Heimskringla - 19.01.1927, Síða 5

Heimskringla - 19.01.1927, Síða 5
WINNIPEG, 19. JANUAR 1927 HEIMSKRIN GLA 5. BLAÐSÍÐA ÞJER SEM NOTIÐ TIMBUR KAU PIÐ A F The Empire Sash and Door COMPANY LIMITED Birgijjr: Henry Ave. East Phone: 26 356 Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA. þess að geta skapað með okk- ur tilraunastöð frjórra lífs. Og hrútamenning Abrahams og af- konienda hans hefir, til skamms tíma að minnsta kosti, ekki náð að drefja beztu vermireiti -okk- ar, þótt girómað hafi hún liug- arfar fleiri en skyldi. En við höfum enn ekki borið gæfu til annars en að tvístíga í tioðningum Norðurálfuþjóð- anna, þótt við, hamingjunni sé iof, höfum sloppið við fúamýrar sióð keisaraveldisins rússneska. Rússland er nú sem stendur, i tilraunastöð mannfélagsins. — ejr eru vísindamaðurinnn, sem rytur af sér ok hjátrúar og konungsbölvunar. til þess að ur í Bandaríkjunum í næstu viku. Yður, og Coolidge. Og máske við heilsum þá svolítki upp á vinkonu yðar, Maríu Rúmeníudrottningu um leið, ef kóngablóðið í æðum okkar sprengir þá ekki utan af sér hismið á biðinni, af óþreyju eftir að fá að slá í námunda við fjár- j skyldleikann. Verið þér sæll á meðan. Yðar einlægur, S. H. f. H. aö mér finnast þeir merkilegir fyrir mangra hluta sakir. Fyrst og fremst bera þeir me'ö sér aö höf hefir lagt mikla stund á aö kynna sér efni þaö, sem þeir fjalla um; og einnig þaö, hvílika glöggskyggni hann hefir haft á þeim málunl. En þó finnast mér þeir merkileg— astir vegna aöstæöna höfundar í lifinu; aö hann skyldi, þrátt fyrir erfiöar kringumstæöur, geta aflaö 17) Þorrabylurinn í Odda, eöa saga á ári hverju til Englands og Noröur- Oddastaöar 1780—1810. 18) Séra Þorvatdur Böövarsson. 19) Jón Guðmundsson ritstjóri og alþingismaður. 20) Agrip af sögu Viðevjar. 21) Bessastaðir. sem fariö hafi í aðrar heimsálfur en Vestur— helm, sízt til þess að dveljast þar langvistum. Hingað er nú fyrir skömmu kom— Þetta á ekki að veröa neinn rit— inn Björgúlfur læknir Ölafsson, sem dómur, því til þess er eg ekkf fær, 1 veriö hefir í “austurvegi” síöan. ár— cmua.. ^iu,8u.1Mi^vu,, aö setjast i ritdómarastól, heldur eiga ið 1913, og hefir Visir hitt hann að sér þeirrar þekkingar á sögu Islands, j linur þessar að benda þeim á bókina, máli og spurt hann um störf hans þar landa á fiskiskipum og farþegaskip— um landsins. Hins vegar eru þeir Islendingar ekki margi ur Eatínuskólanum. Hann dáðist mjög að söng Péturs og sagði, að hann væri nú viðurkenndur í röð fremstu söngvara á Þýzkalandi. Vísir spurði B. Ö. að lokiun, hvort hann væri alkominn heim, og hvort hann ætlaði að stunda hér lækningar. Jtlahn svaraði því játandi og kvaðst hafa i hyggju að fara að stunda lækningar upp úr áramótun.um. (VísirA leita Fyrirlestur. A mánudaginn 10. janúar, að sannleikans á sínum eigin I kvöldi, flutti Capt. J. B. Skaptason í ^egum; fyrirlitinn og fjáður í ^..af óvitandi múgnum, sem t' °hum líkittdum grætur gleði arum á morgun, yfir fórnfýsi bans og djörfung. Kæri súra Halldór! E| k°nimúnisti, af þeirri foldu ástæðu Eg er ein- , að eg er ekki U ær®ur um að það sé eini °a bezti vegurinn til sáluhjálpl West Selkirk, fyrirlestur hér í Win— nipeg, í herbergi einu í háskólabygg— ingu Winnipegborgar. Fyrirlestur— inn byrjaði að kvöldi dags kl. rúm— lega 8. Var salurinn fullur af fólki og ræddi Mr. Skaptason um fiskiveiðar í Manitobafytki. Fyrirlesarinn hafði kort eitt af Canada, sem hékk þar á veggnum, til að skýra fyrir mönnum, hvar hina j,r , eg fyrirverð mig ekki, og þessa fisktegund væri að finna. rir að játa, að eg dáist að því Blöð hafði hann engin, nema ef það verki hefir viti að sem rússneska þjóðin I hafa verið smápunktar, sér til stuðn— nu með höndum^ þótt eg ings, en talaöi upp úr sér og fórst Fyrirlesturinn var allur fluttur á enskri tungu. Fnda vat allur þorri áheyrenda enskur, þeim hafi oft skjátlast.; það fyrirtaks* vel. ■ f ,®k Það til greina að til fyr- að?^ na landsins er svo langt. ... °vel langskyggnustu menn nema 4 eöa 3 menn, aö því er und a eigi nema að bakkarnir er til htm ÞykjaSt eysja( séu tómar ekk'n^ar ÞeSS veSna finn eg nfæ! ^tæðU tjl þess að for- h~r a ussum> hiðja þeim böl- íæUa* eða nota blað mitt P s að bera út ui eS, .ar kynía- og’lygisögur^ enda þeir vnitÞæIUSt kUUUa að sjá að ýmislp a vaðinu, eða að þe!m færi í handaskolum hjá súMea«f!nnSt að Staða yðar sé með m-Þer ættUÖ ekki að líta RússanmnÍ Samuð a tilraunir a)ia . en eS- Komist þeir að haf ’ þeim heiðurinn af viðium ySt mannkynið úr ,y,ir ,,vi ó<ii- tíma Þa fer svo á stuttum ur fl.a,það Verður enSinn grát- stórhnrr 1 sHuggahverfum S°lgam,a- »o'.1»velkis gnístra mannssálariniiar, né í Wales* anna ! kolahelvítunum Kova són+a Þýzkalandl, eða á þeirra u tla'. °® Þótt tilraun hálfu , ep?nist ekki iiema að kikni ,Cyti> 1>ott leiðtogarnir inn-1 baUUðri lelð undir byrð- þakkliaf • erU l5eir samt verðir undisbi')S Þeir ilafa Þá unnið héidul UgSStarfið> meðan við þegar 1 að °kkur höndum og ným V‘ð hefjuin starflð að meg’ eifUm vlð ólíkt hægara ryðjend aSfæra 1>að’ sem brant ryöjeudum niistókst. Þá get- 1 guðs friði öruggir skor irritaður vissi frekast. • Mr. Skaptason gat þess, hvar hverja og eina fisktegund væri að finna í ám og vÖtnum, alla leið frá hryggj - um Klettafjallgaröanna, um slétturn— ar og vötn, sem eru hér i fylkjum u^ um þá óstað- [ þessum, og stórvötnunum í Banda— rikjunum og austur í Quebecfylki. Lýsti hann hverri tegund fiskjar, vanalegri stærö fiskjarins eða þyngd, er hann veiddist, og söluverði og sölustað. Tindi hann upp hvert vatn seni vér höfum heyrt getið um á slóðum þessum, og saljtii hvaða teg— und fiskjar væri í því. Hann skýröi fyrir niönnum, hvar þeir skyldu mark aðar leita fyrir hverja fisktegund, og hann skýrði hvar hina og þessa fisktegund væri að finna, alla leið\ frá landamæralínun.ni að sttnnan og norður f íshaf. En fólkið hlustaði og vildi ekki orð missa. Loks var vermi- komið að tíma þeim, er fyrirlestur— inn var ákveðinn fyrir .— nokkrar um við ið upp sem þessir fyrirlestrar bera ótviræð- an vott tun. En til þess að finna þessu nokkurn stað, skitlu hér tilfærðir aðaldrætt— irnir úr æfiferli höf., eins og honiim er lýst í forntála hókarinnar, skrif— uðtim af aðalútgefanda, Boga Olafs - syni i Reykjavik; ett annars er hókin gefin út nokkrum vinum höfundar— ins, honum til hagnaðar. Eftir for— niálanum verður æfin i fáutn línum pessi: Þorvaldur Guðnnmdsson fæddist i Marteinstungu í Holtahreppi hinttm forna í Rangárvallasýsltt, 15. jv’di ár— ið 1868. Foreldrar hans höfðu ver- ið vel efnum húin í fyrstu, en "'harða vorið” 1882, mistu þau nær allan sinn búpening, og réttu aldrei við aftur. I>orvaldur ólst ttpp hjá foreldrum sinttni, og þótti snentma óvenjulega bókhneigður, og las alt, setu hann náði til; og hann langaði mjög til að læra eitthvað á þeim árutn, ett þess var ekki kostur sökurn fátækt— ar, og var hanjv fermdur svo snemma sent verða mátti, svo hann gæti kom— ist til sjávar og létt ttndir búskapn— um, þvi alls þurfti við. Honum var því ekki kennt annað en lestur og kver og lítið eitt að draga til stafs. — En þótt skólamertntunin væri þannig af skornum skamti, reyndi Þorvaldur að bæta sér það upp á annan hátt. Hann var sér mjög.úti ttnt bækur til lesturs, og þegar hann eltist, keypti hayin sjálfur mikið af bólkum, og lan.gt utn efní fram, enda átti hann, þegar hann flutti að austan, , fulla gríðarstóra kisfu, og þóttu það — eins og var — eins ’dænti austur þar um þær mttndir. Þorvaldur fluttist til Reykjavikur 1899, og gerðist afgreiðsluntaður hjá Sig. Kristjánssyni bóksala, og dvald— ist hjá honurn, þar til hann misti heilsuna, árið 1918, en það varð nteð þeint hætti, að hann varð máttlaus. og hefir verið með öllu ófær til vinnu siðan, og lengst af naumast rólfær. I Reykjavík tók hann fyrst fyrir alvöru aö safna bóktun: eyddi i það hverjttm eyri, er honunt áskotnaðist, og það svo vendilega, að kallast mátti að aldrei væri hann sæmilega hald— inn að klæðum; en hverja bók sent hann eignaðist, las hann vandlega og lærði að meira eða minna leyti, en einkurn las hann sögu og guðfræði. — Hantt ejgnaðist að lokum 1400 hindi. allt islenzkt, að lieita mátti. — Ett er hann veiktist, varð hann að selja safn sitt. sem yndi hafa af islenzkri sögu og sögusögnum, og eg veit að þeir eru ntargir hér t VesturheimÍ. En þó get eg ekki að því gert, aö ^ eg er ekki sammála höf. unt allt, sem j hann til hann heldur fram, og mér finnst um of kenna litar af hans eigin skoðun— um á ýmsum málum. Og mér virðist eystra og síðustu utanför hans. Hann réöst herlæknir hjá hollenzku stjórninni 1913 og fór það suniar aust ttr til Java. Hálfu ári síðar fór Borneo, æn er liðin vortt 3 ár, sent hann var ráðinn í fyrstu, þá var hann þó en.n hálft ár i þjónustu hollenzku stjórnarinnar. Að þeim finna hliðstæð á öðrum síðttnt sög unnar. Til dæmis um- fyrsta iyrirlesturinn. ttni Ingintund gantla. Fvrst og fremst finnst mér fyrirlesturinn of stuttur um svo ágætann ntann, aðeins 10 blaðsíðttr. En aftur virðist höf. vilja halda fram, að hans dærni sé hið göfugasta í fornaldarsögu íslands, það að vilja hlifa banamanni sínum. Að vísu er það frábærlegt: en þó held eg að við höfum fleiri slík. Mér finnst að þegar Hallur af Siðu vildi láta ástson sinn liggja óhíettan, ef það mætti heldur stilla til friðar, — vera eins gott dæmi, — þvi að á þeim dögum var það þrekraun. Eða þeg— ar Þorgeir Ljósvetningagoði varð að segja ttpp lög á Alþingi árið 1000, fyrir bæði heiðna menn og kristna — en hann var heiðinn. — og sagöi'upp lög þau sent okkur eru kunit af sög— untji. — Mér finnst þurfa meira vit og rneiri drengskap til að gera það, sent hann. gerði þá, heldur en þegar Ingimttndur vildi sleppa banantanni sínunt. Og tnér virðist höf. t;étta sig heldttr langt, þegar hann, til þess að fegra hetjtt sína, Hallgerði langbrók,, vill gera þá aö óhróðursmönnum, Njál gantla á Btrgþórshvoli og Rút á Rútsstööum, bróuðr Höskuldar föð— ur Hallgerðar. Við þurfum ekki annað en' líta á sögu Njáls, til þess að efast unt þessa niðurstöðu. Og eins um Rút; þó að hann i Noregf væri i vinfengi við Gunnhildi kónga— ntóður, þá rýrir það ekki drengskap hans/— Og satt að segja hefði höf. ekki átt að leggja það ntikið í söiurn ar. niáli sínti til stuðnlngs, að reyna að gera þessa tvo ntenn að misendis— mönnum. En hins vegar viðurkenni eg það, að Hallgerður hefir orðið fyrir of hörðum dómunt. Þá er það unt Kjartan blórtri1 °S Sætt °kkur a av°xtum rúSsneK^1111^’ S6m vokvuðn htw ka mold undan svipu- n°ggum zarsins. ÖUum jafUVel þott svo færi móti hepnnrfleÍkUm’ að allt mis' ueppnaðist hrvndi lliyldi, bá í nrynd lllður’ °S eg san t . 1 ustunum, þá sæi að æPa að* 1 astæðu t*1 Þess elska hugsión!kUm þeÍ1>ra' Eg fvrir hnoro’1 mr 0g ber lotningu :rz?s t merÞi t , 1 30 talla undir « umit"þelm'rafr °* yður danði Þ a USt Naznr.r? meistarans frá ir það h'tt°ukuS oveglegri fTr- nm' f’ þ0tt hvorki yðnr né oðr- ist ærisveinum hans 'hþfi tek- ‘ a oma nokkurri kenningu ans f úanikvæmd’ Eg yfirgef þá Rússjand lnni’ og hýst við að hitta yð- niínútur eftir — og lati/k þá Skapta- son ræðtt sinni, en batið þeint að 1 Þorvaldur tok töluverðan þátt i spyrja ttm eitt eðttr annað fiskimál—, félagslifi í Reykjavik, og var hann tuii iviðvíkjandi. e/ inni voru, og (oft beðinn að skemta a ftindum þar kvaðst nittndi svara, ef einhver vildi með fyrirlestrum eða frásögnum úr vita eitthvað meira urn ntál þessi. Urðu þá strax til nokkrir, er komti frant með spttrningar, en Skaptason svaraði einum á eftir öðrunt, og koni þá við og við bros á margan, er Sk. svaraði, og við og við heyrðust hlátr ar. En Skaptason var einlægt ró— legttr og sást honum varla bros á munni. Mennirn.ir sem spttrðu, vortt helzt ‘‘anglers”, ntenn sem veiða nteð önglunt sér til skemtunar; einar 20— 25 mínútur gengu i þetta. Að því hiin.it fórum við heim, vel ánægðir með kvöldstund þessa. Eg hefði miklu heldttr kosið að sjá fyrirlestúHnn prentaðan, hvert einasta orð, en rissa upp þessa lýs— ingtt af ihonum. En þess mttn tæp- lega kostttr. Wjnnipeg 12. jan. 1927 M. í. Sk. hanu sumstaðar seilast helzt til langt ^ tíma liðnunt lék honunt hugttr á að eftir stoðum undir niðurstöður sínar, , verða læknir hjá einhverjtt hintta og reyna að gera dæntin einstök; en stóru verzlunarfélaga þar eystra. og það vita allir, sem eitthvað þekkja j árið 1917 bauðst honum læknisstarf til sögtt Islands, að fá ertt þau at- ’ í Samboe, sem er eyja utan við borg vik hennar svo göfug, að ekki rnegi i ína Singapore á Malakkaskaganum. Þar er aðsetursstaður hins geysistór.t samsteypufélags “Royal Dutch Pet— roleutii Company", og var Björgúlfur ráðinn læknir bjá einu félagi í þeirri samsteypu. Starf hans var erfitt og úmfangsmikið, með því að hann var hæði sóttvarnarlæknir og spítalalækn ir,- en þar er timferð afarmikil, svo að-hann þurfti að jafnaði að hafa eftirlit með 40 skipum á dag, bæði stórum og smáum. I sjúkrahúsinu gátu verið 100 sjúklingar, en. voru ekki að jafnaði nema 40 til 50, og hafði hann tvo lækna sér til aðstoð— ar, annan vi|5 skipin, en hinn. í sjúkra húsinu. Ekki telur læknirinn hættulegra að vera þar en annarsstaðar, ef ntenn gæti nauðsynlegrar varúðar, þó að loftslag og hiti sé aiSkomumönnum hvimleitt að ýmsu leyti. En heil— brigðismálum er nú kontið þar í svo gott horf, að ekki þarf að óttast sum ar þær sóttir, sem áður vofðu yfir mönnunt. Þó kvaðst læknirinn. hvorki hvetja menn né letja til þess að leita sér þar atvinnu, því að slíkt yrði ntaður að ráða við sjálfan sig. Nokkura Islendinga hafði B. O. hitt þar eystra, og nefndi hann frú Laufey Ohermann, sem nú er í Stnnatra, Sigfús Hjalldórsson frá Höfnum (nú ritstjóra Heimskringlu), tvo unga ntenn. héðan úr bænum, Aðils og Forberg, sent voru á sikip— inu Köbenhavn frá Austur—Astufélag inu, og Þórarinn Kristjánsson frá Patreksfirði, sem farið hafði tmgur og allslaus héðan að heiman, en var fyrsti vélstjóri á 10 þús smálesta oliuskipi, þegar læknirinn hitti hann þar eystra. Biörgúlítir læknir kont hingað heirn i vor ásamt frú sinni og tveim börn— unt, en fór utan. aftur eftir nokkurra vikna dvöl og kom ekki hingað fyrr en seint í fyrra mánuði. I þessari 0!í siðustu för sinni kotn hann til Kaup— mannahafnar, Stokkhóhns, Oslóar, Lundúna, Parísar, Berlinar og enn fleiri borga. I Berlin dvaldjst hann mánaðartima og gekk þar á spítala. I LAND TIL SÖLU. Norðaustur fjórði partur, Sec. 22, Township 19, Range 5, fjórar • ntilttr frá Lundar, Man., og eina milu frá skóla. . I.andið er allt umgirt, um 60 ekrur nteð netjavir. Fintnt herhergj t bjálkahús, viðarfjós, 20x68, stein— steypugólf; korngeyntir, 2x16; hænsa hús, 10x16; góðttr brunnur; 17 ekr— ttr brotnar. Verð afar lágt. Finn— ið Guðna Stefánsson, Box 100. Lundar, Man. Nokkrir fyrirlestrar. Eg hefi nýlega blaðað i gegnunt þessa fyrirlestra og langar ntig til að vekja athygli manna á þeint. Höf- ttndtirinn er I’orváldur Guðniiindssoti er vann uni skeið i bókaverzhtn Sig- ttrðar Kristjánssonar í Reykjavík. En fyrir því langar mig til að vekja athygli á þessunt fyVirlestrum, sögtt lslands, því að menn visstt að haiin var allra alþýðuntanna fróðast - ttr í þeim efntim. Og frá þessuni fyrirlestruni er bókin runnin, sent hér er ttm að ræða. Alls eru fyrirlestrarnir 21 að tölu, og allir, eins og gefiö hefir verið i skyn, kaflar úr siigtt Islands frá eldri og yngri tímum. — Mönnunt til frekari upplýsingar, vil eg setja hér skrá yfir þá : 1. Ingimundur gantli. 2. Hallgeröttr Höskuldsdóttir lang— hrók. 3) Kjartan, Bolli og Guðrún. 4) Kristnar nierkiskonttr í fornöid — Unnttr djúpúðga og Asdís móð- ir Grettis. .si Heitstrengingar ungra nvanna i fornöld. 6) Drykkjuskapttr Islendinga á fyrri öldum. 7) Kvonhænir, festar og brúðkaup á landi hér fyr og síðar. 8) Lárentius biskup. 9) Jón Signtundsson lögntaður. 10' Pétur Einarsson (Gleraugna— Pétur). II) Jón biskup Arason. Ari Jónsson lögmaöttr. Arngríniur lærði Vidalín. Tvö atriði ur sögu Kópavogs. Hallgrímur Pétursson. . Brynjólfur Sveinsson biskup lolla Guðrúnu; eg get ekki verið höf. sant mála í því efni. En til þess að lengja ekki frekar þetta mál. sleppi eg þvi að fara frekar út í þá sálma; heldttr læt þeint það eftir, sent kynnu að lesa þessa bók, að dæma þar ttm sjálf ir. Eg vildi ráða mönnum til að lesa þessa fyrirlestra og íhuga þá vel. því þeir eru áreiðanlega þess verðir. Frágangur bókarinnar er góðttr, að öðru leyti en þvi, að nokkrar nteinlegar prentvillur eru i henni. en þær eru leiðréttar aftan við bókina, og er hezt fyrir þá sent kaupa hana, að leiðrétta þær áður en þeir lesa. Bók þessi fæst i bókaverzltin Páls S. Pálssonar, 715 Banning St., og kostar $4,75. Það getur ekiki kallast hátt verð eftir núverandi íslenzku hókaveröi, því að hún er 477 hls. i frentur stóru átta blaða broti. T. T. Berlín hitti hann Jóhannes Jósefssott sem þar var að sýna iþróttir síanr. Horfði hann á þær og fannst mjög til um afl og snarræði Jóhannesar, enda klöppuðu áhorfendur honunt lof í lófa. í Bremen liitti hann Pétur Jónsson h j á honurn operusongvara, og var viku. Eru þeir gantlir sikólabræöttr NOTID VETURINN TIL Fercfalaga á Kyrrahafs- ströndinni um—VANCOUVER VICTORIA * "HINN SIGRÆNA LEIKVOIJ. CANADA’’ * Ágœtis bílvegir — Golf og aðrar útiskemtanir. LÁG EXCURSI0N FARGJÖLD Farmiðar til sölu: 11., 12., 18., 20., 25. Jan. 1. og 8. Febr. Gilda til heimferðar: 15 april 1927. ¥ TVÆR LESTIR DAGLEGA. Leyfiíi lnrbrófa Mnlauuin að' Nkýra ytinr frekar frft l»essari Attielis VetrarferS 12) 13) 14) 15) 16) Víðförull læknir. Það hefir jafnan verið löngun Is— lendinga að fara víöa, þó að geta 'til t frantkvæntda hafi oft vertð lítil eða nálega engin. 1 forn<)ld þótti þao gott til afspurnar ,að ltafa leitað sér fjár og franta í öðrutn löndunt, og þeir, sem muna til sín fyrir 30 ár- unt eða svo, minnast þess eflaust, að það þótti nokkttr frarni að vera “sigldur". Nú þykir slikt ekki til— tökumál, því að bæði er, að margir Islendingar hafa horfið heim frá Vesturheimi, og nú fer fjöldi manns KYRRAHAFSSTRÖNDINNJ Vnneonvep Vlctoria LÁG FARGJÖLD NÚ f GILDI Spyrjið FnrhrcfaKalann Canntllnn Xationnl NÝTUR SLÉTTUGESTURINN LITSKRtÐS! LEIKJA! LIFS! IjlIvT 1-OPTSl.AG ARIB 1 KRIJÍG TTISKEMTANIR PA'RIR ALLA FERÐIN ÞANGAÐ ER SKEMTI- LEG, ÞEGAR FARIÐ ER MEÐ flANADIAN MAIiOMt fHVAL l.HIHX A LANDI EÐA SJð. S'Í.VNZ A LEIÐUÍM FERBIST UAI VANCOLVER TIU WASHINGTON, OREGON, CALIFORNIA

x

Heimskringla

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.