_„snertir,
reynir flokkurinn, eftir því sem
hagkvæmt skoðast í þann og þann
svip, að gera þær að þjóðeign.
Niðurl. næst.
Meðal Malaya.j
Endurminningar
eftir Sigfús Halldórs frá Höfnuni.
Prh.
í New York barst mér afskapleg-
asta heljarfregnin, er eg hefi heyrt:
manndauðinn mikli í Reykjavík af
völdum inflúenzunnar. Eg las dán-
arskrána uppi hjá Arna Eggerts-
syni, á skrifstofu Islands í New
York. Eg sat alveg höggdofa eftir
lesturinn. Fjölda af þessu fólki
þekti eg frá skólaáram mínum, flest
nöfnin kannaðist eg eitthvað við.
Elest ungt fólk. Eg sá Reykjavík
fyrir mér í heijartökum skelfingar-
innar, og mémvar sem eg sæi, fyrir
tilstidi einhverrar ófreskisgáfu, all-
an bæinn sveipaðan dauðamóðu og
eldgosabrælu, og mér fanst eg
skyndilega skilja, hvernig þjóðsag-
an um dauðamóðuna bláleitu mynd
aðist, er Svartidauði geisaði yfir
landið forðum. Og þrem árum síð-
ar, er eg las snildarverkið hans
Gunnars Gunnarssonar, “Sælir eru
einfaldir”, fanst mér sem eg lifði
aftur þetta atvik; sem eg kannaðist
við öll ljóss- og skuggaskifti í lýs-
ingu hans, sem eg væri gagnkunn-
ugur öllum blæbrigðum á andrúms-
lofti bæjarmanna og á sálarlífi
þeirra, sem lifðu þessar skeifingar-
stundir . Og þá fyrst rendi e.g grun
í hið örlagaþrungna innihald dánar-
skránna úr ófriðnum mikla, er geis-
að hafði yfir Evrópu undanfarin ár,
og sálarangist þeirra, er heima
sátu, og með biæðandi hjarta og
skjálfandi fingrum rannsökuðu dálk
ana í fjögur kvalalöng ár.
Eg mintist á, að eg hefði verið
scaddur hjá Árna Eggertssyni frá
Winnipeg, er eg las þessa heljar-
fregn. Eg kom þangað því nær
daglega, meðan eg var í New York,
og naut þar alúðangestrisni hans,
þótt eg væri honum með öllu ó-
kunnugur, og hann var svo nærgæt-
inn að koma mér bréflega á fram-
færi við ianda í San Franciseo, mér
til mikillar ánægju.
Eftir hálfsmánaðar dvöl í New
York, héldum við vestur að Kyrra-
hafi, með Santa Fe járnbrautinni.
Leiðin frá Buffalo og vestur í Ari-
zona var afskaplega leiðinleg og til-
breytingarlaus, að því undanskildu,
að eg varð strandaglópur í Allbu-
querque, berhöfðaður og yfirhafn-
arlaus í grimdarfrosti. öll þessi
leið er endalaus slétta, án nokkurra
landmarka, 1 Arizona fór landið
að fríkka. En sérstaklega failegt
þótti okkur í Sierra Nevada fjöllun-
um, enda var þar sem hásumarveð-
ur heima á íslandi, þótt í desember-
mánuði vær'i.
1 San Francisco dvöldum við fé-
lagaf í þrjár vikur. Daginn eftir

PIIRITy FLQUl
More Bread and
Better Bread "
USE IT IN
ALL YOUR
BAKING
PURITY flouo
and Better -
Pastry too
FOR RESULTS
THAT
SATISFY
m
^— if , • . V- ( ■ ..-■••• ■ Y — C'’ - - * c--'*-• -
r.l m-z'l
1' 6 * H ‘ n LÍi' íaSíi

komu okkar þangað, hafði Magnús ;
Árnason myndhöggvari upp á mér,
fyrir tilstiHi Árna Eggertssonar.
sem fyr er nefnt. Kynti hann mig
fyrir Einari Oddsson, Röntgen-1
ijósmyndara, sem giftur er einni af!
dætrum Davlðs östlund trúboða, j
og bjó þar í borginni, ásamt móður ;
sinni og tveim systrum. Einnig j
kynti hann mig fyrir Sigurði Good- j
man, bróður Gunnars Goodman, j
hér í Winnipeg. Tók alt þetta fólk !
mér með kostum og kynjum, og var I
þar sjón sögu ríkari, að ekki er ís-
ienzka gestrisnin í afturför hér
vestanhafs. Magniis bauð mér eitt
kvöld á austurienzkan grímudans-
leik, sem haldinn var á listaháskóla
Californíu, þar . sem hann var að
námi. l>að var glæsileg samkunda,
og endaði með því, að við Magnús
sungum nokkra ‘‘Glunta”, hina á-
gætu stúdenta-tvísöngva sænska
tónskáldsins Wenneberg. Sannar
ekkert betur ágæti þeirra, en lófa-
tak það, er við fengum að launum,
þrátt fyrir það að enginn viðstadd-
ur skildi orð af því, sem við sung-
um, enda mætti það vera undar-
lega dauður maður, er ekki hefði á-
nægju af þeim, þótt sungnir séu af
j mönnum íákunnandi i sönglist.
San Friuæisco er yndidega í sveit
| komið, að sunnanverðu við flóa |
j þann hinn mikla, er nafn sitt dreg-
jur af boiginni. Yesturhluti borgar-
innar nær nú alla leið út að ‘Gullna
hliðinu’ heimsfræga, og er þar helj-
armikil sundlaug, en Cliff Rock,
griðastaður sæljónanna, rís þar
þverbrattur úr hafinu skamt frá
flæðarmáli. Bcint í norður frá borg-
inni, og fyrir norðan flóann, eru
fjöll mörg, og er merkast þeirra Mt.
Tamaipais, rúm 2500 fet á hæð, og
frægt fyrir víðsýni. Er gistihús
uppi undir hátindinum, og liggur
þangað járnbraut, einhver snildar-
legasti minnisvarðinn um verksnild
Ameríkumanna. Vefst hún í ótal
hlykkjum upp eftir fjallshlíðinni,
‘The Crookedest Railroad in the
World”. Brautin er rúmar 8 mílur
á lengd og hlykkimir á þeirri leið
I eru 281, að sögn.
Við félagar héldum jólin á West
Point Inn þar í fjallshlíðinni 1900 ft
yfir sjáfarmái. Svo er veðurblíðan
mikil þar um slóðir, að þarna var i
hér um bil 50 st?ga lúti (Fahren-
heit), eða hér um bil eins og meðal j
sumarhiti á íslandi. Útsýnið var j
yndislegt. Blasti þar við manni
San Franciseo flóinn og borgirnar j
kringum hann, San Franeiseo, Oak- ■
land og Berkeley, þar sem háskól
I inn er, og hundrað borgir aðrar,
stærri og smærri, Gullna hliðið, og
vínekrur og aldingarðar suður eftir
j iandi, suður að Djöflafjalli (Mt. j
Dieblo) og hinum snjókrýndu Sierr.
as. En þó loftið væri hreint og tært,
eftir því sem víðast gerist annars-
I staðar, mátti það þó ekki jaínast
á við íslenzka fjallaloftið, og víð-
sýnið var ekki nærri eins takmarka-
laust og heima í sumarblíðunni,
enda hefi eg hvergi í heiminum séð
j annað eins.
Jóladagskvöld gengum við félag-;
ar niður fjallshlíðina og niður í j
Muir Woods, sem liggur við rætur
fjallsins. Er þar einn af þjóðgörð-
um og friðhelgum stöðum Ame-
ríkumanna. Þar vex tröllafuran
j fræga, Sequoia gigantea, og eru
hæstu trén um 270 fet á hæð, og þai
j eftir gildvaxin, en gildasta tréð er
54 fet ummáls. Það er«dálítið ann-
að en sauðbitnar birkirenglurnar
j heiina á íslandi, og eru þær mér þó
kærari. Þokuslæðingyj- óf sig um
trjátoppana, og dau^aljyrð ríkti
þar yfir ö*llu. Það varveins qg mað-
ur væri kominn í einhvern æfintýra-
heim, þar sem mannsfótur hefði
aldrei friðinn truflað, og lækirnir
suðuðu niður gilin og hjúfruðu sig
að trjárótunum í sömu friðhelginni
og þeir hafa gert um þúsundir ára,
áður en nokkur aurbleyttur fótur
fékk gruggað þá. Á sumrin er
þarna alt fult af morandi mann-
grúa, að sögn, en nú var þarna eng-
inn, sem betur fór, sviðið var autt,
og bjálkahúsin, þar se-m veitingar
fara fram, auð og yfirgefin, eins og
gleymdir veiðimannaskálar í frum-
Ikógum fámennra landa. Við félag-
ar fórum inn í einn skálann, er
rökkva tók, og gerðum upp eld á
arni. Keiktu msvo í pípunum og
settumst i hvirfing kringum eldinn
og störðum í aringlóðina. óljósar
skyldleikakendÍT við frumbúa jarð-

í
ISLENDINGADAGURINN !
ÞRITUGASTA OG FJÓRÐA ÞJOÐHATIÐ
Winnipeg-Islendinga
í
!
River Park, Fimtud. 2. Ágúst 1923. |
BYRJAR KLUKKAN 10 ÁRDEGIS.
Inngangur 25c fyrir íullorðna, frítt fyrir börn upp að 15 ára ald. j
!
I
!
HANNES PÉTCRSSON
forseti dagsins.
Ræðuhöld byrja kl. 2.30 síðdegis.
MINNI ÍSLANDS:
Ræða ................ dr. Ágúst H. Bjarnason
Kvæði ................... Jakob Thorarensen
MINNI CANADA :
Ræða................Séra Friðrik Haligrímsson
Kvæði.....................
MINNI LANDNEMANNA ÍSL.
Ræða ................. Rector Joseph Thorson
Kvæði ...........- .... Gutt. ,1. Guttormsson
I. PARTUR:
... Byrjar kl. 10 árdegis.
Aöeins fyrir íslendinga.
Hlaup fyrir unga og gamla. Um 50 verðlaun veitt.
Börn öll,'sem taka vilja þátt í hlaupunum, verða
að vera komin á staðinn stundvíslega kl. 10 ár-
degis.
II. PARTUR.
Byrjar kl. 12,15 síðdegis.
Verðlaun: ?5, $3, $2.
Langstökk,hlaupa til. — Hopp-stig-stökk.
Kapphlaup 100 yards. —Kapphlaup 220 yards.
Langstökk. — Shot Put — Kapphiaup 440 yards.
Hástökk, hlaupa til.
— Verðlaun: Silfurbikarinn gefinn þeim, sem
flesta vinninga fær (til eins árs). Skjöldurinn
þeim íþróttaflokki, sem flesta vinninga hefir.
Hannesarbeltið fær sá er flestar glímur vinnur.
III. PARTUR:
Byrjar kl. 5.30 sfðdegis:
1. Glíuiur (hver sem vill). VerðlauM: $8, $6, ?4.
2. Kappsund (hver sem vill). Verðlaun: $8, $6„ $4
3. Verðlaunavals, byrjar kl. 8,30 síðdegis. Verð-
iaun: $12 og $8.
Hornleikaraflokkur spilar frá kl. 1 e. h. til kl.
6 síðdegis.
Forstöðunefnd: Hannes Pétursson forseti,
Þórður Johnson varaforseti, Pétur Anderson fé-
hirðir, Albert C. Johnson ritari, S. Björgvin
Stefónsson, Friðrik Kristjónsson, J. J. Bíldfell,
Einar P. Jónsson, Stefán Einarsson, Sveinbjörn
Árnasón, Ólafur Bjarnason, Eiríkur ísfeld, Hall-
dór Sigurðsson.
»(>■ »•<)•<
*
►o
arinnar runnu okkur i brjóst, og
okkur fanst eins og svipir gleymdra
og grafinna kynbræðra okkar feld
ust i hornarökkrinu, og hlýddu
hijóðir á, er einhver okkar í hálfum
liljúðum hóf frásögn um dularfull
fyrinbrigði úr heimkynnufn sínum.
Við áttum erfitt með að slíta okkur
frá kulnuðum glæðunum, og við fet-
uðum hljóðir fjárgötuna mjóu, upp-
eftir fjallshlíðinni, í náttmyrkrinu
og grafarþögninni, sem næturúðinn
sveipaði um skógarbrekkumar. Og
við höfmn ailir verið sammóla um
það síðan, að þetta jóladagskvöld
hafi verið. ein af yndislegustu.stund
um á æfi okkar. —
Við lifðum margar ánægjustundir
á ferðum okkár um borgina og ná-
grenni henwár. Þeir, sem kunnugir
voru Jack (London, og það voram
við víst flöstir, eða réttara sagt sög-
um hans, gótum jiarna rifjað upp
fyrir okkAir ýmsa atburði, sem ger-
ast á þéssum slóðum. 3?að var éins
og alti'Skýrðist fyrir okkur, er við
stóðcSji á ’ .vettvangi viðburðanna.
Mér 'runna þá oft í hug erindin hans
Steférts: \
A.
"----Yoll höppin og ólánið það,
sem æitkvísi þín beið, rifjar upp
fyjir þér
hver ttoíiýí».mmur, fjaiiströnd og
búai mæla. Kvikmyndaleikhús eru
góð, þegar ekki er völ á öðru batra,
I en menningargjafi á borð við leik-
| hús hin.j lifandi orðs, geta þau
' aldrei orðið, sízt eins og þau nú eru
• rekin um allau heim, þar som fjár-
' gróðinn fyrst og fremst er fyrir aug-
um hafður. —
I
j Við létum í haf frá San Francisco
á gamlárskvöld 1918, og kvöddum
j hæinn og sveitina m?ð þakklátum
huga fyrir allar yndisstundirnar og
blíðviðrlð, sama blíðviðrið, sem
fylgdi okkur til dyra út um Gullna
•hliðið, er við sigldum f Jádcyðunni
( Vestur í sólarlagsbjarmann, í átttna
j til fyrirheitna landsins og Hono-
, lulu, næsta áfangastaði.rins.
Frh.
Wonderland.
'ErHhvæA-myndirnar eru góðar, er
núna verða sýndar á Wonderland.
Douglas McLean í ‘‘The Hottentot”,
á miðvikudag og fimtudag. “Brok-
en Chains” á föstudag og laugar-
dag. Mae Murray í “The Broadway
Rose”, næsta mánudag og þriðju-
dag. Síðan koma: ‘‘Watch Your
Step”, “Second Fiddle”, “Souls for
Sale”, “Romance Land”, “The Ghost
Patrol”, “The Christian’, “The West
Bound Limited”, “Rags to Riches”,
Charlie Chaplin in “The Pilgrim”,
og þannig mætti lengi telja. Hver
þessara mynda er ljómandi skemti-
leg.
WEVEL CAFE
Ef þú ert hungraður, þá komdu
inn á Wevel Café og fáðu þér að
borða. Máltíðir seldar á öllum
timum dags. Gott íslenzkt kaffi
ávalt á boðstólr.m- Svaladrykkir,
vlndlar, tóbak og allskonar sæt-
indi.
Mrs. F. JACOBS.
er ■ái-nVs
vS:’«
Er hægt að' segja þetta sannara
og snildarlegar?
Eitt af því, er viö*félagaTsöknuð-
um, voru leikhúsin. Kvikmyndaleik-
hús, og þau reyndar ljómandi góð,
voru á hverju homi, en okkur, og
sérstaklega Dönum, fanst það ein-
kennilegur menningarskortur, að
þessi glæsilegi stórbær, næstum því
eins stór og Kaupmannahöfn,
skyldi ekki eiga eitt einasta ieik-
hús, þar sem mælt mál er talað,
ekki einu sinni á þorð við alþýðu-
leikhúsið í Kaupmannahöfn, þar
sem leikin eru fremur léttvæg, en
alþýðleg leikrit, hvað þá heldur
nokkuð í áttina til Shakc-peare, er
þó ritaði á somu tungu og borgar-
-----RJOMI------------
Heiðvirt nafn er bezta ábyrgðin
yðar fynr heiðaflegum viðskift-
um, — það er ásíæðan til þess,
að þér megið búast við öllum
mögulegum ágóða af rjómasend-
ingum yðar — og með óbrigð-
uíli stundvísi frá
CITY DAIRY, Ltd.
WINNIPEG.
James M. Carruthers
forseti og ráðsmaður.
James W. HiIIhouse
fjármálaritari.
SPYRJIÐ MANNINN SEM SENDIR OSS.