Heimskringla - 05.09.1923, Side 1

Verðlana
gefia
fyrir
Coupons
og
Sendi'B eftir veríllstn tll
Ro/al Crewrn Soap Ltd.
«64 Maln St.. Wlnniiieg. UmDUOIT
t» A.1
Verolaiut gefb
fyrir CRpWN
Cotlpun: SOAP
Og SendtlS eftlr verfHI«tn til hnv»l Crown Soap Ltd. UmbÓOT Main St„ UinnipeK.
XXXVII. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MANITOBA, MIÐVIKUDAGINN 5. SEPTEMBER, 1923.
NOMER 49
Canada.
Wrangle-eyju leiðangrarnir.
Skip er lagði af stað frá Morae,
Alaska 3. lágúst s. 1. til l>ess, að vitja
manna þeirra, er til Wrangle eyju
fóru árið 1921, kom til ísome aftur
s. 1. fösutlag með þá liannafregn,
að allir, utan ein manneskja vœru
dánir af þeim sem til eyjarinnar
fóru.
Þessi eina mannaskja, sem var
lifandi, var Eskimóa kona, er í för-
inni var.
Æíafn hennar er Ada Blackjack;
maður hennar dó í Nome meðan
hún var í leiðangrinum. í förina
var hún tekin til þess að sauma,
eða gera við skinnfatnað leið-
angursmanna ef bila kynni.
Fyrir þessum leiðangri, sem
gerður var út 1921, stóð ungur
maður að nafni Allan R. Crow-
ford. Hann var ungur mentamað-
ur frá Toronto, aðeins 23 ára gam-
all, 'sonur prófessors J. T. Crow-
ford 1 Toronto. Segist Eskimóa
konunni svo frá, að hann, ásamt
Frederick Maurer frá Philadelphia
og Miiton Galle frá Texas, hafi iagt
af stað s. 1. vetur é ísi til megin-
landsins (Sfberíu) og hafi ekki
komið tii baka. Er talið víst að
þeir hafi farist, þar ekkert hefir
til þeirra frést siðan. Voru þá ekki
eftir nema J. T. Knight frá 0,regon
og Ada. En Knight dó 20. jiiní s.
1. úr skyrbjúg.
Ferð þessi var gerð í þeim til-
gangi, að gera eyjuna að cign
Breta. Fólk þetta átti að hafast
við á henni eitt ár eða lengur, og
var vel búið að vistum til þess
tíma. En í haust er leið (1922)
reyndi kapteinn Joseph Bérnard
að ilytja vistir til eyjarinnar á
skipinu ‘Teddy Bear”, en kornst
hvergi nœrri eyjunni fyrir ís. 8á
er nú fór að vitja Crowford og
manna hans hét Harold Noice og
skip hans ‘‘Donaldson”. Gekk hon
um ferðin slysalaust og greiðlega,
nema hvað hann þurfti 9 daga til
þess að komast 5.5 mílur vegar
gegnum ís, er að eyjunni lá.
Ada varð óttaslegin er hún sá
menn þesisa koma. Hélt að það
væru óvinir Breta frá Síberíu og
féll í ómegin. En er hún raknaði
við, sagði hún þeim söguna eins
og hún gekk til af félögum sínuin.
Lík Knights var þar í hvílupoka
iians_ Keriing var húin að riða sér
fiskinet úr skinn þvengjuui og ætl-
aði sér að lifa af því er hún veiddi
í það næsta vetur, og af dýrum var
hún eitthvað búin að drepa sér til
matar ljóss og hita á komandi vetri.
Með Noice fóru nú 13 manns til
þess að lifa á eyju þessari. Eru
þeir gerðir út með vistir til tveggja
ára og skotfæri til þriggja ára. Eru
þeir eins og Crowfords lciðanguþ
inn, gerður út af félagi því er Vií-
hjálmur Stefánsson hefir myndað
til þess að kanna höfin fyrir norð-
an Ameríku og Asíu (Stefánsson’s
Arctic Exploration and Develop
ment Company). Á með þessu út-
haldi á Wrangle-eyju, að stofna þar
brezka nýlendu, eða að koma á
fót varanlegri bygð þar. Chas
Wells frá Nome, er eini hvfti mað-
urinn sem nú sest þarna að hinir
eru Eskimóar frá Nome.
Seldi hluti í Home bankanum.
H. J. Daly forseti Home baukans
í Canada, seldi hluti er hann átti
í bankanum svo að nam $90,000, frá
því í janúar í vetur, þar til í mal
í vor er leið. Sá er keypti hlut-
ina hét A. J. Pattinson (yngri)
etjómandi peninga-miðils stotnun
ar í Toronto, og hafði hann aftur
selt þessa hluti með 3—5 prósent
hagnaði. Hundraðið í hlutunum
fekst fyrir $90. Ekkert segist Pat-
inson hafa vitað annað, en að hag-
ur bankans væri góður. og hann
seldi og nokkra hluti f honum I
júní, júlí og ágúst, sama máuuði
og bankinn varð gjaldþrota. Hinn
hafði heyrt, að forseti bankans H.
J. Daly, væri í krögguin með eitt-
hvað af öðrum fyrirtækjum, er
hann rak og þótti því ekkert var-
hugavert við hlutasölu hans_ O?
sjálfur segist hann hafa átt hluti f
Hoine bankanum. Daly er norður
í ilandi; var ráðlegt af læknum sín-
um að fara þangað til að leita sé”
heilsubótar, fylgir fréttinni.
Kaupa ekki korn i haust.
Kornsöluisamtökin, sein verið er
að efna til f Manitoba, búast ekki
við að geta keypt neitt af korni í
í haust. Colins H. Burnell forniað-
ur bændafélagsins var kosin for-
ingi nefndar þeirra er að stofnun
þessara samtaka vinnur. Starfar
nefnd þessi til þess i»úa alt undir
að féiagið geti keypt næsta árs
uppskeru.
Bankarnir erfiðir.
Alberta- og iSaskatchewan korn-
sölusamtök bændanna eiga í erfið-
leikuin með að semja við bankana
um lán. Bankarnir fetta fingur út
í þetta samvinnufyrirtæki, og
sjá ekki næga tryggingu á
bak við það. O-jæja. Banka
hrun er að verða svo viðsjávert í
Canada, að þess er álvarlega kraf-
ist fyrir hönd þjóðarinnar af stór-
blöðum landsins, að lögum þeirra
sé breytt, til að bæta úr þeirri
skák. Og þó á líklegast ekki einn
einasti banki cent í útistandandi
skuld hjá neinu samvinnufélagi .
landinu. Það eru einstakra”iiianna
stofnanir eða stjórnendur bank-
anna, sem orsök eru þessa ástands.
Eins fara kornfélögin að, sem nú
eru að bjóða forinönnum liessara
bændakornsölufélaga frá Alberta
og Saskatchewan kornhlöður sínar
vestur um land. Þau halda að þau
geti ekki selt þær vogha trygging-
arleysis frá hálfu bænda_ f Vestur-
fylkj. ríður bændum á að kaupa
kornhlöður til þess að geta keypt
kornið í haust,. því oflangan tíma
tæki að koma þeim upp ]iar sem
komið er fram að uppskerutíma.
Þannig á nú að koina í veg fyrir,
að samvinnusalan geti byrjað í
haust á hveitikorni. Er ekki óhugs-
andi að það takist í haúst, en leng
ur ekki.
LeiStogi og vandlætari kosnir.
Leiðtogi liberala í þinginu í Ont-
ario er W. E. N. Sinclair þingamð-
ut- í Suður-Toronto. En vandlæt
arinn (whip) er J. A. Pinard, þing-
maður fyrir Austur-Ottawa. Menn
þessir voru nýlega kosnir í embætti
þessi á flokksfundi liberala.
Paderewski kemur.
Ignace Paderewski, píanó spilar-
inn heimsfrægi, og um eitt skeið
forsætisráðherra Póllamte, kemur
til Winnipeg á komandi vori og læt
ur Winnipegbúa heyra til hljóðfær
isins.
Black fýsir að fækka skrifstofum.
Fjármáiaiiáðgjafi F. M. Black
kvað gera ráð fyrir breytingu á
suinum stjórnarskrifstofunum. Það
sem fyrir honum vakir er að fækka
skrifstofum, einkum í sambandi víð
hans eigin stjórnardeild. Hann
fekk tvo yfirskoðunarmenn reikn-
inga til þess, að athuga hvernig
breytingu þessa mætti gera á sein
hagkvæmastan hátt Voru menn
þeir sendir inn á skrifstofurnar. En
er þeir kpmu á aðal-skir.fstofu þess-
arar deildar, reis yfirmaður hennar
(compíroller general) upp úr sæti
sínu og bannað mönnum þessum
að starfa þar. Hann kvaðst hafa
vald sitt fi'á þinginu á skrifstofu
þessari, og að hann færi ekki eftir
skipuiiuni fjánnálaráðherrans í
þessu efni. En Black er fjarverandi
,sem stendur og því ekki hægt að
6egja að sinni hvernig þessu líkur.
Breytingin sem fyrir fjármála
ráðherranum vakir, er sú, að taka
aftur upj) fyrirkomulag það á þess-
um skrifstofum, er var þar áður en
liberal stjórnin kom til valda og
(Robtin stjórnin hafði. Leberal-
stjórnin fjölgaói þarna skrifstof-
um sem hafði gífurlega ntikinn
aukinn kostnað í för með sér.
Bruni í Winnipeg.
S. 1. fimtudagskvöld kviknaði eld-
ur í byggingu Sprague viðarfélsgs
ins í þessum bæ, og brunnu þær
upp, ásamt miklu af við. Skaðinn
er inetinn $100,000.
----------xx----------
• •
Onnur lönd
Nýjar stríðsfréttir.
Ennþá einu sinni berast fregn-
ir af því að stríð sé að brjótast út
í Evrópu. Þótt fáum hafi komið
stríðsfregnir áður að óvörum það-
an, koma þær samt nú úr þeirri
áttinni, er þeirra var ekki von nú
þegar.
Darraðar-dróttirnar eru þessu
sinni Italir og Grikkir. Snemma í
vikunni sem leið tók skipafloti
itala á rás út úr Taranta-flóaaum,
eein er herskipalægi á “hælnuin á
ítalska stígvélinu”, sem sumir kalla
suður-odda ítalíu. Hvað til stóð
eða hvert ferðinni var heitið, vi.ssi
enginn nema Mussulin-stjómin.
En litlu síðar kom flotinn fram við
grísku eyjuna Corfu við vestur-
strönd Grikklands og Albaníu. Var
eyjan varnarlaus með öllu og land-
flóttalýður og munaðarleysingar
sem þar höfðu leitað sér iiælis. En
samt rigndi skotum yfir aðalborg-
ina frá herskipum og úr loftförum
ítala. Gengu þeir og á land og
tóku stjórn eyjarinnar í sínar liend-
ur. Um 15 manna og kvenna drápu
þeir, ]>ó skothríðin væri fremur
gerð til þess að ógna íbúum <-yj-
arinnar en að taka þá af lífi,
En svo var ekki látið við lætta
sitja. Aðra eyju er Samos heitir
og er skamt undan strönd Litlu-
Asíu og allnærri borginni Smyrna,
hafa Italir einnig tekið herskyldi.
Er eyja sú frá fornu fari ein af
Ióna-eyjunum. En yfirráð beggja
voru falin Grikkjum, samkvæmt al-
þjóða-félags samningi. Og sem von
er þykir Grikkjum þetta frum-
hlaup af ítölum og leggja nú mál-
ið fyrir alþjóðafélagið til úrskurð-
ar. Er alment litið svo á, að al-
þjóðafélagið muni skoða málstað
ítala slærnan.
En hvers vegna eru ftalir að
þessu? Ástæða ]>eirra á rót að
rekja til morðsins, sem í byrjun s.
1. viku var framið á mönnum þeim
er frá ítalíu voru f landmniera-
nefnd Albaníu_ Nefnd þessi var
skipuð Grikkjum, Albönum og
ítölum, og áttu þeir að gera út 'im
landamæri milli þessara þjóða En
svo bar við er fulltrúar ítala voru
einir á ferð, þar sem land var þak-
ið þéttum skógi, að bófar einhvcrg-
ir réðust á þá með skothríð og
drápu l>á alla, þeir voru 5 talsins.
Morðingjarnir eru annað hvort
Albaníu-menn eða Grikkir. Bera
Grikkir að þeir hafi verið Albaníu-
rnenn, en Albaníumenn segja þá
hafa verið Grikki. En livað sem
um það er, er ólíklegt, að stjórnir
landa þessara hafi átt nokkurn
þátt í þessu svívirðilega morði.
Mussulini stjórnin segist ekki geta
tekið þessu bótalaust, sem og ekki
er von. Krafðist hún $2,000,000 af
'Grikkjum í bætur fyrir fulltrúa
sfna, og svo að Grikkir bæðust fyr-
irgefniingar og sýndu þá virðingu,
að halda útför þeirra með viðhöfn
og hermanna-skrúðgöngu og að
herskip Grikkja hefðu á sama tíma
ítalska flaggið við hún og m. fl. En
kröfur þessar hafa Grikkjum þótt
svo frekar, að þeir hafa ekki tjáð
eig fúsa að samþykkja þær afí öllu
leyti, eftir þvf sem ítölsku stjóm-
inni segist frá. Og þess vegna er
nú út í þessa herför lagt af hált'u
ítala.
Þannig eru nú málavevtirnir.
Steininum wirðast blöð hér fromur
kasta að ítölum fyrir að hafa grip-
ið til þessa úrræðis, að gera her-
för á hendur Grikkjum, og er ef-
laust nokkur ástæða til þess. Að
hinu leytinu hafa Italir ástæðu til
að krefjast bóta fyrir hið ósvífnis-
lega athæfi, að myrða fulitrúa
þeirra í landamæra nefndinni. En
ilt er að segja hvað af herförinni
getur hlotist, því fleiri lönd og
þjóðir eru við mál það riðin, en
þessar tvær eða þrjár. Berast
fregnir af því, að hin Balkanríkin
séu ólm og ær, að veita hvert sinni
sainbandsþjóð fulltingi og hleypa
þessu í strfð. En þá eru Vostur-
Evrópu þjóðirnar um leið komnar
út í það.
Bretar höfðu til skains tíma yfir-
ráð eyja þessara, en létu Grikk-
lsndi þær eftir til umráða nndir
vernd alþjóðafélagsins. Var það
gert beinlfnis í þarfir friðar af
Breta hálfu. En úr því sem kom-
ið er, hljóta þeir að krefjast, að al-
þjóðafélagið gæti eyjanna. Láti
það ítali draga þær úr greipum sér
er hætt við að trúin á það dvípi.
Sómi þess liggur við.
Eyjar þessar eiga báðar merki-
lega »ögu_ Corfu, sem f foröld hét
Corcyra, var mikill verzlunarstað-
ur og er sagt að Pelopseyjar-ófrið-
urinn mikli milli A]>enumani}a og
Spartverja, hafi ekki minstur verið
uin þessa eyju. Hún lá svo vel við
sjóferðuin frá Grikklandi til Sikil-
eyjar og Italíu. Samos-eyjan var
um. eitt skeið miðstöð Ióniskrar
mentunar, listar og auðs. Þar voru
frægir myndhöggvarar, skákl og
heimspekingar, t. d. Pythagoras o.
fl. Höfuðborg eyjunnar var og
fyrrum talin ein sú fegursta l>org í
heiini, með höllum og hofum gerð-
mn af list o gprýði, svo sem hof
æðstu gyðjumiar hjá Grikkjum,
Heru, konu Sevs; sjást nokkrar
minjar ]>essa enn]>á, ]>ar eru land-
gæði mikiil: vex þar vínviður, rús-
fnur og tóbak. Stærð eyjunnar e,-
190 fermíkir og íbúatalan 70, 000.
Kosningin á írlandi.
Fullnaðar-fréttir eru ekki konin
ar ennþá af kosningunni á írlandi
sem fór fram 27. ág. s. 1. Þar eru
hlutfallskosningar í landi og
gengur með þeim miklu seinna aó
komast að raun um, hverjir kosnir
eru. En svo mikið er víst, að
stjórnin niun halda völdum. Hún
eða fríríkisflokkurinn hefir nú 59
þingsæti, lýðveldisflokkurinn 'De
Valera) 40, bændaflokkurinn 14 og
verkamenn 13_ Alls eru þipgsretin
153 og er- þvf frétt um úrsiit úr
þeim öllum nema 10. En þau geta
ekki orðið svo einhliða með rein-
um flokki, að það valdi nokkurri
breytingu. Með því að stjórnin
hefir bændur með sér og meiri
hluta verkamanna að sagt er, er
hún ekki einungis sjálfsögð að
hljóta völdin, heldur einnig all-viss
með að halda þeim. Eigi að síður
gerðu lýðveldiissinnar vel í kosning-
unni. Verkamenn hafa aftur l>eð-
ið halla. í Cork töpuðu þeir t. d.
öllum sætunum fjórum fyrir stjórn-
arsinnum. De Valera var kosinu og
tveir eða þrfr aðrir lýðveldismenn,
sem í fangelsum eru. Kosningin
var ófriðsöm með köflum, og nokkr-
ir týndu lífi meðan á henni «tóð
Jarðskjálftar í Japan.
Síðastllðinn mánudag urðu jarð-
skjálftar svo miklir í Japan, að eins
dæmi eru í sögunni. Borgirnar
Tokio, Yokohama og ótal 3mærr?
bæir og þorp sama sem gereyidust
af eldi, sein leiddi af jarðskjálftun-
um. Og sjór féll vfða á land og
eyddi heil þorp, þar sem eldurinn
vann ekki að eyðileggingunni. Um
500,000 manna er sagt að hafi far-
ist, og heimilislaust og viðurværis
laust fólk skiftir niiljónum. Segisc
enskum fréttaritara er á þessum
stöðvum var staddur, meðal annars
frá á þessa leið: “Stórhýsin hrundu
hvert á fætur öðru. Eldurinn
breiddist út í allar áttir. Dautt og
hálfdautt fólk á allar hliðar, ungt
og gamalt. Dunur og sprengingar
bergmáluðu öðru hvoru og þess á
milli heyrðust skelfingaróp og köll
fólksins, sein óttaslegið æddi aftur
og frain, eins og vitstola væri.”
Þannig heldur lýsingunni af ástand
inu áfram. Að meta skaðan’i af
þessum jarðskjálfta til peninga er
enn ekki auðið. En f huga sér geta
menn gert áætlun um hann af því,
að heilir bæir, með 20,000 íbúum
gereyddust svo að ekki var hús eða
kofi uppiistandandi eftir eld eða
öildurót sjávarins.
Jarðskjálftar eru tfðir í Japan.
En sögur fara ekki af neinum, er
jafnast á við ]>ennan og það jafn-
vel ekki jarðskjálftinn anikli í Yedo
árið 1856, þegar um 100,000 manna
týndu lífi.
Frakkar mata krókinn.
Frakkar tóku eina trillíón og þrú
hundruð biljónir marka í seðlum á
prentstofu í Dusseldorf, þar sem
þýzkir peningar voru prentaðir, s.
1. föstudag! Frakkar hafa aldrei,
síðan þeir koinu í bæ þennan ver-
ið eins sleppifengir og í þetta sinn.
Taylor sigrar.
Jack Taylor, glímukappi (’ana-
da í flokki þyngstu mann. bar ný
lega sigur úr bítum f glímu við
Jack Freberg í Minneapolis.
10 eldliðsmenn farast.
Tíu ledliðsinenn, sem voru að
reyna að slökkva eld í stórhýsi
einu í New York, fórust á þann
hátt, að þeir urðu undir v.'gg
hússins er alt. f einu féll niður.
Meiri vopn.
Ástralía ætlar að reisa vork-
smiðju mikla til ]>ess að framteiða
byssur, skothylki og sprengikúlur.
Maðurinn sem um gerð verksmiðj-
tinnar á að sjá, er á Englandi að
kynna sér týzkuna eða nýjustu að-
ferðir allar viðvíkjandi hergagna
smíði_
—-----------x------------
Opið bréf til herra
Hílga]|Valtýssonar.
Herra Helgi Valtýsson!
Eg fæ ekki orða bundist um skrif
yðar f 147. og 148 tbl. Vísis þ. á., þar
sem þér eruð að andmæla grein sr.
Jþhannesar frá Kvennabrekku, í
141. tbl. Vísis, en sú grein er áreið-
anlega orð í tfma talað, og hefði þó
fyr mátt vera. Því mér finst satt
að segja tæplega vansalaust, að
ekki hefir fy.r birzt grein í íslenzk
um blöðutn um Grænlandsdeilur
Dana og Norðinanna, ]>ar sem
kveður við líkan tón og í grein sr.
Jóhannesar. En skrif yðar í áður-
nefndum tbl. Vísis er svo einhliða
ósanngjarnt og rangsnúið, að tii of-
stækis má telja, og er ófært að
slíku skrifi sé'ekki mótmælt. Vona
eg að fleiri komi á eftir, mér fær-
ari, er eg hefi riðið á vaðið. En nú
mun eg leitast við að finna stað
lýsingarorðum þeim er hér fara á
undan um skrif yðar.
Þér segið, að “sögulegur og raun-
verulegur sannieikur komi öfugur
til dyra”, hjá sr. Jóhannesi. Þetta
er miss-kilningur, svo ekki valdi
annað verra. Þér hrekið ekki eitt
einasta atriði í grein sr. Jóhannes-
ar. Aftur á móti úir og grúir af
óáreiðanlegum og ósönnum stað
hæfingum í yðar skrifi. Mun eg
veitast að þeim lið fyrir lið.
Fyrst er þá að skilja á yður, að
einungis sé um gagnkröfu að ræða
af hálfu Norðmanna. Þetta er
ekki rétt. Eg hefi séð eignarkröfu
haldið fram f norskum blöðum.
Skal eg síðar víkja að því betur.
Ennfremur segið þér, að Danir hafi
“um alllangt skeið undirbúið víðk-
un veklis síns á Grænlandi 'leynt
og ljóst"). Og loks kom að því, að
þeir æsktu saml>ykkis Norðmanna
á yfiriýstu einveldi sínu yfir óllu
Grænlandi”. Mér finst þessi frá-
saga yðar dálítið lævísleg (perfid-
ious). Danir hafa aldrei farið neitl
leynt með þá skoðun sína, á síðari
tímum, að þeir einir ættu tilkall
til alls Grænlands, þó bygður væri
aðeins lítill hluti þess. Danir hafa
síðustu áratugina varið ósleitu-
lega fé og mannsiífum, til þess að
kortskrá alla grænlenzku strand-
lengjuna. Veit eg ekki befcur er
Lauge Koch hafi í fyrra fylt þar
sfðustu eyðuna. Dönum hiefði ald-
rei dottið í hug að gera þetta. ef
]>eir hefðu ekki þókst eiga rétt á
landinu. Mér er ekki kunnugt um
að Norðmenn liafi lagt neitt veru-
legt til þeirra mála, þrátt fyrir 200
ára veiðiskap og “vetrarsefcur” (að
vetrasetunum kem eg síðar). Veit
eg ekki að þeir hafi unnið sér meári
frægð við annað, en óhóflegt sela
dnáp við austurströndina. Hefir
þar valdið meiru fjárgræðgi en
framagirni. — Og þvf skýrið þér
einungis frá þvf, að Danir “æsktu
samþykkis Norðmanna”? Það er
engu líkara en að þér viljið láta
málið horfa svo við, sem Danir ! afi
sérstaklega leitað samþykkis Norð-
iiiaana, ]>. e. a. s. álitið, að Norð-
mönmim væri vandara um þettn
mál en öðruin þjóðum. Sannieik-
urinn er sá, að ]>eir leituðu al-
þjóðasamþykkis um fullveldi á öllu
Grænlandi. Fengu ]>eir ]>að auð-
veldlega og utanríkisráðherra Dana
er þá var Scavenius, kvaðst iiafo
munnlegt yilyrði erindreka no>sku
stjórnarinnar fyrir samþykki á
dönsku fullveldi. Hefir þessu síðar
verið neitað af Norðmönnum. eftir
að æsingin hljóp í ]>á, er. enginn
veit hver sannara segir, og veröur
tæplega óhlutdrægt um dæmt. En
svo mikið er vfst, að frá því að
Danir fengu al]>jóðasani]>ykkið. og
]>angað til tilkynningin var gefin
út 10. maí 1921 og Grænlandi “lok-
að”, heyrðist ekkert frá norsku
stjórninni. En um þessa lokun
komist þér l>annig að orði, að ineð
henni liafi vorið “bannaður allur
atvinnurekstur og umferð einnig á
]>essum norðlægu stöSvum.”
Hér þykir mér. enn kenna tvfskinn-
ungs í frásögninni. Sannleikurinn
mun vera sá, að þessi tilkynuing
mun stafa frá liinu gegudariausa
moskusuxadrápi Norðmanna á
Grænlandi. Þeir nýttu sér ekki
nema örlítinn hluta þess er þeir
drápu, svo hræin lágu út um a't og
eru ótal dæmi þess, að þeir skutu
niður heilar hjarðir, til þess að
geta náð einum kálf eða tveim á
lífi, en þessa kálfa seldu þeir dýra-
görðum víðsvegar um Evrópu. Er
þetta sami skrælingjahátturinn og
varð til þess að gera nálega al
dauða ameríska vísundinn, og er
Dönum ekki láancii, þó þeir vildu
girða fyrir slfkt athæfi, þar sem
lfka moskusuxinn er ein helzt.i
veiðibráð landsmanna (Eskimóa).
Þá kem eg að þeirri staðhæfingu
yðar, sem staðlausust er. Er hún
svo r&kalaus, að mig furðar stór
lega á því, að þér hafið látið hana
frá yður fara, þar eð eg vil ekki að
óreyndu bera á yður þær getsak
ir, að þér vísvitandi farið með
rangt mál. Þér skrifð svo:
“Síðan hófust allsnarpar deilur
um mál þetta og hafa þær magn-
ast mjög er á leið, sérst&klega sök-
*) Auðkent af mér.
(Frh. á 4. bls.)