Heimskringla - 13.10.1926, Blaðsíða 3

WINNIPEG 13.* OKT. 1926
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSÍÐA
$
s
S Bakið yðar eig-> |
in brauð með ‘ l

ROYAL
CAKES
Fyrirmynd að
gæðum í meir
en 50 ár.
ljósberar hennarj hver á sinn hátt;
þeir hafa veitt nýjum straumum inn
i líf hennar og tilveru.
Er nokkur Jón Ogmundsson uppi
nú, er finni hinn íslenzka Sæmund
frótSa hér hjá oss, veki hann og
sendi ættjörSinni'? Er nokkur Brynj
ólfur biskup til, er finni séra Hall-
grím Pétursson hér vestra og leiði
hann heim? Eigum vér nógu mikið
eftir af íslenzkum kjarki og mynd-
arskap, þó ekki sé nema til þess að
bölva svo hátt og drengilega á móð-
urmáli voru — bölva þeirri tortím-
mgu 0g þeim svefni, svefni, sem nú
€r að leiðast yfir þjóðlíf vort hér
vestra, að vér sjálfir vöknum við —
og sofnum ekki aftur á næsta augna
bliki?
Eg mælti fáein orð á þjóðræknis-
þingi í Winnipeg í fyrravetur. Þau
orð þóttu sumum heimska. Eg mælti
þau í alvöru þá, og endurtek þau í
alvöru hér: Eg vil sjá alla Islend-
inga hér vestra taka saman höndum
t allsherjar samvinnu; eg vil láta þá
fá allar sínar stofnanir í hendur
Þjóðræknisfélaginu; eg vil láta þá
Tiætta við bæði vikublöðin og öll
tímaritin, en í þeirra stað stofni
Þjóðræknisfélagið eitt blað eða rit,
l>ar sem allar raddir heyrist með
jöfnum rétti. Eg vil láta leggja nið-
nr bæði kirkjufélögin, og stofna eitt
allsherjar kirkjufélag, þar sem sé svj
langt milli veggja og hátt undir Ioft,
að drottinn friðarins og eindrægn-
innar geti þar með sanni sagt: “I
húsi mínu rúmast allir, allir.”
Með því að stíga þetta spor, væri
W6« vorri og ættjörð flutt bezta
minnið.
Frá því er sagt að Sæmundur
fróði átti mikið hey úti, sem honum
"var áhugamál að ná inn, þvi regn
virtist vera í nánd. Kvaddi hann þá
alla til vinnu, er vetlingi gátu vald-
ið, og mælti svo fyrir, að nú mætti
enginn draga af sér. Hjá honum
var til heimilis gömul kona, er Þór-
liildur hét. “Vilt þú ekki líka reyna
að staulast út með hrífu, Þórhildur
Tnin?” sagði Sæmundur. “Nú verða
allir að gera sitt bezta.” “Eg skal
re>'na að haltrast út með hinu fólk-
mu,” svaraði gamla konan. “Vert
l>ú kyr í heygarðinum, piltarnir verða
lengi að bera svo margar sátur upp
í garðinn, að þú hafir nóg að gera.”
Svo tók Þórhildur gamla hrífu sér
i hönd, batt 'húfugarm um endanu
á henni og staulaðist út á tún. Jafn-
ótt og heyið var sett í reipin, rak
Þórhildur gamla hrífuskaftið með
húfunni á undir sátuna og sagði:
“Upp í garð til Sæmundar! Upp i
garð til Sæmundar!” Og sáturnar
hlýddu gömlu konunni; þær hurfu
hver af annari upp í garðinn svo
fljótt að Sæmundur hafði ekki við
að taka á móti.
Mig langar til þess að enda með
fáeinum líkingarorðum. Eg sé Sæ-
mund fróða sem í mynd íslenzkrar
menningar heima á Fróni — mann-
inn, sem gerir garðinn frægan. Eg
sé Þórhildi gömlu sem ímynd íslenzku
sálarinnar i Vesturheimi; eg sé
hrifuskaftið hennar sem hinn mikla
kraft — hina almáttugu lyftistöng
samtakanna, sem vér getum átt yfir
að ráða; eg sé töfrahúfuna á hrífu-
skaftinu, sem trú vora og traust á
þetta mikla afl samvinnunnar, og
hverja heysátu sé eg sem nýja við-
hót við hagsæld og hamingju ætt-
jarðar vorrar.
Með þessa líkingu í huga, vona eg
þið takið öll undir með mér, þegar
eg segi; “Upp í garð til Sæmundar!”
Viðskiftalíf
í ráðstjórnar-Rússlandi.
Frásögn dansks stórkaupmanns um
fjögra ára starfscmi undir
ráðstjórnarskipulaffinu.
Vtlcndingar, hverjir scm eru, geta
rekið starfsemi í Rússlandi, og hing-
að til veit enginn til þess, að ráð-
stjórnin-hafi gcngið á bak orða
sinna eða sammngg, segir hann.
Danska blaðið “Politiken” hefir
nýlega birt viðtal við danskan stór-
kaupmann, Schou-Kjeldsen, er þá var
nýkominn heim frá Rússlandi, eftir
fjögra ára dvöl þar að staðaldri. —
Segir blaðið hann hafi afbragðs-
góð skilyrði til að dæma réttilega
um ástandið í Rússlandi, þar sem
hann tali og lesi rússnesku og sé af
svo langri dvöl orðinn vel kunug-
ur núverandi háttum í alþýðustéttar-
lýðveldinu.
I viðtali þessu kveður allmjög við
annan tón :,en í auðvaldsblöðunum
hér er að venjast, og er því allur
kjarni þessa viðtals þýddur hér á
eftir:
V ppreistarfréttirnar.
“Er það í raun og veru syo, að
fregnirnar um óeirðir og gagnbylt-
ingu séu rangar?” spyrjum _vér.
“Það hljóta þær að vera. Eg
hefi ekki orðið var neinna óeirða, og
var þó fyrir fáum dögurn í Moskva.!
Þegar eg var í Varsjá á heimleið,!
voru blöðin þar fuTl af skeytum um,
uppreistir og bardaga, sem ái>tu að j
hafa verið í Moskva daginn áður en:
eg fór þaðan. Þau voru gersamlega
ósönn.” >
Verslunarskipulag ráðstjórnar-
innar.
Tekst ráðstjórninni að halda gjald-
eyri sínum uppi?"
"Það hefir tekist til þessa. I vor
Moskva eyðilagðist ekki mikið, en. '^OOOOO
siðan borgin varð höfuðstaður, hefir
stjórnin tekið mörg hús undir 'skrif-
stofur, en hins vegar urðu margar
stjórnarbyggingar í Leningrad að
standa auðar eftir byltinguna. Fyrst
á eftir óx gras á götum í Leningrad. |
Nú er þar húsnæðisekla og annríki
frá ntorgni til kvölds. Frá 1922 hef- |
ir íbúatala borgarinnar vaxið úr
600,000 upp i h. u. b. Ij4 miljón.
“Er þá bygt í hlutfalli við fjölg-
unina?”
“Nei. Það er ekki unt að fylgjast
með svo örum framförum. Þess
vegna hefir líka stjórnin einmitt nú
gefið út auglýsingu um, að útlendir
fvrirtakar geti fengið sérleyfi til
byggingar nýrra húsa og að hagnýta
sér þau. Eftir tiltekinn árafjölda
— alt að 40 árum — falla húsin end-
urgjaldslaust til ríkisins, en þau
munu ávalt hafa borgað sig áður én
sá tími er liðinn. Hópur Þjóðverja
var einmitt að fá sérleyfi, þegar eg
fór, og fleiri munu á eftir fara. Það
er auðvelt að fá sérleyfi til alls, sem
lýtur að húsabyggingum, bygginga
og hagnýtingar tigulsteins- og stein-
limsverksmiðja o. s. frv.”
“Hvað gagnar þetta erlendum sér-
leyfishafa? Hann getur þó ekki flutt
ágóða sinn út úr landinu?"
“Til þess hefir í sérleyfisskilyrð-
unum verið ákvæði um, að útlent fé-
lag eigi rétt á að flytja út í erlend-
um gjaldevri fyrir milligöngu rúss-
neska ríkisbankans löglegan réttindis
| ágóða sinn að reikningsári loknu. •—
Rikisbankanum er með öðrum orðum
lögð skylda á herðar, að hafa nauð-
synlegt fé til greiðslna til útlends fé-
lags.
Rússum er vitaskuld sérstaklega ant
um iðjugreinir, þar sem unnið er
úr rússneskum hráefnum til þess að
þurfa ekki erlends innflutnings, —
Þýzkar og pólskar verksmiðjur hafa
að sumu og öllu leyti verið fluttar
til Rússlands, og frá Þýzkalandi bæt-
ist að staðaldri við.
Fjöldi verksmiðja, sem liggja að-
NAFNSPJOLD
KCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCOCCOS2CCCCO JOOOOOCOCCCOSOOOCCOOCCCCOSOCCCCCCOCOOCCOCOOCCO
Jarðeign og fátækt.
voru nokkrir örðugleikar, af því að „erga1ausar í öðrum löndum, gætu
kornútflutningurinn 1925 til 1926' fengig nóg arðsamt að gera í Rúss-
varð ekki eins mikill og búist var landi.” —
við, og ríkiö fékk þar af leiðandi (Alþýðublaðið.i
ekki umráð yfir eins miklum gjald-
eyri í útlöndum og ráð var gert fyrir.
En þá var innflutningurinn takmark-
aður þegar í desember og í byrjun
þessa árs, því nær stöðvaður til fúlls
á öllum vörum «m ekki: vom óum-j ^Tkom ú. bök öin
flyjanlega fr™ '!“=' , Ve*,rhem,i: Tramfarir ög fiúekf,
m„, og rikrö fullnægö, ollum .kold^ ^ George. Höf. var þS
bindingum smum. 1 nla6ur „„ þektnr. Siö.m
En mnflutmngurinn fer þo am, or5i6 vösfræg,, og kenu
eftir aætlun, sem gerð ei fyritfram . . •
v . . I mgar hans hafa unmð fylgjendut t
og fara verður eftir? | . ° . ....
I ollutn menntngarlondum.
“Víst er svo. Aætlunm er gerð
............. r . ,,,, r Bók þesst vakti þegar afarmtkla
fvrtr eitt ar t senn, fra oktober til K . . . . ..
■ u -X c iu • eftirtekt. Ma tafnvel segja að hun
oktobers og samtn af alþyðufulltrua-, 1
ráði atvinnuveganna t
, x- réði straumhvörfum í hugsunarhætti
rayi aiv iiiiiuwcumiu » S&ITirÉul VIO , . •'<'• •
... , • ! manna um þjoðielagsmal. Orsoktn
fulltruarað utanrikisverzlunarinnar. „
^ • , .v1 var sú, að her var urlausnarefntð:
Það er ofravtkjanleg megtnregla, að ’ .........
1 fátœkt. athugað og rokrætt fra sjon-
ur
imýílutninigur fari aldrei fram
útflutningi, og stjórnin mun tæp-1
lega nokkru sinni gera innkaup, ánj
þess að hafa trygt sér nauðsynlegan
gjaldeyri."
Viðskiftastarfsemi erlendra
manna í Rússlandi.
“Er ekki örðugt að reka einkavið-
skifti í Rússlandi?” í
i armiðum, er þá voru ný og ókunn.
Fram að þeim tíma höfðu menn
litið svo á, að fátækt einstaklinganna
væri ekkert annað en sjálfskaparvíti.
Hún stafaði eingöngu af því, að
þessir menn væru öðrum ónýtari aö
hafa sig áfram. Það, að suniir ættu
við fátækt og þröng kjör að búa,
kæmi bara af þeirra eigin dugleysi og
leti. Borð náttúrunnar væri van-
“Ekki, ef menn gera sér far um hlaðið af vistum og hver yrði að
að fylgja lögum landsins, og hegða j ;-rafsa til sín eftir mætti. Aðeins
sér að öðru leyti sæmilega. Þá er þe;r duglegustu gætu fengið nægju
mönnum tekið með kurteisi og vin- s'lna< 0g einhverjir yrðu ávalt að
gjarnleika, því að þörf er bæði fyrir 1 verga útundan. Að sumir væru rikir
fjármagn og atorku í landinu. Hverj : 0g'agr;r snauðir, væri því ekkert ann
um útlendingi er frjálst að leggja ag en ejnfalt náttúrulögniál, sem eng-
stund á viðskifti við fulltrúaráð ut-1 ;n brevting gæti á orðið, nema með
anríkisverzlunarinnar, en þó verða ( þv; móti að auka framleiðsluna sva
öll kaup að samþykkjast af verzlun- miki«, að nóg yrði handa öllum, —
arfulltrúa ríkisins í landi J>ví, er ef þag værj þá .unt.
varan kemur frá.
Yms útlend félög hafa þegar fyr-
Hér kenutr nú Henry George og
setur fram staðhæfingar, sem fóru
ir nokkrum árum fengið sérleyfi bæði ; algerðan bága við fyrri tima skoð-
til inn- og útflutnings og til verk- j amr. Að minsta kosti höfðu þær
smiðju og námurekstrar. Sjálfur er1 alclrei fyr verið sagðar jafnskýrt, og
eg nú að endurreisa hús í Leningrad.
Eg kent upp af nýju tveimur húsum,
setn spilt var á byltingartimanum,
og hefi eg leigt annað af stjórninni
til átta ára, en h'itt til fimtán, með
rétti til framleigu.”
Vöxtur borganna.
“Er þá altaf húsnæðisekla í bor^-
unum?”
“Víst er svo . Skýrslur sýna, að
í Moskva fjölgar íbúum um 30,000 á
mánuði, í Leningrad um 25,000. I
það, sent meira var, undirbvgðar með
jafn óhrekjandi rökum. Það sýnir
sig, heldur George fram, og hefir
sýnt sig á öllum timum, að því meira
sem frantleiðslan eykst, þvi storstig-
ari sem framfarirnar verða, því svart
ari verður og örbirgðin og eymdin.
Það er samhengi á milli framfara og j
fátæktar gegnum alla söguna. Með |
aukinni framleiðslu og vaxandi auð-
legð fylgir örbirgðin og neyðin, eins j
og skugginn sólinni.
(Frh. á 7. bls.)
Vér höfum öll Patent MeSöl.
Lyfjabúðarvörur, Rubbcr vörur,
lyfseðlar afgreiddir. Vér sendum
hvað sem er hvert sem vill í Can-
ada.
BLUE BIRD DRUG STORE.
495 Sargent Ave., Winnipeg.
Ábyrgstar Skóviðgerðir
Arlington og St. Matthews
Ellice Fuel & Supply
KOL — KOKE — VIÐUR
Cor. Ellice & Arlington
SlMIi 39 376
SECURITY STORAGE &
* WAREHOUSE CO., Ltd.
Flyljn, ireyma, bíln am og nenda
Hflsmuni og Plnno.
Hreinaa Gflifteppl
SKRIFST. oic V'ÖRUHÚS “O*
Flllce Ave., nfllægrt Sherbrooke
VÖRUH6S “B”—83 Kate St.
Muirs Drug Store
FUice og Beverley
GÆÐI, NAKVÆMNI, AFGHEIUSLA
PHONEs 39 934
King’s Confectionery
Nýlr flvextlr og Garönetl,
Ylndlar, Cisrarettur og Grocery,
Ice Cream og Svaladrykklr*
SlMIt 25 183
551 SARGENT AVE^ WINNIPEG
L E L A N D
TAILORS & FURRIERS
598 Ellice Ave.
SPECIAL
F8t ttlbúln efttr m4H
frá. $33*50 og upp
Meí aukabuxum $43.59
SPECIAL
Hitt nýja
Murphy’s
Boston Beanery
AfgretSir Flah A Chlpa 1 pökkum
ttl helmflutntnBS. — Agætar mAl-
tíSir. — Einnig molakaffl cg svala-
drykklr. — Hretnleetl elnkunnar-
orS vort.
029 SARGENT AVE.. SIMI 21 996
Sfml 39 6501 824 St. Matthews Ave.
Walter Le Gallais
KJÖT, MATVARA
Rýmllegt verö.
Allar bíla-viðgerðir
Radtator, Foundry acetylene
Weldtng og Battery servlcs
Scott’s Service Station
649 Sargent Ave
Símt 27 177
WtnntpeK
Bristol Fish & Chip
Shop.
HIÐ GAMIiA OG ÞEKTA
KING’S bezta ger«
Vér aendum helm tll ybar.
frá. 11 f. h. tll 12 •. h.
Fiskur 10c Kartöflur 10c
54$ KIIcc Ave*, hornl Langil4«
SlMIt 37 455
Lightning Shoe
Repairing
Sfmlt 89 704
328 Ilargrave St., (Náliegt KIllco)
Skflr og Mtfxvél bflln tll eftlr mAIfl
Iiltlb eftlr tðtlvknlngum.
Fótasérfræðingur
Flatir fætur, veiklatSir öklar, lík-
þorn, sigg:, umvaxnar neglur og
allir fótasjúkdómar
LÆKNAÐIR TAFARL.UST
Dr. G. Albert,
.344 Somerset Block, Winnipeg.
Sími: 23 137
MKS B. V. ÍSFELD
Planlat A Teacher
STUDIOi
•66 Alventone Strect.
Phone t$7 020
HEALTH RESTORED
Læknlugar 6 n 1 y f J *
Dr- S. G. Simpson N.D., D O. D.O,
Chronlc Diseaaes
Phone: 87 208
Suite 207 Somerset Blk.
WINNIPEG, — MAN.
Dr. M. B. Hal/dorson
.401 Boyd HlrlK.
Skrtfstofusímí: 23 674
Slundar «4r«takIeKa lunKnasJdk-
d4ma.
Er a8 flnna & akrlfstofu kl. 11_11 |
f h. 06 2—( «. h.
Helmlll: 46 Altoway Ave.
Taleiml: 33 158
TH. JOHNSON,
Ormakari og Gullhmi&ui
Selut gi!tingalejfiebr«.
Bnratakt atnyglt veltt pðntunum
o* vierJcrttum útan af landl.
264 Main 8t. Phone 24 637
Dr. B. H. OLSON
216-220 Medlcal Art, Btd*,
Cor. Graham and Kennedy
Phone: 21 834
VlBtalstlml: 11—12 oa l~t.lt
Heimtli: 921 Sherburn St.
WINNIPEG, MAN.
:
Telephone: 21 613
J. Christopherson,
Islenzkur lögfrœðingur
845 Somerset Blk.
Winnipeg, Man.
|L
DR. A. BI.ÖIVDAt,
818 Somerset Bldc.
Talsímt: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúk-
dðma og barna-sjúkdðma. At> hlttk
•tt- 10—12 f. h. ogr 3—6 e. h.
Heimlli: 806 Victor St.—Síml 28 ltO
Tatslml: 28 889
DR. J. G. snidal
tanxluck.'vir
614 Hu
Portaec Ave.
ernet Bluek
WINNTPkU
WALTER J. LINDAL
BJÖRN STEFÁNSSON
Islenskir lögfrœðingar
709 Great West Perm. Bldg.
Sími: 24 963 356 Main St.
Hafa einnig skrifstofur áð Lund-
ar, Piney, Gimli, Riverton, Man.
dr. j. stefánsson
216 MBDICAL ARTS BLB6,
Hornl Kennedy og Grahnnt.
Stnndar eluK«nKu aucna-, r,rBa_
nef- o, kverka-ajflhddmn. *
vil kltta frfl kl. 11 tll 1] L h
•» kl. 8 tl 6 e* h.
„ , ,,, Talsfml: 21 834
Heimilt: 638 McMiltan Ave. 42 691
Dr. K. J. Backman
404 AVENUB BLOCK
Lækntngar meTJ rafmagnl, raf-
magnsgelslum (ultra violet)
og Radlum.
Stundar elnntg hörundssjúkdóma.
Skrifst.timar: 10—12, 8—6, 7_8
Símar: Skrtfst. 21 091; hetma 88 638
/. H. Stitt . G. S. Thorvaldson
Stitt & Thorvaldson
Lögfr. og málafærslumenn.
807 Union Trust Bldg.
Winnipeg.
Talsími: 24 586
Kr.J.Austmann
M.A., M.D., L.M.C.C.
Skrifstofa: 724'/2 Sargent Avt.
Viðtalstímar: 4.30 til 6 e. h.
og eftir samkomulagi.
Heimasími: 39 231
Skrifstofusími: 36 006
Emil Johnson
Service Electric
524 SARGENT AVE-
Selja rafmagnsáhöld af öllum teg-
undum.
Viðgerðir á Rafmagnsáhöldum,
fljótt og vel afgreiddar.
Sfmti 31 507. Helmayfml: 27 280
DR. C- H. VROMAN
Tannlæknir
Tennur y?Sar dregnar eJ5a lag-
aðar án allra icvala-
Talsími: 24 171
505 Boyd Bidg. Winnipt*
J. J. SWANS0N & C0.
I.lmlted
R E N T A 1, S
INSURANCB
REAU ESTATB
MORTGAGES
600 Parls Bulldlngr, Wtnnlpeg,
DAINTRY’S drug
STORE
Meðala sérfrsðíngw,
‘Vörugaeði og fljót afgreiJala*’
eru einkunnarorð vor,
Horni Sargent og Lipto*.
Phone: 31 166
Mrs. Svy ainson
627 Sargent Ave.
hefir ávaJt fyrirliggjandi úrvala-
birgðir af nýtizku kvenhöttum.
Hún er eina íslenzka konan, ««t
slika verzlun rekur í Winnipt*.
Islendingar! Látið Mrs. Swain-
son njóta viðskifta yðar.
Beauty Parlor
at 625 SARGENT AVB.
MAftCEL, BOB, CUItL, $0 5«
and Beauty Culture tn all brachea.
Houra: 10 A.M. to 6 P.M.
except Saturdays to 9 P-M.
For appointment
Phone
8013.
A. S. BARDAL
selur ltkklstur og p.nnast um flt-
farlr. Allur útbúnahur efl beatl
Bnnfremur selur hann allskonai
mlnnlsvarha og legitelna_j_i
848 8HERBROOKE 8T
Phone: 86 607 WINNIPEG
Arthur Furney
Teacher of Violin
932 Ingersoll Street
PHONE: 89 405
HEIMSKRINGLA
hefir til sölu námsskeið við beztu
VERZLUNARSKOLA
í borginni með afföllum. Þeir sem vilja hagnýta sér
þessi kjörkaup, ættu að finna ráðsmanninn tafarlaust.
-x-