Heimskringla - 19.01.1927, Page 2

2. BLAÐSIÐA
TIEIMSKRIN GLA
WINNIPEG, 19. JANUAR 1927
JÓHANNA ROSA JONSDÓTTIR.
(Kona Tryggva Þorsteinssonar, að Tantallont Sask.)
“Á haustin fölnar rósín rau'5J
reifast hvítum hjúpi.
Móóir þín í drotni er dau5.
Hún dey5i a5 Stóra-Núpi.”
(Draumvíca þessi á a5 hafa
verió kveóin af Vatnsenda*
Rósu látinrií.)
Það er hljótt, því vetur varir,
Vermigeislar sólar falla
Yfir kaldar klakaskarir,
Kennir þeirra yimagns valla.
Það er hljótt nú heima’ á bænum.
Hún er þar ei meir — er látin. —
Eyjan gamla, austur í sænum,
Okkur sendir éljagrátinn. —
Hennar barn þú varst, þótt værir
Vesturlandsins fósturdóttir.
Þér voru hennar hljómar kærir.
Hennar metnað til þú sóttir.
Ljóðin hennar last og kunnir,
Lærðir þau af fóstru vörum.
Málum hennar ávalt unhir,
Ætíð samrýmd hennar kjörum.
Vinum þírium frá ert farin,
Finna þeir, hvað sár er missir,
Æfiferill ekkils marinn;
Endurfundir samt eru vissir.
Þín er öndin hafin hærra,
Hærra ætíð nam hún leita.
Vísdómsrúnir skína skærra,
Skilning alls, sem mistir, veita.
I
Farðu vel, við finnumst bráðum,
Frændur, eiginmaður, synir,
Fósturmóðir, — mæðgum báðum
Mnn sá fundur kær, — en vinir
Kvéðja þig, og þakka kynni,
Þitt var starfið hugðnæmt, móðir.
Lengi standa munu í minni
Miklir þínir kostir góðir.
B. P.
Fœdd 2. ágúst 1872. — Dáin 7. desember 1925.
Foreldrar hennar voru: heiðursbónd-
inn Jón Snorrason og sæmdarkonan Rósa
Margrét Sveinsdóttir. Þau voru bæði upp
runnin úr sömu sveitum í Eyjafjarðar-
sýslu, ólu þar allan aldur sinn og hnigu
þar að lokum síðast að velli, hún 1873,
en hann 1886. Jón varð þrígiftur og
eignaðist 10 börn. Hann bjó fyrst á Skóg-
um og síðar á Moldhaugum í Glæsibæjar-
hreppi, en seinast að Auðbrekku í Hörg-
árdal, og dó þar, sem áður er getið, 1886
Fæðingarstaður Jóhönnu var að Tré-
stöðum í Glæsibæjarhreppi, og varð hús-
frú Helga yfirsetukona Ingjaldsdóttir til
að annast móðurina í þeim veikindum,
og taka á móti barninu. Eftir að hafa
laugað hvítvoðunginn og hagrætt þeim
mæðgum, sem hezt mátti, býður Helga
móðurinni eða þeim foreldrum frænd-
systkinum sínum,") að taka litlu ung-
frúna og veita henni fullkomið framtíð-
arfóstur. Var því göfgisboði hennar, án
biðar ljúflega tekið. Eftir þar frá liðna
stundardvöl, hóf Jóhanna heitin sína
fyrstu ferð í örmum sinnar nýju móður,
þeirrar móður, sem aldrei slepti verndar-
höndum af henni, svo lengi sem lífdagar
þeirrar dóttur hennar entust.
Á þeim árum, sem Helga tók Jóhönnu
til sín, bjó hún með manni sínum, Jóni
Sigurðssyni, á Samtúni í Eyjafirði.
Sex árum eftir að þessir atburðir
gerðust, flutti Helga, þá orðin ekkjft, úr
Eyjafirði, vestur í Húnavatnssýslu. Var
hún þar með áminnsta dóttur sína í 10
ár (1878—1888), bæði í Langadal og
Svartárdal. Gegndi hún þar aðallega
Ijósmóðurstörfum.
Sumarið 1888 fluttu þær mæðgur til
Ameríku. Stigu þær á skip á Sauðár-
króki, á 16. afmælisdegi Jóhönnu (2.
ágúst) og komu til Winnipeg eftir. mán-
aðar ferðalag (4. sept.). Voru þær þar
búsettar í fleiri ár.
Þá mun hér nógu langt á leið komið,
með þeim mæðgum, til þess að láta lýs-
inguna hér eftir^ falia nánar að Jóhönnu
heitinni, og ættu þá undangengnar ætt-
færsluhugleiðingar að gera það léttara
að komast áf með fá orð um það, hvað
í henni bjó, og hvað hún. í sannri raun
var, öllum þeim, sem kyntust henni og
skýrleik höfðu til þess að meta réti kosti
hennar.
Strax við fæðinguna þótti Jóhanna
efnileg og ásjáleg, og með þeirri sérstöku
umönnun fóstru sinnar, ‘‘rann hún upp
eins og fífill' í túni”. Þegar hún komst á
legg, vandist hún hinu mesta hreinlæti og
reglusemi í öllu, er við kom þeirra heim-
iiishaldi. Eftir að hafa fengið tilsögn í
lestri og henni sýndar höfuðreglurnar í-
reikningi, var allri fyrirhöfn við nám
hennar lokið. Hún var bókhneigð langt
fram yfir það almenna ,og gáfurnar
skarpar og víðtækar, svo að fljótt gerði
hún sér glögga grein fyrir innihaldi þeirra
bóka, sem almenningi gafst kostur á að
kynnast, úti til sveita á íslandi. Þegar til
þroskaáranna kom, var það sérstaklega
tvent, þar sem hún bar af öðrum ung-
lingum. Var það reikningur og samein-
uð málþekking 'og málfegurð. Auk þessa
var hún sérstaklega sönghneigð. Lyndis-
einkunnir hennar voru hreinar og djarfar,
svo að ekkert var henni fjær skapi en að
beita hálfyrðum eða að búa yfir laun.
málum. Tildur og yfirlæti vár henni jafn
ógeðfelt. Hún var kreddulaus í trúmál-
um og sem næst “sósíalisti’’ í þjóðfélags-
málum-; og vóg öll mál með þeirri sam-
vizkusemi, sem gáfaðri og göfugrí konu
var samboðið.
Myndin af henni, sem fylgir þessum
orðum, er tekin vorið 1892. Er því fyrir
hvern einn að skapa sér sinn eigin dóm
um hana á því aldursskeiði. Þó skal
þess getið, að hún var mikið fremur
hraustlega bygð, herða- og mjaðmamikil,
en miðmjó; björt á hár, bláeygð og held-
ur stórskorin í andliti. . Hæð hennar var
fimm fet, tveir og hálfur þumlungur, og
þyngdin, er mest var, 156 pund.
Um sumarið 1892 (14. ágúst) fluttust
þær fósturmæðgur frá Winnipeg vestur
til Tantallon, Sask. Þar giftist Jóhanna
heitin litlu síðar, og lifði þar það sem eft-
ir var æfinnar. Maður sá, er Jóhanna átti,
er Tryggvi Þorsteínsson, ættaður úr
Grímsnesi í Árnessýslu. Hann er dreng-
ur hjnn bezti 'og með fremstu framtaks-
mönnum í því bygðarlagi. Þau hjónin
áttu saman tvo drengi. Heitir sá eldri
Jón, nú 33 ára gamall; en hinn Helgi, 26
ára gamall. Eru þeir, sem þeir eiga kyn
til, hinir mannbornlegustu og beztu menn.
Jóhanna heitin var heilsugóð upp til
síðustu ára. Þá fór hún að kenna þess
sjúkdóms, sem varð henni að bana. Var
það hjftrtabilun og blóðæðaþrýstingur.
Hún lá um tvo seinustu mánuðina, fyrst
heima hjá sér og síðan tvær seinustu
vikurnar á almenna sjúkrahúsinu hér í
Winnipeg. Sem áður er sagt, dó hún 7.
desember 1925, en var jarðsungin fjórum
dögum síðar (þann 11.) skamt frá heim^
ili þeirra í Tantallon.
*) Þau þrjú, og landfnega skáldkonati Vatnsenda—Rósa, voru náin frœndsystkin, og er þeirra fyrsti sameiginlegi ættfaSir: Rögnvaldur
Arnfimisson bóndi á Reistará í Arnarneshreppi við Eyjafjörfi (aS vestan). Skal það sýnt hér á þessa leiS :
Rögnvaldur Arnfinnsson
Flóvent, faðir: Elías, faðir: Sigríður, móðir:
Snorra, föður: Guðfinnu, nióður: Sesseljti, ntóður:
Snorra, föður: Rósu Margrétar, Helgtt yfirsetukomi.
Jóns, .föður: móður:
Jóhönnu Rósu.
Guðmundur, faðir:
Vatnsenda—Rósu.
Frá öörum hliðum en Rögnvaldar, eru báSir foreldrar Jóhönnu í beinni frændsemi viS Hallgríin Pétursson.
Þessi kvnsæli sæmdarbóridi, Rögnvaldur á Reistará,'druknaSi 19. nóvember 1760. Er ætt hans glögglega rákin í fleiri aidir, til nafn—
greindustu bænda. presta og valdsmanna í SkagafjarSar— og Eyjafjarðarsýslu, og þar næst til Skálholtsblskupa, og þeirra Oddaverja, sem
er svo alkunn úrvalsætt, aS engin hefir verið talin betri á Islandi. — Frá þeiiii er síSan, rakin ætt til beztu konunga á NorSurlöndum.
Presturinn og víkingur-
inn.
SíðastliðiS haust birtist i Lögbergi
ferðasaga eftir prest, sem farið hafði
víða um Ameríku. Er San. Franc-
iscoborgar þar að góðu getið, og má
það vera gleðiefni þeim, sem þar
búa. En að San Frartcisco sé stærsta
borgin í Californíu’’, mun vera fyrir—
sögn. Sumir þrestar hafa spádóms
andagift, sem óvart getur blandast
saman við veruleikann.
Presturinn segist hafa hitt þar
mann, sem hafið hafi kappræður við
sig. Hafi víkingablóðið auðsjáan-
lega runnið óblandað í æðum hans.
Han.n hafi skorað sig á hólm að
sanna, að bygging Islands hefði haf-
ist 874.
Þetta er ekki alls kostar rétt. Vík
ingurinn ætlaðist ekki til að prest-
urinn sannaði -neitt. Hann vissi að
slíkt er ekki hlutverk presta. En
hann hafði gaman af að grennslast
eftir þvi, hve mikið presturinn. vissi
um víkingana fornu, og spurði þvi
prestinn, hvenær Island hefði fund-
ist. Presturinn hélt þvi fram, að það
hefði fúndist 874, en, víkingurinn var
ekki ánægður með þá úrlausn, og
presturinn gat ekki fært neinar sann
anir fyrir þeirri staðhæfingu sinn.i,
sem ekki var von.
Það er lika rangt með farið, aS
vikingurinn hafi haldið því fram, að
það væru landrað að kenna börnum
islenzku. Hinu hélt hann frani, að
slíkt nám mundi ekki koma þeini
að miklum notum her, og presturinn
gat ekki sartnað hið gagnstæða, sem
ekki var heldur von.
Þá er það ekki heldur rétt sem
presturinn segir, að víkingurinn hafi
sagt að heili Islendinga gæti ekki
rúmað nema eitt tungumál. Hnu
hélt hann fram, að þeim, sem nema
vildu fleiri tungumál en eitt, mundi
hagkyæmari kunnátta i öðrum mál-
um en íslenzku, og mun það rétt vera
aS presturinn hafi þá “fallið óvig-
ur” — sem von var.
Presturinn segir að Oregonríkið
byrji við Portlan.d, og í gegnum
Oregonrikið sé eintóm fjallaleið. —
Norðurtakmörk Oregonri.kis eru 9
mílum norðar en Portland og er bein
lina þaðan um 200 mílur til næstu
fjalla í suðri, en járnbrautarleið er
mikið Iengri frá Portland til fjalla.
Líklegast hefir presturinn lagsfi. til
svefns, þegar lestin Jór frá Port-
land og ekki rumskast fyr en hún
hafði farið svo sem 350 mílur. —
Prestar vaka ekki æfinlega, sem ékki
er von.
Presturinn segir að járnbrautar—
lestin hafi farið á skipi yfir arm af
San Francisco firSinum, en hún fór
vitanlega aðeins yfir Sacramentoána
frá Benicia til Port Costa, 5 mílur
frá ósnum, þar íem áin fellur
fjarðararminn.
í*etta er aðeins örlitiö sýnishorn.
FerSasagan er löng eins og Jóns—
bókarlestur og öll svipuð þessu. Og
hún er alveg eins góð og við var að
búast. Prestar “lifa og hrærast” I
heimi trúarinnar. Þess vegna siá
þeir ekki heim veruleikans, nema
‘íeiris og gegnum gler og í þoku”.
San Francisco vikingur.
Loftskeytastöð.
endurrdst viff Nývog í Norffaustur—
Grœnlandi.
Nývogur er í GrænlandsóbygSum,
á 74. stigi noröurbreiddar, beint r
norður frú Hrútafiröi. Þar ffeistu
norrænir men.n fyrstu loftskeytastöð
Grænlands sumarið 1923. Sex rhenn
höfðust þar við veturinn eftir og
sendu daglega veðurskeyti, sem birt
voru hér í blöðum. Ari síðar ætlaði
flökkurinn heim, en skipið týndist
meS allri áhöfn.
Nú hafa NorSmenn endurreist
stöðina, af hvötum Tommesens rit_
stjóra blaðsins "Tidens TegnLagðt
hann fram fé til nýrra loftskeyta-
tækja ásamt rannsóknarstöðinni :
Tromsey. — Stöðvarmenn. eru sex,
allir þrautyeyndir norðursetumenn.
hafa dvalist langvistum á Jan Mayert
og Svalbarða, sumir við veðurathug—
anir og loftskeytasendingar, aðrir við
veiðar. /Etla þeir nú að stunda hvort
tveKgja jöfnum höndum noröur þar.
“Tidens Tegn” hefir einkarétt á
öllum blaðaskeytum frá stöðinni. —
Barst blaðinu fyrsta skeytið 13. f. m.
(nóv.). Fregnritinn heitir Foldvik.
Gert er rað fyrir að veðurskeyti
verði send daglega; er það talið eink
ar mikilvægt fyrir veðurspár, eink—
um um norðanverðan Noreg og Is—
land.
Stöðvarmenn hafa vistir, er vitrn—
ast megá um nokkur ár. Er þess
vænst, að stöðin megi haldast við að
staðaldri.
(Vísir.)
---------x----1-----
Stórt skarð er fyrir skildi orðið á um-
ræddu heimiii, þar sem ástmennin fjögur,
móðir, maður og tveir synir, eru knúð til
að sjá slíka konu hverfa fyrir tjöld dauð-
ans, og ekki nema eðlilegt, að döpur iík-
blæjuhula verði á flestu því, sem fyrir
sjóninni verður, þótt jafnframt kvikni
þakklátssemi fyrir það, að hafa borið
gæfu til að njóta sambúðar við hana, svo
mörg sælurík ár. Þegar svo frá líður,
verður það skoðað sem þýðingarmesta
viðstöðustundin, liðnna daga, að hug-
leiða slík vistaskifti — og vinaslit.
Klökk og djúp lotning fylgir henni,
frá vinunum, um tímans ömælilegu leiðir.
Arnljótur Björnsson.
Vilt þú komast áfram
Velgepgni er einungis þeirra, sem eru reiðubúnir að
grípa tækifaerið, þegar það gefst. Eruð þér? Eða eruð
þér ánægð að fljóta úr einni lágt launaðri stöðu í aðra?
Nútíðar verzlun krefst þekkingar og kunnáttu. Hún
bíður ekki eftir að óreyndir byrjendur læri einhvern
graut í starfi sínu. Látið ekki vankunnáttu standa yður
fyrir þrifum. Byrjið kaupsýslustarfið rétt.
Elmwood Business College
veitir fullkomna kenslu í öllum kaupsýslufögum. Sér-
stakar greinir kendar ef æskt $r. Ágætlega lærðir og
hæfir kennarar, sem hafa haít virkilega starfsreynslu,
tryggja gagnkvæma kenslu.
Sífeld eftirspurn eftir ELMWOOD LÆRLINCUM.
Námsgreinir
Bookkeeping, Typewriting,
Shorthand, Spelling,
Composition, Grammar
Filing, Commercial Law
Business Etiquette
High School Subjects,
Burrough’s Calculator.
Skrifið eftir fullum upplýsingum til skólastjórans
210 HESPLER AVE., ELMWOOD.
52 777 Heimili:
Verð:
Á máúuðl
Dagkensla........$12.00
Kvöldkensla .. .... 5.00
Morgunkensla .. .. 9.00
Talsími:
52 642