Heimskringla - 13.08.1924, Qupperneq 2

1. BLAÐSIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPBG, 13. ÁGÚiST, 1924
Jón átti**í verzlun með Sveini kaupmanni Thorvaldssyni við Is-
lendingafljót. Var það byrjunin til verzlunarfélagsins Sigurðs-
son, Jhorvaldsson Co., Ltd., er síðar varð öflugasta verzlunar-
félag íslenzkt hér vestra. Hafði það um tíma fjóra verzlunar-
staði með aðalsölubúðum að Gimli og við íslendingafljót. Auk
þess rekur félagið stóra fiskiverzlun og timburiðnað.
Sumarið 1906 fluttist Jóhannes frá Selkirk að Gimli, og bjó
þar lengst eftir það, auk þeirra tíma er þau hjón voru á ferða-
lagi, og nú nokkra undanfama vetur, að þau hafa haft bústað í
Winnipeg. Árið sem hann fluttist að Gimli kom loks járnbraut
inn til bygðarinnar eftir þrjátíu ára bið. Lá hún um Gimli og var
þar endastöð hennar um nokkur ár. Tók þá bærinn töluverðum
framförum, og að tveimur árum liðnum hafði íbúum svo fjölgað,
að honum voru veitt sérstök bæjarréttindi (village incorpora-
tion). Var þá bæjarstjórn kosin og Jóhannes kjörinn fyrsti bæj-
arstjórinn. Bæjarstjóraembættinu hélt hann í tvö ár, 1908—11,
en gaf þá ekki kost á sér lengur. Meðan hann var bæjarstjóri
fékk hann því framgengt, að bænum voru afhentar til eignar
og umráða allar lóðir innan bæjartakmarkanna, er sambands-
stjórnin hafði þá ekki látið selja, en bæjarstæðið var upphaflega
ríkiseign. Voru það allstór svæði, og hafa þessar lóðir verið aðal
höfuðstóllinn, er kostað hefir þær umbætur, er gerðar hafa verið
innan bæjarins.
Sumarið 1893 kvongaðist Jóhannes og gekk að eiga Þor-
björgu dóttur Jóns bónda Jónssonar frá Hofsstöðum í Borgar-
firði suður, og konu hans Sigríðar Jónsdóttur. Voru þau gefin
saman í Winnipeg 15. ágúst af séra Matthíasi Jochumssyni, er
þá var gestkomandi hér vestra. Nokkru áður ferðaðist Jóhannes
til Chicago, þar sem veraldarsýningin mikla var haldin það ár,
til minningar um 400 ára Cólumbusarfund Ameríku. Var hann
meðal hinna fáu íslendinga, er þangað fóru. Eftir hjónavígsluna
settust þau að á Hnausum. Gáfu þau sér ekki tíma til ferðalaga
þá nokkur ár, þó hugurinn hneigðist að því að skoða sig um.
Ollu því og ýmiskonar annir. Fyrstu langferðina fóru þau
1907, að þau ferðuðust til íslands. Á því ferðalagi komu
þau við í Austur-Bandaríkjunum, á írlandi, Skotlandi og Frakk-
landi, og dvöldu um tíma á hverjum stað. Árið 1909 fóru þau
til Seattle og ferðuðust þá um vesturhluta álfunnar. 1912 fóru
þau til Californíu og dvöldu vetrarlangt á Long Beach, og 1919
dvöldu þau vetrarlangt í St. Petersburg í Florida.
Fjögur börn hafa þau eignast: Valgerði Sigr^ði, Lárus Art-
hur, Stefaníu og Jón Jóhannes, er öll eru á lífi og hin efnileg-
ustu.
Níu systkin eru og á lífi: Sigrún Foote, gift hérlendum
manni, búa þau við Pincher Creek, Alberta; Sigríður Hanson, gift
Albert bónda Hanssyni við Mountain, N. D.; Ragnheiður Jó-
hannsson, ekkja, til heimilis við Árborg; Kristjana Þórðarson,
gift Bergþóri Þórðarsyni á Gimli; Jakobína Helgason, gift Jó-
hannesi Helgasyni til heimilis í Baldur í Argylebygð; Sigfús Sig-
urðsson bóndi við Otto í Grunnavatnsbygð, giftur Sigurlaugu
Jónsdóttur; og þrjú hálfsystkin ung, Sigurður, Stefán og Guð-
rún, til heimilis að Hnausum.
Hve snemma að Jóhannes tók þá veiki, er dró hann til dauða,
verður ekki sagt, því að hann var harðgerður og lét eigi á sér
festa þó hann findi til einhverrar vanheilsu. En á síðastliðnu
hausti var heilsu hans svo komið, að hann mátti eigi lengur á
fótum vera. Lá hann svo að heita mátti rúmfastur allan síðast-
liðinn vetur. Hinn 23. aprfl, síðasta vetrardag, var hann fluttur
að ráði læknanna er stunduðu hann, suður á heilsuhælið al-
kunna í Rochester í Minnesota. Fóru kona hans og eldri sonur
með honum. En ferð þessi varð árangurslaus, því aðfaranótt
laugardagsins 26. sama mánaðar andaðist hann þar, og hafði þá
verið sem næst meðvitundarlaus síðasta dægrið.
Daginn eftir var snúið heim aftur með lík hans. Húskveðja
var flutt á heimilinu, 492 Dominion St., Wpg., 29. apríl. En
daginn eftir, 30. apríl, var líkið flutt með sérstakri hraðlest frá
Winnipeg norður að Hnausum, því þar var jarðað, en útförin fór
fram frá félagshúsi bygðarin'nar. Með því fylgdust margir ætt-
ingjar og vinir frá Winnipeg, um 60 manns. Á leiðinni bættist
margt manna við, á hverri stöð, í Selkirk, Winnipeg Beach, Húsa.
vík, Gimli, Árnesi. Margir komu frá Fljótinu og úr norðurhluta
bygðarinnar. Þetta var fjölmennasta jarðarförin er verið hefir
í Nýja íslandi. Allir þektu hann að einhverju leyti, enginn að
öllu leyti.
Sjö ára gamall er hann ferjaður á örlitlum róðrarbáti út í
skógi vaxna eyðieyju, hálfsextugur fluttur liðið lík með járn-
brautarlest til grafarinnar.
Fáum mun hafa komið til hugað jarðarfarardaginn, að þessir
tveir atburðir í æfi hans segðu á vissan hátt sögu hans. Þó er
það svo, og er þar ekkert af að taka, og engu við að bæta.
R. P.
Minni Canada.
Flutt á íslendingadag í Winnipeg,
2. ágúst, 1924.
a£ E. J. THORLÁKSSON, B. A.
Kostir Canada eru grafnir djúpt
í hjörtu frumbýiismannanna, er
sóttu hingað tækifærin og einstak-
lingsfrelsið. sem önnur lönd gátu
ekki veitt þeim. Kanske þeir séu
þar bezt geymdir. Að minsta kosti
finst mér það ekki mitt verkefni,
að tala um þá—mér finst það heil-
agt mál þeim, sem hafa lengi etrit-
að í hita og þunga dagsins til að
greiða veginn fyrir okkur, sem
komum á eftir.
ÍHitt hafði eg ætlað mér, að benda
á afstöðu Canada í heimi vísinda
og bókmenta, og á þátttöku hennar
í taðal-hreyffingum 'mannsandans.
Vér minnumst þvf heldur mann-
anna, sem byggja iand vort, frem-
ur en iandsins sjálfs, því að mikil-
leiki hverrar þjóðar liggur í hinu
sameinaða manngildi einstakling-
anna er starfa á uppbyggilegan
hátt.
Til þess að sjá, hvar Canada
stendur. þurfum vér að hafa í huga
sarfsemdir og framfarir annara
þjóða og þátt þeirra í veraldarsög-
imni. Þetta mun máske
vírðast örðugt meðferðar
þar sem höfuð einkenni
þessarar aidar er (geysi-hraði at-
burðanna. En fyrirhöfnin borgar
sig, því þó það sé óhugsandi að
fylgjast með öllum hinum fjðl-
breyttu atburðum nútímans, er
samt nauðsynlegt að bera eitthvert
skyn þá. Áhugi sem nær ekki
lengra en að vorum eigin þjóðar-
málum, er aiis ekki nægjandi, —
slíkur hugsunarháttur breytist í
sjálfbirgingsskap og þröngsýni, en
það, sem heimurinn þarfnast í I
dag, er vítt útsýni og hlý
samihygð — djúpur skilningur, sem
unrvefur alt og aila.
Eljótt yfirlit yfir vísindi, leiðir í
ijós, að á því sviði hafa verið
feikna mfklar framfarir, sérstaklega
í véiafræði og rafmagnsfræði. Með
degi hverjum svo að segja kemur í
i.iós ný uppfundning eða ný upp-
götvun, sem getur haft stórkostleg
áhrif á okkar dagiega líf.
Það er einmitt á svæði vísind-
anna, að eg vildi minnast Canada,
því þar stendur hún meðal fremstu
þjóða heimsins. í “Current His-
tory” tímaritinu, gefið út 1924,
f apríl, má lesa eftirfylgjandi grein:
“Siðan stríðinu lauk, hefir borið
á andiegu atgervi í Canada, sem að
sumu leyti jafnast á við það, sem
skóp mikiileik þann, er ijómaði svo
skært á dögum Elízabetar. Munur-
inn er sá, að í Canada er þessum
andlega kraftl beitt í visinda-
legum rannsóknum, heldur en
skáldiegum og bókmentalegum til-
raunum”.
Greinin tilfærir síðan tólf leið-
andi vísindamenn, sem hafa getið
sér orðstír um heim allan fyrir
fiamtakssemi og andiega atorku.
Ailflestir þessara manna starfa við
McGill eða Toronto háskólann; mið.
punkta vísindalegrar rannsóknar í
Canada. ‘The Royal Canadian In-
stitute” stofnað fyrir 75 árum, örf-
arog styrkir starfsemdir þeirra.
Af þessum tóif mönnum eru ef-
laust þeir Dr. Banting og Prof.
MacLeod frægastir. Eins og marg-
i’’ hér muna, var það Dr. Banting f
félagi við Próf. MaeLeod, er upp-
götvaði insulin sem lækningu við
sykursýki (diabetes). Fyrir verk
það hlutu þeir No,bel’s verðlaunin
og viðurkenningu bæði hér í Cana-
da og erlendis.
Ekki ber sfður að minnast á ó-
eigingirni og drengskap þessara
manna þar sem hver um sig skifti
sínum hluta af verðlaununum með
tveim öðrum vísindamönnum. er
veittu þeim aðstoð í rannsóknar
tilraununum.
Þegar vér minnumst panada.
minnurost vér þessara manna. Og
um leið minnumst fvér þe^s, ,að
þrátt fyrir alia þá ósvífni og eig-
ingirni, sem oft kemur fram f
stjórnmáiabraski, sér oft vott um
hreina og beina sannleiks-
þrá. Stundum geta menn
gleymt sjálfum sér f óhlutdrægri
'Starfsemi fyrir meðbræður sfna, og
þetta virðist vera einkenni vfsinda
mannanna og annara andans mik-
ilmenna.
Canada á þessi andans mikil-
menni; en eins og bent er á grein-
inni, beita þeir sér helzt í efnis-
kendum vfsindalegum rannsókn
um. Við nánari athugun er þetta
afar eðlilegt. Canada ej- enn ungt
land, og hver þjóð verður að
byggja sér sterkan, efnislegan og
praktiskan grundvöll, áður en hún
getur náð fullum andlegum þroska.
fikáida- og listaverk ná hæsta
marki, þegar efnishagur er
beztur og þjóðarástandið glæsi-
legast. Veraldarsagan ber þessu
vitni. Davíð kvað Ijóð sín, þegar
ísraelþjóð var á voldugasta skeiði.
Grikkir náðu hámarki li'Starinnar
og heimspekinnar á dögum Peric-
lesar, þegar menn gátu notið sín í
friði og ró. Á miðöldunum gerð-
ist ítalía áfangastður allrar þekk-
ingar og miðdepill heimsins — og
ítalir drógu að sér þenna nýja
roenningarkraft og þar af skópust
óviðjafnalegir listamenn: Leonardo
da Vinci, Michael Angelo
Petrarca, Raphael. Svo breytt-
ist rás viðburðanna og
hamingjudfsin beindi blessunarósk-
nm sínum yfir til Englands, svo að
því vegnaði vel og efnahagur þess
bættist. Björt framtíð blasti við
sjónum, alt gekk þjóðinni f
vil. Á þvf tfmabili reis upp hver
hugvitsmaðurinn, ,á fætur öðrum
hjá henni: fipenser, Bacon, Jonson
Marlowe, fihakespeare.
Á 17. öldinni var það Erakk-
land, sem fékk að njóta gæfunnaar.
Lúðvík 14. herjaði um lönd öll og
vakti á sér mfkla eftirtekt. Höli
hans f Versailles varð glæsilegasti
staður f heimi og þangað sóttu
menn siðprýði og mentun. Aldrel
fyr né síðar hefir borið á slíkum
andlegum ofurkostum hjá Erökkum
eins og þá. Ástæðan fyrir því var
sú„ að Luðvfk 14., þó að hann vwri
óeirðarseggur, bauð öllum listar-
og mentamönnum hæli hjá sér,
og hvattf til framkvæmda, sjálfum
sér og Erakklandi til dýrðar. Af
þessu drógu ungir gáfumenn þrótt
og áhuga, því það var átaksins
vert, að fá að launum vinsemd og
styrk konungs, og mega síðan njóta
sfn rólegir undir verndarhendl
hans. Og á þeim dögum eignaðist
Frakkland Descartes, Pascal, Cor-
neille, Racine, Moliére.
Þannig mætti rekja slóð
listarinnar. Á Islandi, t. (j. hófst
gullöldin með friðaröldinni, á með-
an efnahagur landsins var góður og
harðistjórn og plágur höfðu /ekki
beyigt undir sig sálir majina ög
kæft raustina í brjósti skáldsins.
Einstaklingurinn þrífst bezt, þeg-
ar framtíðarvonir landsins eru
glæsilegastar. Síðan skapast mik-
illeiki þjóðarinnar af hinu samein-
aða manngildi þeirra einstaklinga
er draga að sér þenna nýja þrótt
tíðarandans.
Skoðum Canada frá þessu sjón-
armiði. Canada er vonaland, fram-
tíðarland, ennþá aðeins barn f
vöggu veraldarsögunnar — eig-
inlega ekki fædd fyr en
i árið 1867, þvf þá- fyrst
fékk hún sína eigin stjórnarskrá.
En þó hún sé aðeins barn á meðal
þjóðanna, bera verk hesnnar því
vitni, að hún er framandi þjóð, og
að hún á menn, sem vér megum
benda á með stolti.
Það mun sagt, að hún standi
ekki mjög hátt í bókmentaheimin-
um. Segjum svo. Þess er varla að
vænta enn þá. Canada á eftir að
gróðursetja 'Sig og bæta efnahag
sinn, svo að hugvitsmenn hennar
fái notið gáfna sinna til annars, en
að strita fyrir daglegu brauði, eða
bæta kjör lands og lýðs á efnisleg-
an hátt. Dugnaðurinn, eem kmlð!
menn til þess að leita annara
landa, þrekið, sem brauzt fram á
erfiðu frumbýlisárunum, vitið, sem
er að brjóta undir sig hina miklu
fjársjóðu, er felast í skauti landsins
—alt þetta er arfur listamannanna
er verða framtfðarprýði Canada.
Svo framarlega sem menn tapa ekki
trausti á göfugleik mannsálarinnar
og láta ekki ginnast af peninga
fýsninni, hlýtur þetta að koma
fram.
í þessu samfoandi mætti minnast
á tilraun, sem bókmentamenn eru
að gera til þess að hvetja unga rit-
höfunda og söngmenn í Canada til
framkvæmdar. Félag hefir verið
stofnað, sem kallast “Associated
Readers of Canada”, með því mark-
miði, að gera útbreiðslu hérlendra
tímarita hagkvæmari og um leið
að draga athygli fólks að canadisk-
um bókmentum. Auk þess hefir
verið efnt til verðlaunasjóðs, er
nemur nokkrum þúsundum, og á
þessum peningum að vera varið til
hinna ýmsu hliða listarinnar.
Þetta virðist vera gott
fyrirtæki og verðskuldar hylli al-
mennings. ,
Sérstaklega- ættu menn af ís
lenzkum ættum að veita þessu eft-
ertekt, svo að skáldgáfan, sem er
þeirra erfðafé, blómgist í hinu nýja
andrúmslofti, sem hún nýtur hér
vestra og dragi, að sér nýjan kraft,
og nýrra, bjartara i'itsýni. Bláa
himinhvolfið, unlaðsrika sólsetrið,
hæga kveldgolan svala fegurðartil-
finningunni og skapa friðinn til
kyrlátra hugleiðinga. Hin ákafa
framþróunarþrá skapar eldmóðinn
og nýjar skáldlegar hugsjónir, og af
þessum sameinuðu öflum mynd-
ast fagurt listaverk.
Við höfum komist að raun um það:
að listin þrffst bezt ágóðum efn-
islegum grundvelli, og að Canada
á vfsindamenn með afbrigðum, sem
eru að byggja þenna grundvöll.
Fyrsta sporið er stigið, en því mið-
ur er ekki hægt að segja, að efna-
hagur landsins sé við hið bezta.
Of margir eru snortnir af dýrtíð-
inni. Canada, ásamt öðrum
þjóðum drógst inn f stríðið, sem
lagði bölvun um gjörvallan heim —
því hvað annað hefir stríð í för
með sér, en bölvun, meinsemdir og
hatur?
Canada var ung þjóð og fámenn,
og hlaut að bogna mjög undan
höggum strfðsins. Hxín mátti varla
við því að tapa sínum bezta mann-
afla, eða fá stíflaða rAs þroskun-
arinnar á þvf skeiði, þegar hún
þurfti mest á öllu þessu að halda.
ÍEn þegar út f þenna ófögnuð var
•
komið, reyndist hún vel og við
mlnnumst þess í dag með klökkum
huga. Þrátt fyrir alla óbeit á hem-
aði, þrátt fyrir allar yfirsjónir,
þrátt fyrir hin hörmulegu úrsiit
strfðsins, hljótum vér að minnast
þess. Máske þátttaka hennar í
styrjöldinni hafi heimfært til vor
sanninn um, að friður hlýzt aldrei
af stríði, og að heimurinn fær ald-
rei ró, fyr en friðarfáninn blaktir
á hverri stöng.
Minnumst Canada, minnumst
þeirra er féllu, og þeirra, er bera
andans og líkams sár frá þeirri
heljarför. Sleppum ekki þessu tæki-
Ifæri til að endúrjnýja íriðarhug1-
sjónirnar, sem þeir börðust fyrir,
svo að trú þeirra reynist ekki blinj
og von þeirra aðeins tál. En þær
hugsjónir getum vér endurnýjað,
með því að sleppa öllu bölsýni og
reka á brott þær óhemju ástríður,
sem ávalt berast á afturöldum
styrjalda — því núverandi ástand
er aðeins afturkast af stríðinu
mikla.
ISá mesti minnisvarði, er við get-
um reist landi voru, er minnisvarði
friðarins. Undir skjóli hans dafn-
ar það, sem bezt er í þjóðarsál-
inni—stríðsótti hverfur og þjóð-
hatur hjaðnar niður undir hlýjum
bróðernisgeisla,—miannsandinn fær
notið sín og orku hans verður beitt
til uppbyggilegra starfa.
Ef vér, Canada-búar, reisum ekki
þenna minnisvarða, verða hinir
miklu landkostir aðeins þjóðinni
til freistingar, og auðurinn
verður að snöru, tækifærin aðeins
hindranir, og í staðinn fyrir
hlýjar vonir, berum vér í brjósti
“brigðivonabeiskt og hungrað
hjarta”.
Canada framtíðaland, Canada
æskuvonaland. Vér minnumst þín í
dag með nýjum vonarhug. Vér
óskum, að yfir þér Ijómi friðaröld,
svo hugvitsmenn þfnir geti leitt
þig að vegum listarinnar og fegurð-
arinnar.
Islendingadagurinn að
Wynyard, Sask.
Það skeði í Wynyard, að annar
ágúst bar upp á þann fjórða. Þótti
mörgum sem þetta mundi tíðindum
sæta og spáðu misjafnt fyrir um
hátfðina.
Fjöldi fólks var þar samankom-
ið úr öllum áttum; fjöldi af bifreið-
um og heill foeimur af fíniríi.
Dagurinn var helgur haldinn í
skautaskála borgarinanr. Er það
geysimikið hjall-hýsi, og má hýsa
þar alla íslendinga í Vatnabygð og
þó vfðar væri leitað.
Skálinn er langur, ekki ólíkur lík-
kistu í laginu, og snýr sem vænta
má, frá austri til vesturs.
lUndir suðurhliðinni var reistur
pallur, en á honum var bygð ís-
lenzk baðstofa. Bjó ‘Tengda-
mamma” þar og skyldulið hennar,
en fyrir framan borðstofuna hékk
grænt tjald frá Winnipeg. Fyrir
ofan tjaldið voru fánar Islands og
Canada negldir á vegginn, en milli
þeirra gægðist Jón Sigurðsson
fram úr laufsveig nokkrum, og
fanst mér augnaráð karlsins frem-
ur ávítandi. Ofar tjaldinu og tákn-
unum, sat þjóðræknin sjálf. Var
hún tvfhöfðuð, annað höfuðið cana-
diskt, en hitt íslenzkt. Höfðu höf-
; uð þessi jagast um hvert ætti for-
| gangsréttinn á hátíð íslendinga, og
I canadiska höfuðið unnið í þeirri
! orrahríð. Hefir það íslenzka, máske
i minst þess, að “sá á að vægja, sem
vitið hefir meira”. Hóf sú cana-
diska hátíðina á slaginu kl. tólf,
en þá var klukkan hjá íslendingum
hálf eitt, enda bera þeir margir hlýj-
j an hug til Rússa. Var nú sungið
“O, Canada” af blönduðum kór, og
fórst ágætleiga. Dró Canada?höf-
uðið sig í hlé og sást ekki ‘officially’
aftur þann dag. Þar næst söng
sami flokkur “ó Guð vors lands”, og
þegar “eilffðar smáblómið” hafði
dáið út eftir kúnstarinnar reglum,
var klappað lof f lófa.
Nú stígur séra Hjörtu Leó í stól-
inn. En stóllinn var gangstétt eða
standstétt, er lögð hafði verið
framan við skör græna tjaldsins
frá Winnipeg. Mælti klerkur fyrir
Minni íslands. Talaði hann hátt og
rösklega af þekkingu og viti
•eins og vænta mátti. Hann dró
skýrum dráttum andstæður þær,
sem átt hafa sér stað í náttúru Is-
lands og þjóðlífi. Vildi hann að
ísl. Vestmenn kæmu sér saman
um ©itthvað eitt — helzt skóla, þar
sem íslenzk ungmenni gætu unnið
fyrir sér meðan á námskeiðinu
Fyrirmynd að
gæðum í meir
en 50 ár.
f
í
sL

Bakið yðar eig- |
in brauð með
&
k
stendur. Mun mörgum hafa fund-
ist þetta á annan veg hugsað en
núverandi mentamál Canada. Er
ekki örgrant um að hér sé einhver
Bolsfoevista hreyfing á ferðinni.
Lauk presturinn máli sínu fyr en
'hann var til muna rámur í rödd.
En fólkið fagnaði hæfilega ræðu-
lokum, eins og alment gerist. Full-
ur helmingur gestanna hafði heyrt
erindi séra Hjartar, og mátti það
undrum sæta.
Þessu næst er kallað á karlakór-
inn til þess að skem,ta fd(lkinu|.
En svo illa hafði tekist til, að söng-
fólk frá Winnipeg sat hátfðina, og
skaut það söngsveinum skelk f
bringu, og þeir stóðu feimnir og
felmtsfullir, sungu lítið og hjáróma
Mátti hér sjá, sem oftar, hversu
djúpa lotningu íslendingar bera
fyrir listinni. (Má geta þess hér,
að þegar “official”-farganinu var
lokið, fór einn lír karlakórnum til
verks og lokkaði bezta Winnipeg-
söngmanninn út burtu úr líkkist-
unni, og fékk þá kórinn hljóðin,
og söng sér til sóma).
Nú klofnar fortjaldið — græna
tjaldið frá Winnipeg. Og ‘Tengda-
mamma” kemur f ljós f allri sinni
dýrð. Þótti leikurinn ágætur, þvf
menn höfðu lesið um bann, bæði
í “Heimskringlu” og “Lögb.” óx nú
ást allra á íslenzku vikublöðunum,
þvf tiltölulega fáir gestanna sáu
inn í baðstofu ‘Tengdamömmu” og
enn færri heyrðu það, sem fram
fór. En við þetta gerðust menn 6-
kyrrir. öldungur einn reis upp úr
sæti sínu og ávarpaði fólkið, og
síðan leikendurna. Fékk hann litl-
ar og lélegar undirtektir hjá mann-
fjöldanum; en leikendur þögnuðu,
og hlustuðu á mál hans með hinni
mestu athygli og þolinmæði. Sýndl
leikflokkurinn þá mestu kurteisl,
sem ég varð var við á hátíðinni.
'Milli þátta var skemt með kór-
söng, nema hvað Guttormi skáldi
var smeygt inn í skemtiskrána að
loknum þriðja þætti. Fanst mér
hann hvorki jafn-skörulegur né
skemtilegur og hann átti vanda til.
Ástæðuna fyrir vonbrigði minni tel
ég þá, að hann var eins og á milli
tveggja elda: langaði til að gera
sitt bezta, en vildi ekki tefja tím-
ann. Auk þessa dundu hamarshögg
að baki græna tjaldsins frá Win-
nipeg, og má vera að hann hafi ekki
verið mieð öllu öruggur um líf sitt.
Mæltist hann til þess í byrjun mál*
síns, að gestimir gerðu hávaða
nokkurn á meðan hann mælti fram
kvæði sín og urðu menn og konur
alment við bón hans.
Menn höfðu vaðið með vestræn-
um hraða í gegnum prógramið —
upp á ]íf og dauða, og sí-pí-ar áætl-
un; og andvarp, fagnaðar og þakk-
lætis sté upp frá mannfjöldanum,
þegar því var lokið. Þá gátu gest-
ir úr austurátt komist heim með
lestinni.
iNú þyrptist fólkið út úr skál-
anum. Ruddust allir hver á ann-
an til þess að sjá og foafa tal af
gömlum kunningjum. 1 fljótu
bragði virtust allir í góðu skapi, cn
svo var þó ekki. Nefndin hafði
tekið það óheilla ráð, að sérkenna
meðlimi sfna með rauðumi borða.
Er sá litur, sem kunnugt er, ein-
kenni uppreistarmianna og óhollur
angum ýmsra dýra. Yar nú hver sem
rauðan borða bar ofsóttur og eltur
sem væri hann í hóp mannýgra