Heimskringla - 13.08.1924, Side 5

WINNIPEG 13. Á'GÚST, 1924
HEIMS KRINGLA
6. BLAÐSH)
FJALLKONAN
Hún heitir fullu nafni Sigrún Ingibjörg Líndal, og er fædd
að heimili foreldra sinna, sunnanvið Árnes pósthús í Nýja ís-
landi, 1893. Er hún dóttir Gunnlaugs Helgasonar og Jóhönnu
Helgu Sigurðardóttur, er bjuggu á Ásláksstöðum á Vatnsleysu-
strönd í Gullbringusýslu. Fluttust þau hjón til Ameríku árið
1886, og bygðu fyrst á Strönd í Árnesbygð, en færðu sig
skömmu síðar o§? bygðu á Jaðri.
Barn að aldri fór hún til föðurbróður síns, Guðmundar
Helgasonar og konu hans, Önnu Heléadóttur, er búá á Fróni í
Syðri-Ámesbygð, og ólst hún upp hjá þeim og styrktu þau
hana í skóla. Við barnaskólann lauk hún árið 1907, og sam-
sumars innritaðist hún við undirbúningsdeild háskólans. Við
undirbúningsnám lauk hún vorið 1910, og útskrifaðist þaðan
15. maí, 1924, við tungumáladeildina. Lagði hún aðallega fyrir
sig frönsku og þýzku, bókmentir og sögu.
Árið 1920 giftist hún manni sínum, Hannesi Líndal, syni
Jakobs Hannessonar Lindal, frá Þóreyjarnúpi í Húnavatns-
sýslu. Hannes Líndal er korn-kaupsýslumaður; á sæti í korn-
kaupa-samkundunni, og hefir lengi þótt einn af allra dugleg-
ustu íslendingum hér í bæ, enda stendur ættleggur hans þeim
rótum.
Class Poem of the Class of nineteen-twenty.four.
The Flaming rays of a rising sun
Herald the dawn of a day that is new
What matter tho yesterday’s sky were dull
The skies this morning are clearest blue.
What matter tho yesterday’s sunset were gray
This morning’s sunrise is rosy and bright
The doubts and fears of yesterday
Are gone like the darkness of night.
This is the dawn, our day lies ahead
The skies of our morning are bright,
And our sun will set on a day well lived
If we set our course to’ard the right.
Youth, is the morning of life
A morning of promise untold
And youth goes forth on the road of life
To seek what the day may unfold.
The day may hold for us, hours of distress
And hours of meaningless pain
And we’ll think as we watch Life’s dark clouds lower
That ’twill never be bright again.
But the rainbow comes after the clouds and rain,
The day is brighter because of the night.
To know joy, we must sometim.es know sorrow as well
This often thru wrong, that we know the right.
For each life niust have its moments of doubt
When the noblest Ideals seem dull and gray
But dawn and a new day of promise and hope
Brings those Ideals back, sweeps dark doubts away.
When the clouds of trouble o’vershadow the sun,
When the mists of doubt make the future uncertain
We may know that the sun light of God still shines
That the clouds of the moment are but a curtain.
The powær that draws that curtain aside
ís a faith that right conquers alone
And that faith comes only thru whole souled belief
In a grcater power than our own.
Snorri Thorfinnsson.
Kvæði þetta, sem hér fer á undan
var ort fyrir uppsagnarhátíð bún-
aðarháskólans í Fargo í N. Dak.
Höfundurinn er hinn ungi landi
vor, mælskumaðurinnj alkunni
Snorri Thorfinnsson. Snorri er
sonur þeirra hjóna Þorláks 3>or-
finnssonar og Guðrúnar Guð-
öiundsdóttur Skúlasonar. Eru þau
^kagfirðingar að ætt, borJn og
barnfædd heima, en hafa alist upp
hér í álfu. Snorri útskrifaðist með
bezta vitnisburði. Er hann þriðji
sonur þeirra hjóna, er útskrifast
frá Búnaðarháskólanum. Pró-
fessor A. G. Arvold kennari við há-
ekólann hefir lokið sérstöku lofs-
orði á Snorra og telur hann efni
í gott skáld, vill láta hann leggja
fyrir sig bókmentastarf að náminu
enduðu.
MINNI VESTUR-ÍSLENDINGA.
(Frh. frá 4. bls.)
ar tegundar sem hún hefir verið.
Island hefir mist alt að |>riðjungi
barna sinna vestur um haf. En
nokkur sona- og daetragjöld hefir
hún fengið, í þeirri viðurkenningu
sem Islendingar hér vestra hafa
áunnið sér. Þótt þjóðernisfleyið
þeirra sykki nú í saltan mar inn-
an lítils tíma, þá verður þeim ekki
varnað þakkar fyrir það verk,
sem þeir þegar hafa unnið fyrir
íslenzkt þjóðerni.
i V.
Ekki vil eg svo við þetta mál
skiljast, að eg láti hugann ekki
thvarfla til þessarar spurningar:
Á hvaða undirstöðumj hvílir nú alt
gengi og öll hin lofsamlega viður-
kenning Islendinga hér í álfu? Á
engu öðru í veröldinni en þjóð-
erni þeirra! Hafi þeir unnið fyr-
ir íslenzkt þjóðerni, þá hefir um
Ieið íslenzkt þjóðerni engu síður
unnið fyrir þá. Þegar landnem-
arnir koma vestur um hafið, njóta
þeir þess, að hafa verið fóstraðir
upp við þá alþýðumenningu, sem,
eftir öllum táknum að dæma, var
þa ein sú bezta, eða allra bezta í
hlejimii. Þetta er alveg ;jafinsatt
því, að Island er sólskinsfátaekt og
harðbalalegt land, og hefir verið
mörgum hörð fóstra. Vegna þess
er Islendinga hér sérstaklega get~
ið að dugnaði og trúmensku, að
þessi stórmerka dygð var viður-
kend og iðkuð landshorna á milli
heima á “gamjla landinu”. Þess
vegna hafa þeir reynst svo orð-
heldnir, að til er tekið, að heima
á Islandi var andinn eitt sinn sá,
að frétt þótti það, sem víða fór,
ef einhver sveik orð sín, og þótti
það lítilmannlega að verið. —
Með sorg og sársauka verður að
játa, að þessar samfélagslegu höf-
uðdygðir, iðjusöm trúmenska og
orðheldni, hafa minm byr *heima’
nú en fyrir nokkrum áratugum.
Erlent aldarfar og hugsunarháttur
ræður þar um. Og vandséð er,
hvert stefnir fyrir sárfámennri
þjóð, sem mjög er róttæk að eðl-
isfari, ef samlíf þjóðareinstak-
linganna eitrast af því ræningja-
æði verzlunarmenningarinnar, að
selja vöru sína og vinnu, án nokk-
urrar tilraunar til drengilegrar
sanngirni, með það eitt fyrir aug-
um, að komast yfir sem mest fyr-
ir sem minst. — En hvað sem
segja skal um félagslegt siðgæði
Austur-Islendinga á yfirstandandi
tíð, þá er víst um það, að flestir
Vestur-Islendingar eru arfþegar
þeirrar menningar, sem telja má
mjög ágæta í mörgum greinum.
Það er þeirra styrkur og þeirra
hrós. — Nú mun sagan fylgiast
með niðjum yðar, landar góðir,
í önnur 50 ár, og gá að því, hvort
þeir halda áfram að ávinna sér
samskonar orðstír og þann, sem
feður þeirra, Islendingarnir. hafa
áunnið sér “í augsýn allra þjóða”.
Geri þeir það ekki, verður þó ekki
hrjóstrunum heima á Islandi kent
um það. En svo vona eg, og tel
enda líklegt, að yfirleitt muni
þeir gera það. Eg tel líklegt, að
bessi tilfinnanlega blóðtaka, sem
fámenna íslenzka þióðin hefir
orðið að sæta vegna Vesturheims,
sé að vilia og ráðstöfun forsjón-
arinnar, hinni voldugu, verðandi
þjóð þessa meginlands til bless-
unar. Eg vona. að niðjar Vestur-
Islendinga haldi áfram að líkjast
fremur ljósi og salti mannlífsins,
en myrkrasveppum þess og ýldu-
sárumi. Mættu þeir, hér vestra,
hafa hlutverk saltsins, sem er svo
nauðsynlegt í hverjum rétti, þótt
það sé undur lítið að vöxtunum!
Kæru tilheyrendur! Þótt eg sé
raunar Islendingur að hugsunar-
hætti, get eg vel og einlæglega
óskað vður til hamingju með
þetta auðuga og sólríka land ykk-
ar. Verði það niðjum yðar til
sannrar farsældar. — Vestur-
Islendingar! Þökk sé yður og
heiður .fyrir dugnað þann og
drengskap, sem er að gera ágæti
íslenzks þjóðernis að orðtaki.
Verði afstaða yðar til Islands vit-
urleg og heilbrigð. Verði afstaða
yðar innbyrðis eins og þroskarík-
um og kristnum mönnum og kon-
um sæmir. Verði afstaða yðar til
Canada sú, að í framtíðinni geti
allar “Baékur þékkingarinnar”
bent á yður sem beztu borgara
landsins — auðuga af trúmensk-
unni við guð og menn!
Lifi niðjar íslands, vestan hafs
og austan!
CANADA.
England hefir beðið um $100.000
virði af ósöltuðu Manitobasmjöri,
svo fljútt sem unt er. Er pað gleðú
legt, að svo lítur út, sem marbað-
urinn sé að glæðast í Englandi fyr-
ir candadiska rjómabúsafurði.
Þessi rjómabú hafa lofað að senda
smjör nú þegar. Frá Winnipeg,
Shoal Lake, Eiríksdale, Belmont,
Souris og Lundar.
Kuldabylgja hefir gengið yfir
Manitoba-fylkið nú undanfarið og
frysti víða í norðurfyikinu í nótt
sem leið. Búist við að kuldinn
muni vara úokkra daga enn þá, en
ekki búist við alvariegum skemd-
um á korni.
Frá Toronto er símað 12. þ. m., að
Sir Augustus Nanton haj'i þann dag
ver.’ð kosinn forstjóri Dominion
Bank of Canada, í stað Sir Ed-
mund B. Osler sem er nýlátinn.
Sir Augustus Nanton er einn af
mest þektu fjármáiamönnum Vest-
ur Canda og hefir staðið í nánu
sambandi við Dominion bankann í
mörg ár; verið einn af varafor-
mönnum. Hann er forstjóri Winni-
peg Eleetric og Manitoba Power
Co., og einn af forstjórum C. P. R.
Braeken forsætisráðherra hefir
látið í ljósi það álit að hveitiupp-
skeran í Yestur-Manitoba hafi aid-
rei verið slík og hún muni verða
%
nú síðan 1915, ef frost í norður-
partinum og ryð í suðurhlutanum
ekki geri því verri herm,darverk.
Frá Toronto er símað 11. þ. m. að
þá um morguninn hafi hr. de la
Vallee Poussin háskóiakennari frá
Louvain í Belgíu og formaður
“AHilóðasambands stærðfræðinga”
sett fyrsta fundinn er það félag hcf
‘ir átt með sér opinberiega síðan
1920. Fjögur hundruð stærðfræð-
ingar af ýmsum þjóðlöndum sitja
fundinn. Má nú búast við tákn-
v.m og stórmerkjum á himni og
jörðu.
Önnur lönd.
Frá London er simað þ. 12 þ. m.,
að bráðlega muni ráðið tii lykta.
hvernig farið skuli að því að rýma
Ruhr héraðið af háifu Frakka og
Belgja og hvernær. — Hvorugir
viija þó rýma á þessu ári og líklega
ekki fyr en á næsta sumri ein-
hvemtíma, og er það eftir sam-
komulagi milli Herriot, forsætn-
ráðherra Frakka og þýzkra samn-
ingsaðila.
Eins og lesendur íslenzku blað_
anna mun reka minni til,
auglýsti ég um áramótin í
vetur sem leið, að ég tæki við
samskotum í sjóð þann, er leið-
andi menn á föðurlandi voru eru
að stofna, til framtíðar minning-
ar um þókmenta- og þjóðmála-
starfs Jóns heitins Ólafssonar.
Eg gat þess þá, að áformað væri,
að ávaxta þennan sjóð óskertann
þar til árið 1950, en eftir það yrði
helmiing vaxtanna árlega varið til
þess, á einn eða annan hátt að
auðga og útbreiða .íslenzka tungu
og þekking á bókmentum þjóðar-
innar fyr og síðar.
Um leið og ég auglýsti þetta i
blöðunum, sendi ég prentaðar á-
skoranir til ýmsra leiðandi manna
hér vestra og bað þá að gangast
fyrir samskotum meðal nágranna sinna. Hefi ég síðan beðið
átekta og ekkert auglýst um þetta mál.
Enn sem komið er hafa undirtektirnar verið daufar, eins og
við mátti búast, er vinnuleysi og vandræði stefjuöu að svo
mjörgum og búsifjar manna voru yfir höfuð þröngar. En nú
vona ég að glæðist áhugi fyrir þessu máli, svo að viðleitnin hér
vestra beri sómasamlegan árangur. Mælist ég til, að þeir heið-
ursnienn og konur, sem enn hafa eigi svarað bréfum mínum
þessu viðvíkjandi, geri það nú svo fljótt sem kringumstæður
leyfa.
Eg auglýsi nú hér með nöfn þeirra, sem þegar hafa lagt
af mörkum í Minningarsjóðinn og upphæðina er hver einn hefir
gefið.
MAGNUS PETERSON,
313 Horace Street, NORWOOD, MAN.
JÓN ÓLAPSSON
1850—1916.
SAMSKOT
f MINNINGARSJÓÐ JÓNS ÓLAFSSONAR.
S. Magnússon, Yakima, Wash. $ 2.50
S. Goodman, Edmonton .. .. 1.20
Miss S. Hannesson, Pasadena 2.00
S J. Scheving, Winnipeg .... 1.00
G. Pálsson, The Narrows .. 1.00
S. Baldvinsson, The Narrows 1.00
Kristín Jackson, Elfros .. .. 1.00
Steini Goodman, Milton. N. D. 1.00
Mrs. Goodman „ „ 1.00
Mundi Goodman „ ., 1.00
John Goodman „ „ .50
Gamail vinur, New
Westminster 1.00
Paul Clemens, Winnipeg .. .. 5.00
Lárus Guðmundsson, Árborg 1.00
F. Swanson, Winnipeg .. .. 1.00
M. Peterson, Norwood .. .. 10.00
M. Hinriksson, Churchbridge 8.00
(Ávísan til Reykjavíkur).
Safnaö af Mr. G. Barnes.
Chicago, 111.:
G Barnes, Chicago......... 5.00
P. Björnsson
J. Gíslason
H. Bergman
W. Hanselman
H. Johnson •
S. Magmlsson
G. Johnson
K. B. Snyfeld
Dr. O. J. ólafsson
K. Vigfússon
H. Vigfússon
Ónefndur
5.00
2.00
5.00
3.0o
1.00
5.00
1.00
5.00
25.00
5.00
5.00
1.00
Samtals: $107.20
Fyrir utan þann kostnað er þetta
vitleysisæði hefir kostað Banda-
menn, hefir þeim auðnast að hálf-
drepa iðnaðinn þýzka og þar með
stórrýra borgunarmagn Þjóðverja,
og að auki að sá óslökkvandi hatri,
sem sennilega skellur sem fellibyl-
ur á Frakka að nokkrum árum
liðnum.
Ofsastormar hafa enn goisað yfir
Nebraska, Towa, Wisconsin og part
af Minnesota, fimtudagsnótt og
föstudag er leið. Fórust fimm
manns, margir meiddust og eigna-
tjón metið á 3,000,W.0 duli. — Heíir
v.”-ið ákaflega fellibyljasamt í
fiestum þessum ríkin r í sumar.
'Skaðabótanefnd bandamanna,
hefir nú gefið skýrslu um hvað her-
námið á Ruhr héraðinu og Rínar-
löndunum hefir kostað þá síðustu
fimm árin. Sézt þar, að alt það,
sem hægt hefir verið að reita af
Þjóðverjum í beinhörðum pening-
um hrekkur aðeins fyrir helmingn- i
um af kostnaðinum við hernámjð.
— í peningum hafa Þjóðverjar
borgað 1,903,000,835 gullmörk: í öðr-
um iausafjárfríðindum 3,298,000,414
gullmörk og 368,693.000 gullmarka
virði hefir verið tekið jarðeigna
námi af þeim. Þetta em samtals
5,569,694.249 gullmörk eða um 1.392
323,562 dalir. Hernámið hefir kost-
að Frakka, Belgi og Breta 2,155,409,
000 gullmörk, eða 538,852,250 dali.
Bandaríkin hafa til þess kostað
1,071,805,000 gullmörk, eða 267.591.
250 dölum. Samtals hefir kostnað-
urinn þá numið 3,222.214,000 gull-
mörkum, eða 806,444,500 dölum. —
Af því sem reizt hefir af Þjóð-
verjum hafa Frakkar fengið í sam-
anlögðutn peningum og öðrum
fríðindum $431,150,250: Bretland
324,382,000: Belgía $428,921.250 og
ítalía $97,858,500.
Lítið hefir gengið með samning-
ana í London milli Soviet stjórnar-
innar og Breta nú síðan að banda-
mannfundurinn hófst þar. Er sagt
að Rússarnir séu mjög óánægðir
með það, hve stirðlega þeim gekk
að fá ríkislán í Englandi. Fór for-
forsætisráðherrann rússneski, Rako
vsky, heim til Leningard í miðjum.
kliðum, en er nú kominn aftur til
London, og er nú sagt að hann
muni hafa meðferðis umboð til
þess að slaka svo til við Englend-
inga, að samningar náist um lánið.
Samkvæmt skeytum frá Rio de
Janeiro stendur nú úrslitaorusta
milli uppreistarmanna, er undan
hafa látið síga úr borginni Sao
Paulo og stjórnarhersins. — Upp-
reistin í Brasilíu hófst af sömu or-
sökum og í Mexico í vetur. Það
voru landeigendur, stóreignamenn,
er eiga kaffiekrumar, sem ilia lík-
ar, að bændalýðurinn skuli fá að
læra að lesa og skrifa eins og sið-
aðir menn.
Frá Tokio er símað, að Japanar
hafi ásett sér að minka landherinn
um 6 herdeildir og spara þeir á því
um $30,000,00 á ári. En þeir ætla að
minsta kosti fyrst um sinn, að nota
þetta fé til þess að auka loftflot-
ann, sem þeir telja að verði muni
aðal árásar- og varnarvopnið í
næsta ófriði. Draga þeir þar enn
dám af Evrópuþjóðunum til þess
er ver má fara.
Hughes utanríkisráðherra, er
nýlega kominn til Berlínarborgar.
Hefir koma hans vakið almennan
fögnuð í Þýzkalandi, þar sem hon-
um gefst nú með eigin augum að
líta á ástandið þar. — Eitt aðaler-
indi hans er sagt að sé, að kalla
saman þýzka bankamenn til skrafs
og ráðagerðar um frjámálasamn-
inga milli Þýzkalands og Banda-
rfkjanna.
Liðsforingjarnir amerísku, Erik
Nelson og Low ell .Smith, þeir einu,
er til íslands komust af flugmör.n-
unum, fóru frá Hornafirði til
Reykjavíkur þriðjudaginn 5. ágúst.
Voru þeir 5 stundir á leiðinni og
höfðu hvassan mótbyr. Skólabörn
100 að tölu, með ameríska smá-
fána, buðu þá velkomna, er þeir
stigu á land. Nánar verður ^agt
frá komu þeirra til íslands í ágætri
grein, er blaðinu hefir borist frá
Bandaríkjamanni.
Dr. Frederick Cook, er einna
heimsfrægastur mun vera af öllum
stórlygurum og svikurum, og sem
dæmdur var í 14 ára tukthús í fyrra
fyrir olíubrall, hefir sótt um fulla
náðun nýlega, en verið neitað. Það
| ei oftast svo, að litlu þjófarnir eru
j hengdir — því það er Cook saman
borið við Doheny, Sinclair, Fall og
Daugherty — en þeir stóru sleppa
í gegnum gloppurnar á laganetinu.