Heimskringla - 21.01.1925, Qupperneq 3

WINNIPEG, 21. JANÍJAR 1925.
HEIMSKRINCU
*. BLAÐStÐA
ins og ufflhverfiS kvikt af ímynduS-
um verum, sem þjóðtrúin hefur mót-
aS óafmáanlega í barnshugann.
"Margt býr í þokunni”. Risavaxin
ferlíjki veifa loönum örmum,. áífa>'
-og dvergar standa fyrir dyrum úti og
stara á þreyttan og einmana smala.
drenginn — og fossinn drynur og þýt
ur draugalega í gljúfrinu, eins og ó-
vættir 'leiki þar grátt gaman sveip- j
ar fossúSa og fjallaþoku.
“Þá. sögu fann jeg í fyrnskuhyl:
1 fosslnum skrimsli bjó.
í niöamyrkri og nortianbyi
um nætur þatS skellihló”,
segir skáidiö í kvæðinu um Foss-
skrímslið. Er ekki ólíklegt, að sú
saga hafi á þokumyrkum hjásetudög-
um orðið honum ógleymanleg — eink
um þar eð hann var fyrstu ár sín á
Fossi, þar sem bæjardyrnardyrnar
sneru til fjalls, sakir þeirrar hættu,
er af skrímslinu stóð. — En hjásetan
hafði og að bjóða margt það, er örv-
aði og glæddi vorþrá og vonir. Sól.
skinsdagarnir brugðu gliti á laut og
leiti, roðuðu lyngið og slógu töfra-
slæðu á grænar grundir. Segir Jak-
ob í bréfi til ritstjóra “Óðins”, að
þær stundir hafi ýtt við skáldskap-
argáfunni og vakið þrá hugans til að
kanna þær leiðir, er leyfðar voru ei
fótum smalans, er átti von á snupr.
\tm ef vant var honum ásauðanna. Og
víst er um það, að snemma hóf Jak-
■ob vísnagerð.
Eftir ferminguna fór hann frá
tnóður sinni, er hafði annast hann öll
þessi ár. Má víða finan þess vott í
kvæðum Jakobs, að ást og ttmhyggja
móður hans hefur mótast óafmáan.
lega í huga hans.
“Me8 honum grekk á mikla veginn
móíurhuginn einn’%
segir hann í kvæðinu um Ásdísi á
Bjargi. Finna allir, hve djúp er til-
finning í þessum yfirlætislausu orð-
rtm. Er hvorttveggja jafnauð
fundið, að með ugg er horft til hinn.
ar ókunnu framtíðar — hins tnikla
vegar — og að sá er enginn fylgd-
ar laus, sem móðurhugurinn gengur
með úr garði, þó að ekki sé annara
förunauta. Og skáldið veit líka af
reynslunni:
"Þó aó bili heimsins hylli
og heykist vinur hver,
móSurástin býr á bjargi
og breytir aldrei sér.
Ásðis enn i völdum víöa
vor á meSal er”.
Annars koma áhrifin frá móður
skáldsins og ástin til hennar víða
fram í kvæðum hans — og mun
frekar á það minst, þá er að skáld-
skap hans kemur.
Fyrsta árið eftir að hann fór frá.
móður sinni, var hann í vinnumensku
að H|nausum í Húnavatnssýslu. Það.
an fór hann til Gísla afa síns, er þá
bjó í Hlið í Kollafiröi. Segir hann,
að vistin hjá gamla manninum hafi
verið 9ér mikils virði. Má og sjá á
kvæði því til Gísla, sem birt er í þessu
hefti “Óðins”, að skáldinu hefur eigi
að eins þótt vænt um hann, heldur og
metið hann mikils. Var og gamli
maðurinn, svo sem á hefur verið drep
ið, fróður og skemtinn og hafði yndi
af skálidskap. \Sagði hann jdó^tur-
syni sínum sögttr af svaðilförum
hákarlalegum, en hann hafði lengi
verið við hákarlaveiði t Gjögri, sem
var ein af hinum stærstu og kunn.
ustu hákarlastöðvum norður þar. Til
frásagna þessara mttn kvæðið “í há-
karlalegum” eiga rætur sinar að rekja
Frá Hlíð fór Jakob til afa síns og
nafna í Reykjarfirði — og hafði
skapgerð og skörungsskapur gamla
mannsins eigi lítil áhrif iá skáldið.
Síðan fór hann vorið 1905 vestur til
Isafjarðar og var þar háseti á segl-
skipi við fiskiveiðar. Það sumar
veiktist hann og lá lengi, en sjórinn
átti frekar illa við hann, enda segir
hann í kvæðinu “Á sjó”:
langtum lengra en vonirnar, og er þá
mikið sagt. Þau eiga tvær dætur,
Laufeyju og Elinborgu, báðar í
bernsku. Á heimili þeirra hjóna sitja
í hásæti einurð og alúð, skyldurækni
og snyrtileiki í allri umgengpti. Er
Jakob sjálfur manna tryggastur og
raunbestur vinum sínum, skemtinn og
einarður, orðhvass og hnittinn. Mun
sumum, er hann telur meiri að yfir.
læti en manndómi, þykja hann raun_
ar kaldyrtur og meinyrtur og frekar
fáV á mann. En svo er um einka-
líf han9 sem skáldskap, að hann fer
hvarvetna sínar eigin götur.
“Þaö sumar, er á sjó jeg bundlnn var,
þá sveif hver ósk í fangiö grænna dala,
þá þráöi jeg alt — jeg öfundatii smala,
en ágirnd litla fyr á starfiti bar .... ”.
Haustið 1905 fór Jakob til Reykja-
víkur til trésmiðanáms hjá Steingrími
Guðmundssyni, trésmíðameistara. Var
hann a vist með honum og átti við að
búa frjálsræði mikið og atlæti hið
bezta. Veiktist hann nú og lá lengi
veikur og reyndist Steingrímur hon-
um sá drengur, að hvorki gerði hann
að reikna honum til skuldar sjúkra-
hússvist, né lengja námstíma hans.
Segir Jakob, að veikindi sín hafi haft
mjög þroskandi áhrif á sig, og frjáls-
ræðið hjá Steingrími á annan veg gert
sér fært að leggja rækt við skáldskap.
Þá segir hann og að kynning við þau
skáldin Þorst. Gíslason og Jón Ólafs.
son hafi orðið sér til góðs, því að
báðir hafi þeir leiðbeint sér og örf-
að sig til kvæðagerðar. Einnig dr.
Jón Þorkelsson, er Jakob segist hafa
átt hjá einna skemtilegastar stundir.
Loks gaf skáldið út “Snæljós” árið
1914. Síðan komu “Sprettir” 1919
og “Kyljur” 1922.
Árið 1918 fékk Jakob skáldastyrk
og hefur haldið honum siðan. Árið
1922 fór liann til útlanda, Danmerk.
ur og Noregs, og tjáir hann sig hafa
haft mikið gagn og gaman af þeirri
ferð.
Kvæntur er Jakob Borghildi Bene-
diktsdóttur — og er hún af góðum
bændaættum í Steingrímsfirði. Er
hús besti kvenkostur, enda kann Jak.
ob að meta liana. Mun hann eigi
hræsna, er hann segir í kvæði um
hana, að reynslan 'hafi þar farið
NAFNSPJOLD
PROF. SCOTT, N-8706.
Nýkomlnn frá New York,
nýjnsíu valaa, fox trot, ••
frv. KensluskelV kontar 95.
200 l'ortaffe Avenue.
(Uppl yfir Lyceum).
HEALTH RESTORED
Læknlngar á n lyfja
Dr- S. O. Simpson N.D., D O. D.0,
Chronic Diseases
Phone: N 7208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldff.
Skrlfstofusfmi: A 2674.
Stundar aérstaklega lunsnasjdk-
dóma.
Br atl finnu & skrlfstofu ki. 12—12
f h. ok 2—6 e. h. •
Helmill: 46 Alloway Ave.
Talsiml: Sh. 8162.
il
SKÁLDSKAPURINN.
Snœljós, Sprettir, Kyljur.
t íiinni stjóru, niorsku bókmenta.
sögu þeirra prófessoranna Francis
Bull og Fredrik Paasche er svo 9agt
í ritgerð um rúnir, að orðið skáld
þýði í fyrstu eitthvað það, er geri
mönnum fært að skynja og athuga
eðli hlutanna, vilja guðanna — eða
að minsta kosti raunveruleg öfl, sem
ekki er öllum léð að skilja eða gera
sér greir fyrir.
Eg gat ekki stilt mig um að minn.
1 ast hér á þessa þýðingu orðsins, þar
eð hún er náskyld þeim skilningi, er
alþýða manna hefur haft á því, hvað
væri að vera skáld. Eigi mun al.
menningur hafa gert sér grein fyrir
þessum skilningi sínum, en eins og
kunnugt er hefur hann löngum sett
skáldin í samband við æðri máttar.
völd. Allir vita það, að ýmsar sögur
hafa myndast um skáldin, er sýna
þetta glögglega, og á allra vitorði er,
að kraftaskáldin voru talin hafa
meira vald en öðrumi dauðlegum
mönnum er gefið. Enn fremur má
taka það fram, að þetta bendir á, að
menn hafi að vissu leyti lítinn mun
gert til skams tíma á göldrum og
skáldskap, og svo var einmitt í
fornöld. En hjá mörgum ríkti eigi
að eins óttablandin virðing fyrir
skáldum, heldur og ást á þeim. Svo
hefur það verið. Alþýðu manna hef-
ur verið unun að ljóðum og æfin.
týrum, fundið þar þrá sinni svölun
og fengið þar gullna skó inn á land
lutgsjóna og drauma. Nú víkur þessu
á annan veg við. Efnishyggja og fé-
girni, samfara vaxandi tildurfýsn og
fíkn i kjarnlausan glaum og gjálífi,
hefur gripið um sig, svo að minna
er gefinn gaumur að þeim, er eigi
vilja hafa magann fyrir sinn guð.
H-eim í sveit minni var þetta á ann_
an veg, og á heimili foreldra minna
áttu andleg verðmæti enn þá Ijósmagn
í ryki hversdagsstarfanna. Jafn glað-
ur hlýddi ég því þar á þjóðsögur
Jóns Árna sonar, kjarnkvæði Gríms
Thomsen og glitljóð yngstu 9káld-
anna. Og 16 ára gamall, fjarri heim
ili mínu og illa haldinn eftir að velkj-
ast dögum saman á fiskiskipi, fár.
veikur af mislingum, fékk ég i hend-
ur “Snæljós”. Þati báru mér minn-
ingar ótal kvölda heima, er kvæði
góðskáldanna voru lesin og sögur
sagðar — og þau sýndu mér í gletni
og alvöru þær hliðar lífsins, er mér
hafði sjálfum gefist kostur á að at-
huga. Upp frá þeim degi var ég vin.
ur skáldsins Jakobs Thórarensen.
Eigi mun ég hér geta svo sem ég
vildi lýst skáldskap Jakobs eða vitn.
að svo í hann, sem æskilegt væri. En
það, sem mest ber á i ljóðum hans, er
Mobile. Polarine Olta Gasolin.
Red’s Service Station
Maryland ogr Sargent. Phone B 1900
A. BERGMAN, Prop.
PREE SERVICE ON RUNWAY
CUP AN DIFFERENTIAL GREASE
TH. JOHNSON,
Ormakari og Gullhmiftui
Selur glftingaleyfisbrtf.
Sérstakt athysll veltt pöntuouai
02 ▼lbKjörtlum útan af lanðl.
264 M&is St. Phone A 4637
Franska kend í þrjátíu
lexíum. Abyrgst að þú
getir talað og skrifað.
Prof. C. SIMONON
218 Curry Bld. Ph. A6604
MANITOBA PHOTO SUPPLY
Co. Ltd.
353 Portage Ato.
Developing, Prlntlng & I’ramlng
Vlfí kaupum, eeljum. lánujm og
.. akiftum myndavélum.
— TALSIMI: A 6563 —
ISLENZKA BAKARÍIÐ
selur bestar vörur fyrir lægsta
verð.
Pantanir afgreiddar fljótt og
veL
— Fjölbreyttast úrval —
— Hrein viðskifti. —
BJARNASON BAKING CO.
Sargent & McGee
— Sími: A 5638 —
FOOTE & JAMES
Ljósmyndasmiðir.
Margra ára sérfræðingar.
Sérstakur afsláttur veittur
stúdentum.
Sími A 7649 282 Main St.
Cor. Grabam Ave. Winnipeg.
£****************❖*****❖❖❖
1GAS OG RAFMAGN oJdyrt I
... —----------
f
T
t
X
T
T
♦?♦
ÓKEYPIS INNLEIÐING A GASI í HÚS YÐAR.
Við höfum ágætt úrval af gaseldavélum, eem við
ábyrgjumst að þér verðið ánægðir með.
Gefið auga sýningu okkar á Gas.Vatnshitunar.
tækjum og öðru.
Winnipeg Electric Co.
ELECTRIC RAILWAY CHAMBERS (fynta gólfi.) •
f
t
f
±
i
♦♦♦
t
A AA Æ A A AAA
vy t^t t^t t^t vy
f
f
f
♦;♦
styrkur, einurð, festa og manndómur.
Einstöku sinnum bregður fyrir eins
og efasemdum um það, hvort byrð-
ar lífsins verði bornar, eins og í fyrstu
bók hans, “Snæljósum”, þar sem
hann gerir jafnvel ráð fyrir því, að
verða undir sköflum forlaganna. En
ekkert er þar samt víl eða vol og því
siður háværir kveinstafir. Þeim sem
sýna karlmensku og kjar.k getur
hann líka fyrirgefið, þó að þeir séu
þá að einhverju brokkgengir. Hann
gerir ekki kröfu til að menn séu heil-
agir, að eins þeir séu þéttir á velli
og í lund og búnir þeim höfuðdygf5-
um, er mestar og bestar hafa þótt
með oss íslendingum. í kvæðinu “I
hákarlalegum” segir hann:
“Kunntö þiö vi« aö kalla svín
kappana’, er lentu’ í svona þófl,
þótt þeir um kvöldiö kysu' i hófi
kvenfólk og drykkju brenntvin,
þegar úr brims og kafaldskófi
komu þeir snöggvast heim til sín’
Og þá er frábærir vitsnutnir eru
annarsvegar, á hann bágt með að á
fella, þó að eitthvað sé bogið við
hreinskilnina og brögð séu i tafli, svo
sem hjá Snorra goða, er hann yrkir
um eitt af sínum ágætustu kvæðuni.
W. J. Lindal J. H. Lind«»
B. Stefánsson
I«lenzkir lögfræðingar
708—709 Great West
Permanent Building
356 MAIN STR.
Taleími A49Ú3
Þeir hafa einnig skrifstofur aC
Lundar, Riverton, Gimli og Piney og
eru þar að hitta á »<tiríylgjandi
tímum:
Lundar: Annanhverti miðvikudag.
Riverton: Fyrsta fimtndag í hverj-
un? mánuBL
Gimli: Fyrsta MiIJvikudag hvera
mánaðar.
Piney: ÞriCja föstudag i raVnuUi
hverjum.
Dubois Limited
EINA ÍSLENSKA LITUNAR-
HÚSIÐ I BÆNUM.
Sími A 3763—276 Hargrav*
Aát verk fljótt og vel að hendi
leyst. Pöntunum utan af landi
sérstakur gaumur gofinn. Elnl
staðurinn í bænum sem litar og
hreinsar hattfjaðrir.
Eigendur:
A. Gnodman
R. Swanson
Dubois Limited.
Stefán Sölvason
Teacher of Piano
Ste. 17 Emily Apts.
Emily St. Winnipeg.
EF ÞIG VANTAR FLJÓTANN OG
GÓÐANN FLUTNINQ, SfMAÐU
N 9532
P. SOLVASON
659 Wellington Avo.

KING GE0RGE H0TEL
Eina íslenzka hótelið í baeni
(Á horni King og Alexander)
Th. Bjarnaaoa v
RáðtmaCur
ÁRN I G. EGERTSSON
íslemkw lögfræðingur,
hefir heimild til þess að flytja mál
bæði í Manitoba og Saskatchewan.
Skrifstofa: WYNYARD, SASK.
FOR SERVICE
QUALITT
%ad Iotv pricen
L.IGHTNING
SHOE
REPAIR.
338 B Har-
frave St.
Pbone: N ©704
NOTH>
"O-SO-WHITE
Hið makalausa þvottaduít
viö allan þvott i heimahúsum; þá fá-
iB þór þvottinn sem þér viljiti.
F.nga barMmftSI
Enga blftkku
Kkkcrt nnðd
AUar jffttfar matTÖrnbötflr aelja |»at5*
•'O-SO” PRODUCTS CO.
240 Young Strcet.
— N 7591 —
Aður Dalton Mlg. Co.
NOKjOiMIS BLDG.
WINNIPIEG
F.n jafnt og hann dáir karlmensku
og þrek hjá körlum, dáir hann og
skörungsskap hjá konum mest allra
eiginleika. Hann yrkir um Guðrúnu
Ösvífursdóttur, skörunginn mikla, og
Hrefna á Heiði, er hafnar sýslu-
manninum, en heldur trygð við unn.
usta sinn, dæmdan þjóf, á hug hans
ailann og aðdáun. En eigi að eins
hreysti og skörungsskapur eiga Jak-
ob að talsmanni, heldur allar hrein-
ar kendir. Áður hefttr verið minst á
kvæðið um Ásdís á Bjargi, og það,
sem skáldið yrkir til konu sinnar,
sýnir hann kann að meta að verðleik-
um hreina og fórnfúsa konuást. Þó
kemur þetta hvergi eins fallega fram
(Frh. á 7. bls.)
A. S. BARDAL
B. lur likklstur og annast um *t-
farir. Allur úthúnabur sá b.stl
Ennfremur selur hann allskonai
mlnnlsvarba oc lesstelna—t—t
S4S SHERBROOKE 8T.
Phonet S «607 WINNIPHQ
BETRI GLERAUGU GEFA
SKARPARI SJÓN
Augnbekmar.
304 ENDERTON BUILDINO
Portage ana Haigrave. — A 6645
1 Dr. B. H. OLSON 216-220 Medical Arts Bld*. Cor. Graham and Kennedy 84. Phone: A-7067 Viötalstími: 11—12 og 1—6.80 1 Heimili: 921 Sherburn St. ;j WINNIPEG, MAN. -il

DR. A. BLöNDAL 818 Somerset Bldg. U Talsimi N 6410 Stundar sérstaklegra kvensjúk- fl dóma og barna-sjúkdóma. AH hltta R kl. 10—12 f. h. og 3—6 e. h. Hetmili: 806 Victor St.—Sími A 8180 |j i|

TALSÍMI: A 1834 Dr. J. OLSON Tannlœknlr Cor. Graham and Kennedy St. H 216 Medical Arts Bldg. Heimasimi: B 4894 WINNIPEG, MAN. ii

l! — Talalmli IHH DR. J. G. SNIDAL TANNLIEKNIB •14 SomerMt Bluek Portarc Ava. . WINNIPBtí

DR. J. STEFÁNSSON 216 HEDICAL ART8 BLDCk Hornl Kennedy og Graham. Stundar elnaðngu nngna-, eyrma-, nef- o* kverka-ajfikdðms. '* kltta frd kl. 11 tll U t h. R •f kl. 8 tl 6 e- k. Talslml A 3521. lleln.lt t Rlver Ave. P, Mll ||
1
DR. C- H. VROMAN Tannlœknir Tennur ySar dregnar eíSa lag- aðar án allra kvala- Talsími A 4171 505 Boyd Bldg. Winnipeg

■ Arnl Andereon K. P. Garlnnd GARLAND & ANDERSON LöGERÆBINGAR Phone iA-2197 861 Klectrlc Kallvray Ctambers K Arborg 1. og 3. þriðjudag k. Wk

J. J. SWANS0N & C0. Talsimt A 6340. 611 Paris Building. Elcteábyr gðarumboðsmenp Selja og annast fasteignir, ét- vega peningalán o. s. írv.

Phone: A4462. — 675-7 Sargent Ave. Electric Repair Shop ð. SIGl RÐSSON, RflSsmafSnr. Rafmagns-áhöld til sölu og við þau gert. Tinsmíði. Furnáce.aðgerðir.

DAINTRY’S DRUG STORE Meíala sérfrs'ðingv. “VörugæSi og fljót afgreiísla” eru einkunnarorð vor. Horni Sargent og Lipton. Phone: Sherb. 1166.

MRS. SWAINSON 627 Sargent Ave. Hefir ávalt fyrirliggjandi úrvaW- birgðir af nýtízku kvenhöttum. Hún er eina íslenzka konan aem alllui verrlim rekur í WInnlp«*. Islendingar, íátiS Mrs. Swain- son njóta viSskifta yíar. - - ■