Heimskringla - 29.08.1923, Blaðsíða 2

2. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 29. ÁGÚST 1923,
Kverið.
— í i ■
VII. Nl.
1 greium þeim, sem eg hefi rit-
að um þetta efni, hefi eg sýnt
fram á, að Kverið er bygt é hiani
heimspekilegu trúfræði fyrri al«la.
Kristindóms guðspjallanna gætir
þar minna. Víðast hvar sem eg
hefi nefnt “Kverið”, hefði métt
eetja hina ‘‘gömlu trúfræði” í stað
þess. Á það hefi eg ráðist, að hin
gamla miðaldatrúfræði, sem allir
hugsandi menn eru nú horfnir frá,
fcitur enn f öndvegi krjstindóms-
fræðslu barna. Eg hefi lagt til
grundvallai- Kver Heiga Háflfdán-
arsonar lektors, en eins og eg sagði
í upphafi, þá er það ekki gert hon-
um til minkunar. Hann hefir að
▼ísu samið Kverið, en ekki það
trúfræðikerfi, sem það byggist á
Kver hans er að efni til líkt eldri
kenslubókmn af sömu tegund, og
eru þær allar lítið annað en stutt-
ur útdráttur úr trúfræðikeifum
samtíðarinanr. Á þá trúfræði hefi
eg ráðist, eða réttara sagt á það.
að sú trúfræði skuli enn sitja við
háborðið í bamaskólunum. Ef
greinar mínar hafa beinst gegn
nokkurum, þá er það gegn þeim,
sem eiga sök á því, að Kverakensl-
an er enn við líði. Það er þvi ó-
þarft að reiðfast mér fyrir hönd
Helga lektors. Þeir sem svo eru
sinnaðir geta reiðst í'yrir sína eig-
in hönd. Það er drengilegast að
taka sjálfir á móti skeytunum án
þess að skjóta minningu látins
manns eins og skildi fyrir sig, eink
um þar sem minningu Heiga iek-
tors er að því enginn frami að
kverkenslan fái að lifa við þau
kjör, sem hún hefir átt við að búa
síðustu áratugina. Hinu gæti eg
betur trúað að það sé að vinna í
anda hans að flýta fyrir því að
kverið sé lagt á hilluna. Ef hann
hefði iifað, þá hefðu greinar þess-
ar aldrei til komið. Hann hefði
sjálfur verið fyrir löngu búinn að
ryðja því úr vegi bamafræðslunn-
ar, þótt ýmsir vilji nú afsaka þóf
sitt með virðingu sinni fyrir hin-
um mæta manni. Þófið og tregð-
an hafa aldrei kveinkað sér við að
fórnfæra börnunum á altari for-
feðradýrkunarinanr.
En hverfum frá trúfræðinni. Jafn-
rel þó trúfræði Kversins sé látin
liggja milli hluta, þá eru kenslu-
aðferðir þess svo bágbornar, að
gamlir og nýir geta sameinast gegn
því þeirra einna vegna. Alkunn eru
orð séra Jóns heitins Bjarnasonar
um kverkensluna: “Með þeirri ó-
skaplegu kensluaðferð hefir kirkj-
unni — vorri kirkju sér á pa.i ti
- tekist að fæla stóran hluta ai-
mennings frá kristindóminum. Vit
leysa þeirrar erfikensluaðferðar
skilst einna best við að hugsa ?ér
þann ómöguleika, að Jesús Krist-
ur eða postularnir væru að kenna
mönnum íKverið, blýða mönnum
yfir það, eins og íslenzkir prestar
hafa iengst af gert”. Slík eru um-
mæii séra Jóns Bjarnasonar um
kverkensluna og mun honum pó
aldrei verða brugðið um kristm-
úómshatur, jafnvel af þeim, ?em
tamast er að sletta slfkum ásökun-
um í kring um sig. Allra man.ia
best hefir þó séra Magnús Helga-
son ritað um þessa hlið kverkensl-
i.nnar í Nýju kirkjublaði, Uppeld-
isroálum sínum og víðar, og mun
og því ekki orðlengja um það efni.
“Það er kunnugt”, segir hann I
Uppeldismálum, “og er ekki til á-
mælis sagt, að “kirkjan setur í
síðustu lög sverðið að fornum rót-
um”, en við þesa kensluaðferð
liggur henni að losa sig bæði barn
anna vegna og sjálfrar sín. Það
kann ekki góðri lukku að stýra að
pigla lengur með það “lík í lest-
inni”. Er dómur sér M. H. þung-
ur á metunum, því það er al-
kunugt, að hann er hvorutveggja í
senn, einhver hinn ágætasti kcnn-
ari og klerkur, sem nú er uppi með
þjóð vorri.
Það er og orðið mjög augijóst,
að mikill meiri hluti þjóðarinnar
vill breyta til um kristindóms-
Iræðsluna í skóiunum. Á presta
stefnu 1911 var samþykt svolát-
andi tillaga: “Synodus álítur að
við kristindómsfræðslu i barna-
skóium eigi einkum að kenna ítar-
lega biblíuscigur, svo og trúarjátn
inguna og |sálma”. Kvennaþtngið
er haldið var hér í Reykjavík f vor
lét í ljósi þá eindregnu ósk, að
kristindómsfræðsia í bamaskólum
væri bygð á útdrætti úr Diblíunni,
stuttu ágripi af sögu kristninnar,
Passíusálmum og sálmabók, en
Kverin, sem hingað til hafi verið
r.otuð, verði lögð niður. Var sú
samþykt eftirtektarY’erð og k.onun-
um til mikils sóma. Eftii hverju
er að bíða, þegar konurnar, sem
ekki Y’erður brugðið um kulda né
kæruleysi i trúarefnum, óska breyt
mgarinnar? Ennfremur samþykti
kennaraþingið nú í annað sinni
ósk um að trúfræðikensla verði
feld niður í barnaskólum. Á það
skal bent, að í samþyktum þessum
cr ekkert minst á fermingarundir-
búning presta. Munu fiestir sam
mála um þá verkaskifting milli
kennara og prests; er séra M. H.
lýsir svo: “að kennararnir kenni
börnunum söguefnið og geri þeim
það svo hjartfóigið, sem þein; er
unt, en presturinn bæti svo ofan
ð þann sögulega grundY'öll trúar-
lærdómum og siðgæðis, og sé það
alveg frjálst, hvort þeir nota við
þá fræðslu Kver, biblfuna eða er.ga
bók.” En geta skal eg þess, að vilji
prestarnir framvegis fá ferming-
arbörnum sínum trúfræðirit í
hendur, þá verða þeir að vir.na
bráðan bug að því að gera sér nýtt
Kver.
Það sætir mestum undram
hversu langlíft núgildandi Kver
hefir orðið. Um iangt skeið hefir
bæði kennurum og kierkum verið
það Ijóst, hvílík vandræðabók það
hefir verið. Einn hefir felt burtu
þriðjung, annar helming og allir
hafa reynt að smjúga og umsnúa.
Ástandið hefir verið líkt og hjá
rómversku fórnarprestunum, sem
voru orðnir svo vantrúaðir á lielgi-
siðina, að þeir kýmdu hver að öðr-
mn er þeir mættust við þjónustu
í musterunum. En vaninn, hinn
voldugi drottinn mannanna, hefir
haldið verndarhendi sinni yfir
Kverinu. Til hægri handar vanan-
um hefir tregðan setið. Hana kalla
roenn sér til afsökunar gætni. En
iil vinstri handar situr hið undar-
lega trausts sumra manna á gagn-
sem gamalla ósanninda. Þeir eru
hræddir um að kristninni sé hætca
búin ef hróflað er við ýmsu því,
sem þeim er annars fylliiega ljóst
að ekki hefir við nein sannindi að
stýðjast. Þeir óttast að kirkjan
hrynji, nema Kölski sé iátinn
styðja hana. En fylgi þessarar
þrenningar, vanans, tregðunnar og
traustsins á ósannindunuin, er nú
að þrotum komið. Læt eg svo skil-
ið við þetta mál að sinni f því
trausti, að ekki þurfi það ofter
upp að taka.
Ásgeir Ásgeirsson.
— Tíminn.
---------XXX---------
Ferðaminningar*
Heimavinna.
Á fyrri öidum tíðkaðist það
mjög, að mcnn fóru á stórum
“farmaskipum” norður á Strandir,
til þess að sækja rekavið, en jafn-
framt voru þessi skip notuð til
fiskveiða. Norður í Ófeigsfirði sá
eg stærsta opna skipið sem eg hefi
séð og heitir Ófeigur. Datt mér í
hug að slík hefðu þau verið hin
stóm skip er Þórður kakali hafði
með sér af Vestfjörðum í Flóabar-
daga: Rauðsíðan, Trékyllirinn
Ógnarbrandurinn o. fl. Hefir Guð-
mundur toóndi Pétursson flutt á
ófeigi mikinn við til Húnvetninga
og Skagfirðinga, meðan rekinn var
mikill, en sfðari árin hefir ekki
verið rekasælt. Jafnframt var
skipið notað til hákarlaveiða.
Það tíðkaðist og á fyrri öldum
að 'Strandamenn smíðuðu Stranda-
sái af 'ýmsum stærðum, sákeröld,
tveggjatunnusái og ýms cnnur á-
höid, úr rekaviðnum, og seidu
vfða um land. Einokunarkaup-
mönnunum dönsku var afarilla við
þessa innanlandsverzlun. “Menn
jmáttu ekki skiftast nauðsynjum
sín á milli, enn síður eiga kaup-
saman, því öll sala, hjálp eða lán
hvað sem við lá, var kallað
“prang” og látið varða húðstrok-
um og þrælkun”, segir Jón Sigurðs-
son.
Ekki er það nú til baga, en samt
er minna orðið um slíkar smíðar
og er erfitt að keppa við verk-
smiðjuiðnaðinn útlenda, og reka-
viðurinn er seinunninn.
En annað sá eg ánægjulegt, a.
m. k. í einum bæ, í Reykjarfirði.
Það var kerra, smíðuð að öllu leyti
heima, og önnur hafði verið seld
frá bænum. Og þar var iaglegasti
bátur í smíðum.
Samgönguerfiðleikarni*' hafa
það gott í för með sér, að menn
læra betur að búa að sínu. Og
krepputímarnir sem nú þrengja
svo fast að okkur, ættu að kenna
okkur að við getum ijölmargt unn-
ið sjálfir sem við nú kaupum að,
og hitt ekki siður, að við þurfum
alls ekki margs þess með sem við
kaupum dýrum dómum utan yfir
poilinn.
Heydalsárskólinn.
í miðri Strandasýslu, 1 frjósamri
bygð, þar sem aðdrættir eru hæg-
ir, stendur Heydalsárskólinn. Sig-
urgeir Ásgeirsson skólastjóri, sem
nú býr á Óspakseyri, hafði þar
nnglingaskóla í mörg ár, við ágæt-
an orðstír.
Ámarga Vegu var hlynt að skól-
anuin. Meðal annars er þar stórt
og gott bókasafn, og skólahúslð
vivðist nógu stórt fyrir hæfilega
stóran skóla.
En þegar dýrtíðin krepti mest
að, lagðist unglingaskólinn niður
og er þar nú aðeins heimavistar-
skóli fyrir toörn.
Unglingaskólinn þarf að rfca
upp aftur á Heydalsá. Aðstaðan er
svo einstaklega góð til þess. 1
Borgarfirði og víðar, hafa nokkrir
ungir og áhugasamir menn tekið
það mál að sér. Aðstaðan þó miklu
erfiðarl. Þessu eiga hinir ungu og
framtakssömu menn að beitast
fyrir í Strandasýslu. Þetta er ekki
eínungis alment menningarmál.
Unglingastraumurinn á kaupstaða
skólana er hættulegur fyrir sveit-
irnar. Hann er hættulegur fyrir
óþroskaða unglingana lika.
Ingólfsfjörður.
Ingólfsfjörður skerst inn í land-
ið skamt fyrir norðan Trékyllis-
Y-ík. Er það alveg einstakt hve ])ar
er gott til hafna, því að fjörður-
inn beygist fljótt, verður því full-
komið skjól fyrir hafsjðUm, og svd
er þar svo aðdjúft, að ekki þarf
að relsa nema mjög stuttar
bryggjur til að hafskip geti iegið
við þær. En fiskur er jafnan úti
fyrir og ]>arna eru helstu síldar-
miðin skamt undan.
Er því ekki að undra þó að út-
gerð hæfist við Ingólfsfjörð, þeg-
ar mest gekk á með síldina. Risu
þá upp sex síldarveiðistöðvar
þarna, sumar reistar með mjög
miklum kostnaði. Aldrei voru þær
þó allar notaðar í einu. Og síðast
iiðið sumar var engin notuð —-
hvað sem verður í sumar.
Eg reið fram hjá tveim eða þrem
þessara stöðva. Umgengnin var
afskapleg. Á löngu svæði var varla
hælgt að koma hestunum áfram
fyrir tunnutorotum, gjörðum og
allskonar járn og timburskrani.
Verst var það við eina stöðina.
Húsið hafði verið rifið, bryggjan
farin í sjóinn. Tunnuhaugarnir og
skranið var út um alt. Yar mér
sagt að þetta verðlausa skran
stæði bankanum í mörgum tugum
þúsunda króna.
Mikinn auð hefir síldin flutt á
land. En hvað hefir farið í súg-
inn, beinlínis og óbeinlínis? Og
hvar er hollustan sem þjóðfélaginu
hefir stafað af því umróti öliu?
Eg siæ nú botninn í þessar ferða-
hugleiðingar. Vil aðeins bæta því
við að náttúrufegurð er sfst minni
í Strandasýslu en annaarssbaðar á
landinu. Enginn gleymir, sem séð
hefir, hinni hrikalegu náttúrufeg-
urð sem við manní blasir, þegar
farið er undir Ennishöfða, milli
Kollafjarðar og Bitru. En 1 norð-
urhluta sýslunnar eru fjöilin allra
fegust og stórfenglegust. Vildi
eg skora á málarana að fara þang-
að norður og mála fjöllin, til þess
að sem flestum gæfist tækifæri til
að fá hugmynd um þá fegurð. Með
pennanum verður henni ekki lýst,
Tr. Þ.
----------XXX----------
Kveíjafrá Norðmönnum
Ummæli Lars Eskelands skóla-
stjóxa um kjöttollinn.
I.
Allir Islendingar sem komið
hafa íil Noregs, hafa heyrt taiað
um Lars Eskeland. Margir hafa
setið á skólabekkjum hjá honum,
eða hlýtt á hann halda ræðu. Lars
Eskeland er skólastjóri á einum
merkasta lýðháskóia Norðmanna á
VosS’. Hann er atkvæðamestur
allra lýðháskólamanna f Noregi.
Hann er frægur ræðuskörungur.
Hann er mikili Islandsvinur og
pi'ýðilega að sér í fornbókmentun-
um.
Hinn 17. júní síðastliðinn var
haldinn bændafundur f .Staíangri á
vesturströnd Noregs, Lars Eske-
land flutti þar ræðu og Y’ék mjög
að ísiandi. Ræðan er birt í aðai-
stjórnmáiablaði norsku bændanna
“Nationen”, 4. og 5. þessa mánaðar.
Fara bér á eftir nokkrar glefsur úr
ræðunni.
Danskur prófessor sagði einu
sinni á fundi á Sjálandi, að Fær-
eyingar væru fjörúgasti ættliður
dönsku þjóðarinnar. Hann reiddist
á eftir þegar eg sagði við hann að
annaðhvort yrði hann að telja Fær-
eyinga -sérstaka þjóð eða Norð-
menn. Hann spurði hvort 20 þús.
inenn gætu talist þjóð. Það væru
jafnmargir og í einni götu í Kaup-
mannahöfn. Eg minti hann á, að f
London einni væri þrefalt fleira
fólk en f Danmörku allri. En Dan-
ir vildu engu að síður teljast þjóð,
eins og rétt væri og sjáifsagt. Það
er ekki fjöldinn sem sker úr. ís-
lendingar eru næsta fáir. En eng-
inn mun neita því að þeir séu sér-
stök þjóð. Því það stendur ljómi
af hinni miklu menningarstarf-
semi þeirra frá elstu tfð og fram
á þennan dag. Heimurinn væri að
mun fátækari hefði þessi litla þjóð
ekki verið trl. Og við Norðmenn
hefðum þó einkum verið fátækari.
Við hefðum verið svo miklu fátæk-
ari -að það er óvíst að við hefðLiui
þá náð okkur eftir hnignunartíma-
bilið. Ei-n alira helsta ástæðan
til að Y'ið hófum að reisa við
norska ríkið eftir 1814 var sú, að
minningamar vöknuðu um það,
sem Noregur Y-ar einu sinni.....
Betra sagnarit hefir sennilega
aldrei verið skrifað en Heims-
kringla Snorra. Það er saga Noregs
sem þannig er skrifuð og það var
íslendingur sem gerði það. Eng-
inn getur sagt um hve mikið gagn
sá maður hefir gert okkur. Norski
konungurinn lagði hann að velii,
eða bjó honum banaráð. En hann
launaði okkur vel: hann tók þátt
í viðreisn Noregs. Þvf má ekki
gleyma m-eðan Norðmenn lifa. Við
eigum að minnaast þess að Islend-
ingar hafa unnið okkur svo mik-
ið gagn, að við getum aldrei
fullþakkað þeim. öll sambúð okk-
ar við ísland á að fá svip og stjórn
ast af þessum sannleika. Við oig-
um að vera fyrstir til að rétta þeim
hjálparhönd að svo miklu leyti
sem Y'ið getum. Við eigum að Y’era
fyrstir til að unn-a þeim þess heið
urs sem þeim ber.
Við vitum af eigin reynslu hYe
sárt o'ti.-r tekur það, • * einhver
hefir af okkur það sem okkur ber.
íslendingar eru ekki ánægðir með
okkur ao þassu leyti og ekki að
ástæðulausu. Þeim finst við ganga
fullnærri sér, þegar við köllum
fornbókmentir þeirra okkar nafni.
Og eg verð að segja, að þeir hafa
á réttu að standa. Að vfeu er það
svo, að bókmentirnar eru sameign
okkar. En íslendingarnír eru aðal-
mennirnir. Þessvegna er rangt að
kalia þær gamal-norskar. Við ætt
um annaðhvort að kalla þær norsk
felenzkar eða ef til vill norrænar.
Undir öllum kringumstæðum eig-
um við að nota það nafn sem seg-
jr rétt til .......
Þessa daga er fjárhagsmál á
dagskrá, sem getur orðið til þess
að snúa huga allra íselnzkra bænda
á móti okkur, finnist þeim við ekki
sýna þeim þann bróðn',hug sem
þeir vænta af okkur. Það er norski
tollu’iu.i á íslenzkt sauðakjöt sem
um er að ræða. Bændablaðið Tím-
inn” tekur hart á okkuv fyrir það
V:ð eigum tvimælalausr að nema
þennan toll tourt. Við eigum að
gera það vegna samvinnunnar sem
við þráum og vinnum að beggia
megin hafs. Senniiega myndum
við (g hagnast á bv? f árhagsleg;:
V:ð viljum gjarnan reka fiskiveið-
ar ’ið Island moð eoð 'm og haj'-
Stæðnm kjörum. Það væri rangiátt
ef við veittuin Islendingum ekki
eitthvað í staðinn. Best væri ef
við færum að fornum vana og lét-
um íslendinga eiga meiri rétt i
Noregi en nokkra aðra þjóð. Eg
vona að þetta verð* jafnframt- þvi
sem við hefjumst á öilum sviðum.
Þessi tolllækun, sem þeir biðja
okkur um, mun auka verzlunarvið-
skiftin milli landanna, og það'ei'
mjög merkilegt atriði.
Við eigum að opna skólana okk-
}ar fyrir íslenzkum æskumönnum
eftir því sem við frekast getum.
Við eigum að kynnast bókment-
um Íslendinga. Því betur sem við
kynnumst, því betur munu báðir
finna, hversu mikill þróttur ev því
samfara að náfrændur standi hlið
við hiið. Órjúfandi bönd knýta
saman Island, Færeyjar og Noreg.
Þau verða ekki rofin til fulls. Og
því hægar sem lífsstraumurinn
gæti runnið þeirra í milli, því
betra.”
---------XXX-----------
Samföngur.
Strandferðirnar.
I.
Ailmikill bráðabirgðarsigur er
unninn í stnandferðamálunum. Nú
verður brátt úti um hinn æfa-
gamla og ósæmilega lestarflutn
ing á fólki. í stað þess eiga Iselnd-
ingar kost á að búa í að vísu mjög
þröngiim en hreinlegum klefum á
íei'ðalögum. Þeir meta sig meira
en áður, meira en húsdýrin, sem
þeir áður veltust innan um, meira
cn vörusekkina meira en þorsk-
hausabaggana, sem þeir áður urðu
stundum að láta hrekjast fyrir.
Að vísu er máli þessu ekki enn
komið í það horf, að takmarkiiiu
sé náð. Esjan er lítil. Meðan hún
var í smíðum, álitu mangir, að híin
mundi sigla að mestu tóm. Fólks-
flutningsþörfin sam.svaraaði: ekki
slíku flutningstæki. En reynslan
sker úr á annan veg. Þi'átt fyrir
tíðar ferðir Esjunnar eru öll far-
þegarúm annara skipa upptekin
löngu fyrirfram. Það er sjáaniegt
að á þeim tíma árs, sem fólk er
mest á ferð, ber Esjan ekki undan
og skortir stórum á.
Samt hefir tvent unnist með því,
að Esjan fékst gerð þannig úr
garði. í fyrsta lagi er bætt viðun-
anlega úr nokkru að vaxandi fólks
flutningsþörfi-nni. í öðru lagi er
islendingum sýnt hvernig aðrar
þjóðir búa að fólki í strandferðum.
Það má því gera sér vonir um, að
úr fóikaflutningsþörfinni verði
bætt til fulls á þeirri leið, sem nú
er verið í máli þessu og að hér cft-
ir v-erði gerðar aðrar kröfur um
geymslurúm og ferðahraða, þcgar
fólk er flutt, heldur en þegar vör-
ur eru fluttar.
Nokkrum hluta þjóðarinnar geng-
ur illa að sætta sig við tilhugsun
um nýtt skipulag í strandferða-
málinu, sem hefir óljóst og af inn-
grónum vana litið á sig sem æðri
tegund af mönnum, sem sjálfsagt
væri að ferðuðust á I. farrými við
hreinlæti, bestu þjónustubröigð og
ríkulegan kost. Þeir eiga örðugt
með að hugsa sér að stritandi
vinnulýður eigi að geta búið við
svipuð kjör. Þeim finst að fátæk-
lingarnir megi þekka fyrir að fá ó-
dýran farkost og ekki þrifiegri en
samisvari fátækJegum klæðnaði
þeirra, og að geta dregið sig í hlé
úr augsýn fyrirfólksins vel klædda
sem býr við þægindin og hreinlæt-
ið.
II.
Trauðla munu verða metnar að
fuliu menningarbætur þær, sem
leiða af bættu skipulagi í strand-
ferðunum. Annarsv-egar er menn-
ingarauki þeirra, sem áður hafa
búið við húsdýra eða vörusekkja-
aðbúð, en verða hér eftir látni-r
búa í mannahíbýlum á ferðalögum
(SiðferðisJegur ábati og aukin
m-annslund er önnur hlið þessa
ávinnings, hin er heilbrigðisleg,
því í lestunum, þar sem veikt íólk
hefir velzt innanum vöruhraz’ í
spítu sinni og í megnu ólofti hefir
gefist jöfnum höndum andleg og
líkamleg óhollusta.
En menningaráhrifin ná lengra en
til þessara manna. Þau ná einnig
til oflátuganna, sem áður gátu
naumast hugsað sér vandaðan far-
kost til handa fátæklingum þjóð-
arinnar. Þeir, sem áður voru óá-
nægðir með það, hvemig um skip-
eðist byggingarlag og tilhögun 4
forðum Esjunnar, láta sér það nú
lynda hvorttveggja og láta jafnvel
í Ijós ánægju sína.
Þegar tekst að sigrast á aldagam
alli ómenningu, geta þeir sigrar
snögglega breytt hugsunarhætti'
gervallrar þjóðarinnar um vi:sa
hluti. Þegar Eimskipafélag ís-
iands var -stofnað, var sigur unn-
inn á þeirri vesældarhugsun Is-
lendinga, að þeir væru ekki íærir
um að eiga skip.
----------xx---------
I
Tárasmitim.
——_____ t
Nú gljá perlur gluggan á dynja,
Hví gr-ætur þú nóttin mín sárt?
Af himninum höfug tár hrynja.
Háloftið skartar þó klárt.
Þar spegla sig andheimar allir,
Aar og dfeir og goð.
Því ljómandi hásala hallir,
Við heiðbláman knýa s-ín gnoð.
Eg veit þaðan a-uga Guðs eygir,
Alt, sem í huga mér býr.
í lotninu hjartað sig hneigir,
Höfginn af auga mér fiýr.
Hvert hefir inig nætui'kyrð náðað-
Og numið í burt með sér?
Þó töfruðu tár þín mig áðan,
Trautt mun eg smitast af þér.
ó, brostu mér, blástjaman skæra,
Blikið þitt sendu mér inn
Um skjáinn — frá gullinu glæra
lem gi'-eypt er -er í himininn inn.
Um brautir er svífur þú beinast
Brennandi grfpur miig þrá
I ljósinu þínu að leynast,
Og líða svo hlið þinni hjá.
En húmið mig heillar að beðí,
Hljótt læðist tár mér um kinn,
Því blá-loftið grætur af gleði,
Geislana sendir mér inn.
Indo.
------------x------------
Molar.
Þegar fynst var byrjað að -rækta
kartöflur í Englandi, var litið 6
það sem tilraun auðmanna til að
féfletta alþýðuna. Verkamanna
leiðtoginn William Corbett sagði,
“að það væi'i skömm að
því að vera að hvetja menn til þess
að leggja sér annað eins skepnufóð-
ur til munns”. Árið 1725 var reynt
*
að koma kartöflurækt á f Skot-
landi. En það var fordæmt meira
að segja af stólnum í kirkjunum og
voru tvær ástæður fyrir því: önn-
ur var sú, að kartöflur voru ekkí
nefndar í biblíunni og voru þess
vegna ekki skoðaðar hæf fæða
*
kristnum mönnum. Hin var sú, að
þær væru forboðni ávöxturinn,
sem Adam gamla varð að falli. Þá