Heimskringla - 02.02.1927, Qupperneq 1

XLI. ÁRGANG-UR.
WINNIPEG, MAN, MIÐVIKUDAGINN, 2. FEBRÚAR 1927.
NÚMER 18
_ .H
CANAD'A
Hinn 29. júní í sumar var þekktur
Winnipegborgari, Dr. Morris Mihay.
chuck, tannlæknir, tekinn fastur af
innflutningagæzlumönnum Bandaríkj.
anna fr.á Grand Fonks, sakaður um
að hafa laumaö útlendingum inti í
Bandaríkin. Játaði hann a8 hafa
hjálpað þremur. Hefir hann síSan
setið i gæzluvarðhaldi í Crookston,
Minn. Dómur féll nýlega i málinu,
og var dr. Mihaychuck dæmdur i
þriggja ára tugthússvist i Leaven—
'vorth fangelsi og $500 sekt.
Manitobaþingið verbur sett á morg
tin. Er þaö 48 fylkisþingiö, sem
haldiS hefir verið. GæzlumaSur
fyfkiskylfunnar (the uiace) og þing-
stofunnar, er John
sem er 81 árs aS aldri í dag
errvaslí, hefir vpriS gæzlumaSnr í
32 ár. Mun þaS hér
í
ölgerSarhúsin sæta fullri ábyrgö til-
verkna&arins, þegar tollrannsóknar-
nefndin, sem nýlega er komin til
Alberta, vestan af strönd, kemur
hingaS til Winn.ipeg. Væru fvrir-
mæli í skattalöggjöf samljandsins
er legSi í vald toll- og skattamála-
ráSherra, að taka leyfisbréf af brugg-
húsum, ef gildar ástæSur þættu til
liggja, og áleit Mr. Craig, aS ein-
mitt slíkar ástæSur væru nú fyrir
hendi í Manitoba.
Þá gaf hann einnig í skyn, aS al—
menningsatkvæSis um vínsölulöggjöf,
ina, myndi verSa leitaS í sambandi
við næstu fylkiskosningar.
sennilegt aS á engum fundi hafi sam-
veldin grætt eins mikiS í orði, en
Englendingar á borffi.
Svo mörg eru orS Mr. Bourassa.
HvaS sem líöur öSrum staðhæfing-
um hans, þá mun torvelt aS hnekkja
hinni síSustu.
Mr. Bourassa
jamli Macdonald, j lega hrifinn af því happi,
ri í da<r, o°- hinn ada hefir txiriS úr bítum a
ekkert sérstak-
sem Can—
af santveld^
isstefnunni t London i haust. BiSur
um bil ein—I hann lesendur sina —* hann e.r rit—
stætt í þingsögum. - Ætti nú aS j stjórúblaSsins “Le Devoir” - af-
Tnega búast viö röggsamlegri löggjöf j sökunar a þvi, aS hann haii ekki
af hendi stjórnarinnar, þar se.u aS látiS fyr heyra frá sér um þetta efni.
nú er korniS fram á elleftu stund fyr j En þess veigameiri
>r stjórnina aS vinna eitthvaS sér til þegar hún kemur.
ágætis fyrir kosningarrtar.
Karlasöngflokkur norskur söng nokk
ur lög undan og eftir ræSuhöldum.
og aúk þess skemti Paul Bardal meS
einsöng, og frú SigríSur Olson og
Paul Bardal meS tvísöng, ljómandi
vel, sem búast mátti viS.
Hr. Kummen talaSi fyrir heiSurs.
gestunum og afhenti þeim heiðurs-
merkin. Lítil, hvítklædd stúlka. færSi
frúnum Johnson og Willardsen fagra
rósavendi. SíSan þökkuðu heiðurs.
gestir, en sera B. B. Jonsson talaöi
síSastur ræSumanna. —
Sérstaklega' ánægjulegt var aS sjá
og hlusta á Mr. Johnson. Hann
flutti alllangt mál, rnjög áhevrilega:
þakkaSi heiðurinn meS látlausum og
vel völdum orSum; en sagSi mest fra
förinni til Minneapolis og hatíSinni
þar. og snart bæSi gamansama og
viSkvæma strengi. Var tnáli hans
tekiS meS svo mikhini fögmtSi af
áheyrendunt, aS ekki duldust þau í—
tök, er hann á í hugum þeirra.
blötiduS í þetta skifti ánægjunni yfir
af hundraSi veikst. Landlækninum
segir tujög þungt hugur um, hvern—
ig fara myndi, ef taugaveiki bærist í
mjólk hingaS til Reykjavíkur, en a
því er mikil hætta, ef ekkert er gert
til varúSar, svo viSa aS sem mjólkin
er flutt hingaS. Börnin eru í mestri ^ því hærri vonir, hreinni rök,
hættu, eiríkum börn fátæka fólksins. oss hernta þessi vængjatök.
“Orn.”
(Sbr. “ÞaS fennir t sporin”.)
ÞaS íjaSrablik i fjallageim
nú fjörgar allra jólaheim !
F.f allt að.2 af httndraSi Reykjavíkur
Ef sjálfir penna höfutn hreyft.
búa veiktust af taugaveiki, eins og j og hugarmyndir vaxi steypt
á SauSárkróki, þá yrSi þaS allt ann- sem strandaglópar störum vér,
aS en björguleg útkoma.
aS sjá hann sem alheilan. eftir
langan og þungan sjúkdótu.
er líka ádrepan.
Innihald ntáls hans er, að stjórnin
A fimtudaginrí var stofnuSu 300
hændur í KenthéraSi í Qntario til
hveitisamlags meS sér. Var C. H.
Burnell, formaður Manitobasamlags—
insí þar viSstaddur. Er Ontario—
fylki þar meS kotniS í samlagshreyf—
inguna, og er þaB glöggur vottur um
heilbrigSi stefnunnar.
'OntariosamlagiS verSur í samlagi
viS sléttufylkjasamlögin þrjú, og
vona santlagsmenn, aS um þaS aS
þaS er fyllilega komiS á laggirnar.
þá verSi langmestur hluti kortutpp-
skeru frá Ottawafljóti og vestur aS
Klettaf jöllum komin í verzlunar—
hendur bænda siálfra.
Samningum bænda viS Ontario—
wmlagiS, verSur eftfs variS og í
Manitoba. Bóndinn samþyMkir aS
lata alla kornuppskeru sina í fimm
ar samfleytt ganga til samlagsins.
á Englandi sigli ákaflega vand-
farna og haepna leiS“ Heimafyrir
stöðugt atvinnuleysi, órói, fjárþröng,
drepandi skattabyrði. Utanríkis:
brýn nauSsyn á friSi og jafnvægi.
England hefSi ábatast langmest af
öllum ófriSarþjóSunum, og náS aS-
HON. THOS. H. JOHNSON,
Str. F.; K. St. O.
Frá Islandi.
Rvtk 21. des.
HcUsufarsfrcttir. — (Eftir stmtali
í niorgun viS landlækninn) — “In.
flúenzan” gengur víSa um land. A
aS hann var fulltrúi nor- j Vesturlandi er hún lík og hér, ASr-
Ganada, af hálfu ar farsóttir eru ekki þar. Taksóttin
Eins og getiS . var um t vor
særndi Noregskonungur Hon. Th. H.
lohnson kommandörkrossi OlafsorS.
unnar í kurteisis og virSingarskyni
fyrir þaS
rætina manna i
j stjórnarinnar, á 100 ára afmælishátíö j sem hér gekk t fyrra, er komin upp
.... . ... - XV - r:_x: ______
NorSmanna, er haldin var í Minnea
altilgangi sinunt,
aS
ev
yöileggja ' polis í fyrrasutnar, En sökum lang—
þýzka flotann og ná þýzku nýlend-
umtm. SíSan bendir hann á þa
hættu, setn Bolghevikar cg Tyrkiv , i_\
varandi sjúkdóms Mr. Johnson, var
honum ekki fafhent heiöursmerkiö
fyr en á miSvikudaginn var. Bauö
skapi Englandi, óróann á Indlandi. j þá félagsskapur Norömanna hér i
óeiröirnar í Kína. Til þess nú aS bæ, ttndir forustu vararæðismannsins
sem bezt á móti þessu Hr. Kumnten. til samkomu í ktrkjtt
hins
St.
Orlitlir gárar af öldurótinu t Kína
hafa borist hingaS til Canada, þótt
ckki hafi þeir, svo séS veröi, opin-
berlega raskaÖ hitgum manna mjög
hr jafnvægi. J)ó hefir eitthvert or5-
spor dreifst utn landiS. að Bretar
n>>ndu á huldu hafa grennslast eft—
tt þvi hjá Canadastjórninni, hvers
hSs hún niegi eiga von hér, ef til
ofriSar kænii viS Kína. King for
sætisráSherra var spprSur ttm, hvort
ttokkttS væri hæft í þeastt, og virtist
hissa á sögunni. Taldi hann svo
>jarstætt aS Canada gæti lent i ó-
>iiði við Kina, að orSum væri ekki
að því eyöandi. Um rósturnar þar
kvaö hann ekkert annaS að segja, en
að þær væru borgarastriS rnilli SuS-
ur- og NorSur—Kina. A8 breiSa út
sögur unt þaS, aS Canada myndi drag
ast tnn í það, gæti engum öSrum en
spefugli og meingirnisntanni dotti'ð í
hug.
tryggja stg
öllu saman. háldi England áfram i
santa horfiö meS nýlendurnar og
Indland, eins og þeir hafi gert'^ til
þess, til þess að kippa grunninum tind
tn fótum ÞjóSverja. I>eir rægi aðra
ríS nýlendurnar, en. smjaSri fyrir
þeim sjálfir og ginni þær eins og
Htrsa, nteS þvt aS telja þeim trú um.
aö þeir séu ‘ jafningjar” stnir.
Með þessunt fagurgala, sem ný- —
lendurnar séu nógu einfaldar aS ^
hlaupa eftir, segir Mr. Bourassa, r
aö Englendingunt hafi tekist aö halda I
samveldiúþjóSunum (dominions) við ^ ®
sig í santbandi, sem sé nijög óákveS- |
ið, hafi opnaS þeim dyrnar aS Ver- ; 5
sailles og ÞjóSbandalaginu. Allt sá ; |
meS hyntnalagi, nteðan þær samþykki ' r
allt, sem England geri, en sýni þær l |
sig liklegar til þess aS fara sínar eig i |
in koppagötur, þá sé skollinn strax j J
málaður á vegginn. Au'ki þaS aS j 2
VÍBU virSingu Englendinga i viö— ^ J
skiftum viS aðrar þjóðir. aS hafa j 2
þessa halarófu aftan í sér á þjóö - i *
fundum, þó aö vtsu séu önnur ríki |
farin aS láta í ljós, aS þeim kæmi ve! j |
aS vita greinilega um hið rétta inn- j |
byröissamband samveldisþjóSanna:!
hafi þaS komtð greinilega fram i
Washingtonfundinum 1921 og i d>-
Londott 1923, aS hinar þjóðirnar j á
fýsti aS vita, hvort þær ættu við eina j 1
þjóð eöa sex þjóSir. j |
fyrsta lút. safnaðar á Victor
Var mörgit fólki þangað ImiS-
iS, bæði Islendingum og Norötnönn—
um, þvi ttm lei'S var ræ'Sismaður
Norðmahna. Mr. Willardsen, sæmd-
ur riddarakrossi St. Olafs oröunnar,
fyrir langa og dygga þjónustu í ræö-
ismannssæti.
Satríkoman fór hið bezta fram.
í Eyjafiröi. Taugaveikin er á þrem
nr bæjttm inni í sveit í SkagafirSi.
Þegar læknir var sóttur á einn þess
ara bæja. kotn í ljós, að þaöan hafði
venö seld mjjólk í kai^pstaðinn á
Sauöárkróki. Þar hafa 11 fengið
veikina. flest börn á fátækum heim-
ilum, því handa þei mhefir einkum
veriö keypt mjólk aS, en efnaðra fólk
þar i kaupstaönum á flest kýr sjálft.
Barnaskólanum hefir verið lokað og
taugaveikissjúklingar fluttir þang—
aS, því aö rúm var ekki nóg fyrir
þá í sjúkrahúsinu. Einn maSur '
Húnavatnssýslu hefir einni.g sýkst af
taugaveikinni. — A Sauðárkróki eru
596 íbúar. Þar hafa því nærri tveir
Hluthaf afundur
The Viking Press, Ltd.
Almennur fundur lilutafélagsins Viking Press Ltd.
verður haldinn miðvikudagskvöldið 9. febr. næstk. a skr'f
stofu félag'sins, 853 Sargent Ave., Winnipeg. Óskað er
eftir að allir liluthafar mæti, því mikilsverð mál hggja
Fundurinn byrjar kl. 2 e. h.
/
Winnipeg, Man-, 1. f^br. 1927.
RÖGNV. PETURSSON
fyrir fundi.
S. THORVALDgON
(forseti)
(ritari)
úraig, dómsntálaráSherra í Mani-
toba, og Stttbbs dótnari, hafa rifiS
T'tngann, hvor á öðrum nú unt nokk.
t'ft skeið undanfarið. En nú stenduv
dórnsmálaráSherrann' iskyndilega al-
brynjaður fyrir framan ölgerðarhús
1,1 og skorar þau á hólm. Fór hann J
þeim orðum um þau á ársfundi U.
F. M. í Portage la Prairie, aS sjö—
tiu og finim af hundraöi hverju erfið
leika þeirra, sem eru á eftirlitinu
meS vínsölulögunum í Manitoba, væru
að 'kenna ólöglegri bjórsölu, en hún
væri aftur langmest aS kenna brugg—
urunum, sem leggja til neyzluvör-
ttna og mislæita þeim sérréttindum.
sem þeim voru gefin meö stjórnar—
sölulögunum
Fór Mr. Craig ekki t grafgötur leikur snilldarlega úr hendi, sérstak.
með þaS, að hann ætlaSi sér að láta lega á siöasta samveldisfundinum. Sé
A hinn bóginn viti engir betur en j f
Bretar sjálfir, hvþ valt er að treysta j |
á ftiiðinn • héiminum, sérstaklega, f
afstyrmisfriöinn er geröur hafi ver— i
ið t Versölttm 1919. Séu Bretar i 11
nteiri hættu fyrir árásum en nokkttr t
önnur þjóð, sökum þess hve hinar j "
geysistóru nýlendur, sent þeir hafi |
lagt ttndir sig, liggi dreift. Þess f
vegna þttrfi þeir aS geta leitaS á I
náöir santveldanna, ef þeitn sýnist. "
Eina ráðið til þess viti þeir að sé. I
aS telja sántveldunum trú unt það, ~
aö þau taki af frjálsum og óháðunt
vilja þátt í ófriSnum, sem þau eru
lokktið i.
Englendingum hafi farist þessi
Áttunda ársþing
íslenzkur listamaíur í
Bandaríkjunum.
Bandarikjalblaðiö ''Boston Glolte’’,
flutti 11. janúar mynd af kornung-1
ttm íslenzkum málara, Kristjáni j
Magnússyni, og einu af málverkum ,
h;tns, er nefnist ‘'Blaöadrengttrinn”.
Lýkur blaöiS miklu lofsorði á hana,
enda viröist hún eiga það skHiö. —
Hefir hún verið til sýnis bæöi i New
York og Springfield. Þvt miSur er
tnyndin af Kristjáni sjálfttm svo máS
að illmögulegt er aö glöggva sig á
útliti hanS.
Blaöiö segir aS hann ætli bráölega
aö halda sýningu á málverkum sin—
um. Hrósar blaðiö aö attki sérstak—
lega andlitsmynd af sjómanni frá
Nova Scotia, en kveðitr Kristján
annars hafa tiiálað fjölda ntvnda af
landsjagi og útistöSvum, sérstaklega
frá Nova Scotia, þar sem hann dvaldt
í fyrrasumar. En heimili hans sé t
Wisconsin. og búi hann þar hjá bróö.
ttr sínunt og mágkonu, Mr. og Mrs.
M&gnús Magnússon.
Frá Kristjáni sjálfum sgir blaöiS,
að hann sé 23 ára að aldri, fæddur á
IsafirSi heinta, haföi faðir hans ver-
ið sjómaðtir, bóndi og húsgagna—
| smiður.
A unga' aldri hafði borið á drátt—
listargáfu hjá honttm, og haföi faðir
hans heldur örvaö hann til þess. —
Skólamenntun hafi hann fengið, er
jafngildi amerískri miöskólamenntun
(High School). Að lokinni rfkóla-
göngu réSist hann til Boston á fiski—
skipi. Þar hóf hann þegar nám viö
hinn almenna listaskóla, og vakti þeg
ar eftirtekt kennaranna. Eftir aö
hafa lokið þar fjögra ára náfni, meö
háuni heiöursviSitrkenningum, tók
? | hann tilsögn hjá John Sharntan eitt
Iár í viðbót. SíSan hefir hann helg—
að sig málaralistinni allan og óskift
an. Telur blaöiö þaö merkilegt, aS
hann skeri sjálfur út allar umgerðir
um tnyndir sínar og gullblaöi þær.
Sé meistarabragur á fráganginum.
Ovenju vinnu— og áhugasaman
kveður blaSið hann vera. Þrái hann
mest af öllu að komast til Grikk—
lands og kynna sér myndhöggvara—
list Forn—Grikkja. Annars líSi hon—
um vel í Boston og, ætli að setjast að
í Ameríku, þótt hann að vtsu ætli
að heimsækja Island me'S köflurn. —
Auk sérfræSibóka um forn—grískar
höggmyndir og byggingalist, lesi
hann mest Henrik Ibsen og Bernard
Shaw.
---------x---------
Nína Sæmundsen í
Ameríku.
þá stærri list á feröum er.
Þa'ð arnarflug ei fari hátt,
þaö felur í sér stærri mátt:
hvert vængjasvif er saga skráð,
og sönnu listamerki náö.
Sé hversdagsflík af guSi ger,
af glysi ntanna öllu ber;
þá talar orð, sé eitthvaö sagt,
sem ekki veröur*kistulagt.
Þótt vestra séum dauöadæmd
og drottning norræn burtu flæmd —■
sem ensku—stýfðir ungar, vér,
sanit unnum þvt sem betur fer.
MeS arnarsvifi sólu nær,
viS svífum eins í dag og gær.
Og heillumst eins viö hærri þrá,
og hreinni spor í timans snjá.
•
1 En Vínlands flestir fjallamenn,
þeir finna blóðiS renna enn!
AS þræöa fyrri fannaspor
þeim fögnuð veitir, glæSir þor.
Þó glæðir mest sú gleöi ein,
fær göfgað, bætt öll sinni mein:
éf æskusporin eru hrein
meS ungri, fríöri silkirein.
O. T. Johnson.
(Því miður hefir dregist lengur en
skyldi að birta þetta kvæði, og er
hafundunnn beöinn velvirðing'ar á
i. — Ritstj.) •
þjóðræknisfjelags íslendinga
verður haldið í Goodtemplarahúsinu í Winnipeg a
þriðjudag, miðvikudag og fimtudag 22., 23. og 24-
febrúar 1927.
Þingið verður sett þriðjudaginn 22. febrúar kl. 10
fyrir hádegi.
Dagskrá verður prentuð í nsesta blaði.
1 umboði stjómarnefndarinnar.
SIGFÚS HALLDÓRS FRÁ HÖFNUM,
ritari.
A þaS hefir verið minnst i blöSunt
hér, að ungfrú Nína Sæmundsen
hafi haldiö sýningu á verkunt sínum
i New York i vor sem leiö. — Morg
unblaðið hefir fengið tækifæri til
þess aö kynnast blaöadómum um
þessa sýningu hinnar ttngu og efni—
legu listakonu.
Sýningin var haldin síðari hluta
aprílmánaSar í húsakynnum 'lista—
stofnunar einnar í New York, Art
Centre. Dómar þeir, sem ungfrúin
fékk fyrir verk sín, voru yfirleitt
hinir beztu, sagt aö verk hennar væru
hin eftirtektarveröustu fyrir New
Yorkbúa. Verkum hennar lýst á þá
leiS, að þau væru hvorki sérlega
gamaldags né með ákveSnum nútíma
blæ, en á þeirn væri hiS bezta úr
hvorutveggja, í formi byggði hún á
hitnttn gríska skóla. — Verk hennar
hefSu aS' því leyti nútímablæ, að
þau væru einföld í gerð sinni.
Mest voru rótnaðar myndirnar
“Móöurást’’ og ‘’Kleópatra í andar—
sHtrum”. Hafa báðar þessar tnynd—
ir verið á Parisarsýningunni ntiklu.
Siöan Nina Sæntundsen kom vestur
í fyrravetur, hefir hún gert fjölda
mynda, nokkrar ntannamyndir, m. a.
eina af Vilhjlmi Stefánssyni, og all—
ntargar myndir, er tákna ýms hug—
tök. — Ilafa þær meiri nýtízkusvip
en myndir þær, sent hún hefir gert
áSur.
Allmörg New York blöSin fluttu
langar greinir um ungfrú Nínu, unt
santa leyti og hún hélt sýninguna.
Er þar sagt frá æfiferli hennar,
hvernig hún hafi af hendingu komist
inn á myndlistarbrautina. Sumar af
frásögnutn þessufn eru jnokkuS
"færðar i stílinn”, til þess að gera
þær sögulegri og kynjalegri. frá
þessu voru lítt kunna landi. Mörg
blöðin geta þess, aö ungfrú Nína sé
sömu þjóðalr og . mejistarinn trvikli
Thorvaldsen.. og þá um leið, aS til—
viljanir hafi komiö honunt út á lisía—
bratitina. Þar er sögð sú saga, sem
flestum — ef ekki öllum — er ó—
kttnn áöur, að boriö hafi fyrst á
listgáfu Thorvaldsens, er hann serít
smáhnokki tók upp á því, aS móta
myndir úr smjörskökttm móöur sinn-
ar!
Eftir blaSaummælunum aö dæma,
og eins þvi er Mbl. hefir frétt, gerir
N jna Sæjtnundsen sér góðar vonfr
um, aö geta áSur en langt urn líður
selt eitthvað af verkum sínum þar
vestra. Hefir hún þá sótt þangað
bæði fé og fratna. FrægiS og álit
hlaut hún þegar tueð sýningu sinni í
vor sent leiö.
(I-esbók Mbl.)
L