Heimskringla - 28.01.1925, Blaðsíða 4

4. BLAÐSlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 28. JANÍJAR 1925„
(StofnnS 1886)
Kemnr flt fl hverjum mIBviknde®L
EIGENDUK:
VIKING PRESS, LTD.
8S3 og 855 SARGBNT AVE., WINNIPEG,
Taloíml: N-6537
VertS blaBsins er »3.00 Argangurinn borB-
ist fyrirfram. Allar borganir sendist
THE VIKING PREfcS LTD.
SIGPÚS HALLDÓRS frá Höfnum
Bitstjóri.
JAKOB P. KRISTJÁNSSON,
Ráðsmaður.
I'tnnftMkrlft tll l>lnf$Mlnnt
THB VIKING I*HESS, Ltd., Dox 3105
UtanflMkrlft tll rltMt jftraiiM:
EDITOIi HEIMSKRINGL.A, Box 3105
VVINa’VIPEG, MAN.
“Heimskringla Is publlshed by
The Vlklnj? Presa Ltd.
and printed by
CITY PHINTIN G *fc PUBLISHING CO.
853-855 Sarjcent Ave„ VVInnlpe«r, Man.
Telephones N 6537
\ i ■■ ■■ ....
WINNIPEG, MANITOBA, 28. JAN. 1925.
Örbirgð og auður.
Fátækt, skuldir, gjaldþrot!
Þessi orð munu tíðari á vörum manna
nú um þessar mundir, en flest önnur, og
ekki að öllu leyti að ástæðulausu. Þjóð-
irnar eru í skuldum, svo miklum, að þær
sjá ekkí út yfir skuldakröfurnar. Stjórn-
málamennirnir sitja við að reikna sam-
an skuldir, og vexti af skuldum. Tölurn-
ar hlaupa upp á milljónir og billjónir, stíga
svo hátt að skilningur manna er aflvana
að fylgjast með; hefir enda ekkert til
samanburðar nema skuldareikninga ná-
búaþjóðanna, sem ýmist eru einum tölu-
stafnum hærri eða lægri.
Allar þjóðir eru í skuldum, allur heim-
urinn er í skuld; svo stórri, að hann á
alls ekki fyrir henni ef tölunum má trúa.
Tekjurnar, er með öllu upphugsanlegu
móti er reynt að auka og margfalda,
hrökkva ekki til að borga vextina af þess-
um skuldum. Með ári hverju bætast við
nokkur hundruð milljóna, og haldi því á-
fram til lengdar, getur farið svo að hinar
samanlögðu tekjur þjóðanna hrökkvi
ekki* til að borga vextina af vöxtum hins
samanlagða skuldafjár veraldarinnar. Þá
er allur heimur gjaldþrota. En hver eða
hverjir gjöra þá* fjárnámið?
Eftir þessum mælikvarða eru allar
þjóðir fátækar nú á dögum.
Hvaðan fátækt þessi starfar, mun flest-
um ljóst að einhverju leyti. Hún stafar
frá eyðslusemi, frá þvf, að heimuri'nn hætti
að vinna að sameiginlegum máflum, og
gerði ekkert annað í meira en fimm ár, en
að eyða því og eyðileggja það, sem kyn-
slóðirnar höfðu saman safnað og gjöra
látið um tugir alda. Þúsund ára gömlum
arfi svo sem listasmíðum og listaverkum.
er þeytt á glæ. Pimm hundruð ára gömul
verk, er bættu og juku framleiðslumagn
jarðar, eru rifin niður og eyðilögð. Sam-
vinnu er hætt þjóða á milli, viðskiftum
slitið.
Alt þetta, og sjálfsagt margt fleira,
skapaði þessa efnalegu fátækt.
*
Maður stendur undrandi yfir því ný-
mæli sem þegar hefir komið fram, að
samvinnan í sem víðtækastri merkingu,
sé eini, eða aðal grundvöllurinn undir
hinni ytri og efnalegu velferð þjóðanna.
Það hafði þó enginn ætlað fyrir einum 10
eða 15 á-rum síðan. Þó verður furðan enn
meiri, þegar sýnt er fram á það, að við-
skiftin séu í raun og sannleika eigi annað
en samvinna. Á þau hefir verið svo lit-
ið, að þau væru einskonar fjáraflaspil, þar
sem ein þjóðin leitaðist við að ná undir
sig eignum hinnar, án þess að láta mikið
koma í staðinn. Á þau hefir verið litið frá
sjónarmiði smáprangáranna, er reikna
sér hálfan gróðann í því, sem þeir geta
svikið. Það hafa þótt órjúfandi lög, að
“það hefði eik sem af annari skefur”. En
nú hafa síðustu árin fært heim sanninn
um það, að svo er ekki. Þau hafa sýnt og
sannað, að til lengdar nær hver þjóð eigi
meira en hún lætur úti, að viðskifti eru í
raun réttri eigi ananð en samvinna, —
helzta og æðsta samvinnan.
Verka-afrakstur einnar þjóðarinnar
gengur fyrir verka-afrakstur hinnar þjóð-
arinnar Hver um sig kann bezt að
sínu verki, vinnur sér það léttast og
kostnaðarminst og er því hagkvæmast að
skifta við hina á því sem hún gerir og
kann bezt til. En hvarvetna á hnettinum
krefst lífið alls heima stritsins, — ein-
hýers örlítils hluta þess alls. Ekkert má
missast. Þegar því að viðskifti slitna,
verður sama þjóðin að gera öll verkin, er
þær áður gerðu allar, þau verkin, ^sem
hún kann og þau sem hún ekki kann,
og svo fara henni hin óvönu störfin að
þau verða kostnaðarsöm og illa unnin og
það sem verst er draga úr framleiðslu-
magni vanastarfanna, svo afraksturinn
verður þar minni og dýrari.
Alt þetta skapar fátækt. Samvinnu-
slitin baka þjóðunum fá-tækt og efna-
skort. Enginn hefir betur sýnt fram á
þetta, en brezki hagfræðingurinn mikli,
John Maynard Keynes, er var aðal-fjár-
málaráðunautur brezku stjörnarinnar
meðan á heimsófriðnum stóð. Um það
hefir hann ritað hverja ágætisbókina á
fætur annari í seinni tíð. Má þakka hon-
um þær tilraunir, er gerðar hafa verið nú
á þessu síðastliðna ári, að koma á sætt
og samvinnu milli hinna ýmsu ríkja í
Evrópu, þó öðrum sé það ðignað.
er ekki hinn ýtrasti mælikvarði fátæktar.
Margur er því auðugri en hann heldur.
Sá sem hefir fæði og klæði, og athvarf
þar sem hann hefir höfði sínu að að halla
er “eigi alls vesæll”. Og hugur eigi síð-
ur en hönd skapa honum það athvarf.
Margur gleymir þeim auði, sem hann á,
en horfir úr sér augun á skuldaregistur
Iþjóðanna, — reikningsfærzlu ranglátu
ráðsmannanna. Þann auð á hann er gert
getur hann jafnvel í fátækt, ríkan. “Svo
að þótt hann sé lítilsvirtur, er þó nafn-
.tfiv^gur, íatækur auðgar þó margan, á
ekkert hefir þó alt”. Fæði og klæði
friðsamt heimili, heilbrigði, fáeinir vinir,
tækifærið að vera til einhvers gagns,
hinn frjálsi aðgangur að verki veraldar-
innar, óspilt réttlætistilfinning, alt þetta
Veraldarfátæktin stafar frá sam-
vinnuslitunum, frá hugarfarinu sem til
þess að skapa öðrum tjón steypir sjá-lfu
sér í glötun. Fyrstu og helztu orsaka
hennar er að leita í hugsunarhættinum.
Það er hörð kenning, að auðurinn —
sjálft aflið hlutanna sem gera skal, þetta
sem allir þrá og sækjast eftir og telja
undirstöðu allrar gæfu, skuli eiga gengi
sitt undir hugsunarhættinum, — andlega
lífinu. Veraldarfátæktin stafar ekki frá
því, að þjóðirnar hafi staðið iðjulausar
um allan þenna tíma. Þær hafa ekki
verið iðjulausar. Þær hafa, ef til vill,
aldrei verið iðnari, lagt ríkari á-
herzlu á iðju og framleiðslu en á þessum
síðastliðnu 10 árum, er skuldanna hafa
safnað. í
En iðjusemin er ekki einhlít, ef eigi
er hugsað út í það, til hvers að starfið
skuli ganga. Hugsunin, sem til grund-
:vallar liggur fyrir verkinu, er víngarðs-
I herrann, sem geldur hverjum eftir því
sem hann hefir unnið til. Sé verkið unn-
ið til eyðileggingar, er ávöxturinn ör-
birgð og allsleysi. Sé það unnið til þess
að kippa stoðunum undan velgengni ná-
ungans, eða nágranna /þjóðanna, fellur
þekjan yfjr þann sem stoðirnar fellir.
* * *
Jafnframt því sem rætt er um fátækt
veraldarinnar nú á* tímum er mikið skraf
að um það, hvernig bæta megi úr þeirri
fátækt. Algengasta ráðið eftir því sem
oss er kent, er að láta aðra borga — ein-
hverja aðra. Ekki er á það litið hvort
þessir aðrir hafa nokkuð til að borga
með, þeir eiga að borga samt. Verkveit-
andinn á að borga, þó einskis arðs verði
hann aðnjótandi af vinnu verkamann-
anna. Götulýðurinn heimtar að ríkið eða
bæjarfélagið fæði sig og klæði, eins og
það væri einhver auðkýfingur er hefði
ótal hirzlur fullar fjár í stað þess að það
er “samfélag fátækra”. Aðrir heimta, að
nábúaríkin borgi er ekki fá alið sína
eigin borgara, eða þá nýlendur eða her-
numin lönd. En hvaðan á það fé að koma
þegar heimsauðnum er eytt?
Jörðin er hin eina, sem getur borgað.
Hún ber hinn sama auð í skauti sem áð-
ur, en hún réttir hann engum fyrirhafn-
arlaust upp í hendurnar. Allir verða að
iþorga. Allir verða að leggja lið sitt
fram, hver að því verki sem hann kann
bezt til, og að loknu dagsverkinu skift-
ast á* afurðum hinna margbreytilegu
starffa eftir þörfum. Samvinna verður
að takast og haldast ef fram úr vand-
ræðunum á að rata. Hugsunarháttur-
inn að umskapast.
Andinn er afl þeirra hluta sem gera
skal.
* * *
Þá ber og þess að gæta, hver sé hinn
sanni mælikvarði auðsins. Til þessa hef- j
ir auðurinn verið aðeins mældur á einn
mælikvarða, gnægðir gulls og silfurs,
pells og purpura og dýrmætra steina.
Fyrir þetta hefir alt átt að fást, með því
öllu að vera borgið. En hefir þá gull eða
silfur eða dýrmætir steinar horfið úr
helminum nú á þessum síðustu t árum, i
fyrst að heimurinn er orðinn svona fátæk-
ur? Hefir nokkuð af þessu týnst svo telj-
andi !sé, eða glatast, svo það sé 'ekki,
framar til? Það mun vera mjög lítið. Af
því hafa að vísu gengið sögur, að allstór- 1
ar hrúgur af gulli hafi horfið þannig, að
það sé læst inn í höllum og járnvörðum
skápum. Sagt er að á Indlandi hafi safn-
ast saman hundruðir milljóna í gulli og
silfri, er lokað sé inni sem hulinn fjá*r-
getur lagt til geisla á lífsleiðina, er fegur
skína en brotaljós demanta, rúbína og
annara dýrmætra steina. Þessi auður
varpar yfir hann þeirri skikkju, sem ber
af litprýði liljunnar, er á akrinum vex og
er fegurri skrúða skrýdd en keisarar og
konungar. Ef þessi auður væri lagður í
veltu, gæti svo farið, að færri yrðu
myrkrabólin en áður, að fæðuskorturinn
smá-rénaði, að hinum glæpsamlegu stríð-
um fækkaði og að fleiri yrðu frelsaðir, sem
væru að glatast. Ef þessi auður er lok-
aður inn í hugskoti manna, kemur hann
eigi að notum, en hann má síður miss-
ast en gullið og silfrið, og hinir dýrmætu
steinar, sem læst er inni í höllum og fjár-
hirzlum valdsmanna og fylkiskonunga
fjarlægra landa.
Fátækt þjóðanna er mikil. úr henni
þarf að bæta. Það er mikið verk og sém
öllum er fengið að gera, og til þess þarf
hver að vera allur við en ekki hálfur. En
til verksins er enginn hæfur, sem ekki
býst jafnt hið innra sem hið ytra. “Mað-
urinn lifir ekki á einu saman brauði”.
tt'pp í gjaldþrotin miklu gengur ekki ein-
göngu gull og silfur, heldur og líka hinn
andlegi auður. Fátækastur er sá sem
skortir ailan andlegan auð, þótt korn-
forðabúr hans séu full. Þetta eru þeir
fátæklingar sem vei<stu sveitdþyng^lin
skapa í mannfélaginu, sem gert hafa.
þjóðirnar gjaldþrota, sóm leitt hafa þær
út í glötunina, sem deytt hafa sveinbörn-
in, sem líflátið hafa spámennina, sem
íengið hafa fávizkunni til varðveizlu, lykla
himnaríkis og lokað hafa því sælunnar
hliði. En þessi auðskortur er engum á*-
skapaður. “Sjáið akursins liljugrös”.
* * *
Margir alvarlega hugsandi menn hafa
tekið eftir því og bent á, að hótfinslu-
andi, en að sama skapi andi óhagsýninn-
ar, óreiðunnar og heimtufrekjunnar,
hefir verið að búa um sig í þjóðfélaginu
nú upp á síðkastið. Það er sársauka-
efni næði þessi andi að taka sér bólfestu
í huga þjóðar vorrar og eigi sízt hennar
yngri manna. Hve mikil gjaldþrot, hvað
mikla fátækt það myndi skapa gætu víst
fíáir sagt. Ávöxtur þessa anda ;er al-
gert hirðuleysi um alla hluti, og skortur
á skyldu og ábyrgðar tilfinningu gagn-
vart öllu sem verið er að gera. Alt á það
að vera.til ónýtis. Framfara viðleitnin,
trúarhugsjónirnar, sem verið er að benda
á, þjóðernisvakningin, sjálf orðheldnin,
alt er einskis virði. Heimsmeinin á að
lækna með hávaða og heimtufrekju. “En
enginn verður heill þótt hljóði”, segir hið
fornkveðna. Eins vel mætti þá segja að
vindrellan, sem snýzt með hverjum gjósti,
hafi á*hrif á vindstöðuna. Þessu hugar-
ástandi fylgir hvorki fullnægja eða innri
fögnuður, — engin gleði, heldur beizkja
og biturleiki til lífsins og mannanna.
Næði þetta mein að grafa um sig, yrðu af-
leiðingarnar þær, að starfið sem sam-
takanna þarfnast verður óunnið. 1 stað
þess að lá*ta hendur standa fram úr erm-
um, er þeim stungið í barminn. En
höndin, sem falin er í barminum, þegar
til þeirra verka kemur, þegar ailir þurfa
að hjálpast að, er hin ómildasta hönd í
heimi. Afsökun veitir það enga, að
“armurinn sé mjór”. Engin hönd er svo
orkusmá, að eigi muni hennar. Hún get-
ur lyft mörgum steinum úr götu, læknað
mörg mein, bundið um ótal sár, bætt úr
. mörgu fátæki ef heill hugur fylgir og góð-
| ur vilji.
sjóður í ramgerðum köstulum einna og j
annara innlendra höfðingja. Hvert þetta j
er satt veit enginn. Hitt vita allir, að ;
fátæktin er þar eigi minni en annarstað- !
ar, og að gullið og silfrið hefir ekkert
bætt úr henni. Miljónir falla þar úr harð- |
rétti árlega. Drepsóttir og dauði Ýara
þar um sem logi yfir akur. Hinn sanni !
mælikvarði auðs, er því hvorki gull eða I
silfur. — Andinn er afl þeirra hluta sem j
gera skal.
* * *
- Mælikvarði fátæktarinnar, er hung-
ur, nekt, athvarfsleysi. Gull og silfurléysi
Einkennileg saga, eins og þær £ru
margar í fornsögum vorum, er sögð af
Magnús konungi góða, eftir orustuna við
Hlýrskógsheiði á Jótlandi. Orusta þessi
var einhver hin mesta og mannskjæð-
asta er háð hefir verið á Norðurlöndum:
“Eftir bardagann var flest manna sárt
í liði konungs. Fer hann þá um og kann-
ar liðið og lét’ binda sár manna sinna, en
læknar voru eigi svo margir í herinum
sepi þurfti. Gekk þá konungur til sinna
manna, þeirra er honum sýndist og þreif-
ar um hendur þeim og strauk um lóf-
ana. Nefnir hann síðan til sjö menn, þá
er honum þótti sem mjúkhend
astir myndi vera, og sagði að
þeir skyldi binda sár manna, en
enginn þeirra hafði fyrr um sár
bundið, en allir þessir urðu
hinir mestu læknar. Tveir af
þeim voru íslenzkir; var annar
Þorkell Geirason af Lyngum, en
hinn Atli faðir Bárðar í Selár-
dal, og komu frá þeim margir
læknar síðan”.
Ef einhver Magnús konungur
góði gæti þre'ifað úpi hendur
þeirra er aldrei hafa fyrri bund-
ið um sár, og hvatt þá til lækn-
inga er eigi ósennilegt að margir
fleiri gætu orðið góðir læknar
en eru. Lækningar eru með
ýmsu móti. Mannfélagsmeinin
eru mörg. Sum sýnast eigi
hættuleg, en þó geta þau bund-
ið mörgu því aldur, er betur
færi að mátt hefði lifa. En þá
væri sú óskin allrp
óska æðst, að tveir
af hverjuim sjö er konungurinn
kveddi til þess verks væru ís-
lenzkir.
Auður er ekki eingöngu eig-
indómur, heldur og einnig
manndómur. Þeir, sem konung-
urinn tekur í höndina á og finn-
ur að handtak þeirra er svo
hlýtt og mjúkt, að þeir geta
bundið um sár eru auðugir
menn. En hinir sem rétta kon-
unginum stirða og kalda hönd.
ótama til allra verka annara en
þeirra, að hrifsa og heimta, eru
aumir og allslausir, og eigi
sennilegt að frá þelm komi
margir læknar síðan.
* * *
Fátækt, skuldir, gjaldþrot!
Fátækt þjóðanna er mikil,
skuldirnar há*ar, reikningar
hinna ranglátu ráðsmanna
flóknir, auðurinn innilsastur,
gullið og silfrið og hinir dýr-
mætu steinar, — en öllu er ó-
hætt. — Andinn er afl þeirra
hluta sem gera skal.
Ingólfsmálið.
Jíjálmar A. Bergmann lögmaiSur,
er nýkominn til baka frá Ottawa, og
hefir skýrt nefnd Þjóöræknisfélags.
ins frá tilraunum sinum ti! aö fá
hinn dauöadæmda fanga náöaöan.
Fann hann að máli flesta helstu
menn stjórnarráðsins, og þá einkum
dómsmálaráðherrann, og bar málið
upp munnlega. Auk þess lagði hann
fram ítarlegt yfirlit yfir gang þess
frá upphafi. Var það skarplega
samin lögfræðisleg framsetning á
varnarhlið málsins.
Enda þótt þetta sé aðeins tiltölu.
lega stuttur útdráttur úr málsskjöl-
unum, ásamt Mr. Bergmanns eigin á.
lyktunum, um hin ýmsu atriði vitna.
leiðslunnar og sakargagnanna, er
hann þó altof langur ti! að birtast í
blöðunum. Auk þess voru flest at.
riðin, þegar frá eru dregnar lögfræð-
islegar tilvitnanir og skýringar, tek-
in fam í skýrslu þeirri er Þjóðrækn.
isfélagsnefndin birti, eftir að Mr.
Bergmann hafði lokig ferð sinni vest-
ur um nýársleitið. Það sem Mr.
Bergmann fór,fram á. var í stuttu
máli þetta: Að fá dauðadómnum
breytt í fangelsisvist, vegna ónógrar
varnar og óábyggilegra' sakargagna.
En ef þeir, eftir nákvæma yfirvegun
réttarskjalanna, kæmust að þeirri
niðurstöðu, að eigi lægi fyrir næg
ástæða til að breyta dómnum, að
láta þá ramisókn fram fara, hvort
maðurinn væri fyllilega með öllu
ráði, því á því gæti leikið mikill vafi.
Verður það að sjálfsögðu síðasta til-
raunin.
Vitanlega er það á móti venju
dómsmálaráðherrans eða annara í
ráðuneytinu, að láta nokkuð uppi um.
hvaða stefnu þeir taka í svona málum;
en svo mikið fanst honum hann þó
mega ráða af orðum þeirra, að þeint
hefði þótt svo mikilsvert um skýring.
ar hans á málinu, að það yrði tekiö
til hinnar nákvæmustu yfirvegunar í
tæka tíð.
F.r nú ekkert meira hægt að gera
að sinni, og eigi um annað að ræða,
en bíða úrskurðar stjórnarinnar. En
sá úrskurður kemur eigi. samkvæmt
venjulegum stjómarfarsreglum, fyr
en degi eða svo fyrir hinn ákveðna
aftökudag.
En hver svo sem hin endilegu úr.
slit kunna að verða, þá þakkar stjórn
arnefnd Þjóðræknisfélagsins hinar
framúrskarandi undirtektir og al-
mennti þáttöku Islendinga í þessu al.
varlegasta og þungbærasta máli, er
félagið hefir til þessa haft með hönd-
*um.
Sigm. Matthíasson Long
7. sept. 1841. — 26. nóv. 1924
Þess var getið hér í blaðinu í
haust (3. des. síðastl.), að and-
ast hefði hér á almenna sjúkra-
húsinu í bænum, vikunni áður.
(26. nóv.) fræðimaðurinn og
öldurmennið Sigmundur Matt-
híasson Long, eftir stutta legu
þar. Ekki var skýrt frá æfiat-
riðum hans að því sinni.
Sigmundur var fæddur og:
uppalin á Austfjörðum, í Múla-
sýslum, en þar á Longs-ættin
óöul sín og upptök á íslandi.
Sem nafnið bendir til, er ætt
þessi af enskum uppruna og
mun til íslands komin stuttu
eftir aldamótin fyrri, áitján-
hundruð. Mörgum mun óljósf
hvernig það atvikaðist, leyfum
vér oss því að setja hér stutta
frásögn er fundist hefir í blöð-
,’um Sigmundar, og með hans
eigin hendi, um atburð þann er
til þess gerðist. Heimildir að
sögunni munu í alla staði á-
byggilegar, og Sigmundur haft
þær eftir föðurfólki sínu, ent
það aftur eftir föður sínum.
Richardi Long er fyrstur bar
það nafn á íslandi. Frásaga
Sigmundar rituð 17. sept. 1911.
er á þessa leið:
“Richard Long telzt fæddur
1782 í Englandi. Foreldrar hans.
sem voru af heiðvirðri borgara-
stétt, hétu John Long og Sarah
Elizabeth. Þau voru 7 systkin-
in, (börn þeirra John og Sarah
Elizabeth Long). Richard ólzt
upp í foreldrarhúsum, þar til
hann var á 12. ári, a&
hann var settur sem ká*etudreng;
ur á kaupskipi, er átti að fara
til Hamborgar, — einn háset-
anna var bróðir hans fullorð-
inn, Matthías að nafni. Á leið-
inni var skipið tekið af frönsk-
um sjóræningjum. Þeir tóku
það er þeim leizt af skipsfarm-
inum, en létu að því búnu skip-
ið fara leiðar sinnar, með mönn
ununí, nema drengurinn (Ric-
hard Long varð eftir fyrir það að
hann hafði særst á fæti og þess
vegna dregið sig í hlé. Skildi þar
með þeim bræðrunum og vissl
hann ekki um Matthías eftir
það.
Nú er hann var orðinn einn
síns liðs meðal framandí
manna, kom það vel að hann
var hraustur og atgjörvismikill
eftir aldri og að sama skapi
þægur og verklæginn, og hafði
vel tekið eftir ýmsu er að sjó-
mensku laut þenna tíma sem
hann hafði verið á kaupskipinu.
Sá skipstjórinn það fljótlega, aði
hann var oft fljótari til og úr-
ræðabetri en flestir af skipverj-
um, sem bæði voru latir og fá-
kunnandi. Þótti honum því sér-
lega vænt um drenginn, og:
faðmaði liann og kysti, á stund-
um, er hann hafði einhverju af-
lokið, sem skipstjóranum fanst
mikiö um.
Er Long hafði verið um hríð
á ræningjaskipinu, kom á þá
ofviður ógurlegt svo skipið rak
í svartnætti á grýnningar við
Jótland í Danmörku og strand-
aði þar. Skipið sázt úr landi
og varð mönnum bjargað, þó
mörgum þrekuðum af frosti, en
Richard var heill og óskemdur,
sem þó mátti nærri furðu kalla.
þar sem hann var ungur að aldri
og orku.
Skipshöfnin var send til
Frakklands, en Richard varð eft
ir á* Jótlandi, allslaus í ókunnu
landi. En þá vildi honum það